Ankara Üniv Vet Fak Derg 47,23-29.2000 HALK ELİNDE YETİşTİRİLEN ANKARA KEÇİLERİNDE (Capra hircus) BAZI KAN PROTEİN POLİMORFİzMİ Okan ERTUGRUı J Bilal AKYÜZ 2 So me hlood protein polymorphism in Angora goat hreed (Capra hircus) raisilzg at villages Summary: Angora goat population stocks in Turkey reduced continuously according to the statistical data. It is important to know the genetic variability in that kind olpopulation. In this study data on allele fi"equencies, homozygosity degrees, etlective allele numben and efjiciency (Ji genes at four blood protein polymorphic loci[haemoglobin(hb); Albumin(ALB); Catalase (CAT ec 1.11.1.6); Carbonic anhydrase (CA ec 4.2.1.1)} in Angora goat breed misine; at villages are detennined. Allele frequencies for HBA, HBB; ALB", ALH\ CATF,CAT5; CN,CAs are calculated 0,8095, 0.1905; 0,2893 0,7107; 0,5034, 0,4966; 0,8844, 0,1156 respectively. Homo7.ygosity degrees ol HB, ALB, CAT and CA are calculated 0,0910, 0.5888, 0.5000. 0,7955 respectively. It is concluded that Angora goat raisin;!. at village in Turkey has maintain their genetic variability in spite ol decrewe their numben. Key words: Angora goat, genefi"equencies, polymolphism, serum proteins. Özet: Istatistik verilere E;öre Türkiye'deki Ankara keçisi jjopülasyonu devamit bir m.alma gijstermektedir. Bu gibi popülasyonlarda genetik değişkenliği bilmek ijnemlidir. Bu çalt,~mada halk elinde yeti,~tirilen Ankara keçilerinde dört kan protein polimorfizmine ait allelfekansları, homozigotluk dereceleri, etkili allel sayısı, etkinlik katsayıları belirlenmiştir. HBA, HBB; ALBF, ALH~; CAT", CA TS; CAF,CA~ allelleri için gen fi"ekansları sırasıyla 0,8095, 0.1905; 0,2893 0,7107; 0,5034, 0,4966; 0,8844, 0,1156 olarak hesaplanmıştır. HB, ALB, CAT ve CA için homozigotluk dereceleri sırasıyla 0,6916, 0,5888, 0,5000, 0,7955 olarak hesaplanmıştır. Türkiye 'de halk elinde yetiştirilen Ankara keçilerinin sayılarımn azalmasına rağmen genetik varyasyonlarım devam ettirdikleri belirlen mi,ı.tir. Anahtar kelimeler: Ankara keçisi, gen fi-ekansları, polimoljimı, serum proteinleri I. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı 061 ıo Dışkapı Ankara. 2. Ar. Gör. Ereiyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı Kocasinan Kayseri.
24 Giriş Ankara keçisi i9. yüzyılın ortalarına kadar rakipsiz bir şekilde Türkiye'de yetiştirilmiştir. Ankara keçisinin i838 yılında Güney Afrika'ya ve i849 yılında ise Amerika Birleşik Devktlerine çıkarılmasından sonra, üstünlük daha sonraki yıllarda adı geçen ülkelerin eline geçmiştir. Ankara keçisi bu ülkelerin dışında Avustralya, Fransa, Lesotho, Arjantin, Rusya, Yeni Zelanda, Fransa, İspanya gibi ülkelerde de yetiştirilmektedir (1 S; 17; 18, 32). Türki ye' de 1997 yılı istatistik verilerine göre 61 S 000 Ankara keçisi yetiştirilmektedir. Ankara keçisi sayısında yıllara göre devamlı bir azalma izlenmektedir. Bu sayı 1988 yılındaki Ankara keçisi sayısı ile karşılaştırılırsa % 68,33 oranında bir azalma olduğu görülecektir. Ankara keçisi yoğun olarak Orta Anadolu'da yetiştirilmektedir. Ankara keçisi varlığının 1997 verilerine göre % 90,39'u Orta Anadolu'da % <).6 I'i ıse Güney Doğu Anadolu'da yetiştiritmektedir. Orta Anadolu'da ise toplam Ankara keçisi varlığının % 26,6'sı Ankara ilinde bulunmaktadır (1, 2). Ankara keçisinin anayurdunun Orta Asya olduğu ve 13. yüzyıldan beri Anadolu'da yetiştirildiği literatürlerde (6, IS, 17, 18, 21, 32) yer almaktadır. Bununla birlikte daha önceki yüzyıllarda da Ankara keçisinin Anadolu'da var olduğuna ait bildirişler de bulunmaktadır (4, 14). B u konulltın açıklığa kavuşturulması ileride yapılacak DNA çalışmaları ile olasıdır. Farklı türlerde kan protein sistemleri için hem bireyler arasında, hem de popülasyonlar arasında bir varyasyon söz konusudur. Bu karakterlere ait polimorfik özelliklerden yararlanılarak ırkıarın genetik yapıları, birbirleri arasındaki genetik ilişkileri ve evrimleşmeleri ile ilgili hilgileri helir1emek olasıdır. Bu bilgilerden yararlanılarak seleksiyon çalışmalarına yön verilebileceği gibi, soy testi çalışmaları da yapılabilir. Keçi ırklarıyla ilgili olarak yapılan hemoglohin (HB) polimorfizm çalışmalarında tüm Avrupa ve Hindistan kökenli keçi ırklarında HBA geninin frekansı HBB genine göre O. ERTUÖRUL. B. AKYÜZ daha yüksek olarak belirlenmesine karşılık Cuprini Simpson keçilerinde HBB geninin frekansı daha yüksek olarak saptanmıştır (25). Nijerya keçi ırkıarında HB tipleri açısından monomerik (HBA) tek hant belirlenmiştir(9). Bu türde karbonik anhidraz (CA e.c I. i i. i.6) ilc ilgili çalışmalarda (13, 19, 27, 29) bu biyokimyasal özelliğin monomortık olduğu gözlenmiştir. Albümin (ALB) bantlarına ait gen frekansları arasında ırktan ırka değişiklikler olduğu saptanmıştır. Barboncho ve ark.(s), dört farklı İspanyol ırkı keçiden Serrana Andaluza ırkında ALB' geninin frekansını yüksek olarak belirlerken, diğer üç ırkta ALBs geninin frekansını yüksek bulmuşlardır. Tufian ve ark (26, 27), 14 yerel İspanyol ırkı ile yaptıkları çalışmalarda ise, ALBF genine ait frekanslan 0,24-0,99 arasında, ALBs genine ait frekansları ise 0,0 i-0,83 arasında belirlemişlerdir. Pepin ve Nguyen (19), Alpine vc Saanen ırkı keçilerde, Fesüs ve ark. (13) da benzer şekilde Macar ırkı keçilerde ALB açısından polimorfizm bclirlememişlerdir. Tunon ve ark. (26, 27), bir başka serum proteini olan katalaz (CAT ec 4.2.1.1) için, i4 İspanyol keçi ırkında sadecc CA TS bandını monomerik olarak gözlemlemişlerdir. Bu çalışmanın amacı halk elinde yctiştirilen Ankara keçilerine ait HB, ALB, CA ve CA T sistemlerine ait gen frekanslarını ve bazı popülasyon değerlerine ait katsayıları hesaplayarak popülasyonun genetik yapısı üzerinde bilgi edinmektir. Elde edilen verilcrin bu türle yapılacak filogenetik çalışmalara kaynak olacağı düşüniilmektedir. B u çalışma Tür. kiye' de halk elinde yctiştirilen Ankara keçilerine ait ilk protein polimorfizmi çalışması olma özelliğine sahiptir. Materyal ve Metot Araştırmanın canlı materyalini Ankara, Çankırı, Siirt ve Şırnak illerindeki çeşitli köylerde, halk elinde yetiştirilen Ankara keçileri oluşturmuştur. Araştırmada kuııanılan örneklerin sayısı yerlerine göre Tablo i'dc verilmiştir.
HALK ELINDE YETIŞTIRILEN ANKARA KEÇILERINDE (Capm hircus) BAZI KAN PROTEIN POLlMORFlzMl 25 Tablo i. Ankara keçisi kan örneklerinin alındığı yerlere göre sayıları. Table I. l\'umber of Angora goaı blood samplcs according ıo ıheir place Yer Örnek sayısı _._._. ---- Aya~ 12 Elmadağ Gölba~ı Kazan Polaılı Nallıhan Beypazarı Şirvan-Siirı Çankırı Şırnak LO 5 IS 14 15 29 21 12 15 151 Bu ISI kan örneğin hepsinde de tüm sistemler çalışılmamıştır. Yapılan elektroforez sonunda jelde iyi okunan bantlar göz önüne alınmış, diğerleri değerlendirmeye alınmamıştır. Alınan isi adet kan örneğinden sinde HB, l2! 'inde ALB, 145'inde CAT, 'sinde CA ~alışılmıştır. HB, CA T ve CA tiplendirmelerinde kan, ALB tiplendirmelerinde ise senım kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan kan proteinlerine ait allelik bantları belirlemek amacıyla yatay nişasta jel elektroforez kullanılmıştır. HB tiplemesi için Braend (8); CAT tiplemesi için Yalenta ve ark, (30)'nın; CA tiplemesi için Tueker ve ark. (28)'nın ALB tiplemesi için ise Efremoy ve Braend (Il)'ın bildirdikleri metotlar kullanılmıştır. Gen frekanslarının belirlenmesinde gen sayıım yöntemi kullanılmıştır (n). Standart hatanın belirlenmesinde: Homozigotluk derecesinin (Hom. Dcr). belirlenmesinde: Hom.Der = i (q,)2 i=i Etkili allel sayısının (Et.AIL.say) belirlenmesinde: Et.All.say. = J f,(q,)2 i= i Etkinlik katsayısının (Etk.ka.) lirlenmesinde: formülleri kullanılmıştır. Bu formüllerdeki: qi =tanımlanan sistemdeki i nci allelin frekansı, Eı. ka. (q,) = [q, ~ı~q,) JiSH (q,!' be- SH ('li) = standart hatayı, N= hayvan sayısını belirtmektedir. HB, ALB, CA T. ve CA sistemlerine ait genetik denge testleri ki-kare metodu uygulanarak yapılmıştır (I 0,23). Bulgular Çalışmada ele alınan HB sisteminde A allclinin frekansı B allelinden, ALB sisteminde S ailelinin frekansı F allelinden, CA T sisteminde F allelinin frekansı S allelinden CA sisteminde ise F allclinin frekansı S allelinden yüksek olarak belirlenmiştir. Bu dört sistem içinde en yüksek homo der. CA sisteminde hesaplanmıştır (0,7955). Et. all. say. en yüksek olarak CAT sisteminde saptanmıştır (2.0). Dört sistem içinde etk.ka. 1 olarak belirlenmiştir. HB, ALB, CA T. ve CA sistemlerine ait gen frekansları, standart hataları, bu sistemlere ait homo dcr., et. all. say. ve etk. ka. Tablo 2' de verilmiştir. Elde edilen ki-kare değerlerinin ki-kare tablosuna uygun olup olmadığının karşılaştırılması için, serbestlik derecesinin (S.D.) bilinmesi gerekir. Üç sınıf olduğundan (AA,AB,BB ya da FF,FS,SS) normalolarak 3-1=2 S.O. olması gerekir. Bununla birlikte beklenen genotip frekansının hesaplanmasında gen frekansları, gözlenen genotipik {i'ekanslardan hesaplanmıştır. Bu gen frekanslarından yalnız biri bağımsız olduğundan (ikincisi normal olarak birincisinin bir eksiğidir) burada bir fazla serbestlik derecesi, gen frekansları ölçülerek kaybedilmiş bulunmaktadır. Yani S.O.= sınıf sayısı-l-i =3-1-1= i olarak hesaplanmaktadır (l0,23). B u serbestlik derecesi için, çalışmada kullanılan sistemlerden HB, ve CA sıs-
o._ 26 O. ERl'UGRUL. B AKYUZ Tahlo 2. HB. ALB, CAT..CA sistemlerine ait gen frekansları,ve hazı popülasyon katsayıları Table 2. Gene frequeneies. and same population coefficients for HB. ALB, CAl'. CA systems._-_0"-- ---- --------:_._----===.=.==-._-------=._-_. ----=---._-.=====---. _. Sıstem Aıle! Gen frekansı SH Ham.Der. Et.AILsay. Etk.. ka _.._._--- --------_._--------- IIB 0,6916 1,45 ALB A 0,8095 0,0229 B 0.1905 0.0229 0,5888 UO CAl'. CA F 0.2893 0,029 i S 0,7107 0,029 i fo 0,5034 0,0293 S 0,4966 0.0293 fo O,1l1l44 0,0 i86 0,5000 0,7955 2.0 1,26 S 0,1156 0.0186 -- _.._.._. ---'- Tahlo 3.:HB, ALB, CAT.,CA sistemlerine ait ki.kare test sonuçları Tahle 3. Chi.square test results at HB, ALB, CAl', CA system s Sistem Genotip Gözlenen Beklenen IIB ALB CAl' CA Toplaııı AA AB BB FF FS SS FF FS SS FF FS SS 96 46 5 15 40 66 121 26 94 25 145 116 28 3 96.33 45,34 5,33 ıo, i3 40.75 61, i i 121 36.74 n,50 35,76 145 114.98 30.06 1.96 --._-._------_. 0.00 i 0,0 io 0.020 L.r'=O.03 i S/)=] 2,341 i.91 O 0.390 L.x'=4,64 i,;, SD=] 3, ı40 6,376 3,238 L.x'= 12,754"" SD=] 0.009 0.141 0.552 L.r c =O.702 S/)= ] "'.p< (L.OS içın önemli, ~': p<o.ool için önemli; S.D:ki.kare serbestlik derece.,i: L":toplam ki.kare
HALK ELINDE YETIŞT1Rtı_EN ANKARA KEÇILERINDE (Capm hircus) BAZI KAN PROTEIN POLlMORFlzMl 27 temlerinin ki-kare test sonuçları istatistik açıdan önemsiz bulunmuştur. ALB (p<o.os) ve CAl' (p<o.ooi) sistemine ait ki-kare test sonuçları istatistik olarak önemli bulunmuştur. Kan protein sistemlerine ait ki-kare testi sonuçları Tablo }'de verilmiştir. Tartışma ve Sonuç Bu araştırmanın sonucunda HB sisteminde A geninin frekansı B'ninkinden daha yüksek bulunurken; ALB sisteminde S aliciine ait gen frekansı, CAl' sisteminde F aııeline ait gen frekansı ve CA sisteminde ise F aııeline ait gen frekansı daha yüksek olarak belirlenmiştir. CA T sisteminde F aııeli daha yüksek gen frekansına sahip olmasına rağmen, S aııeli ile aralarındaki fark çok yüksek değildir. Çeşitli keçi ırkıarında HB sistemi ıçın A gen i frekansı bu çalışmaya benzer şekilde daha yüksek olarak bulunmuştur (5, 13, 19, 20, 22, 26, 27, 29). Ankara keçisi de dahilolmak üzere hazı keçi ırkıarında hu sistem monomerik olarak sadece A aııelinin varlığı şeklinde belirlenmiştir (3, 7, 9). Ankara keçilerinde yapılan daha önceki polimorfizm çalışmalarında (12, }3) A geninin frekansının B aııelinden daha yüksek bulunması, bu çalışmadaki sonuçlarla henzerlik göstermesine karşılık, yapılan bu araştırma sonunda B ailelinin gen frekansı daha yüksek olarak belirlenmiştir. Güney Afrika'da Ankara keçileri ile ilgili yapılan çalışmada (16), A geninin frekansı, bu çalışmada ve Türkiye'de aynı ırkla yapılan diğer çalışmalarda (3, 12,33) elde edilen bulgulardan daha yüksek olarak ortaya çıkmıştır. Tüm Avrupa ve Hindistan keçi ırkıarında A aııelinin frekansı yüksek olmakla birlikte, Schmitt (25) CapI'ini Simpson keçi sinde, Panda ve Patro'ya(20) göre Mostaghni ise İran keçi ırkıarında B aliciinin gen frekansının daha yüksek olduğunu gözlemişlerdir. Keçilerde CA ile ilgili yapılan çalışmalarda (13, 19, 24, 26, 29) monomerik özellik belirlenirken hu çalışmada, Ankara keçilerinde F ve S aııelleri belirlenmiştir. Benzer şekilde çalışılan bazı keçi ırkıarında CAl' sisteminde de monomerik olarak sadece S aılelinin belirlenmesine karşılık (26) bu çalışmada F ve S aııeli de belirlenmiş, aynı zamanda F allelinin gen frekansının, S aııeline ait gen frekansından daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Albümin sistemindeki S allelinin gen frekansının F aııeline göre daha yüksek belirlenmesi, F aııeli daha yüksek olarak belirlenen bazı İspanyol keçi ırkıarı (27) ile Japon ve Macar Saanen keçi ırkıarı ile Japon yerli keçi ırkları (3 i) dışında diğer keçi ırklarıyla ilgili yapılan çalışmalara (5, 16,24,26) benzerlik göstermektedir. Bu çalışmada ALB sisteminde iki aııel belirlenirken, bazı yerli keçi ırkıarında bu sistemde monomerik olarak sadece tck bir bant saptanmıştır (7, 11, 13, 19). Kan gruplarında birkaç kodominant sistem dışında doğrudan fenotipten genotipin belirlenmesi olanaksızdır. Bu durumda, pedigri analizlerinden yararlanılarak genotip belirlenmektedir. Biyokimyasal polimorfizm çalışmalarında ise, fenotipe bakılarak doğrudan genotip belirlenebilmektedir. Çalışma sırasında sistemlere ait etk. ka.'larının i olarak bulunması da bu olayı doğrular niteliktedir. Çalışmada kuııanılan Ankara keçilerine ait genetik değişkenliği belirlemek için kullanılan homo der. tüm sistemlerde 0,5000 ile 0,7955 arasında hesaplanmıştır. En yüksek homo dcr. CA sisteminde belirlenmiştir. Homozigotluk derecesi, kalıtım derecesine benzer şekilde O ile i arasında değişen bir katsayıdır. Elde edilen değerler I' e yaklaştıkça ham. der. artmakta, O' a yaklaştıkça azalmaktadır. Dolayısıyla, sistemlerin tümü göz önüne alındığında ham. der. için elde edilen değerlerin orta derecede olduğu söylenebilir. Hom. der. 'nin yüksek olmaması aynı zamanda kuııanılan örnekler arasında yakın akrabalığın olmadığını göstermektedir. Bu aynı zamanda popülasyon içinde genetik varyasyonun sürdüğünün de bir göstergesi olabilir. Ham. der. artmasına bağlı olarak ct. all. say. 'da da azalma olmaktadır. Çünkü populasyon bir örnekliliğe daha çok yaklaşmaktadır. Buna bağlı olarak ta en düşük et. alı. say. CA sisteminde belirlenmiştir. Hom. der.'nin düşük olması popülasyondaki varyasyonun genişliği ile doğru orantılıdır. Tüm
28 sistemler göz önüne alınırsa incelenen popülasyonda homo der.'nin çok yüksek olmadığı ya da orta düzeyde bir genetik varyasyonun olduğu söylenebilir. Sayıları azalma gösteren hayvan ırkıarında özellikle homo der. yüksek çıkması önemlidir. Bu çalışmaların her yıl tekradanarak yapılması popülasyonla ilgili ıslah çalışmalarında yol gösterici olacaktır. Çalışmada incelenen sistemlerden HB ve CA için yapılan ki-kare testi sonuçları istatistik olarak önemsiz bulunmasına karşın, ALB sisteminde %5 seviyesinde istatistik olarak önemlilik belirlenmiştir. Bir başka sistem olan CAT sisteminde ise ki-kare testi ilc %0.1 düzeyinde İstatistik önemlilik belirlenmiştir. ALB sistemindeki %5 ve CA T sistemindeki % 0.1 düzeyindeki istatistik önemlilik bu sistemler açısından popülasyonun genetik dengede olmadığının göstergesidir. HB ve CA sistemleri içın ki-kare sonuçlarının istatistiki açıdan önemsiz olması popülasyonun bu sistemler için genetik dengede olduğunu göstermektedir. Genetik dengenin bozulmasına etki eden faktörlerden en önemlisi seleksiyondur. Bunlara bağlı olarak bu popiilasyonda ALB ve CA T açısından, selcksiyonun seçici etkisinin olduğu söylenebilir. Keçi ırkıarı üzerinde yapılan çalışmalarda (3,7,9.1 1,13,19,24,26,27,29) bazı ırkıarda HB, ALB. CA, CAT sistemleri açısından monomerik hir yapı gözlenmesine karşılık bu çalışma sonunda tüm sistemlerde polimorfik bir yapı belirlenmiştir. Bu durum örneklerin geniş hir bölgeden alınmasıyla ilgili olabileceği gihi hu keçi ırkının kökeniyle de ilgili olabilir. Daha gelişmiş elektroforez yöntemleri (izoelektrik fokuslama gibi) ve daha ileri bir teknoloji olan DNA çalışmaları kullanılarak bu polimorfik yapının daha da belirginleştirilmesi olasıdır. Bu değerlendirmeden ve çalışma sonunda hesaplanan katsayılardan yararlanarak Ankara keçilerinde kaynakçada ele alınan diğer keçi ırklarına göre daha geniş bir varyasyonun olduğu söylenehilir. Kaynaklar i. Anonim (1995) Türki.'"" Istatistik Yillti[l. DIE Matba;ısl. Ankara. 2. Anonim (1999) Türkiye İstatistik Yıllıği. DIE Matbaasl. Ankara. O. ERTUGRUL. B. AKVÜZ 3. Asal S, Elmacı C (ı 994) Ankara Kel'ileri/l(le (Caflm hircus) Kan Pruteinleri Polimor/izmi ile Bazı Ti/iık Özellikleri Arasıııdaki /lişkiler. TÜBITAK. VHAG. Kesin Rapor. Proje No: VHAG-947. 4. Ateş H (ı968) TI/iik Üretimi Başlıca Üreli ci ve Tuketici Memleketler. Tiftik Semineri Tebliğleri. Istanbul Ticaret Odası. IstanbuL. 5. Barbancho:vI, Llanes D, Morera L, Garzon R, Rodero A (I 984) Genetic markı'n in the hlmd or Sjlanish R0at hreeds. Anim Btood Grps bioeheın Genel. 15,207-212. 6. Batu S (I 951) Türkiye Ke~i Irklan ve Ke,i Yetiştirme Bi/Risi. Ankara Üniversitesi Basımevi. Ankara 7. Bhat pp (1987) Gmeııc studies 011 hıochemı,;al jlol\'- morphism or Mood serum proteini' (///(i eıızrmes iii Pasmina RO(lfs. Indian J Anim Seı. 57. 598-600. 8. Braend M (1963) Haemoı;lohin aııd tr(//ıs/~rruı tlp/:'s in theamerican hul/alo, Nallire 197.910. 9. Braide V, Enyenihi UK (1969) HuemoKlohilı t\pes iıı some NiReriw/ Roat hreeds. Res Vet Sei. lo. 309-310. io. Düzgüneş O, Kesici T, Gürbüz F (19R3) Iswııııık Metodlurt - i - Ankara Üniversitesı BasımevI. Ankara. ı i. Efremov G, Braend M (1965) HaemoKlohilı tmııs-.i~rrin aııd alhumiııs o/sheep wıd Roats. Proeceding or the 9ıh European Conferenee on Animal Blood Groups and Bioehemieal Polymorphisms. Praque. 1964. 313-320. 12. Erkoç FÜ, Uğrar E, Müftüoğlu ş, Öztekin NC (I 987) Aııkara keçisi kaıılartııda K, Hh. Tt: ve kükürtlu proteiııler ile ti/iik kalite ve verimi umsıı/da ilişkiler Doga Türk Vet Hay Derg. 11. 115-132. 13. Fesüs L, Varkonyi.I, ı\ıs A (1983) l?ioch/:'miuli polımorphism iıı Rtwts with specied re/~rl'1l(.e to th/:' Huıı- Rariaıı Ilative hre/:'! Anim Blood Grps bıoclıem Genet. 14. 1-6 14. Müftüoğlu Ş (1975) Umrtu dokwnuitll'lııdu ti/tık Lılahan Zoo Arş Ens Derg. XV. 35-38. 15. Müftüoğlu ş, Öznaear K (1972) Aııkara Keç.isı Y/:,- tiştiricili}ii ve TI/iik. Lalahan Zootekni Ara~tırına Enstitüsü Vet Den Çifti Basım ServisI. Ankara. 16.0sterholT DR, Ward-Cox IS (I 972) S/:'non polı'- morphism iıı three south Aji-icwı Rom hr/:'eds. 12 111 bırapcan Conl'erenee on Animal Blood Groups and 131- oehemieal Polymorphisms. 579-582. 17. Örkiz M ( 1980) Aııkara Keçisi Yetişti rm/:' ve n/iik Pazarlaması. Lahıhan Zootekni Ara-'ıtırma Enstitiisü Deneme Çiftli Md Basım Servisi. Ankara 18. Öztürk A (ı 989) Aııkara Keı:isi Yeııştiricilij!i. Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Ol'set Tesisleri. Lalahan/Ankara. 19 Pepin L, Nguyen TC (1994) Blood K/'(}UIJS ({Ild ij/'()- teiıı polymorphisms iııpve Koat I,,'eeds (Capl'({ hircus) Anim Genel. 25. 333-336. 20. Panda P, Patro BN (1987) 1-/aemoKloIJa/ po/ı'- morphisl11 iıı Gw/ja/Jl aııd Black RenKai Kotill'. indian Vet J. 64. 666-668. 21. Porter V. (J 996) Goats ol the World. Eırming Press MiHer Freeman Proressional Ltd. Ipswıch. UK.
HALK ELI'JDE YETIŞTIRILEN ANKARA KEÇILERINDE (Capra hircus) BAZ[ KAN PROTEIN POLlMORFIZMI 29 22. Rodero SE, de [a Haba Giraldo MR, Serrano MJ, Franganillo AR,!\1artinez AG (1992) Sıudy ollhe gelldie variahiliıy of ıhe Negra Sarana goaı hreed. Arch Zooıee. 41 (exıra). 537.542. 23. Russell pj (I 992) Gt'Ilt'lies. Harper Coııins Pub. lishers. New York. 24.Salerno A, Montemurro N, L'AffiiUo A (1968) RI" sl'llrches oll Proıein Polymorphism in a Goal Po. pulallolı ol Souıh fıaly. Proceedings of the ıiıh Eu. ropean Conference on Anİmal Blood Groups and Biochemical Polymorphism. Warsaw, 5 17.520. 25. SehmiU J (I 97 i) Haemoglohiıı ıypes in some Caprini Simpsoıı ~1)45.Z Saugetierkd, 36, 380.383. Alınmı~lIr: Anim Breed Absı, 1973,41 (691).71.72. 26 Tunon MJ, Gonzalez P, VaIlejo M (I 987) Blood hi. ochemiuli polymorphism in Spanish goal hreeds. Cümp Biochem Physiol. 888, 513.517. 27. Tunon MJ, Gonzalez P, VaIlejo M (I 989) Geneıic rt'/aıions hdwt'eıı 14 Ilaıive Spanish hreeds ol goal. Aninı Geneı. 20. 205.2 ı2. 28 Tucker EM, Suzuki Y, Stormont C (1967) Three il('w pht'ıwıypic s)'slems in ılıe hlood of shee[j. Vox Sang 13. 246.262. 29. Tueker, EM, Clarke SW, Osterhoff DR, Groenewald J (I 983) An invesligalion ortıvı' gmelic locı conırol/ing polymorphic varianls in ıhe red e('l/s lll goals. Aııını Blood Grps biochem GeneL 14. 269.277 30. Valenta MJ, Hyldgaard-jcnsen J, Moustgaard J (i967) Three laclic delıydrogl!nilsl! isoell?)'/ill! sysle/ll'\" in pig spermatowa and ıhe polymorphıs/ll OISlIh-ulıl/s conırol/ed hy ıhird locus C. Nallire. 216. 506.507. 31. Watanaba S, Suzuki S (I 967) Sıudit's on serımı alhumin polymolphism in goats. lap 1 Zooıech Sci. 38. 487.494. 32. Yalcın 8C (1986) Sheep and Goats in Turkey. FAO. Ronıe. 33. Yaman K (ı 976) Ankara Keçilerinde Tiliik Özellıkıai ile Hl'lnoglohiıı Tipleri, Hemoglohiıı Miktarı ve iii!. maıokriı DefIerlai Arasındaki!Ii,çki Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Yeıermer Fakiilıesi. Yazışma Adresi: Doç. Dr. Okan Erıuffrul AÜ Vell!!'inl!!'Faküllı!si Geneıik Anahilim Dalı OM fo, Dı,çkapı ANKARAHURK!YE e-mail: oerıııgru@dialup.aııkara.edıı.ır