06-14 yaș arasındaki zorunlu eğitim döneminde fen bilgisi eğitimi önemli bir yere sahiptir.

Transkript

1 FEN BİLGİSİ EĞİTİMİNİN TEMELLERİ

2 Fen Bilgisi Eğitiminin Önemi yaș arasındaki zorunlu eğitim döneminde fen bilgisi eğitimi önemli bir yere sahiptir. Fen bilgisi eğitimi; Çocuğa yaratıcı düșünme becerisi kazandırır, Dünyayı ve çevresini tanımasına katkıda bulunur, Problem çözme becerisini geliștirir, Doğayı anlamlandırmasını sağlar, Günlük hayatta karșılaștığı olayları yorumlamasını sağlar Bilimin değerini anlayıp, olumlu tutumlar geliștirmesini sağlar

3 Teknolojinin toplum hayatındaki öneminin farkına varmayı sağlar, Fen bilimleri eğitimi bunların gelecekteki Fen bilimleri eğitimi bunların gelecekteki yașantıda bireylerin kullanabilecekleri bilimsel süreç becerilerinin gelișimini sağlar,

4 Fen Bilgisi Eğitiminin Amaçları 1 Bilimsel bilgileri bilme ve anlama Bir alana özgü bilgileri bilme, (olgular, kavramlar, ilkeler, kuramlar, yasalar). Fen bilimlerinin tarihini bilme ve felsefesini anlama. 2 Araştırma ve keşfetme (Bilimsel süreçler) Gerçek bilim adamlarının düşünüş yollarını ve çalışmalarını öğrenmek için bilimsel süreçleri kullanma. (Gözleme ve betimleme, sınıflama ve düzenleme, ölçme ve tablolama, iletişim kurma, kestirme ve yordama, hipotez kurma, hipotezleri yoklama, değişkenleri belirleme ve kontrol etme, verileri yorumlama, basit araçlar ve fiziksel modeller yapma). Psiko-motor becerileri kullanma. Bilişsel becerileri kullanma.

5 3 Hayal etme ve yaratma Zihinsel hayalleri yaratma. Hayal kurma. Hayal edilen şeyleri görebilme Eşyaları ve fikirleri yeni düzenlere koyma. Eşyaları alışılmadık amaçlarla kullanma. Problem ve bilmece çözme. Bir şeyi yapar gibi davranma. Alışılmadık düşünceler üretme. Araç ve makina desenleme. 4 Duygulanma ve değer verme Fen bilimlerine, okula, öğretmenlerine ve kendine ilişkin olumlu tutumlar geliştirme. İnsan heyecanlarını duygularına karşı duyarlı ve saygılı olma. Kişisel duygularını yapıcı biçimde ifade etme. Kişisel değerlere, toplumsal sorunlara ve çevre sorunlarına ilişkin kararlar verme.

6 5 Kullanma ve uygulama Bilimsel kavramların günlük yaşantıda kullanılışlarını görme. Öğrenilen bilimsel kavramları ve becerileri gerçek teknoloji problemlerine uygulama. Ev araçlarında uygulanan bilimsel ve teknolojik ilkeleri anlama. Günlük yaşantıda karşılaşılan sorunların çözümünde bilimsel süreçleri kullanma. Bilimsel gelişmeleri veren basın ve yayın raporlarını anlama ve değerlendirme. Kişisel sağlık, beslenme ve yaşam tarzı konularında söylenti ve heyecanlardan ziyade bilimsel bilgilerle karar verme. Fen bilimlerini diğer bilimlerle bütünleştirme.

7 Yeni programlara niçin ihtiyaç duyuldu? Ulusal ve uluslararası sınavlarda bașarısızlık Bilim ve Teknolojideki hızlı değișimler Çağa uygun nitelikli insan yetiștirme gereği Öğrenmenin nasıl olduğuna dair kesin bilgilerin olmaması Yeni öğrenme yaklașımları Yeni ölçme değerlendirme yaklașımları

8 Yeni programlarla öğretimde neler değiști?

9 Yeni programlarda benimsenen yaklașımlar Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı 4 așamalı model, 5E modeli, 7E modeli Bağlam Temelli Yaklașım Öğrenci Merkezli ve Araștırmaya Dayalı Öğretim Stratejileri İșbirlikli öğrenme Proje Tabanlı Öğrenme Probleme dayalı Öğrenme Drama yöntemi Kavramsal Değișim Yaklașımı Kavramsal Değișim Metinleri, Analojiler Kavram Karikatürleri Alternatif Ölçme Değerlendirme

10 Fen ve Teknoloji Öğretim Programının Amaçları 1. Doğal dünyayı öğrenmeleri ve anlamaları, bunun düșünsel zenginliği ile heyecanını yașamalarını sağlamak, 2. Her sınıf düzeyinde bilimsel ve teknolojik gelișme ile olaylara merak duygusu geliștirmelerini teșvik etmek, 3. Fen ve teknolojinin doğasını; fen, teknoloji, toplum ve çevre arasındaki karșılıklı etkileșimleri anlamalarını sağlamak, 4. Araștırma, okuma ve tartıșma aracılığıyla yeni bilgileri yapılandırma becerileri kazanmalarını sağlamak, 5. Eğitim ile meslek seçimi gibi konularda, fen ve teknolojiye dayalı meslekler hakkında bilgi, deneyim, ilgi geliștirmelerini sağlayabilecek alt yapıyı olușturmak, 6. Öğrenmeyi öğrenmelerini ve bu sayede mesleklerin değișen mahiyetine ayak uydurabilecek kapasiteyi geliștirmelerini sağlamak,

11 7. Karșılașabileceği alıșılmadık durumlarda, yeni bilgi elde etme ile problem çözmede fen ve teknolojiyi kullanmalarını sağlamak, 8. Kișisel kararlar verirken uygun bilimsel süreç ve ilkeleri kullanmalarını sağlamak, 9. Fen ve teknolojiyle ilgili sosyal, ekonomik ve etik değerleri, kișisel sağlık ve çevre sorunlarını fark etmelerini, bunlarla ilgili sorumluluk tașımalarını ve bilinçli kararlar vermelerini sağlamak, 10. Bilmeye ve anlamaya istekli olma, sorgulama, mantığa değer verme, eylemlerin sonuçlarını düșünme gibi bilimsel değerlere sahip olmalarını, toplum ve çevre ilișkilerinde bu değerlere uygun șekilde hareket etmelerini sağlamak, 11. Meslek yașamlarında bilgi, anlayıș ve becerilerini kullanarak ekonomik verimliliklerini artırmalarını sağlamaktır

12 Fen ve Teknoloji Öğretim Programının Vizyonu ve Fen Okur-Yazarlığı Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı nın vizyonu; bireysel farklılıkları ne olursa olsun bütün öğrencilerin fen ve teknoloji okuryazarı olarak yetişmesidir. Fen ve teknoloji okuryazarlığı, genel bir tanım Fen ve teknoloji okuryazarlığı, genel bir tanım olarak; bireylerin araştırma-sorgulama, eleştirel düşünme, problem çözme ve karar verme becerileri geliştirmeleri, yaşam boyu öğrenen bireyler olmaları, çevreleri ve dünya hakkındaki merak duygusunu sürdürmeleri için gerekli olan fenle ilgili beceri, tutum, değer, anlayış ve bilgilerin bir bileşimidir.

13 Fen ve teknoloji okuryazarı olan bir kişi, Bilimin ve bilimsel bilginin doğasını, temel fen kavram, ilke, yasa ve kuramlarını anlayarak uygun şekillerde kullanır; Problemleri çözerken ve karar verirken bilimsel süreç becerilerini kullanır; fen, teknoloji, toplum ve çevre arasındaki etkileşimleri anlar; Bilimsel ve teknik psikomotor beceriler geliştirir; Bilimsel tutum ve değerlere sahip olduğunu gösterir. Bilgiye ulaşmada ve kullanmada, problemleri çözmede, fen ve teknoloji ile ilgili sorunlar hakkında olası riskleri, yararları ve eldeki seçenekleri dikkate alarak karar vermede ve yeni bilgi üretmede daha etkin bireylerdir.

14 Fen ve teknoloji okuryazarlığı için 7 boyut: 1. Fen bilimleri ve teknolojinin doğası 2. Anahtar fen kavramları 3. Bilimsel Süreç Becerileri (BSB) 4. Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre (FTTÇ) ilişkileri 5. Bilimsel ve teknik psikomotor beceriler 6. Bilimin özünü oluşturan değerler 7. Fen e ilişkin tutum ve değerler (TD)

15 Fen ve Teknoloji Öğretim Programının Temel Yapısı Canlılar ve Hayat Madde ve Değișim Fiziksel Olaylar Dünya ve Evren Konu içeriğine yönelik öğrenme alanları Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre ilișkileri (FTTÇ) Bilimsel Süreç Becerileri (BSB) Tutum ve Değerler (TD) Beceri, anlayış, tutum ve değerler ile ilgili öğrenme alanları

16 Fen ve e Teknoloji Öğr. Programının Temel Yaklașımı Az ve Öz bilgi: Az sayıda kavram ve bilginin gerçek bir öğrenmeye imkân verir tempoda sunumunu sağlayacak șekilde seçilmiștir. Fen ve Teknoloji Okuryazarlığı: Ünitelerde kazanımlar ve etkinlikler seçilirken fen ve teknoloji okuryazarlığının yedi boyutu gözetilmiștir. Yapılandırmacı Öğrenme Süreci: Programda, yapılandırıcı (constructivist) öğrenme yaklașımı öncelikli olup öğrenmenin her bireyin zihninde, çoğu zaman o bireye özgü bir süreç sonunda gerçekleștiği görüșüne ağırlık verilmiștir.

17 Alternatif Ölçme Değerlendirme: Öğrenciyi değerlendirmenin yanında, öğrenme sürecini değerlendirme anlayıșına ağırlık verilmiștir. Gelișim Düzeyi ve Bireysel Farklılıklar :Kazanımlar ve etkinlikler seçilirken öğrencilerin zihinsel ve fiziksel gelișim düzeyleri gözetilmiș, farklı etkinliklerin seçimi ve yeri geldikçe öğrencilerle birebir ilgilenme teșvik edilmiștir.

18 Bilgi ve Kavram Sunum Düzeni : Programda sarmallık ilkesi esas alınmıș, pek çok konuya, gittikçe derinleșen bir içerikle her sınıfta yer verilmiș; böylece yeterli sıklıkla geriye gönderme sağlanarak öğrenilenlerin pekiștirilmesi için alt yapı olușturulmuștur. Diğer Derslerle ve Ara Disiplinlerle Uyum: Programın ilgili diğer derslerin programlarıyla paralelliği ve bütünlüğü gözetilmiștir. Ayrıca uygun olan yerlerde, ișlenen konunun katkıda bulunduğu ara disiplin kazanımlara gönderme yapılmıștır.

19 Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı nda Fen-Teknoloji Teknoloji- Toplum-Çevre (FTTÇ) Öğrencilerin fen ve teknolojinin doğasını, toplumla ve çevreyle etkileșimini anlaması ve edindikleri bilgi, anlayıș ve becerileri sorunlara çözüm yolları ararken kullanması gerekmektedir. Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre kazanımları üç temel boyuta odaklanmıştır: 1. fen ve teknolojinin doğası, 2. fen ve teknoloji arasındaki ilişki, 3. fen ve teknolojinin sosyal ve çevresel bağlamı.

20 1. Fen ve Teknolojinin Doğası Fenin amacı dünyayı anlamaya ve açıklamaya çalıșmaktır; teknolojinin amacı ise insanların ihtiyaçlarını gidermek ve yașam koșullarını iyileștirmek için çözümler bulmaktır. 2. Fen ve Teknoloji Arasındaki İlișki Öğrenciler fen ve teknoloji arasındaki ilișkileri anladıklarında, fen ve teknolojinin birbirini nasıl etkilediğini, bunların sosyal bağlamda nasıl geliștiğini ve insanların yașam koșullarını iyileștirmek için nasıl kullanıldığını kavrarlar.

21 3. Fen ve Teknolojinin Sosyal ve Çevresel Bağlamı Günümüzde, bilim insanlarının çoğu, araștırmaların sosyal ve çevresel ihtiyaçlarla yönlendirildiği bir alan olan endüstride çalıșmaktadır. Birçok teknolojik çözüm aynı zamanda karmașık toplumsal ve çevresel sorunların da kaynağıdır. Fenciler, toplumu bilinçlendirme ve böylece fen ve teknoloji ile ilgili konular hakkında karar vermede destekleme potansiyeline sahiptir ve bu, demokratik bir toplumda fen ve teknoloji okuryazarlığına ulașmak için çok önemli bir gerekçedir. Fen, teknoloji, toplum ve çevre arasındaki etkileșimleri anlamak için, bilimsel bilgi gereklidir; fakat tek bașına yeterli değildir. Bu etkileșimlerin anlașılması için fene özgü değerler yanında, söz konusu topluma ve çevreye özgü değerlerin de hesaba katılması gereklidir.

22 Fen ve Teknoloji Öğretim Programında Tutum ve Değerler erler Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı nın vizyonunun gerçekleștirilebilmesi için, öğrencilerde belirli bilimsel tutum ve değerler de geliștirilmelidir. 1.Öğrencilerin çevrelerinde olup bitenleri kendi isteği ile algılaması, 2. Duruma uygun olumlu tepkide bulunması, 3. Olumlu değerler geliștirmesi, 4. Bu değerleri kendi öz benliğinde örgütlemesi ve 5. Olumlu tutum ve değerler içeren bir yașam tarzı geliștirmesi

23

24 Fen ve Teknoloji Öğretim Programında Bilimsel Süreç Becerileri (BSB) Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı sadece günümüzün bilgi birikimini öğrencilere aktarmayı değil; araştıran, sorgulayan, inceleyen, günlük hayatıyla fen konuları arasında bağlantı kurabilen, hayatın her alanında karşılaştığı problemleri çözmede bilimsel metodu kullanabilen, dünyaya bir bilim adamının bakış açısıyla bakabilen bireyler yetiştirmeyi amaçlamıştır. Programda öğrencilere bilimsel araştırmanın yol ve yöntemlerini öğretmek amacıyla bilimsel süreç becerileri olarak adlandırılan becerileri kazandırmak esas alınmıştır.

25 BSB; öğrenmeyi kolaylaştıran, araştırma yeteneği kazandıran, öğrencilerin öğrenme ortamına aktif katılımını sağlayan, sorumluluk alma duygusunu geliştiren beceriler olarak tanımlanmaktadır.

26 BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİ Temel Beceriler Nedensel Beceriler Deneysel Beceriler Gözlem Yapma Ölçme Sınıflama Verileri Kaydetme Sayı ve Uzay İlişkisi Kurma Önceden Kestirme Değişkenleri Belirleme Sonuç Çıkarma (Çıkarım/Yordama) Hipotez Oluşturma Model Oluşturma Deney Yapma Değişkenleri Değiştirme ve Kontrol Etme Karar Verme

27 BSB-Örnek Etkinlikler BSB: Gözlem, Sınıflama

28 BSB: Gözlem, Sınıflandırma, Sonuç Çıkarma

29 BSB: Deney Yapma, Çıkarım yapma,

30

31 Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim programında Ünite Organizasyonu-4. Sınıf