Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Uzm. Psikolojik Danışman/Rehber Öğretmen Feyza UYGUN Sakarya Cemil Meriç Sosyal Bilimler Lisesi
Rehberliğin tanımı Rehberliğin amacı Rehberlik türleri İçerik Bilgisi RPD hizmetlerinin yürütülmesindeki ilkeler Psikolojik Danışma Rehberlik-Psikolojik Danışma arasındaki farklar RPD hizmetlerine ilişkin yanlış anlayışlar Kaynakça
Rehberliğin tanımı Rehberlik bireyin; Kendini anlaması, Problemlerini çözmesi, Gerçekçi kararlar alması, Çevresine sağlıklı uyum sağlaması, Böylece kendini gerçekleģtirmesi için bireye sunulan sistematik ve profesyonel yardımdır.
Kendini gerçekleştirmekte olan bireyin özellikleri Kendini ve başkalarını olduğu gibi kabul eder Sorumluluklarının farkındadır Geçmişten çok geleceğe dönüktür Değişime ve yeni yaşantılara açıktır Belirsizliğe tahammül edebilir Davranışları içtendir Çok değil az insanla derin,tatmin edici kişiler arası ilişkiler kurar
Rehberliğin amacı BİREY Kendini Tanıma Kendini Anlama ve Kabul Etme Bulunduğu Ortamı ve Çevreyi Tanıma Ben ne yapabilirim? Ne yapmalıyım? KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME
Rehberlik türleri Problem alanlarına göre rehberlik EĞĠTSEL MESLEKĠ KĠġĠSEL KİŞİSEL
Eğitsel rehberlik Okul ve çevreye uyum Okul, alan ve ders seçme Verimli çalışma Başarıyı artırma Yetenekleri geliştirme Zamanı etkili kullanma
Mesleki rehberlik Meslekleri tanıma Uygun mesleği seçme Seçilen mesleğe hazırlanma Mesleki yönden gelişme
Kişisel rehberlik Bireyin kendini ve başkalarını anlaması Kendini ve başkalarını kabul etmesi Sağlıklı ilişkiler geliştirebilmesi
RPD Hizmetlerinin yürütülmesindeki ilkeler Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri, eğitim kurumlarının eğitim-öğretim etkinlikleri bütünlüğü içinde yer alır. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri tüm öğrencilere açık bir hizmettir.
Her öğrenci eğitim sürecinde kendisine sunulan seçenekler arasında seçme özgürlüğüne sahiptir. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde insana saygı esastır.
Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin bireysel boyutunda gizlilik esastır. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri öğrenci, veli, uzman, öğretmen ve yönetici gibi ilgililerin iģ birliği ile yürütülür. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde bireysel farklılıklara saygı esastır.
Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yürütülmesinde hem bireye hem de topluma karşı sorumluluk söz konusudur. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yürütülmesinde bilimsellik esastır.
Psikolojik Danışma Bireysel Psikolojik Danışma Grupla Psikolojik Danışma
Psikolojik Danışma nın özellikleri: Bireysel psikolojik danışmada psikolojik danışman-danışan arasındaki bir süreçtir. Grupla psikolojik danışmada ise psikolojik danışman-üyeler-üyeler arasındaki süreçtir.
Bireysel psikolojik danışmada süreç 45-55 dakikalık bir sürede gerçekleşir. Grupla psikolojik danışmada ise süreç 8-12 üye ile 90 dakika boyunca yaşanır.
Yaklaşımlara göre değişmekle beraber bireysel psikolojik danışma genellikle 6-8 oturum, grupla psikolojik danışma ise 12 oturum sürer. İlk oturumda danışan davranışsal amaç belirler ve süreç boyunca ona ulaşmaya çabalar.
Psikolojik danışma sürecinde danışanın sorumluluklarını fark etmesi için ona yardım edilir. Danışanın kendi güçlü ve zayıf yönlerini görüp kabul edebilmesi, değiştirmek istediği davranışlarını değiştirmesi için ona destek olunur.
Süreçte danışanın duygu ve düşüncelerini paylaşması için teşvik etmek amacıyla açık uçlu sorular sorulur. Süreçte psikolojik danışman tarafından içerik ve duygu yansıtmaları yapılır. Danışanın kendini tanıması ve çelişkilerini fark edebilmesi için (terapötik ilişki kurulduktan sonra) yüzleştirme yapılır.
Psikolojik danışma sadece danışanın pasif bir şekilde psikolojik danışman tarafından dinlendiği bir süreç değildir. Psikolojik danışman danışanı etkin biçimde dinler, yargılamaz, eleştirmez, koşulsuz olumlu kabul gösterir. Psikolojik danışman akıl ve öğüt vermez, danışana ne yapacağını, yapması gerektiğini söylemez.
Rehberlik-psikolojik danışma arasındaki farklar Rehberlik bilgi verme ağırlıklıdır. Rehberliği tüm öğretmenler uygulayabilir. Rehberlikte kişi, zaman ve mekan esnektir. P.D. Duygusal sorun ve sıkıntıların çözümüne yöneliktir. P.D. yi sadece uzamanlar uygulayabilir. P.D. de zaman ve mekan önemlidir.
RPD hizmetlerine ilişkin yanlış anlayışlar 1) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri her türlü problemi hemen çözebilecek sihirli bir güce sahip değildir. 2) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri, yardımı alan bireylerin pasif bir şekilde konumlandığı, tek yönlü bir süreç değildir.
3) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bireylerin sadece duygusal yönü ile ilgilenmez. 4) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin temelinde bireye acımak,onu kayırmak ve karşılaştığı her sorununu onun yerine çözmek gibi bir anlayış yoktur.
5) Rehberlik ve psikolojik danışma yardımı sadece sorunlu (!) olan bireylere verilen hizmetler değildir. 6) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bir ders değildir.
7) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri disiplini sağlamak amaçlı kullanılmazlar.bu nedenle,özellikle eğitim kurumlarında disiplin uygulamalarının bir uzantısı ya da parçası olarak görmemek gerekir. 8) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde kullanılan tüm yöntem ve teknikler bireyi tanımak ve doğru yardımı verebilmek için araç olarak kullanılmaktadır.
Kaynakça Acar, N.V. (2008). Grupla psikolojik danışma ilke ve teknikleri, nobel yayıncılık, Ankara Can, G. (2006). Psikolojik danışma ve rehberlik, Pegem yayıncılık, Ankara. Kuzgun, Y. (2002). Rehberlik ve psikolojik danışma, ÖSYM yayınları, Ankara. Yeşilyaprak, B. (2005). Eğitimde rehberlik hizmetleri, Nobel Yayınları, Ankara. http://orgm.meb.gov.tr/