ULUSLARARASI VE ULUSAL MUHASEBE KONGRE, KONFERANS VE SEMPOZYUMLARINDA TÜRK YE

ULUSLARARASI VE ULUSAL MUHASEBE KONGRE, KONFERANS VE SEMPOZYUMLARINDA TÜRK YE Öz Prof. Dr. Remzi ÖRTEN Gazi Üniversitesi, BF, flletme Bölüm Baflkan, Gazi Üniversitesi Muhasebe Uygulama Araflt rma Merkezi Baflkan Bu makalenin amac, 17. Dünya Muhasebeciler Kongresi ne ve 10. Dünya Muhasebe E iticileri Konferans na kat lanlara Dünya Muhasebe Kongre ve Konferanslar hakk nda hat rlat c bilgileri sunmak, ulusal kongre ve sempozyumlara ve Türkiye deki muhasebenin uygulama ve geliflimine katk da bulunan gönüllü kurulufllara ait bilgi vermektir. Makalede Dünya Muhasebeciler Kongrelerine ait biraz ayr nt l, Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongreleri ile Dünya Muhasebe E itimi ve Araflt rma Konferanslar na iliflkin özet bilgi verilmifltir. Türkiye de ulusal düzeyde kongre ve sempozyumlara ait özet bilgiler kat l mc lara sunulmufltur. Anahtar Sözcük: Dünya Muhasebe Kongreleri, Dünya Muhasebe Konferanslar, Ulusal Muhasebe Kongreleri, Ulusal Muhasebe Sempozyumlar, 1. G R fi Bu makalenin amac, 17. Dünya Uluslararas Muhasebe Kongresi ne kat lanlara uluslararas muhasebeciler kongreleri ile uluslar aras muhasebe tarihçileri kongreleri ve uluslararas muhasebe e iticileri konferanslar na ait bilgilerin hat rlat lmas, ulusal muhasebe kongreleri ile ulusal muhasebe sempozyumlar na iliflkin özet bilgilerin sunulmas d r. Muhasebe ile ilgili bu tür toplant - lar uluslararas ve ulusal düzeyde olmak üzere bu toplant lara kat lanlar n tan flmalar, bilgi al flveriflinde bulunmalar, muhasebe ile ilgili sorunlar n çözümlenmesi aç s ndan önem arzetmektedir. 329

330 Ayr ca bu tür toplant lar n muhasebe kuram ile muhasebe uygulamas, muhasebenin tarihi geliflimi ve benzeri konularda da görüfl al flveriflinde bulunulmas ; küreselleflen dünyam zda tekdüzen muhasebe uygulama ve standartlar n belirlenmesi aç - s ndan da önemlidir. Muhasebe konferans, kongre ve sempozyumlar n n kapsam bir makaleye s mayacak kadar genifltir (Le- Marchant vd, 2004: 4). Bu makalemizde muhasebe kongre, konferans ve sempozyumlar n n ilgili meslek kurulufllar yla kurumlar taraf ndan düzenlenen, belirli bir s ralamay takip eden ve resmi nitelik gösterenler üzerinde durulacakt r. Bilindi i gibi muhasebe kongrelerini, temelde, muhasebe meslek örgütleri düzenler. Günümüzde uluslar aras muhasebe kongrelerini düzenleme yetkisi Uluslar aras Muhasebeciler Federasyonu na (International Federation of Accounting) verilmifltir. Muhasebe tarihçileri kongrelerinin düzenlenmesi ise Muhasebe Tarihçileri Akademisi (The Academy of Accounting Historian) taraf ndan yap lmaktad r. Uluslararas muhasebe konferanslar da Uluslararas Muhasebe E itimi ve Araflt rmas Birli i nce (International Association for Accounting Education and Research) düzenlenmektedir. Uluslararas toplant larda sempozyum ve konferanslar n kongre anlam nda da kullan ld görülmektedir. Örne in, Birinci Dünya Muhasebe Tarihçileri Sempozyumu, Birinci Dünya Muhasebeciler Kongresi nin ad, Uluslar aras Muhasebe Denetçileri Konferans olarak belirlenmifltir. Bu nedenle makalemizde uluslar aras muhasebe sempozyumlar da yer alm flt r. Konu ulusal boyutta ele al nd nda, muhasebe kongrelerinin uluslararas uygulamalarda oldu u gibi muhasebe meslek örgütleri taraf ndan düzenlendi i dikkatimizi çekmektedir. Türkiye de muhasebe mesle inin yasal olarak ancak 1989 da kurumsallaflabilmesi, muhasebe kongrelerinin yasallaflm fl bir muhasebe meslek örgütü taraf ndan yap lmas n 57 y l engellemifltir. Muhasebe mesle inin yasallaflmas ndan önceki ulusal muhasebe kongrelerinin düzenlenmesinde 1942 de "Eksper Muhasipler ve flletme Organizatörleri Derne i ad yla kurulan ve 1967 de Türkiye Muhasebe Uzmanlar Derne i ad n alan özel kuruluflun ve y llarca bu kuruluflun baflkanl n yapan Prof. Dr. Mustafa AYSAN n önemli katk lar olmufltur. Türkiye de ulusal muhasebe konferans ve sempozyumlar Sermaye Piyasas Kurulu (SPK), Bankac l k Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), Türkiye Muhasebe Standartlar Kurulu (TMSK), Türkiye Denetim Standartlar Kurulu (TUDESK) taraf ndan da düzenlenebilir. Ancak bu kurulufllar taraf ndan belirli bir s ra numaras n takip eden ulusal konferans ve sempozyumla düzenlenmemektedir.

Bu nedenle makalemizde ulusal muhasebe konferanslar yer almamakta ve TÜRMOB a ba l odalar taraf ndan düzenlenen ulusal sempozyumlar n aç klamas ile yetinilmektedir. Türkiye uluslararas muhasebe kongre ve konferanslar na kat l mc göndererek ya da tebli sunarak katk da bulunmufltur. Örne in 7., 8., 9., 10., 11. ve 16. Dünya Muhasebe Kongreleri ne kat - l mc göndererek, 4., 8., 9., 10. ve 11. Dünya Muhasebe Tarihçileri kongrelerine tebli sunarak kat l mda bulunmufltur. Ulusal toplant lara da yurtd fl ndan tan nm fl kiflilerin davet edilmesi ve bu kiflilerin bilgi ve deneyimlerinden yararlan lmas yan nda, bunlara Türkiye deki uygulamalar n aç klanmas fleklinde bilgi al flverifli de sözkonusu olmufltur. Yurt d fl ndan ulusal kongre ve sempozyumlara kat lanlara örnekler flunlard r: 15. Türkiye Muhasebe Kongresi ne kat lanlar: Prof. Dr. Bernard Olivero, F John Hegarty, Prof. Dr. Hermann J. Nordeman, Muhasebe kongreleri ile ilgili ulusal toplant lar muhasebe mesle i yasallaflt ktan sonra TÜRMOB taraf ndan yürütülmektedir. MÖDAV (Muhasebe Ö retim Üyeleri Bilim ve Dayn flma Vakf ), MUFAD (Muhasebe ve Finansman Ö retim Üyeleri Bilim ve Araflt rma Derne i) gibi muhasebe ve finansman ö retim üyelerinin oluflturdu u sivil toplum kurulufllar n n da muhasebe, finansmanla ilgili toplant lar n yap lmas aç s ndan önemli katk lar olmaktad r. Türkiye de ulusal muhasebe sempozyumlar üniversiteler ve muhasebe meslek örgütleri taraf ndan yürütülmektedir. Bu sempozyumlar üniversitelerin düzenledi i muhasebe e itim sempozyumlar, muhasebe meslek örgütlerinin düzenledi i muhasebe standartlar sempozyumlar, muhasebe uygulamalar ve vergi mevzuat sempozyumlar, muhasebe denetim sempozyumlar oluflturmaktad r. Makalemizde flu plan yer almaktad r. Uluslararas muhasebe kongreleri imkanlar n el verdi i ölçüde biraz ayr nt l bir flekilde aç klanacakt r. Uluslararas muhasebe kongrelerine iliflkin genel tan t m yap ld ktan sonra bu kongrelere ait bilgiler tablo fleklinde sunulacakt r. Ulusal muhasebe sempozyumlar n n genel tan t m yap lacak ve bu sempozyumlara ait bilgiler yine tablo halinde aç klanacakt r. Ulusal düzeydeki Muhasebe Standartlar Sempozyumlar, Ulusal düzeydeki Muhasebe Uygulamalar ve Vergi Mevzuat sempozyumlar, Ulusal düzeydeki Muhasebe Denetimi sempozyumlar da genel aç klamay takiben tablo fleklinde özetlenecektir. Türkiye de muhasebe alan nda hizmet veren gönüllü kurulufllar (TMUD, MÖDAV ve MUFAD) k saca tan t lacak ve faaliyetleri özetlenecektir. Makalemiz de ayr ca bir de sonuç bölümü yer alacakt r. 2. ULUSLARARASI MUHASEBE KONGRELER Uluslar aras muhasebe kongreleri, Dünya Muhasebeciler Kongresi ve Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongrelerini kapsar. 331

332 Afla da bu kongrelere ait özet aç klamalar yer almaktad r. 2.1. Uluslararas Muhasebeciler Kongreleri Girifl k sm nda da aç kland gibi IFAC 1976 da kurulduktan sonra uluslararas muhasebe kongrelerinin düzenlenmesi bu kurulufl taraf ndan yap lmaktad r. IFAC n kuruluflundan önceki düzenlemeler, genelde, uluslararas arenada yer alan muhasebe örgütlerinden birinin sorumlulu unda yap lm flt r. Bu güne kadar on alt uluslar aras muhasebe kongresi düzenlenmifltir. Bu kongrelerin on yedincisi 13-16 Kas m tarihleri aras nda stanbul da düzenlenmektedir. Bu uluslararas muhasebe kongrelerine iliflkin özet bilgiler afla dad r (Güvemli, Gücenme vd., 2006). 2.1.1. Birinci Dünya Muhasebeciler Kongresi 26-28 Eylül 1904 tarihleri aras nda ABD de Saint Louis de düzenlenmifltir. Kongreye ABD den 81, Kanada dan 7, ngiltere den 2, Hollanda dan 1 olmak üzere 91 muhasebeci kat lm flt r. Kongre nin baflkan J. E. Sterrett dir Bu kongrenin özelliklerini flu flekilde özetleyebiliriz: 1- Dünyada düzenlenen ilk muhasebe kongresidir. 2- Kongre ile birlikte büyük bir fuar da düzenlenmifltir. 3- Bütçesi en büyük olan kongrelerden biridir (Fuar baflkan David R. Francis bütçenin 40.000.000.- 50.000.000. USD oldu unu ifade etmifltir) 4- Mesleki birliklerin temsilcilerinin yer ald bir kongredir. 5- Denetim a rl kl konular kapsayan bir kongredir. (Kongre baflkan kongrenin ad n n Uluslararas Ba- ms z Muhasebe Denetçileri Konferans olarak aç klam flt r.) 6- Kongrenin konular ; a- Belediye hesaplar n n tutulmas, b- Yetkili muhasebecilik hareketi ve ABD Muhasebeciler Toplulu u, c- fiirket karlar d- Muhasebede Tekdüzen uygulamalar n n önemi vd. olarak belirlenmifltir. 2.1.2. kinci Dünya Muhasebeciler Kongresi 1. Dünya Muhasebe Kongresi nden 22 y l sonra, 1926 y l nda Amsterdam da (Hollanda) düzenlenmifltir. Kongrenin baflkan E. Van Dien dir. Kongre 17 ülkeden 369 kat l mc ile gerçekleflmifltir. Kongrenin konular, kurum kar n n art r lmas, muhasebede tekdüzen uygulamalar ve maliyet hesaplar d r. 2.1.3. Üçüncü Dünya Muhasebeciler Kongresi 9-14 Eylül 1929 tarihleri aras nda Newyork da düzenlenmifltir. Kongrenin baflkan R. H. Montgomery dir. Kongreye 1.800 ün üzerinde kat l mc yeralm flt r. Kongrenin konular ; muhasebe e itimi, envanter ve mali tablolar, maliyet muhasebesi, bütçeleme, Uluslar aras Muhasebeciler Birli i nin (IFAC) kurulmas vb. dir. Bu kongrede dikkatimizi çeken özellikli bir durum, 1929 da tarihi maliyet

yerine ikame maliyetin kullan lmas - n n daha uygun olaca n n tart fl lmas d r. 2.1.4. Dördüncü Dünya Muhasebeciler Kongresi 17-21 Temmuz 1933 tarihleri aras nda Londra da düzenlenmifltir. Kongrenin baflkan, Lord Plender dir. Bu kongreye 22 ülkeden 169 kat l mc gelmifltir. Kongre ngiltere, Galler, skoçya ve Hollanda dan 8 meslek kuruluflu taraf ndan organize edilmifltir. Kongrenin konular ; holdinge ba l flirketler, denetçinin sorumluluklar, yasalar çerçevesinde hesaplar ve hesaplar n kontrolü, amortismanlar, mekanik muhasebe vd dir. 2.1.5. Beflinci Dünya Muhasebeciler Kongresi 19-24 Eylül 1938 tarihleri aras nda Berlin de (Almanya) yap lm flt r. Kongrenin baflkan, Dr. Otto Mönckmeier dir. Kongrede iktisat bakan Walter Funk aç l fl konuflmas n yapm flt r. Kongrede afla daki konular görüflülmüfltür: 1- Muhasebe uzmanl mesle inin sorunlar, 2- flletme bütçeleri, 3- Y ll k hesaplar n denetimi, 4- fiirketler hukuku, 5- Tröstlerin denetimi, 6- Vergi otoritesince yap lan denetim, 7- Uzman ve denetçinin fonksiyonlar, 8- Kamu otoritesi taraf ndan fiyatland rman n kontrolü ve maliyet belirleme yöntemleri. kinci Dünya Savafl ndan bir y l önceki bir tarihe denk gelen bu kongrenin düzenlenmesinde baz sorunlar yer alm flt r. Daha önce bu kongrenin talya da yap lmas öngörülmüfltür. Ancak Mussolini yönetimine karfl olan gruplar bu kongrenin talya da yap lamas n istememifllerdir. Amerika Muhasebe Uzmanlar Birli i taraf ndan yap lmas teklifi de gerçekleflmemifltir. Sonuçta, kongrenin Almanya da yap lmas kararlaflt r lm flt r. Bu kongrenin özelli i kinci Dünya Savafl na yak n bir tarihe denk gelmesine ra men kat l m say s n n 1.602 gibi yüksek bir say ya ulaflmas - d r. Bu kongreye 32 ülke temsilcisi kat lm fl ve yabanc kat l mc say s 181 olmufltur. 2.1.6. Alt nc Dünya Muhasebeciler Kongresi 1952 de Londra da yap lm flt r. kinci Dünya Savafl n n ve ekonomik krizlerin meydana gelmesi muhasebe kongrelerinin 14 y l sonra yap labilmesine neden olmufltur. Kongrenin baflkan, Sir Harold Gibson Howitt dir. Kongrenin konular ; fiyat dalgalanmalar n n muhasebeye etkisi, sermayeden yararlanmada muhasebe ihtiyac, sanayi muhasebesi, kamu hizmeti ve uygulamas nda muhasebe, vergilendirme etkisi vd. dir. 2.1.7. Yedinci Dünya Muhasebeciler Kongresi 9-13 Eylül 1957 tarihleri aras nda Hollanda da yap lm flt r. Kongrenin baflkan, J. Kraayenhof dur. Kongreye 44 ülkeden 1.700 muhasebecinin kat ld refakatçilerle birlikte kat l m say s n n 2.800 e ç kt bilinmektedir. Bu kongreye Türkiye den de kat - l mc yer alm flt r. Bu kongrede tart - fl lan konular, flunlard r: 333

334 1- Muhasebe mesle inin ilkeleri, 2- Bütçeleme ve muhasebenin ça dafllaflt r lmas, 3- Varl klar n mevcudiyetinin do rulanmas, 4- fl organizasyonu ve kamu muhasebesi, 5- ç denetçi, 6- flletme kar n n belirlenmesi. Bu kongrenin özelliklerini flöyle özetleyebiliriz: 1- Kongreye ilgi ve kat l mc say s çoktur. 2- Kongreye düzenlenen ülke taraf ndan üst düzeyde ilgi gösterilmifltir. (Kongrenin aç l fl konuflmas n Hollanda Prensi Bernhard yapm flt r. Hollanda Kraliçesi kongre kat l mc lar na özel resepsiyon vermifltir.) 3- Bu kongreye Türkiye den kat l m olmufltur. 2.1.8. Sekizinci Dünya Muhasebeciler Kongresi 24-27 Eylül 1962 tarihleri aras nda Newyork da gerçeklefltirilmifltir. Kongrenin baflkan, Arthur B. Foye dir. Kongre 1627 si ABD den olmak üzere 2.200 kifliden fazla kat l mc ile gerçekleflmifltir. Türkiye den bu kongreye Prof. Dr. Osman Fikret Arkun, muhasebe tarihçisi smail Otar ve hsan Muskara kat lm flt r. Kongrenin konusu Dünya Ekonomisinde Denetim ve Finansal Raporlama olarak belirlenmifltir. 2.1.9. Dokuzuncu Dünya Muhasebeciler Kongresi Bu kongre 6-12 Eylül 1967 tarihleri aras nda Paris te toplanm flt r. Kongrenin baflkan Edward l. Lawson dur. Kongreye 2.300 kifli kat lm fl ve 150 adet bildiri sunulmufltur. Kongre nin konusu (ana tema) Muhasebede Yeni Ufuklar d r. Bu kongreye Türkiye den Prof. Dr. Fikret AR- KUN ve Prof. Dr. Oktay GÜVEML kat lm fllard r. 2.1.10. Onuncu Dünya Muhasebeciler Kongresi 17-20 Ekim 1975 tarihleri aras nda Sydney de (Avustralya) yap lm flt r. Kongreye 59 ülkeden 4.347 temsilci ve refakatçi kat lm flt r. Bu say kendisinden önce yap lan kongrelerin en fazlas d r. Türkiye den de bu kongreye 15 kifli kat lm flt r. Bu kat l mc lardan baz lar flunlard r: Prof. Dr. Osman Fikret ARKUN, Prof. Dr. Mehmet OLUÇ, Prof. Dr. Mustafa AY- SAN, Prof. Dr. Jale GÜVEN, Prof. Dr. Sedat ÜNALAN vd. Kongrenin konusu (ana tema) Finansal Raporlama ve letiflim dir. Bu kongrenin özelli- i kongrede uluslar aras muhasebe standartlar n n haz rlanmas, çok say - da kat l m n sa lanmas Türkiye den de çok kat l mc n n yer almas d r. 2.1.11. Onbirinci Dünya Muhasebeciler Kongresi 10-14 Ekim 1977 tarihleri aras nda Münih te yap lm flt r. Kongreye 6.000 in üzerinde muhasebeci ve refakatçi kat lm flt r. Kat lanlar n tam say s 68 ülkeden 3700 muhasebeci ve 2.600 refakatç d r. 200 ün üzerinde bildiri sunulmufltur. Kongrenin baflkan Prof. Dr. Karl Heinz Forster dir. Kongrenin konusu (ana tema) Tek Dünyada Muhasebecilik ve Denetim dir. Türkiye den kongreye

17 kifli kat lm flt r. Bu kat lanlardan baz lar flunlard r: Prof. Dr. Nurettin YELKEN, Prof. Dr. Cengiz PINAR, Prof. Dr. Mehmet Ali AKTU LU, Prof. Dr. Sedat ÜNALAN, Prof. Dr. Jale S HAY, Prof. Dr. Ömer LAL K, Prof. Dr. Osman Fikret ARKUN, Prof. Dr. Mustafa AYSAN, Prof. Dr. Kamuran PEK NER, Prof. Dr. Çetin fianli. Bu kongrenin özellikleri flöyle özetlenebilir: 1- Kat l m say s en üst düzeyde olmufltur. 2- Kongre nin sahipli ini üst düzey yöneticiler üstlenmifllerdir. (Bavaira Baflbakan Dr. Alfons Goppel, Federal Ekonomi Bakan Dr. Otto Lambsdorff ve Belediye Baflkan George Kronawitter.) 3- lk defa bir kongrede IAS temsilcisi bulunmufltur. 4- Prof. Dr. Mustafa AYSAN bu kongrede Türkiye nin IFAC a kurucu üye olarak kat l fl statüsünü Türkiye Muhasebe Uzmanlar Derne i ad na imzalam flt r. 2.1.12. Onikinci Dünya Muhasebeciler Kongresi 10-13 Ekim 1982 tarihleri aras nda Mexico City de yap lm flt r. Kongreye 4.000 civar nda kat l mc olmufltur. (refakatçilerle birlikte) Kongreye Türkiye den de kat lanlar olmufltur. Kongrenin baflkan, C. Juan Salles Manuel dir. Kongre, Muhasebe Prensipleri, Denetim, Yönetim Muhasebesi, Muhasebe Eti i, Devlet Aç s ndan Muhasebe Mesle i ve Muhasebe maj gibi konular kapsam flt r. Kongrenin özelli i; 1- Geliflmekte olan bir ülkede yap lmas, 2- Sosyalist ülkelerden IFAC a kat l - m n olmas, 3- lk defa kongre kitab n n yay nlanmam fl olmas d r. 2.1.13. Onüçüncü Dünya Muhasebeciler Kongresi 11-15 Ekim 1987 tarihleri aras nda Tokyo da yap lm flt r. Kongreye 5.000 civar nda kat l mc ve refakatçi gelmifltir. Kongrenin baflkan Takuguro Murayama d r. Kongreye 5000 civar nda kat l mc ve rafakatçi olmufltur. Kongrenin konusu, Bilgisayar Ortam nda Muhasebenin Rolü dür. Kongrenin özelli i, ilk defa böyle bir kongrede seçenekli oturumlar n yer almas d r. 2.1.14. Ondördüncü Dünya Muhasebeciler Kongresi 11-14 Ekim 1992 tarihleri aras nda Washington DC de yap lm flt r. Kongreye 500 ü ABD den olmak üzere 2000 in üzerinde kat l mc gelmifltir. Kongreyi IFAC n sorumlulu unda Amerikan Ba ms z Muhasebeciler Birli i, Amerikan Yönetim Muhasebecileri Birli i, Amerikan ç Denetçiler Birli i düzenlemifllerdir. Kongrenin baflkan J. Michael Cook tur. Kongrenin konusu, Küresel Ekonomide Muhasebecinin Rolü dür. 2.1.15. Onbeflinci Dünya Muhasebeciler Kongresi 26-29 Ekim 1997 tarihleri aras nda Paris te düzenlenmifltir. Kongreye 5.000 e yak n kat l mc n n oldu u söylenmektedir. Türkiye den de kala- 335

336 bal k bir grup kongrede haz r bulunmufltur. Prof. Dr. Oktay GÜVEML bu kongre de bildiri sunmufltur. Kongrenin baflkan William Nahum dur. Kongrenin organizasyonunda Fransa Ulusal Denetçiler Birli i, Fransa Muhasebe Uzmanlar Birli i ve IFAC görev alm fllard r. Kongrenin konusu Kamu Yarar na Hizmette Muhasebe ve Toplum dur. 2.1.16. Onalt nc Dünya Muhasebeciler Kongresi 18-21 Kas m 2002 tarihleri aras nda Çin in Yönetiminde olan Hong- Kong da yap lm flt r. Kongreye 6.000 civar nda kat l mc n n oldu u söylenmektedir. Kongreyi IFAC ile birlikte Hong-Kong Muhasebeciler Birli i (Hong-Kong Society of Accountants) organize etmifllerdir. Kongrenin baflkan, Andy Sc Lee dir. Kongrenin konusu Ekonomi ve Muhasebeciye Dayal Bilgi olarak belirlenmifltir. Bu kongrenin özellikleri: 1- lk olarak sosyalist bir ülkede dünya muhasebe kongresinin yap lmas, 2- Çinliler için özel oturumlar n düzenlenmesi, 3-17. Dünya muhasebe kongresinin 2006 da yap lmak üzere Türkiye taraf ndan üstlenilmesidir. 2.1.17. Onyedinci Dünya Muhasebeciler Kongresi Kongre, 13-16 Kas m 2006 tarihleri aras nda stanbul da yap lacakt r. Kongrede 2000 i yurtd fl ndan olmak üzere refakatçilerle birlikte 8.000 civar nda kat l mc n n yer almas beklenmektedir. Kongrenin baflkan Prof. Dr. Recep PEKDEM R dir. Kongrenin ana temas, Muhasebeciler: Dünyada Ekonomik Büyüme ve stikrar n Üreticileri olarak belirlenmifltir (WCOA: 2006). Kongrenin özellikleri flunlard r: 1- Yüzy llar boyunca dünyaya hükmetmifl olan Osmanl mparatorlu- u nun kültür miras n n yerald ; geliflmekte olan ve Asya ile Avrupa aras nda köprü görevini gören ve ortado u da yer alan Müslüman bir ülkede yap lmas, 2- Düzenleyen ülkede en üst düzeyde ilgi ve kat l m n yer almas (Kongreye Türkiye Cumhuriyeti nin cumhurbaflkan Ahmet Necdet SEZER ve Baflbakan Tayyip ERDO AN, aç l fl konuflmas n yapmak üzere kat lacaklard r. Baflbakan yard mc s ve Devlet Bakan Abdüllatif fiener, Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakan Ali BABACAN, Maliye Bakan Kemal UNAKITAN kongrede konuflmac olarak yer alacaklard r.) 3 fl kesiminin en üst düzeyde kat lmas planlanm flt r (TOBB baflkan. R - fat H SARCIKLIO LU ve birçok üst düzey iflletme yöneticileri kongreye oturum baflkan ve konuflmac olarak kat lacaklard r) 4- Kat l m say s n n flimdiye kadar yap lan on alt kongreye k yasla en fazla olmas beklenmektedir. 2.2. Uluslararas Muhasebe Tarihçileri Kongreleri 2.2.1. Genel Tan t m Uluslar aras Muhasebe Tarihçileri Kongresi girifl bölümünde de aç kland üzere Uluslar aras Muhasebe Tarihçileri Akademisi nin sorumlulu unda, bu akademinin geçmiflteki ve gelecekteki kongre yürütücülerinin öne-

risiyle Akademi yönetimi taraf ndan karara ba lanmaktad r. fiimdiye kadar 11 adet uluslararas muhasebe tarihçileri kongresi düzenlenmifltir. 1984 de Pisa da yap lan 4. Muhasebe Tarihçileri Kongresi ne rahmetli smail OTAR ile Prof. Dr. Çi dem SO- LAfi bildiri ile kat lm fllard r. Prof Dr. Oktay GÜVEML, muhasebe tarihinde ihtisaslaflm fl bir ö retim üyesidir. Türkiye nin dünya muhasebe tarihçileri kongreleri ile iliflkilerini ve kongrelere kat lanlar n Türkiye temsilcili ini üstlenmifl bir konumdad r. Prof. GÜVEML, dört kongreye tebli i sunarak kat lm flt r. 12. muhasebe tarihçileri kongresinin, 20-24 Temmuz 2008 tarihleri aras nda, Muhasebe Tarihçileri Akademisi ile Marmara Üniversitesi ve Muhasebe ve Finansman Ö retim Üyeleri Derne i (MUFAD) taraf ndan stanbul da düzenlenmesine karar verilmifltir. Kongrenin baflkan Prof. Dr. Oktay GÜVEML dir. Bu kongrenin baflar l bir flekilde düzenlenebilmesi için; haz rl klara yo un bir flekilde devam edilmektedir. 11. muhasebe tarihçileri kongresinin Türk delegasyonu nda yer alan tebli- i konular ile tebli i haz rlayanlar afla dad r (Örten, 2006: 26-27). Bu kongreye Türkiye 7 tebli ile kat lm flt r (Elevents World Congress of Accounting Historians: 4-205) 337

Tablo 1: 11. Muhasebe Tarihçileri Kongresinin Türk Delegasyonu nda Yer Alan Tebli i Konular le Tebli Haz rlayanlar TEBL KONULARI TEBL HAZIRLAYANLAR 1- World Congress of Accounting Historians Prof. Dr. Oktay GÜVEML 1970-2006: An Evaluation (Muhasebe Tarihçileri Batuhan GÜVEML Dünya Kongreleri, 1970-2006: Bir De erlendirme) (Marmara Üniversitesi) 2- Development of Accounting In The First Half of Prof. Dr. Remzi ÖRTEN 20th Century (20. Yüzy l n lk Yar s nda Türkiye de (Gazi Üniversitesi) Muhasebenin Geliflimi) 3- Higher Education Institutions and The Accounting Prof. Dr. Yusuf SÜRMEN Education In The Second Half of 19th Century Arafl. Gör. Dr. U ur KAYA In The Ottoman Empire (19. Yüzy l n kinci Arafl. Gör. Hilmi Erdo an YAYLA Yar s nda Osmanl mparatorlu unda Yüksek (Karadeniz Teknik Üniversitesi) Ö retim Kurumlar ve Muhasebe E itimi) 4- Public Financial Adminastration of Ottoman Haydar KULAKSIZ Empire Between The Years 1838-1880 and (Maliye Bakanl Muhasebat General Directorate of Public Accounts (1838-1880 Genel Müdürlü ü) Y llar Aras nda Osmanl mparatorlu unda Kamu Maliyesi Yönetimi ve Muhasebat Genel Müdürlü ü) 5- From The First Corporate Accounting Practise Doç. Dr. Cengiz TORAMAN In The Ottoman Empire: Eregli Coal Company And (Bal kesir Üniversitesi) Accounting Book Records 19th Century (19. As rda Dr. Ahmet Ö RETEN Osmanl mparatorlu u nda lk fiirketler Muhasebesi (Zonguldak Karaelmas Üniversitesi) Uygulamas : Ere li Kömür flletmesi ve Muhasebe Kay tlar ) 6- An Accounting System Used Between 14th Yrd. Doç. Dr. Mehmet ERKAN and 19th Centuries In The Middle East: The Yrd. Doç. Dr. O uzhan AYDEM R Merdiven (Stairs) Method (Ortado uda 14. ve Yrd. Doç. Dr. Cemal EL TAfi 19. yüzy llar aras nda uygulanan bir Muhasebe (Afyon Kocatepe Üniversitesi) Sistemi: Merdiven Yöntemi) 7- A Descriptive Study On Accounting System of Dr. Abdülkerim DAfiTAN Early 19th Century Ottoman Navy 1803 Routien (Karadeniz Teknik Üniversitesi) Fleet Navigation to The Mediterranien Sea Arfl. Gör. Hilmi Erdo an YAYLA (19. Yüzy l n Bafl nda Osmanl Donanmas ndaki (Giresun Üniversitesi) Muhasebe Sistemi Üzerinde Tasviri Bir Çal flma: 1803 te Akdeniz de Yap lan Deniz Seferi le lgili) 338

Tablo 2: Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongrelerini Özetleyen Tablo KONGRELER YILI DÜZENLEND fieh R I. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi 9-12 Ekim 1970 Brussels II. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi 21-22 A ustos 1976 Atlanta III. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi 16-18 A ustos 1980 London IV. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi 23-27 A ustos 1984 Pisa V. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi 1-24 A ustos 1988 Sydney VI. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi 1992 Kyoto VII. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi 11-13 A ustos 1996 Kingston VIII. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi 19-21 Temmuz 2000 Madrid IX. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi 30 Temmuz-2 A ustos Melbourne 2002 X. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi 1-5 A ustos 2005 St Lou s/owford XI. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi Temmuz Nantes XII. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi 20-24 Temmuz 2008 stanbul Kaynak: http://www.tmud.org.tr/tarihcilerkong.htm. (Eriflim Tarihi: 26.10.2006) 3. ULUSLARARASI MUHASEBE KONFERANSLARI (ULUSLARARASI MUHASEBE E T M VE ARAfiTIRMA KONFERANSLARI) 3.1. Genel Tan t m Uluslararas muhasebe konferanslar temelde uluslararas muhasebe e itimi ve araflt rma konferanslar n kapsam na almaktad r. Bu konferanslar uluslararas Muhasebe E itimi ve Araflt rmalar Birli i düzenlemektedir. Bu kuruluflun 1984 y l nda 6. Uluslararas Muhasebe E itimi Konferans - na ev sahipli ine efllik etmek için kuruldu u bilinmektedir. 17 A ustos 1984 tarihinde Kanada, Japonya, ABD, Avustralya, Almanya ve ngiltere den gelen temsilcilerin kurulufl tüzü ünü imzalamalar ile bu birli in kuruluflu tamamlanm flt r. Bu birli in ilk baflkan Muhasebe Tarihçileri Akademisi kurucular ndan Paul Garner dir (Güvemli, Gücenme vd., 2006: 623-624). Bu kuruluflun temel amac muhasebe e itim ve araflt rmalar n uluslararas düzeyde özendirmek, uluslararas muhasebe standartlar n n geliflimine katk da bulunmak, muhasebe kongrelerinin düzenlenmesine yard mc olmakt r. Bu kuruluflun temel amac rekabetçi olmak de il muhasebe e itim ve araflt rmalar na katk da bulunmakt r. 339

340 3.2. Uluslararas Muhasebe E itim Konferanslar n n Özetlenmesi 6. s Japonya da düzenlenen Uluslararas Muhasebe E itim Konferans ndan sonra Uluslar aras Muhasebe E itimi ve Araflt rma Birli i taraf ndan düzenlenen konferanslar afla dad r: 1-7. Uluslararas Muhasebe E itimcileri Konferans : Ekim 1992 de Virginia da düzenlenmifltir. 48 ülkeden 440 muhasebe e itimcisi kat lm flt r (Güvemli, Gücenme vd., 2006: 626). 2-8. Uluslararas Muhasebe E itimcileri Konferans : Ekim 1997 de Paris te düzenlenmifltir. 61 ülkeden 700 civar nda muhasebe e itimcisi kat lm flt r (Güvemli, Gücenme vd., 2006: 627). 3-9. Uluslararas Muhasebe E itimcileri Konferans : Kas m 2002 de Hong-Kong da düzenlenmifltir. 4-10. Uluslararas Muhasebe E itimcileri Konferans : 9-11 Kas m 2006 tarihlerinde düzenlenmesi öngörülmüfltür. Bu konferans, MÖDAV ve IAAER taraf ndan birlikte düzenlenecektir. 3.3. Uluslararas Muhasebe Araflt rma Konferanslar n n Özetlenmesi 1. Muhasebe Araflt rma Konferans : Eylül 1995 te ngiltere de düzenlenmifltir. Konferans düzenleyen kurum Warvick Üniversitesi dir. 2. Muhasebe Araflt rma Konferans : Ekim 1998 de Chicago da düzenlenmifltir. Düzenleyen Kurum Depaul Üniversitesi dir. Konferansta 26 ülkeden 175 kat l mc yer alm flt r. 3. Muhasebe Araflt rma Konferans : Ekim 2000 de Japonya da düzenlenmifltir. Konferans düzenleyen kurum, Japon Uluslararas Muhasebe Faaliyetleri Derne i dir. 4. Muhasebe Araflt rma Konferans : Haziran 2004 de Güney Afrika da düzenlenmifltir. 5. Muhasebe Araflt rma Konferans : Eylül 2005 de Fransa da düzenlenmifltir. 4. ULUSAL MUHASEBE KONGRELER 4.1. Genel Tan t m Ulusal muhasebe kongreleri genelde muhasebe meslek birlikleri taraf ndan yap lmaktad r. Ulusal muhasebe kongreleri, muhasebe mesle inin geliflmesi, muhasebe mesle i ile ilgili sorunlar n çözümü gibi konular kapsamaktad r. Konu Türkiye aç s ndan ele al nd nda 1932, 1938, 1949, 1956, 1961, 1966, 1972, 1977, 1987 y llar nda olmak üzere dokuz kez teflebbüs edilmesine ra men 1989 a kadar yasallaflamayan muhasebe mesle i ve yasal mesleki organizasyonun yoklu u Türkiye de ulusal muhasebe kongrelerinin düzenlenmesini engelleyici etkide bulunmufltur. Girifl bölümünde de aç kland üzere Eksper Muhasipler ve flletme Organizatörleri Derne i" ve sonraki ad yla Türkiye Muhasebe Uzmanlar Derne- i, muhasebe kongrelerinin düzenlenmesinde önemli katk larda bulunmufl ve uzun y llar bu yasal bofllu u doldurmufltur. Türkiye de düzenlenen ulusal muhasebe kongrelerinin say s 17 dir. Bu kongrelerin özetlenmesine iliflkin tablo afla da yer almaktad r.

Tablo 3. Ulusal Muhasebe Kongrelerini Özetleyen Tablo KONGRELER YILI KONUSU I. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 2-4 Eylül 1957 Ekonomik Kalk nma ve Muhasebeci Meslekte E itim II. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 10-13 Eylül 1958 Meslekte örgütlenme, E itim III. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 9-12 Eylül 1959 Muhasebe Standartlar, Örgütlenme IV. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 12-15 Eylül 1960 Örgütlenme, Meslek Kanun Tasar s Tasla V. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 4-7 Eylül 1961 Muhasebecinin Sorumlulu u, Örgütlenme VI. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 5-8 Eylül 1962 Bat Ülkelerinde Meslek, Finansal Tablolar VII. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 11-13 Eylül 1963 Ekonomik Kalk nma, Muhasebe ve Örgütlenme VIII. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 21-24 Eylül 1964 Terimler, Örgütlenme IX. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 6-8 Eylül 1965 Maliyetler, Hesap Planlar, Örgütlenme X. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 12-14 Eylül 1966 Finansal Tablolar, Mesle in Örgütlenmesi XI. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 8-10 Eylül 1969 Bilanço ve Kar-Zarar Tablolar XII. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 20-22 Ekim 1976 Muhasebecinin Sosyal Sorumlulu u XIII. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 8-10 Ekim 1980 Muhasebe ve Ekonomik Kalk nma Politikas XIV. Türkiye Muhasebe Kongresi (TMUD) 30 Ekim-2 Kas m 1987 Muhasebe Mesle i, Meslek Kanunu htiyac XV. Türkiye Muhasebe Kongresi (TÜRMOB) 28 fiubat- 3 Mart 1992 Meslek Standartlar XVI. Türkiye Muhasebe Kongresi (TÜRMOB) 11-13 Eylül 1997 Ekonominin Denetim Düzeni ve Muhasebe XVII. Türkiye Muhasebe Kongresi (TÜRMOB) 10-12 Ekim 2002 Muhasebe, Vergi ve Denetimde Yeni Yaklafl mlar Kaynak: http://www.tmud.org.tr/muhasebekong.htm. (Eriflim Tarihi: 26.10.2006) 341

342 lki 1957 de toplanan kongrelerde, normal çal flma koflullar alt nda iflbirli i yapmayan, hatta bazen birbirine karfl çal flmalar yapan, Maliye Bakanl yetkilileri, Maliye Bakanl Hesap Uzmanlar Kurulu ile Teftifl Kurulu üyeleri, Baflbakanl k Yüksek Denetleme Kurulu Üyeleri, Ticaret ve Sanayi Bakanl yetkilileri, K T ler, ve özel iflletmelerin yöneticileri ile muhasebecileri, muhasebe, kamu maliyesi, hukuk ve ilgili di er sosyal bilim dallar nda akademik çal flma yapan ö retim üyeleri, serbest hesap uzman, mali müflavir, muhasebe uzman gibi unvanlarla muhasebe alan nda serbest meslek faaliyeti yapan muhasebeciler, bir araya gelerek mesle in sorunlar n tart flm fllard r. Zamana zaman tansiyonu yükselen tart flmalara karfl n, ç karlar birbiriyle çeliflen bu gruplar, mesle in gelece i konusunda önemli görüfller ortaya koymufllar ve kararlar alm fllard r. Kongre kararlar n n bir ço u uygulanamam fl, bir ço u toplumu gecikerek etkilemifltir. Ancak, önceleri birbiriyle iflbirli i yapmayacak kadar birbirinden kopuk ve anlaflmazl klar içinde bulunan ve baz hallerde birbirini düflman gibi gören bu gruplar n, Kongre lerde muhasebe mesle inin gelece i üzerinde çal flmaya ve tart flmaya bafllamalar, ülkemizde mesle in uygun geliflmesini isteyenlerin, bu geliflmelere yapt klar en önemli katk d r (Aysan, 1997: 9). 5. ULUSAL MUHASEBE SEMPOZYUMLARI Türkiye de düzenlenen ulusal muhasebe sempozyumlar muhasebe e itim sempozyumlar, muhasebe standartlar sempozyumlar, muhasebe uygulamalar ve vergi mevzuat sempozyumlar, muhasebe denetim sempozyumlar olmak üzere dört bölümde incelenebilir. Bu sempozyumlar n genel tan t m ile bu sempozyumlar özetleyen tablolar bu bölümün inceleme konusunu oluflturacakt r. 5.1. Muhasebe E itimi Sempozyumlar (MES) Muhasebe e itimi sempozyumlar - n temelde Türkiye deki üniversiteler düzenlerler. Bugün için Türkiye de yeni kurulan üniversiteler ve özel üniversiteler dahil 93 üniversite bulunmaktad r. Muhasebe e itim sempozyumlar - n n temel amac muhasebe e itiminin daha iyi bir flekilde yap lmas na katk da bulunmakt r. Her y l bir üniversitemizin sorumlulu u alt nda düzenlenen bu sempozyumlar n amac, ülkemizde muhasebe e itim ve ö retimine iliflkin geliflmeleri ve gereksinimleri ele alarak tart flmak ve ulafl lan sonuçlar e itim ve ö retim programlar na yans tmakt r. Sempozyumun di er amac ise, muhasebe ö retim üyelerini bir araya getirerek, bu toplulu un sosyal iliflkilerini kuvvetlendirmek ve bilimsel konularda iflbirli inde bulunmalar n sa lamakt r (Koçyalk n, 2001: v). Bugüne kadar Türkiye de 25 muhasebe e itimi sempozyumu yap lm flt r. Bu sempozyumlar n birincisi stanbul Üniversitesi flletme Fakültesi Muhasebe Enstitüsü taraf ndan düzenlenmifltir. Enstitünün en büyük etkin-

liklerinden biri, flüphesiz amac ülkemizde muhasebe ö retim ve e itimine katk da bulunmak olarak belirlenen Muhasebe E itimi Sempozyumu nu bafllatm fl olmas d r. Di er yüksek ö retim kurumlar n n da bu sempozyumu benimsemeleri, sempozyumu bafllatma karar n n do rulu unu teyit etmifltir. (Ülgen, 2004: ix) Bu sempozyumlara ait özetlenmifl bilgiler afla daki tabloda yer almaktad r. 343

Tablo 4: Ulusal Muhasebe E itimi Sempozyumlar n Özetleyen Tablo Sempozyum Say s Tarih Düzenleyen Üniversite Konu 1. MES 20-21 Nisan1979 stanbul Üniversitesi flletme Fakültesi Bu sempozyumda Türkiye deki üniversitelerde Muhasebe Enstitüsü mevcut muhasebe e itiminin durumunun ortaya konup durum tespiti yap ld, geliflmifl ülkelerdeki muhasebe e itiminin araflt r ld ve karfl laflt rmalar n yap ld gözlemlenmektedir. 2. MES 24-26 Nisan 1980 stanbul Üniversitesi Muhasebe e itiminde pedegoji sorunlar, motiveasyon flletme Fakültesi Muhasebe Enstitüsü ve metedoloji sorunlar n n ortaya konmas ve özel Ege Üniversitesi flletme Fakültesi sektörün ihtiyac n karfl lamak üzere muhasebe Muhasebe Bölümü e itiminin flekillendirilmesi hedeflenmifltir. 3. MES 11-13 May s 1981 Ankara ktisadi ve Ticari limler Akademisi Ana Tema: Muhasebe E itim Programlar n n (Gazi Üniversitesi BF) gelifltirilmesi. 4. MES 27-29 May s 1982 stanbul ktisadi ve Ticari limler Akademisi Ana Tema: Muhasebe E itimi ve Uygulaman n Uyumlaflt r lmas 5. MES 1-3 Haziran 1983 Marmara Üniversitesi BF Türkiye de Ekonomik Geliflmelerin Muhasebe E itimi ne Getirdi i Sorumluluklar 6. MES 9-11 may s 1984 Gazi Üniversitesi BF Uluslar aras Muhasebe ve Denetim Sorunlar 7. MES 30 Ekim- 1 Kas m 1985 Anadolu Üniversitesi BF Muhasebeyi Yönlendiren Faktörler 8. MES 30 Nisan 3 May s 1986 Ankara Üniversitesi Yeminli Mali Müflavirlik Mesle i ve Gelece i SBF 9. MES 7-12 Aral k 1987 Uluda Üniversitesi Teknolojik Geliflmeler Karfl s nda Muhasebe E itimi ve BF Uygulamaya Getirdi i Sorunlar 10. MES 24-28 Ekim 1989 Marmara Üniversitesi BF Türkiye nin ekonomik gündeminde muhasebe uygulamalar ve e itimi (Panel havas nda geçmifltir) 344

11. MES 30 Ekim- 1 Kas m 1985 stanbul Üniversitesi ktisat Fakültesi flletmelerin Muhasebe e itiminden beklentiler flletme Yönetimi ve Muhasebe Araflt rma Merkezi 12. MES 20-24 Nisan 1991 Ankara Üniversitesi SBF Avrupa Birli i ne Entegrasyonda Muhasebe Standartlar 13. MES 20-11 May s 1993 Dokuz Eylül Üniversitesi BF Küreselleflme ve Muhasebe E itimi 14. MES 31 Ekim- 4 Kas m 1995 Hacettepe Üniversitesi BF Muhasebe E itiminde Yeni Boyutlar 15. MES 13-17 Kas m 1996 Süleyman Demirel Üniversitesi BF ve Üniversite ve Üniversite d fl Kurulufllarda MÖDAV Muhasebe e itimi 16. MES 1-5 Ekim 1997 Anadolu Üniversitesi BF 21. Yüzy la Girerken Muhasebe E itimi ve Muhasebe Uygulamalar n n De erlendirilmesi 17. MES 29 Nisan-3 May s 1998 Celal Bayar Üniversitesi BF Muhasebe E itiminde Ça dafl Perspektifler 18. MES 12-16 May s 1999 Kocaeli Üniversitesi Türkiye de Muhasebe E itimi ile Uygulama Aras ndaki Sorunlar 19. MES 18-20 May s 2000 stanbul Üniversitesi flletme Fakültesi Muhasebe E itiminin Gelece i ve Muhasebe Muhasebe Enstitüsü Mesle ine Etkileri 20. MES 23-27 May s 2001 Ankara Üniversitesi SBF Muhasebe e itiminde yeni ufuklar 21. MES 29 May s 02 Haziran 2002 Marmara Üniversitesi BF Muhasebe Uygulamalar nda Etik ve Muhasebe Finansman Anabilim Dal Kamuyu Ayd nlatma 22. MES 21-25 May s 2003 Gazi Üniversitesi BF flletme Bölümü Muhasebe E itim: E ilim ve Etkileflimler 23. MES 19-23 May s 2004 stanbul Üniversitesi flletme Fakültesi Üniversitelerimizin Lisans ve Lisansüstü Muhasebe Enstitüsü programlar nda Muhasebe E itiminin Kalitesinin Art r lmas Yollar n n Araflt r lmas 24. MES 27-30 Nisan 2005 Mu la Üniversitesi BF Muhasebe Ortam ndaki Güncel Geliflmeler ve Muhasebe E itimine Etkileri 25. MES 19-23 Nisan 2006 Hacettepe Üniversitesi BF Uluslararas Muhasebe Standartlar ve Muhasebe E itimine Etkisi 26. MES Uluda Üniversitesi BF 345

5.2. Muhasebe Standartlar Sempozyumlar (MSS) Bu sempozyumlar TÜRMOB a ba l mesleki odalardan biri olan zmir SMMMO taraf ndan yürütülmektedir. fiimdiye kadar bu oda taraf ndan yürütülen Muhasebe Standartlar Sempozyumu nun say s 9 dur. Bu sempozyumlar n amac uluslararas muhasebe standartlar n tan tmak ve bunlar n uygulanmas na katk da bulunmakt r. zmir SMMMO taraf ndan flimdiye kadar düzenlenen muhasebe standartlar sempozyumlar afla da özetlenmifltir: Tablo 5: Muhasebe Standartlar Sempozyumlar n Özetleyen Tablo 346 SEMPOZYUM DÜZENLEND TAR H KONU 1. MSS 30 Ekim-3 Kas m 1996 Türkiye nin muhasebe standartlar n n uygulanmas aç s ndan mevcut durumunun tespitine yönelik bir konu çerçevesinde yap lm flt r. 2. MSS 1997 Türkiye Muhasebe standartlar n incelendi i ve yay nlanacak olanlar n tart flmaya aç ld bir sempozyum olmufltur. (TMS 1-2-3-4-5 tart fl lm flt r.) 3. MSS 4-8 Kas m 1998 Türkiye Muhasebe Standartlar incelenmifl ve tart fl lm flt r. (TMS 2-8-9-10 tart fl lm flt r) 4. MSS 3-7 Kas m 1999 TMS 1-6-7-14-32 tart fl lm flt r. 5. MSS 1-5 Kas m 2000 TMS 12-13-15-36 tart fl lm flt r. 6. MSS 3-7 Ekim 2001 TMS 4-5-14 tart fl lm flt r. 7. MSS 13-17 Ekim 2003 Enflasyon Muhasebesi Vergi E Etkileflimi ve Muhasebe Standartlar ndaki Düzenlemeler üzerinde durulmufltur. 8. MSS 24-28 Kas m 2004 Varl klarda De er Düflüklü ü Standart, Dönem net kar veya zarar, temel hatalar ve muhasebe politikalar standart, kur de ifliminin etkileri standart, ve yüksek enflasyon dönemlerinde finansla raporlama standart üzerinde durulmufltur. 9. MSS 17-21 Kas m 2005 Muhasebe Standartlar na genel bak fl, Uluslar aras finansla raporlama standartlar n n ilk kez uygulanmas nda ilkeler genel bafll nda yap lm flt r.

5.3. Muhasebe Uygulamalar ve Vergi Mevzuat Sempozyumlar Bu sempozyumlar Ankara SMMMO taraf ndan düzenlenmektedir. Bu sempozyumlar n temel amac, muhasebe uygulamalar ile vergi mevzuat na iliflkin aç klamalar n yap lmas, uygulama farkl l klar n n ortaya ç kar lmas, uyumlaflt r lmas aç s ndan çözüm önerilerinin getirilmesi fleklinde özetlenebilir. Vergi ve muhasebe dünyas nda yaflanan temel sorunlar n çözülmesi, genel ve güncel sorunlar n incelenmesiyle, araflt r lmas yla, tart fl lmas yla ve teori ile uygulama aras nda do ru bir sentezle sa lanabilir. Bu sempozyumlar önemli bir kaynak olmas n n yan nda, somut sorunlarda düflünsel birli i oluflturma sürecine de katk yapmaktad r (Koç, 2004: 7) fiimdiye kadar Türkiye de yap lan muhasebe uygulamalar ve vergi mevzuat sempozyumu 4 adettir. Ve bunlara iliflkin özet bilgiler afla daki tabloda yer almaktad r: Tablo 6: Türkiye Muhasebe Uygulamalar ve Vergi Mevzuat Sempozyumlar n Özetleyen Tablo SEMPOZYUM DÜZENLEND TAR H KONU 1. Muhasebe Muhasebe uygulamas ve Uygulamalar ve Vergi 04-08 Haziran 1997 vergi uygulamas aç s ndan Mevzuat Sempozyumu vergi yasalar ndaki de ifliklik yaklafl mlar ve muhasebe konular üzerine yo unlaflm flt r. 2. Muhasebe Vergi Uygulamalar n n mali Uygulamalar ve Vergi 17-21 Haziran 1998 piyasalara ve finansal Mevzuat Sempozyumu araçlar n muhasebe uygulamlar na etkisi üzerine odaklanm flt r. 3. Muhasebe Vergi Uygulamalar na liflkin Uygulamalar ve Vergi 23-27 Haziran 1999 Son de iflikliklerin muhasebe Mevzuat Sempozyumu uygulamalar na etkileri üzerine yo unlaflm flt r. 4. Muhasebe Türkiye de Uygulanacak Uygulamalar ve Vergi 1-5 Mart 2004 Muhasebe Standartlar n n Mevzuat Sempozyumu Muhasebe ve Vergi Uygulamalar na Etkileri ana temas üzerinde yap lm flt r. 5.4. Muhasebe Denetimi Sempozyumlar Bu sempozyumlar stanbul SMMMO taraf ndan düzenlenmektedir. Bu sempozyumlar n temel amac, muhasebe denetimine iliflkin sorunlar, çözüm önerileri, muhasebe denetiminin daha etkin ve daha sa l kl bir flekilde yap labilmesi için gerekli olan önlemlerdir. Düzenlenen bu sempozyumlar n say s 7 dir. Bu sempozyumlara ait bilgileri içeren özet bir tablo afla dad r. 347

Tablo 7: Muhasebe Denetimi Sempozyumlar n Özetleyen Tablo SEMPOZYUM DÜZENLEND TAR H KONU 1. Muhasebe Denetimi Türkiye de Muhasebe ve Sempozyumu 6-8 Nisan 1995 Denetim Mesle inin Gelece i 2. Muhasebe Denetimi Muhasebe Mesle inde Sempozyumu 3-7 Nisan 1996 2000 lere Do ru 3. Muhasebe Denetimi Muhasebe Denetim Sempozyumu 30 Nisan - 4 May s 1997 Mesle inde Yetkiler, Sorumluluklar ve Meslek Ahlak 4. Muhasebe Denetimi 21. Yüzy la Girerken Sempozyumu 5-9 May s 1999 Muhasebe Denetimi Mesle i ve Teknolojik Geliflmeler 5. Muhasebe Denetimi Profesyonel Muhasebe Sempozyumu 2-6 May s 2001 Mesle inin 21. Yüzy lda Vizyonu ve Misyonu 6. Muhasebe Denetimi Globalleflmenin Muhasebe Sempozyumu 16-20 Nisan 2003 Mesle ine Olan Etkileri ve Toplum Ç karlar n n Korunmas 7. Muhasebe Denetimi Denetim olgusu ve Sempozyumu 20-24 Nisan 2005 elektronik ortamlarda (I.Uluslararas Muhasebe muhasebe denetimi, Denetimi Sempozyumu) IFAC meslek ahlak kurallar ve Finansal raporlamada harmonizasyon konular na yo unlaflm flt r. 348 6. TÜRK YE DEK GÖNÜLLÜ MUHASEBE KURULUfiLARI VE BUNLAR TARAFINDAN YÜRÜTÜLEN MUHASEBE ETK NL KLER Türkiye de muhasebe mesle ine gönüllü olarak katk veren sivil toplum kuruluflu niteli inde üç oluflum bulunmaktad r. Bu üç gönüllü kurulufl Türkiye de yap lacak muhasebe mesle i ile ilgili her türlü organizasyonda ve uluslar aras temsil konusunda öncülük görevlerini yerine getirmektedir. Ayr ca yurt içinde çal fltaylar, yuvarlak masa toplant lar, paneller ve üniversite gezileri düzenlemek suretiyle muhasebe e itimine ve muhasebe mesle ine önemli katk larda bulunmaktad rlar. 6.1. TMUD (Türkiye Muhasebe Uzmanlar Derne i) 1942 y l nda "Eksper Muhasipler ve

flletme Organizatörleri Derne i" ad yla kurulmufl, ülkemizde muhasebe mesle inin geliflmesi için önemli bir kilometre tafl olmufltur. 1967 y - l nda ad "Türkiye Muhasebe Uzmanlar Derne i" ne dönüfltürülen bu öncü kurulufl, 1942'de rahmetli Prof. Osman Fikret Arkun, Prof. Dr. smail Otar ve 12 arkadafl taraf ndan kurulmufltur. 1967'de derne in statüsünde önemli de ifliklikler yap lm fl ve üye say s o tarihten bugüne kadar 100'den 1300'e ulaflm flt r (www.tmud.org.tr/kurulufl). Derne- in baflkanl n Dr. Masum Türker yürütmektedir. Muhasebe mesle inin geliflmesine, kongre konferans ve sempozyumlar n düzenlenmesine büyük katk lar olan bu kurulufl muhasebe mesle i, meslek yasas ç k ncaya kadar mesleki örgütle ilgili bu bofllu u doldurmufltur. 17. dünya muhasebe kongresinin düzenleyicilerinden birisidir. 6.2. MÖDAV (Muhasebe Ö retim Üyeleri Bilim ve Dayan flma Vakf ) 1995 y l ndan beri faaliyette bulunmaktad r. Baflkan Prof. Dr. Tu rul TÜFEKÇ dir. MÖDAV, muhasebe alan nda yap lan bilimsel araflt rmalar n makale olarak yay nland Muhasebe Bilim Dünyas Dergisi ni ç kararak da muhasebe bilim ve meslek dünyas na katk da bulunmaktad r. MÖDAV ülkemizde ulusal düzeyde muhasebe panelleri, çal fltaylar düzenleyen Türkiye Muhasebe E itim Sempozyumlar na katk da bulunan gönüllü kurulufllardan ikincisidir. MÖ- DAV ayn zamanda uluslar aras düzeyde konferanslar düzenleyen kurulufllardan da biridir. MÖDAV n bu güne kadar düzenlemifl oldu u 2 uluslar aras muhasebe konferans vard r. Bunlardan birincisi 3-5 Kas m 2004 tarihinde stanbul da gerçeklefltirilmifltir. 1. Uluslar aras Muhasebe Kongresi nin ana temas Yak nsama Yolunda (On The Way To Convergence) d r. MÖDAV n düzenledi i 1. Uluslar aras Muhasebe Konferans na tebli i sunarak kat lan yurtd fl temsilcileri flunlard r: Adriana Tiron Tudor, Alexandra Ileana Mu Iu, Arne Fagerström, Lars G. HAssel, GAry M. Cunn gham, Jqnek Ratnatunga, Norman Gray, Kashi R. Balachandran, Jean J. Chen, Peng Cheng. 2. uluslararas Muhasebe Konferans ise 10-12 Kas m 2005 tarihleri aras nda yine stanbul da gerçeklefltirilmifltir. Konferans n ana temas, Ça dafl Dünyada Muhasebe ve Denetimin Geliflimi (Evoluation of Accounting and Audating in The Modern World) d r. MÖDAV n düzenledi i 2. Uluslar aras Muhasebe Konferans na tebli i sunarak kat lan yurtd fl temsilcileri flunlard r: Ali Alnodel, Philipp Volmer, Jamal Hor, Mac Gary Cunningham, Rejean Belzile, Jochen Zimmermann, Puan Yatim, Chantal Viger, Therese Maria Demediuk, Peter Mark Demediuk, John Webb, Ainul Islam, Moung Yin Chan, Robert Bob Colson, Milan Hrdy, Marta Sikorska, Sergio Beretta, Fouad K. Alnajjar, Peter Wolnizer, Cristina Gonçalves Gois, Adr ana T ron Tudor, Peng 349

350 Cheng, Gary Cunn ngham, Gary Prev ts, Janek Ratnatunga, Sa d Vousef Shahwan. 3. Uluslararas Muhasebe Konferans ise 9-10 Kas m 2006 tarihleri aras nda 10. Dünya Muhasebe E itimi Konferans ile birlefltirilerek stanbul da gerçeklefltirilecektir. MÖDAV n düzenledi i 10. Dünya Muhasebe E itimcileri Konferans ile birlefltirilen 3. Uluslar aras Muhasebe Konferans na yaklafl k 500 civar nda yabanc kat l mc n n tebli sunarak kat lmas beklenmektedir. 6.3. MUFAD (Muhasebe ve Finansman Ö retim Üyeleri Bilim ve Araflt rma Derne i) 1998 y l ndan beri faaliyette bulunmaktad r. Baflkanl n Prof. Dr. Oktay GÜVEML yapmaktad r. Baflkan Prof. Dr. Oktay GÜVEML nin önderli- inde muhasebe tarihi konusunda araflt rmalar yapan ve muhasebe araflt rmalar ile muhasebe ve finansman konusundaki geliflmeleri sahibi oldu u Muhasebe ve Finansman Dergisi nde yay nlayan bir kurulufltur. MUFAD Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi ne uzun y llar katk da bulunmufl; özellikle 11. Dünya Muhasebe Kongresine kat lan Türk Delegasyonunun her türlü organizasyonunu üstlenerek büyük bir hizmet vermifltir. 12. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi ni Marmara Üniversitesi ile birlikte 2008 y l nda Türkiye de düzenleyecektir. 7. SONUÇ Muhasebe meslek yasas n n geç oluflmas, Türkiye nin muhasebe kongre, konferans ve sempozyumlara katk s - n azalt c bir etkide bulunmufltur. Bununla beraber Türkiye Uluslar aras Muhasebe Standartlar Kurulu nun üyesi ve IFAC n kurucu üyesi olmufltur (TMUD arac l ile). Türkiye fazla say da olmasa da uluslararas muhasebe kongrelerine tebli sunarak, kat l mc göndererek katk - da bulunmufltur. Son y llarda Türkiye nin uluslararas muhasebe kongre ve konferanslar na olan katk s, önemli ölçüde artma göstermifltir. 7., 8. 9. 10., 11. 15. ve 16. Dünya Muhasebe Kongrelerine kat l mc gönderme, 15. Dünya Muahsebe Tarihçileri Kongresi ne tebli i sunarak kat lma 4., 8., 9., 10. ve 11. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongrelerine tebli sunarak kat lma, 1. ve 2. Dünya Muhasebe Konferanslar n düzenleme, 3. uluslar aras Muhasebe Konferans ile birlefltirerek 10. Uluslar aras Muhasebe E itimcileri Konferans n düzenleme Türkiye nin son y llarda muhasebe kongre ve konferanslar na yapt katk lara örneklerdir. Di er taraftan, 17. uluslararas muhasebeciler kongresinin 13-16 Kas m 2006 tarihleri aras nda stanbul da yap lmas, 12. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresinin 20-24 Temmuz 2008 tarihleri aras nda stanbul da yap lmas n n planlanmas bu katk lar n tipik örnekleridir. Ulusal kongre, konferans ve sempozyumlar aç s ndan da Türkiye önemli etkinliklerin yap ld bir ülkedir. Ulu-

sal toplant lara uluslararas düzeyde flöhrete sahip olan kiflilerin davet edilerek bunlar n bilgi ve deneyiminlerinden yararlan lmas yan nda Türkiye deki uygulamalara iliflkin bilgi al flveriflinde bulunulmas da bu konudaki katk lara örnek olarak gösterilebilir. KAYNAKÇA AYSAN, A. Mustafa: Türkiye de Muhasebe Mesle inin Dünü, Bugünü, Gelece- i, Kongre Genel Kuruluna Sunufl, XVI Türkiye Muhasebe Kongresi: Ekonominin Denetim Düzeni ve Muhasebe Bildiri Kitab, 11-13 Eylül 1997, stanbul. Eleventh World Congress of Accounting Historians, Paper of Turkish Delegation, Nantes, July 19-22 2006. GÜVEML Oktay, GÜCENME Ümit vd.: Muhasebe le lgili Dünya Kongreleri ve Türkiye Muhasebe Kongre ve Sempozyumlar, SMMO Yay nlar Yay n No: 67, stanbul 2006 KOÇ, Mehmet: Sempozyum Aç l fl Konuflmas (Önsöz): 4. Muhasebe Uygulamalar ve Vergi Mevzuat Sempozyumu Bildiri Kitab : Türkiye de Uygulanacak Muhasebe Standartlar n n Muhasebe ve Vergi Uygulamalar na Etkisi, 01-05 Mart 2004, K z lcahamam/ankara. KOÇ YALKIN, Yüksel: Aç l fl Konuflmas (Önsöz), XX Türkiye Muhasebe E itimi Sempozyumu Bildiri Kitab : Muhasebe E itiminde Yeni Ufuklar, 23-27 May s 2001, Tekirova /Antalya. LeMarchant Y. ; Nikittin M.; Zimnovitch H. : International Accounting Congresses in 20 th Century, Paper Presented at the 10 th World Congress of Accounting Historians, Saint-Louis Oxford, August, 1-5, 2004. ÖRTEN, Remzi: 11. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresinin De erlendirilmesi, MUFAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ekim 2006, sh. 23-28. ÜLGEN, Hayri: XXII Türkiye Muhasebe E itimi Sempozyumu Bildiri Kitapç : Üniversitelerimizde Lisans ve Lisanüstü Programlar nda Muhasebe E itiminin Kalitesini Art rma Yollar n n Araflt r lmas, 19-23 May s 2004, Tekirova Antalya. WCOA, XVII World Congreess Of Accountants, Brief Informat on Book and Second Announcment Book, stanbul, 2006. www. modav.org www.tmud.org.tr www.mufad.org www. fac.org 351