Doküman Kodu:ATK.PR.01 Yayın Tarihi:Haziran 2013 Revizyon Tarihi:Nisan 2014 Revizyon No:01 Sayfa No:1/7 1.Amaç: En önemli etken ünitelerde oluşan atıkların doğru tanımlanarak ayrımının sağlanmasıdır. Bu amaçla atık türlerinin tanımlarının yapılıp tüm hastane personeline eğitim verilerek, atık türlerinin kavranması sağlanır. Ünite içinde oluşan atıkların oluştuğu yerde ayrımının doğru yapıldığı sürekli kontroller ile takip edilir. Doğru ayrımın yapılması ile her türde oluşan atık miktarı azalacaktır. 2. Kapsam: Tarsus Devlet Hastanesi Ana Hizmet Binası, Ek Hizmet Binası, Ekleri ve çalışanları 3.Kısaltmalar: ATK:Atık PR:Prosedür TAP:Atık Pil Toplama Derneği EKK:Enfeksiyon Kontrol Komitesi 4.Tanımlar : Evsel Nitelikli Atık: Genel Atık:Ünitelerden kaynaklanan başta mutfak,bahçe ve idari birimlerden kaynaklanan kontamine olmamış atıklar. Ambalaj Atığı:Ünitelerden kaynaklanan kontamine olmamış tekrar kullanılabilir, geri dönüştürülebilir ve geri kazanılabilir cam(serum, su şişesi v.b.), kağıt-karton, plastik ve metal ambalaj atıklarıdır. Tıbbi Atık: Enfeksiyöz atık: Patojen içerdiğinden kuşku duyulan atık laboratuar kültürleri; karantina koğuşlarından çıkan atıklar; enfekte hastalarla temas eden araç-gereçler; kan ve enfeksiyöz vücut sıvılarından oluşur. Patalojik atık: Patolojik atıklar, doku, organ, vücut parçaları, insan fetüsleri ve hayvan leşlerinden oluşur. Bu kategoride tanımlanan insan ve hayvan vücut atıkları anatomik atık olarak da adlandırılır. Kesici-Delici atıklar: Kesiciler, iğneler, hipodermik iğneler, bistüri ve bistüri ağızları, bıçaklar, infüzyon setleri, testereler, kırık camları kapsayan; kesici ve delici yaralanmalara sebep olabilen maddelerdir. Tehlikeli Atık: Ünitelerden kaynaklanan, tehlikeli kimyasallar, sitotoksik ve sitostatik ilaçlar, amalgam atıkları, genotoksik ve sitotoksik atıklar, farmasötik atıklar, ağır metal içeren atıklar ve basınçlı kaplar. Farmasötik Atık: Kullanma süresi dolmuş veya artık kullanılmayan, ambalajı bozulmuş, dökülmüş ve kontamine olmuş ilaçlar, aşılar, serumlar ve diğer farmasötik ürünler ve bunların artıklarını ihtiva eden kullanılmış eldivenler, hortumlar, şişeler ve kutuları, tedavi sırasında kullanılan ilaçların flakon ve içinde ilaç tedavisi yapılmış serum şişelerini atığını kapsar. Genotoksik Atık: Hücre DNA'sı üzerinde mutasyon yapıcı, kanserojen veya insan veya hayvanda düşüğe neden olabilen türden farmasötik ve kimyasal maddeleri, kanser tedavisinde kullanılan sitotoksik (antineoplastik) ürünleri ve radyoaktif materyali ihtiva eden atıklar ile bu tür ajanlarla tedavi gören hastaların idrar ve dışkı gibi vücut çıkartılarını kapsar. Kimyasal atık : Kimyasal atık katı, sıvı ve gaz kimyasalların atılmasından oluşur. Örnek olarak tanı ve deneysel çalışmalar, hastane genel temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerinden çıkan atıklar verilebilir. Sağlık hizmetlerinden oluşan kimyasal atık tehlikeli veya tehlikesiz olabilir; atık aşağıdaki özelliklerden en az birine sahipse tehlikeli olarak düşünülür: Toksik Korozif (asidlein ph ı <2 ve bazların ph ı >12) Yanıcı Reaktif (patlayıcı, suya reaktif, şoka duyarlı) Genotoksik (sitotoksik ilaçlar vb.) Ağır Metal İçeren Atıklar: Ünitelerde tedavi, tanı veya deneysel araştırmalar gibi tıbbi alanlarda kullanılan termometre, tansiyon ölçme aleti,florasan lamba ve pil atıklarını içerir. Basınçlı kaplar: Ünitelerde tedavi, tanı veya deneysel araştırmalar gibi tıbbi alanlarda kullanılan gazları içinde bulunduran silindirleri, kartuşları ve kutuları ifade eder. Amalgam atık: Gümüş, kalay ve bakır alaşımının, cıva ile karıştırılması ile elde edilir. Karışımın %45-50'sini oluşturan civa, metalleri birbirine bağlayarak dayanıklı bir dolgu malzemesi oluşturur. Civa diğer metallerle birleştiğinde kimyasal yapısı değişir ve zararsız hale geçer. Sitotoksik ve sitostatik atıklar: Onkoloji ünitelerinde; herhangi bir kanser türünde, kullanılan ilaç, ampul flakon atıkları.tedavi sırasında kullanılan eldiven atığı ve bulaş olan koruyucu ekipman atıklarını kapsar. 5. Sorumlular: Hastane İdaresi,Çevre Görevlisi,Atık depo sorumlusu 6.Faaliyet Akışı: 6.1.Hastanemizde Oluşan Tehlikeli Atıklar:
Doküman Kodu:ATK.PR.01 Yayın Tarihi:Haziran 2013 Revizyon Tarihi:Nisan 2014 Revizyon No:01 Sayfa No:2/7 Tablo 2. 1-EWC kodları ile birlikte tehlikeli atık tanımı A.Y.G.E.İ.Y Ek-4 Tehlikeli Atık EWC A.Y.G.E.İ.Y Ek:4 Kodu Tehlikeli atık Tanımlanması 18 01 03 Enfeksiyonu önlemek amacı ile toplanmaları ve bertarafı özel işleme tabi olan atıklar 13 02 08 Şanzıman, yağlama ve diğer motor yağları 18 03 17 Atık baskı tonerleri 16 06 03 Civa İçeren Piller 18 01 10 Diş Amalgam Atıkları Tehlikeli madde içeren veya tehlikeli madde oluşturan kimyasallar. (Formaldehit, Etanol, Ksilen, 18 01 06 İsopropil Alkol, Hidroklorik Asit) 09 01 03 Çözücü bazlı developer (banyo)solüsyonları 09 01 04 Fikser (sabitleyici) solüsyonları 15 01 10 Tehlikeli maddelerin kalıntılarını içeren ya da tehlikeli maddeler ile kontamine olmuş ambalajlar 18 01 09 Kullanım tarihi geçmiş ilaçlar, bozulmuş aşı ve serumlar 20 01 21 Floresan lambalar ve diğer civa içeren atıklar 20 01 26 Yenilebilir sıvı ve katı yağlar dışındaki yağlar ( Bitkisel Atık Yağlar) 6.2.Atık Minimizasyonu: En önemli etken ünitelerde oluşan atıkların doğru tanımlanarak ayrımının sağlanmasıdır. Bu amaçla atık türlerinin tanımlarının yapılıp tüm hastane personeline, hastalara ve yakınlarına eğitim verilerek, atık türlerinin kavranması sağlanır. Ünite Doğru ayrımın yapılması ile her türde oluşan atık miktarı azalacaktır. 6.2.1.Evsel atıkların oluşumunun ve miktarının azaltılması: Bu amaçla atık türlerinin tanımlarının yapılıp tüm hastane personeline, hastalara ve yakınlarına eğitim verilerek, atık türlerinin kavranması sağlanır. Hastanede verilen tüm hizmetlerde 6.2.2.Ambalaj atıklarının oluşumunun ve miktarının azaltılması: Bu amaçla atık türlerinin tanımlarının yapılıp tüm hastane personeline, hastalara ve yakınlarına eğitim verilerek, atık türlerinin kavranması sağlanır. Hastanede verilen tüm hizmetlerde 6.2.3.Tıbbi atıklarının oluşumunun ve miktarının azaltılması: Bu amaçla atık türlerinin tanımlarının yapılıp tüm hastane personeline, hastalara ve yakınlarına eğitim verilerek, atık türlerinin kavranması sağlanır. Hastanede verilen tüm hizmetlerde 6.2.4.Tehlikeli atıklarının oluşumunun ve miktarının azaltılması: Bu amaçla atık türlerinin tanımlarının yapılıp tüm hastane personeline,hastalara ve yakınlarına eğitim verilerek, atık türlerinin kavranması sağlanır. Hastanede verilen tüm hizmetlerde 6.3.Atıkların Kaynağında Ayrı Toplanması Ve Biriktirilmesi 6.3.1.Evsel nitelikli atıkların kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: Genel nitelikli evsel atıklar, kontamine olmamak koşulu ile siyah renkli poşetlerde toplanır. Birimlerde çalışan tüm personele evsel atıklarla ilgili eğitimler ve kontroller yapılarak evsel atıkların ayrı toplanması sağlanmaktadır. Ayrıca Halk eğitimleri (hasta ve yakınlarına) verilmektedir: Genel nitelikli atıkların birimlerden toplanması ve Evsel atık deposuna taşınması için her vardiyada eğitimli bir personel görevlendirilmiştir ve dezenfeksiyonu yapılabilen, keskin köşesi olmayan paslanmaz (sert plastikten) atık taşıma arabaları kullanılmaktadır. 6.3.2.Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: Ambalaj atıkları kapsamında olan cam atıklar (serum şişesi) mavi renkli poşet geçirilmiş kova içinde toplanırken kağıt karton, cam ve plastik atıklar Tarsus Belediyesi/anlaşmalı firma nin geri dönüşüm amaçlı hazırlamış olduğu ambalaj toplama kutularında toplanır. Bu kutular dolduğunda mavi poşete aktarılır. Ambalaj atıkları için bütün birimlere eğitimler ve kontroller yapılarak kaynağında ambalaj atıklarının ayrı toplanması sağlanmaktadır. Ayrıca Halk eğitimleri (hasta ve yakınlarına) verilmektedir.ambalaj atıklarının toplanması ve Geri dönüşümlü atık deposuna taşınması için her vardiyada eğitimli bir personel görevlendirilmiştir ve dezenfeksiyonu yapılabilen Ambalaj atığı taşıma arabası kullanılmaktadır.
Doküman Kodu:ATK.PR.01 Yayın Tarihi:Haziran 2013 Revizyon Tarihi:Nisan 2014 Revizyon No:01 Sayfa No:3/7 6.3.3.Tıbbi atıkların (kesici-delici atıklar dahil) kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: Tıbbi atıklar, kaynağında yırtılmaya delinmeye, patlamaya ve taşımaya dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen maddeden,sızdırmaz, çift taban, dikişli ve körüksüz olarak üretilen, çift kat, kalınlığı 100 mikron olan, en az 10kg. kaldırma kapasiteli; üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile DİKKAT! TIBBİ ATIK ibaresini taşıyan kırmızı renkli plastik torbalarda toplanır. Torbalar en fazla 3/4 oranında doldurulur. Kadın doğum salonu doğum odalarındaki tıbbi atık biriktirme kapları içerisindeki plasenta, poch ve kan atıkları olan tıbbi atık torbalarının içerisine torba içindeki sıvıyı yoğunlaştıracak miktarda çam talaşı atılır, kaynağında yoğunlaşma sağlandıktan sonra torbalar geçici tıbbi atık deposuna gönderilir. Kesici ve delici özelliği olan atıklar diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak delinmeye, yırtılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz, açılması ve karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile DİKKAT! KESİCİ ve DELİCİ TIBBİ ATIK ibaresi taşıyan plastik kutularda toplanır. Bu plastik biriktirme kutuları, en fazla 3/4 oranında doldurulur, ağızları kapatılır ve kırmızı plastik torbalara konur. Kesici-delici atık kapları dolduktan sonra kesinlikle sıkıştırılmaz, açılmaz, boşaltılmaz ve geri kazanılmaz. Tıbbi atıklar için tüm personele hizmet içi eğitimler verilmekte ve kontroller yapılarak kaynağında ayrı toplanması sağlanmaktadır. Ayrıca Halk eğitimleri (hasta ve yakınlarına) verilmektedir. Tıbbi atıkların birimlerden toplanması ve Tıbbi atık deposuna taşınması için her vardiyada eğitimli bir personel; (turuncu renkli tıbbi atık kıyafeti, gözlüğü, maskesi, bonesi ve çizmesi olan) görevlendirilmiştir ve dezenfeksiyonu yapılabilen, keskin köşesi olmayan paslanmaz (sert plastikten) atık taşıma arabaları kullanılmaktadır; Tıbbi atık arabaları turuncu renkte; üzerinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile DİKKAT! TIBBİ ATIK ibaresi bulunmaktadır. 6.3.4. Tehlikeli atıkların kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: Atık piller istem sırasında doluları ile değiştirilerek kırtasiye deposunda toplanır; Hasta ve yakınları ile üçüncü kişilerin atık pillerini getirip atabilecekleri pil toplama kutuları poliklınik girişlerinde ve bina girişlerinde bulunmaktadır.üç aylık Periyotlarla birikim olduktan sonra Sürat Kargo Tarsus şubesi (tlf:324 614 69 79) aranarak bertaraf işlemleri için TAP (Atık Pil Toplama Derneği) projesine gönderilmektedir. Röntgen birimi fixer solüsyonu biriktirilir. Developer solüsyonu biriktirilir.bu Atıklar 2013 yılı için sözleşme yapılan firmaya UATF doldurularak verilmektedir. (Sercan Madeni Hizmetler Otom.İnş.Gıda Nak. San. Ve Tic. LTD.ŞTİ.)Hastanemizde 2014 yılı Ocak ayının 15 inden itibaren CR-DR a geçildiği için sözkonusu atıklar oluşmamaktadır. Hastanemiz Ana Bina ve Ek bina mutfağında oluşan bitkisel atık yağlar Deha Bitkisel Atık Yağ Toplama Geri Kazanım Biodizel Üretimi San. Ve Tic.A.Ş. anlaşmalı olarak onların getirdiği biriktirme bidonlarında toplanır; Dolan bidon UATF doldurularak teslim edilir.yerine temiz boş Bidon Firma tarafından bırakılır.makbuzlar yemekhane şirket şefi tarafından muhafaza edilir. Hastanemizde oluşan Amalgam atıkları ADSM Diş tedavi ünitelerinde ağzı kapalı kaplarda biriktirilmektedir. Hastanemizde oluşan kimyasal atıklar ağzı kapaklı üzerinde Tehlikeli Atık ibaresi ve özelliği belirtilen uygun kaplarda biriktirilir. Hastanemizde oluşan Tehlikeli kimyasal atık kapları ve kontamine ambalajlar birimlerde; sterilizasyon, laboratuar, ameliyathanede, ağzı kapaklı üzerinde Tehlikeli Atık ibaresi ve özelliği belirtilen uygun kaplarda biriktirilir. Şanzıman, Yağlama Ve Diğer Motor Yağları, bakım yapan firmaya teslim edilmektedir Hastanemizde oluşan Toner Kartuj, dolum yapılarak tekrar kullanılmaktadır. Hastanemizde Atık Floresanlar, Teknik Serviste ağzı kapaklı üzerinde Tehlikeli Atık ibaresi ve özelliği belirtilen uygun kaplarda biriktirilir. Oluşan tüm bu atıklar uygun tehlikeli etiketli kaplarında, eğitimli personel ile tehlikeli atık taşıma aracında tehlikeli atık deposuna taşınır. 6.4.ATIKLARIN TAŞINMASI, TAŞIMADA KULLANILACAK EKİPMAN VE ARAÇLAR 6.4.1.Genel nitelikli Evsel atıkların taşınması, taşıma amacıyla kullanılacak araçlar: Hastanemizde faaliyette bulunan temizlik şirketinin belirlediği eğitimli, personel tarafından; kalın iş eldiveni giyilerek, keskin kenarları olmayan, yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iş için ayrılmış evsel atık taşıma aracı ile, atık için belirlenen güzergah izlenerek geçici evsel atık deposuna taşınır. 6.4.2.Ambalaj atıklarının taşınması, taşıma amacıyla kullanılacak araçlar: Hastanemizde faaliyette bulunan temizlik şirketinin belirlediği eğitimli, personel tarafından kalın iş eldiveni giyilerek ; ambalaj atığı atık taşıma aracı ile, atık için belirlenen güzergah izlenerek,cam atıklar cam konteynerine,kağıt-karton ve plastik atıklar dönüşümlü atık deposuna/konteynerine taşınır. 6.4.3.Tıbbi atıkların taşınması, taşıma amacıyla kullanılacak araçlar: Hastanemizde faaliyette bulunan temizlik şirketinin belirlediği eğitimli ; kalın iş eldiveni, koruyucu gözlük, maske takan; çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyen bir personel tarafından; tekerlekli, kapaklı, paslanmaz maddeden yapılmış turuncu renkte, üzerinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile DİKKAT! TIBBİ ATIK ibaresi bulunan; yükleme ve boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına ve delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iş için ayrılmış, evsel atık aracından farklı olan araç ile tıbbi atık torbaları ağızları sıkıca bağlanmış olarak ve sıkıştırılmadan toplanır ve atık için belirlenen güzergah izlenerek geçici tıbbi atık deposuna taşınır.bu esnada el ve vücut ile temastan kaçınılır.
Doküman Kodu:ATK.PR.01 Yayın Tarihi:Haziran 2013 Revizyon Tarihi:Nisan 2014 Revizyon No:01 Sayfa No:4/7 6.4.4.Tehlikeli atıkların kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: Atık piller istem sırasında doluları ile değiştirilerek kırtasiye deposunda toplanır: Hasta ve yakınları ile üçüncü kişilerin atık pillerini getirip atabilecekleri TAP projesinden temin edilen pil toplama kutuları poliklinik girişlerinde ve bina girişlerinde bulunmaktadır.üç aylık Periyotlarla birikim olduktan sonra Sürat Kargo Tarsus şubesi (tlf: 614 69 79) aranarak bertaraf işlemleri için TAP (Atık Pil Toplama Derneği) projesine gönderilmektedir. Röntgen birimi fixer ve Developer solüsyonu üzerinde uluslar arası tehlike sembolü olan ağzı kapalı uygun kaplarda biriktirilir. Bu Atıklar 2013 yılı için sözleşme yapılan firmaya UATF doldurularak verilmektedir; UATF lerin D nüshaları ay sonunda valiliğe gönderilir. (Sercan Madeni Hizmetler Otom.İnş.GıdaNak. San. Ve Tic.LTD.ŞTİ.) Hastanemizde 2014 yılı Ocak ayının 15 inden itibaren CR-DR a geçildiği için sözkonusu atıklar oluşmamaktadır. Hastanemiz Ana Bina ve Ek bina mutfağında oluşan bitkisel atık yağlar: yağlar Deha Bitkisel Atık Yağ Toplama Geri Kazanım Biodizel Üretimi San. Ve Tic.A.Ş.ile anlaşmalı olarak onların getirdiği biriktirme bidonlarında toplanır; Dolan bidon UATF doldurularak teslim edilir; UATF lerin D nüshaları ilgili İdare tarafından ay sonunda valiliğe gönderilir. Yerine temiz boş Bidon Firma tarafından bırakılır. Makbuzlar yemekhane şirket şefi tarafından muhafaza edilir. Kimyasal atıklar: Birimlerde oluşan kimyasal atıklar ağzı kapalı üzerinde uluslar arası tehlike sembolü ve tehlike özelliği belirtilen uygun kaplarda biriktirilir; Dolan bidonlar atık taşıma güzergahı takip edilerek içinde atık kaplarının sabitlendiği bölmeleri ve yan yüzeylerinde uluslarası tehlike sembolü bulunan Tehlikeli atık taşıma arabası ile eğitimli, kalın iş eldiveni, koruyucu gözlük, maske takan; çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyen bir personel tarafından Tehlikeli atık deposuna taşınır. Hastanemizde oluşan Tehlikeli atıklar: Birimlerde oluşan Tehlikeli atıklar ağzı kapalı üzerinde uluslar arası tehlike sembolü ve tehlike özelliği belirtilen uygun kaplarda biriktirilir; Atık taşıma güzergahı takip edilerek içinde atık kaplarının sabitlendiği bölmeleri ve yan yüzeylerinde uluslarası tehlike sembolü bulunan Tehlikeli atık taşıma arabası ile eğitimli, kalın iş eldiveni, koruyucu gözlük, maske takan; çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyen bir personel tarafından Tehlikeli atık deposuna taşınır. 6.5.Atık Toplama Ve Biriktirme Ekipmanlarının Bulunduğu Yerler, Toplama Programı Ve Taşıma Güzergahı Ünite içinde uygulanan taşıma programı ve atık taşıma araçlarının izleyeceği güzergah, hastaların tedavi olduğu yerler ile diğer temiz alanlardan, insan ve hasta trafiğinin yoğun olduğu bölgelerden mümkün olduğunca uzak olacak şekilde belirlenmiştir. 6.5.1.Genel nitelikli Evsel nitelikli atık biriktirme kaplarının bulunduğu yerler, toplanma saati ve atık taşıma araçlarının izleyeceği güzergah: Siyah poşet geçirilmiş atık biriktirme kapları tüm birimlerde oluştukları yere yakın kendileri için ayrılmış yerlerde bulunur.evsel nitelikli atıklar; 24 saat hizmet verilen birimlerden her gün 08 00-12 00 arası, 13 00-15 30 ve 16 00-22 00 saatleri arası alınır. 8 saat hizmet verilen birimlerden hafta içi her gün 15 00-16 00 saatleri arası alınır. Atıkların taşınması sırasında katlardan atık için belirlenen asansör kullanılarak bodrum katına indirilir. Levhalar takip edilerek geçici atık deposuna ulaşılır. Poliklinik binası atıkları ise servis giriş katından belirlenen asansöre ulaşılarak aynı güzergah takip edilerek depo alanına ulaştırılır. 6.5.2.Ambalaj atıklarının taşınması, taşıma amacıyla kullanılacak araçlar: Ambalaj toplama kapları tüm birimlerde oluştukları yerlere yakın kendileri için ayrılmış yerlerde bulunur.mavi poşet geçirilmiş cam atık ve plastik atık kovaları; tüm servis tedavi odalarında, ameliyathanede, pansuman odalarında, laboratuarlarda, diş polikliniğinde, aile planlaması polikliniğinde, oluştukları yerlere yakın kendileri için ayrılan yerlerde bulunur. Ambalaj atıkları; 24 saat hizmet verilen birimlerde her gün 04 00-05 00 saatleri arası ve15 00-16 00 saatleri arası alınır.8 saat hizmet verilen birimlerden hafta içi her gün15 00-16 00 saatleri arası alınır. Hastanemizde faaliyette bulunan temizlik şirketinin belirlediği eğitimli, personel tarafından kalın iş eldiveni giyilerek ; evsel atık taşıma arabası ile, atık için belirlenen güzergah izlenerek,cam atıklar cam konteynerine,kağıt-karton ve plastik atıklar dönüşümlü atık konteynerine taşınır. 6.5.3.Tıbbi atıkların taşınması, taşıma amacıyla kullanılacak araçlar: Kırmızı poşet geçirilmiş tıbbi atık biriktirme kapları tüm servis tedavi odalarında, ameliyathanede,laboratuarlarda, diş üniteleri, poliklinik pansuman odalarında ve enfeksiyon kontrol komitesinin uygun gördüğü oluştukları yerlere yakın kendileri için ayrılan yerlerde bulunur.tıbbi atıklar; 24 saat hizmet verilen birimlerden her gün sabah;09:00-11:00,15:00-18:00 akşam 21:00-24:00 saatleri arası,8 saat hizmet verilen birimlerden hafta içi her gün 15:00-18:00 saatleri arası tıbbi atık personeli tarafından birimlerden tartılarak alınır; Hastanemizde faaliyette bulunan temizlik şirketinin belirlediği eğitimli ; kalın iş eldiveni,koruyucu gözlük,maske takan;çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyen bir personel tarafından; tekerlekli, kapaklı, paslanmaz maddeden yapılmış, yükleme ve boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına ve delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan turuncu renkte, üzerinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile DİKKAT! TIBBİ ATIK ibaresi bulunan; yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iş için ayrılmış evsel atık aracından farklı olan araç ile tıbbi atık torbaları ağızları sıkıca bağlanmış olarak ve sıkıştırılmadan toplanır ve atık için belirlenen güzergah izlenerek geçici tıbbi atık deposuna taşınır.bu esnada el ve vücut ile temastan kaçınılır. 6.5.4.Tehlikeli atıkların taşınması, taşıma amacıyla kullanılacak araçlar: Tehlikeli atıklar için tehlikelilik özelliğine göre, toplama kapları; ameliyathaneler, laboratuvarlar, röntgenler, teknik servisler, sterilizasyon, diş tedavi ünitleri, mutfaklar, poliklinik girişindeki danışmalarda(atık pil toplama kapları) oluştukları yerde ve en yakın yerde biriktirilir; Dolan kaplar hastanemizde faaliyette bulunan temizlik şirketinin belirlediği eğitimli ; kalın iş eldiveni, koruyucu gözlük, maske takan; çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyen bir personel tarafından;saat 15.00-16.00 arası, içinde atık kaplarının sabitlendiği bölmeleri ve yan yüzeylerinde uluslarası tehlike sembolü bulunan Tehlikeli atık taşıma arabası ile atık için belirlenen güzergah izlenerek geçici Tehlikeli atık deposuna taşınır. Bu esnada el ve vücut ile temastan kaçınılır.
Doküman Kodu:ATK.PR.01 Yayın Tarihi:Haziran 2013 Revizyon Tarihi:Nisan 2014 Revizyon No:01 Sayfa No:5/7 6.6.Geçici Depolama Sistemleri 6.6.1.Evsel atık geçici atık deposunun yeri ve özellikleri (20 yatak ve üstü üniteler için): Geçici evsel atık deposu hastanemiz iki binasında da arka bahçelerde bulunmaktadır. Hacmi 34.05m 3 en az 2 günlük atığı alabilecek boyutlarda; yükseklik: 2.80cm depo alanı:12.16m 2 olup ;deponun tabanı ve duvarları sağlam, geçirimsiz, mikroorganizma ve kir tutmayan fayans ile kaplanmıştır.yeterli derecede aydınlatma sistemi bulunur. Depo soğutulabilir özelliktedir. Yıkama sırasında oluşan atık suyun akabileceği kanalizasyona bağlı ızgaralı drenaj sistemi bulunur. Depo kapısı üzerinde EVSEL ATIK ibaresi bulunur. Kullanım dışında daima kapalı ve kilitli tutulur. Yetkili olmayan kişilerin girmesine izin verilmez.depo kapısı dışa doğru açılır ve içeri bir hayvan giremeyecek şekilde inşa edilmiştir. 6.6.2.Tıbbi atık geçici atık deposunun yeri ve özellikleri (20 yatak ve üstü üniteler için): Geçici tıbbi atık deposu hastanemiz iki binasında da arka bahçelerde bulunmaktadır. Hacmi 34.05m 3 en az 2 günlük atığı alabilecek boyutlarda; yükseklik: 2.80cm depo alanı:12.16m 2 olup; deponun tabanı ve duvarları sağlam, geçirimsiz, mikroorganizma ve kir tutmayan fayans ile kaplanmıştır. Depo içinde sızıntıların birikmesi için sızdırmaz atık havuzu bulunur, kesinlikle dışarıya akıntısı olmaz. Yeterli derecede aydınlatma sistemi bulunur. Depo soğutulabilir özelliktedir. İçi ve kapıları görevli personelin rahatlıkla çalışabileceği, atıkların kolaylıkla taşınabileceği, depolanabileceği ve yüklenebileceği boyutlardadır. Kapısı dışa doğru açılır ve kullanım dışında daima kapalı ve kilitli tutulur. Yetkili olmayan kişilerin girmesine izin verilmez. Depo kapıları içeri bir hayvan giremeyecek şekilde inşa edilmiştir.kapı üzerinde Uluslar Arası Biyotehlike amblemi ve DİKKAT! TIBBİ ATIK ibaresi bulunur. 6.6.3.Tehlikeli atık geçici atık deposunun yeri ve özellikleri (20 yatak ve üstü üniteler için): Geçici tıbbi atık deposu hastanemiz ana hizmet binasında arka bahçede bulunmaktadır. Hacmi en az altı aylık tehlikeli atığı alabilecek (ayda 1000kg den az atık oluşturan kurumlar için )ölçüde olup; deponun tabanı ve duvarları sağlam, geçirimsiz, donma-çözülme, aşınma, asidik, bazik ve benzeri kimyasallara dayanıklı yüksek durabiliteli ve kir tutmayan fayans ile kaplanmıştır. Depo içinde sızıntıların birikmesi için sızdırmaz atık havuzu bulunur, kesinlikle dışarıya akıntısı olmaz. Yeterli derecede aydınlatma sistemi bulunur. Depo soğutulabilir özelliktedir. İçi ve kapıları görevli personelin rahatlıkla çalışabileceği, atıkların kolaylıkla taşınabileceği, depolanabileceği ve yüklenebileceği boyutlardadır. Kapısı dışa doğru açılır ve kullanım dışında daima kapalı ve kilitli tutulur. Yetkili olmayan kişilerin girmesine izin verilmez. Depo kapıları içeri bir hayvan giremeyecek şekilde inşa edilmiştir.kapı üzerinde DİKKAT TEHLİKELİ ATIK ibaresi bulunur. 6.7.Toplama Ekipmanlarının Temizliği Ve Dezenfeksiyonu 6.7.1.Tıbbi atık taşıma araçları ile geçici atık depolarının veya konteynırlarının temizliği ve dezenfeksiyonu amacıyla yapılacak işlemler: Tıbbi atıkların konulduğu bölmenin temizliği ve dezenfeksiyonu kuru olarak, atıkların boşatılmasını müteakiben yapılır. Zemin kuru bezle silinerek kaba kirlerden arındırılır, daha sonra deterjan emdirilmiş nemli bezle silinerek zemin temizliği yapılır.1/10 luk hipoklorid emdirilmiş nemli bezle silinerek dezenfekte edilir. Temizlik sırasında kullanılan temizlik bezleri tek kullanımlıktır, deterjanlı veya hipokloridli suya batırılıp tekrar kullanılmaz.temizlik esnasında ve temizlik sonunda kullanılan bezler tıbbi atık torbasına atılır. Sızdırmaz atık havuzunda biriken sıvı atıklar ise; çam talaşı ile yoğunlaştırıldıktan sonra kürek yardımı ile kırmızı renkli tıbbi atık torbalarına atılır. Daha sonra zeminin kuru bezle kaba kiri alındıktan sonra deterjanlı su emdirilmiş nemli bez ile silinerek temizliği yapılır.1/10 luk çamaşır suyu emdirilmiş nemli bezle silinerek bölme dezenfekte edilir. Bu işlemde kullanılan küreğin temizliği ; önce deterjanlı su emdirilmiş nemli bezle kaba kiri alınır. 1/10 luk hipoklorid emdirilmiş nemli bezle silinerek dezenfekte edilir. Sadece tıbbi atık toplama amaçlı kullanılan taşıma aracı temizliği; her günün sonunda deterjan emdirilmiş nemli bezle silinerek kaba kiri alınır.1/10 luk hipoklorid emdirilmiş bezle silinerek dezenfeksiyonu yapılır. Personelin giydiği kalın eldiven ve özel koruyucu turuncu renkli elbise çamaşırhanede diğer çamaşırlardan ayrı olarak yıkanıp, buhar ile dezenfekte edilir. Personelin giydiği çizme atık poşetlerini toplama sırsında giydiği ile depo içerisinde giydiği çizme ayrıdır. Depo içerisinde giydiği çizme depodan dışarıda kullanılmaz. Depo temizliği sonunda çizmenin temizliği de diğer malzemeler gibi; önce kuru bez ile kaba kirlerinden arındırılır. Sonra deterjanlı su emdirilmiş bezle silinerek temizlenir. Sonra 1/10 luk hipoklorid emdirilmiş bez ile silinerek dezenfeksiyonu sağlanır. Bu işlemde kullanılan bezler tek kullanımlıktır. Kullanım sonunda tıbbi atık poşetine atılır. Hastane içerisinde atık toplama sırasında kullanılan çizmenin temizliği de aynı şekilde yapılır. Ayrıca birimlerde tıbbi atık torbalarının geçirildiği kovaların temizliği her servisin kendi personeli tarafından eldiven giyerek; kova içerisine sızıntı olmamışsa, kovanın temizliği deterjanlı su emdirilmiş bezle silinerek yapılır.1/10 luk hipoklorid emdirilmiş nemli bezle silinerek dezenfeksiyonu yapılır. Kullanılan bezler tıbbi atık torbasına atılır. Eğer kova içerisine sızıntı olmuş ise, kuru bez ile kovanın içi silinir, bez derhal tıbbi atık torbasına atılır.daha sonra deterjanlı su emdirilmiş nemli bez ile silinerek temizliği yapılır.1/10 luk hipoklorid emdirilmiş nemli bezle silinerek dezenfeksiyonu yapılır. Kullanılan bezler tıbbi atık torbasına atılır. 6.7.2.Dezenfeksiyon amacı ile kullanılacak dezenfektanlar: Dezenfeksiyon amacı ile 1/10 luk Hipoklorid kullanılmaktadır. 6.8.Kaza Anında Alınacak Önlemler Ve Yapılacak İşlemler 6.8.1.Tıbbi atıkların toplanması, ünite içi taşınması ve geçici depolanması sırasında oluşabilecek yaralanmalarda alınacak önlemler ve yapılacak işlemler: Tıbbi atıkların toplanması, ünite içi taşınması ve geçici depolanması sırasında oluşabilecek yaralanmalarda ilk müdahale yapıldıktan sonra personel derhal Enfeksiyon Kontrol Komite odasına başvurur. Mesai saati dışındaki yaralanmalarda ilk mesai saatini takiben E.K.K. odasına başvurur.personele, personel yaralanmalarını önleme ve izleme formu doldurulur.personelin bağışıklık durumu ; Hepatit ve HİV markerlerine bakılarak enfeksiyon hekimi (Enfeksiyon Kontrol Komite Başkanı) tarafından değerlendirilir. Gerekli olan aşılama tablosuna alınır.
Doküman Kodu:ATK.PR.01 Yayın Tarihi:Haziran 2013 Revizyon Tarihi:Nisan 2014 Revizyon No:01 Sayfa No:6/7 6.8.2.Tıbbi atıkların toplanması, ünite içi taşınması ve geçici depolanması sırasında oluşabilecek dökülme ve yayılmalarda alınacak önlemler ve yapılacak işlemler:tıbbi atıkların toplanması, ünite içi taşınması ve geçici depolanması sırasında oluşabilecek dökülme ve yayılmalarda atıklar uygun malzeme(emici odun talaşı v.b.) ile toplanır.yerler kuru bezle silindikten sonra tekrar deterjanlı bezle silinir.1/10 luk Hipoklorid karışımı ile nemlendirilmiş ayrı bir bezle silinerek dezenfekte edilir. Bezler tek kullanımlıktır, kullanım sonunda tıbbi atık torbasına atılır. Ayrıca dökülme sırasında yere yayılan sıvı atıklar çam talaşı ile yoğunlaştırıldıktan sonra tekrar kırmızı renkli tıbbi atık torbasına kürek yardımı ile atılır. Küreği, deterjanlı su emdirilmiş bezle silerek kaba kiri alınır. 1/10 luk hipoklorid emdirilmiş nemli bez ile silinerek dezenfeksiyonu yapılır. Zemin kuru bez ile kaba kiri alındıktan sonra deterjanlı su emdirilmiş bezle silinir. 1/10 luk hipoklorid emdirilmiş bez ile silinerek dezenfeksiyonu yapılır. Tıbbi atıkların geçici atık deposuna taşınması esnasında taşıma aracına sızıntı, dökülme durumunda; dökülen atık uygun malzeme ile toplandıktan sonra veya sıvı atıklar yoğunlaştırılıp tıbbi atık torbasına kürek yardımı ile atıldıktan sonra tıbbi atık taşıma aracı deterjanlı su emdirilmiş nemli bezle silinerek temizliği yapılır. 1/10 luk hipoklorid emdirilmiş bez ile silinerek dezenfekte edilir. Bu sırada kullanılan bezler tek kullanımlıktır.tekrar hipokloridli veya deterjanlı suya batırılıp kullanılmaz. Kullanım sonunda tıbbi atık torbasına atılırlar. Kullanılan küreğin temizliği ve dezenfeksiyonu yukarıda anlatılmıştır. 6.8.3.Tıbbi atıkların toplanması, ünite içi taşınması ve geçici depolanması sırasında oluşabilecek yaralanmalar, dökülmeyayılma ve diğer kazaların bildirilmesi, kayıt altına alınması ve raporlanması: Tıbbi atıkların toplanması, ünite içi taşınması ve geçici depolanması sırasında oluşabilecek yaralanmalar için personel yaralanmalarını önleme ve izleme talimatı uygulanır.personel yaralanmalarını önleme ve izleme formu doldurulur.bu form EKK odasında klasör içerisinde muhafaza edilir. 6.8.4.Evsel nitelikli atıklar ile ambalaj atıklarının toplanması ve taşınmasından sorumlu personel ve görev tanımları: Evsel nitelikli atıklar ile ambalaj atıklar; hastanemizde görev alan temizlik şirketinin görevlendirdiği eğitimli; her bina için her vardiyada bir kişi (personel) tarafından toplanır toplama esnasında görevli personel eldiven ve maske takarak oluştukları yerlere göre kendileri için ayrılmış yerlerde bulunan kovaların içinde 3/4 ü dolmuş siyah renkli ve mavi renkli poşetleri etrafa dağıtmadan kova içinden çıkarıp ağızlarını sıkıca bağlayarak evsel atık taşıma aracına yükler. Atık güzergahını takip ederek geçici evsel atık deposuna ulaştırır.depo içerisine poşetleri ağız kısmı yukarı gelecek,sıkışıp patlamasını,dökülmesini önleyecek şekilde aktarır.her servisin kendi personeli kovaları deterjanlı su ile yıkar, kurutur.kovalara uygun renkte atık poşetlerini geçirerek kendileri için ayrılmış yerlere bırakır. 6.8.5.Tıbbi atıkların toplanması ve taşınmasından sorumlu personel, görev tanımları ve çalışma sırasında kullanılacak özel kıyafetler: Tıbbi atıkların toplanması ve taşınması hastanemizde faaliyette bulunan temizlik şirketinin özel, eğitimli, aşıları yapılmış (Tetanoz.Hepatit-B aşıları); her bina için her vardiyada bir kişi (personel) tarafından toplanır, taşınır ve geçici tıbbi atık deposuna aktarılır. Bu işlemleri yaparken kalın eldiven, koruyucu gözlük, maske kullanır. Çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyer. Atık torbalarını toplarken kullandığı çizme ile depo temizliğinde kullandığı çizme farklıdır. Tıbbi atık taşıma personeli; Her gün belirlenen saatlerde kalın eldiven, koruyucu gözlük, maske ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyerek tüm birimlerden tıbbi atık torbalarının ağzını sıkıca bağlayarak emniyetli bir şekilde etrafa yayılmadan, sızıntı olabilecek torbaları aynı amaç için kullanılan yeni bir torbaya geçirerek,sıkıştırmadan sadece bu iş için kullanılan tıbbi atık taşıma aracına yerleştirir. Etiketli atıkları birimlerden tartarak alır ve karışık olarak atılmış atıklar kayıt altına alınır. Taşıma sırasında belirlenen atık güzergahını takip ederek geçici tıbbi atık deposuna atık torbalarını/kovaları ulaştırır. Tıbbi atık torbalarını depo içerisindeki havuza sızmasını sağlayacak şekilde üst üste koymadan düzenli olarak yerleştirir. Atık miktarını tartarak ve poşet/kova sayısını sayarak zimmet defterine o günün tarihini ve atık toplama saatini yazarak kaydeder. Belediye/firma görevlileri geldiği zaman toplamdaki poşet ve kg cinsinden ağırlık makbuza işlenir. Taşıma ve depoya aktarma sırasında oluşabilecek kazaları (dökülme, poşetin delinmesi gibi) önleyecek titizlikle çalışır, kaza durumunda zeminin ve malzemelerin temizliği ve dezenfeksiyonunu yapar. Geçici tıbbi atık deposu boşaldıkça deponun temizliğini ve dezenfeksiyonunu yapar. Tıbbi atık taşıma aracını günün sonunda temizler ve dezenfekte eder. Toplama ve taşıma işleminde kullanılan araçları başka işlemde kullanmaz. Çalışma sırasında kullandığı malzemeleri ayrı bir yerde muhafaza eder. Depo kapısını kilitli tutar. Günlük olarak sıcaklık takip formuna depo sıcaklığını kaydeder. Depo boşaltılmasını takiben temizliğini ve dezenfeksiyonunu yaptıktan sonra üzerindeki kıyafetlerini çıkarırken sırasıyla; çizme ve kalın eldivenlerini, (Hastane içerisinde giydiği çizme ile depo içerisine girmez, depo içerisinde giydiği çizme ile dışarı çıkmaz temizliğini yaptıktan sonra depo çerisinde bırakır. Çizmelerin temizliği; kuru bez ile kaba kirlerden arındırdıktan sonra deterjanlı bez ile temizler sonra 1/10 luk çamaşır suyu emdirilmiş bez ile silerek dezenfekte eder. Bezler tek kullanımlıktır. İşlem sonunda tıbbi atık poşetine atılır.) Daha sonra koruyucu gözlük, turuncu renkli koruyucu elbisesini, daha sonra maskesini çıkarır, kalın eldiven ve koruyucu elbisesini tıbbi atık torbasına bırakarak temizliği ve dezenfeksiyonunun yapılması için çamaşırhaneye teslim eder. Maske tek kullanımlıktır. Ellerini antiseptik sabun ile yıkar. Non-steril eldiven giyer; koruyucu gözlüğü önce deterjanlı su emdirilmiş bezle siler,1/10 luk çamaşır suyu emdirilmiş bezle silerek dezenfekte eder, çizmeyi kuru bez ile silip kaba kirlerden arındırır. Deterjanlı su emdirilmiş nemli bezle temizler,1/10 luk hipoklorid emdirilmiş nemli bezle silerek dezenfekte eder,malzemelerini koyması için belirlenen odaya bırakır. Giysilerini çamaşırhaneden alır. Taşımada kullandığı özel giysi ve
Doküman Kodu:ATK.PR.01 Yayın Tarihi:Haziran 2013 Revizyon Tarihi:Nisan 2014 Revizyon No:01 Sayfa No:7/7 malzemelerini belirlenen odada muhafaza eder. Temizlik işlemi sonunda Tıbbi Atık Deposu Aylık Takip Formu üzerinde kendisi için ayrılan bölüme depo temizliğini yaptığı saati yazar ve imzalar. 6.8.6.Geçici atık deposunun/geçici atık depolama konteynırlarının işletilmesinden sorumlu personel ve görev tanımları: Geçici evsel atık deposundan sorumlu personel: Hastanemiz temizlik firmasının belirlemiş olduğu genel atık toplama personeli aynı zamanda Geçici evsel atık deposundan ve ambalaj konteynırı/geri dönüşümlü atık deposundan sorumludur; Geri dönüşümlü atıkların ve Genel Atıkların gün içinde sabah ve öğleden sonra belediye görevlilerine verilmesi işlemini takip eder ve sonrasında depo temizliğini yapar; depo ısısını takip eder, depoda asılı bulunan temizlik takip çizelgesini imzalar. Geçici tıbbi atık deposundan sorumlu personel: Ünite içi tıbbi atık toplayan eğitimli gündüz personeli aynı zamanda geçici tıbbi atık deposundan da sorumludur; Tıbbi atıkların depo içinde etrafa sızmayacak şekilde düzenli istif edilmesi,depo ısısının takibi, sözleşmeli firmaya tartarak teslim edilmesi ve her teslim sonunda yukarda anlatıldığı şekilde dezenfeksiyonunun yapılmasından sorumludur.yaptığı temizliği temizlik takip çizelgesine işleyerek imzalar. Geçici tehlikeli atık deposundan sorumlu personel: Hastanemiz temizlik firmasının belirlemiş olduğu eğitimli bir personel Geçici tehlikeli atık deposundan sorumludur; deponun havalandırılmasının takibi, ısısının takibi,ve sızıntı v.b. gibi güvenlik konularının takibi bu personel tarafından yapılır. 6.9.KAYIT TUTMA VE RAPORLAMA 6.9.1.Oluşan tıbbi atık miktarının belirlenmesi ve kayıt altına alınması: Oluşan tıbbi atıklar tıbbi atık deposundan belediye/firma işbirliği ile uzaklaştırılır..tarsus Belediyesi/firma tıbbi atık aracı atıkları almak için haftada 3 kez hastaneye gelir. Görevli tarafından belediye görevlilerine(inte A.Ş..) teslim edilir. Tıbbi atık personeli tarafından ;önceden zimmet defterine kaydedilen atık bilgileri belediye/firma görevlileri geldiği zaman toplanır.toplamdaki ağırlığı (UATF)na işlenir.belediye/ tarafından hazırlanan UATF doldurulur.bir nüshası (D formu) görevli personelde kalır, üretici tarafından Valiliğe gönderilir..tıbbi atık alındı makbuzları,hastane tarafından dosya içerisinde muhafaza edilir. Hastanede kullanılan Tıbbi Atık Deposu Aylık Takip Formu görevli personel tarafından doldurulur. Teslim edilen atığın ağırlığı kg olarak kaydedilir. Atığı alan belediye/firma görevlisi adı-soyadı-imzası,teslim eden görevli personel ad-soyad-imzasını atar. Ayrıca tıbbi atık deposunun boşaltılmasını takiben tıbbi atık personeli deponun temizliğini yapar. Temizlik sonunda tıbbı atık personeli kendisi için ayrılan bölüme deponun temizliğini yaptığı saati yazar ve imzalar. Ay sonunda doldurulan form hastane müdür yardımcısına teslim edilir. Kilo miktarları aylık toplanarak İl Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğine yazı ile bildirilmektedir.formlar hastane tarafından dosya içerisinde muhafaza edilir. 6.9.2.Kayıt altına alma ve raporlamadan sorumlu personel: Kayıt altına alma ve raporlamadan hastanemiz Çevre görevlisi sorumludur. 7.İlgili Dokümanlar: