Saha Jeolojisi Ödevi Açıklamaları 24 Kasım 2015, Saha Jeolojisi dersi kapsamında yürüttüğümüz arazi çalışmaları genel anlamıyla jeolojik haritalama ile ilgilidir. Elimizdeki topografik haritalara jeolojik formasyonların sınırlarının çizilmesi, ve tabaka, kırık ve kıvrım ekseni gibi jeolojik yapıların da haritaya işlenmesi bu çalışmanın temelini ve çıktılarını oluşturmaktadır. Her haritalama çalışmasının sonunda mutlaka bir harita ve en azından bir jeolojik kesitin çizilmesi gerekir. Günümüzde gelişen teknolojilerle bu gereksinmelere bir de üç boyutlu çizimler (ÜBÇ) eklenmektedir. Elimizde ÜÇB ler için en kullanışlı yazılım olarak Google Earth (Pro) (GE)bulunmaktadır. Bu ödev çalışmasındaki amacımız Ballıkuyumcu köyü yakınındaki Kargabedir volkanik oluşumunun incelenmesi sırasında volkanik kayaçlarla bunların kestiği Jura-Alt Kretase kireçtaşlarının sınırını 1) GE üzerinde bu sınırı çizmek, veya 2) haritaladığımız sınırı topografik haritamızdan GE ye geçirmek, ve bu sınırı ÜBÇ olarak göstermek. Bu çalışmanın bir diğer amacı da bizim bu ödevde yapmayacağımız fakat GE den itibaren çizilebilen bir yapının veya poligonal bir şeklin (volkanik kütle, yerleşim bölgesi, tarla vs. ) haritaya aktarılması olabilir. 1. GE üzerinde bu sınırı çizmek. Google Earth de emin olduğunuz ve/veya rahatlıkla seçebildiğiniz bir sınır GE programı üst kısmındaki Çokgen ekle ile çizilebilir. Enter la çizimi bitirdiğimizde çokgen kapalı haldedir ve içi boyanabilir. Bunun için çokgenin üstende iken Özelliklere gitmek ve Stil, Renk ten çizgi ve boyama, ve hatta şeffaflaştırma işlemlerini yapabilirsiniz. 2. Haritaladığımız sınırı topografik haritamızdan GE ye geçirmek. Bunun için elimizdeki koordinatları belirli haritanın bir Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) yazılımı ile GE ye aktarilması gerekir. Yazılımlar arasında Global Mapper, ArcGIS gibi programlar kullanılabilir. Koordinatları bilinmiyorsa haritada görülen ve GE te karşılığı olan cisimler binalar, tarla sınırları, yol ve/veya akarsu kesişim noktaları vs. Yer Kontrol Noktaları olarak kullanılarak harita Geocoded hale getirilir: yani haritanız diğer haritalarla çakıştırılabilir. Bunun yapılması özellikle elimizdeki Kargabedir haritası için zor olduğundan ekte bu işin sonucu olan ve GE te hemen açılabilen ve *.kmz uzantılı belge verilmiştir. Eğer haritanız üzerinden GE e çizdiğiniz sınırları geçmek istiyorsanız Kargabedir.kmz dosyasını çift tıklayarak açılacak GE üzerinde ve Çokgen ekle
komutu ile sizin haritanız üzerindeki şekli GE te çizebilirsiniz: yine Stil, Renk ten çizgi ve boyama, ve şeffaflaştırma işlemlerini yapabilirsiniz. Yapılacaklar: 1. Ekte verilen Kargabedir.kmz dosyasını çift tıklayarak Google Earth te (GE) açınız (Şekil 1). A) Eğer volkanik-kireçtaşı sınırını gri tonundaki kendi topografik haritanıza işlediyseniz bu haritadaki sınırı Çokgen ekle komutu ile GE te açılan dosya yardımıyla çiziniz ve boyayınız. B) Sadece GE ten çizebilecekseniz ben öyle yaptım, koyu renkli volkaniklerle açık renkli kireçtaşı sınırı GE te belirgin, ayrıca arazide dokanağın yerini de gördük. Şekil 1. Dosya açıldıktan sonra çizim için yapılabilecekler.
Şekil 2. Çokgen çizimi. Şekil 3. Çokgen çiziminin bitmiş hali.
Şekil 4. Çokgenin Stil, Renk kısmından çizgi ve iç kısımlarının özellikleri değiştirilebilir. Şekil 5. Jura-Kretase kireçtaşlarını mavi renkte, dikdörtgen şeklinde eğrisel sınır konduğunda bu sınırın dışında kalan kayaç sorgulanır! Dikdörtgenle çalışma alanınızın sınırları anlaşılır %43 şeffaf olarak eklendi.
Şekil 6. Tamamen mavi renkte de konabilir. Simgeleri unutmayınız. Yine bir grafik ve CBS programı (programları) ile GE te yapılamayan ve istenilen renk ve tarama da kullanılarak bir harita oluşturulabilir (Şekil 7a ve b). Şekil 7a. Farklı renk ve taramalarda çizim: yukarıdan bakış.
Şekil 7b. Farklı renk ve taramalarda çizim: kıble yönüne bakış. Ödevinizi Word te düzenleyin: Giriş, Çalışmalar ve Sonuçlar, gerekirse Kaynaklar bölümlerini - tabii tarih, ve isimlerinizi de - unutmayın. Öneri ve eleştirilerinizi yazmaktan kaçınmayınız.