HKMO Bülteni Haziran 2001 SAYI :3/B15-551-552 KONU: İhale. TARİH: 27/03/2001 TARIM İL MUDURLUGU MERA FON SAYMANLIĞI'NA VAN Harita ve Kadastro Mühendisleri Odamız, Anayasamızın 135.maddesinde; "Belli bir mesleğe sahip olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak, meslek disiplinini ve ahlakım korumak amacı ile yasayla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından yasayla gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzel kişilikleridir." şeklinde tanımlanan; 6235 sayılı yasa ile kurulmuş olan TMMOB'ye bağlı, kamu kurumu niteliğindeki bir meslek kuruluşudur. Odamız, mesleğimizle ilgili Mühendislik Hizmetlerinin kanun, tüzük ve yönetmelikler çerçevesinde, bilimsel yöntemlerle ve teknik standartlara uygun biçimde üretilmesini sağlamak amacıyla üretim sürecinin her aşamasında izlenmesini, Anayasanın ve yasaların kendisine yüklediği ve ülkemiz yaran açısından gerçekleştirilmesi zorunlu bir kamu görevi olarak görmektedir. Mera Fon Saymanlığınca yayınlanan ihale ilanında Van merkez, Esenpmar, Dibekdüzü, Ağartı, Dağönü, Güveçli ve T.C. VAN VALİ L İĞİ İL TARIM MÜDÜRLÜĞÜ k Yeşilyurt Köylerinde 3.928 ha. arazide yapılacak olan Mera Aplikasyon ve Harita Yapım İşlerinin, Fonlar ihale yönetmeliğinin 30. Maddesi gereği kapalı teklif usulü ile 02.04.2001 tarihinde ihale edileceği bildirilmiştir. N İhale ilanı incelendiğinde; İLCİ: 27.C3.2CC1 tarih ve 552 sayılı yazı. İl.ji yssı gereği Müdürlününüz tarafından yapılacak olan nera Aplikasyon İhaleleri Şartnamesinde Müteahhitlik Karnesi şartının bırakılmadığından ihalenin iotale veya ertelennesine dair yazıma incelenmiştir. îu konu ile ilgili Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından 11.11.19Ş3 tarih ve 21725 sayılı Resoi Gazetede yayınlanan Karita üükendislik hizootle-rini yükümlenecek müellif ve sıiiellif kuruluşların ehliyet duranlarına ait yönetmeliğin S» maddesinin 1. bendinde bu tür ihalelerde KUteakkitlik Karnesinin şart koşuldu^u görülmektedir. Eu nedenle İl îkinfirlu te.üs tarafından yapılacak aera Aplikasyon İhaleleri çartnamesinde görülen eksiklik üzerine iptal edilmiş olug, belirlenen eksiklik şartnamelere ilave edilaek suretiyle yeniden ihî.le edilecektir. ize ric?. ederim. u/v EAV03UJ Vali a. İl :/'.'.dl'.rü - Karne gurubunun belirtilmediği (78.560.000.000.-TL'lik tahmini iş bedeli için "B Gurubu" karne) görülmüştür. Bilindiği üzere; 11 Ekim 1993 tarih ve 21725 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Harita Mühendislik Hizmetlerini Yükümlenecek Müellif ve Müellif Kuruluşların Ehliyet Durumlarına Ait Yönetmeliğin kapsam bölümü " Genel Bütçeye dahil idareler, katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yaptırılacak; her-
hangi bir yöntem ve ölçekteki çizgi-sel ve sayısal harita yapımı, kadastro haritaları, kentsel ve kırsal arazi ve 46
HKMO Büiteni Haziran 2001 arsa düzenlemeleri, etüt ve işletme haritaları, yer kontrol noktalarının tesisi, tescile konu olan harita ve planlar, deformasyon ölçmeleri, plankote, hidrografik ölçmeler, konum belirlemeleri, yer altı ölçmeleri ile her türlü projelerin araziye uygulama işlerini yükümlenecek müellif ve müellif kuruluşlarında aranacak ehliyet ve yeterlik ile ilgili işlemleri kapsar. " şeklindedir. Söz konusu yönetmeliğin 5.maddesinde "Bu yönetmeliğin kapsamına giren işleri yapacaklar hangi ihale yöntemine tabi olursa olsun yeterlik belgesi almak zorundadır." denilmektedir. İlgili yönetmeliğin "Yeterlik Belgesi Verilmesi" ile ilgili 9.maddesinde ise; - "...Bu yönetmelik uyarınca alınmış Müteahhitlik Karnesi aslı ya da onaylanmış örneği, (Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nca yayımlanan 2001 yılı Harita ve Müteahhitlik Karne Gurupları limitlerine uygun Harita Müteahhitlik Karnesi)", Ancak sözü edilen şartnamede meslek disiplinimize ilişkin yaptırılacak işlerde anılan yönetmelik hükümlerine uyulmadığı görülmektedir. Bir hukuk Devleti olan Türkiye Cumhuriyeti Devletine bağlı Kamu Kuram ve Kuruluşlarının, kuruluş yasalarıyla kendilerine verilen görev ve yetki alanlarındaki çalışmalarım yürürlükteki yasa ve yönetmelik hükümlerine uygun biçimde yürütme zorunlulukları vardır. Odamız; Toplum ve kamu yaran üstünlüğü ilkesinden hareketle hukuk normları çerçevesinde Kamu kurum ve kuruluşlarının yaptıracakları meslek disiplinlerimizle ilgili hizmetlerde yasa ve yönetmelikleri eksiksiz uygulama-uygulatma sorumluluğunu kendisine verilen bir kamu görevi saymaktadır. Meslek Disiplinimize ilişkin yaptırılacak olan hizmetlere yönelik sözü edilen yönetmelik hükümlerine uyarlılık gösterilmemesi durumunda Yüksek Yargının vermiş olduğu karar örneği yazımız ekindedir. Mera Fon Saymanlığınca Van merkez, Esenpmar, Dibekdüzü, Ağartı, Dağönü, Güveçli ve Yeşilyurt Köylerinde 3.928 ha. arazide yaptırılacak olan Mera Aplikasyon ve Harita Yapım İşlerinde ifade edilen yönetmelik hükümlerine uyulması gerekliliği vardır. Gereğini sunarız. Saygılarımızla. Hüseyin ÜLKÜ Genel Başkan Yönetim Kurulu Adına Eki : Danıştay 6. Daire Kararı Esas No 1997/4354 Karar No 1998/3614 DAĞITIM : Gereği : - Tarım İl Müdürlüğü Mera Fon Saymanlığı -VAN - Valilik Makamına - VAN - İl Temsilciliği - VAN - Şube Başkanlığı - DİYARBAKIR 47
HKMO Bülteni Haziran 2001 "Türkiye Hakem ve Bilirkişi Odaları Birliği Kanun Tasarısı" hakkında TMMOB'ye iletilen Odamız görüşü; Türkiye'de Hakem ve Bilirkişi Odaları Birliği Kanun Tasarısı"nın kuruluş amacı, Anayasanın 135. maddesine aykırılık içermektedir. 1. Anayasanın 135. maddesine göre kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu için kurulması öngörülen birliğin bünyesinde yer alacak hakem ve bilirkişilerin, Bilirkişilik ve Hakemlik mesleği mensubu olmaları ve mesleki amaçları ile uygulamalan konusunda üyelik ilişkileri bağlamında bu kuruluşa karşı sorumluluk üstlenmiş olmaları gerekmektedir. Halbuki ülkemizde bilirkişilik ve hakemlik olarak tanımlanan bir meslek disiplini bulunmamaktadır. Ülkemizde gerçekleştirilmekte olan Hakemlik ve Bilirkişilik hizmetleri, varolan tüm mesleklerin ilgi alanlarında kalan ve hatta mesleklerin kendi içlerindeki belirli konularda yani uzmanlaşılmış konulardaki bilgi ve deneyim birikimine sahip meslekler mensuplarınca yürütülmekte olduğundan tek bir çatı altında toplanması hantal ve çok sakıncalı olacağı gibi mümkün de değildir. 2. Yetki alanları açısından çok farklı özellikleri olan ve bir araya gelebilmeleri için ortak yanları hemen hemen hiç olmayan meslek mensuplarınca kurulacak böylesi karmaşık yapının üretim sürecinde yer alması olanaklı görülmemektedir. 3. Hakem-Bilirkişilik uzmanlığa dayanan ve karar organı olan mahkemelere yardımcı olmak amacı doğrultusunda yürütülen bir hizmettir. Meslek örgütü olarak kurumsal yapıya kavuşturulan ve mahkemelerce bu kurumsal yapı tarafından belirlenen hakem-bilirkişilerce düzenlenecek raporlarının uzmanlık raporu hususu kazanacağı ve bir anlamda mutlak olacağı anlamı ortaya çıkacaktır. Bu durum kararın mahkeme yerine ilgili hakembilirkişilerce oluşturulacağı gibi yapı sürecini ve adalet mekanizmasını ciddi şeklide etkiliyecektir. Hele kabul görmeyen ilk raporların yenilenmesi gibi bir husus ortaya çıktığında belirlenecek ikinci heyet ifade edilen meslek (?) örgütü tarafından belirlenmesi durumunda nasıl bir durum ortaya çıkacağı hiç düşünülmemiştir. Türkiye'de Bilirkişi ve Hakemlik konusunda sorunlar yaşandığı hatta ciddi boyutlara ulaştığı konusu da paylaşılan ortak düşüncedir. Bu nedenle sorumluluğun ilgili meslek örgütlerince paylaşılması yönünde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanun ve Ceza Mahkemeleri Usulü Kanununun bazı maddelerinde gerekli düzenlemeler yapılarak bu sorunun çözümü olasıdır. Özellikle Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 276, 281, 285. maddeleri ile Ceza Muhakemeleri Kanunu'nun 66,75 ve 77. Maddelerinde değişikliğe gidilmesi gerekmektedir. Ayrıca ilgili bakanlık ve meslek odalarının katılımı ile de "Hakemlik-Hakem-Bilirkişi- Bilirkişilik" müessesesinin işeyişi, görev ve sorumluluklarını içeren yönetmelik çıkarılmasının da gerekliliği görülmektedir. İstanbul Milletlerarası Tahkim Merkezi Kanun Tasarısı: Tahkim merkezinin kurulmasının bir zorunluluk içerdiği düşüncesi ile Hakem ve Bilirkişi Odalarının kurulmasına gerek duyulmadan oluşturulabilir. Tahkim merkezinin oluşumu: Anayasanın 135. Maddesine göre kurulan meslek odalarının üst birliklerinden katılım ile Tahkim Kurulu ve Tahkim merkezi oluşturulabilir. TMMOB HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLERİ ODASI 49
"Adana Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği Değişikliği" konulu toplantı 11.01.2001 tarihinde, Adana Şubemizde yapılmıştır. Toplantıda, mesleğimizle ilgili uygulamalar ve Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğine acilen girmesi gerekli konular konuşuldu. Özellikle "Aplikasyon Belgesi" ve Fenni Mesuliyet (TUS) konusunda, imar yönetmeliğinde yapılacak değişiklikler hakkında meslektaşlarımızın çeşitli görüş ve önerileri alındı. Meslektaşlarımızdan gelen görüşler doğrultusunda, Büyükşehir Belediyesine yapılacak değişiklik önerilerinin gerekçeleri ve yasal altlıkları da oluşturulmaya çalışıldı. Toplantı sonunda meslektaşlarımızdan alınan öneriler ve Genel Merkezimizin Aplikasyon Belgosi ve Fenni Mesuliyet konusundaki görüşleri doğrultusunda oluşturulan şube önerileri, örnek proje ekli bir yazı ile Adana Büyükşehir Belediyesine iletilmiştir. Aynı gün konu ile ilgili olarak Adana Büyükşehir Belediyesi İmar Daire Başkanı ile görüşüldü. Mesleğimizle ilgili genel uygulamaların konuşulmasından sonra İmar Yönetmeliğinde yapılacak değişiklikler konusunda Adana Şubemizin önerileri gerekçeleri ve yasal nedenleri ile birlikte anlatıldı. Görüşme sonunda İmar Dairesi Başkanı tarafın- dan çok makul ve gerekli olarak değerlendirilen önerilerimiz, Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğine monte edilmiştir. Değişiklikten sonra İlçe Belediyeleri de yeni imar yönetmeliğine göre uygulamalarını yapmaya başlamışlardır. Aynı toplantıda Odamızın mali durumu da masaya yatırılarak, Oda faaliyetlerimizin düzenli ve verimli yapılabilmesi için, Oda gelirlerinin düzenli bir şekilde tahsil edilmesi, Oda Bütçe Yönetmeliğine göre harcanması konulan ile üye aidatlarının düzenli ödenmesi gerekliliğinin önemi vurgulandı. Üyelerimize, odamızın gelirlerinin vizelerden alınan paylar yerine sadece üyelerimizin aidatlannda oluşması gerektiği anlatılmış konunun önemi şube etkinlik alanımızdaki üyelerimize bir yazı ile de bildirilmiştir. DANIŞMA KURULU TOPLİİTISI Oda Tüzüğümüzün 88. Maddesi gereğince, yılda en az bir kere yapılması gereken Oda Danışma Kurulu toplantısı 21.02.2001 tarihinde şubemizde yapılmıştır. Şube Başkanı açılış konuşmasından sonra, 2000-2001 yılındaki oda faaliyetlerini, Harita sektörünün sorunlannı, Temsilcilikler ve üyelerin genel sorunlannı özetledi. Toplantıda, ilk olarak, İl Mera Komisyonlannın yaptığı mera alanlarının tespit ve tesciline yönelik ihaleler konusu görüşüldü, Ülkemiz genelinde tüm mera alanlannın tespit işlemlerinin planlandığı da dikkate alınarak meslektaşlarımız için önümüzdeki dönemlerde büyük bir iş potansiyeli olacak olan mera alanları konusunun önemine değinildi. Şube 50
HKMO Bülteni Haziran 2001 olarak meslektaşlarımızdan mesleğimizin geleceği yönünde önemli yer tutan mera alanlarının tespit ve tescil işlemlerinin yapımı konusuna özenle yaklaşmaları istendi. Danışma Kurulu Toplantısından sonra 2001-2002 yılı için yapılması gerekli faaliyetler konusunda oluşan öneriler için katılımcılara teşekkür ederiz. Şube Yönetim Kurulumuzun uğraşılan sonucunda; Adana Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğinin "Aplikasyon Projesi ve Fenni Mesuliyet konularını içeren" maddelerin değişikliğe uğramasından sonra, uygulamada herhangi bir sorun yaşanmaması için ve uygulamaların belli bir disiplin altında yapılabilmesi amacıyla, 23.03.2001 tarihinde Adana Şubemizde bir toplantı yapılmıştır. Toplantıya, uygulayıcı meslektaşlarımız, belediye harita müdürleri ve kadastro müdürlüklerinde görev yapan üyelerimiz katılmıştır. Toplantıda genel olarak, Odamızın İmar Uygulamaları, Aplikasyon Belgesi düzenleme ve Fenni Mesuliyet hakkında izlediği yol, üyelerimize anlatılmış, odamızın denetiminde hazırlanmış olan örnek proje üyelerimize anlatılmıştır. Karşılıklı görüşler ve soru-cevap şeklinde geçen toplantımızın, mesleğimizin gelişmesi yönünde faydalı olacağına inanıyoruz. pılmıştır. Sonucunda oluşacak raporun Maliye Bakanlığına sunulacağı toplantıya Şube Başkanı Hasan ZENGİN katılmıştır. Sivil Toplum Kuruluşlarının ve meslek odalarının da katıldığı ve Sayın Defterdarın yönettiği toplantıda; TMMOB Mimarlık-Mühendislik Hizmetleri ve Asgari ücret-asgari çizim ve düzenleme esasları yönetmeliği konusunda Odamızca gerekli bilgiler sunulmuştur. Meslek Odalarının özellikle odamızın SHKMMH kapsamındaki tüm işleri işveren idaresi isteğine bakılmaksızın denetlendiği, ihale kapsamı dışındaki işlerin de çok titizlikle takip edildiği, En Az Ücret Tarifesinin üzerinden kesilen faturanın mutlaka istenildiği konularına değinilmiştir. Denetim sırasında yaşanılan bazı sorunların da tartışıldığı toplantıda teknik ve mali denetimin odamızca yapıldığı hakkında gerekli bilgiler verilmiş; Oda olarak kurumlardan bu konuda yardım göremediğimiz, ülke yararına meslek yararına işlerin yapımında belli bir kaliteyi amaçlayan denetimlerin sağlıklı yapılabilmesi için bütün kurumların talebe bağlı işlerde odaların vizelerini aramaları gerektiği belirtilerek, konu hakkında tüm ilgililerin duyarlı olması istenilmiştir. Ülkemizi sarsan ekonomik kriz dolayısıyla kamu açıklarının kapatılması amacına yönelik ve belli aralıklarla gündeme gelen "İmar Affına" ve kamu arazilerinin plansız programsız şekilde satılmasına, oda olarak karşı olduğumuz, toplantıda izleyicilere anlatılmıştır. Maliye Bakanlığınca planlanan ve Adana Defterdarı Sayın Kemal SAG'ın daveti üzerine; "Maliye Bakanlığı Vergi, Milli Emlak, Kamu Harcamaları ve diğer mali konularda olan sorunların tartışılması, çözümlenmesi ve karşılıklı görüş alışverişinde bulunulmasını amaçlayan" toplantı 13.04.2001 tarihinde Adana Valiliği konferans salonunda ya- 24 Mart 2001 tarihinde Adana Devlet Tiyatrosu Seyhan Kültür merkezinde gösterimde olan Hırçın Kız (komedi) adlı tiyatro oyunu izlendi. Organizasyonu yapmaya karar verip, hazırlıklara başladığımızda oldukça ümitliydik. Tam tiyatro günü yaklaşırken ekonomik krizin ortaya çıkması katılımı olumsuz etkileyebileceği umutsuzluğunu yaşarken büyük bir katılımla gerçekleştirdik. 51
HKMO Bülteni Haziran 2001 Her şeye rağmen böyle bir organizasyonda bizimle birlikte oldukları için tüm haritacı arkadaşlarımıza, Adana Büyük Şehir Belediyesi'ne ve Adana Rotaract Kulübü ne gösterdikleri ilgi ve yaptıkları katılımdan dolayı Yönetim Kurulu adına teşekkür ederiz. Ayrıca, yardımlarından dolayı Tiyatro müdürü Mustafa KALIÇ ve oyuncu Tayfun ERAS- LAN' a teşekkürlerimizi iletiriz. Mersinde faaliyet gösteren üyelerimizin katılımıyla gerçekleştirilen toplantı, 16 Nisan 2001 tarihinde, Mersin İl Temsilciliğinde yapıldı. Toplantıda, Mesleğimizle ilgili olarak son gelişmeler, Mer- sin II temsilciliği etkinlikleri, İmar ve Şehirleşme Yasa tasarısı, TUS ve tarımsal amaçlı ifrazlar konuları görüşüldü. Toplantı tarihinden önce, Şubemizce Mersin İlimizdeki İlçe Belediyeleri ile ilişki kurularak, Mersin Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği değişikliğine göre, "Aplikasyon Belgesi ve Fenni Mesuliyet" Konulan görüşülmüş; Uygulama hakkında üyelerimiz bilgilendirilmiştir. Son aylarda, Meslektaşlarımızca yapılan "Tarımsal Amaçlı İfrazların", Mersin Vali Yardımcısı tarafından Yasalara uygunsuzluğu bahane edilerek onaylanmadan iade edilmesi konusu ağırlıklı olarak toplantıda tartışılmıştır. Konu gündeme geldiği tarihlerde Genel Merkezimizden yardım istenmiştir. HKMO Genel merkezimizin ilgili Komisyonu Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü ile bağlantı kurarak Sayın Vali Yardımcısının Yasalara atıfta bulunarak yapmış olduğu yorumun yanlış olduğu, dolayısıyla dosyaların ileri sürülen gerekçelerle iadesinin doğru olmadığı, Odamız ve BİB TAU tarafından bir yazı ile İçel Valiliğine bildirilmiştir. Konu çözülmediği takdirde, Meslektaşlarımızın haklı olduğu her konuda yasal yollara başvurulacaktır. Yrd. Doç. Dr. Nihat Ersoy'un başından geçen bir anısını sîz üyelerimizle paylaşmak istedik NİRENGİ Haritacılık mesleğimizin pratikte en zor taraflarından biri de, elimizdeki röpere göre arazide bir noktanın yerinin bulunmasıdır. Doktora tezimin uygulama aşamasında, öğrencilerimle birlikte GPS ölçümü yapacağımız bir nirengi noktasının yerini İstanbul Ömerli Köyü civarında ormanlık bir bölgede ararken, karşımıza bir köylü vatandaş çıktı. Kendisine "Bu civarda beyaz yuvarlak bir taş gördün mü?" diye sorduğumuzda, köylünün cevabı "Biz onun adına Nirengi diyoruz" dedi. Böylesi bir cevap karşısında şaşırıp gülüştükten sonra, köylü vatandaş; "Ben köy ihtiyar Heyeti üyesiyim." dedi. Kendisine teşekkür ederek nirengi noktasının yerini bulmanın mutluluğu ile GSP ölçülerini tamamladım. Yrd. Doç. Dr. Nihat Ersoy 52