YENİ BİLGİ MODELLEME VE PROGRAMLAMA FELSEFESİYLE SEMANTIC WEB ANKARA ÜNİVERSİTESİ 31.03.2012 B İ LGİSAYA R Y ÜK. MÜH. BÖRTEÇİN EGE
WEB 1.0 1995 2000 İnsan odaklı Web de henüz sadece belgeler var Belgelerin birbirleriyle bağlantısı yok «Donuk» bir yapı Arama motorları henüz «emekleme döneminde» 1
WEB 2.0 2000 2010 İnsan odaklı Her türlü formatta belge ve bilgi mevcut Etkileşimli (Facebook, Twitter ve diğer sosyal ağlar) 3
PROBLEMLER Anahtar kelime bazında aramalar çoğunlukla istenilen sonuca götürmemektedir Web 2.0 da bulunan bilgilerin çoğu metinsel kaynaklı olup, yalnızca insanlar tarafından anlaşılan bir yapıya sahiptir Bilgilerin büyük bir kısmının metinsel içerikli olması, bu bilgilerin anlamlandırılıp, bilgisayarlar tarafından «anlaşılmasını» ve aralarında bağlantı kurulmasını engellemektedir 4
PROBLEMLER Aralarında bağlantı kurulamayan bilgilerden, tabiatıyla yeni bilgi çıkarsaması yapılması da imkansız hale gelmektedir. Web de bulunan belgelerin içeriklerinin bilgisayarlar tarafından anlaşılamaması, Web i büyük bir hızla hemen hemen hiçbir kontrol ile güvenliğin geçerli olmadığı bir sanal ortam haline dönüştürmektedir. Sonuç: Web in içeriğinin bir an önce «makineler» tarafından da anlaşılması ciddi bir zorunluluk halini almaya başlamıştır. 5
SEMANTIC WEB 2000 li yılların başında Web in mucidi Tim Berners-Lee tarafından kuramsal olarak temeli atılan Web 3.0 ile birlikte içeriği bilgisayarlar/makineler tarafından da anlaşılan yeni nesil bir Web öngörülmektedir: Semantik Web Semantik Web = Web of Data = Web 3.0 Bilgilere anlam yüklenebilmekte Bilgi ve bilgisayar odaklı 6
SEMANTIC WEB Örnek 1: Sorgu: En son dünya futbol şampiyonu hangi takımdır? Cevap: İspanya Arama motoruna doğrudan sorulmak istenilen soru giriliyor Örnek 2: Sorgu: Safari turlarıyla ilgili kapsamlı bilgi istiyorum Cevap: Afrika Safari turu 1, Afrika Safari turu 2,, Afrika Safari turu 3 Sistem sorgudaki kavramlar arasındaki ilişkiyi otomatik olarak tespit ediyor 7
LINKED DATA İçeriklerin metin olarak değil de, adeta bir üç boyutlu ortamda saklanmasıyla, bilgilere anlam yüklenebiliyor (Linked Data) Linked Data konsepti sayesinde bilgilere anlam yüklenebiliyor «anlamlandırılmış» bu bilgiler arasında bağlantı kurulabiliyor bilgiler arasında kurulan bu bağlantılar sayesinde otomatik olarak yeni bilgi ve sonuçlara ulaşılabiliyor Zeki ve çok esnek bir yapı 8
LINKED DATA Börteçin Ankara da yaşıyor (Börteçin, yaşıyor, Ankara) Börteçin yaşamak Ankara 9
LINKED DATA Ankara Türkiye nin başkentidir (Ankara, başkent, Türkiye) Ankara başkent Türkiye 10
LINKED DATA Börteçin yaşamak Ankara başkent Türkiye 11
LINKED DATA Börteçin yaşamak Ankara doğmak başkent Türkiye 12
LINKED DATA Veri setleri 13
LOD-CLOUD Mayıs 2007 14
LOD-CLOUD Ekim 2007 15
LOD-CLOUD Şubat 2008 16
LOD-CLOUD Eylül 2008 17
LOD-CLOUD Mart 2009 18
LOD-CLOUD Eylül 2010 19
LOD-CLOUD Eylül 2011 20
W3C World Wide Web Consortium (W3C) 1994 Massachusets Institute of Technology (MIT) Tim Berners-Lee 21
SEMANTIC WEB KATMANLARI 22
ANLAMSAL VERİ TABANLARI Open World Assumption (OWA) SQL vs. SPARQL RDF formatındaki veriler ilişkisel veri tabanlarında saklanamaz 23
SONUÇ Web 2.0 dan Web 3.0 a geçiş sürecinin ne kadar zaman alacağı kullanıcıların tercihine de bağlı Açık kod kaynaklı projelerin sayısı her geçen gün artmakta Semantic Web ile birlikte Web, içeriğini sadece insanların anladığı insan odaklı bir ortam olmaktan çıkacak Web, küresel ölçekte akıllı bir veri tabanına dönüşecek Sanal güvenlik yüksek ölçüde artacak 24
SEMANTIC WEB TOPLULUKLARI ANKARA SEMANTIC WEB TOPLULUĞU http://www.meetup.com/ankara-semantic-web-toplulugu/ İSTANBUL SEMANTIC WEB TOPLULUĞU http://www.meetup.com/istanbul-semantic-web-toplulugu/ İZMİR SEMANTIC WEB TOPLULUĞU http://www.meetup.com/izmir-semantic-web-toplulugu/ 25