6. Bölüm Hareket Programlama Yöntemleri

Benzer belgeler
7. Bölüm Robot Programlamada Mantıksal Fonksiyonlar

8. Bölüm Gripper Kontrolü

ENDÜSTRİYEL ROBOT PROGRAMLAMA KURS BİLGİLERİ

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 2 ROBOT PROGRAMLAMA 2 / KUKA

4. Bölüm. Robotların İşletime Alınması

Endüstriyel Robot Programlama

9. Bölüm KRL ile Robot Programlama

SIMMAG Kullanım Kılavuzu. Adem Ayhan Karmış. Ana Ekran

CIM - Computer Integrated Manufacturing

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 2 ROBOT PROGRAMLAMA 1 / MOTOMAN

Gidilen sayfadan bir önceki sayfaya geçilir. Şekil Git İşlemi diyalog kutusu

10. Bölüm Harici Çevre Birimleri Programlama

Hazırladığım bu dosyayla sizlere yararlı olabildiysem ne mutlu bana. Lütfen inceledikten sonra bana düşüncenizi ve eksiklerimi,isteklerinizi belirtin.

İlgili sayfa ulaşmak için metnin üzerine TIKLAYINIZ.

ASDA-A2 Sürücülerde Dahili Pozisyonlama İÇİNDEKİLER

1. Akıllı Ulaşım Menüsü

NETCAD GIS. Dr. Cemal Sevindi

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ HACETTEPE ASO 1.OSB MESLEK YÜKSEKOKULU HMK 211 CNC TORNA TEKNOLOJİSİ

KDV Beyannamesinin ekinde verilen Kısmı Tevkifat Uygulaması Kapsamındaki İşlemlere Ait Bildirim, Muhasebe IV modülünden hazırlanabilir.

ML TFT 5 ARAYÜZ KULLANIM KILAVUZU

RTK Sabit İstasyon Kurulumu (V )

Kantar Otomasyonu Özellikler Kullanım Satış Kamyon Hareketleri Ağırlık Bilgisi... 9

MONTAJ ( ASSEMBLIES )

DD2 DOT MATRIX DISPLAY KARTI PROGRAMLAMA VE MONTAJ KILAVUZU SÜRÜM: 1.1

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ HACETTEPE ASO 1.OSB MESLEK YÜKSEKOKULU HMK 211 CNC TORNA TEKNOLOJİSİ. Öğr. Gör. RECEP KÖKÇAN. Tel:

FİŞ NUMARASI DÜZENLEMESİ

KIZAK SİSTEMİNİN UYGULAMALI MONTAJI

BİLGİSAYARDA OFİS PROGRAMLARI BİÇİMLENDİRME

ÜNİTE 1. Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Microsoft Excel Nedir?

MT4 Platformu Kullanıcı Kılavuzu

6 Ocak İlgili Versiyon/lar : ETA:SQL, ETA:V.8-SQL. İlgili Modül/ler : E-Fatura

Bu ekrana Kullanıcı adı ve şifre ile giriş yapıldığında ekranda giriş yapabilmeniz için yetki almanız

Bakım Yönetimi Logo Nisan 2016

TRİSTÖR MODÜL SÜRÜCÜ KARTI (7 SEG) KULLANIM KILAVUZU AKE-PE-TMS-001

Swansoft Fanuc OiT Kullanımı


Teknosem ANASAYFA. Program komut butonları ve program zaman parametrelerinin bulunduğu sayfadır.

Konu : 2017 Yılına, Yılsonu Devir İşlemleri

Hesapların Belirlenmesi Bölümünde Kayıtlı Gelen Entegrasyon Tablosu Dosyaları Listesi

Kullanım Uygulamaları Ön Görünüş. Dijital Ekran Mode Butonu Programlama Tuşu Sıcaklık Değiştirme tuşu ( - ) Sıcaklık Değiştirme tuşu ( +)

ideal Sistem Tester Kullanım Klavuzu

Excel de çalışma alanı satır ve sütunlardan oluşur. Satırları rakamlar, sütunları ise harfler temsil eder. Excel çalışma sayfası üzerinde toplam

Derece Yazılım - PARALOG Ticari Programları Forum Sitesi

MT4 Platformu u Kullanıcı Kılavuzu ARALIK 2011

PLS2 KOMUTU. Giriş PLS2 Komutunun Açıklanması Sonuç

olan X eksenidir. Bu iki eksenin kesiştiği nokta ise orijin noktasıdır. Referans olarak bu nokta kullanılır. Bu nokta, genellikle iş parçası sıfır nok

1. Portala Giriş. 2. Portalın Kullanımı Genel

HAL KAYIT SİSTEMİ HAL HAKEM HEYETİ İŞLEMLERİ KULLANICI KILAVUZU

BÖLÜM 04. Çalışma Unsurları

E700 TAM OTOMATİK ASANSÖR KAPISI KARTI KULLANICI DOKÜMANI SGM SERİ ÜRETİMDEN KALDIRILMIŞTIR ELEKTRONİK SİSTEM GELİŞTİRME, MÜH. TİC. LTD. ŞTİ.

ZX-GT Hızlı Başlangıç Rehberi

Yeni Nesil 6.10 e-fatura Geliştirmeleri. Kasım

Kanal açmada izlenecek işlem sırası şu şekildedir

Aktif Dizin Logon/Logoff Script Ayarları Versiyon

Medisoft E-Reçete Bildirimleri Kullanım Kılavuzu

DENEY 3 HAVALI KONUM KONTROL SİSTEMİ DENEY FÖYÜ

Hukuk Parter Tema Düzenleme

Çizim Alanı Sınırlama

HSancak Nesne Tabanlı Programlama I Ders Notları

DESTEK DOKÜMANI. Ürün : Tiger Enterprise/ Tiger Plus/ Go Plus/Go Bölüm : Kurulum İşlemleri

ANALOG ADRESLİ YANGIN ALARM SİSTEMİ YAZILIM KULLANMA KILAVUZU

AGSoft Çocuk Gelişim Takip Programı Kullanım Kılavuzu

DESTEK DOKÜMANI. Karma Koli

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

AUTOCAD: Çizim Limitleri

BÖLÜM 5 5. TABLO OLUŞTURMAK

Laser LAX 300 G. Kullanma kılavuzu

Alarm Sistemleri Teknik Eğitim

ORMANCILIKTA ÖLÇME, HARİTA VE KADASTRO DERSİ GPS UYGULAMASI FÖYÜ. HAZIRLAYANLAR Yrd. Doç. Dr. Saliha ÜNVER OKAN Arş. Gör.

DELTA PLC DE ZAMANLAYICILAR

Leica&Sistem A.Ş. 3B Yol Programı Yol Güzergahının Cihazdan Girilmesi Güzergah Oluşturma ve Eleman Tanımlama. Yatay Güzergahın Tanımlanması

Konik ve Kavisli yüzey Tornalamada izlenecek işlem sırası şu şekildedir

1. MİCROSOFT EXCEL 2010 A GİRİŞ

MATLAB İLE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ. Nedim TUTKUN Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü

İnönü Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü

MICROSOFT OFFICE WORD 2010 ÖRNEK TEST SORULARI

BLEND YÖNTEMİ İLE KATI MODEL OLUŞTURMA

Bu dosyalar sizlere yardımcı olması için hazırlanmış örnek tanımlardır. Bu dosyaların içeriklerini firmanıza özel tanımlayabilirsiniz.

CAEeda TM. NACA0012 KANADI ÜZERİNDE FAPeda ÇÖZÜMÜ UYGULAMASI EĞİTİM NOTU. EDA Tasarım Analiz Mühendislik

Elektrik Bağlantı Şeması ve Sensor Ayarları

Tablo 1 - Tornalamada Kullanılan G Kodları Listesi

TAKIM YOLU DÜZENLENMESİ (TOOLPATH EDITOR)


3. Bölüm Temel Robot Kullanımı

Sap Co Kullanıcı Kitabı

Windows 10 için Java JDK 8 ve NetBeans IDE 8.2 Kurulumu Detaylı Anlatım

MICROSOFT WORD Şekil 1 TABLO HAZIRLAMA : Word 2002/II TAB AYARLARI :

Katlanır Bomlu Vinçler için Moment Kontrol Sistemi

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ AKÖREN ALİ RIZA ERCAN MESLEK YÜKSEK OKULU

CIF105 ve E5_C Sıcaklık kontrolcüler için Hızlı Fonksiyon Bloğu

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM (TEKNİK RESİM-II) Yrd.Doç.Dr. Muhammed Arslan OMAR

Ipad,Ipone ve Android Mobil Aygıtlar İçin İş Zekası Mobil Uygulaması Kullanıcı Kılavuzu

Kişisel Bilgisayarın Parçaları

4.1. Grafik Sihirbazını kullanarak grafik oluşturma

KDV Beyannamesinin ekinde verilen Kısmı Tevkifat Uygulaması Kapsamındaki İşlemlere Ait Bildirim, Muhasebe IV modülünden hazırlanabilir.

Swansoft Fanuc OiM Kullanımı

HASTA ORDER İŞLEMLERİ

Çizim komutlarının bulunduğu Create menüsü

Transkript:

6. Bölüm Hareket Programlama Yöntemleri

6. Bölüm: Hareket Programlama Yöntemleri 6.1. Robot Hareket Komutları Robot uygulamalarının temeli hareket uygulamalarına yöneliktir. Şekil 6.1 de Robot elindeki Punto Kaynak aletinin P8 notasından P9 noktasına örnek bir hareketi gösterilmektedir. Robot hareketlerini programlama ile ilgili sıkça sorulan sorular ve çözüm önerileri Tablo 6.1 de özetlenmiştir. Şekil 6.1. Robot hareketi Tablo 6.1. Robot hareketlerine yönelik temel sorular ve cevaplar Soru Robot pozisyonunu nasıl hatırlar? Robot nasıl hareket edeceğini nereden bilir? Robot hareketleri ne kadar hızlıdır? Robotun belirlenen her koordinat noktasında durması zorunlu mudur? Bir hareket noktasına erişildiğinde Tool hangi oryantasyonu alır? Robot bir engeli algılayabilir mi? Cevap Tool pozisyonu kaydedilir. (Robot pozisyonu, ayarlı olan Tool ve Base ile uyumludur) Hareket Tipi sayesinde. (Noktadan noktaya, Doğrusal, Dairesel) İki nokta arasındaki hız ve ivme bilgisi programlama sırasında belirlenir. Zorunlu değildir. Hareket esnasında belirlenen bir nokta atlanarak yakınından geçiş ile daha hızlı ve yumuşak dönüşler sağlanabilmektedir. Oryantasyon kontrolü her hareket için ayrı ayrı ayarlanabilir. Robotlar engelleri, harici bir algılama sistemi olmaksızın algılayamaz. Dolayısıyla robotun çarpmadan hareket etmesi programcı sorumluluğundadır. "Çarpışma Algılaması" özelliği kullanılarak sistem korunması mümkün olabilmektedir. Anahtar Kelimeler POS E6POS PTP LIN CIRC $VEL $ACC CONT ORI_TYPE Collision Dedection 161

ERPE-METEG Öğretme Modu (Teaching Mode) kullanılarak robot programlamada koordinat, hız vb. bilgilerin kolaylıkla girilebildiği Inline-Form kullanılmaktadır. Şekil 6.2 de Inline-Form kullanılarak bir PTP hareket komutunun girilmesi görülmektedir. Şekil 6.2. Inline-Form ile PTP komutunun kullanılması Robot çalışma durumuna göre istenen robot hareketlerinin programlanmasında kullanılan Temel Hareket Tipleri Tablo 6.2 de görülmektedir. Tablo 6.2. Robot Temel Hareket Tipleri Aksa Özel Hareket Rota Hareketleri PTP (Point - To - Point) Noktadan Noktaya Hareket LIN (Linear) Doğrusal Hareket CIRC (Circular) Dairesel Hareket 162

6. Bölüm: Hareket Programlama Yöntemleri 6.2. Aksa Özel Hareket Aksa Özel Hareket, Noktadan Noktaya Hareket (PTP: Point-To-Point) olarak bilinmektedir. Tablo 6.3 te PTP Hareket tipinin temel özellikleri ve kullanım alanları verilmiştir. PTP hareket tipi, çevrim süresi en uygun hareketlerin oluşturulmasında iyi bir seçimdir. Tablo 6.3. Noktadan Noktaya (PTP) Hareket Tipi Şekilsel Gösterim Temel Özellikler Kullanım Örnekleri Robot, TCP'yi en hızlı rotadan hedef noktasına götürür. En hızlı rota genelde en kısa ve doğrusal rota değildir. Robot aksları dönel olarak hareket ettiğinden, kavisli rotalar düz rotalara göre daha hızlı uygulanabilmektedir. Hareketin şekli kesin olarak öngörülemezdir. Hedef noktasına varmak için en uzun süreye gerek duyan aks, lider aks olarak tanımlanmaktadır. SYNCHRO PTP: Tüm akslar aynı anda başlar ve senkron olarak durur. Programdaki ilk hareket bir PTP hareketi olmak zorundadır. Çünkü sadece burada Durum ve Dönüş değerlendirilebilir. Nokta Uygulamaları: Punto kaynak, Taşıma, Ölçüm, Kontrol Yardımcı Pozisyonlar: Ara noktalar, Alanda serbest noktalar 6.2.1. Syncho-PTP Hedef noktasına varmak için en uzun süreye gerek duyan aks, lider aks olarak tanımlanır (Şekil 6.3). Bu sırada InLine-Formdaki hız bilgisi dikkate alınır. Şekil 6.3. Synchro-PTP 163

ERPE-METEG 6.2.2. Status & Turn "Status" ve "Turn", aynı TCP pozisyonuna sahip birçok olası aks konumları arasından belli bir aks pozisyonunun belirlenmesine yarar (Şekil 6.4). Şekil 6.4. "Status" ve "Turn" değerlerine göre farklı eksen konumları Robot kumandası, programlanan Status ve Turn değerlerini sadece PTP hareketlerinde dikkate alır. CP (CP (Continuous Path Sürekli Rota ) hareketlerinde bu değerler yok sayılır. Bu nedenle bir KRL programında ilk hareket talimatı, POS veya E6POS tipi komple bir PTP talimatı olmalıdır (Şekil 6.5). Aksi durumda başlangıç pozisyonu kesin bir biçimde tanımlanmamış olur. (AXIS veya E6AXIS tipi, komple PTP talimatı da mümkündür.) DEFDAT Ana_Prg() DECL POS XPOINT1={X 900, Y 0, Z 800, A 0, B 0, C 0, S 6, T 27} DECL FDAT FPOINT1 ENDDAT Şekil 6.5. KRL programında ilk hareket talimatı (POS veya E6POS) 164

6. Bölüm: Hareket Programlama Yöntemleri 6.2.3. Aksa Özgü Hareketlerde Yaklaşık Konumlandırma (CONT) Endüstriyel Robot sisteminde, hareket sürecini hızlandırmak ve çalışmayı daha verimli hale getirmek amacıyla istenilen koordinatlarda yaklaşık konumlandırma yapılabilmektedir. Bu amaçla komutların tanımlanmasında CONT parametresi kullanılmak suretiyle işaretli olan koordinatta nokta atlama yapılarak yaklaşık konumlandırma yapılabilmektedir. Yaklaşık konumlandırma mesafesi kullanıma göre parametrik olarak ayarlanabilmektedir. Şekil 6.6 da P1 noktasından P3 noktasına doğru yörünge hareketinde P2 noktasında yapılan yaklaşık konumlandırma görülmektedir. Burada parametrik olarak belirlenen yaklaşma mesafesi değerine bağlı olarak yörüngeden çıkılarak, P2 noktasında nokta atlama yani yaklaşık konumlandırma yapılmak suretiyle P3 e doğru hareket devam etmektedir. Şekil 6.6. Yaklaşık konumlandırma Hareket uygulamalarında Yaklaşık Konumlandırma özelliğinin kullanımının sağladığı başlıca avantajlar şunlardır: Robot Hareketi Çevrim Süresi kısalır. Hareketler arasındaki durma engellenir. Enerji tasarrufu sağlanır, verimlilik artar. Durma ve Harekete başlamaya bağlı aşınma miktarları azalır. Tablo 6.4 te PTP aksa özgü hareket türünde Yaklaşık Konumlandırma işlemine yönelik özellikler verilmiştir. Yaklaşık Konumlandırma hareketi yapılabilmesi için, kontrolör tarafından hareket komutlarının önceden çalıştırılarak gerekli hesaplamaların yapılması gerekmektedir. Bu işlem Endüstriyel Robot Sisteminde Ön Çalıştırma (Advance Run) özelliği sayesinde gerçekleştirilmektedir. $ADVANCE sistem değişkeni ile Ön Çalıştırma komut sayısı ayarlanabilmektedir. Tablo 6.4. PTP aksa özgü hareket türünde Yaklaşık Konumlandırma Hareket Tipi Özellik Atlama Mesafesi Yaklaşık Konumlandırma hareket kontürünü tahmin etmek mümkün değildir. % 165

ERPE-METEG No 6-1 Aksa Özel Hareket Noktadan Noktaya (PTP) Hareket Uygulama Yönergesi PTP hareket komutu kullanımında aşağıdaki adımlar sırayla uygulanmalıdır. Adım 1. Robot T1 - Çalışma Modu olarak seçilir. Adım 2. Komut yazılacak robot programı seçilir. Adım 3. TCP programlanacak hedef noktaya konumlandırılır. Adım 4. İmleç komut yazılması istenen satıra getirilir. İmleç bir komut satırı üzerine getirildiğinde, yeni komut araya girerken diğerleri aşağı doğru ötelenir. Adım 5. smarthmi ana menüsünden Command Motion PTP seçilir. PTP Inline-Formu ekrana gelir. Inline form üzerinden ilgili hareket parametreleri girilir. PTP Inline Form Parametreleri Poz Açıklama 1 PTP, LIN, CIRC 2 3 4 5 Hedef noktasının adı otomatik olarak verilir, fakat üzerine yazılarak değiştirilebilir. Hedef Nokta verilerini düzenlemek için üzerine dokunularak Frames opsiyon penceresi açılır. PTP ve LIN komutlarında sadece 1 nokta için TouchUp öğretimi yapılır. CIRC komutunda Yardımcı Nokta için Teach Aux ve Hedef Nokta için Teach End olmak üzere 2 ayrı öğretim yapılır. Boş ise hedef noktasının tam üzerine gidilir ve durma yapılır. CONT ise hedef noktası için Yaklaşık Konumlandırma yapılarak durmadan geçilir. Robot Hareket Hızı bu kısımda belirtilir: PTP : 1 100 % LIN, CIRC : 0,001 2 m/s Hareket Veri Kaydı: İvme CONT için Yaklaşma Mesafesi Rota hareketleri için Oryantasyon Kontrolü 166

6. Bölüm: Hareket Programlama Yöntemleri Adım 6. Frames penceresinde Tool, Base, External TCP ve Çarpışma Algılaması (Collision Dedection) için gerekli bilgiler girilir. Frames Penceresi Poz 1 2 3 Açıklama [1] [16] ile numaralandırılmış ilgili Tool seçilir. (Eğer External TCP True ise; İşlenen Parça (Workpiece) seçilir.) [1] [32] ile numaralandırılmış ilgili Base seçilir. (Eğer External TCP True ise; Sabit Duran (Fixed) Tool seçilir.) External TCP (Enterpolasyon Modu) False: Tool Flanşa monte edilir. True: Tool, Sabit Duran (Fixed) Tool olarak tanımlıdır. 4 True: Robot kumandası, bu hareket için aks momentleri belirler. (Bu hareket için Çarpışma Algılanması mümkündür.) False: Robot kumandası, bu hareket için aks momentleri belirlemez. (Bu hareket için Çarpışma Algılanması mümkün değildir.) 167

ERPE-METEG Adım 7. Hareket parametreleri İvme değeri ayarlanabilmektedir. Eğer Yaklaşık Konumlandırma (CONT) aktif ise Yaklaşma Mesafesi (Approximation Distance) de değiştirilebilmektedir. Yaklaşma Mesafesi mm olarak ayarlanabilmektedir. Opsiyon penceresi Hareket parametresi (PTP) Poz 1 2 Açıklama İvme - Acceleration (1 100 %) Makine verilerinde belirtilen maksimum değer referans alınmaktadır. Maksimum değer, robot tipine ve ayarlanan Çalışma Moduna bağlıdır. İvme, bu hareket bloğunun lider aksı için geçerlidir. Yaklaşma Mesafesi Approximation Distance (1.. 1000mm) Bu alan sadece Inline Formunda CONT seçildiğinde görünür olmaktadır. Yaklaşık Konumlandırmanın başladığı, hedef noktasından önceki mesafedir. Maksimum Mesafe: Normalde PTP hareketine bağlı olarak, başlangıç noktası ile hedef noktası arasındaki mesafenin en fazla yarısı olabilir. Adım 8. Son olarak Cmd OK ile komut kaydedilerek Inline-Formdan çıkılır. 168

6. Bölüm: Hareket Programlama Yöntemleri 6.3. Rota Hareketleri Oluşturma 6.3.1. LIN ve CIRC Hareket Türleri Rota Hareketlerinin (CP Continuous Path) programlanmasında Tablo 6.5 te temel özellikleri ve kullanım alanları Doğrusal ve Dairesel Hareket Tipleri kullanılmaktadır. Tablo 6.5. Rota Hareket Tipleri Şekilsel Gösterim Temel Özellikler Kullanım Örnekleri Doğrusal Rota Hareketi Aletin TCP'si, sabit hız ve tanımlı bir oryantasyon ile başlangıç noktasından hedef noktasına götürülür. Hız ve oryantasyon TCP'ye göre değişmektedir. Rota Uygulamaları: Rotalı kaynak, Yapıştırma, Lazerle kaynak ve kesme Dairesel Rota Hareketi, başlangıç noktası, yardımcı nokta ve hedef noktası ile tanımlanmaktadır. Alet TCP'si, sabit hız ve tanımlı bir oryantasyon ile başlangıç noktasından hedef noktasına götürülmektedir. Hız ve oryantasyon/yönlendirme alete (alet koordinat sistemi) göredir. Rota Uygulamaları: Daireler, yarı çaplar, yuvarlaklar. 169

ERPE-METEG 6.3.2. Rota Hareketlerinde Yaklaşık Konumlandırma (CONT) Yaklaşık konumlandırma işlemi Rota Hareket tiplerinde özellikle LIN hareket komutunda kullanılmaktadır. Tablo 6.6 da LIN ve CIRC rota hareket tiplerinde Yaklaşık Konumlandırma özellikleri verilmiştir. Tablo 6.6. LIN ve CIRC rota hareket tiplerinde Yaklaşık Konumlandırma Hareket Tipi Özellik Yaklaşma Mesafesi Yörünge seyri bir parabol şeklindedir. mm Yörünge seyri iki parabol şeklindedir. mm Yaklaşık Konumlandırma işlemi, CIRC rota hareket tiplerinde genellikle bir noktada tam olarak durmanın engellenmesi amacıyla kullanılmaktadır. Diğer taraftan Yaklaşık Konumlandırma işlemi, CIRC rota hareketi tipinde dairesel hareketler oluşturmak için uygun değildir. 170

6. Bölüm: Hareket Programlama Yöntemleri No 6-2 Rota Hareketi Uygulama Yönergesi ( LIN ve CIRC ) LIN ve CIRC hareket komutu kullanımında aşağıdaki adımlar sırayla uygulanmalıdır. Adım 1. Robot T1 - Çalışma Modu olarak seçilir. Adım 2. Komut yazılacak robot programı işaretlenerek Open ile açılır. Adım 3. TCP programlanacak hedef noktaya konumlandırılır. Adım 4. İmleç komut yazılması istenen satıra getirilir. İmleç bir komut satırı üzerine getirildiğinde, yeni komut araya girerken diğerleri aşağı doğru ötelenir. 171

ERPE-METEG Adım 5. SmartHMI ana menüsünden; Doğrusal Rota Hareketi için Commands Motion LIN Dairesel Rota Hareketi için Commands Motion CIRC seçimi yapılır. LIN veya CIRC Inline-Formu ekrana gelir. Inline-Form üzerinden ilgili hareket parametreleri girilir. LIN ve CIRC Inline Form Parametreleri Poz Açıklama 1 PTP, LIN, CIRC 2 Hedef noktasının adı otomatik olarak verilir, fakat üzerine yazılarak değiştirilebilir. Hedef Nokta verilerini düzenlemek için üzerine dokunularak Frames opsiyon penceresi açılır. PTP ve LIN komutlarında sadece 1 nokta için TouchUp öğretimi yapılır. CIRC komutunda Yardımcı Nokta için Teach Aux ve Hedef Nokta için Teach End olmak üzere 2 ayrı nokta öğretimi yapılır. 3 4 5 Boş ise hedef noktasının tam üzerine gidilir ve durma yapılır. CONT ise hedef noktası için Yaklaşık Konumlandırma yapılarak durmadan geçilir. Robot Hareket Hızı bu kısımda belirtilir: PTP : 1 100 % LIN, CIRC : 0,001 2 m/s Hareket Veri Kaydı: İvme CONT için Yaklaşma Mesafesi Rota hareketleri için Oryantasyon Kontrolü 172

6. Bölüm: Hareket Programlama Yöntemleri Adım 6. Frames penceresinde Tool, Base, External TCP ve Çarpışma Algılaması (Collision Dedection) için gerekli bilgiler girilir. Frames Penceresi Poz 1 2 3 Açıklama [1] [16] ile numaralandırılmış ilgili Alet seçilir. (Eğer External TCP True ise; İşlenen Parça (Workpiece) seçilir.) [1] [32] ile numaralandırılmış ilgili Base seçilir. (Eğer External TCP True ise; Fixed Tool seçilir.) External TCP (Enterpolasyon Modu) False: Tool Flanşa monte edilir. True: Tool, Fixed Tool olarak tanımlıdır. 4 True: Robot kumandası, bu hareket için aks momentleri belirler. (Bu hareket için Çarpışma Algılanması mümkündür.) False: Robot kumandası, bu hareket için aks momentleri belirlemez. (Bu hareket için Çarpışma Algılanması mümkün değildir.) 173

ERPE-METEG Adım 7. Hareket parametreleri İvme değeri ayarlanabilmektedir. Eğer Yaklaşık Konumlandırma (CONT) aktif ise Yaklaşma Mesafesi (Approximation Distance) de değiştirilebilmektedir. Yaklaşma Mesafesi mm olarak ayarlanabilmektedir. Ayrıca Yönlendirme Kontrolü (Orientation Control) de ayarlanabilmektedir. Opsiyon penceresi Hareket parametresi (LIN ve CIRC) Poz 1 Açıklama İvme (Acceleration) (1 100 %) Makine verilerinde belirtilen maksimum değer referans alınmaktadır. Maksimum değer, robot tipine ve ayarlanan Çalışma Moduna bağlıdır. İvme, bu hareket bloğunun lider aksı için geçerlidir. 2 Yönlendirme Kontrolü (Orientation Control) için seçim yapılır Default Wrist PTP Constant orientation (Sabit Yönlendirme) 3 Yaklaşma Mesafesi Approximation Distance (1.. 1000mm) Bu alan sadece Inline-Formda CONT seçildiğinde görünür olmaktadır. Yaklaşık Konumlandırmanın başladığı, hedef noktasından önceki mesafedir. Maksimum Mesafe: Normalde hareket komutuna bağlı olarak, başlangıç noktası ile hedef noktası arasındaki mesafenin en fazla yarısı olabilir. Nokta Atlama maksimum mesafesi, Atlama yapılacak Nokta ile önceki ve sonraki noktalar arasındaki mesafenin en fazla yarısı kadar olabilmektedir. Hangisi daha küçükse o değer dikkate alınır. Adım 8. Son olarak Cmd OK ile komut kaydedilerek Inline-Formdan çıkılır. 174

6. Bölüm: Hareket Programlama Yöntemleri No 6-3 Hareket Komutlarını Değiştirme Robot programlama sürecinde mevcut hareket komutlarının koordinat, hız, ivme vb. parametrelerinin değiştirilmesi gerekebilmektedir. Hareket komutlarının değiştirilmesinde genel anlamda aşağıdaki adımlar sırayla uygulanmalıdır. DİKKAT Operatör ve sistem güvenliği açısından (çarpışma durumu vb.), hareket komut parametreleri her değiştirildiğinde robot programının azaltılmış hızdaki T1 Çalışma Modunda test edilmesi gerekmektedir. Adım 1. Robot T1 - Çalışma Modu olarak seçilir. Adım 2. Komut değişikliği yapılacak robot programı seçilir. Adım 3. Eğer konum değiştirilecekse; TCP programlanacak hedef noktaya konumlandırılır. Adım 4. İmleç değiştirilecek komut satırına getirilir. Adım 5. smarthmi üzerinden Change butonuna basılarak ilgili Inline-Form ekrana getirilir. Adım 6. Inline-Formda istenen hız, ivme, konum, Tool, Base, Harici TCP vb. değişiklikler yapılır. Güncel robot pozisyonu, değiştirilmiş Tool ve Base ayarlarıyla korunmak istendiğinde, mutlaka TouchUp tuşuna basılarak güncel pozisyonun yeniden hesaplanıp kaydedilmesi gerekmektedir. Adım 7. Son olarak Cmd OK ile değişiklikler kaydedilerek InLine-Formdan çıkılır. 175

ERPE-METEG 6.4. UYGULAMALAR No U 6-1 Konu Robot Hareket Komutlarının Uygulaması (PTP, LIN ve CIRC) Endüstriyel Robot kolunun PA noktasından PB noktasına gitmesini PTP, LIN ve CIRC hareket komutlarını Inline-Form kullanarak ayrı ayrı programlayınız. 1. Endüstriyel Robotu T1 çalışma moduna alınız. 2. PTP, LIN ve CIRC komutlarını kullanarak ilgili programı yazınız. PTP hareket komutu için %50, LIN ve CIRC komutları için 0.5m/sn hız verilerini kullanınız. 3. Nokta Atlama (CONT) özelliğini kullanarak programdaki değişikleri gözlemleyiniz. 4. Programı T1 modunda Test ediniz. 5. Gerekli güvenlik tedbirlerini aldıktan sonra programı AUT çalışma modunda deneyiniz. DEF s_motion( )... ; PTP (AKS) Hareket Komutu -------------------------- PTP PB Vel=50 % PDAT1 Tool[0] Base[0]... ; LIN (ROTA) Hareket Komutu ------------------------- LIN PB Vel = 0.5 m/s CPDAT1 Tool[0] Base[0]... ; CIRC (ROTA) Hareket Komutu ------------------------ CIRC Paux PB CONT Vel=0.5 m/s CPDAT1 Tool[0] Base[0]... END 176

6. Bölüm: Hareket Programlama Yöntemleri No U 6-2 Konu Robot Hareket Komutlarının Uygulaması (Kontur) Endüstriyel Robot kolunun parkur üzerinde tur atması amacıyla bir program yazınız. 1. Endüstriyel Robotu T1 çalışma moduna alınız. 2. PTP, LIN ve CIRC komutlarını kullanarak ilgili programı yazınız. PTP hareket komutu için %50, LIN ve CIRC komutları için 0.5m/sn hız verilerini kullanınız. 3. Nokta Atlama (CONT) özelliğini kullanarak programdaki değişikleri gözlemleyiniz. 4. Programı T1 modunda Test ediniz. 5. Gerekli güvenlik tedbirlerini aldıktan sonra programı AUT çalışma modunda deneyiniz. Uygulama Programı DEF Demo_Tur( ) INI ; HOME Pozisyonuna Git ------------------------------------- PTP HOME Vel= 50 % DEFAULT ; Parkur Baslangic Noktasına Yaklas------------------------- PTP P1 Vel=100 % PDAT1 Tool[1]:Festo_10 Base[0] ; Parkur Baslangic Noktasına Git---------------------------- LIN P2 Vel=2 m/s CPDAT20 Tool[1]:Festo_10 Base[0] ; Parkur üzerinde Rota Hareketi ---------------------------- LIN P3 CONT Vel=2 m/s CPDAT12 Tool[1]:Festo_10 Base[0] CIRC P4 P5 CONT Vel=2 m/s CPDAT15 Tool[1]:Festo_10 Base[0] CIRC P6 P7 CONT Vel=2 m/s CPDAT14 Tool[1]:Festo_10 Base[0] LIN P8 CONT Vel=2 m/s CPDAT11 Tool[1]:Festo_10 Base[0] CIRC P9 P10 CONT Vel=2 m/s CPDAT8 Tool[1]:Festo_10 Base[0] CIRC P11 P12 CONT Vel=2 m/s CPDAT3 Tool[1]:Festo_10 Base[0] LIN P13 CONT Vel=2 m/s CPDAT16 Tool[1]:Festo_10 Base[0] CD LIN P14 Vel=2 m/s CPDAT17 Tool[1]:Festo_10 Base[0] LIN P15 CONT Vel=2 m/s CPDAT18 Tool[1]:Festo_10 Base[0] ; HOME Pozisyonuna Git ------------------------------------- PTP HOME Vel= 50 % DEFAULT END 177

ERPE-METEG No U 6-3 Konu Robot Hareket Komutlarının Uygulaması (HİTİT Çizdirme) Yukarıda görüldüğü gibi; Robotun kağıt seviyesine inerek HİTİT yazısını yazması ve sonrasında PHOME konumuna gitmesi sağlanacaktır. Bu amaçla hareket komutlarını kullanarak bir program yazınız. 1. Endüstriyel Robotu T1 çalışma moduna alınız. 2. PTP ve LIN komutlarını kullanarak ilgili programı yazınız. PTP hareket komutu için %50, LIN komutu için 0.5m/sn hız verilerini kullanınız. 3. Programı T1 modunda Test ediniz. 4. Gerekli güvenlik tedbirlerini aldıktan sonra programı AUT çalışma modunda deneyiniz. Akış Şeması Başla Yazma Noktasına Git Kalemi Aşağı İndir (Yazma AKTİF) HİTİT Yazdır (LIN Hareket Komutu) Kalemi Yukarı Kaldır (Yazma PASİF) P HOME - Noktasına Git Bitir 178

6. Bölüm: Hareket Programlama Yöntemleri Uygulama Programı DEF s_hitit_yaz( ) INI ; HOME Pozisyonuna Git -------------------- PTP HOME Vel= 50 % DEFAULT ; Yazma Noktasına Git -------------------- PTP Px Vel= 50 % DEFAULT ; Kalemi Aşağı İndir (YAZMA AKTİF)--------- LIN P1 ; HİTİT Yazdır ---------------------------- ; H harfi LIN P2 LIN P3 LIN P4 LIN P5 LIN P6 LIN P7 LIN P8 LIN P9 LIN P10 LIN P11 LIN P12 LIN P1 END ; Kalemi Yukarı Kaldır (YAZMA PASİF) ------ LIN Px ; ; Diğer Harfler ; ; HOME Pozisyonuna Git -------------------- PTP HOME Vel= 50 % DEFAULT 179

ERPE-METEG 6.5. Bölüm Çalışma Soruları Soru 1. Lider Aks nedir? a) Hedef noktaya varmak için en büyük açıya sahip akstır. b) Hedef noktaya varmak için en küçük açıya sahip akstır. c) Hedef noktaya varmak için en kısa süreye ihtiyaç duyan akstır. d) Hedef noktaya varmak için en uzun süreye ihtiyaç duyan akstır. Soru 2. Bir robot programında ilk komut ne olmalıdır? a) PTP b) PTP HOME c) LIN d) CIRC Soru 3. Aşağıdakilerden hangisinde Rota Hareket Komutları doğru olarak verilmiştir. a) PTP ve CIRC b) PTP ve LIN c) LIN ve CIRC d) LIN ve AKS Soru 4. Robot programı içerisindeki bir hareket komutu değiştirildiğinde operatör ve sistem güvenliği açısından öncelikle ne yapılması gerekmektedir? a) Program T1 çalışma modunda test edilmelidir. b) Program Seçme ile açılmalıdır. c) Program Aç ile açılmalıdır. d) Acil Durdurma devreye alınmalıdır. Soru 5. Aşağıdakilerden hangisi, endüstriyel robotun hareketi esnasında belirlenen bir noktanın atlanarak yakınından geçiş ile daha hızlı ve yumuşak dönüşler sağlanabilmesi için kullanılan komut parametresidir. a) JUMP b) PTP c) CONT d) SPL 180