BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE

BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE Prof.Dr. Yahya AYAŞLIGİL Yrd.Doç.Dr. Doğanay YENER İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Bitki Materyali ve Yetiştirme Tekniği Anabilim Dalı 22.02.2016

Chaenomeles japonica- Japon Ayvası Familyası: Rosaceae Habitusu: Kısa boylu, yoğun dallı, 90 cm boyunda çalı. Yaprak Özellikleri: Almaçlı, basit, geniş ovalden yumurta şekline, 2,5-5 cm uzunluğunda geniş veya keskin kabaca dişli, parlak koyu yeşil, çıplak, genç sürgünlerdeki yaprak kınları (yaprakçık) geniş, oval veya genişçe kalp şeklinde, 0,5-2 cm genişliğinde. Tomurcuk Özellikleri: Kiremitvari tomurcuk tek tek, sapsız, yuvarlak-oval az sayıda pullar, kahverengi. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri turuncu-kırmızı, kırmızı ve kan kırmızısı, 4 cm büyüklüğünde, Nisanın başından ortalarına, yapraklardan önce belirir (C.speciosa dan daha önce çiçeklenir). Meyve Özellikleri: Meyvesi yeşilimsi sarı renkte, kokulu, küçük, 4 cm çapında, elma tipli meyve, Eylül-Ekim.

Chaenomeles japonica

Chaenomeles speciosa-bahar Dalı Familyası: Rosaceae Habitusu: Chaenomeles japonica dan daha yukarı doğru bir gelişim gösterir. 1,5-3 m boyuna ulaşır. Yaprak Özellikleri: Almaçlı, basit, ovalden yumurtaya yaprak şekli, 4-9 cm uzunluğunda, sivri uçlu, keskin dişli, üst yüzü parlak koyu yeşil, çıplak, yaprak kını geniş ve belirgin, o senenin sürgünü üzerinde, 4 cm çapına kadar olabilir, yuvarlak ve dişli. Tomurcuk Özellikleri: Tomurcukları Chaenomeles japonica ya benzer, genellikle daha büyük. Çiçek Özellikleri: 40-60 stamenli, yalınkat veya katmerli, kırmızı, çeşidine göre pembe ve beyaz da olabilir, 3,7-4,5 cm çapında, oldukça gösterişli çiçekler yapraklardan önce belirir. Meyve Özellikleri: Meyvesi elma tipli, elma şeklinde, büyük, 5-6 cm uzunluk ve genişlikte, sarımsı yeşil ve genellikle kızarıklığı var, kokulu, üzerinde küçük noktalar var, Ekimde olgunlaşır.

Chaenomeles speciosa

Forsythia x intermedia- Altınçanı, Altınçanağı Familyası: Oleaceae Yaprak Özellikleri: Karşılıklı, basit, genellikle yaprağın üst kısımları dişli, oval-dikdörtgen, dikdörtgen-mızrağımsı, 7,5-12,5 cm uzunluğunda, genişliği boyunun yarısı kadar, üst yüzü yeşil ve koyu yeşil, alt yüzü daha açık renk, tüysüz, yaprak sapı 1,25 cm uzunluğunda. Yazın yapraklar yeşil ve koyu yeşil, sonbaharda yeşil veya sarımsı yeşil. Tomurcuk Özellikleri: Tomurcukları kiremitvari, konik, açık sarıkahverengi, 0,6 cm uzunluğunda. Sürgün Özellikleri: Sürgünler genellikle karemsi veya 4 yüzlü, sarımsı kahverengi ve oldukça lentiselli, internodlarda ve nodlarda öz bölmeli ve katı. Çiçek Özellikleri: Çiçekler çok güzel, 3-4 cm uzunluğunda, sarı renkli taç yapraklar 4 loblu, kokusuz veya çok çok az kokulu. Genellikle Mart-Nisan da 2-3 hafta çiçekli. Meyve Özellikleri: Meyve 2 hücreli, açılır, kahverengi kapsül, 0,8 cm uzunluğunda, genellikle çok sayıda kanatlı tohuma sahip.

Forsythia x intermedia

Forsythia viridissima Familyası: Oleaceae Habitusu: 1,5-3 m boyunda, yukarı doğru dik bir yapıda. Yaprak Özellikleri: Karşılıklı, basit, bazen 3 kısımlı, eliptik dikdörtgen mızrağımsı şeklinde, 2,5-7,5 cm uzunluk, 2-4cm genişlikte, nadiren ters yumurtamsı-dikdörtgen, orta kısmı en geniş yeri, koyu yeşil, uç kısma doğru dişli, bazen tam kenarlı, yaprak sapı 0,5-1,25 cm uzunlukta. Sürgün Özellikleri: Sürgünler genellikle yeşilimsi, internodlarda ve nodlarda öz bölmeli. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri parlak sarı, 2,5 cm uzunluğunda, Nisan da, 1-3 tanesi beraber.

Forsythia viridissima

Mahonia aquifolium- Yayılıcı Sarı Boya Ağacı Familyası: Berberidaceae Yaprak Özellikleri: Almaçlı, bileşik pinnat, herdem yeşil, 15-30 cm uzunluğunda, 5-9 (13) yaprakçıktan oluşan, sapsız, oval, dikdörtgen-oval, 4-9 cm uzunluğunda dikenli uçlu, dikenli dişli, üst yüzü parlak koyu yeşil, nadiren mat, çok fazla sert ve derimsidir. Yazın yaprakları parlak koyu yeşil, sonbaharda ve kışın morumsu bronz renkte. Tomurcuk Özellikleri: Tomurcuklar terminal hariç kısmen küçük, terminal tomurcukta yarım düzine açık pul bulunur. Sürgün Özellikleri: Sürgünler yuvarlak, kalın, yeni gelişenler kırmızımsı olgunlaştığında gri-kahverengi, yaprak izi dar, bitki özü büyük, soluk ve devamlıdır. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri parlak sarı renkte, demetler halinde bulunur, 5-7,5 cm uzunluğunda ve genişliğinde terminal salkımlarda, mart-nisanda açar, çiçekler çok az kokulu. Meyve Özellikleri: Üzümsü meyve, yuvarlak, mavi-siyah, 0,8-1,25 cm çapında, Temmuz, Ağustos, Eylül. Kuzey Amerika kökenli.

Mahonia aquifolium

Mahonia x media-sarı Boya Ağacı Familyası: Berberidaceae Habitusu: Yukarı doğru büyüyen yapıdadır, zamanla yuvarlak bir şekil alır, yaklaşık 2,5-4,5 m boya ulaşır. Japonya kökenli. Yaprak Özellikleri: 25-60 cm uzunluğundaki yapraklar 17-21 yaprakçıktan oluşur. Her biri 6,25-11 cm uzunluğunda ve 1-1,25 cm genişliğindedir, parlak yeşil renktedir. Yaprak ve yaprakçıkları kesince odunu sarı renkli. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri limon sarısı renginde, dalların uç kısmında, uzun salkımlarda yer alır.

Mahonia x media

Viburnum tinus- Herdem Yeşil Kartopu Familyası: Caprifoliaceae Yaprak Özellikleri: Karşılıklı, basit, herdem yeşil, yumurta şeklinde-oval, 4-10 cm uzunluğunda, 2-4 cm genişliğinde, tam kenarlı, üst yüzü parlak yeşil, alt yüzü soluk, yaprak sapı 0,8-2 cm uzunluğunda genellikle tüylü. Tomurcuk Özellikleri: Pembe tomurcuklu. Çiçek Özellikleri: 5-10 cm çapındaki çiçekleri açıldığında beyaz renklidir ve ocak-şubatta açar. Meyve Özellikleri: Çiçekleri takiben oval, metalik mavi renkte, olgunlaşınca mavi-siyah ve siyah renkteki meyveler belirir.

Viburnum tinus

Berberis julianae- Herdem Yeşil Kadın Tuzluğu Familyası: Berberidaceae Yaprak Özellikleri: Almaçlı, basit, herdem yeşil dar eliptikten mızrağımsıya, 5-7,5 cm uzunluğunda, 1-2 cm genişliğinde, dikenli dişli, üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzü oldukça soluk ve damarlı, genellikle nodlarda 5 yaprak, yaprak sapı 1-1,5 cm uzunluğunda. Sürgün Özellikleri: Sürgünler gençken sarımsı, ikinci sene açık sarımsı gri veya sarımsı kahverengi, dikenler sert, 3 kısımlı, 1,25-3 cm uzunluğunda, büyük, odunun ve gövde kabuğunun iç kısmı sarı renkli. Çiçek Özellikleri: Baharda açan sarı çiçekleri oldukça gösterişli ve de verimlidir. Meyve Özellikleri: Sonbaharda mavimsi siyah renkte, 0,8 cm uzun oval meyveler belirir.

Berberis julianae

Osmanthus heterophyllus- Osmantus, Kokulu Zeytin, Kokulu Çiçek Familyası: Oleaceae Habitusu: 2,5-3 m boylarında, herdem yeşil çalıdır. Yaprak Özellikleri: Yaprakları karşılıklı, basit, eliptik veya oval, eliptikdikdörtgenimsi, 2,5-6 cm uzunluğunda, 2,5-4 cm genişliğinde, uçları dikenimsi, kamamsı, 1-4 çift belirgin dikenli dişli, nadiren tam kenarlı, derimsi, üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzü sarımsı yeşil ve damarlı, çıplak; yaprak sapı 1,5 cm uzunluğunda veya daha kısa. (daha olgun yaşlara geldiğinde bitkinin üst kısımlarındaki yaprakları tam kenarlı bir hal alır.) Tomurcuk Özellikleri: Tomurcuklar çok sayıda, kahverengimsi mor renkte, küçük ve çıplaktır. Sürgün Özellikleri: Sürgünleri nodlarda basık, çıplak, açık kahverengi, oldukça küçük lentiselleri bulunur. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri beyaz renkli, 4 taç yapraklı, 2 stamenli, oldukça etkili kokuya sahip, 4-5 tanesi bir arada eksensel simoz çiçek kurullarında yer alır. Eylül-Ekim-Kasım aylarında çiçeklidir. Çiçekler genellikle yapraklar tarafından gizlenmiş bir haldedir ancak kokusu oldukça etkileyicidir. Meyve Özellikleri: Meyvesi nadiren görülür.

Osmanthus heterophyllus

Laurocerasus officinalis- Karayemiş, Laz Kirazı (syn. Prunus laurocerasus) Familyası: Rosaceae Habitusu: Herdem yeşil, boylu çalı ya da ağaççık formundadır. Yaprak Özellikleri: 5-15cm uzunluğunda, şerit şeklindeki yapraklar deri gibi sert, sivri uçlu, tam kenarlı veya düzensiz seyrek dişlidir. Yaprak sapı kısadır. Yaprak üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzü açık renkli ve tüysüzdür. Arka yüzünün yaprak sapına yakın kısmında iki adet yağ bezesi bulunmaktadır. Sürgün Özellikleri: Açık yeşil renkteki genç sürgünler tüysüzdür. Çiçek Özellikleri: Çiçekler beyaz renkli, 5-10 cm boyundaki eksen üzerinde dik duran salkım biçimindedir. Meyve Özellikleri: 8-10 mm boyundaki meyveleri çekirdekli sulu ve zeytin biçimindedir. Önceleri yeşil, olgunlaşınca siyaha yakın koyu bir renk alır.

Laurocerasus officinalis

Laurus nobilis - Akdeniz Defnesi Familyası: Lauraceae Yaprak Özellikleri: Yaprakları almaçlı, basit, herdem yeşil, darca eliptik-oval, 5-10 cm uzunluğunda, 2-4,5 cm genişliğinde, sivri uçlu, taban kısmı kamamsı, kenarları genellikle ondüleli, üst yüzü parlak koyu yeşil, çıplak; yaprak sapı 0,8 cm uzunluktadır. Koyu yeşil yaprakları buruşturulduğunda oldukça aromatik bir koku yayar. Çiçek Özellikleri: Sarı-yeşil çiçeklerinin ardından parlak siyah ve 1,5 cm çapındaki meyveleri oluşur. Dioiktir. Erkek bireyler daha büyük çiçeklere sahiptir.

Laurus nobilis