Merhaba Ulusal sağlık ve sosyal güvenlik politikalarının oluşumunda ve uygulanmasında etkin paydaşlardan biri olmak vizyonuyla yola çıkan Sağlık ve Sigorta Yöneticileri Derneği ikinci ulusal kongresini Kasım 2013 de başarıyla gerçekleştirdi. İlkini 2012 yılında oldukça yüksek bir katılım ile gerçekleştirdiğimiz, bu yıl ikincisini düzenlediğimiz kongredeki amacımız; sektör temsilcileri bir araya getirerek, bilgi ve tecrübe paylaşımını sağlamak suretiyle değişimi daha iyi yönetebilmeye katkıda bulunmaktı ve gerek katılımcı yoğunluğu ve gerek se bilimsel içeriği ile amacımıza ulaştık. 14-17 Kasım 2013 tarihleri arasında gerçekleşen toplantıda Hastane Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar, Sağlık Hizmetleri ve Tıp Etiği,Sağlık Hizmet Sunumunda Gelecek,,Sağlık Medya İletişimi ve Yönetimi, Tıbbi Malzeme Yönetimi, gibi bir çok konunun değerlendirildiği konferans ve panellerin yanı sıra SGK Uygulamaları,Tam Gün Yasası, Özel sağlık Kurumları Mevzuat Değerlendirmesi,Tamamlayıcı Sağlık Sigortası konulu açık oturumlara yer verildi. Özellikle açık oturumların yönetici arkadaşlarımızın mesleki bilgi paylaşımı yapmasına ve sektörel gelişime katkıda bulunduğunu düşünüyoruz. Sağlık ve Sigorta Yöneticileri Derneği yetkilileri olarak ; sağlık ve/veya sağlık sigortacılığı alanlarında hizmet veren tüm ara / üst düzey yöneticileri, yönetici adaylarının kongreye katılımından memnuniyet duyduğumuzu, 2014 çalışma yılında başarı çıtamızı daha da yukarıya koyduğumuzu belirtmek isteriz. Dr. Baki İtez Sağlık ve Sigorta Yöneticileri Derneği Başkanı Derginizin size ulaşmasındaki katkılarından dolayı Moneta Assistance a teşekkür ederiz.
En iyi risk yönetimi: Riski ihale etmektir. Dijital medya ve video prodüksiyonlarınızı biz yapıyoruz, size kullanması ve izlemesi kalıyor. Bu kadar basit. DIGIMED www.digimed.com.tr
içindekiler Uzm. Dr. Tunçay Palteki İstanbul Anadolu Güney Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreteri Prof. Dr. Sabahattin Aydın Medipol Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Haydar Sur İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı 10 11 12 Kamu Hastaneleri Birlikleri ile ilk yıl Kamu Hastaneler Birliği ile hedeflenen ne? Kamu Hastaneleri Birliği bağımsız olmalı Dr. Reşat Bahat OHSAD Genel Başkanı 13 Adil rekabet ortamının doğması gerekiyor Prof. Dr. Ali İhsan Dokucu Kamu Hastaneler Birliği Başkanı Dr. Serhat Güzeler SGK Cibali SSGM Müdür Yardımcısı 14 15 Siyasi otoriteden ayrı bir kurum olmamız imkansız Sağlık Sigortacılığında Uygun Kullanım Uz. Dr. Cevat Şengül OHSAD Genel sekreteri Meri İstiroti Bahar Liv Hospital Genel Müdürü 16 17 SUT fiyatlarının artmasını bekliyoruz Özel sağlık sektöründe yabancı yatırımcıların devreye girdiği bir dönemi yaşıyoruz Elvan Atalay Güneş Sigorta Sigorta Grup Müdürü Burhan Taşdelen Al Baraka Türk Katılım Bankası İnsan Kaynakları Yöneticisi Dr. Sarper Tanlı Houston Met Hodist Global 19 20 21 Özel sağlık sigortasında işleyişi zorlayan durumlar Sigortalılar Açısından Sağlık Sigortacılığı ve İşleyişe Bakış Globalleşen dünyanın en büyük sorunlarından biri yeni hastalıklar
Yönetim Asıl A. Baki İtez Ayşen Özkul Can Coşkun Cengiz Konuksal Levent Yiğit Mehmet Topalan Mineş Yılmaz Murat Fırat Yönetim Yedek Alper Tunga Demirarslan Ender Günay Eser Şahin Foto Korhan Kömüksu Neslihan Kahraman Serdal Serin Sermet Gün Erdem Yeliz Soydan Şengün Nedim Tarakçı Denetim Kurulu İlker Üçüncüoğlu Nezih Şengel Uğur Keskin Denetim Kurulu Yedek Çağatay Çınar Leyla Şeker Hasan Altuntaş
SASDER 2. ULUSAL KONGRESİ BİLİMSEL PROGRAM 14-17 Kasım 2013 - Gloria Golf Resort, Antalya AÇILIŞ KONFERANSI Sağlık Sistemlerinin Geleceği 14 Kasım 2013 PANEL HASTANELERDE YENİ YAKLAŞIMLAR Hasta Odaklı Hastane Sağlığı Geliştiren Hastane Bilim Odaklı Hastane Yeşil Hastane KONFERANS SAĞLIK HİZMETLERİ VE TIP ETİĞİ AÇIK OTURUM SGK UYGULAMALARI AÇIK OTURUM TAMAMLAYICI SAĞLIK SİGORTASI PANEL ETKİN TIBBİ MALZEME YÖNETİMİ SGK'nın Tıbbi Malzeme Yönetimi Özel Sigortaların Tıbbi Malzeme Sorunları Hastanecilikte Tıbbi Malzeme Yönetimi Tıbbi Malzeme Tedarik ve Yönetim Sistemi 15 Kasım 2013 PANEL DEĞER YARATANLAR Amerikan Hastanesi Anadolu Sigorta Sonomed Ankara Güven Hastanesi Acendis PANEL SAĞLIK SİGORTACILIĞINDA UYGUN KULLANIM Kamu Sağlık Sigortacılığı (SGK) İşleyişinde Sorunlar Özel Sağlık Sigortacılığında İşleyişi Zorlayan Durumlar Sağlık Kurumları Bakışıyla Sağlık Sigortacılığı ve Sorunlar Sigortalılar Açısından Sağlık Sigortacılığı ve İşleyişe Bakış SGK hizmet alım sürecinde sorunlar (Sağlık kurumları bakışı) PANEL SAĞLIK HİZMET SUNUMUNDA GELECEK Sağlık Hizmetinde Değişimi Yönetmek Hastane Zincirleri ve Gelecekleri Sağlıkta Globalleşme Sağlık Serbest Bölgeleri Şehir Hastaneleri AÇIK OTURUM TAM GÜN UYGULAMASININ ETKİLERİ AÇIK OTURUM ÖZEL SAĞLIK KURUMLARI MEVZUATI DEĞERLENDİRMESİ 16 Kasım 2013 PANEL SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SORUNLARI Ergonomi Mobbing Çalışan Güvenliği Sağlıkta Mediasyon PANEL KAMU HASTANELERİ BİRLİKLERİ İLE İLK YIL PANEL SAĞLIK SİSTEMİ İNCELEMELERİ İngiltere - Almanya - ABD - Küba PANEL SAĞLIK MEDYA İLETİŞİMİ VE YÖNETİMİ Sağlık Haberciliği ve İletişim Sağlık İletişimindeki Çatışma Noktaları ve Etik Kodlar Ekranda Sağlığın Reytingi Sağlık Kurumları Tanıtım Engelleri Dijital Medya ve Pazarlamadaki Yeri
3. SASDER KONGRESİ BİLİMSEL DANIŞMA KURULU Başkan Prof. Dr. Metin Çakmakçı Üyeler Prof. Dr. Erdal Akalın Prof. Dr. Sabahattin Aydın Prof. Dr. Melih Bulut Prof. Dr. Haydar Sur Prof. Dr. Korkut Ersoy Prof. Dr. Ömür Erçelen Prof. Dr. Mithat Kıyak Prof. Dr. Haluk Özsarı Yrd. Doç. Cem Dikmen Uzm. Dr. Hüseyin Çelik Op. Dr. Reşat Bahat Buket Pilavcı Uğur Genç Dr. Ömer Güzel Dr. Uğurcan Akyüz Metin Oğuz
Kamu Hastaneleri Birlikleri ile ilk yıl Oturum başkanlığını Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Hüseyin Çelik in yaptığı Kamu hastane birlikleri ile ilk yıl başlıklı oturumda, Kamu hastane birliği ile amaçlananlar ve sonuçta elde edilenler tartışıldı. Uzm. Dr. Tunçay Palteki İstanbul Anadolu Güney Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreteri Birlik çatısı altında bir tanesi ağız ve diş sağlığı merkezi olmak üzere toplam 13 hastane olduğunu belirten İstanbul Anadolu Güney Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreteri Uzm. Dr. Tunçay Palteki, Kamu Hastaneler Birliği, üç binin üzerinde yatak, yaklaşık yılda yedi milyon poliklinik hastası, 750 milyonluk da bütçesi olan bir birlik. Birinci yılımız doldu. Aslında sağlık hizmetlerinin yürütülmesi, eğitim araştırma faaliyetleri eskiden de var olan şeylerdi. Birlik sadece sağlık hizmetlerinde kullanılan kaynakların etkin ve verimli kullanılmasını sağladı. diye konuştu. Kaliteli ve verimli hizmet sunumunun sağlıkta dönüşümün ilk parametrelerinden biri olduğunu vurgulayan Palteki şöyle devam etti: Kapsam olarak çok fazla bir değişim yok ancak yönetim modeli değişti. Önce sağlık bakanlığımızın teşkilat yapısı değişti, kurum başkanlıkları oluşturuldu, kurum başkanlıklarına bağlı da özellikle kamu hastaneleri birliği genel sekreterliği oluşturuldu. Kamu hastaneleri birliği ile yönetimin profesyonelleşmesi amaçlandı. Ama bu amacımıza başlangıç itibari ile ne kadar uyuyoruz onu tartışabiliriz. Yöneticilerin sözleşmeli istihdamı, kaynakların etkili verimli kullanılması, insan kaynaklarında dengeli bir dağılım, denetimde verimlilik kriterleri, yönetimin hesap verme zorunluluğu, hastanenin yakından takibi ve denetimi, klinik kaliteye önem verilmesi gibi önceliklerimiz var. Organ ve doku nakli hizmetlerinde; Pendik Eğitim ve Araştırma, Kartal Lütfi Kırdar ve Koşuyolu Kalp Hastanesi olmak üzere Anadolu güney bölgemizde üç noktada organ ve doku nakli yapılıyor. Özellikle Türkiye deki akciğer nakil lerinin yarısı Koşuyolu tarafından karşılanmakta. Bunun yanı sıra %100 lük bir kornea transplantasyonuna eriştik. Kendi bölgemizdeki hastanelere de 48 adet kornea verdik. Bu bizim için çok değerli bir veri çünkü kornea ithalatının olduğu bir dönemde bizim katma değer olarak 250-300 korneayı ilave olarak sisteme katmamız çok önemli. Görüntüleme hizmetleriyle ilgili bekleme süreleri, EEG de 8 günken bunu 4 güne, EMG de 23 günden 8 güne indirdiklerini anlatan Dr. Palteki Bekleme sürelerinde %61 lik bir iyileşme sağladık. Yani 12 günlük bir bekleme süresini 4.8 güne kadar düşürdük. Bu en çok sıkıntı çektiğimiz konulardan biriydi. Öte yandan tıbbi atık miktarını % 8,4 azalttık. Evde sağlık hizmetleri ile ilgili başvuran hasta sayısını %25 civarında artırdık. Aynı dönemde ziyaret eden hasta sayısını da iki katın üzerine çıkardık. 2.11.2012 tarihinde birliklerin başladığı dönemde 51 milyonluk stok 2.11.2013 tarihi itibari ile 37 milyonluk stoğa düştü. %27 lik bir azalma söz konusu. Sağlık turizmi konusuna gelince, yurtdışından gelen hastalarda %18 lik bir gelir artışı elde ettik. 160 milyonluk borçla aldığımız kurumun şu anda 31 milyon borcu var. Geleceğe dair verimlilik ve maliyet konularına daha fazla eğilmek gerektiğine inanıyorum. Bu klinik kaliteden, hasta hizmetlerinde kullanacağımız teknolojiden çalma ya da sağlıktan tasarruf anlamında değil ama kesinlikle yapılması gereken işletmecilik tasarrufunu sağlamak gerekiyor. Bilişimin faydasını maksimize edeceğiz. Tıbbi destek hizmetlerinde yeni modeller eliştirmek istiyoruz. diye konuştu. 10
Kamu Hastaneler Birliği ile hedeflenen ne? Medipol Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sabahattin Aydın, Kamu Hastaneler Birliği ile hedeflenen parametreleri değerlendirdi. Prof. Dr. Sabahattin Aydın Medipol Üniversitesi Rektörü Kamu Hastaneler Birliği ile Türkiye yi belli sağlık bölgelerine bölüp kendi içinde yeten bölgeler oluşturmanın hedeflendiğini belirten Prof. Dr. Sabahattin Aydın, Geçmişteki bölge hastaneleri yerine çok daha büyük entegre hastaneler kavramı yerleştirilmeye çalışıldı. Burada önemli olan, Türkiye coğrafyasında hem demografik değişim, hem göçler ve ulaşım yolları gibi birçok parametrenin bir arada değerlendirilerek insanların en rahat hizmete ulaşabildiği bölgeleri oluşturmaktı. diye konuştu. Sağlık bakanlığının son dönemde üstlendiği rolün sağlığın liderliğine oynamak olduğuna dikkat çeken Aydın konuşmasına şöyle devam etti: Sağlık bakanlığı, belediyelerin vereceği sağlık hizmetinden, askeriyenin üniversitenin vereceği sağlık hizmetine kadar bir anlamda halkın önceliklerini önüne alıp bunların standartlarını belirlemek, planlamasını yapmak mantığı üzerine kurulu bir yeni rol üstlendi. Böyle bir rol üstlendiği zaman doğal olarak sektörden ciddi tepkiler almaya başladı. Hızlı sağlık politikalarının hızlı değişime ayak uyduramayacağı net olarak görünen sağlık bakanlığının dışındaki kamu kurumları tarafından yönetilen hastanelerdi. Dolayısıyla bu hastanelerin harmonizasyonu gerekiyordu. Sağlık bakanlığı bu yeni yapılanmasında, bu karmaşık gibi görünen tabloyu netleştirmek adına kamu menfaatini ön planda tutarak, kamu hastanelerinin yönetimini bir yeni yapılanmayla hastanelerin doğrudan bakanlığın yönetmediği bir yapıya kavuşturmak üzere adım atıldı. Bütün hastane yöneticilerimiz atandıktan sonra bir formata dayalı olmaksızın hesap verilebilirlikle ilgili herhangi bir kriteri olmaksızın işler yürüyordu. Bu açıdan yapının içi kurgulanırken de hesap verebilir, denetlenen, başarı karneleri olan ve ancak bu başarıyı sağlarlarsa bu görevlerinde devam edecek olan yönetim şemaları oluşturulmaya çalışıldı. Bu kişilerin özlük hakları açıkçası arzu edilen gibi olmadı. Şu anda bu makamlarda görev yapan arkadaşların büyük çoğunluğunun fedakarlıkla yaptığını çok iyi biliyorum. Bu açıdan da sürecin bazı olumsuz süreçleri ile yüzyüze gelmek kaçınılmaz olacaktır. Ankara ve İzmir in 2, İstanbul un 5 bölgeye bölündüğünü belirten Prof. Dr. Sabahattin Aydın, Bu bölgeler gerçekten o bölgenin kendi içinde maksimal düzeyde yeterli olması mantığıyla tasarlandı. Bu birlikler eğer kendi bölgelerinde yeterli başarıyı sağlama hedefine ulaşırsa birliğe dahil olmayan kurumlar çok ciddi zarar görür. Yani özel hastaneler ve üniversite hastaneleri bu mantıkla bu planlamaya dahil oldukları müddetçe var olurlar. Böyle yeni kurgulanan yapı içinde süreçte biraz da piyasa şartları ve rekabetin zorlanmasıyla özel hastaneler devletin uyguladığı mekanizmadan bağımsız olarak bir anlamda kendi hastane birliklerini oluşturdular. Bu süreçte üniversite hastaneleri kendisini yalnız hissetti. Bu yüzden üniversite hastaneler birliği oluşturuldu. Şimdi dernek oldu, onlar da üniversite hastaneleri birliği kurulsun diye bir yasa taslağı hazırlayıp mecliste tasarı haline gelmesi için siyasi kulis yapıyorlar. Aynı mantıktan hareketle vakıf üniversiteleri ve vakıf hastaneleri derneği de kurulma aşamasında. diye konuştu. 11
Kamu Hastaneleri Birliği bağımsız olmalı Kamu Hastaneleri Birliği nin Sağlık Bakanlığına bağlı olmaması gerektiğini belirten İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haydar Sur birliklerin tamamen bağımsız bir teşkilat haline getirilmesi gerektiğini vurguadı. Prof. Dr. Haydar Sur İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Kamu Hastaneleri Birliği ni son birkaç senenin ürünü olarak algılamanın hata olduğunu belirten Prof. Dr. Haydar Sur, Biz öğrencilerimizle konuşurken, ülkelerin sağlık sistemlerinin asla küçük müdehalelerle ve günü birlik etkilerle meydana gelemeyeceğini söylüyoruz. Bunun tarihi, kültürel ve ekonomik birikimlerin vektörel bir çıktısı olduğu üstünde duruyoruz. Dolayısı ile kamu hastaneleri birliği de bugün uygulanmaya çalışılmışsa bunu birkaç senenin bir ürünü olarak algılamak son derece büyük hata olur. diye konuştu. Sağlık sisteminde hizmetleri kurgularken niye santralize olursunuz ya da niye desantralize olursunuz? diye soran Haydar Sur şöyle devam etti: Santralize olmanın yararları; kararlar derli toplu alınır, ülkemizde sağlık bakanlığı merkezinden sağlık ocaklarında çok başarılı halk sağlığı uygulamaları kararları alınabildi. Ama hastanelerde o kadar başarılı olunamadı. Santralize olunca tekniklerin yeterlilik derecesi yüksektir. Bölgeler arasında kaynakların kaydırılması da dahil olmak üzere önlem alma gücü yüksektir. Yerel politikacıların da kaynaklara musallat olması için bir merkez güç, bir bariyerdir. Prof. Dr. Haydar Sur desantralizasyondan beklenilen avantajları ise şöyle sıraladı: Santralize edince sorunlar erken farkedilir ve daha etkili çözümler üretilir. Merkezin endişelerinden uzak, tamamen yerel ihtiyaçlarına oturtulan çözüm önerileri çıkmaya başlar. Kaynaklar yerel halkın tercihleri de gözetilerek öncelikli alanlara kaydırılır. Harcamalarda eğer yetkin bir yerel yönetim ekibi varsa etkililik ve verimlilik artar. Hesap verilebilirlik ve şeffaflık kolay sağlanır. Sağlık bakanlığının sağlıkta dönüşüm programında rolünün tanımlandığını ifade eden Prof. Dr. Sur, Bunlar; hizmetlerin sunumu rolü, finansmanın rolü bir de düzenleme ve denetim rolü. Düzenleme ve denetim rolünde çok verimli bir 10 yıl geçirdiğimizi düşünüyorum. 2000 li yıllara geldiğimizde 1928 de çıkarılan birkaç kanunla iş görmeye çalışan bakanlığın, 10 yılda 21. yy ın sağlık sistemine adapte olurken bu tarz deneme yanılmalar kaçınılmazdı. Kamu hastane birliklerinde de bu deneme yanılmalar yaşanacaktır, bundan daha doğal bir şey olamaz. Ülke çapında 1400 hastaneyi yakından ilgilendiren ve 850 hastanenin işletilmesini birebir belirleyen konularda bir çırpıda başarılı olmak çok kolay değil elbette. diye konuştu. Sağlık bakanlığının rollerinin ne kadarını desantralize etmeye hevesli göründüğünü değerlendiren Prof. Dr. Sur şu bilgileri verdi; Samimi desantralizasyonlarda iki şeye bakılır. Onun da performans karnesini verecek olursak; bir atama yetkileri, iki finansman üretme ve bu finansmanı kullanma konusunda yerele ne ölçüde yetki devrettiği. Benim hayalimdeki kamu hastane birliği, bakanlığa bağlı ilişkili kavramlarla hiçbir alakası olmayacak şekilde dışına çıkarılmalıdır. Sağlık bakanının kamu hastane birlikleri üzerinde doğrudan etkisinin olduğu her durum bizi iyiye götürmeyecektir. Benim rüyamdaki sağlık bakanlığı, düzenleyen, denetleyen ve para ödeme gücünü elinde bulundurandır. Ayrıca kamu hastaneleri birliklerinin tamamen bağımsız bir teşkilat haline getirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Belki bugün için bu hayal gibi görünebilir ama 10 yıl sonra bu modelin gündeme gelip uygulanmaya çalışılması muhtemeldir. 12
Adil rekabet ortamının doğması gerekiyor OHSAD Genel Başkanı Dr. Reşat Bahat, Birliğin özel hastaneleri nasıl etkilediğini değerlendirdi. Dr. Reşat Bahat OHSAD Genel Başkanı Devletin sağlığa daha çok para ayırmasının, üniversiteler, özel sektör, vatandaş ve kamu hastaneler birliğinin faydasına olacağını belirten OHSAD Genel Sekreteri Reşat Bahat, Kamu hastaneler birliği rekabet ve kalite getirecek mi, maliyetleri düşürecek mi, hasta ve çalışan mutluluğunu artıracak mı, sürdürülebilir mi? Bu sorulara yanıt bulmak gerekiyor. Eğer düzgün bir afiliasyon yapılamazsa ve birlik tıp fakültesi açmazsa sonuçta iyi asistanlar yetiştirirler ama doktor bulamazlar. Kamu hastaneleri iyi yönetilemiyordu dolayısıyla böyle bir birlik gerekliydi. Ancak ben kamu hastaneler birliğinin siyasetten biraz daha az etkileneceği bir sistem gerektiğini düşünüyorum. Her ile bir sekreter uygulamasının çok gereksiz olduğunu düşünüyorum. Çünkü ölçeği olmayan iller var. diye konuştu. kadro almam ya da kadro vermem yasak, özel sektörün kendi içindeki dinamiklerde yasaklanıyor. Hakikaten asimetrik bir rekabet var. Bizim bütün hayalimiz sağlık bakanlığının gerçekten sağlık hizmeti kısmından çekilip adil rekabet ortamının doğmasıdır. Eğer bu olmazsa düzgün hizmet olamayacak. Rekabetten her zaman tüketici faydalanır. Bundan korkmamamız lazım. Kamu hastane kurumunun avantajı batma korkularının olmaması. Ama bir dezavantajları da var, o da satma lükslerinin olmaması, en azından şimdilik. SGK ile olan sorunlardan dolayı kamu hastane birliklerinin etkisini özel hastaneler olarak çok fazla hissedemediklerini anlatan Dr. Bahat şöyle devam etti: Sağlık bakanlığının öyle bir kıskacı ve fiyat kısıtlaması var ki. Birliğin ne olumlu ne de olumsuz hiçbir yönünü hissedemedik. Vatandaş iyi hissettiyse biz memnun oluruz. Ama kamu üniversitelerinin çok kötü hissettiğini tahmin ediyorum. Bir sistem düşünün; Özel, üniversite ve kamu hastaneleriyle birlikte üç bin tane hizmet sunucusu var. Maliyetleri hiç düzgün belirlenmemiş olan bir sağlık fiyatlandırması ve tek bir ödeyici kuruluşu var. Daha büyük resme bakıp daha büyük sorunlarımızla uğraşmamızın zamanı geldi. Altı yıldır doktor yok, altı yıldır yatak artıramıyorum, altı yıldır nitelikli cihaz alamıyorum, özel sektörden 13
Siyasi otoriteden ayrı bir kurum olmamız imkansız Kurum olarak mali tarafı değil daha çok nitelikli sağlık hizmetini ön plana koyduklarını belirten Kamu Hastaneler Birliği Başkanı Ali İhsan Dokucu, Birliklerin ilk yılını değerlendirdi. Sağlık Bakanlığı nın geçtiğimiz 10 yıl içinde hastane yönetimi anlamında ciddi revizyonlar ve değişiklikler yaptığını, yetki verdiği yöneticilerinin hem mali hem de yönetsel anlamda arkasında durduğunu belirten Ali İhsan Dokucu, Türkiye kamu hastaneler birliği açısından bakıldığında mevzuatımız hem santralizasyona hem desantralizasyona müsaade ediyor. Dolayısıyla bizim kurumsal anlamda Sağlık Bakanlığı tarafında konuya bakış açımız bundan sonraki süreci tıkayadabilir açadabilir. Benden önceki yönetim zamanında aslında her ikisi de kısmi olarak denendi. Santralizasyon denendi çok ciddi mali kısıtlamalar getirildi. Ardından kısmi olarak yine musluklar açıldı. diye konuştu. Türkiye de hayal edenlerle onu uygulayanlar arasında çok büyük bir kopukluk olduğunu belirten Dokucu konuşmasına şöyle devam etti: Neticede bu birliklerimiz kurulduktan sonra belli parametrelerle adına karne dediğimiz verimlilik göstergeleriyle, 6 başlıkta önce bir ön değerlendirmeye sonra ara karneye muhattap oldular. Önümüzdeki Ocak ayı itibariyle de sorunlu olabilecekleri bir değerlendirmeye tabi olacaklar. Karne dedikleri gerçek anlamdaki karne. Ancak bizim ara karne diye ifade ettiğimiz karneden aldığımız veriler, Türkiye de başta mali olmak üzere hemen tüm parametrelerde %60 oranında bir düzelme görüldü. Sağlık Bakanlığı bu kanunu çıkarırken mantığında insan kaynağı, mali kaynakları ve eldeki yapıyı etkin verimli kullanmayı ve bunu da profesyonel yöneticileri ile yapmayı amaçladı. Gerek kendi yetkilendirmeleri gerekse bizim kurum olarak sahip olduğumuz yetkiler açıkçası ilk başta hayal edilenle birebir örtüşmüyor. Dolayısıyla bizim siyasi otoriteden, sağlık bakanlığından tamamen ayrı bir kuruluş olmamız maalesef olmayacak. Böyle bir şey hayal etmenin Prof. Dr. Ali İhsan Dokucu Kamu Hastaneler Birliği Başkanı Türkiye şartları açısından uzak olduğunu düşünüyorum. Sağlık Bakanlığının bir mantık değişikliği yaptığını ifade eden Ali İhsan Dokucu, Performans dahil olmak üzere eleştirilecek çok şey de olabilir. Deniyor ki Sağlık Bakanlığı nın öncesinde hastanelerde hiç bu kadar para konuşulmazdı. Doğru muayehanelerde konuşulurdu. Kapıların arkasında konuşulurdu. Bu eleştiri yapıldığında bundan sonra yapılan bütün cümleler benim için anlamsız hale geliyor. 2005 yılında ülkemizde KVC ameliyatlarının yapıldığı şehir sayısı 5. Bugün itibari ile ülkemizin 49 ilinde özel sektör, üniversite ve kamu hastaneler birliği olarak KVC ameliyatı yapılıyor. İnsanların bir kısmı sağlık hizmetine ulaşamadan yolda ölürken, bugünkü durumdan övünmemiz gerekiyor. Ülkemizde çocuklar 10 yıllık politikada 10 kat daha az ölüyorsa buna sevinmemiz gerekir. Yanlışlar tabi yapılır bence iş yapan insan yanlış yapar. Biz bu 29 sağlık bölgesini kaliteli, nitelikli sağlık hizmeti alabileceği şekilde dizayn ettik. İnsanlarımızın daha önce %115 leri bulan hastane değiştirme ihtiyacı %7 ye düşmüş durumda. İnsanlar artık başka şehirlere gitmiyor. Bütün bunları belli bir mali bütçe ile yapıyoruz. diye konuştu. En iyi modele ulaşmak için deneme yanılmanın kaçınılmaz olduğunu belirten Dokucu sözlerine şöyle devam etti: Üniversite ve özel sektör bizden örnek alır mı bilmiyorum ama bence biz onlardan örnek aldık. Zincir hastane mantığı ve yönetim mantığı ağırlıklı olarak bizim esinlendiğimiz bir kavramdır. Deneme yanılmalar muhakkak olacaktır. Çünkü ülke şartlarına göre hesap yapılıyor ve talebe göre dizayn ediliyor. Bu anlamda bizim biraz daha deneyime, akıllı sesleri dinlemeye ve onları uygulamak için istişareye ihtiyacımız var. 14
Sağlık Sigortacılığında Uygun Kullanım Yrd. Doç. Dr. Murat Fırat ın başkanlığını yaptığı Sağlık sigortacılığında uygun kullanım başlıklı oturum, SGK, Özel Hastane ve Özel Sağlık Sigortası yöneticilerini bir araya getirdi. Dr. Serhat Güzeler SGK Cibali Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi Müdür Yardımcısı Oturumda konuşma yapan SGK Cibali Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi Müdür Yardımcısı Serhat Güzeler, SGK nın özelden sağlık hizmeti alma sürecinde ne tür sorunlarla karşılaştığını değerlendirdi. SGK nın en büyük hizmet satın alıcı konumunda olduğunu belirten Serhat Güzeler, Bizler, üniversite vakıf üniversiteleri ve tüm sağlık hizmeti sunucularıyla olan ilişkimizden çok memnunuz. Onları çözüm ortağı olarak görüyoruz. Bizimle birlikte sağlık hizmeti sunucuları da profesyonelleşme ve faturalandırma konusunda epey bir yol aldı. Medula denilen sistemimizin yazılımının geliştirilmesi, incelemelerimizin daha sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesini sağlıyor. Ufak tefek aksaklıklar olsa da sistem her geçen gün daha da iyileştiriliyor. Sözleşmenin ceza maddeleri ile ilgili olarak herhangi bir yorum yapmak istemiyorum çünkü sağlık sunucuları ile yapmış olduğumuz sözleşmeye taraf olan üçüncü kurumlar da var. Sayıştay gelip SGK ile özel sağlık hizmeti sunucuları arasındaki sözleşmeyi kendisine dayanak alıp oradan ceza çıkarabiliyor. Bizim her ay rutin devam eden işlerimizden en önemlisi faturaların kurumumuza fatura edilip daha sonra bu fatura bedellerinin bizim tarafımızdan alınması. diye konuştu. Bu çok yüksek ve çok iyi bir oran. Ödediğimiz ücretler sağlık uygulama tebliğindeki rakamlar, birim fiyatlar gerçekten makul ancak revize edilmesi gereken fiyatlar olduğunu düşünüyorum. Yaklaşık 5 yıl önce özel sağlık sigortalarından birçok telefon alıyorduk. Sağlık uygulama tebliği veya SUT kodları ya da bu işleme ödediğimiz ücretler konusunda sorular geliyordu. Sağlığın yazılı sistematiği olmaz ama olabildiğince bazı aşamaları tamamladığımıza inanıyorum. Bu anlamda tamamlayıcı sigortanın da vatandaşın üzerindeki mali yükü azaltacağını düşünüyorum. Ayrıca çözüm ortakları olarak tanımladığımız hastanelerin SUT fiyatına zam yapılması konusunda üzerimizde kurmuş oldukları pozitif baskının kurumsal olarak azaltılması gerektiğini düşünüyorum. İstanbul da yaşadıkları en büyük sıkıntının personel yetersizliği olduğunu ifade eden Güzeler şöyle devam etti: SGK olarak çok ciddi rakamlar ödemekle beraber fatura incelemeleri sırasında bir doktor yatırımı veya yeni bir personel alımı henüz gerçekleştiremedik. Esasen bütçemiz var ancak personel yenileme, yeni alım yapma anlamında maalesef bir mesafe katedemedik. Şu anda SGK nın toplamış olduğu sağlık primleri sağlık harcamalarımızın %96 sını karşılıyor. 15
SUT fiyatlarının artmasını bekliyoruz SGK hizmet alım sürecindeki sorunları sağlık kurumları açısından değerlendiren OHSAD Genel sekreteri Uz. Dr. Cevat Şengül konuşmasında, SUT fiyatlarının artmaması halinde özel hastanelerin ayakta kalmakta zorlanacağını belirtti. Uz. Dr. Cevat Şengül OHSAD Genel sekreteri Özel sağlık sektörü ile SGK nın yaşadığı sorunların dört ana grupta toplanabileceğini anlatan Dr. Şengül, Bunlardan birincisi sağlık uygulama tebliği fiyatları. Diğeri özellikle tıp merkezleri ve küçük ölçekli hastaneleri ilgilendiren katılım payı meselesi. Bir diğeri fark sınırı ve son olarak da sağlık uygulama tebliği ve SGK nın özel sağlık kuruluşlarından hizmet satın alma sözleşmesinin detayları. diye konuştu. SGK nın finansta sürdürülebilirlik konusunu değerlendiren Cevat Şengül şu bilgileri verdi: SGK nın sağlık sistemi dengesi ile ilgili 2006 ile 2009 yılları arasında sağlık sigortası pirim gelirlerinin giderleri karşılama oranına baktığımızda, 2006 da %57 olan primlerin giderleri karşılama oranının 2009 yılında %68 e çıktığını gördük ve bundan dolayı sevindik. 2012 yılı itibari ile SGK pirim giderlerinin sağlık giderlerini karşılama oranlarının %96 ları bulduğunu gördük. 2012 de toplam sağlık gideri 48 milyar tl, 2013 de bu rakam çok daha fazla. 2013 yılında katılım payı ise her hizmet sunucusunda artarken, üniversite hastanelerinin katılım payı ilginç bir şekilde azalmış. Üniversite hastaneleri en üst düzeyde hizmet vermesi gereken son tedavi araştırma merkezleridir. Buraya gelen hastaların belli bir süzgeçten geçerek müracaat etmesi beklenir. Ama ilginç bir şekilde katılım paylarının 6 TL den 5 TL ye düşürüldüğünü gördük. Bunu doğru bulmadığımı ifade ediyorum. Özel sağlık hizmet sunucularında ise katılım payının 12 TL ye çıkarılmasını da kabul etmek mümkün değil. Aynı fiyat listesinden fiyatlandırıldığımız devlet hastanelerinde bu oran 5 TL. Biz aynı liste üzerinden fiyatlandırılıyorsak, devlet aynı parayı ödüyorsa, en azından o gruptaki katılım payının bizimle eşdeğer olması lazım. Belki de SGK nın, giderinin rasyonel olarak dengelenmesi açısından özel sağlık kuruluşlarına muayeneyi teşvik edici bir katılım payı olmasını düşünmesi gerekiyor. SUT fiyatlarının artmaması halinde özel hastanelerin ayakta kalmakta zorlanacağını belirten Şengül, 2005 ve 2009 yılları arasında asgari ücret %109 artmış, tüfe endeksi %95 artmış, ama SUT fiyatları birçok yerde azalmış ya da yerinde sayıyor. diye konuştu. Cevat Şengül, sağlık uygulama tebliği hizmet satın alma sözleşmesindeki temel problemleri ise şöyle sıraladı: Ben bürokrasiyi bazen anlamakta güçlük çekiyorum. Hizmet satın alma sözleşmesinde ve SUT ta da yoruma açık olmayan net ifadeler olmalı. Oysa bugün hizmet satın alma sözleşmesinde iller arasında çok farklı uygulamalar olmasının en önemli sebebi bu yorum farklılığıdır. OHSAD ın Türkiye genelinde her yerden üyeleri var ve öyle örnekler geliyor ki bir fiyatlandırma komisyonunda kesinlikle suç olmayan ve cezaya girmeyen bir konu başka yerde ceza sebebi olabiliyor. Bunun sebebi yoruma açık olan anlaşılmaz metinlerdir. Biz adil bir SUT ve sözleşme istiyoruz. Şu da bir gerçek; SGK nın, yıllar içinde bizim ona ödeyici kurum olarak bağlı kalmamızdan dolayı bize kaldıramayacağımız muayedeler uygulamaması gerekiyor. Bu en temel hukuk kuralı diye düşünüyorum. 16
Özel sağlık sektöründe yabancı yatırımcıların devreye girdiği bir dönemi yaşıyoruz Meri İstiroti Bahar Liv Hospital Genel Müdürü Türkiye de hem özel sağlık sigortalarında hem de hastanecilikte birçok yabancı ortakla kurumsallaşma sürecinin başladığını belirten Liv Hospital Genel Müdürü Meri İstiroti, Sağlık kurumları bakışıyla sağlık sigortacılığı ve sorunlarını değerlendirdi. Özel sağlık sektörü olarak sadece geçen yıl 58 milyar dolar yatırım, harcama bazında da 66 milyar doların üstünde bir harcama havuzunun yönetildiğini belirten Meri İstiroti, 2000 li yılların başında 261 özel hastane varken, bugün 500 leri geçen özel hastane, giderek artan tıp merkezleri ve tam gün yasasının uygulanmasıyla birlikte sayıları biraz azalan muayenehaneler var. Bu rekabetin, özel sağlık sigortaları lehine de önemli imkanlar verdiğini görüyoruz. Türkiye de her 30 kişiden biri özel sağlık sigortasına bir şekilde büyük veya küçük poliçe ile erişebilmiş. Eskiden özel sağlık sigortalının SGK sını kullanarak ikili fatura kesmek tabuydu, bugün ise artık olmazsa olmazı haline geldi. diye konuştu. Özel hastanelerin özel sağlık sigortaları ile yaşadığı sıkıntılara değinen Meri İstiroti şöyle devam etti; Her yeni uygulama hayata geçtiğinde özel sağlık sigortaları ya da iş ortaklarıyla bu ödenir mi ödenmez mi, SUT ta tanımlı mı, ne zaman tanımlanır? gibi benzeri soruları sıklıkla duyuyoruz. Bunun elbette tek bir doğrusu yok. Laparoskopik cerrahi de ilk çıktığında laparoskopik malzemeler ve bundan kaynaklı cerrah ücreti farkı veya ameliyathane açılış farkı ödenmezdi. Sonra bu rutine döndü yani ödenmemesi seçeneği kalmadı. Dolayısı ile bu bir süreç, sadece burada mutabakat döneminde karşılıklı anlayışa ihtiyaç var. Özel sağlık sigortalarında çalışan arkadaşlarımızla konuşurken sıklıkla duyduğumuz cümle biz de sizin yatırımlarınızı finanse etmek zorunda değiliz. oluyor. Biz de yeni uygulamaları, son çıkan teknolojiyi buraya getirmek istiyoruz. Özel sağlık sigortaları da poliçelerini belli giderleri öngörerek yapıyor. Fakat bundan kaçınmamız çok mümkün olmayacak. Dolayısı ile bunun orta yolunu iki tarafın da fedakarlık yapmasıyla bulacağımıza inanıyorum. Sigortalıların geçmiş ya da mevcut bilgilerinin başhekimliklerden alınması ile ilgili yıllardır yaşanılan sıkıntıya dikkat çeken İstiroti, Bilginin verilmesi gerektiği ile ilgili düzenleme artık birçok hastanede kabul edilmiş ve yapılmış durumda. Medula sistemi nasıl bir hastanın tüm süreçlerini, hangi hastaneye giderse gitsin takip edebiliyorsa, özel sağlık sigortacılığında da ortak bir yazılım olmadığı için bunların çok değerli olduğuna inanıyoruz. diye konuştu. Provizyon konusunda hastaların özellikle A segmentteki hastanelere geldikleri zaman bir dakika bile beklemeye tahammüllerinin olmadığını belirten İstiroti, Provizyon sistemleri ile ilgili beklentilerimiz daha hızlı ve hatasız olması. Bunu başarabilen hastanelerin de kurumlar tarafından ölçümlenerek ortaya konulması, teşvik edilmesi. Anlaşmalı kurumlarla alakalı birtakım dokümanlar ve veriler paylaşılırsa biz de hangi noktada olduğumuzu görmek ve çalışanlarımızı motive etmek istiyoruz. dedi. Özel sağlık sigortalarıyla yaşadıkları diğer bir sorunun da malzeme fiyatları olduğunu anlatan İstiroti şu bilgileri verdi: Malzemeler konusuna gelince sigortalar diyor ki siz malzemelerden 17
para kazanmayın, ne kadar alıyorsanız birebir bize fatura edin. Dünyada bunun örneği yok. Ama haklı oldukları bir taraf var ki bunların makul karlarla fatura edilmesi gerekiyor. Bu münakaşa özellikle özellikli malzemelerin faturalanması sürecinde devam ediyor. Ayrıca poliçe sahibinin yeteri kadar bilgilendirilmesi ile ilgili 10-15 yıl öncesine göre çok daha yol almış durumdayız. Eski tip şikayetler yerini farklı boyutta şikayetlere bıraktı. Kişinin şahsi olarak teminatlarına hakim olması ve kendi aldığı poliçe türünü çok iyi anlaması gerekiyor. Bu olmazsa olmaz. Kişinin de hastane ve sigorta kadar sorumluluğu olmalı. Özel sağlık sigortalarının bu bilinçlendirmeyi devam ettirmelerini umuyorum. Özel sağlık sigortaları ve sağlık kuruluşlarının daha sık bir araya gelmesinin önemini vurgulayan Meri İstiroti, Sadece sözleşme dönemleri ve problemli faturaların çözülmesi için değil, iki tarafın çalışanları, provizyon ve tazminat yetkilileri ile bu hizmeti sunan, sahada çalışan ekiplerin atölye çalışmalarına davet edilmesinin faydalı sonuçlar doğuracağına inanıyoruz. Hemen hemen bütün sigorta uygulamaları belli temeller ve doğrular üzerine kurgulanır. Burada birliğin hazırlayacağı bir akademi programı ile özel sağlık sigorta şirketlerinin ve hastanelerin ortak fonlamasıyla ekiplerimizi işe başlamadan bu doğrular üzerinden eğitebiliriz. İki tarafın doğrularını alarak yetişmiş elemanın sektörün niteliği, hizmet bilişi, hızı ve müşteriye daha doğru cevaplar vererek yönlendirmesi hepimiz açısından hayatı kolaylaştıracaktır. Neticede hedefimiz, artan sigortalı sayısı, daha verimli operasyonları birlikte yürütebilmek, bunların sonunda etkin yönetim, artan bir güven ve rekabette etik ve özenli bir çalışmadır. diye konuştu. 18
Özel sağlık sigortasında işleyişi zorlayan durumlar Güneş Sigorta dan Sigorta Grup Müdürü Elvan Atalay konuşmasında, özel sağlık sigortalarının sağlık hizmeti sunucuları ile ilişkilerinde yaşadıkları zorlukları anlattı. Elvan Atalay Güneş Sigorta Sigorta Grup Müdürü Uzmanlık alanlarının tıp değil sigortacılık olduğunu belirten Elvan Atalay, Sigortalı, ihtiyacı olan en geniş teminatlı sigortayı en uygun fiyata almak istiyor. Her hastalığın ödenmesini istiyor. İstediği sağlık kurumunda tedavi olmak, çok hızlı provizyon ve ödediği pirimin karşılığını almak istiyor. Sağlık kurumu ise cari fiyatlarla anlaşmak istiyor, indirim yapmak istemiyor, en kısa sürede ödemesini almak istiyor ve faturalara hiç itiraz edilmesini istemiyor. Biz de doğru riskleri doğru primlerle almak istiyoruz. Kurumlara hızlı ödeme yapmaya çalışıyoruz, hasar primimiz %60 ı aşmasın istiyoruz ama bu en düşük ihtimalle %75 civarında olabiliyor. diye konuştu. Sağlık kurumundan, buna uygun sattığımız poliçeden katılım payı almama gibi bir durumumuz olmamalı. Hepimiz mükerrer pirim ödüyoruz. SGK kullanmak istiyorsa elbette kullanabilir- bizim tüm sağlık poliçelerimiz aslında tamamlayıcı sağlık gibi kullanılabilir, tamamlayıcı poliçe yapmamıza gerek yok. Önce SGK yı kullanıp, faturayı alıp sigorta şirketine getirdiğinde biz kalanını ödüyoruz. Sağlık hizmet sunucuları ile birbirimize duyarsız kalmadığımız takdirde sorunları çözebiliriz. diye konuştu. Poliçe şartlarına uygun tanı ve tedavi bildirilmesi yerine tıbbi görüş iletilmesi gerektiğini belirten Atalay şöyle devam etti: Türkiye Sigorta Birliği nin 2 yıl öce yayınladığı rapora göre; En çok hangi hastalıklarda sağlık kurumlarıyla problem yaşıyoruz? diye bakacak olursak, KBB branşları akut ve kronik sinüzitin birinci sırada olduğunu gördük. Çoğu bizde kapsam dışı. Check-up amaçlı yapılan testleri de ödemediğimiz için sorunlar yaşayabiliyoruz. Tabi ki Türkiye de tedavi protokolü yok. Ama hastanelerin, kurumların, meslek odalarının kendi içinde birtakım kuralları var. Tıbbi kayıtların yeterli bilgi içermesi ve sigorta şirketinin doğru kararı vermesini sağlaması açısından bu kayıtların özel sağlık sigortaları için çok önemli olduğunu belirten Atalay şu bilgileri verdi: Hekimlerle koordineli olmak istiyoruz. Hasta bilgi formlarının çok sık değiştiğini görüyoruz. Bunun çok değişmesinin doğru olmadığını düşünüyorum. Poliçe primini biz katılım payı varsa daha ucuza yapıyoruz. 19
Sigortalılar Açısından Sağlık Sigortacılığı ve İşleyişe Bakış Al Baraka Türk Katılım Bankası İnsan Kaynakları Yöneticisi Burhan Taşdelen, sigortalılar açısından sağlık sigortacılığını değerlendirdi. Burhan Taşdelen Al Baraka Türk Katılım Bankası İnsan Kaynakları Yöneticisi Sigortalıların beklentisinin özel sağlık sigortalarının her tedaviyi ödemeleri yönünde olduğunu belirten Burhan Taşdelen, Bu konuda sigortalı yeterince bilgilendirilmiyor, sözleşme zamanı geldiğinde sözleşmelerde genelde özel sağlık sigortasının hizmetleri değil de daha çok olumsuzluklarla karşılaşıyoruz. Özel sağlık sigortası hizmetleri açık ve net olarak belirtilmiyor. Kurumlarda özel sağlık sigortası bütçesine baktığımızda; bütçeler eskisi gibi artık rahat değil, çok dar bütçeler yapılıyor. Artışlar minimum ve esnek olmuyor maalesef. Teklif görüşmelerinde yöneticilerin rolü çok önemli. Özellikle biz görüşmeleri yaparken operasyon yönetmenlerinin, müdürlerin, üst düzey yöneticilerin de görüşmelerde bulunmasını istiyoruz. Çünkü pazarlama grubuyla görüştüğümüzde bir noktaya varamadığımızı görüyoruz. Masada operasyon müdürleri ve genel müdür yardımcılarının bulunması işlerimizi daha da kolaylaştırıyor. diye konuştu. SGK nın her şeyi ödemediği için kurumların özel sağlık sigortasına ihtiyaç duyduklarını belirten Taşdelen şöyle devam etti: Sigorta şirketleri hastanelerle özel anlaşma yaparak hasar dengesini sağlayabilir diye düşünüyoruz. Bu da hasarları düşürmek için düzenlediğimiz bir plan. Özellikle hasarlar yüksek olduğunda sigorta şirketleri kendi bölgelerinde grup hastaneleriyle özel anlaşmalar yaparak bu şekilde hasarları düşürebilirler. Daha samimi hastaneler, daha samimi işbirliği ile hasarlar daha iyi yönetilebilir. Hastanelerin özel sağlık sigortalarından katılım payı almaması konusu özellikle yine hasarlar için sorun oluyor. Maalesef Türkiye de özellikle Anadolu da bu hala devam etmektedir. 20