Avrupa Birliği nde Yargısal Koruma Ders Planı Avrupa Birliği ( AB ) hukuku, bir kısım aktörlere hak bahşederken, bir kısmına da yükümlülük vazetmektedir. Bu aktörler ise, üye devletler, AB kurumları ile gerçek ve tüzel kişiler olarak belirtilebilir. Eğer bu aktörlerden herhangi biri, AB hukuku gereğince yükümlülüklerini yerine getirmiyorsa, diğer aktörlerin hakları bu nedenle ihlal edilebilecektir. Mağdur aktör ya da aktörler, bu durumda, bir tür hukuki çareye, yani diğerlerinin yanında yargısal koruma imkânına sahip olmalıdır. Bu ders, hem Avrupa Birliği Adalet Divanı ( ABAD ) hem de üye devlet mahkemelerindeki yargılamaları göz önünde bulundurarak, AB hukukundaki yargısal korumanın ana türlerine odaklanmaktadır. Bu bakımdan, bu ders, bir yandan ABAD nezdinde görülen doğrudan davaları; diğer yandan ABAD a başvuru yoluyla gelen dolaylı davayı (ön karar davası) ve bu davalar çerçevesinde ABAD ın geliştirdiği temel ilkeleri içermektedir. 1
Zamanlama Derslerin Başlaması ve Bitişi: 22/9/2016 1/1/2017 Dönem Sonu Sınav Tarihi Aralığı: 2/1/2017 15/1/2017 Dönem Sonu Sınavı Not Girişi: 2/1/2017 18/1/2017 --- Ders Başlangıcı --- (1. Hafta) (27 Eylül 2016) Öğretim üyesi, ders hakkında bilgi verir. Öğrenciler, konu seçimi ile ödev konularını ve sunum tarihlerini belirler. (2. Hafta) (4 Ekim 2016) 1. Ders: Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD) (3. Hafta) (11 Ekim 2016) 2. Ders: Davalar: İhlal Davası ve Ön Karar Davası (4. Hafta) (18 Ekim 2016) 3. Ders: Davalar: İptal Davası ve İhmal Davası (5. Hafta) (25 Ekim 2016) 4. Ders: Davalar: Birlik Yükümlülükleri ile ilgili Davalar ve Öncelik İlkesi Öğrenciler, ödev konuları ile ilgili bir içindekiler tablosu ve yararlanılacak kaynak listesi hazırlayarak, öğretim üyesine teslim eder. (6. Hafta) (1 Kasım 2016) 5. Ders: Doğrudan Etki İlkesi Öğretim üyesi, bu içindekiler tablosu ve kaynak listesi ile ilgili olarak öğrencilere geri bildirimde bulunur. (7. Hafta) (8 Kasım 2016) 6. Ders: Uygun Yorum İlkesi ve Devlet Sorumluluğu İlkesi (8. Hafta) (15 Kasım 2016) 7. Ders: Hukukun Genel İlkeleri ile Temel Haklar ve Ulusal Mahkemelerdeki Hukuki Çareler (9. Hafta) (22 Kasım 2016) (10. Hafta) (29 Kasım 2016) 2
(11. Hafta) (6 Aralık 2016) (12. Hafta) (13 Aralık 2016) (13. Hafta) (20 Aralık 2016) Öğrenciler, ödev ile ilgili bir sunum yapar. (14. Hafta) (27 Aralık 2016) Öğrenciler, ödev ile ilgili bir sunum yapar. --- Dönem Sonu --- (15. Hafta) (3 Ocak 2017) (16. Hafta) (10 Ocak 2017) SINAV + Tüm öğrenciler, tamamladıkları ödevleri yazılı olarak öğretim üyesine teslim eder. Ödevin teslim tarihi kesin süre niteliğindedir! 10 Ocak 2017 sonrasında teslim edilen ödevler dikkate alınmayacaktır! --- Not Girişi --- (17. Hafta) (18 Ocak 2017 ye kadar) Öğretim üyesi, öğrencilerin not girişini tamamlar. 3
Ders --- Dersler öğretim üyesince anlatılacak olup, mümkün oldukça, öğrencinin aktif katılımı da beklenmektedir. --- Her bir ders belirli bir ön okuma gerektirir. --- Bu ön okumalar, ders işlenirken takip edilecek olan şu kitabın ilgili yerlerinden yapılabilir: BAYKAL, SANEM GÖÇMEN, İLKE, Avrupa Birliği Kurumsal Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016. Bundan başka şu kitaplardan da yararlanılabilir: AKÇAY, BELGİN GÖÇMEN, İLKE (Eds.), Avrupa Birliği: Tarihçe, Teoriler, Kurumlar ve Politikalar, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016. ARNULL, ANTHONY, The European Union and its Court of Justice, 2 nd Edition, Oxford University Press, Great Britain, 2006. ARSAVA, FÜSUN, Roma Antlaşmasında Ön Karar Prosedürü ve Bu Prosedür Çerçevesinde Doğan Sorunlar, Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara, 2009. BARNARD, CATHERINE PEERS, STEVE (Eds.), European Union Law, Oxford University Press, Oxford, 2014. BAYKAL, SANEM, Avrupa Birliği Hukukunda Tazminat Davası, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2006. BAYKAL, SANEM, AT Hukukunun Etkili Biçimde Uygulanması ve Bireysel Haklar, ATAUM Yayınları, Ankara, 2002. CHALMERS, DAMIAN et. al., European Union Law: Text and Materials, 3 rd Edition, Cambridge University Press, United Kingdom, 2014. CRAIG, PAUL DE BÚRCA, GRÁINNE, EU Law: Texts, Cases and Materials, 6 th Edition, Oxford University Press, Oxford, 2015. DEHOUSSE, RENAUD, The European Court of Justice, The Politics of Judicial Integration, St. Martin's Press, Newyork, 1998. GÖÇMEN, İLKE, Avrupa Birliği Hukukunda Direktiflerin Bireyler Arasındaki İlişkilere Etkileri, Yetkin, Ankara, 2008. HARTLEY, TREVOR C., The Foundations of European Union Law, 8 th Edition, Oxford University Press, Oxford, 2014. KARAYİĞİT, MUSTAFA T., Gerçek ve Tüzel Kişilerin AB Tasarruflarına Karşı Yargısal Korunması, Adalet Yayınevi, Ankara, 2009. LENAERTS, KOEN VAN NUFFEL, PIET, European Union Law, 3 rd Edition, Sweet & Maxwell, Great Britain, 2010. REÇBER, KAMURAN, Avrupa Birliği Kurumlar Hukuku ve Temel Metinleri, 2. Baskı, Dora Yayıncılık, Bursa, 2014. STEINER, JOSEPHINE WOODS, LORNA, EU Law, 12 th Edition, Oxford University Press, Great Britain, 2014. SUNGURTEKİN ÖZKAN, MERAL, Avrupa Birliği / Avrupa Topluluğu Usul Hukukuna Giriş, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009. TEKİNALP, ÜNAL et.al., Avrupa Birliği Hukuku, Beta Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2000. 4
Ödev Konuları (1) Lizbon Antlaşması nın Avrupa Birliği Adalet Divanı Bakımından Getirdiği Değişiklikler (2) İhlal Davası Açısından Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları ile Uyum (3) Ön Karar Davasına Yönelik Reform Çabaları ve Önerileri (4) İptal Davası Açısından Locus Standi (Davacı Olma Ehliyeti) (5) İptal Davası ve İhmal Davası Açısından Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları ile Uyum (6) Tazminat Davası Açısından AB nin Haksız Fiil Sorumluluğunun Koşulları (7) Öncelik İlkesi ve Ulusal Mahkemelerin Bu İlkeye Yönelik Tutumu (8) Doğrudan Etki İlkesi ve Ulusal Mahkemelerin Bu İlkeye Yönelik Tutumu (9) Doğrudan Etki İlkesi Kapsamında Direktif (10) Doğrudan Etki İlkesi Kapsamında AB nin Uluslararası Anlaşmaları (11) Uygun Yorum İlkesinin Sınırları (12) Devlet Sorumluluğu İlkesinin Koşulları (13) AB Temel Haklar Şartının Yatay Hükümleri (14) AB nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ne Katılımı (15) Avrupa Birliği Adalet Divanı ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nin İlişkileri (16) Ulusal Mahkemelerdeki Hukuki Çareler Değerlendirme Kriterleri Derse Katılım: %10 Sunum: %10 Ödev: %30 Sınav: %50 Ödev Değerlendirme Kriterleri (100 tam puan üzerinden düşünülürse) İçerik: %70 Sistematiklik: %10 Yeterli Kaynak Kullanımı: %10 Tutarlı Atıf Usulü Kullanımı: %10 NOT Ödev hazırlanırken Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Birliği ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler Anabilim Dalı AB Hukuku Yüksek Lisans ve Doktora Programı Seminer / Bilimsel Çalışma Notları, mutatis mutandis (gerekli değişiklikler yapılmak kaydıyla), esas alınmalıdır. Lütfen, öncelikle bu notları dikkatle okuyunuz. Bu notlar, abhukuku.weebly.com internet sitesinde erişime açıktır. 5