65 YAfi VE ÜZER POPÜLASYONDA KANSER SIKLI ININ DA ILIMI: HACETTEPE ÜN VERS TES HASTANELER KANSER KAYIT S STEM SONUÇLARI

Benzer belgeler
SSK Okmeydan E itim ve Araflt rma Hastanesi Onkoloji Merkezi nin y llar kanser istatistikleri

Ege Üniversitesi nde kanser kay t analizleri: Olgunun de erlendirmesi

Yüzüncü Y l Üniversitesi T p Fakültesi T bbi Onkoloji Bilim Dal na baflvuran kanser hastalar n n epidemiyolojik de erlendirilmesi

TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

GATA HASTANESİ 2001 YILI MALİGNİTE OLGULARININ İNCELENMESİ

DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL

İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Onkoloji Birimi: Yeni Kurulan Bir Ünitenin 18 Aylık Sonuçları

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri

Türkiye de Kanser İstatistikleri Kanser, Türkiye'de 1982 yılında 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu'nun 57. Maddesi gereğince "bildirimi zorunlu

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)

Şırnak İlinin Kanser İstatistikleri

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

Patoloji Arşivindeki 10 Yıllık Kanser ( ) Olgularının Genel Değerlendirilmesi

TÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık ( ) Kansere Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi

Suç Duyurusu: Dilovası = Sanayi = Hava Kirliliği = Akciğer Kanseri? / Onur Hamzaoğlu

MERS N L NDE KANSER SIKLI I VE DA ILIMI ÜZER NE B R ÇALIfiMA

Entegre ve Klasik Sistemlerde Ö renim Görmüfl Olan T p Mezunlar n n T pta Uzmanl k S nav ndaki Baflar Oranlar n n Karfl laflt r lmas [*]

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

stanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü nün iki y ll k çekim alanlar

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Van Gölü Havzasında Kanser Sıklığı ve Dağılımı

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

500 Büyük Sanayi Kuruluflu'nda 10 Y ll k Geliflim Trendleri ( )

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM Örneklem plan l seçim ölçütleri

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları

T bbi At k Kontrolü P80-P Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Onkoloji Merkezi ne başvuran kanserli hastaların demografik dağılımı ve sağkalım verileri

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye

ÇM S SG Kurulu 5. Toplant s n Gerçeklefltirdi

65 YAfi VE ÜZER LE ALTI HASTALARDA DÜfiÜK ENERJ L DÜfiMELER N ETK LER

EK 2 ORTA DOĞU TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ SENATOSU 2011 YILI ÖSYS KONTENJANLARI DEĞERLENDĐRME RAPORU

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

Türkiye de yaşam boyu kanser olma yığılımlı riskleri

ARAŞTIRMA. 3 Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon A.B

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.

F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme

TÜRKİYE DE MİDE KANSERLERİ SIKLIĞI, COĞRAFİ DAĞILIMI VE KLİNİK ÖZELLİKLERİ. Prof.Dr.Fikri İçli

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV Sayfa ISBN

Bir Aile Hekimine Kay tl 65 Yafl ve Üzeri Nüfusta Sa l k Hizmet Kullan m, Kronik Hastal k S kl ve Ba ml l k Durumu*

BÖLÜM 3 : SONUÇ VE DEĞERLENDİRME BÖLÜM

HASAR TÜRLER NE GÖRE BAfiVURU ADETLER OCAK-ARALIK 2009/2010

Şanlıurfa İli nde kanser kayıtlarının değerlendirilmesi ( )

TÜRKİYE DE MİDE KANSERLİ HASTALARIN KLİNİKOPATOLOJİK ÖZELLİKLERİ: -Çok Merkezli Retrospektif Çalışma- Türk Onkoloji Grubu

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU

Araştırma Notu 15/177

GATA TIBBİ ONKOLOJİ BİLİM DALINDA İZLENEN HASTALARIN BAZI SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE TANILARI

KANSER İSTATİSTİKLERİ

Türk Üniversite Mezunlar Birli i, Makedonya

CO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 :

ST HDAM. HANEHALKI figücü ANKET SONUÇLARI. Erkek

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir.

TOFAfi 2007 FAAL YET RAPORU. Otomobil Sektörü ve Tofafl n Sektör çindeki Yeri

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016

Dr. Ulviye Yi it 1, Dr. Serkan Erdenöz 2, Doç. Dr. Ersin Oba 2

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü

stanbul da do um öncesi bak m hizmetlerinin de erlendirilmesi: Toplum tabanl bir araflt rma

TÜİK KULLANICI ANKETİ SONUÇLARI

Risk Ölçütleri. Doç Dr Zeliha Öcek

Pnömokokal hastal klar

YAfiLILARDA TRAVMAYA BA LI MALUL YET DISABILITY DUE TO TRAUMA IN THE ELDERLY. ARAfiTIRMA RESEARCH ABSTRACT

PARASAL GÖSTERGELER KRED LER N DA ILIMI* (B N TL.)

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ

Farkl protokollerdeki durdurma gücü oranlar n n %DD e risine etkisi

TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*)

GER ATR K HASTALARIN AC L SERV S KULLANIMI

T bbi Makale Yaz m Kurallar

Kuzey-Do u Anadolu Bölgesinde Görülen Kolorektal Kanserlerin Özellikleri

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

SOSYAL GÜVENL K S STEM NDE S GORTALILARIN YAfiLILIK AYLI ININ HESAPLANMASININ USUL VE ESASLARI

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

CO RAFYA KONUM. ÖRNEK 2 : Afla daki haritada, Rize ile Bingöl il merkezlerinin yak n ndan geçen boylam gösterilmifltir.

Dr. Muharrem Do an 1, Dr. Cüneyt Müderriso lu 2, Dr. Muzaffer Fincanc 3, Dr. Bahad r Ceylan 4, Dr. Gülhan Eren Özdemir 4, Dr.

Hastane nfeksiyonlar n n Sürveyans ve Amerika Ulusal Nozokomiyal nfeksiyon Sürveyans Sistemi: II

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1

MADEN HUKUKU İLE İLGİLİ İDARİ YARGI KARARLARI VE MEVZUAT

AYDIN TİCARET BORSASI

İNOVASYON GÖSTERGELERİ VE KAYSERİ:KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ. Prof. Dr. Hayriye ATİK 16 Haziran 2015

MAN SA MURAD YE SA LIK OCA I BÖLGES NDE YAfiLILARDA KAZA SIKLI I VE KAZA LE L fik L FAKTÖRLER

AR-GE YETENE DE ERLEND R LMES ESASLARI (*)

A LE PLANLAMASI YÖNTEMLER YLE LG L TUTUMLARIN ETK N A LE PLANLAMASI DANIfiMANLIK H ZMET ÖNCES VE SONRASINDA KARfiILAfiTIRILMASI

KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 )

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

VOB- MKB ENDEKS FARKI VADEL filem SÖZLEfiMES

Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz

Transkript:

Turkish Journal of Geriatrics 2011; 14 (3) 187-192 Ça atay ARSLAN 1 Saadettin KILIÇKAP 2 Didem fiener DEDE 3 Kadir Mutlu HAYRAN 4 Mustafa ERMAN 4 smail ÇEL K 4 Tezer KUTLUK 5 65 YAfi VE ÜZER POPÜLASYONDA KANSER SIKLI ININ DA ILIMI: HACETTEPE ÜN VERS TES HASTANELER KANSER KAYIT S STEM SONUÇLARI ÖZ ARAfiTIRMA Girifl: Ülkemizde geriatrik popülasyon giderek artmaktad r. Çal flmada 65 yafl ve üzeri kanser hastalar nda en s k görülen kanser türlerinin belirlenmesi amaçlanm flt r. Gereç ve Yöntem: Çal flmada 01 Ocak 2003 ve 31 Aral k 2007 tarihleri aras nda Hacettepe Üniversitesi T p Fakültesi Hastaneleri ne baflvuran tüm kanser hastalar n n kanser kay t sistemindeki verileri de erlendirildi. 65 ve üstü yaflta kanser tan s alm fl tüm hastalar cinsiyete ve y llara göre kaydedildi. Her iki cinsiyet için en s k görülen 5 kanser türünün y llara göre da l m incelendi. Bulgular: 65 yafl ve üzeri yaflta kanser tan s alm fl 2732 si erkek, 2057 si kad n olmak üzere toplam 4789 hasta de erlendirildi. 2007 y l nda tan alan 65 yafl üstü kanser hastas say s, 2003 y l n n yaklafl k 2 kat idi (1205 vs 641). 2003 y l nda E/K oran 1 iken, bu oran 2007 y l nda 1,5 idi. 65 yafl ve üzeri kad nlarda en s k görülen kanser türü her y l için meme kanseri idi. Di erleri korpus uteri, over, serviks uteri ve kolorektal kanser idi. 65 yafl üzeri erkek hastalarda tüm y llar için en s k görülen kanser türü prostat kanseri idi. Di er kanser türleri akci er, mesane, kolorektal ve mide idi. Sonuç: Geriatrik yafl grubunda kanser türlerinin s kl genç yafl grubuna benzemektedir. Ancak geriatrik erkeklerde prostat kanseri akci er kanserinden daha s k görülmektedir. Anahtar Sözcükler: Yafll ; Kanserler; Epidemiyoloji. FREQUENCY OF CANCER TYPES IN PATIENTS AGED 65 AND OLDER: RESULTS FROM CANCER REGISTRY DATABASE OF HACETTEPE UNIVERSITY HOSPITALS ABSTRACT RESEARCH letiflim (Correspondance) Ça atay ARSLAN Tepecik E itim ve Araflt rma Hastanesi Tlf: 0312 305 29 42 e-posta: arslancagatay@yahoo.com Gelifl Tarihi: 08/01/2010 (Received) Kabul Tarihi: 25/04/2010 (Accepted) ZM R 1 Tepecik E itim ve Araflt rma Hastanesi ZM R 2 Cumhuriyet Üniversitesi T p Fakültesi ç Hastal klar Anabilim Dal, Medikal Onkoloji Bilim Dal S VAS 3 Atatürk E itim ve Araflt rma Hastanesi ANKARA 4 Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Preventif Onkoloji ANKARA 5 Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Pediatrik Onkoloji ANKARA Introduction: Elderly population is increasing in our country as in all over the world. We aimed to investigate the frequency of the leading cancer types in patients aged 65 and older. Materials and Method: Data of cancer patients admitted to Hacettepe University Hospitals from 1st January 2003 to 31st December 2007 were evaluated through the cancer registry system data base. Frequencies of the five leading cancer diagnoses were analyzed for both sexes among cancer patients aged 65 and older. Results: Total number of cancer patients aged 65 and older registered to database between 2003 and 2007 was 4789 (2732 men and 2057 women). Number of geriatric cancer patients in 2007 was twice that of 2003 (1205 vs 641). Male to female ratio was 1 in 2003 and 1,5 in 2007. Most frequent cancer type in geriatric women was breast cancer for all study period followed by uterine corpus, ovarian, cervix and colorectal cancers. Prostate cancer was the most frequent malignancy among elderly men. Other frequent cancers among men aged 65 and older were lung, bladder, colorectal and gastric cancers, respectively. Conclusion: Frequencies of the leading types were similar in both geriatric population and younger adults. However prostate cancer was more frequent than lung cancer in geriatric men. Key Words: Aged; Cancers; Epidemiology. 187

FREQUENCY OF CANCER TYPES IN PATIENTS AGED 65 AND OLDER: RESULTS FROM CANCER REGISTRY DATABASE OF HACETTEPE UNIVERSITY HOSPITALS G R fi üm dünyada beklenen yaflam süresinin giderek art yor ol- beraberinde baz sa l k sorunlar n n önemini artt r- Tmas, maktad r. leri yafl, kanser için önemli bir risk faktörüdür. Tüm dünyada hem toplam nüfusun, hem de yafll popülasyonun geliflmekte olan ülkelerde sanayileflmifl ülkelerin 2 kat kadar fazla oldu u bilinmektedir (1). Bu oran n ilerleyen y llarda daha da artmas beklenmektedir. Türkiye de 1990-2000 y llar aras nda yafll nüfusta belirgin bir art fl olmufltur (2). Bu dönemde y ll k toplam nüfus art fl %1,83 civar nda iken, 65 yafl üstü grupta bu oran %4,6 d r. kibin y l nda 65 yafl ve üstü bireyler tüm nüfusun %5,7 sini olufltururken, 2050 y l nda bu oran n %21,7 ye ulaflmas beklenmektedir (2). Uluslararas kanser kay tlar na göre tüm kanserler genç nüfusa oranla ileri yaflta daha s k görülmektedir. Genç bireylere göre tüm kanserler yafll erkeklerde ortalama yedi, yafll kad nlarda ise dört kat daha fazla görülmektedir (3). Yafll popülasyonda görülen kanserlerin s kl genç nüfusa göre farkl l k gösterebilir. Ülkemizde kanser istatistikleri Sa l k Bakanl taraf ndan farkl co rafi bölgelerden 8 büyük il verileri toplanarak yap lmaktad r. Bu iller Ankara, Eskiflehir, Edirne, zmir, Trabzon, Samsun, Antalya, Erzurum dur ve ülke nüfusunun yaklafl k %20 sini oluflturmaktad r. Sa l k Bakanl verilerinde yafl gruplar na göre genel kanser s kl bulunmakla birlikte 65 yafl üstü grup için kanser türlerinin detayl sonuçlar bulunmamaktad r. Bugüne kadar ülkemizde geriatrik yafl grubunda kanser s kl n ortaya koyan bir çal flma yap lmam flt r. Bu çal flman n amac 65 yafl ve üstü kad n ve erkeklerde en s k görülen kanser türlerinin belirlenmesi ve zamanla de ifliminin ortaya konmas d r. Ülkemiz co rafi, etnik, kültürel ve sosyodemografik olarak kendine has özellikler göstermektedir. Çal flman n sonuçlar birebir olarak Türkiye genelinin verilerini yans tmayacakt r. Ancak her y l çok say da kanser hastas n n yurdun farkl bölgelerinden tedavi amac yla Hacettepe Üniversitesi Hastanelerine baflvurmas nedeniyle, hastanemiz kanser kay tlar ndan elde edilecek bu sonuçlar bir ön bilgi olabilecektir. Ayr ca gelecekte yap lacak araflt rmalara fl k tutabilecektir. GEREÇ VE YÖNTEM al flmada 01 Ocak 2003 ve 31 Aral k 2007 tarihleri aras n- Hacettepe Üniversitesi T p Fakültesi Hastaneleri nde Çda tan alan ve tedavi edilen tüm kanser hastalar kanser kay t sistemi kullan larak de erlendirildi. kibinli y llar n bafl ndan itibaren Hacettepe Üniversitesi, Onkoloji Enstitüsü, Prevantif Onkoloji Anabilim Dal bünyesinde kanser hastalar na ait kay tlar bir kanser kay t eleman taraf ndan tutulmaya bafllanm flt r. Kay tlar, hastalar n patoloji raporlar nda yer alan histopatolojik tan ve primer tümörün bulundu u lokalizasyon dikate al narak ICD-10 tan kodlama sistemine göre yap lm flt r. Hastalar n tan s ile birlikte cinsiyet, do um tarihi, tan tarihi ve tan ald klar ilgili bölümler de kaydedilmifltir. Araflt rma için Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Preventif Onkoloji Anabilimdal ve Kanser Kay t Biriminden gerekli izinler al nm flt r. Çal flmada kanser kay t sistemindeki veriler kullan larak hastalar n tan ve do um tarihleri kaydedilerek yafllar hesapland. Altm fl befl ve üstü yaflta kanser tan s alm fl tüm hastalar cinsiyete ve tan ald klar y llara göre kaydedildi. Her iki cinsiyet için de en s k görülen befl kanser türünün y llara göre da l m incelendi. Tan mlay c istatistikler SPSS 15.0 for Windows program kullan larak yap ld. BULGULAR al flma kapsam nda 2003 ile 2007 y llar aras nda kanser Çtan s alm fl 65 yafl ve üzeri, 2732 si erkek ve 2057 si kad n olmak üzere toplam 4789 kanser hastas n n verileri de erlendirildi. kibinyedi y l nda tan alan geriatrik yafl grubu kanserli hasta say s 2003 y l ndakilerin yaklafl k iki kat idi (1205 vs 641). kibin üç y l nda erkek/kad n (E/K) oran 1,0 iken, bu oran 2007 y l nda 1,5 idi (fiekil 1A-B). Altm flbefl yafl üstü erkek kanser hastalar n n say s 2003 y l nda 329 iken, 2007 y l nda 721 e yükselmiflti. Bu art fl iki kattan fazla idi. Altm flbefl yafl üstü kad nlarda ise say 2003 y l nda 312 iken, 2007 y l nda 484 e ç km flt. Bu art fl ise yaklafl k 1,6 kat idi (fiekil 1A-B). kibin üç y l nda erkeklerde, 65 yafl üstü kanser hastalar n n tüm kanserli hastalar içindeki pay %26,8 iken 2007 y l nda 29,3 e; kad nlarda, ise %21,5 ten 22,3 e yükselmifltir (fiekil 1B). Çal flma süresince kad nlarda en s k görülen kanser türü, her y l için meme kanseri idi. Meme kanseri 2003 y l nda kad nlarda görülen tüm kanser olgular n n %16,0 n olufltururken, 2006 y l nda en yüksek oranda (%24,3) oldu u görüldü (fiekil 2). kibinyedi y l nda bu oran %19,4 olarak hesapland. Genel olarak bak ld nda 65 yafl üstündeki hastalarda en s k görülen di er kanser türleri s ras yla kolorektal, korpus uteri, over ve serviks uteri idi. Altm flbefl yafl üstü kad nlarda 2003 ve 2007 y llar aras ndaki kanser s kl fiekil 2 de özetlenmifltir. Genel olarak jinekolojik tümörler en s k 2-4. s rada yer almakta iken, 2007 y l nda en s k 2. kanser türü kolorektal kanser idi. 188 TURKISH JOURNAL OF GERIATRICS 2011; 14(3)

65 YAfi VE ÜZER POPÜLASYONDA KANSER SIKLI ININ DA ILIMI: HACETTEPE ÜN VERS TES HASTANELER KANSER KAYIT S STEM SONUÇLARI A B fiekil 1 A. Y llara ve Cinsiyete Göre 65 Yafl Üstü Kanserli Hasta Say s. B. Y llara ve Cinsiyete Göre 65 Yafl Üstü Kanser Hastalar n n Tüm Hastalar çindeki Pay. fiekil 2 65 Yafl Üstü Kad n Hastalarda Kanserlerin Y llara Göre De iflimi. fiekil 3 65 Yafl Üstü Erkek Hastalarda Kanserlerin Y llara Göre De iflimi. Altm flbefl yafl üzeri erkek hastalarda, tüm y llar için en s k görülen kanser türü prostat kanseri idi. kibindört y l nda 65 yafl üstü erkeklerde tüm kanserlerin %18,2 sinden prostat kanseri sorumlu iken bu oran, 2006 y l nda en yüksek oranda idi (%26,0). Altm flbefl yafl üzeri erkeklerde en s k görülen di- er kanser türleri s ras yla akci er kanseri, mesane kanseri, kolorektal kanser ve mide kanseri idi (fiekil 3). TARTIfiMA enel kanser s kl n n ileri yaflta artt bilinmektedir. GKanser s kl ndaki art fl n temel nedenlerinden biri yaflam süresinin uzamas d r. Günümüzde Amerika Birleflik Devletleri (ABD) nde nüfusun %12 si 65 yafl üstünde iken, 2025 y l nda bu oran n yaklafl k %20 olmas beklenmektedir (4). Ortalama kanser yafl ABD de 67 dir ve bu ülkede 65 yafl na ulaflan bireylerin ortalama 20 y l daha yaflamas beklenmektedir. Ülkemizde her iki cinsiyet için beklenen yaflam süresi artmaktad r. Tüm dünyada hem toplam nüfusun, hem de yafll popülasyonun geliflmekte olan ülkelerde geliflmifl ülkelerdekinin iki kat ndan fazla oldu u bilinmektedir (1). Bu oran n 2020 y l nda %67 ler düzeyine ç kmas beklenmektedir. Türkiye de 2000 y l nda beklenen yaflam süresi kad nlarda ortalama 70,4, erkeklerde 65,8 y l olarak bildirilmifltir (2). kibin y l nda 65 yafl sonras beklenen ortalama yaflam süresi kad nlarda 15,8, erkeklerde ise 13,8 y l olarak hesaplanm flt r. Bu oranlar geliflmekte olan di er ülkelerdekine benzemektedir. Türkiye de 1990-2000 y llar aras nda yafll nüfusta belir- TÜRK GER ATR DERG S 2011; 14(3) 189

FREQUENCY OF CANCER TYPES IN PATIENTS AGED 65 AND OLDER: RESULTS FROM CANCER REGISTRY DATABASE OF HACETTEPE UNIVERSITY HOSPITALS gin bir at fl olmufltur. Bu dönemde total nüfus art fl y ll k %1,83 civar nda gerçekleflmifltir. Tüm yafllar dikkate al nd - nda bu dönemde 15-64 yafl aras grupta %2,4, 15 yafl alt nda %0,2 ve 65 yafl üstü grupta %4.6 art fl gerçekleflmifltir. 2000 y l nda gençler nüfusun %30 unu, üretken nüfus %64,5 ini ve yafll lar ise %5,7 sini oluflturmufltur. Yafll larda bu oran n 2050 y l nda %21,7 ye ulaflmas beklenmektedir. 1993 y l nda 65 yafl ve üstü popülasyonun toplam nüfusa oran %5,5 iken, 2003 te %6,9 olmufltur. Bunun yan nda beklenen ortalama yaflam süresi 2000-2005 y llar aras nda 70,5 e yükselmifltir. Bunun 2045-2050 y llar aras nda 78.8 e ç kmas beklenmektedir (2,5). Türkiye Cumhuriyeti Sa l k Bakanl verilerine göre yafll larda genel kanser s kl 2000 y l nda %10 olarak bildirilse de gelecek y llarda bu oran n artaca düflünülmektedir (6). Yak n gelecekte h zl bir flekilde artacak olan yafll nüfus ve kanser oran nedeniyle ülkemize ait verilere ve bu verilerin fl nda korunma, tedavi ve bak m, harcamalar gibi konularda sa l k politikas haz rl klar n n yap lmas gerekmektedir. Tüm dünyada 1988-1992 y llar aras nda, ileri yaflta görülen tüm kanser olgular n n say s n n tüm yafllarda görülenler içindeki pay erkeklerde %61, kad nlarda %56 d r (3). Melanom d fl cilt kanserleri hariç tutuldu unda 65 yafl ve üzeri erkeklerde (2158/100bin kifli-y l), 30-64 yafl aras ndakilere göre tüm kanserler yedi kat, kad nlarda (1192/100bin kifli-y l) ise dört kat daha fazla görülmektedir (3). Genç hastalarda genel kanser s kl her iki cinsiyette benzer iken, yafll erkeklerde kad nlar n yaklafl k iki kat na ç kt gösterilmifltir (3). Bizim araflt rmam zda 2003 y l nda yafll bireylerde kanser s kl E/K oran 1 iken, 2007 y l nda 1,5 olmufltur. Yafll erkelerde testis kanseri d fl ndaki tüm kanserler, genç ve orta yafll bireylere göre daha s k görülmektedir. Yafll erkekler aras nda prostat (451/100.000), akci er (449/100.000) ve kolon (176/100.000) kanserleri tüm kanserlerin yaklafl k yar s n oluflturmaktad r (3). Bu sonuçlar bizim araflt rmam zdaki sonuçlarla benzerlik göstermektedir. Prostat kanseri yafll larda gençlere göre 22 kat daha fazlad r. Kad nlarda ise meme (248/100.000), kolon (133/100.000), akci er (118/100.000) ve mide (75/100.000) kanserleri tüm kanserlerin yaklafl k %48 ini oluflturmaktad r (3). Bizim araflt rmam zda ise 65 yafl üstü kad nlarda akci er ve mide kanseri hem 2003, hem de 2007 y l kay tlar nda en s k görülen ilk befl kanser s ralamas içinde de ildi. Günümüzde ABD de tüm kanserlerin %25 i 65-74 yafl aras ndaki bireylerde, %22 si 75-84 yafl aras bireylerde ve %7,5 i 85 yafl ve üstünde görülmektedir (4). Türkiye de Sa l k Bakanl verilerine göre 2003 y l nda tüm kanserlerin %38,2 si 65 yafl üstü bireylerde görülürken, 2007 y l nda bu oran %40,2 ye ç km flt r (7). Yafllanan nüfus dikkate al nd - nda problemin zamanla büyüyece i aç kt r. Ülkemizde Sa l k Bakanl verilerinde 65 yafl üstü bireylerde kanser türlerine göre yap lm fl ayr nt l istatistiksel analiz sonuçlar bulunmamaktad r. Türkiye Cumhuriyeti Sa l k Bakanl n n verilerinde tüm yafllar için, 2003 y l nda en s k görülen ilk dokuz kanser türü (melanom d fl cilt kanserleri hariç tutuldu- unda) akci er, meme, prostat, mide, mesane, kolon, kemik ve kemik ili i kökenli maligniteler, rektum ve larenks kanseridir (7). Erkeklerde akci er, prostat, mesane, mide, larenks, kolon, kemik ili i, rektum ve beyin tümörleri; kad nlarda ise meme, mide, over, kolon, akci er, korpus uteri, tiroid, kemik ili i ve serviks kanserleridir. Bizim çal flmam zda 2003-2007 y llar aras nda 65 yafl üstü erkeklerde en s k karfl lafl lan 5 kanser türü; prostat, akci er, mesane, kolorektal ve mide, kad nlarda ise meme, kolorektal, korpus uteri, over ve serviks uteri olarak bulunmufltur. kibinüç y l nda erkeklerde tüm kanserlerin %42 sinin, kad nlarda ise %33,1 inin 65 yafl üstü populasyonda görüldü ü rapor edilmifltir (7). Türkiye de kanser insidans 1999 y l nda 100.000 de 58 iken, bu oran 2003 y l nda 100.000 de 148, 2005 y l nda 100.000 de 173 e ç km flt r. kibinbefl y l nda, erkeklerde, tüm yafllarda en s k görülen 9 kanser türünün %44,2 sini, kad nlarda ise %34,5 ini 65 yafl üstü bireyler oluflturmufltur. Bizim çal flmam zda 2003 y l nda erkeklerde, 65 yafl üstü kanser hastalar n n tüm kanser hastalar na oran %26,8 iken 2007 y l nda 29,3 e; kad nlarda, ise %21,5 ten 22,3 e yükselmifltir (fiekil 1B). Sa l k Bakanl verilerinde yafll bireylerde 2003 y l nda kanser insidans oran E/K; 1,7 iken, 2005 y l nda 1,8 olarak bildirilmifltir (7). Bizim araflt rmam zda ise 2003 y l nda E/K oran 1,0 iken, bu oran 2007 y l nda 1,5 idi. talya da 1976-1992 y llar aras ndaki kay tlar ile yap lan araflt rmada yafll popülasyonda her iki cins birlikte de erlendirildi inde gençlere göre 6 kat fazla kanser riski oldu u gösterilmifltir (8). Lokalizasyonlara göre ayr ld nda, yafll erkeklerde en yüksek prevelans mesane ve prostat (800/100.000) kanserinde saptanm flt r. Di er s k kanser türleri s ras yla kolon-akci er, rektum ve mide kanserleri olarak saptanm flt r. Kad nlarda ilk s rada meme (1.000/100.000) ve s ras ile kolon (350/100.000), mide, endometrium ve rektum (150-200/100.000) prevelans en yüksek kanserler olarak rapor edilmifltir (8). talya n n verilerini bizim araflt rmam z n sonuçlar ile karfl laflt rmak çok do ru olmasa da ülkemiz için yafll popülasyonda kanser alt tiplerinin s kl na ait Sa l k Bakanl na ya da baflka bir kayna a ait veri bulunmamaktad r. Bizim araflt rmam zda yafll erkeklerde en s k görülen 190 TURKISH JOURNAL OF GERIATRICS 2011; 14(3)

65 YAfi VE ÜZER POPÜLASYONDA KANSER SIKLI ININ DA ILIMI: HACETTEPE ÜN VERS TES HASTANELER KANSER KAYIT S STEM SONUÇLARI kanserler bu çal flman n sonuçlar na benzer bulunmufltur. Kad nlarda ise geliflmekte olan ülkelerde geliflmifl ülkelere göre çok daha s k bir sorun olan serviks kanseri ülkemizde en s k görülen befl kanser türünün içinde yerini almaktad r. Ayr ca mide kanseri bizim çal flmam zda, 65 yafl üstü kad nlarda görülen en s k befl kanser içinde yer almam flt r. Ülkemiz ve talya benzer co rafi özellikler göstermektedir. Buradaki veriler 1980 ve 1990 y llar n n verileri ve bizim sonuçlar m z 2000 li y llar n verileri olsa da talya n n geliflmifl, ülkemizin ise geliflmekte olan bir ülke olmas ndan kaynaklanan farkl l klar olabilir. ABD de, 2000-2002 y llar aras nda 60 yafl üstünde en s k görülen maligniteler s kl k s ras na göre erkeklerde; prostat, akci er, kolon-rektum, mesane ve non-hodgkin lenfoma, kad nlarda ise meme, kolon-rektum, akci er, endometrium ve non-hodgkin lenfoma olarak bildirilmifltir (9). kibinüç ve 2005 y llar aras nda 60 yafl üstünde erkeklerde en s k görülen kanser türleri s ras yla prostat, akci er, kolon-rektum, mesane ve melanoma, kad nlarda ise meme, akci er, kolonrektum, endometrium kanseri ve non-hodgkin lenfoma olarak bildirilmifltir (10). kibinyedi y l nda 60 yafl üstünde erkeklerde kanser geliflme riski türlere göre s ra ile prostat, akci er, kolon-rektum, mesane ve non-hodgkin lenfoma, kad nlarda ise meme, akci er, kolon-rektum, non-hodgkin lenfoma ve endometrium olarak hesaplanm flt r (11). Bizim araflt rmam zda, 70 ve 80 yafl üstü bireylerin say s n n az olmas nedeniyle istatistiksel de erlendirme yap lmam flt r. Kanser s kl cinsiyete ve yafla göre veya ilerleyen zamanla birlikte de iflebilir. Çal flmam zda, erkeklerde 2003 ve 2007 y llar nda benzer olarak s kl k s ras na göre prostat, akci er, mesane, kolorektal ve mide kanserleri en s k karfl lafl - lan befl kanser türü olmufltur. Bunun yan nda 2004, 2005 ve 2006 y llar nda kolorektal kanser s kl mesane kanserinden biraz daha fazla bulunmufltur. kibinüç y l nda 65 yafl üstü kad nlarda s kl k s ras na göre meme kanserini endometrium, serviks, kolorektal ve over kanserleri izlemifltir. kibinyedi y - l nda ise en s k ikinci kanser kolorektal ve di erleri ise s kl k s ras na göre endometrium, serviks ve over olmufltur. kibinbefl ve 2006 y llar nda en s k ikinci. kanser over olarak görülürken 2007 de 5. s raya gerilemifltir. Kad nlarda bizim araflt rmam zda akci er kanseri geliflmifl ülke istatistiklerinden farkl olarak s ralamada ilk befl kanser türü içinde bulunmamaktad r. Bunun yerini serviks kanseri alm flt r. Sa l k Bakanl verilerinde kad nlarda tüm yafllar içeren istatistiklere bak ld nda 2003 y l nda beflinci s rada iken 2005 y l nda üçüncü s raya yükselmektedir (7). Ancak bu verilerin tüm yafl gruplar n içerdi ini göz önünde tutmak gerekir. Yafll bireylerde daha genç gruplara göre kanser s kl farkl l k gösterirken birçok tümörün davran fl da de ifliklik arzetmektedir. Örne in lenfoma, over kanseri ve akut myeloid lösemi gibi maligniteler daha agresif seyrederken akci er ve meme kanserleri daha l ml seyredebilmektedir. Bu nedenle geriatrik yafl grubunda daha genç bireylerde yap lan onkolojik araflt rmalar n sonuçlar n kullanmak her zaman geçerli olamayabilir. Doksanl y llardan ikibinli y llara gelindi- inde kanser s kl nda art fl gözlenirken, kanserden ölümlerde belirgin bir azalma kaydedilmifltir (11,12). Ancak benzer bir sonuç yafll bireyler için geçerli de ildir ve kanser insidans ve mortalitesinde azalma sa lanamam flt r. Aksine, yafll larda genel olarak tüm kanserlerin prognozu, sa kal m aç s ndan gençlere göre daha düflüktür (13). Japonya da günümüzde beklenen yaflam süresi erkeklerde 80, kad nlarda ise 86 y ld r. 1970 y l ndan 2007 y l na kadar olan kay tlar incelendi inde Japonya da yafll bireylerde kansere ba l ölümlerde belirgin azalma kaydedilmifltir (14). Sa lanan düflüfller erkeklerde daha çok kolon, mide ve akci er kanseri; kad nlarda ise mide ve kolon kanseri ile iliflkili bulunmufltur. Bu durum bu yafl grubunda araflt rma ve korunmaya verilen önem ile iliflkili olabilir. Kad nlarda kanser s kl erkeklerden daha fazla artmakta iken, kansere ba l ölümler erkeklerde daha fazlad r. Bizim araflt rmam zda 2003 y l ndan 2007 y l na gelindi inde 65 yafl üstü kad nlarda kanser s kl 1,6 kat artarken, erkeklerde bu oran iki kattan fazla olmufltur. Sonuç olarak; geriatrik yafl grubunda kanser s kl n n bilinmesi gelecekteki sa l k politikalar n n belirlenmesinde yol gösterici olacakt r. Ülkemiz co rafi, etnik, kültürel ve sosyodemografik olarak kendine has özellikler göstermektedir. Bu nedenle bu konuda di er ülkelerde yap lan çal flmalar n sonuçlar her zaman ülkemize birebir uygulanamayabilir. Ülkemizdeki geriatrik yafl grubunda en s k görülen kanser türlerinin belirlenmesi sa l k politikalar n n belirlenmesi ve gelecekteki çal flmalara bir temel oluflturmas için önemlidir. Bu çal flman n sonuçlar bir önbilgi niteli inde olup, tüm dünyada oldu u gibi, yafllanan nüfus ve artan kanser s kl ile iliflkili olarak, ülkemizde 65 yafl üstü popülasyonda detayl kanser istatistiklerine ihtiyaç bulunmaktad r. KAYNAKLAR 1. Shrestha LB. Population aging in developing countries. Health Aff (Millwood).2000;19:204-12. 2. Devlet statistik Enstitüsü, 2000 Nüfüs Say m : Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Karakteristikleri. TC Baflbakanl k Bas m No: 2759. Ankara 2003, p.29-33. 3. Hansen J. Common cancers in the elderly. Drugs Aging 1998;13:467-78. TÜRK GER ATR DERG S 2011; 14(3) 191

FREQUENCY OF CANCER TYPES IN PATIENTS AGED 65 AND OLDER: RESULTS FROM CANCER REGISTRY DATABASE OF HACETTEPE UNIVERSITY HOSPITALS 4. Muss HB. Cancer in the elderly: a societal perspective from the United States. Clin Oncol (R Coll Radiol) 2009;21:92-8. 5. United Nations. Population division of the department of economic and social affairs of the United Nations Secreteriat. World Population Prospects; The 2002 Revision and World Urbanization Prospects: The 2003 revision. http://esa.un.org/unup, Access date;09.09.2009). 6. TC Sa l k Bakanl ; Sa l k statistikleri 2000. Ankara Türkiye (Eriflim: 09.09.2009, http://www.saglik.gov.tr/tr/belge- Goster) 7. TC Sa l k Bakanl Kanser statistikleri 2003, 2004, 2005. (Eriflim: 09.09.2009, http://www.saglik.gov.tr/tr/genel/belgegoster). 8. Vercelli M, Quaglia A, Parodi S, Crosignani P. Cancer prevalence in the elderly. ITAPREVAL Working Group. Tumori 1999;85:391-9. 9. Jemal A, Siegel R, Ward E, Murray T, Xu J, Smigal C, Thun MJ. Cancer statistics, 2006. CA Cancer J Clin 2006;56:106-30. 10. Jemal A, Siegel R, Ward E, Hao Y, Xu J, Thun MJ.Cancer statistics, 2009. CA Cancer J Clin 2009;59:225-49. 11. Jemal A, Siegel R, Ward E, Hao Y, Xu J, Murray T, Thun MJ. Cancer statistics, 2008. CA Cancer J Clin 2008;58:71-96. 12. AIRT Working Group. Italian cancer figures-report 2006: 1. Incidence, mortality and estimates. Epidemiol Prev 2006;30(1 Suppl 2):8-10, 12-28, 30-101. 13. Vercelli M, Quaglia A, Casella C, Mangone L. Cancer patient survival in the elderly in Italy. ITACARE Working Group. Tumori 1997;83:490-6. 14. Yang L, Fujimoto J, Qiu D, Sakamoto N. Trends in cancer mortality in the elderly in Japan, 1970-2007. Ann Oncol 2010;21:389-96. 192 TURKISH JOURNAL OF GERIATRICS 2011; 14(3)