T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ BÜLTENİ Mart 2016 TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇİNDEKİLER Sayfa no Tablolar Listesi ii 1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi 1-2016 Yılı Ayı Gelişmeleri 1 2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı 4-2016 Yılı Ayı Gelişmeleri 4 -Türkiye deki Uluslararası Sermayeli Şirketler 6 3) Yatırım Projeleri 10 4) Ek Tablolar 11 i
TABLOLAR Tablo-1: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri- (2015-2016/) 1 Tablo-2: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı -2016 Aylık 2 Tablo-3: Tablo-4: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -(2015-2016/) Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler (2015-2016/ Aylık) Tablo-5: Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler (2015-2016/) 4 Tablo-6: Tablo-7: Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2015-2016/) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı - (2015-2016/) Tablo-8: Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı 6 Tablo-9: Tablo-10: Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (2015-2016/) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı - (2015-2016/) Tablo-11: Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı 9 Tablo-12: Tablo-13: Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri (2016 Aylık) Sayfa no Tablo-ek1: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler) 12 Tablo-ek2: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı 13 Tablo-ek3: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı 14 Tablo-ek4: Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2015 2016) Tablo-ek5: Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı 16 Tablo-ek6: Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı 17 Tablo-ek7: Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -(2011-2016) 3 4 5 6 7 8 9 10 15 18 ii
ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ BÜLTENİ 1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi 1 2016 Yılı Ayı Gelişmeleri 2016 yılı ayında 620 milyon ABD Doları düzeyinde uluslararası doğrudan yatırım girişi (fiili giriş/net) gerçekleşmiştir. (Tablo-1) Tablo 1: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri - (2015-2016/) (Milyon $) 2015 2016 Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük 1.727 620-64,1 Sermaye 1.394 386-72,3 Yatırım 1.483 452-69,5 Tasfiye 89 66-25,8 Diğer Sermaye (Net)* 76-16 -121,1 Gayrimenkul (Net) 257 250-2,7 * Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından Net Yükümlülük Oluşumu adı altında ifade edilmektedir. ** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası %Değişim 1 Uluslararası doğrudan yatırım girişi, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu na göre Türkiye de faaliyette bulunan şirketlerin yurtdışından yaptıkları, TCMB ödemeler dengesi istatistiklerinde sermaye ve diğer sermaye olarak sınıflandırılan kalemlere ilişkin transferlerin net tutarı ile yabancıların gayrimenkul edinimlerine istinaden transfer edilen tutarı içermektedir.
Uluslararası yatırımcıların Türkiye deki yeni veya mevcut şirketleri ile iştirak ettikleri yerli sermayeli şirketlerdeki ortaklık paylarına ilişkin transferleri içeren sermaye girişi, 2016 ayında 452 milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Sermaye girişinin; 212 milyon doları sağlık sektöründen ve 123 milyon doları imalat sektöründen gelmiştir (Tablo-2). Tablo 2 Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2015-2016/) Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı (Milyon $) 2015 2016 1 0 163 1 66 123 5 41 Tekstil Ürünleri İmalatı 4 0 Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı 34 48 B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı 1 0 Elektrikli Optik Aletler İmalatı 1 4 Motorlu Kara Taşıtı, Römork ve Yarı- Römork İmalatı 9 0 Diğer İmalat 12 30 Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Sektörler Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası 735 3 20 0 9 14 1 2 334 34 108 36 34 5 2 212 10 22 1.483 452 2
452 milyon dolar olan nakit sermaye girişinin; 360 milyon dolarlık bölümü AB ülkeleri ve 81 milyon dolarlık bölümü Asya ülkeleri kaynaklıdır (Tablo-3). Tablo 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı (2015-2016/) (Milyon $) Ülkeler 2015 2016 AB Ülkeleri 299 360 Almanya 13 10 Avusturya 10 27 Fransa 4 0 Hollanda 221 244 İngiltere 8 46 İtalya 14 21 Diğer AB Ülkeleri 29 12 Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) 761 0 Afrika Ülkeleri 0 0 A.B.D. 1 11 Kanada 0 0 Orta -Güney Amerika ve Karayipler 0 0 Asya 422 81 Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri 84 44 Körfez Ülkeleri 1 12 Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri 83 32 Diğer Asya Ülkeleri 338 37 Diğer Ülkeler 0 0 1.483 452 Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası 3
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı 2 2016 Yılı Ayı Gelişmeleri 2016 yılı ayında 381 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 15 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 4). Tablo 4- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2015-2016 Aylık) 2015 2016/ Yeni İştirak Şube Yeni İştirak Şube % Değişim 422 15 6 443 377 15 4 396-10,6 Şubat 397 18 8 423 -- -- -- -- -- Mart 493 30 3 526 -- -- -- -- -- Nisan 413 12 6 431 -- -- -- -- -- Mayıs 471 20 5 496 -- -- -- -- -- Haziran 471 11 13 495 -- -- -- -- -- Temmuz 370 14 7 391 -- -- -- -- -- Ağustos 486 18 1 505 -- -- -- -- -- Eylül 259 12 0 271 -- -- -- -- -- Ekim 384 21 7 412 -- -- -- -- -- Kasım 378 19 7 404 -- -- -- -- -- Aralık 364 16 6 386 -- -- -- -- -- 4.908 206 69 5.183 377 15 4 396 -- Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Tablo 5- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2015-2016/) 2015 2016 % Değişim Yeni 422 377-10,7 İştirak 15 15 0,0 Şube 6 4-33,3 443 396-10,6 Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 2 Uluslararası sermayeli şirket sayıları tasfiye, %100 yerli sermayeli şirket statüsüne geçiş gibi nedenlerle değişmektedir. Bu rakamlar belli dönemlerde revize edilmektedir. 4
2016 yılı ayında; 396 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret sektörü olmak üzere, gayrimenkul kiralama, iş faaliyetleri, ulaştırma, haberleşme ve depolama ve imalat sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 6). İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde tekstil ürünleri imalatı birinci sırada yer almaktadır. 2016 yılı ayında kayıtlı sermayesi 500.000 doların üzerinde olan 14 adet uluslararası sermayeli şirket, şube kuruluşu ile yabancı ortak iştirak gerçekleşmiştir. Bu şirketlerin 7 adedi toptan ve perakende ticaret sektöründe, 2 şer adedi ise imalat sanayi ile gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri sektörlerinde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 6). Tablo 6- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı- (2015-2016/) Sektörler <50.000$ 50.000$ - 200.000$ 2015 2016/ 200.000$ - 500.000$ >500.000$ <50.000$ 50.000$ - 200.000$ 200.000$ - 500.000$ >500.000$ Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı, Römork,Yarı-Römork İm. Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faa. Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 31 10 3 0 44 2 1 1 0 4 13 7 3 1 24 0 0 1 0 1 286 92 23 24 425 25 6 0 2 33 10 2 0 1 13 0 0 0 0 0 39 19 1 1 60 4 1 0 0 5 21 6 3 4 34 1 2 0 0 3 13 6 2 3 24 2 0 0 0 2 15 3 1 19 5 1 0 0 6 188 56 16 15 275 13 2 0 2 17 122 12 12 17 163 4 1 0 0 5 317 111 26 12 466 22 11 2 0 35 1.657 453 67 65 2.242 130 38 2 7 177 82 20 4 1 107 9 0 1 0 10 432 84 16 12 544 33 9 0 1 43 7 1 0 6 14 1 1 0 0 2 725 105 23 24 877 58 8 4 2 72 238 28 5 6 277 11 1 0 2 14 3.910 923 182 168 5.183 295 76 11 14 396 5
2016 yılı ayında kurulan 396 adet uluslararası sermayeli şirketin, 73 adedi AB ülkeleri, 257 adedi Yakın ve Ortadoğu ülkeleri, 25 adedi ise diğer Asya ülkeleri ortaklı şirketlerdir (Tablo-7). Tablo 7- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı - (2015-2016/) 2015 2016/ Ülkeler <50.000$ 50.000$ - 200.000$ 200.000$- 500.000$ >500.000$ <50.000$ 50.000$ - 200.000$ 200.000$- 500.000$ >500.000$ AB Ülkeleri (27) 931 136 52 77 1.196 58 5 4 6 73 Almanya 332 47 14 12 405 27 1 2 2 32 Hollanda 94 20 7 19 140 4 0 0 1 5 İngiltere 106 20 6 12 144 10 0 1 1 12 İtalya 63 9 5 7 84 4 0 0 0 4 Diğer AB Ülkeleri 336 40 20 27 423 13 4 1 2 20 Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) 259 39 11 12 321 13 4 0 0 17 Kuzey Afrika Ülkeleri 245 55 13 3 316 11 3 1 0 15 Diğer Afrika Ülkeleri 42 2 0 0 44 1 1 0 0 2 Kuzey Amerika 112 10 3 5 130 5 1 0 0 6 A.B.D. 93 9 2 4 108 4 1 0 0 5 Kanada 19 1 1 1 22 1 0 0 0 1 Orta ve Güney Amerika, Karayipler 15 2 2 2 21 1 0 0 0 1 Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri 2.046 612 88 45 2.791 184 61 5 7 257 Diğer Asya 247 63 13 15 338 22 1 1 1 25 Diğer Ülkeler 13 4 0 9 26 0 0 0 0 0 3.910 923 182 168 5.183 295 76 11 14 396 Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı Türkiye deki Uluslararası Sermayeli Şirketler 2016 yılı ayı sonu itibariyle 41.142 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 6.496 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir. da 47.638 adet uluslararası sermayeli şirket ülkemizde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 8). Tablo 8- Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı Yıl Yeni İştirak Şube 1954-2010 (Birikimli) 19.698 4671 640 25.009 2011 3.609 627 94 4.330 2012 3.606 574 82 4.262 2013 3.480 207 87 3.774 2014 4.416 196 72 4.684 2015 4.908 206 69 5.183 2016 () 377 15 4 396 Genel 40.094 6.496 1.048 47.638 Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı 6
47.638 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ve imalat sanayi sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu tekstil ürünleri imalatı ve gıda ürünleri, içecek ve tütün imalatı izlemektedir (Tablo 9). Tablo 9- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (2015-2016/) 1954-2016/ Sektörler 2015 2016 Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı, Römork,Yarı-Römork İm. Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri 3 4 679 3 1 713 44 33 6.192 0 0 563 8 5 605 4 3 680 3 2 512 2 6 301 27 17 3.531 11 5 1.271 40 35 4.241 191 177 17.265 11 10 2.175 49 43 4.594 0 2 400 63 72 7.692 28 14 2.416 443 396 47.638 Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 7
47.638 adet uluslararası sermayeli şirketin ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise AB ülkeleri ortaklı girişim sayısının 20.672 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. AB ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketlerin içinde Almanya 6.498 adet şirket ile birinci sırayı alırken, onu İngiltere (2.922 adet) ve Hollanda (2.592 adet) izlemektedir (Tablo 10). Tablo 10- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı (2015-2016/) Ülkeler 1954-2016/ 2015 2016 AB Ülkeleri (27) 113 73 20.672 Almanya 30 32 6.498 Hollanda 15 5 2.592 İngiltere 11 12 2.922 İtalya 12 4 1.308 Diğer AB Ülkeleri 45 20 7.352 Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) 27 17 4.709 Afrika Ülkeleri 32 17 1.641 Kuzey Amerika 14 6 1.941 A.B.D. 11 5 1.620 Kanada 3 1 321 Orta ve Güney Amerika, Karayipler 2 1 244 Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri 225 257 14.547 Diğer Asya 27 25 3.422 Çin Halk Cum. 6 2 751 Güney Kore Cum. 1 0 278 Diğer 20 23 2.393 Diğer Ülkeler 1 0 462 441 396 47.638 Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı 8
47.638 adet uluslararası sermayeli şirketin illere göre dağılımına bakıldığında; İstanbul ilinin 28.680 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. İstanbul ilini Antalya (4.736 adet), Ankara (2.704 adet) ve İzmir (2.255 adet) illeri takip etmektedir (Tablo 11). Tablo 11- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı (İlk 10 İl) İl Şirket Sayısı (1954-2016/) İSTANBUL 28.680 ANTALYA 4.736 ANKARA 2.704 İZMİR 2.255 MUĞLA 1.582 MERSİN 1.380 GAZİANTEP 898 BURSA 645 AYDIN 623 HATAY 525 Diğer İller 3.610 47.638 Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı İstanbul ilinde faaliyette bulunan 28.680 adet uluslararası sermayeli şirketin başta toptan ve perakende ticaret (11.068 adet) olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri (4.805 adet) ve imalat sanayi (3.738 adet) sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 12). Tablo 12- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı (1954-2016/) Sektörler Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı, Römork, Yarı-Römork İm. Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faal. Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı İstanbul Antalya Ankara İzmir Muğla 209 120 29 78 26 306 32 130 62 8 3.738 285 328 437 64 278 39 26 59 6 417 7 10 28 4 458 29 25 38 1 313 12 36 43 2 129 1 11 19 0 2.143 197 220 250 51 751 67 223 80 6 2.054 743 298 167 224 11.068 941 813 814 166 861 634 88 82 286 2.910 617 137 158 236 344 10 16 10 7 4.805 1.050 435 263 512 1.634 237 207 104 47 28.680 4.736 2.704 2.255 1.582 9
3) Yatırım Projeleri 3 2016 ayında yatırım teşvik belgesi düzenlenen 13 adet proje kapsamında yaklaşık 62 milyon ABD doları tutarında yatırım yapılması öngörülmüştür. (Tablo 13). Tablo 13- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -2016 Aylık Belge Adedi 13 Yatırım Tutarı* (Milyon $) 20,6 Yatırım Tutarı* (Milyon TL) 62,0 * Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 13 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 11 adedi imalat ve 2 adedi hizmetler sektörlerinde düzenlenmiştir. 3 Uluslararası yatırımcıların, yatırım teşvik mevzuatı kapsamında belgelendirilen Türkiye deki yatırım projeleri 10
EK TABLOLAR 11
Tablo ek 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler) 2011 2012 2013 2014 2015 (Milyon $) 2015 2016 Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük O 16.182 13.284 12.384 12.523 16.754 1.727 620 Sermaye 14.145 10.126 9.310 8.315 11.494 1.394 386 Yatırım 16.136 10.759 9.878 8.576 11.858 1.483 452 Tasfiye 1.991 633 568 261 364 89 66 Diğer Sermaye (Net)** Gayrimenkul (Net) 24 522 25-113 1.104 76-16 2.013 2.636 3.049 4.321 4.156 257 250 * Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından Net Yükümlülük Oluşumu adı altında ifade edilmektedir. ** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası 12
Tablo ek 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı Sektörler 2011 2012 2013 2014 2015 (Milyon $) 2015 2016 Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii 32 43 47 61 47 1 0 146 188 717 365 202 163 1 3.599 4.519 2.209 2.731 4.111 66 123 Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı 650 2.201 400 449 958 5 41 Tekstil Ürünleri İmalatı 149 376 60 137 429 4 0 Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı 348 579 272 491 339 34 48 B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı 76 32 5 4 34 1 0 Elektrikli Motorlu Kara Optik Taşıtı Aletler, Römork İmalatıve Yarı-Römork 464 143 607 918 142 1 4 İmalatı 93 121 97 78 138 9 0 Diğer İmalat 1.819 1.067 768 654 2.071 12 30 Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası 4.295 773 1.831 1.134 1.263 735 3 301 1.427 178 232 76 20 0 707 221 377 1.136 569 9 14 122 16 59 24 23 1 2 221 130 364 594 1.524 334 34 5.883 2.084 3.415 1.470 3.535 108 36 300 173 128 227 169 34 5 232 546 106 202 59 2 212 298 639 447 400 280 10 22 16.136 10.759 9.878 8.576 11.858 1.483 452 13
Tablo ek 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı Ülke 2011 2012 2013 2014 2015 (Milyon $) 2015 2016 AB Ülkeleri 11.494 7.303 5.284 5.275 6.878 299 360 Almanya 664 491 1.968 601 387 13 10 Avusturya 2.419 1.519 657 31 45 10 27 Fransa 1.000 86 217 281 167 4 0 Hollanda 1.424 1.381 918 2.016 1.188 221 244 İngiltere 906 2.044 300 1.051 596 8 46 İtalya 111 154 148 488 180 14 21 Diğer AB Ülkeleri 4.970 1.628 1.076 807 4.315 29 12 Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) 1.093 622 1.128 1.041 952 761 0 Afrika Ülkeleri 0 0 221 42 0 0 0 A.B.D. 1.401 439 326 334 1.568 1 11 Kanada 21 32 16 0 0 0 0 Orta -Güney Amerika ve Karayipler 62 20 1 0 5 0 0 Asya 2.056 2.337 2.899 1.884 2.455 422 81 Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri 1.559 1.593 2.286 1.336 1.263 84 44 Körfez Ülkeleri 196 940 880 364 457 1 12 Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri 1.359 653 1.406 954 798 83 32 Diğer Asya Ülkeleri 497 744 613 548 1.192 338 37 Diğer Ülkeler 9 6 3 0 0 0 0 16.136 10.759 9.878 8.576 11.858 1.483 452 Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası 14
Tablo ek 4- Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2015-2016/) 2015 2016/ Sektörler Yeni İştirak Şube Yeni İştirak Şube Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı, Römork ve Yarı-Römork İm. Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faal. Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 40 3 1 44 4 0 0 4 21 3 0 24 1 0 0 1 406 13 6 425 32 1 0 33 13 0 0 13 0 0 0 0 58 2 0 60 5 0 0 5 32 1 1 34 3 0 0 3 24 0 0 24 2 0 0 2 17 2 0 19 6 0 0 6 262 8 5 275 16 1 0 17 153 7 3 163 5 0 0 5 454 9 3 466 34 0 1 35 2.106 110 26 2.242 165 11 1 177 106 0 1 107 10 0 0 10 519 20 5 544 42 1 0 43 12 2 0 14 2 0 0 2 831 28 18 877 68 2 2 72 260 11 6 277 14 0 0 14 4.908 206 69 5.183 377 15 4 396 15
Tablo ek 5- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı 1954-1954-2010 Sektörler 2011 2012 2013 2014 2015 2016/ ( Birikimli ) 2015 2016 Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı, Römork ve Yarı-Römork İmalatı Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 398 69 55 39 70 44 3 4 679 526 101 20 23 18 24 3 1 713 4.263 459 322 317 373 425 44 33 6.192 457 45 20 16 12 13 0 0 563 434 32 19 17 38 60 8 5 605 465 56 36 37 49 34 4 3 680 358 38 28 27 35 24 3 2 512 231 15 10 10 10 19 2 6 301 2.318 273 209 210 229 275 27 17 3.531 534 136 149 144 140 163 11 5 1.271 2.310 432 336 306 356 466 40 35 4.241 7.625 1.524 1.891 1.635 2.171 2.242 191 177 17.265 1.683 99 93 82 101 107 11 10 2.175 2.192 481 441 392 501 544 49 43 4.594 287 32 28 25 12 14 2 400 3.915 788 690 639 711 877 63 72 7.692 1.276 209 237 172 231 277 28 14 2.416 25.009 4.330 4.262 3.774 4.684 5.183 443 396 47.638 16
Tablo ek 6- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı 1954-2010 Ülkeler 2011 2012 2013 2014 1954-2016/ ( Birikimli ) 2015 2016 AB Ülkeleri (27) 13.478 1.748 1.533 1.348 1.296 1.196 113 73 20.672 Almanya 4.194 590 484 416 377 405 30 32 6.498 Hollanda 1.793 183 172 157 142 140 15 5 2.592 İngiltere 2.113 184 171 161 137 144 11 12 2.922 İtalya 801 112 107 102 98 84 12 4 1.308 Diğer AB Ülkeleri 4.577 679 599 512 542 423 45 20 7.352 Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) 2.834 447 420 347 323 321 27 17 4.709 Afrika Ülkeleri 474 131 151 204 304 360 32 17 1.641 Kuzey Amerika 1.219 188 151 134 113 130 14 6 1.941 A.B.D. 1.035 160 114 105 93 108 11 5 1.620 Kanada 184 28 37 29 20 22 3 1 321 Orta ve Güney Amerika, Karayipler 138 20 21 25 18 21 2 1 244 Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri 4.797 1.426 1.643 1.369 2.264 2.791 225 257 14.547 Diğer Asya 1.778 333 304 317 327 338 27 25 3.422 Çin Halk Cum. 387 53 55 71 96 87 6 2 751 Güney Kore Cum. 168 16 29 28 25 12 1 0 278 Diğer 1.223 264 220 218 206 239 20 23 2.393 Diğer Ülkeler 291 37 39 30 39 26 1 0 462 25.009 4.330 4.262 3.774 4.684 5.183 441 396 47.638 Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı 2015 17
Tablo ek 7- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri (2011-2016/) 2011 2012 2013 2014 2015 2016/ Belge Adedi 197 227 238 253 225 13 Yatırım Tutarı* (Milyon $) 4.956,5 4.620,2 7.746,3 5.491,7 12.077,9 20,6 Yatırım Tutarı* (Milyon TL) 8.329,6 8.318,2 14.777,6 11.900,5 32.923,1 62,3 * Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir. Kaynak : Ekonomi Bakanlığı 18