TPD Nöropsikiyatri Çalışma Birimi Nörobilim Anket Çalışmasının Sonuçları Yrd.Doç.Dr.Serap Erdoğan Taycan
Açıklama 2012-2013 Araştırmacı: - Danışman: - Konuşmacı: -
Nöropsikiyatri Çalışma Biriminin Gerçekleştirdiği İki Anket Çalışması İlki 16. Klinik Eğitim Sempozyumu nda toplantıların öncesinde dağıtılarak ve TPD standındaki bilgisayarda doldurmak şeklinde uygulandı. İkincisi TPD aracılığıyla psikiyatri uzmanlık eğitimi verilen kurumlardaki eğitim sorumlularına ya da bölüm başkanlarına e-posta aracılığıyla göndermek, telefon ya da e-posta aracılığıyla hatırlatmak ve kurumlardan bağlantı kurulabilecek diğer kişilerden yardım istemek yoluyla uygulandı.
İlk anket Elinizde bulunan anket Türkiye Psikiyatri Derneği, Nöropsikiyatri Çalışma Birimi tarafından hazırlanmıştır. Anketin amacı psikiyatri eğitiminde nörobilime verilen yeri ve psikiyatrların nörobilimle ilgili bakışını değerlendirmektir. Anketimizde isim, yaş, cinsiyet gibi herhangi bir kişisel bilgi sorulmamaktadır. Bazı sorularda birden çok şıkkı işaretleyebilirsiniz, bu sorular belirtilmiştir. 13 soru
85 kişiye ulaşıldı 25 kişi (%29.4) üç büyük şehirdeki üniversitede 20 kişi (%23.5) diğer şehirlerdeki üniversitelerde 5 kişi (%5.9) eğitim araştırma hastanelerinde 20 kişi (%23.5) devlet hastanelerinde 15 kişi (%17.6) muayenehane/özel hastanede çalışıyor
Araştırma görevlisi 36 kişi (%42.3) Uzman 34 kişi (%40) Öğretim üyesi 15 kişi (%17.6)
Nörobilim denildiğinde aklınıza neler geliyor? 1. Nörokimyasallar: 80 kişi (%94.1) 2. Beyin görüntüleme: 76 kişi (%89.4) 3. Nöroanatomi: 72 kişi (%84.7) 4. Elektrofizyoloji: 70 kişi (%82.4) 5. Nöropsikoloji: 61 kişi (%71.7) 6. Genetik: 50 kişi (%58.8) 7. Hayvan çalışmaları: 34 kişi (%40) 8. Yapay zeka: 28 kişi (%32.9)
Uzmanlık eğitiminiz sırasında nörobilimle ilgili konulara yer verildi mi? Evet: 36 (%42.3) Hayır: 49 kişi (%57.6)
Eğitiminizde nörobilim konularına ayrılan yer sizce ne kadar yeterli? Hiç yeterli değil: 63 kişi (%74.1) Az da olsa yeterli: 12 kişi (%14.11) Oldukça yeterli: 8 kişi (%9.4) 2 kişi görüş bildirmemiş
Çalıştığınız kurumda nörobilim ile aşağıdaki alanlardan hangisi/hangilerinde çalışma olanağı mevcuttur? 1. Beyin görüntüleme: 45 kişi (%52.9) 2. Biyokimya: 34 kişi (%40) 3. Elektrofizyoloji: 26 kişi (%30.6) 4. Genetik: 21 kişi (%24.7) 5. Nöropsikoloji: 15 kişi (%17.6) 6. Hayvan çalışmaları: 14 kişi (%16.5)
Hiçbiri: 14 kişi (%16.5) Bilmiyorum: 10 kişi (%11.8) Yapay zeka: 5 kişi (%5.9)
Aşağıdaki konulardan hangileri ilginiz çekiyor? 1. Nöropsikoloji: 60 kişi (%70.6) 2. Nöropsikanaliz: 41 kişi (%48.2) 3. Nöroanatomi: 33 kişi (%38.8) 4. Beyin görüntüleme: 29 kişi (%34.1) 5. Nörokimyasallar: 22 kişi (%25.9) 6. Genetik: 20 kişi (%23.5) 7. Yapay zeka: 14 kişi (%16.4) 8. Elektrofizyoloji: 12 kişi (%14.11) 9. Hayvan çalışmaları: 6 kişi (%7) 10. Hiçbiri: 0
Nörobilimle ilgili alanlarda çalışıyor musunuz? Evet: 12 kişi (%14.1) Hayır: 75 kişi (%88.2)
Nörobilim sizce Psikiyatri için çok önemli: 85 (%100) Psikiyatri için çok da önemli değil
Nörobilime ilginiz var mı? Evet: 60 kişi (%70.6) Hayır: 20 kişi (%23.5)
Eğer nörobilim ilginizi çekmiyorsa nedeni nedir? Pahalı: 5 kişi (%5.9) Özel bilgi gerektiriyor: 13 kişi (%15.2) Özel olanaklar gerektiriyor: 15 kişi (%17.6) Sıkıcı geliyor: - Anlaması zor: - Diğer (Belirtiniz..) -
Eğitiminizin sonraki aşamalarında nörobilimle ilgili bir eğitim programına katılmayı ister misiniz? Evet: 52 kişi (%61.2) Hayır: 5 kişi (%4.7) Üzerinde hiç düşünmedim: 20 kişi (%23.5)
Türkiye deki nörobilim/nöropsikiyatri ile ilgili çalışmalar yürütülen ya da eğitim verilen merkezler hakkında bilginiz var mı? Bilgim yok: 30 kişi (%35.3) Yeterli bilgim yok: 47 kişi (%55.3) Yeterli bilgim var: 8 kişi (%9.4)
İkinci anket Aşağıdaki anket psikiyatri uzmanlık eğitimi programlarında nörobilim eğitiminin güncel durumunu belirlemeyi amaçlayan bir araştırma kapsamında hazırlanmıştır. Bu araştırma sonucunda tek tek eğitim kurumları veya eğitim sorumlularına değinilmeyecek, gönderilen yanıtlar anonim olarak değerlendirilecektir. Ulaşabildiğimiz psikiyatri uzmanlık eğitimi verilen tüm kurumların eğitim sorumlularından alacağımız yanıtlar doğrultusunda, Türkiye Psikiyatri Derneği Nöropsikiyatri Çalışma Birimi olarak bir çalışma planı geliştirmeyi hedeflemekteyiz.
3 bölümden oluşan (A-13, B-11, C-4) 28 soru 84 kurumun iletişim bilgilerine ulaşıldı Sunumun hazırlandığı güne dek 24 kurumdan yanıt geldi. Daha sonra 2 tıp fakültesi ve bir eğitim araştırma hastanesinin 3 kliniğinden daha yanıt aldık ancak o bilgiler bu sunuma dahil edilmedi.
A. Eğitim kurumuyla ilgili bilgiler 1.Uzmanlık eğitiminin verildiği kurum a. Tıp fakültesi: 22 Devlet üniversitesi: 20 (%83.3) Vakıf/Özel üniversite: 2 (%8.3) b. Eğitim ve araştırma hastanesi: 2 (%8.3)
2. Kurumunuzda psikiyatri uzmanlık eğitimi kaç yıldır verilmektedir? 16.9±13.8 Yıl 3. Kurumunuzda halen eğitim vermekte olan kişi sayısı nedir? 5.2± 3.4 kişi 4. Kurumunuzda halen psikiyatri uzmanlık öğrencisi sayısı nedir? 8.8±3.8 kişi
5. Sizin kurumunuzdaki rolünüzü nasıl tanımlarsınız? a.bölüm başkanı: 14 kişi (%58.3) b.eğitim sorumlusu: 6 kişi (%25) c.diğer (lütfen belirtiniz): 4 kişi (%16.7) (öğretim görevlisi, öğretim üyesi, stajyer ve intörn doktor sorumlusu) 6. Kaç yıldır bu görevi sürdürmektesiniz? 4.7±4.5
7. Kurumunuzda yapılandırılmış bir uzmanlık eğitimi programı Var :18 kişi (%75) Varsa kaç yıldır? 13.7±12.8 yıl Yok:6 kişi (%25) 8. Kurumunuzda eğitim veren kişilerden nörobilimle ilgili özel eğitimi olanların sayısı nedir? 0.6±0.9
9. Kurumunuzda nörobilim alanında yapılacak çalışmalarda kullanılabilecek bir laboratuvar var mıdır? (doğrudan eğitim biriminizle ilişkili olmasa da, eğitim ve araştırma amacıyla kullanabildiğiniz) a.yok: 9 kişi (%37.5) b.var: 15 kişi (%62.5)
Varsa, bu laboratuvar/laboratuvarlarda hangi alanlarda çalışmalar yürütülebilmektedir? Biyokimya : 14 (%58.3) Hayvan çalışmaları : 14 (%58.3) Beyin görüntüleme : 14 (%58.3) Genetik : 13 (%54.2) Elektrofizyoloji : 12 (%50) Nöropsikoloji : 8 (%33.3) Diğer (Belirtiniz ) uyku laboratuvarı
10. Kurumunuzda düzenli bir şekilde yürütülen eğitim etkinlikleri a.teorik/didaktik eğitim saatleri b. Makale saati c.vaka sunumu d.seminer e.tüm öğretim elemanlarının katıldığı vizitler 9 kişi (%37.5) ilk 4 seçenek, 15 kişi (%62.5) hepsi
11. Kurumunuzda nörobilimle ilgili eğitim a. verilmemektedir: 3 kişi (%12.5) b. ayrı bir nörobilim eğitim modülü mevcuttur (lütfen tanımlayınız): 0 c. nörobilim eğitimi genel eğitim bağlamında verilmektedir: 18 kişi (%75) d. b ve c seçenekleri geçerlidir: 2 kişi (%8.3) e. Diğer (lütfen belirtiniz): 1 kişi (%4.2)
B. Nörobilim eğitiminin kurumunuzda verilen uzmanlık eğitiminde yeri 1. Kurumunuzda uygulanan uzmanlık eğitim programında nörobilimle ilgili konulara (yaklaşık) hangi oranda (%) yer verilmektedir? %22.3± 13.5 (%10-50) 2. İdeal koşullarda uzmanlık eğitim programında nörobilimle ilgili konulara (yaklaşık) hangi oranda (%) yer verilmesi gerektiğini düşünmektesiniz? (%20-50) %36.0± 13.8
3. Kurumunuzda uygulanan uzmanlık eğitim programında nörobilimle ilgili konuların oranı 5 yıl öncesine göre (kurumunuzun uzmanlık eğitimi verme süresi daha kısaysa, ilk yılına göre) nasıl değişmiştir? Artmıştır: 18 kişi (%75) artış oranı:% 35.5±27.2 Azalmıştır:0 Değişmemiştir: 5 kişi (%20.8)
4. Kurumunuzda uygulanan uzmanlık eğitim programında nörobilimle ilgili konuların oranının önümüzdeki 5 yılda nasıl değişeceğini öngörmektesiniz? Artacaktır: 20 kişi (%83.3) (%25-100) artış oranı:% 34.5±32.2 Azalacaktır: 1 kişi (%4.2) azalma oranı: %50 Değişmeyecektir: 3 kişi (%12.5)
5. Uzmanlık eğitimi programınızda nörobilimle ilgili konulara ayrılan yer sizce ne ölçüde yeterlidir? a.hiç yeterli değil: 6 kişi (%25) b.az da olsa yeterli: 9 kişi (%37.5) c.yeterli :8 kişi (%33.3) d.oldukça yeterli: 1 kişi (%4.2)
6. Nörobilim eğitimi psikiyatri uzmanlık eğitimi içinde a.çok önemlidir: 10 kişi (%41.7) b.önemlidir : 14 kişi (%58.3) c.önemli değildir: 0
7. Nörobilim eğitimi psikiyatri uzmanlık eğitimi içinde a.temel eğitimin bir bileşeni olmalıdır: 24 (%100) b.özel ilgi doğrultusunda işlenmelidir c.eğitimin bir bileşeni olmak zorunda değildir d.fikrim yok e.diğer (belirtiniz)..
8. Geçtiğimiz eğitim döneminde (2011-2012) nörobilimle ilgili konulara aşağıdaki eğitim etkinliklerinde (yaklaşık) hangi oranda (%) değinilmiştir? a.teorik/didaktik eğitim saatleri % 25.8±19.7 b.makale saati %28.7±19.3 c.vaka sunumu % 12.2±13.0 d.seminer % 21.6±16.4 e.tüm öğretim elemanlarının katıldığı vizitler % 27.7±28.9
8. Yapılandırılmış bir programınız varsa, bir önceki eğitim döneminde (2011-2012) nörobilimle ilgili konu başlıkları nelerdir? Nörotransmitterler, reseptörler, psikiyatrik hastalıkların patofizyolojisi, temel psikofarmakoloji, ilaçların etki mekanizmaları ve yan etkileri, psikiyatrik genetik, şizofreni ve depresyonda psikonöroimmünolojik teoriler
Nöropsikiyatri, Geriyatrik Nöropsikiyatri, Psikofarmakoloji, Otizm ve diğer nörogelişimsel bozukluklar, Beyin Görüntüleme Psikiyatrik hastalıkların nörobiyolojisi, Genetik araştırma yöntemleri, Psikoterapinin nörobiyolojisi Nörobilime giriş- temel kavramlar,nöroanatomi, Nörotransmitterler, Depresyonun, anksiyetenin, şizofreninin ve madde bağımlılığının nörobiyolojisi Şizofrenide Nörobiyolojik Gelişmeler ve Yeni Tedavi Yaklaşımları Psikiyatrik bozuklukların nörobiyolojik temelleri, Psikiyatrik ilaçların etki mekanizmaları
kafa travmasi sonrasi gelişen psikiyatrik bozukluklar, şizofrenide nörogelişimsel ve nörodejeneratif hipotez, beyin biyokimyasi ve davraniş, psikiyatrik hastaliklarda bilişsel işlevler, dehb de beyin görüntüleme, nöropsikolojik testler Beyin ve davranış, Beyin biyokimyası, Duygudurum Anksiyete psikotik bozuklukların nörobiyolojisi Nörogelişim, Nöropsikiyatri, Temel Farmakoloji Şiddetin, İntiharın, Bağımlılığın, OKB nin, Stresin Nörobiyolojisi, DepresyonunGenetiği
9. Kurumunuzda uygulanan uzmanlık eğitim programında nörobilimle ilgili aşağıdaki konulara yer verilmekte midir? Temel farmakoloji: 23 kişi (%95.8) Genetik: 20 kişi (%83.3) Nöroanatomi : 16 kişi (%66.7) Beyin görüntüleme: 15 kişi (%62.5) Nöropsikoloji : 15 kişi (%62.5) Nörogelişim : 14 kişi (%58.3) Hücresel ve moleküler patoloji : 11 kişi (%45.8) Hayvan modelleri : 6 kişi (%25) Elektrofizyoloji: 6 kişi (%25)
10. Son beş yıl içinde kurumunuzda yürütülen tez ve araştırma çalışmalarından nörobilim ile ilgili olanların sayısı nedir? (kurumunuzda uzmanlık eğitimi daha kısa süredir verilmekteyse belirtiniz:.) 2.1±2.0
C. Görüş, gereksinim ve olanaklar 1. Uzmanlık eğitimi kapsamında nörobilim eğitimi verilmesiyle ilgili olanaklarınızı açıklar mısınız? Laboratuvarlar, eğitim saatleri, nörobilim eğitimi/ilgisi olan öğretim üyeleri
2. Uzmanlık eğitimi kapsamında nörobilim eğitimi verilmesiyle ilgili güçlükleri açıklar mısınız? Alanın genişliği, olanak kısıtlılıkları, ekip çalışması yapmanın güçlüğü (kişilerden ve iş yükünden kaynaklanan sorunlar), uzmanlık öğrencilerinin İngilizce ye yabancı kaynakları takip edebilecek kadar hakim olamaması ve Türkçe kaynak eksikliği, Uzmanlık eğitim süresinin kısalması, müfredatın yoğunluğu, klinik yükün fazlalığı pratik becerileri artıran eğitimleri daha öncelikli yapmış, nörobilimin öneminin kısmen gözardı edilmesine neden olmuştur. Uzmanlık eğitimi en kısa zamanda uzman yetişmesi ve sahaya çıkmasına yöneltilmektedir. Uygulamada paraya tahvil edilebilecek konulara yönelim artacak gibi görünmektedir, bu durum uzmanlık eğitimini yeterince etkilemiştir.
3. Bu alanda Türkiye Psikiyatri Derneği nden beklentileriniz nelerdir? Alanda bilgili ve deneyimli öğretim üyelerinin perifer üniversitelerde misafir öğretim üyesi statüsünde eğitim vermeye gelmeleri ve masraflarının TPD tarafından karşılanması Nörobilim alanında çalışan bilimsel çalışma birimlerinin bölgesel ortak yapılandırılmış eğitim programları ile (aynı psikoterapi eğitimlerinde yapılmaya başlandığı gibi) eğitime katkı sağlanabilir diye düşünüyorum. Eğitimlerin açık eğitim benzeri bir düzenlemeyle online konferans gibi eğitim vermesi ya da eğitimlerin videoya çekilerek CD olarak dağıtılması Her üniversitede bu alanlarda eğitim verebilecek yeterlilikte öğretim üyesi bulundurulması veya yetiştirilmesi
YÖK ün öğretim üyesi yetiştirme programından yaralanılma imkanı varsa, bu konuda genç ve hevesli kişilerin formel nörobilim eğitimi almalarının sağlanması (yüksek lisans ya da doktora programlarına katılmalarının teşviki). Her işi bizim ayrı ayrı takip etmemiz gerekiyor. Bu konuda yetişmiş daha eğitimli kişilere ihtiyaç vardır. Parasal destek sağlanmalıdır. Araştırmaya yönelik kurslar düzenlenmesi (nörogörüntüleme, hayvan modelleri vb.) Nörobilim alanındaki araştırmaları proje aşamasında destekleyici özendirici girişimler Uzmanlık eğitim programında nörobilim eğitimi ile ilgili asgari gereklilikleri farklı platformlarda hatırlatmalıdır. Kurumlar arasındaki işbirliğini arttırmaya yönelik etkinliklerin arttırılması.
4. Ek olarak belirtmek istediğiniz görüşleriniz: Kurumlarda nörobilim eğitimini değerlendirmek için eğitim sürecini sorgulamak eskimiş ve kendi başına yetersiz bir yöntemdir. Eğitimin çıktısını değerlendirmek günümüz eğitim anlayışıyla daha uyumlu bir yaklaşımdır. Eğer uzmanlık öğrencilerimizin nörobilim açısından yeterlik düzeyleri ölçülür, başka kurumların öğrencileriyle karşılaştırmalı olarak bize bildirilirse, eğitimimizin eksik olduğu noktalara işaret edilirse, gerekli düzenlemeleri yapabilecek veriler sağlanmış olur.
Teşekkürler