Din Öğretimi Genel Müdürlüğü PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ (9-12) TASLAK ÖĞRETİM PROGRAMI

Din Öğretimi Genel Müdürlüğü PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ (9-12) ÖĞRETİM PROGRAMI 2017

Bu materyal Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öğretim programlarının güncellenmesi çalışmaları kapsamında kamuoyunun görüş, öneri ve eleştirilerini almak amacıyla hazırlanmıştır. Başka bir amaçla kullanılamaz. Öğretim programlarının nihai hali değildir.

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI GİRİŞ Peygamberler insanlığın başlangıcından itibaren yüce Allah tarafından hidayet rehberi olarak gönderilmiş seçkin kullardır. İlk insan Hz. Adem (a.s.) ile başlayan peygamberlik süreci Hz. Muhammed (s.a.v) ile tamamlanmıştır. Hz. Muhammed (s.a.v) kıyamete kadar insanlık için hidayet rehberidir. Son elçinin insanlığa yol göstericiliğinin iyi kavranması ise onun doğru şekilde tanınması, insanlara tanıtılması, daha sonra da bütün bir hayat için örnek alınması ile mümkün olacaktır. Kur an-ı Kerim de Peygamberimiz e (s.a.v.) itaat edilmesi, onun herkesten çok sevilmesi ve örnek alınması emredilmektedir. Bunun yanı sıra Peygamberimiz in (s.a.v.) âlemlere rahmet ve güzel ahlâk üzere gönderildiği, son peygamber olduğu bildirilmekte ve onun ilâhî emir ve yasakları tebliğ edip fertleri ve toplumları arındırma, onlara kitap ve hikmeti öğretmekle görevlendirildiği vurgulanmaktadır. Peygamberimiz (s.a.v.) herkes için hayatın tamamını kuşatan ideal bir örnektir. Onun, her insanın yapabileceği yalın ve yaşanabilir hayat örnekliği vardır. Çünkü O, Kur an-ı Kerim in esaslarını bizzat yaşamış ve bu yönüyle de insanlara uygulanabilir güzel bir model olmuştur. Peygamberimiz in Hayatı Dersi Öğretim Programı (9-12) geliştirilirken Kur an-ı Kerim, hadis, siyer ve tarih kaynakları esas alınmıştır. Öğretim programı, Peygamberimiz in (s.a.v.) hayatını bir bütün olarak vermek amacıyla hem kronolojik hem de tematik yaklaşımlar kullanılarak hazırlanmıştır. 1. PROGRAMIN AMAÇLARI Peygamberimiz in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programı ile 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu nda yer alan Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri ne uygun olarak öğrencilerin; 1. Peygamberimiz i (s.a.v.) tanıması ve sevmesi, 2. Peygamberimiz in (s.a.v.) doğduğu çevrenin genel özelliklerini tanıması, 3. Peygamberimiz in (s.a.v.) beşeri ve nebevi yönünü fark etmesi, 4. Peygamberimiz in (s.a.v.) örnek kişiliğinin bireysel ve toplumsal yönünü kavraması, 5. Sahabilerin örnek hayatını tanıması, 6. Hadis ve sünnetle ilgili temel kavram ve ilkeleri açıklaması, 7. İslam medeniyetinin temel değerlerinin Peygamberimiz in (s.a.v.) örnek hayatını fark etmesi, 8. Kültür ve medeniyetimizdeki peygamber sevgisinin tezahürlerini fark etmesi, 9. Peygamberimiz in (s.a.v.) hayatını bütüncül bir yaklaşımla tanıması amaçlanmaktadır. 3

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 2. PROGRAMIN VİZYONU Peygamberimiz in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programının Vizyonu; İslam dininin inanç, ibadet ve ahlak esaslarını içselleştiren, Hz. Muhammed i (s.a.v.) model alan, araştıran, sorgulayan ve edindiği bilgiler ışığında aklını kullanarak problemlere çözüm üretebilen, ibadetlerle ilgili uygulama becerisine sahip olan, dünya ahiret dengesini kurabilen, İslam ın temel kaynaklarını tanıyan, toplumu din konusunda aydınlatan ve onların dini bilgilerle ilgili ihtiyaçlarına cevap verebilen bireyler yetiştirmektir. 3. PROGRAMIN TEMEL YAKLAŞIMI Günümüzde sosyal, kültürel, ekonomik ve teknolojik alanlarda yaşanan hızlı değişme, bireylerin ve toplumların karşılaştığı çeşitli sorunlar, insanlar arası ilişkiler, ahlaki ve dinî değerlerin öğretiminde yeni yaklaşımların benimsenmesi ve eğitim öğretime uygulanması açısından önem taşımaktadır. Son yıllarda öğrenmenin bilişsel ve duyuşsal boyutları olan zihinsel bir süreç olduğu düşüncesini vurgulayan yeni kuramlar ön plana çıkmıştır. Bu yaklaşımlar çerçevesinde öğretim programlarında öğrenci merkezli ve beceri temelli öğrenme esas alınmıştır. Buna göre öğretim programları, kazanımlar ve açıklamalar hazırlanırken öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri, bireysel ihtiyaçları, öğrenme stilleri göz önünde bulundurulmuş, araştırma ve sorgulamayı esas alan, öğrencilerin yeni öğrendikleri ile geçmiş yaşantılarında kazandıkları bilgileri bütünleştirmelerine ve öğrendikleri ile günlük yaşam arasında bağ kurmalarına olanak sağlayan bir yaklaşım benimsenmiştir. Bu yaklaşımlarla hazırlanan öğretim programları; öğrencilere kazandırılması hedeflenen bilgi, beceri, tutum ve değerlerin daha kalıcı olmasını sağlayacaktır. Derslerin işlenişinde öğretmenler tartışma, münazara, simülasyonlar, proje-tabanlı öğrenme ve rol oynama gibi aktif stratejiler kullanarak öğrencilerin bilgiyi keşfetmelerini ve derse katılımlarını teşvik edecektir. Öğretmen, öğrencilerin edindikleri bilgi ve becerileri diğer disiplinlerle ve okul dışındaki yaşamlarıyla ilişkilendirebilmelerine olanak sağlayan çalışmalar ve görevler vererek öğrencileri hayat boyu öğrenenler olmaları konusunda teşvik etmelidir. Peygamberimiz in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programı hazırlanırken öğrenci merkezli ve beceri temelli öğrenme yaklaşımını esas alan aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulmuştur. 1. Her öğrenci özgün bir birey olarak kabul edilmiştir. 2. Peygamberimiz in hayatını ve ahlaki özelliklerini bilmenin Kur an-ı Kerim ve sünnetin doğru anlaşılmasındaki önemi vurgulanmıştır. 3. Peygamberimiz in hayatını ve ahlaki özelliklerini bilmenin dini doğru anlama ve yorumlamadaki önemi vurgulanmıştır. 4

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 4. Raşit Halifelerin ve bazı sahabenin hayatını ve ahlaki özelliklerini bilmenin ahlaki gelişimdeki önemi vurgulanmıştır. 5. Dinî ve ahlaki kavramların doğru anlaşılması, değer oluşturma ve beceri geliştirme ön planda tutulmuştur. 6. Öğrenci başarısını artırmak için öğrenme-öğretme yöntemlerinde çeşitliliğe vurgu yapılmıştır. 7. Öğrencilerin düşünme, soru sorma, fikir üretme, görüş alışverişinde bulunma ve gerektiğinde işbirliği yapabilmeye özendirilmesi öngörülmüştür. 8. Kalıcı öğrenmenin gerçekleşmesi için öğrencinin, öğrenme sürecinde etkinliklere katılmasının sağlanması amaçlanmıştır. 9. Geleneğe saygı yanında, onu akıl, bilim ekseninde sorgulama ve güncel meseleleri çözümleme özendirilmiştir. 4. PROGRAMIN YAPISI Peygamberimiz in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programı, Üniteler, Konular, Kazanımlar, Açıklamalar, Beceri ve Değerler şeklinde yapılandırılmıştır. Programda, Peygamber Efendimiz in ve Raşit Halifelerin Hayatı hem kronolojik hem de tematik olarak öğrenme alanları içerisinde dört yıla yayılmıştır. Böylece her bir sınıf seviyesinde öğrencilerin hem kronolojik hem de tematik olarak Peygamber Efendimiz in Hayatından belli dönemleri ve konuları öğrenmeleri hedeflenmiştir. 4.1. Öğrenme Alanları Peygamberimiz in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programının bir bütünlük oluşturması amacıyla önce temel öğrenme alanları belirlenmiş, daha sonra üniteler ve kazanımlar oluşturulmuştur. Alanlar; Ana Hatlarıyla Peygamberimizi n Hayatı, Sosyal Hayatta Peygamberimiz, Peygamberimiz in Nebevî Yönü, Peygamberimiz in Örnekliği, Peygamberimiz in Ashabı, Kültür ve Medeniyetimizde Peygamberimiz şeklinde düzenlenmiştir. Öğrenme alanları belirlenirken, ilgili dersin bilgi, beceri, ahlaki tutum ve değer kazandırıcı nitelikleri göz önünde bulundurulmuştur. 4.2. Üniteler Üniteler dersin içeriği, öğrenme alanlarının kapsamı ve diğer derslerle ilgisi ve öğretim hedefleri dikkate alınarak oluşturulmuştur. Yeni öğrenme yaklaşımlarında esas olarak öğretimin içeriğini kazanımlar belirlemektedir. 5

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 4.3. Konular Konular, öğretmenlerimizin programı daha kolay uygulayabilmelerine yardımcı olmak için ünitenin ve temanın özelliğine göre, öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve psiko motor gelişimleri göz önünde bulundurularak onlara peygamber sevgisini kazandıracak, dini ve ahlaki gelişimlerini katkı sağlayacak, temel düzeyde hadis ve sünnet kültürü kazandıracak şekilde yapılandırılmıştır. 4.4. Kazanımlar Kazanımlar, eğitim süreci sonucunda öğrencilerin edinecekleri bilgi, beceri, tutum ve değerleri ifade etmekte olup öğrenme alanlarının özellikleri, öğrencilerin gelişim düzeyleri ve konuların muhtevası dikkate alınarak hazırlanmıştır. Programların en önemli unsuru kazanımlardır. Öğrencilerin öğrenme başarıları, kazanımların edinilmesine bağlıdır. Öğretmenin görevi de bu kazanımların gerçekleşmesinde öğrencilere gerekli ortam ve imkânları sunarak rehberlik etmesidir. Kazanımlar sıralanırken; Bu ünite sonunda öğrenciler, tanır., açıklar., karşılaştırır., örnekler verir., fark eder., gibi ifadeler kullanılarak konuların işlenişinde öğrenciden beklenen davranışlara işaret edilmiştir. Kazanımlar belirlenirken konu bütünlüğü yanında kavramlar, değerler ve beceriler dikkate alınmıştır. Programda yer alan kazanımlar öğretmenin rehberliğinde öğrenciler tarafından gerçekleştirilecek etkinlikler aracılığıyla elde edilecektir. 4.5. Açıklamalar Açıklamalar kısmında ise, ünite içinde özellikle vurgulanması veya sınırlandırılması gereken konulara, diğer ders veya ünitelerle ilişkilendirmelere işaret edilmiştir. 5. PROGRAMIN UYGULANMASINA İLİŞKİN İLKE VE AÇIKLAMALAR 1. Ünite, konu ve kazanımlar, Peygamberimiz in Hayatı Dersi (9-12) Öğretim Programının genel amaçlarına ulaşmayı sağlayacak şekilde oluşturulmuştur. 2. Her bir ünite için kullanılacak süre ve ünitelerin işleniş sırası programda belirlenmiştir. Bununla birlikte zümre öğretmenlerince öğrenci seviyesi ve çevre şartlarına uygun planlama yapılabilir. 3. Peygamberimiz in Hayatı dersi (9-12) öğretim programı beceri temelli olarak yapılandırılmıştır. Bu çerçevede kazanımların işlenilmesinde öğretim programında yer alan temel becerileri kazandırmaya yönelik etkinliklere yer verilmelidir. 6

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 4. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde öğrenci merkezli öğrenme ve öğretme yöntem, teknik ve stratejileri kullanılır. 5. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde sevgi temelli bir yaklaşımla, öğrenci düzeyine, eğitim ortamına, genel kültür ve dinî bilgi seviyelerine, çevre faktörlerine göre öğrencileri aktif kılan yöntem, teknik ve stratejiler kullanılmalıdır. 6. Ünite konuları ayet, hadis ve temel kaynaklar esas alınarak işlenmelidir. 7. Ünite sonlarında yer alan Hadisten Hayata konuları işlenirken ilgili ünitenin konu bütünlüğüne uygun olan ve sıhhati üzerinde tartışma bulunmayan hadisler seçilmelidir. Hadislerin sadece Türkçe anlamları verilmeli, gerekli yerlerde hadislerle ilgili kısa açıklama ve anekdotlara yer verilmelidir. Hadislerin işlenmesinde hadislerin anlamlarının ve verdiği mesajların kavranması esastır. Öğrenciler hadislerin anlamlarını ezberlemeye teşvik edilebilir ancak bu konuda zorlanmamalıdır. 8. Üniteler ele alınırken konular günlük hayatla ilişkilendirilmelidir. 9. Ana Hatlarıyla Asr-ı Saadet ve Raşit Halifeler öğrenme alanı başlığında; 9. sınıfta Mekke den Medine ye Peygamberimiz ünitesinde Peygamberliğin Medine Dönemi, 10. sınıfta Peygamberliğin Medine Dönemi ünitesinde Peygamberliğin Mekke Dönemi ana hatlarıyla ayrıntıya girilmeden işlenecektir. 6. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Ölçme ve değerlendirme, eğitim ve öğretimin önemli bir parçasıdır. Eğitimde, programların istenilen başarıyı gösterip göstermediği, amaçlanan hedeflere ulaşıp ulaşmadığı, öğrencilerin hedeflenen kazanımları elde edip etmediği öğrencilerden beklenen bilgi, beceri ve tutumların gelişip gelişmediği, ölçme ve değerlendirme yoluyla tespit edilir. Peygamberimiz in Hayatı dersine (9-12) yönelik ölçme ve değerlendirme faaliyetleri süreç odaklı olarak yürütülmelidir. Öğretmen sürecin değerlendirmesini yaparken ortama, ilgi ve ihtiyaçlara uygun ölçme yöntem ve teknikleri geliştirebilir. Peygamberimiz in Hayatı dersinde ölçme ve değerlendirme süreci, öğrenci merkezli ele alınır. Öğrencilerin gelişim süreci, edindiği kazanımların birbirinden farklı olabileceği göz önünde bulundurulmalı süreç ve sonuçtaki düzeylerinin farklılık gösterebileceği dikkate alınmalıdır. Peygamberimiz in Hayatı dersinde (9-12) kullanılacak ölçme değerlendirme etkinlikleri; 1. Amaç ve kazanımlarla uyumlu olmalıdır. 2. Öğrenme-öğretme sureciyle bütünlük (süreci değerlendirme) arz etmelidir. 3. Öğrenim süreci sonunda kazanılması planlanan yeterlikler; bilgi, beceri ve tutumları ölçmelidir. 7

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 4. Öz değerlendirmeye imkân tanımalıdır. 5. Öğrencilerin bireysel gelişimlerini izleyebilecek (dereceli puanlama anahtarı (rubric), kontrol listesi, öz ve akran değerlendirme formları ve gözlem formu gibi) uygun ölçme araçları kullanılmalı ve mümkün olduğunca ölçme araçlarında çeşitlilik sağlanmalıdır. 6. Peygamberimiz in Hayatı dersinde ölçme ve değerlendirme yapılırken her bir öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri ve bireysel farklılıkları göz önünde bulundurulmalıdır. 7. BECERİLER Beceri, öğrencilerde öğrenme süreci içerisinde kazanılması, geliştirilmesi ve yaşama aktarılması tasarlanan kabiliyetlerdir. Bunlar Peygamberimiz in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programında, öğrencilerin gelişimleriyle bağlantılı, yatay olarak bir yılın sonunda, dikey olarak da 12. sınıfın sonunda kazanacakları ve hayat boyu kullanacakları temel becerilerdir. Peygamberimiz in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programı Öğretim Programı, içerdiği kazanımlarla öğrencilerde bu temel becerilerin gelişmesine katkı sağlayacaktır. Bu beceriler Peygamberimiz in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programı öğrenme alanları ve kazanımları göz önünde bulundurularak diğer derslerle beraber öğrencilerin kazanmaları hedeflenen becerilerdir. şunlardır: Peygamberimiz in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programıyla ulaşılması beklenen temel beceriler 7.1. Araştırma ve Sorgulama Becerisi Araştırma ve sorgulama becerisi; doğru ve anlamlı sorular sorarak problemi fark etme ve kavrama, problemi çözmek amacıyla neyi ve nasıl yapılması gerektiği ile ilgili araştırma planlaması yapma, sonuçları tahmin etme, çıkabilecek sorunları kestirebilme, sonucu test etme ve fikirleri geliştirmeyi kapsar. Bireyin kendi kendine yetebilmesi bu becerilerini geliştirme düzeyine bağlıdır. Peygamberimiz in Hayatı dersi (9-12) Öğretim Programının öğrencilerde geliştirmeyi amaçladığı temel becerilerden biri de araştırma ve sorgulama becerisidir. Dinî ve ahlaki alanla ilgili konularda öğrencilerin kendilerinin bilgiyi araştırması ve yapılandırması derslerin en önemli amaçlarındandır. Bu programda araştırma ve sorgulama becerisinin gelişmesine katkı sağlayacak aşağıdaki alt becerileri kazandıracak etkinlik ve çalışmalar yapmalıdır. Anahtar sözcükleri, ciltlerdeki rakam ve harfleri, indeksi ve referansları kullanma, Bilgiyi kullanılabilir biçimlerde planlama ve yazma (Konunun ana fikrini çıkarma, özet hazırlama, not alma, bilgiyi kaydetme, dipnot kullanma, rapor yazma), 8

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI Güncel gelişmeleri takip etme. Kitabın farklı bölümlerini kullanma (Dizin, içindekiler ) Okuduğu kaynağı yorumlama, Sorular sorma ve delile-dayalı sonuç çıkarma, Uygun bilgi kaynağı kullanma, Yararlandığı kaynakları Kaynakça da titizlikle gösterme, 7.2. Bilgi Teknolojilerini Kullanma Becerisi Bilgi teknolojilerini kullanma becerisi; bilginin araştırılması, bulunması, işlenmesi, sunulması ve değerlendirilmesinde teknolojiyi kullanabilmeyi kapsar. Her alanda olduğu gibi Peygamberimiz in Hayatı dersinde (9-12) de öğrencilerde geliştirmeyi amaçlanan temel becerilerden biri de bilgi teknolojilerini kullanma becerisidir. Hem dinî ve ahlaki alanla ilgili bilgilere ulaşma hem de bunları en uygun şekilde kullanabilme açısından önemlidir. Bu derste öğretmenler, bilgi teknolojilerini kullanma becerisini kazandırmaya yönelik aşağıdaki alt becerileri destekleyecek etkinlik ve çalışmalar yapmalıdır. Bilgi teknolojilerini kullanma konusunda doğru karar verme ve planlama, Farklı kaynaklardan toplanmış bilgiyi bilgisayar ortamında kaydetme, biçimlendirme, tekrar kullanma ve sunma, Metin, grafik, renk ve ses efektleri kullanarak çoklu ortamda rapor hazırlama, İnternet tabanlı servislere erişme, araştırma ve kullanma, Eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yenilik/buluşu desteklemek için bilgi çağı teknolojilerini kullanma, Bilgi çağı teknolojilerini kültürel, sosyal ve mesleki amaçlarla kullanma, Sosyal medyada yer alan bilgilerin geçerliliğini ve güvenilirliğini sorgulama. 7.3. Bireysel Farkındalık Becerisi Bireysel farkındalık becerisi; sosyal ilişkilerde, iletişimde ve benzeri alanlarda gerekli ve etkili davranışları uygun bir şekilde ve uygun zamanda ortaya koymak ve hizmeti daha iyi yerine getirebilmek için gerekli olan becerilerdir. 9

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI Bireyin kişisel özelliklerini geliştirmesi, farkındalıklarının artması, ikna gücünün yükselmesi, plan yapma, empati kurma ve sosyal ilişkilerinin gelişmesine kaynak oluşturur. Bireyin içinde bulunduğu sınıf, okul ve aile ortamında fark ettiği sorunların üzerine giderek, çözüm için sorumluluk alması, belli imkânları fırsatlara dönüştürmesi toplum için önemlidir. Peygamberimiz in Hayatı dersinde (9-12) öğretmenlerin aşağıdaki alt becerileri kazandırmaya yönelik derslerde yapacakları etkinlik ve çalışmalar, bireysel farkındalık becerisinin gelişmesine katkı sağlayacaktır. Eğitim, rehberlik, danışmanlık fırsatlarını araştırma, Empati kurma, Engel ya da değişikliklerle baş edebilme, Gerek duyduğunda nasihat ve bilgi alma, Kendi öğrenme stratejilerini, güçlü ve zayıf yönlerini tanıma ve değerlendirme, Kendi öğrenmesini düzenleme, kendi çalışmasını değerlendirme, Kendisini motive etme ve kendisine güven duyma, Öğrendiklerini çeşitli yaşam durumlarında uygulama, Öğrenmenin amacı hakkında eleştirel düşünme, Önceki öğrenmelerinden ve deneyimlerinden yararlanma, Öz-disiplin ve bağımsız çalışma becerileri edinme, Plan yapma, planlarını uygulayabilme, Stresten ve çatışmalardan kaçınma, Zamanı doğru yönetme. 7.4. Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi İslam dininin doğru anlaşılması için ayet ve hadislerin sağlıklı bir şekilde yorumlanması gereklidir. Kur an-ı Kerim ayetlerini ve hadisleri anlama ve yorumlama bireyin hayatını anlamlandıracak ve ona rehberlik yapacak ilke ve değerler üretme açısından önemlidir. Peygamberimiz in Hayatı dersinde (9-12) aşağıdaki alt becerileri kazandırmaya yönelik derslerde yapacakları etkinlik ve çalışmalar, dini metinleri anlama ve yorumlama becerisinin gelişmesine katkı sağlayacaktır. 10

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI Ayet ve hadislerden ilke ve değerler çıkarabilme, Ayet ve hadisleri anlama ve yorumlayabilme, Dinî terim ve kavramları doğru ve yerinde kullanma, Kur an-ı Kerim deki ayet mealleri arasında ilişki kurabilme, Siyer, metinlerini yorumlama. 7.5. İletişim Becerisi İletişim becerisi, konuşma, dinleme, okuma ve yazma gibi becerileri etkili kullanmadır. İletişim becerisi birtakım alt beceriler içerir. Bu alt beceriler iletişim eğitiminin omurgasını oluşturur. Öğretmenlerin bu becerileri geliştirmeye yönelik hazırlayacağı etkinlikler, öğrencilerin iletişim becerilerinin gelişimine büyük ölçüde katkı sağlayacaktır. Peygamberimiz in Hayatı dersinde öğrencilerde geliştirmesi gereken en önemli becerilerden biri de iletişim becerisidir. Çünkü dersin genel amaçları ve kazanımları incelendiği zaman görülecektir ki; din, insanın hem kendi hem evren hem de Yaratıcısıyla olumlu ve sağlıklı ilişkiler kurmasını amaçlamaktadır. Peygamberimiz in Hayatı dersinde (9-12) öğretmenler aşağıdaki alt becerileri kazandırarak öğrencilerde iletişim becerisini geliştirebilmelidir. Bulunduğu ortama uygun üslup belirleyebilme, Dinî terim ve kavramların yazım ve telaffuzunu doğru kullanabilme, Dinleme, Empati kurabilme, Farklı perspektiften bakabilme, Görüşlerini gerekçelendirebilme, İletişim sırasında karşısındakinin beden dilini anlayabilme, Kabul ve saygıyı iletebilme, Olumlu ve olumsuz duygularını ben dili kullanarak ifade edebilme, Öfkeyi kontrol edebilme, Selamlaşma, 11

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI Sözlü ya da yazılı olarak kendini ifade edebilme, Tanışma, Tartışma. 7.6. Kültürel Farkındalık Becerisi Kültürlerarası farkındalık becerisi; kendi kültürünü tanıma, benimseme, diğer kültürden olan kişilerle empati kurma, o kişilerin davranış ve düşüncelerini eleştirmeden anlamaya çalışma, kişileri farklılıkları ve benzerlikleri ile kabul etmeyi içerir. Bir diğer ifade ile empatiyi merkeze alarak açık bir dünya görüşüne sahip olmayı ve farklı kültürlerden kişilerle iletişim kurmada başarılı olmayı işaret etmektedir. Peygamberimiz in Hayatı (9-12) dersinde öğretmenlerin aşağıdaki alt becerileri kazandırmaya yönelik derslerde yapacakları etkinlik ve çalışmalar, bu becerinin gelişmesine katkı sağlayacaktır. Coğrafi ve kültürel farklılıkların dini anlama ve yaşama biçimleri üzerinde etkilerini irdeleme, Diğer toplum ve kültürle ilgili temel kavramların farkında olma, Dinî ve millî değerlerin yaşatılmasına yönelik bir dünya görüşüne sahip olma Dinin, milli kültürü oluşturan unsurların başında geldiğinin bilincinde olma Farklı din ve inanç gruplarının bir arada yaşama tecrübelerini örneklendirme, Milli kültürel kimliğini özümseme ve diğer kültürlerle nasıl etkileşim içinde olduğunu kavrama Sosyal ilişkileri güçlendirmede ve barış kültürünü yaygınlaştırmada sorumluluklar üstlenme, Toplumsal gelenekleri, kültürel öğeleri ve dil çeşitliliğini tanıma Yerel, ulusal ve uluslarası kültürel mirasın farkında olma. 7.7. Mekân, Zaman ve Kronolojiyi Algılama Becerisi Dinî ve mesleki alanla ilgili konuların iyi anlaşılabilmesi, yorumlanabilmesi ve değerlendirebilmesi için öğrencinin mekân, zaman ve kronolojiyi algılama becerisinin gelişmesi gerekir. Zaman ve mekânı doğru anlamak, hem bilimsel hem de dinî açıdan önem arz etmektedir. Öğrencilerde bu becerinin gelişmesi diğer becerilerin de olumlu gelişmesini ve kullanılmasını sağlayacaktır. Peygamberimiz in Hayatı dersinde (9-12) öğretmenlerin aşağıdaki alt becerileri kazandırmaya yönelik derslerde yapacakları etkinlik ve çalışmalar, mekân, zaman ve kronolojiyi algılama becerisinin gelişmesine katkı sağlayacaktır. 12

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI Bazı mekân ve zamanların niçin önemli olduğunu algılama, Harita, plan, kroki, grafik ve diyagram yorumlayabilma, İslamiyet te önemli sayılan zaman ve mekânların değerini kavrama, Kronolojik sıralama yapabilme, Takvim bilgisi edinme, Zaman ifadelerini doğru kullanma, Zaman ve mekân farklılıklarının dini anlama ve yaşama üzerindeki etkilerini yorumlama. 7.8 Problem Çözme Becerisi Problem çözme becerisi, öğrencilerin karar verme yetilerini geliştirmek ve hayat boyu kullanabilecekleri problem çözme yeteneğini kazandırmaktır. Problem çözme becerisiyle öğrencilerin din ve ahlak konularını üst düzeyde öğrenmeleri ve hayatlarında karşılaştıkları dinî ve ahlaki alanla ilgili problemleri üst düzey bilişsel fonksiyonlarını kullanarak kendilerinin çözmeleri amaçlanır. Problem çözme yeteneği yaşanılan deneyimler, alıştırmalarla geliştirilebilir. Peygamberimiz in Hayatı (9-12) dersinde bazı etkinlikler aracılığıyla öğrencilere problemi hissettirme, buldurma ve çözüm üretme alışkanlığı kazandırılabilir. Akıl yürütme sürecini takip edebilme ve değerlendirme, Dinî ve ahlaki meselelerde sebep-sonuç ilişkisine bağlı olarak çıkarımlarda bulunma, Karşılaştığı problemlerin çözümünde Peygamber Efendimiz in örnek hayatından yararlanma, Problemi fark edebilme, Problemle uygun çözüm önerileri sunma, Toplumu ilgilendiren problemlerin çözümü ile ilgilenme. 7.9. Sosyal Beceri Sosyal beceri; başkaları ile iletişimi mümkün kılacak, sosyal açıdan kabul edilebilir ve öğrenilmiş davranışlar olarak tanımlanabilir. Kişi sosyal ilişkilere kurarak çevresiyle etkileşim içinde bulunur. Bu etkileşim sürecinde sağlıklı ilişkiler kurabilmek ancak yeterli sosyal becerileri kazanmakla gerçekleşebilir. Bireyin aile okul ve iş yaşamındaki başarısında da sosyal beceriler önemli bir etkendir. 13

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI Eğitimin en önemli amaçlarından biri kendisine, çevresindeki kişilere ve doğaya değer veren, yaşadığı toplumun ve dünyanın bir parçası olarak kendisine güvenen ve topluma katkıda bulunabilen bir bilince sahip bireyler yetiştirmektir. Dinin amaçlarından biri de bireyin çevresiyle olumlu ve sağlıklı ilişkiler geliştirmesidir. Öğrenciler, toplumsal olaylara ilgi duymalı, sorunların farkında olmalı, gerektiğinde hem kendisi hem de başkalarının iyiliği için harekete geçebilmelidir. Öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçları, sosyal katılımı etkileyen faktörlerdir. Öğrenci, toplum ve çevre sorunlarına duyarlı olmalı ve çözümüne yönelik sürece katılımda istekli olmalıdır. Peygamberimiz in Hayatı dersinde (9-12) bazı etkinlikler aracılığıyla öğrencilere sosyal becerilerini geliştirebilecekleri bazı alt beceriler kazandırılabilir. Bilgi ve tecrübe paylaşımının gerekliliğine inanma, Bireylerin inanma ve inancına uygun yaşama özgürlüğüne ilişkin bilinç kazanma, Dinî ve ahlaki değerler ışığında çevre bilincine sahip olma Dini ve ahlaki değerleri benimseme, İşbirliği yapma, uyumlu olma, kararlı ve dürüst olma katılma, Millî ve dinî değer taşıyan kurumlarımızın ve eserlerimizin yaşatılmasına yönelik çalışmalara aktif olarak katılma, Önyargıların üstesinden gelme, uzlaşmacı bir tutum sergileme, Sosyal sorumluluk bilincini geliştirme, Toplumda millî, dinî ve ahlaki değerlerin kalıcılığı için projeler üretme, Toplumsal ilişkilerde ve komşuluk ilişkilerinde yapıcı katılım sağlama. 7.10. Temel Dini Kaynakları Tanıma ve Kullanma Kur an-ı Kerim, bazı hadis, siyer kaynakları öğrencinin bu derste Peygamberimiz in hayatını ve örnek ahlakını öğrenmek için kullanabileceği kaynaklardır. Bu nedenle, öğrencilerin Peygamberimiz in Hayatı dersinde (9-12) öğrencilerimizin başta Kur an-ı Kerim meali olmak üzere anılan kaynakları tanıma ve kullanmalarına yönelik düzeye uygun etkinlikler yapılmalıdır. Hadis kaynaklarını tanıma vekullanabilme, Temel kaynaklarının özelliklerini kavrama, 14

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI Kur an-ı Kerim mealini kullanma, Siyer tanıma ve kullanma, Tematik olarak ayetler ve hadisler çerçevesinde bir konuyu inceleme, 7. 11. Değişim ve Sürekliliği Algılama Din evrenseldir ancak dinin yorumları tarihsel süreç içerisinde ortaya çıkan ihtiyaçlar ve diğer sebeplere göre farklılaşabilmektedir. Bu nedenle öğrencinin dinî alanla ilgili konularda değişim ve sürekliliği algılama becerisi kazanması önemlidir. Peygamberimiz in Hayatı dersinde (9-12) değişim ve sürekliliği geçmişteki ve günümüzdeki farklı örneklerle öğrencilerin karşılaştırmalarına imkan sağlayan örnek olay incelemeleri, metin (mektuplar, gazete haberleri, biyografiler vb.), görsel (fotoğraf, film, resim vb.) analizleri gibi etkinlikler ile değişim ve sürekliliği algılama becerisi ve aşağıdaki alt becerilerin gelişmesine katkı sağlayacaktır. Benzerlik ve farklılıkları bulma, Dinin sabiteleri ile değişken unsurlarını birbirinden ayırt edebilme, Geçmişteki problemlerin neden- sonuç ilişkisini tanıma, Tarihsel olguları ve yorumları ayırt etme, Zamanla oluşan değişimi algılama. DEĞERLER Adalet İlim sevgisi Allah sevgisi İstişare Cesaret Kanaatkârlık Cihad Kardeşlik Cömertlik Peygamber sevgisi Doğruluk Sabır Dostluk Sadakat Edep Sahabe sevgisi Fedakârlık Sorumluluk Güvenilirlik Şükür Hayâ Vefa İhlas Yardımlaşma ve dayanışma 15

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 16

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI ANA HATLARIYLA ASR-I SAADET VE RAŞİT HALİFELER HADİS VE SÜNNET PEYGAMBERİMİZ İN ÖRNEKLİĞİ MEDİNE DEN MEDENİYETE ÜNİTELER 9.SINIF 10.SINIF 11.SINIF 12.SINIF MEKKE DEN MEDİNE YE PEYGAMBERİMİZ DİNİN KAYNAĞI OLARAK HADİS VE SÜNNET EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU PEYGAMBERLİĞİN MEDİNE YILLARI HADİS İLMİNİN TEMEL KAVRAMLARI EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ RAŞİT HALİFELER HADİS TARİHİ İSLAM MEDENİYETİNİN ESASLARI EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ MEDENİYETİMİZDE İDEAL İNSAN VE TOPLUM RAŞİT HALİFELER HADİSLERİ ANLAMA VE YORUMLAMA EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ KÜLTÜR VE MEDENİYETİMİZDE PEYGAMBERİMİZ 17

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ 9. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ ÜNİTELER KAZANIM SAYILARI DERS SAATİ 1. Mekke den Medine ye Peygamberimiz 14 28 2. Dinin Kaynağı Olarak Hadis ve Sünnet 6 14 3. En Güzel Örnek Peygamberimiz 6 16 4. İslam Medeniyetinin Doğuşu 4 14 TOPLAM 30 72 18

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ 9. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE VE KONULARI ÜNİTE I ÜNİTE II ÜNİTE III ÜNİTE IV DİNİN KAYNAĞI OLARAK EN GÜZEL ÖRNEK HADİS VE SÜNNET PEYGAMBERİMİZ MEKKE DEN MEDİNE YE PEYGAMBERİMİZ 1. Peygamberimiz in (s.a.v.) Hayatını Öğrenmenin Önemi 2. İslam Öncesi Arap Yarımadasına Genel Bakış 3. Peygamberimiz in (s.a.v.) Soyu, Ailesi ve Çocukluğu 4. Peygamberimiz in (s.a.v.) Gençliği 5. Peygamberimiz in (s.a.v.) Nübüvvet Öncesi Ahlaki Olgunluğu 6. Hirâ da İnzivaya Çekilmesi 7. İlk Vahiy 8. İslâm ı Kabul Edenlerin Genel Özellikleri 9. Habeşistan a Hicret 10. Müslümanlara Yönelik Baskılar ve Ambargo 11. Taif Yolculuğu 12. İsrâ ve Mîrac 13. Akabe Biatları 14. Yesrib e Hicret 15. Peygamberliğin Medine Dönemi 1. Hadis ve Sünnet Kavramları 2. Müslüman ın Hayatında Sünnetin Yeri 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Hz. Aişe 4. Hadisten Hayata 1. Peygamberimiz in (s.a.v.) Tevekkülü 2. Peygamberimiz in (s.a.v.) Hayatında Namaz 3. Peygamberimiz in (s.a.v.) Samimiyeti ve İhlâsı 4. Peygamberimiz in (s.a.v.) İş ve Meslek Ahlakı 5. Bir Sahabi Tanıyorum: Mus ab b. Ümeyr 6. Hadisten Hayata İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU 1. Medeniyetimizin Kurucu Lideri Hz. Peygamber 2. Medeniyetimizde Öncü Kurumlar 2.1. Daru l-erkam 2.2. Suffe 2.3. Mescid-i Nebi 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Zeyd b. Sabit 4. Hadisten Hayata 19

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: ANA HATLARIYLA ASR-I SAADET VE RAŞİT HALİFELER 9. SINIF Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar Amaçlar ÜNİTE I MEKKE DEN MEDİNE YE PEYGAMBERİMİZ 1. Peygamberimiz in (s.a.v.) Hayatını Öğrenmenin Önemi 2. İslam Öncesi Arap Yarımadasına Genel Bakış 3. Peygamberimiz in (s.a.v.) Soyu, Ailesi ve Çocukluğu 4. Peygamberimiz in (s.a.v.) Gençliği 5. Peygamberimiz in (s.a.v.) Nübüvvet Öncesi Ahlaki Olgunluğu 6. Hirâ da İnzivaya Çekilmesi 7. İlk Vahiy 8. İslâm ı Kabul Edenlerin Genel Özellikleri 9. Habeşistan a Hicret 10. Müslümanlara Yönelik Baskılar ve Ambargo 11. Taif Yolculuğu 12. İsrâ ve Mîrac 13. Akabe Biatları 14. Yesrib e Hicret 15. Peygamberliğin Medine Dönemi Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. İslam ı anlama ve yaşamada Peygamberimiz in (s.a.v.) hayatını öğrenmenin önemini kavrar. 2. İslam öncesi Arap yarımadasını genel özellikleri ile tanır. 3. Peygamberimiz in (s.a.v.) soyunu, ailesini ve çocukluk dönemini tanır. 4. Peygamberimiz in (s.a.v.) gençlik dönemini açıklar. 5. Peygamberimiz in (s.a.v.) nübüvvet öncesi erdemli davranışlarından örnekler verir. 6. Peygamberimiz in (s.a.v.) inzivaya çekilme nedenlerini değerlendirir. 7. İlk vahiy ve sonrasında gelişen olayları açıklar. 8. Habeşistan a hicretin sebep ve sonuçlarını irdeler. 9. Kureyşli Müşriklerin Müslümanlara uyguladığı baskıları değerlendirir. 10. Peygamberimiz in (s.a.v.) Taif yolculuğunu sebep ve sonuçlarıyla değerlendirir. 11. İsrâ ve Mîrac ın Peygamberimiz ve Müslümanlar açısından önemini fark eder. 12. Akâbe biatlarının Yesrib de İslam ın yayılışı açısından önemini kavrar. 13. Hicret olgusunu ve hicretin sebeplerini açıklar. 14. Peygamberimiz in (s.a.v.) Medine dönemini ana hatlarıyla açıklar. 2.kazanım işlenirken Arap yarımadasının dinî, siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik ve coğrafi yapısı ile dünyanın dinî durumuna kısaca değinilecektir. 3. kazanım işlenirken Peygamberimiz in (s.a.v.) çocukluk döneminde, annesi, sütannesi, dedesi ve amcası ile geçen yıllar öne çıkarılacaktır 7. kazanım işlenirken, ilk vahiy, gizli ve açık davet dönemleri ve İslam ı ilk kabul edenler verilecektir. Ayrıca Hz. Hamza (r.a.) ve Hz. Ömer in (r.a.) müslüman olmalarının Müslümanların güçlenmelerine olan etkisine değinilecektir. 9. kazanım işlenirken İslam davetine yapılan ilk tepkiler, ilk şehitler ile Peygamberimiz i (s.a.v.) yalnız-laştırmak amacıyla Kureyşli müşriklerin Haşimoğulllarına uyguladıkları amborgoya vurgu yapılacaktır. 10.kazanım işlenirken Hz. Hatice ve Ebu Talib in vefatlarının Peygamberimiz ve Müslümanlar üzerinde bıraktığı tesire de değinilecektir. 11. kazanım işlenirken konu ayet ve sahih hadisler ışığında ele alınacaktır. 13.kazanım işlenirken Kuba Mescidi ve ilk Cuma namazına da değinilecektir Beceriler: Araştırma Sorgulama Becerisi Dinî Terim ve Kavramları Doğru ve Yerinde Kullanma Mekân, zaman ve kronolojiyi algılama Değerler: Peygamber sevgisi, sadakat, cesaret, sabır, şehitlik, yardımlaşma ve dayanışma, kanaatkarlık, kardeşlik. 20

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: HADİS VE SÜNNET 9. SINIF Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar Amaçlar ÜNİTE II DİNİN KAYNAĞI OLARAK HADİS VE SÜNNET 1. Kur an-ı Kerim de Peygamberimiz 1.1. Kur an-ı Kerim de Peygamberimiz in Şahsiyeti 1.2. Kur an-ı Kerim de Peygamberimiz in Görevleri 2. Hadis ve Sünnet Kavramları 3. Müslüman ın Hayatında Sünnetin Yeri 4. Bir Sahabi Tanıyorum: Hz. Aişe 5. Hadisten Hayata Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. Peygamberimiz in şahsiyetini ayetlerle açıklar. 2. Peygamberimiz in görevlerini ayetlerle açıklar. 3. Hadis ve sünnet kavramlarını açıklar. 4. Müslümanın hayatında sünnetin yerini kavrar. 5. Hz. Aişe nin kişiliğini ve hadis ilmine katkılarını açıklar. 6. Hadis ve sünnetin önemi ile ilgili hadisi yorumlar. 1. kazanım işlenirken Peygamberimiz in şahsiyetinin müslümanlara örnekliği ayet ve hadislerle işlenecek. 4.kazanım işlenirken Kur an-ı Kerim in anlaşılması, Peygamberimiz in (s.a.v.) örnekliği vurgulanacak-tır. Ayrıca sünnetin bağlayıcılığı konusu, Bakara 129-151; Ali imran 31,164; Nisa 59, 65,105; Araf 157-158; Ahzab 36 ve Cuma 2. ayetlerinden yararlanarak açıklanacaktır. 6. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve verdiği mesajların üzerinde durulacak, öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir. Beceriler: Araştırma-Sorgulama Becerisi Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi Dinî Terim ve Kavramları Doğru ve Yerinde Kullanma Değerler: Peygamber sevgisi, sahabe sevgisi, ilim sevgisi. 21

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: PEYGAMBERİMİZ İN ÖRNEKLİĞİ 9. SINIF ÜNİTE III EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar Amaçlar 1. Peygamberimiz in (s.a.v.) Tevekkülü 2. Peygamberimiz in (s.a.v.) Hayatında Namaz 3. Peygamberimiz in (s.a.v.) İhlâsı 4. Peygamberimiz in (s.a.v.) İş ve Meslek Ahlakı 5. Bir Sahabi Tanıyorum: Mus ab b. Ümeyr 6. Hadisten Hayata Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. Peygamberimiz in (s.a.v.) tevekkül anlayışını örneklerle açıklar. 2. Peygamberimiz in (s.a.v.) hayatında namazın yerini fark eder. 3. Peygamberimiz in (s.a.v.) iletişimde samimiyeti ve Rabbine karşı ihlâsını örneklerle açıklar. 4. Peygamberimiz in (s.a.v.) iş ve meslek ahlakı ile ilgili ilkelerini benimser. 5. Mus ab b. Ümeyr in kişiliğini ve islam davası uğruna gösterdiği fedakarlıkları açıklar. 6. Salih amel ile ilgili hadisi yorumlar. 4.kazanım işlenirken kültürümüzdeki ahilik müessesinin de ilham kaynağının Peygamberimiz in (s.a.v.) iş hayatı ile ilgili ilkeleri olduğuna da değinilecektir 6. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve verdiği mesajların üzerinde durulacak, öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir. Beceriler: Bireysel Farkındalık Becerisi Dini Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi Sosyal Beceri Değerler: Allah sevgisi, peygamber sevgisi, cömertlik, doğruluk, ihlas 22

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: MEDİNE DEN MEDENİYETE 9. SINIF Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar Amaçlar ÜNİTE IV İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU 1. Medeniyetimiz ve Hz. Peygamber 2. Medeniyetimizde Öncü Kurumlar 2.1. Daru l-erkam 2.2. Suffe 2.3. Mescid-i Nebi 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Zeyd b. Sabit 4. Hadisten Hayata Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. İslam medeniyetinin teşekkülünde Peygamberimiz in (s.a.v.) yerini fark eder. 2. Asr-ı saadette oluşturulan kurumların İslam medeniyetinin kurulmasındaki rolünü yorumlar. 3. Zeyd b. Sabit in kişiliğini ve ilmî yönünü tanır. 4. İlim ile ilgili hadisi yorumlar. 1.kazanım işlenirken Peygamberimiz in (s.a.v.) ilme teşviki, adaleti, istişareye önem vermesi, emaneti ehline vermede yaş, cinsiyet, hür, köle, azatlı ayrımı yapmaması, hakta sebatı, batıla karşı mücadelede istikrarı, çözüm odaklı yaklaşımı, tutarlılığı, Müslüman kimliği oluşturma çabası gibi konuların İslam medeniyetinin oluşmasındaki etkisine vurgu yapılacaktır. 3.kazanım işlenirken Zeyd b. Sabit in vahiy kâtipliği konusuna da değinilecektir. 4. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve verdiği mesajların üzerinde durulacak, öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir Beceriler: Araştırma-Sorgulama Becerisi Değişim ve Sürekliliği Algılama Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi Dinî Terim ve Kavramları Doğru ve Yerinde Kullanma Değerler: Peygamber sevgisi, istişare, sorumluluk, adalet.. 23

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ 10. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ ÜNİTELER KAZANIM SAYILARI DERS SAATİ 1. Peygamberliğin Medine Yılları 6 26 2. Hadis İlminin Temel Kavramları 4 14 3. En Güzel Örnek Peygamberimiz 6 16 4. İslam Medeniyetinin Esasları 4 16 TOPLAM 20 72 24

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 25 PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ 10. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE VE KONULARI ÜNİTE I ÜNİTE II ÜNİTE III ÜNİTE IV PEYGAMBERLİĞİN MEDİNE YILLARI HADİS İLMİ VE TEMEL KAVRAMLARI EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ İSLAM MEDENİYETİNİN ESASLARI 1. Peygamberliğin Mekke Dönemi 1. Hadis İlmi 1. Peygamberimiz in (s.a.v.) Takvası 1. Medeniyetimizin Özü: Tevhid 2. Medine de İslâm Toplumunun Oluşumu 2.1. Muhacir-Ensar Kardeşliği 2.2. Mescid-i Nebevî nin İnşası 2.3. Ashâb-ı Suffe 2.4. Namaza Davet: Ezan 2.5. Medine Sözleşmesi 2.6. Medine Pazarının Kurulması 2.7. Kıblenin Değişmesi 3. Müşriklerle Münasebetler 3.1. Bedir Gazvesi 3.2. Uhud Gazvesi 3.3. Hendek Gazvesi 3.4. Hudeybiye Antlaşması 3.5. Mekke nin Fethi 3.6. Huneyn Gazvesi 4. Diğer Din Mensuplarıyla Münasebetler 5. İslam a Davet Mektupları 6. Veda Haccı ve Veda Hutbesi 7. Hz. Muhammed in Vefatı 1.1. Hadis 1.2. Sünnet 1.3. Ravi ve Rivayet 1.4. Sened ve Metin 2. Bir Sahabi Tanıyorum: Ebu Hureyre (r.a.) 3. Hadisten Hayata 2. Peygamberimiz in (s.a.v.) Hayatında Dua 3. Peygamberimiz ve Kardeşlik Hukuku 4. Peygamberimiz in (s.a.v.) Eğitim Metodu 5. Bir Sahabi Tanıyorum: Muaz b. Cebel 6. Hadisten Hayata 2. İslam Medeniyetinin Temeli: Adalet 3. İslam Medeniyetinin Gücü: İlim 4. İslam Medeniyetinin Farkı: Özgünlük 5. İslam Medeniyetinin Dünyaya Bakışı: Sulh 6. Ortak Akıl: İstişare 7. Bir Sahabi Tanıyorum: Abdullah b. Mesud 8. Hadisten Hayata

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: ANA HATLARIYLA ASR-I SAADET VE RAŞİT HALİFELER 10. SINIF ÜNİTE I PEYGAMBERLİĞİN MEDİNE YILLARI Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar Amaçlar 1. Peygamberliğin Mekke Dönemi 2. Medine de İslâm Toplumunun Oluşumu 2.1. Muhacir-Ensar Kardeşliği 2.2. Mescid-i Nebevî nin İnşası 2.3. Ashâb-ı Suffe 2.4. Namaza Davet: Ezan 2.5. Medine Sözleşmesi 2.6. Medine Pazarının Kurulması 2.7. Kıblenin Değişmesi 3. Müşriklerle Münasebetler 3.1. Bedir Gazvesi 3.2. Uhud Gazvesi 3.3. Hendek Gazvesi 3.4. Hudeybiye Antlaşması 3.5. Mekke nin Fethi 3.6. Huneyn Gazvesi 4. Diğer Din Mensuplarıyla Münasebetler 5. İslam a Davet Mektupları 6. Veda Haccı ve Veda Hutbesi 7. Hz. Muhammed in Vefatı Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. Peygamberliğin Mekke dönemini ana hatlarıyla açıklar. 2. Hicretten sonra oluşan İslam toplumunun özelliklerini açıklar. 3. Müşriklerle münasebetleri sebep ve sonuçları açısından değerlendirir. 4. Peygamberimiz in (s.a.v.) diğer din mensuplarıyla ilişkilerinin dayandığı ilkeleri kavrar. 5. Peygamberimiz in (s.a.v.) tebliğinde İslam a davet mektuplarının rolünü açıklar. 6. Veda Haccının önemini ve Veda Hutbesindeki evrensel mesajları yorumlar. 3. kazanım işlenirken cihadın önemi vurgulanacak, Uhud savaşı bağlamında nifak ve münafık kavramlarına, Peygamberimiz in (s.a.v.) münafıklarla mücadele metoduna değinilecektir. 4. kazanım işlenirken Yahudi ve Hristiyan topluluklar ile Müslümanlar arasındaki ilişkilere, Hayber in fethine, Necran heyetine, Mute ve Tebük savaşlarına değinilecektir. 5. kazanım işlenirken İslam a davet için gönderilen elçilerin özelliklerine ve elçi gönderilen devletlerin konumuna da değinilecektir. Ayrıca Medine ye gelen heyetlerle yapılan görüşmelerin İslam davetine katkıları vurgulanacaktır. Beceriler: Araştırma Sorgulama Becerisi Dinî Terim ve Kavramları Doğru ve Yerinde Kullanma Mekân, Zaman ve Kronolojiyi Algılama Değerler: Allah sevgisi, peygamber sevgisi, sahabe sevgisi, cihad, şehitlik, istişare, kardeşlik, fedakârlık, vefa, yardımlaşma ve dayanışma,. 26

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: HADİS VE SÜNNET 10. SINIF Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar Amaçlar ÜNİTE II HADİS İLMİ VE TEMEL KAVRAMLARI 1. Hadis İlmi 1.1. Hadis 1.2. Sünnet 1.3. Ravi ve Rivayet 1.4. Sened ve Metin 2. Bir Sahabi Tanıyorum: Ebu Hureyre (r.a.) 3. Hadisten Hayata Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. Hadis ilmi ile ilgili bazı kavramları açıklar. 2. Hadis ile sünnet arasındaki farkı ayırt eder. 3. Ebu Hureyre nin kişiliği ve hadis ilmine katkılarını açıklar. 4. Sünnetin bağlayıcılığı ile ilgili hadisi yorumlar. 1. kazanım işlenirken Hadis ve sünnetin Peygamberimiz in (s.a.v.) hayatını tamamlayan unsurlar olduğu, bunlar bilinmeksizin Peygamberimiz in (s.a.v.) anlaşılmasının tam olarak mümkün olamayacağı vurgulanacaktır. Ayrıca hadislerin yazımı aşamasında gösterilen hassasiyet ve disipline de değinilecektir. 4. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve verdiği mesajların üzerinde durulacak, öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir. Beceriler: Araştırma-Sorgulama Becerisi Dini Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi Dinî Terim ve Kavramları Doğru ve Yerinde Kullanma Değerler: Peygamber sevgisi, doğruluk, güvenilirlik. 27

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: PEYGAMBERİMİZ İN ÖRNEKLİĞİ 10. SINIF Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar Amaçlar ÜNİTE III EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ 1. Peygamberimiz in (s.a.v.) Takvası 2. Peygamberimiz in (s.a.v.) Hayatında Dua 3. Peygamberimiz ve Kardeşlik Hukuku 4. Peygamberimiz in (s.a.v.) Eğitim Metodu 5. Bir Sahabi Tanıyorum: Muaz b. Cebel 6. Hadisten Hayata Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. Peygamberimiz in (s.a.v.) takvasını örneklerle açıklar. 2. Peygamberimiz in (s.a.v.) hayatından örneklerle duanın Müslüman hayatındaki yerini fark eder. 3. Peygamberimiz in (s.a.v.) öğrettiği İslam kardeşliğinin kişilerin ahlaki gelişimine, toplumsal huzur ve kaynaşmaya katkısını fark eder. 4. Peygamberimiz in (s.a.v.) eğitim ilkelerini açıklar. 5. Muaz b. Cebel in örnek kişiliğini tanır. 6. Kul hakkı ile ilgili hadisi yorumlar. 1. kazanım işlenirken Takva kavramı Bakara suresinin 177. ayeti ışığında açıklanacak ve Hucurat suresi 13. ayete atıf yapılacaktır. 2. kazanım işlenirken Peygamberimiz in günlük hayatında sıkça yaptığı dualardan örnekler de verilecektir. 5. kazanım işlenirken Muaz b. Cebel in idarecilik özelliklerine ve fıkhi konulardaki yetkinliğine değinilecektir. 6. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve verdiği mesajların üzerinde durulacak, öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir. Beceriler: Araştırma-Sorgulama Becerisi Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi Değerler: Allah sevgisi, peygamber sevgisi, kardeşlik, ihlas. 28

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: MEDİNE DEN MEDENİYETE 10. SINIF Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar Amaçlar ÜNİTE IV İSLAM MEDENİYETİNİN ESASLARI 1. Medeniyetimizin Özü: Tevhid 2. İslam Medeniyetinin Temeli: Adalet 3. İslam Medeniyetinin Gücü: İlim 4. İslam Medeniyetinin Farkı: Özgünlük 5. İslam Medeniyetinin Dünyaya Bakışı: Sulh 6. Ortak Akıl: İstişare 7. Bir Sahabi Tanıyorum: Abdullah b. Mesud 8. Hadisten Hayata Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. İslam medeniyetinin temel esaslarını kavrar. 2. İslam medeniyetinin temel esaslarının yaşatılmasında sorumluluk duyar. 3. Abdullah b. Mesud un örnek kişiliğini tanır. 4. Adalet ile ilgili hadisi yorumlar. 1. kazanım işlenirken tevhid inancının medeniyetimizi oluşturan ilim, sanat, düşünce konularına etkileri örneklerle açıklanacaktır. Ayrıca medeniyetimizin temel esasları ile ilgili değerler İslam tarihinden örnekler verilerek işlenecektir. 3.kazanım işlenirken Abdullah b. Mesud un ilmi yönüne ve özellikle fıkıh ilmine yaptığı katkılara vurgu yapılacaktır. 4. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve verdiği mesajların üzerinde durulacak, öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir. Beceriler: Araştırma-Sorgulama Becerisi Değişim ve Sürekliliği Algılama Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi Kültürel Farkındalık Becerisi Değerler: Adalet, ilim sevgisi, istişare. 29

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ 11. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMININ ÜNİTELERİ, KAZANIM SAYILARI VE SÜRELERİ ÜNİTELER KAZANIM SAYILARI DERS SAATİ 1. Raşit Halifeler 6 20 2. Hadis Tarihi 6 18 3. En Güzel Örnek Peygamberimiz 6 20 4. Medeniyetimizde İdeal İnsan ve Toplum 4 14 TOPLAM 22 72 30

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ 11. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE VE KONULARI 1.1. Soyu ve Ailesi 1.2. Peygamberimiz in Sadık Dostu 1.3. Halife Seçilmesi 1.4. Halifeliği Döneminde Öne Çıkan Olaylar 2. Hz. Ömer 2.1. Soyu ve Ailesi 2.2. Hak ile Batılı Ayırmada Sarsılmaz İrade 2.3. Halife Seçilmesi 2.4. Halifeliği Döneminde Öne Çıkan Olaylar Hadisler 1.1. İlk Dönem 1.2. Hadislerin Derlenmesi 2. Temel Hadis Kaynakları ÜNİTE I ÜNİTE II ÜNİTE III ÜNİTE IV RAŞİT HALİFELER HADİS TARİHİ EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ MEDENİYETİMİZDE İDEAL İNSAN VE TOPLUM 1. Hz. Ebû Bekir 1. Peygamberimizden Günümüze 1. Peygamberimiz in Davasına Sadaka- 1. İslam Medeniyetinin Hedeflediği ti 2. Peygamberimiz in Hayatında Oruç 3. Peygamberimiz in Hamd ve Şükrü 1.3. Hadislerin Sınıflandırılması 4. Peygamberimiz ve Toplumsal Dayanışma İnsan Modeli 2. İslam Toplumunu Bazı Yönlendiren İlkeler 2.1. Güven 2.2. Kardeşlik 5. Bir Sahabi Tanıyorum: Selman-ı Farisi 2.3. Yardımlaşma ve Dayanışma 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Abdullah b. Amr b. el-as (r.a) 2.4. İyiliği Emir Kötülükten Sakındırma 4. Hadisten Hayata 6. Hadisten Hayata 2.5. Hak ve Adaleti Gözetme 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Enes b. Malik 4. Hadisten Hayata 31

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: ANA HATLARIYLA ASR-I SAADET VE RAŞİT HALİFELER 11. SINIF Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar Amaçlar ÜNİTE I RAŞİT HALİFELER 1. Hz. Ebû Bekir 1.1. Soyu ve Ailesi 1.2. Peygamberimiz in Sadık Dostu 1.3. Halife Seçilmesi 1.4. Halifeliği Döneminde Öne Çıkan Olaylar 2. Hz. Ömer 2.1 Soyu ve Ailesi 2.2. Hak ile Batılı Ayırmada Sarsılmaz İrade 2.3. Halife Seçilmesi 2.4. Halifeliği Döneminde Öne Çıkan Olaylar Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. Hz. Ebu Bekir in soyu ve ailesini tanır. 2. Hz. Ebu Bekir in Peygamberimiz in sadık dostu oluşuna ve cömertliğine örnekler verir. 3. Hz. Ebu Bekir in halifeliği döneminde öne çıkan olayları kavrar. 4. Hz. Ömer in soyu ve ailesini tanır. 5. Hz. Ömer in adaletini ve hakkı batıldan ayırmasını örneklerle açıklar. 6. Hz. Ömer in halifeliği döneminde öne çıkan olayları kavrar. Ünite genelinde konular temel kaynaklar baz alınarak sahih rivayetler ışığında işlenecektir 3.kazanım işlenirken Kur an-ı Kerim e karşı yaptığı hizmetler vurgulanacak, Ridde olaylarının sebeplerine ve Arap Yarımadası nın dışında gerçekleştirilen fetihlerine de kısaca değinilecektir. 5.kazanım işlenirken Hz. Ömer in Müslüman oluşuna da değinilecektir. 6.kazanım işlenirken Kur an-ı Kerim e karşı yaptığı hizmetler vurgulanacak, Hz. Ömer in halife olarak izlediği yönetim tarzını, bu dönemde gerçekleştirilen fetihleri ve devlet organlarının kurumsallaşmaya başlamasına da kısaca değinilecektir. Beceriler: Araştırma-Sorgulama Becerisi Mekân, Zaman ve Kronolojiyi Algılama Değerler: Cömertlik, adalet, dostluk, doğruluk, cesaret. 32

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: HADİS VE SÜNNET 11. SINIF Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar Amaçlar ÜNİTE II HADİS TARİHİ 1. Peygamberimizden Günümüze Hadisler 1.5. İlk Dönem 1.6. Hadislerin Derlenmesi 1.7. Hadislerin Sınıflandırılması 2. Temel Hadis Kaynakları 3. Bir Sahabi Tanıyorum: Abdullah b. Amr b. el-as (r.a) 4. Hadisten Hayata Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. Peygamberimiz in döneminde hadislerin korunmasına yönelik yapılan çalışmaları açıklar. 2. Sahabenin hadis rivayetindeki rolünü ve hassasiyetini fark eder. 3. Hadislerin derlenmesi ve toplanması sürecini açıklar. 4. Temel hadis kaynaklarını tanır. 5. Abdullah b. Amr b. el-as ın ilmi yönünü ve örnek kişiliğini açıklar. 6. Hadis aktarımını teşvik eden hadisi yorumlar. 1, 2 ve 3. kazanımlar işlenirken tarihi süreç ayrıntı girilmeden özet halinde verilecektir. 4.kazanım işlenirken hadis kitaplarının Kur an-ı Kerim i anlamadaki bütünleyici önemi vurgulanacak, hadis kaynaklarının sınıflandırılmasına girilmeyecek ve sadece en temel kaynaklara yer verile-cektir. 5. kazanım işlenirken Abdullah b. Amr b. el-as ın zühd ve takvası ile kendisine hadis yazma konusunda izin verilmesine vurgu yapılacaktır. 6. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve verdiği mesajların üzerinde durulacak, öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir. Beceriler: Araştırma-Sorgulama Becerisi Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi Temel Dini Kaynakları Tanıma ve Kullanma Değerler: Peygamber sevgisi, ilim sevgisi. 33

PEYGAMBERİMİZ İN HAYATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANI: PEYGAMBERİMİZ İN ÖRNEKLİĞİ 11. SINIF Konular Öğrenme Çıktıları/Kazanımlar Açıklamalar Amaçlar ÜNİTE III EN GÜZEL ÖRNEK PEYGAMBERİMİZ 1. Peygamberimiz in Davasına Sadakati 2. Peygamberimiz in Hayatında Oruç 3. Peygamberimiz in Hamd ve Şükrü 4. Peygamberimiz ve Toplumsal Dayanışma 5. Bir Sahabi Tanıyorum: Selman-ı Farisi 6. Hadisten Hayata Bu ünite sonunda öğrenciler: 1. Peygamberimiz in yaşadığı her durumda davasına olan sadakatini örneklerle açıklar. 2. Peygamberimiz in hayatından örneklerle orucun Müslüman hayatındaki yerini fark eder. 3. Peygamberimiz in başına gelen her güzelliği Rabbinden bilmesi ve şükretmesini kendisine örnek alır. 4. Peygamberimiz in toplumsal dayanışmaya verdiği önemi fark eder. 2. kazanım işlenirken Peygamberimiz in farz ve nafile oruçlarına da yer verilecektir. 5. kazanım işlenirken Selman-ı Farisi nin rolüne de değinecektir. 6. kazanım işlenirken hadisin anlamı ve verdiği mesajların üzerinde durulacak, öğrencilerin bu hadisten ilke ve değer çıkarmaları teşvik edilecektir.. Beceriler: Araştırma-Sorgulama Becerisi Dinî Metinleri Anlama ve Yorumlama Becerisi Dinî Terim ve Kavramları Doğru ve Yerinde Kullanma Değerler: Peygamber sevgisi, sabır, istişare, şükür, yardımlaşma ve dayanışma 5. Selman-ı Farisi nin örnek kişiliğini tanır. 6. Oruç ile ilgili hadisi yorumlar. 34