2-) T.M.O. İÇ TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SAYI: 2013/2 HUBUBAT BÜLTENİ 05.03.2013 1-) TMO HUBUBAT ALIMLARI VE FİYATLARI A- HUBUBAT TÜĠK verilerine göre 2011 yılında 21.800 bin ton buğday, 7.600 bin ton arpa, 366 bin ton çavdar, 218 bin ton yulaf, 104 bin ton tritikale üretilmiģtir. 2012 yılında ise 20.100 bin ton buğday, 7.100 bin ton arpa, 370 bin ton çavdar, 210 bin ton yulaf, 105 bin ton tritikale üretilmiģtir. Bahsi geçen ürünlerin toplam üretimi, 2011 de 30.088 bin ton, 2012 de % 7 azalıģla 27.885 bin ton olarak gerçekleģmiģtir. 2012 dönemi hasadı 10 Mayıs itibariyle baģlamıģ olup piyasalar yakinen takip edilmiģ, hasadın baģlamasıyla birlikte taahhütname karģılığı alımlara 31 Mayıs 2012 de baģlanmıģtır. 18 Haziran 2012 de buğdayda müdahale alım fiyatları aģağıda yer alan tabloda yer aldığı Ģekilde açıklanmıģ ve 19 Haziran itibariyle buğday alımlarına baģlanmıģtır. 01.03.2013 tarihine kadar 1.634.449 ton buğday peģin alımı yapılmıģtır. Ayrıca 149.175 bin ton buğday emanet alınarak depolanmıģtır. Arpa, çavdar, tritikale ve yulaf ürünleri için müdahale alım fiyatı açıklanmamıģtır. MAKARNALIK BUĞDAYLAR EKMEKLİK BUĞDAYLAR 2012 DÖNEMİ TMO MÜDAHALE ALIM FİYATLARI () CİNSİ MÜDAHALE ALIM FİYATI MAKARNALIK BUĞDAY 705 DÜŞÜK VASIFLI MAKARNALIK BUĞDAY 575 ANADOLU KIRMIZI VE BEYAZ SERT BUĞDAY 665 DİĞER KIRMIZI VE BEYAZ BUĞDAY 635 YEMLİK BUĞDAYLAR 555 Tablo:1 B- MISIR TÜĠK verilerine göre 2011 yılında Türkiye mısır üretimi 4,2 milyon ton olarak gerçekleģmiģtir. 2012 yılında ise TUĠK, mısır üretimini 2011 yılına göre % 9,5 artıģla 4,6 milyon ton olarak açıklamıģtır. 2012 dönemi 1. ürün mısır hasadı 9 Ağustos itibariyle baģlamıģtır. Hasadın baģlamasıyla birlikte tüm kesimlerin depolama ihtiyacını karģılamak amacıyla 13 Ağustos 2012 de taahhütname karģılığı alımlara baģlanmıģ bu kapsamda 7.033 ton mısır teslim alınmıģtır. 28 Ağustos 2012 de mısır müdahale alım fiyatı 595 TL/ton olarak açıklanmıģ ve 29 Ağustos itibariyle mısır alımlarına baģlanmıģtır. 01.03.2013 tarihine kadar 125.962 ton peģin alım yapılmıģtır. PeĢin alımlar devam etmektedir. Emanet alımlar 31.12.2012 tarihi itibariyle sona ermiģ olup, bu kapsamda 100.137 ton emanet alım yapılmıģtır. Tüccar ve Ģirketler TMO depolarına emanete bıraktığı ürünlerini, üreticiden aldığını belgelemek kaydıyla, 1 Ocak 31 Mayıs 2013 tarihleri arasında TMO ya satabileceklerdir. Ödemeler, ürün teslimatını müteakip 30 gün içerisinde; ürün teslimatını banka kartı ile yapanlara ise 10 gün içerisinde yapılmaktadır. 1
C- ÇELTİK TÜĠK verilerine göre 2011 yılı Türkiye çeltik üretimi 900 bin ton olarak gerçekleģmiģtir. 2012 yılında ise TUĠK, çeltik üretimini 880 bin ton (pirinç eģdeğeri yaklaģık olarak 528 bin ton) olarak açıklamıģtır. Ülkemiz yıllık pirinç tüketimi ise 600 bin ton civarındadır. 2012/13 dönemi çeltik hasadı, 4 Eylül de lokal olarak Gönen ve Samsun yöresinde baģlamıģ olup 6 Kasım 2012 tarihi itibariyle Türkiye genelinde tamamlanmıģtır. TMO, piyasaları yakından takip etmiģ, üretici mağduriyetine meydan vermemek amacıyla, 14 Eylül 2012 de çeltik müdahale alım fiyatlarını açıklamıģtır. Tüm iģyerlerimizde 15 Eylül itibariyle peģin ve emanet alımlara baģlanmıģtır. 01.03.2013 tarihi itibariyle 41.305 ton peģin çeltik alımı yapılmıģtır. GRUP 2012 DÖNEMİ TMO ÇELTİK MÜDAHALE ALIM FİYATLARI ALIM ÇEġĠDĠ KODU ALIM FĠYATI (TL/KG) BALDO 3570 1,400 UZUN TANE ROCCA 3560 OSMANCIK 97, DRAGO, KORAL, RĠBE, SÜREK 95, NEĞĠġ, GÖNEN, BEġER, KIRKPINAR, EDĠRNE, HALĠLBEY, ECE, DURAĞAN, KIZILTAN, KARADENĠZ, TUNCA, GALA, ÇAKMAK, EFE, HAMZADERE, PAġALI, DĠĞER UZUN TANELĠ ÇELTĠKLER 3550 VENERĠA 3540 1,165 ORTA TANE ARCO, CALROSE, KARACADAĞ, MARATELLĠ, AKÇELTĠK, ġumnu, SARIÇELTĠK, SERHAT-92, KIZILIRMAK, DĠĞER ORTA TANELĠ ÇELTĠKLER 3530 1,030 KISA TANE KRASNODARSKY-421 3520 DĠĞER KISA TANELĠ ÇELTĠKLER 3510 Tablo:2 0,960 Bu yıl çeltikte ilk kez uygulanan Tam Randevulu Alım Sistemi ile ürün sahipleri, randevu almak suretiyle sıra beklemeden, aynı gün içerisinde ürünlerini teslim edebilmiģlerdir. Randevusuz alım yapılmamıģtır. 31 Mayıs 2013 tarihine kadar peģin alımlar için randevu alınabilecektir. 31 Aralık 2012 tarihinde emanet alımlara son verilmiģ olup emanet ürün arzı olmamıģtır. Tüccar ve Ģirketler tarafından TMO depolarına emanete bırakılan çeltikler bu yıl ilk defa 1 Mayıs 31 Mayıs 2013 tarihleri arasında satın alınabilecekti ancak talep olmamıģtır. Ödemeler, ürün teslimatını müteakip 30 gün içerisinde; ürün teslimatını banka kartı ile yapanlara ise 10 gün içerisinde yapılmaktadır. 2
2-) T.M.O. İÇ SATIŞ ŞEKİLLERİ, ESAS VE FİYATLARI İLE BORSA FİYATLARI A-) İÇ SATIŞ ŞEKİL VE ESASLARI - Peşin Bedel Mukabili Satışlarımız: 18.02.2013 tarihinden itibaren stoklarımızda bulunan 75.000 ton ithal ve 25.000 ton yerli arpa herhangi bir kiģi ve kuruluģ ayırımı yapılmaksızın 630 fiyatla (KDV ve maniplasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) peģin bedel mukabili satılmaktadır. 18.02.2013 tarihinden itibaren stoklarımızda bulunan çavdar ve tritikale 31.03.2013 tarihine kadar herhangi bir kiģi ve kuruluģ ayırımı yapılmaksızın 649 fiyatla (KDV ve maniplasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) peģin bedel mukabili satılmaktadır. 05.03.2013 tarihinden itibaren stoklarımızda bulunan 300.393 ton yerli ekmeklik buğday 725-748, 293 ton ithal buğday protein oranına göre 685-700 (KDV ve maniplasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) fiyatlardan herhangi bir kiģi ve kuruluģ ayırımı yapılmaksızın peģin bedel mukabili satılmaktadır. PeĢin bedel mukabili hububat satıģlarımızda; talep sahiplerince yatırılan emtia bedelleri TMO Alınan SipariĢ Avansları hesaplarına alınır. Teslimat süresince TMO fiyat ve ücretlerinde değiģme olursa değiģiklik teslimatı yapılmamıģ mala aynen yansıtılır. Alıcı mal almaktan vazgeçerse, bakiye mal bedeli alıcıya iade edilir. Ayrıca teslim anında satıģların her hangi bir sebeple TMO tarafından durdurulması halinde teslimatı yapılmamıģ malın bedeli talepleri halinde alıcıya iade edilir veya satıģların yeniden açılmasını müteakip cari fiyat, ücret ve esaslarla teslimata devam edilir. Paranın banka TMO hesabına alınmıģ olması satıģ için kabul anlamına gelmemektedir. Ayrıca, iģyeri bilgisi dıģında banka hesabına para yatırılmıģ olması durumunda akit ve zımni kabul anlamı doğmamaktadır. satılmaktadır. Stoklarımızda bulunan tüm pirinçler kiģi ve kuruluģ ayrımı yapılmaksızın peģin bedel mukabili - Vadeli Satışlarımız: 18.02.2013 tarihinden itibaren stoklarımızda bulunan çavdar ve tritikale 31.03.2013 tarihine kadar herhangi bir kiģi ve kuruluģ ayırımı yapılmaksızın 649 fiyatla (KDV ve maniplasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) 3 ay vadeli ve vade farksız satılmaktadır. Vadeli satıģlar, Genel Müdürlükçe hazırlanarak teģkilata gönderilen sözleģme esasları doğrultusunda yapılır. Vadeli satıģlarda gerçek veya tüzel kiģi firmalardan kesin ve mal bedeli teminatı alınır. Gerek kesin ve gerekse mal bedeline karģılık olarak Nakit Türk Lirası, Devlet tahvili, Hazine Bonosu, Köprü ve Baraj kar Ortaklığı Senetleri ile Mali ĠĢler Daire BaĢkanlığınca yayınlanan teminat mektubu düzenlemeye Yetkili Banka ve Katılım Bankaları Listesinde yer alan banka ve katılım bankalarına ait teminat mektupları teminat olarak kabul edilir. Teminat mektupları süresiz olabileceği gibi süreli olarak da kabul edilebilir. Teminat mektubunun süreli olması halinde mektup süresi sözleģmenin vade sonu tarihinden itibaren en az 6 ay daha ilave bir süreyi kapsamalıdır. Süreli teminat mektubunun süresi sözleģmeyi imzalayan birim tarafından takip edilir. SatıĢ fiyatlarında bir artıģ olduğu takdirde yeni fiyat henüz tesellüm edilmemiģ mala uygulanır. Bu durumda kalan malın fiyat farkı için ilave teminat alınır veya kalan kısmın teslimatında meydana gelen fiyat farkını karģılayacak miktarda kesinti yapılır. SatıĢ fiyatlarında bir azalıģ olduğu takdirde teslimata sözleģmede yer alan fiyatlar üzerinden devam edilir. Vadeli satıģlarda sözleģmenin imzalanması ve teminatların alınmasını takiben yapılacak teslimatlarda mutlak surette alıcı temsilcisinin hazır bulunması ve düzenlenen evrakları Ofis yetkilileri ile birlikte imzalaması; 3
malı teslim almaya ve sevketmeye yetkili olduğuna dair cari yıla ait noter tasdikli yetki belgelerini teslimatı yapan iģyerine vermesi gerekir. Aksi takdirde teslimat yapılmaz. - Maniplasyon ücretleri; Açık yığın, MAYDÜ ve Nodalarda 5,00, Tüm kapalı depolarda 7,50 Çuvallı hububat satıģlarında 7,50 Pirinç satıģlarında maniplasyon ücreti alınmamaktadır. - Nakliye ilave ücretleri; edilmektedir. ġubeler arası nakliye ile oluģan stokların satıģlarında 32,00 nakliye ilave ücreti tahsil Ancak, ġubeler arası nakliye ile oluģmuģ pirinç stoklarının satıģında nakliye ilave ücreti alınmamaktadır. B) İÇ SATIŞ FİYATLARI Hububat iç satıģ fiyatlarımız Tablo:3 te belirtilmektedir. ÜRÜN DĠĞER EKMEKLĠK BUĞDAYLAR İÇ SATIŞ FİYATLARI ĠTHAL EKMEKLĠK BUĞDAYLAR 1544-1528 KODU SATIŞ FİYATI (TL/TON) 1313-1323 725 1363-1373 748 1364-1374 743 12,5 Protein 685 13 Protein 700 ARPA 2111 630 ĠTHAL ARPA 2141 630 ÇAVDAR 2211 649 Tablo: 3 Pirinç satıģ fiyatlarımız Tablo:4 de belirtilmektedir. CİNSİ PİRİNÇ SATIŞ FİYATLARI PAKETLİ KOD NO 5 KG (TL) PAKETLİ 2 KG (TL) PAKETLİ 1 KG (TL) Calrose 3631 12,50 5,00 2,50 Osmancık 3651 12,50 5,00 2,50 Baldo 3671 15,00 6,00 3,00 NOT: Paketleme ücreti, Maniplasyon, Nakliye Ġlave Ücreti ve KDV dahil, diğer masraflar hariçtir. Tablo: 4 4
C) BORSA İŞLEM HACİMLERİ VE FİYATLAR Borsalarda iģlem gören buğday, arpa, çavdar ve yulaf KuruluĢumuzca EskiĢehir, Konya, Polatlı, Çorum, Bandırma ve Edirne ticaret borsalarından, mısır ise Adana ticaret borsasından günlük olarak takip edilmektedir. ġubat ayına ait ortalama fiyatlar Tablo:5 de gösterilmiģtir. ÜRÜN ADI BORSA FİYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI TMO BORSALAR SATIŞ FİYATI ESKĠġEHĠR KONYA POLATLI ÇORUM EDĠRNE ADANA BANDIRMA ġubat DURUM BUĞDAYI - - 754 2.160 - - 755 18 - - - - - - - ANADOLU KIRMIZI SERT EKM. BUĞDAY DĠĞER BEYAZ EKM. BUĞDAY 717 539 752 1.022 759 3.758 - - - - - - - - - 710 703 760 468 - - - - - - - - 714 78 725-748 DĠĞER KIRMIZI EKM. BUĞDAY 706 5.610 749 522 738 1.915 611 704 708 611 - - - - 725-748 DÜġÜK VASIFLI BEYAZ BUĞDAY 705 140 737 320 747 698 - - - - - - - - - DÜġÜK VASIFLI KIRMIZI BUĞDAY 695 576 789 1.820 745 3.247 - - 705 186 - - - - - ARPA 682 479 687 500 690 205 650 163 - - - - - - 630 ÇAVDAR 664 2 - - 685 6 - - - - - - - - 649 YULAF 715 160 696 173 731 15 - - - - - - - - - MISIR - - - - - - - - - - 640 26.251 - - - PĠRĠNÇ* 2.175 2.500 ÇELTĠK* 1.250 - * Pirinç ve Çeltik fiyatları Osmancık çeģidine ait olup, serbest piyasa toptan fiyat ortalamasıdır. Tablo:5 5
3-) DÜNYA HUBUBAT PİYASALARI (AĢağıdaki veriler IGC nin 21.02.2013 tarih 430 no lu aylık raporuna göredir.) ÜRETİM BUĞDAY 2012/13 dönemine iliģkin dünya buğday üretimi tahmini Ocak ayından bu yana 656 m t seviyesinde değiģmeden kalırken, yıldan yıla %5,7 gerilemiģtir, zira rekolteler önceki yılın rekorunun ardından normal düzeylerine geri dönmüģlerdir. Hasat edilen alan hafifçe gerileyerek 218,5 m ha (önceki yıl 220,6 m) civarına inmiģtir ve bunda Kuzey Amerika daki artıģların BDT ile güney yarımkürede olumsuz hava koģullarına ve ekimlerdeki azalmaya bağlı olarak yaģanan düģüģler fazlasıyla telafi olmasının etkisi vardır 1. Hasadın kısa süre önce tamamlanmıģ olduğu güney yarımkürede dört büyük üreticinin toplam üretiminin 38,7 m t (51,8 m) düzeyi ile önceki yılın %25 gerisinde kaldığı tahmin edilmekte olup, Arjantin, Brezilya ve Avustralya da daha düģük mahsuller elde edildiği bildirilirken, Güney Afrika nın üretimi aynı seviyesini korumuģtur. Brezilya da mahsul tahmini 0,5 m t daha azaltılarak 4,3 m (5,8 m) düzeye indirilmiģ olup, bu durum rekoltelerin beklenenden daha düģük olmasını yansıtırken, Arjantin, Avustralya ve Güney Afrika ile ilgili öngörüler son HRP ndan bu yana değiģmeden kalmıģtır. 2013/14 Dönemi: Küresel buğday üretiminin 2013/14 döneminde yıldan yıla %4 oranında artıģla 683 m t civarına ulaģacağı tahmin edilmektedir ve bu artıģta ekim alanında görülen %1,7 artıģ ile ortalama rekoltelere geri dönülmesi etkili olmaktadır MISIR Meksika, Brezilya ve Hindistan ile ilgili olarak yapılan artıģların ardından, 2012/13 dönemindeki dünya mısır üretiminin son HPR ndan bu yana 5 m t artacak Ģekilde 850 m t seviyesinde gerçekleģmesi ve önceki yılın rekorunun (877 m) ardından ikini sırada gelmesi beklenmektedir. Ekim alanında 171,5 m ha düzeye ulaģacak Ģekilde yapılan %1,3 artıģa rağmen, üretimin baģta ABD olmak üzere bazı baģlıca üreticilerde görülen rekoltelerdeki düģüģlere bağlı olarak %3,0 oranında azalacağı tahmin edilmektedir 2. AB ve ABD deki belirgin gerilemenin ve daha az oranda Ukrayna da yaģanan düģüģün aksine, üretimin baģlıca güney yarımküreli üreticilerde yeni rekor düzeye ulaģacağı tahmin edilmekte olup, Arjantin, Brezilya ve Güney Afrika daki toplam üretimin önceki sezonun %8 üzerine çıkacak Ģekilde 114,0 m t civarında gerçekleģeceği tahmin edilmektedir. Arjantin de yağmurlar daha önceden kurak olan alanlara geri dönerek, ortalamanın üzerine çıkan sıcaklıklar buharlaģmaya yol açmıģ olsalar da, geç ekimi yapılan mısırın filizlenmesine fayda sağlamıģlardır. Ekimler yaklaģık 4,6 m ha seviyesi ile 2011/12 döneminin %8 daha gerisinde tahmin edilmektedirler, ancak rekoltelerin önceki yıla ait istisnai düģük düzeyden toparlanacakları düģünülmektedir. Mahsul tahmini 0,5 m t azaltılarak 27,0 m (21,0 m) seviyeye düģürülmüģ olup, bu rakam kurak hava koģullarının baģta Buenos Aires in kuzey batı kesimlerinde olmak üzere rekolteler üzerindeki etkisini yansıtmaktadır. Brezilya da birinci (yaz) mahsulün ekimleri Ġç-Güney de tamamlanmıģ olup, bazı yerlerde erken hasat gerçekleģtirilmektedir. Ġkinci mahsulün hasadı da baģlamıģtır, ancak bazı bölgelerde olumsuz hava koģulları nedeniyle kesintiye uğramıģtır. Toplam ekin alanının 15,4 m ha (15,2 m) düzeyine ve rekoltelerin ise önceki yıla yakın tahmin edilmesine bağlı olarak, mahsul 74,0 m t (73,0 m) seviyesinde tahmin edilmektedir ve bu rakam 1 Tablo için bkz.: www.igc.int/gmr/430/wheat-area-production.xls 2 Tablo için bkz.: www.igc.int/gmr/430/maize-area-production.xls. 6
daha önceki tahminden 3,0 m fazladır. Güney Afrika da ekim alanının önceki yılın birazcık üzerine çıkması ve yaklaģık 2,8 m ha (2,7 m) düzeyinde gerçekleģmesi beklenmekte olup, rekoltelerde artıģ yaģanacağı beklentisine bağlı olarak, üretim yıldan yıla %8 artıģla 13,0 m t düzeyinde öngörülmektedir. ARPA 2012/13 dönemi dünya arpa mahsulü bu ay 0,3 m t yukarı revize edilmiģ olmakla birlikte, BDT, Türkiye ve Avustralya daki azalan mahsullerin AB, ABD ve Arjantin deki üretim artıģı ile sadece kısmen denge bulması neticesinde yıldan yıla %3 düģüģle 130,1 m t seviyesine gerilemiģtir 3. Hasadın tamamlanmıģ olduğu Avustralya nın üretimi 7,1 m t düzeyi ile önceki sezonun %14 daha gerisinde tahmin edilmektedir ve bu düģüģ bu sezonun baģında görülen kurak koģulların ardından Batı Avustralya, Yeni Güney Galler in bazı kesimleri ve Queensland de yaģanan rekolte gerilemesinden kaynaklanmaktadır. Arjantin deki arpa ekim alanı ise bu ay 0,2 m ha daha yukarı revize edilerek yıldan yıla %33 artacak Ģekilde 1,6 m düzeye çıkarılmıģtır ve üretim daha öncesi ile aynı kalacak Ģekilde 5,0 m t (4,1 m) düzeyinde beklenmektedir. TÜKETİM BUĞDAY Yemlik kullanım rakamında yapılan azaltmanın ardından, 2012/13 dönemindeki dünya buğday tüketimine iliģkin öngörü 677 m t (693 m) düzeyi ile geçtiğimiz ayın 1 m daha gerisindedir. Diğer yemlere kıyasla görülen cazip fiyatlar aralarında Avustralya, Kanada ve ABD nin de yer aldığı bir dizi ülkede kullanımı artırmaktadır ve bu ülkelerde öngörüler daha önceki düzeylerin üzerine çıkmıģtır. Bununla birlikte, iç piyasa fiyatlarının talebi kıstığına dair gelen haberlere bağlı olarak, Çin de önceki aydan bu yana 2,0 m t azalarak 22,0 m (22,5 m) düzeye gerileyen yemlik kullanım rakamı bu ülkelere iliģkin olarak artırılan rakamları fazlasıyla dengelemektedir. 2013/14 Dönemi: 2013/14 döneminde küresel tüketimde sadece ufak bir artıģ beklenirken, arzdaki artıģın büyük bölümü kullanılmakta ve yeniden stok oluģumu için çok az fırsat kalmaktadır. 2013/14 döneminde buğdayın doğrudan insan gıdası amaçlı kullanımında görülen artıģın %1 civarındaki uzun vadeli trendle aynı olacağı tahmin edilmektedir ve bu artıģların büyük kısmı Asya ile Afrika da karģımıza çıkmaya devam etmektedir. Dünya mısır arzlarında bir miktar toparlanma olacağı varsayıldığında, yemlik buğday kullanımı önümüzdeki yıl daha fazla bir rekabetle karģı karģıya kalacaktır. BaĢta Kuzey Amerika da olmak üzere, bazı ülkelerde kullanım gerileyebilecekse de, AB ile BDT deki daha iyi miktara ulaģan mahsullerin bu bölgelerde yemlik talepte toparlanma görülmesine yol açması olasıdır ve bu durumun sonucunda küresel toplamdaki düģüģ sınırlı kalacaktır. BaĢta AB deki etanol amaçlı kullanım artıģına bağlı olarak, dünyadaki endüstriyel kullanımda mütevazı bir artıģ yaģanacağı varsayılmaktadır. MISIR Daralan arzların baģta ABD de olmak üzere bazı ülkelerde tüketimi sınırlamasına bağlı olarak, 2012/13 dönemindeki dünya kullanımının yıldan yıla %1,2 düģüģle 867 m t düzeye ineceği tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, et talebindeki artıģın geliģmekte olan dünyanın büyük kısmında artmayı sürdürmesine bağlı olarak, Asya, Latin Amerika ve Kuzey Afrika nın pek çok kesiminde mısır tüketiminin artacağı tahmin edilmektedir. Çok büyük miktardaki mahsulün de yardımı ile Çin deki tüketimin yıldan yıla %9 artıģla 210 m t civarına ulaģacağı tahmin edilmektedir. Son aylarda yaģanan artıģların ardından, küresel tahmin önceki HPR na kıyasla 2 m t daha yükseltilmiģtir. ABD tüketiminin 262,6 m t (279,0 m) seviyesinde gerçekleģeceği tahmin edilirken, buna 113,0 m (155,5 m) yemlik / artık kullanım ile 143,8 m (157,7 m) endüstriyel iģleme amaçlı kullanım dahildir. Yakıt 3 Tablo için, bkz.: www.igc.int/gmr/430/barley-area-production.xls 7
amaçlı etanol sektöründeki tüketim gerilemesi talebi engelleyen baģlıca faktör olacaktır ve kullanım 114,3 m t (127,3 m) seviyesi ile son dört yılın en düģüğünde beklenmektedir. Yüksek mısır fiyatları ve hız kesen benzin talebi son aylarda bir dizi geçici tesis kapanıģına yol açmıģtır. Enerji Bilgi Ġdaresi nde (EIA) göre, 8 ġubat tarihinde sona eren haftada gerçekleģtirilen etanol üretimi yıldan yıla %15 oranında gerilemiģtir. ARPA Dünya arpa tüketiminin, küresel arpa arzındaki azalmanın neticesinde özellikle mısıra kıyasla görülen fiyat artıģına tepki olarak yıldan yıla 3,3 m t azalarak 132,2 m seviyesine ineceği tahmin edilmektedir. Ġç piyasa arzlarının kuraklıktan etkilenmesi neticesinde, Rusya ve Ukrayna daki kullanımın sırasıyla 1,3 m t düģüģle 12,7 m ve 1,0 m düģüģle 5,2 m düzeylere gerileyeceği tahmin edilmektedir. AB deki talebin önceki yılla aynı kalacak Ģekilde 48,9 m t seviyesinde gerçekleģmesi beklenmektedir, ancak bu rakam müteakip ikinci yılda da tahmini yerli yemlik kullanımın düģük olması neticesinde 53,2 m olan beģ yıllık ortalamanın oldukça gerisindedir. Bununla birlikte, Kanada da kullanımın yıldan yıla hafif artıģla 6,4 m t (6,2 m) düzeye ulaģması beklenmektedir ve Aralık ayı sonundaki stokların düģük düzeyde olması güçlü ihracatla birlikte iç tüketimde de artıģ olacağı anlamına gelmektedir. ABD deki tüketim de artırılarak 4,8 m t (4,2 m) düzeye çıkarılmıģtır ve stok verileri ile güçlü ithalat bu artıģı desteklemekte olup, mısır ile sorgum arzlarındaki daralma hesaba katıldığı zaman yemlik olarak kullanılması muhtemeldir. Avustralya da iç tüketim tahmini bu ay 3,0 m t (2,5 m) düzeye çıkarılmıģ olup, bu artıģ kuzeydoğudaki düģük yemlik sorgum arzını ve güneydoğudaki mera koģullarında yaģanan kötüleģmeyi yansıtmaktadır. STOK BUĞDAY 2012/13 döneminin (ilgili pazarlama yılları toplamı) sonundaki dünya buğday stoklarının 21 m t azalarak 176 m seviyesine inecekleri tahmin edilmekte olup, bu düģüģe 2012 hasatlarının kötü olduğu Kazakistan, Rusya ve Ukrayna daki sert düģüģler öncülük etmektedir. Bunun sonucunda diğer menģelere geçiģ yapılması diğer baģlıca ihracatçılardaki stokların daralmasına katkı yapmaktadır ve genel toplam son beģ yılın en düģüğü olan 49,9 m t (70,2 m) seviyesinde tahmin edilmektedir. Yemlik kullanımın daha önceden tahmin edilenin üzerine çıkmasına bağlı olarak, Avustralya, Kanada ve ABD ile ilgili devir rakamları önceki aydan daha düģüktür. Bununla birlikte, bu düģüģ Çin ve Hindistan ile ilgili olarak yapılan yukarı yönlü revizyonlarla fazlasıyla telafi olmuģtur. Yemlik kullanımdaki gerilemeye bağlı olarak, Çin ile ilgili öngörü 1,4 m t artıģla 56,5 m (53,9 m) düzeye çıkarılırken, daha önceki projeksiyonun gerisinde kalan pazarlama yılı (Nisan / Mayıs) ihracatı ve artırılan 2012 yılı mahsul beklentisi Hindistan daki devir stoklarının 3,2 m t artıģla 24,5 m (20, 5 m) seviyeye ulaģmasına yardım etmektedir. 2013/14 Dönemi: 2013/14 döneminin sonundaki küresel stoklar kendi açılıģ düzeylerinin sadece birazcık daha üzerinde tahmin edilmektedirler ve bu durum esas olarak baģlıca ihracatçılardaki toparlanmadan kaynaklanmaktadır. Bu artıģın büyük oranda Rusya ve Ukrayna da gerçekleģerek stokları 2012/13 döneminde yaģandığı tahmin edilen sert düģüģün ardından ikmal etmesi beklenmektedir. Aralarında Çin in de yer aldığı diğer ülkelerin çoğunun devir stoklarında çok az genel değiģiklik görüleceği varsayılmaktadır. Hindistan da mütevazı bir düģüģ beklenmekle birlikte, bu gerileme büyük oranda ihracat düzeyine bağlı olacaktır. MISIR Dünya kapanıģ stokları 2012/13 (ilgili yerel pazarlama yıllarının toplamı) döneminin sonunda çok sıkıģık bir durumda olacaktır ve stokların yıldan yıla %12 oranında gerileyerek 2006/07 döneminden bu yana görülen en düģük düzey olan 114 m t seviyesine ineceği tahmin edilmektedir. Büyük oranda ABD ve Brezilya ile ilgili öngörülerde yapılan ufak yukarı yönlü revizyonları yansıtacak Ģekilde bu rakam Ocak ayından bu yana 1 m t 8
yükseltilmiģtir. Bu düzeltmeler neticesinde baģlıca ihracatçıların stoklarına (Arjantin, Brezilya, Ukrayna, ABD) iliģkin projeksiyon da 1,5 m t artarak son 16 yılın en düģüğü olan 26,4 m (32,6 m) düzeye ulaģmıģtır. ARPA Dünya arpa stoklarının 2,2 m t düģüģle 2012/13 döneminin (ilgili yerel pazarlama yıllarının toplamı) sonunda son beģ yılın en düģüğü olan 23,6 m seviyesine gerileyecekleri tahmin edilmektedir. Bu durum esas olarak devir stoklarının 2,1 m t düģüģle 1995/96 döneminden bu yana gerçekleģene en düģük düzey olan 12,5 m seviyesine gerilemesinin beklendiği baģlıca ihracatçılardaki düģüģü yansıtmaktadır. Bu düģüģün büyük bölümü ciddi miktardaki ihracat programının yüksek üretimi fazlasıyla telafi etmesinin beklendiği AB de gerçekleģmekte ve stokların 6,5 m t (7,5 m) düzeyi ile önemli oranda daralmasına yol açmaktadır. Benzer Ģekilde, Kanada da görülen yıldan yıla üretim artıģını ihracat ve talep fazlasıyla telafi etmektedir. Hasat hacimlerinde yaģanan düģüģe bağlı olarak, Rusya ile Ukrayna daki stokların da gerileyecekleri tahmin edilmektedir. Suudi Arabistan da devir stoklarının önceki yılın 0,3 m t altına inerek 2,5 m seviyesine düģmesi beklenmektedir, zira bu ülke ihtiyacını yüksek açılıģ stoklarından karģılamaktadır. Buna karģılık, 2012/13 dönemindeki yüksek yerli üretimin ardından Cezayir de stokların 1,5 m t (1,4 m) düzeye çıkacakları tahmin edilmektedir. TİCARET BUĞDAY 2012/13 dönemindeki dünya buğday ticaretine iliģkin tahmin önceki aydan bu yana 0,8 m t artırılarak 137,4 m düzeye çıkarılmıģtır, ancak bu rakam geçen yıl istisnai yüksek düzeye ulaģan yemlik buğday ticaretinin desteklediği 144,6 m rekorunun oldukça gerisindedir. Ocak ayı raporuna kıyasla, İran ile ilgili ithalat öngörüsü 0,8 m t artırılarak 3,4 m (2,4 m) düzeyine çıkarılmıģtır ve bu durum Avustralya, AB ve Rusya dan yapılan sevkiyatların beklentilerin üzerinde olmasını yansıtmaktadır. Yerli üretimin daha önceki tahminin altında kaldığı ve Mercosur dıģı ülkelerden gelen ürünlere uygulanan ithalat vergilerinin geçici olarak kaldırılmasının planlandığı göz önüne alındığında, Brezilya ile ilgili tahmin 0,3 m t artıģla 7,5 m (7,0 m) düzeye çıkarılmıģtır. Ġthalat tarifelerinin kısa süre içinde askıya alınacağı beklentisi ile, Rusya ya iliģkin öngörüde 0,3 m t artıģ yapılarak 1,3 m (0,0 m) düzeye çıkarılmıģtır. Meksika, Güney Kore ve BAE ile ilgili olarak da ufak yukarı yönlü revizyonlar yapılırken, Kenya, Tayland ve Tunus ile ilgili tahminler ise azaltılmıģtır. ABD buğdayına yönelik talebin toparlanmakta olduğuna iliģkin bazı emareler mevcut olmakla birlikte, Temmuz / Haziran ihracat öngörüsü 1,0 m t azaltılarak 28,8 m (27,9 m) düzeye indirilmiģtir. Ġhracat arzları Rusya da Ģu anda çok düģük durumdadır, ancak Aralık ayının sonuna değin gerçekleģen sevkiyatların hacmi tahmin edilenin biracık daha üzerinde idi ve tüm yıla iliģkin rakam 0,5 m t artırılarak 10,5 m (21,6 m) düzeye çıkarılmıģtır. Hindistan ile ilgili pazarlama yılı (Nisan / Mayıs) öngörüsü 1,5 m t azaltılarak 5,0 m (1,0 m) düzeye indirilmiģtir, ancak rapor edilen satıģlardaki güçlü ilerleme hızının devam ettiği göz önünde tutulduğu zaman, Temmuz / Haziran dönemi ile ilgili rakam 1,0 m t artıģla 7,5 m (1,3 m) düzeye çıkarılmıģtır. 2013/14 Dönemi: 2013/14 dönemindeki dünya buğday ticareti cari yılla aynı olacak Ģekilde 137 m t seviyesinde tahmin edilmektedir. Küresel mısır arzlarının yüksek olmak potansiyeli taģıdığı göz önüne alındığında, yemlik buğday alımları bazı ülkelerde o kadar yüksek olmayabilir. Bununla birlikte, yemlik buğdaydaki herhangi bir gerilemenin ekmeklik buğday dünya ticaretindeki artıģ ile kabaca denge bulacağı varsayılmaktadır ve ekmeklik buğday talebinin baģlıca itici güçleri Asya ile Afrika daki geliģmekte olan ülkelerdir. Karadeniz bölgesindeki 2013 yılı mahsulleri önceki yılın düģük düzeylerine kıyasla toparlanma gösterseler bile, ihraç edilebilir arzlarda görülecek herhangi bir artıģı ortalamanın gerisinde kalan açılıģ stokları sınırlayacaktır. Buna bağlı olarak, 2013/14 döneminde Karadeniz sevkiyatlarının çok mütevazı bir artıģ kaydetmesi beklenmekte olup, bu durum diğer ihracatçılara yönelik talebin destek bulmasına yardımcı olacaktır. 9
MISIR 2012/13 (Temmuz / Haziran) dönemindeki dünya ticaretine iliģkin öngörü 0,9 m t artıģla 94,3 m düzeye çıkarılmıģ olup, buna Çin, Güney Kore ve Ġran ile ilgili artıģlar da dahildir. Artan et talebi ile çeģitli ülkelerdeki üretim açıklarının sağladığı destek ile birlikte, ithalatın ortalamanın üzerinde olması muhtemeldir, ancak yıldan yıla yaklaģık %3 oranında gerileyecekleri tahmin edilmektedir. Önceki ay yapılan yukarı yönlü düzeltmenin ardından, Çin tarafından yapılacak olan ithalata iliģkin öngörü 1,1 m t daha artırılarak 3,2 m (4,7 m) düzeye çıkarılmıģtır. ABD den Çin e yapılan sevkiyatlar son zamanlarda beklentilerin çoğunu geride bırakmıģlardır ve fiyat farklarının kısa süre öncesinde bir miktar ilave alım satımı teģvik etmiģ olabileceğine dair belirtiler vardır. Son zamanlarda yapılan ciddi miktardaki alımların ardından, İran ın 2012/13 döneminde dünyanın beģinci en büyük ithalatçısı olması muhtemeldir. Büyük oranda Brezilya dan tedarik edilen alımların 4,4 m t (3,7 m) düzeye ulaģması beklenmektedir. Bunun aksine, Mısır ve Meksika ile ilgili ithalat öngörüleri sevkiyatlarda bu tarihe kadar olan yavaģ ilerlemeye bağlı olarak azaltılmıģtır. YaĢanan son iç sorunların ıģığında, Suriye tarafından yapılan ithalat önemli oranda yavaģlamıģtır ve 0,7 m t (1,4 m) düzeyini aģması beklenmemektedir. ARPA 2012/13 döneminde (Temmuz / Haziran, malt hariç) ticaret 17,7 m t (20,3 m) düzeyi ile bu ay 0,1 m daha düģük tahmin edilmekte olup, bunun nedeni Rusya ihracatında yapılan revizyondur. Geçen yıla kıyasla görülen gerileme arzlardaki düģüģ ile özellikle mısıra nazaran baģlıca ihracatçılarda yaģanan fiyat artıģlarından ve Suudi Arabistan kaynaklı ithalat talebinde görülen düģüģten kaynaklanmaktadır. Suudi Arabistan tarafından yapılacak olan arpa ithalatına iliģkin öngörü bu ay 7,0 m t (8,6 m) düzeyinde tutulmakta olup, yüksek iç piyasa açılıģ stokları önceki yıl yapılan yüksek sevkiyatların ardından ithalat gereksinimini azaltmaktadır. Bu tarihe kadar yapılan alımlardaki yavaģ ilerleme hızına rağmen, Fas a yapılan sevkiyatlara iliģkin tahmin 0,6 m t (0,6 m) düzeyinde muhafaza edilmektedir, zira son beģ yılın en düģük yerli hasadının ardından uluslararası piyasalardaki talebin sezon ilerledikçe yükseleceği tahmin edilmektedir. Çin de ithalat 1,9 m t (2,4 m) düzeye indirilirken, bu durum yılın ilk yarısında Avustralya dan yapılan sevkiyatın önceki yılın gerisinde kalmasını yansıtmaktadır. Rusya tarafından yapılan tahmini alımlar Ģu ana değin gerçekleģen ilerleme hızı hesaba katılmak suretiyle 0,3 m t (0,5 m) düzeye inecek Ģekilde aģağı revize edilmektedir ve bu durum bir dereceye kadar müdahale stoklarından yapılan yemlik hububat satıģından kaynaklanıyor olabilir. Kanada nın yaptığı güçlü sınır ötesi ihracatın ardından, ABD nin alımları 0,4 m t düzeye çıkarılmıģtır. Üretimdeki gerilemeye rağmen, Karadeniz bölgesinden gelen hacimlerin düģük düzeylerde olması nedeniyle AB ihracatının yıldan yıla artıģla 3,9 m t (3,1 m) seviyeye çıkacağı tahmin edilmektedir. 12 ġubat tarihi itibariyle, AB ihracat lisansları önceki yılın %46 üzerine çıkmıģtır. Rusya da ihracat bu ay 2,0 m t (3,5 m) seviyesine düģürülmüģ olup, bu durum yavaģ ticaretle ve satıģa hazır arzların ortadan kalmasıyla alakalı olarak gelen haberleri yansıtmaktadır. 10
05/03/2013 TARİHLİ DÜNYA HUBUBAT FİYATLARI ÜRÜN KODU FĠYAT ABD$/Ton ABD 2HRW 320,40 FRANSIZ EKM. BUĞ. 324,90 ARJANTĠN EKM. BUĞ. 358,00 ABD 2SRW 287,60 KANADA DURUM 2WAD - FRANSIZ DURUM 360,87 FRANSIZ ARPA 290,30 RUS ARPA 315,00 ABD MISIR (3YC) 316,90 ABD UZUN DANE PĠRĠNÇ 640,00 (*)05/03/2013 Tarihli Merkez Bankası $ SatıĢ Kuru: 1,8054 (**)KAYNAK: REUTERS (***) Arjantin Ekm. Buğday ve ABD Uzun Tane Pirinç fiyatı IGC Raporuna göredir. (****)Fransız Durum fiyatı 04.03.2013 tarihli FRANCE AGRIMER raporu kaynaklıdır. (*****) Rus Arpa fiyatı APK Inform raporuna göredir. Tablo: 6 DÜNYA BUĞDAY ÜRETİM, TİCARET, TÜKETİM VE STOK MİKTARLARI (MİLYON TON) BUĞDAY 2009/2010 2010/11 2011/12 2012/13 TAHMİN ÖNGÖRÜ ÜRETĠM 679 653 696 656 TĠCARET 128 126 145 137 TÜKETĠM 652 659 693 677 STOK 200 194 197 176 *KAYNAK: IGC ġubat 2013 Tablo: 7 DÜNYA MISIR ÜRETİM, TİCARET, TÜKETİM VE STOK MİKTARLARI (MİLYON TON) 2011/12 2012/13 2009/10 2010/11 MISIR TAHMİN ÖNGÖRÜ ÜRETĠM 820 830 877 850 TĠCARET 86 93 97 94 TÜKETĠM 822 844 877 867 STOK 145 131 131 114 *KAYNAK: IGC ġubat 2013 Tablo: 8 DÜNYA HUBUBAT ÜRETİMİ (2012/13 ÖNGÖRÜ, MİLYON TON) ÜLKE ADI BUĞDAY ARPA MISIR AB-27 130,6 54,4 54,8 ÇĠN 120,6 2,6 208,0 HĠNDĠSTAN 94,9 1,6 20,6 ABD 61,8 4,8 273,8 RUSYA 37,7 13,9 - KANADA 27,2 8,0 13,1 AVUSTRALYA 22,0 7,1 0,5 TÜRKĠYE 17,5 5,5 3,8 UKRAYNA 15,8 6,9 20,9 ARJANTĠN 10,5 5,0 27,0 KAZAKĠSTAN 10,0 1,2 - DÜNYA TOPLAMI 656,0 130,1 850,2 *KAYNAK: IGC ġubat 2013 Tablo: 9 11
DÜNYADA BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELERİN ÜRETİM DURUMLARI (MİLYON TON) BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELER 2009/10 2010/11 2011/12 TAHMİN 2012/13 ÖNGÖRÜ 2012 ÖNGÖRÜ ÜRETİM RAKAMLARINA GÖRE DÜNYA ÜRETİMİNDEKİ PAYI % UZAK DOĞU 227,3 227,3 236,1 246,4 37,6 ÇĠN 115,1 115,2 117,9 120,6 18,4 HĠNDĠSTAN 80,7 80,8 86,9 94,9 14,5 AVRUPA 143,0 140,6 141,8 135,2 20,6 AB-27 138,3 136,8 137,4 130,6 19,9 FRANSA 38,3 38,1 36,1 38,2 5,8 ALMANYA 25,2 24,0 23,0 22,5 3,4 ĠNGĠLTERE 14,1 14,9 15,3 13,3 2,0 ROMANYA 5,2 6,0 6,7 4,8 0,7 MACARĠSTAN 4,4 3,8 4,1 3,9 0,6 BAĞ.DEVL.TOPL. 113,6 81,1 115,0 78,0 11,9 RUSYA 61,7 41,5 56,2 38,0 5,8 UKRAYNA 20,9 16,8 22,3 15,8 2,4 KAZAKĠSTAN 16,5 9,6 22,7 10,5 1,6 ABD 60,4 60,1 54,4 61,8 9,4 KANADA 26,8 23,3 25,3 27,2 4,1 AVUSTRALYA 21,8 27,4 29,9 22,0 3,4 PAKĠSTAN 24,0 23,9 24,2 23,3 3,6 TÜRKĠYE 18,5 17,5 18,8 17,5 2,7 ARJANTĠN 9,0 15,9 14,1 10,5 1,6 SURĠYE 4,0 3,6 3,9 3,7 0,6 DÜNYA 679,0 652,9 695,6 656,0 *KAYNAK: IGC ġubat 2013 Tablo: 10 12