Tetanoz Klinik ve Korunma Prof Dr Neşe Saltoğlu Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD
Tetanoz Clostridium tetani etken Gram pozitif sporlu (davul tokmağına benzer), kapsülsüz bir basil Zorunlu anaerop zenginleştirilmiş besiyerlerinde ürer
Tetanoz Dış ortamda terminal sporlu, Sporları 100 C(5-90 dakika) dayanıklı, Kirpik ag ve somatik ag mevcut peritrih kirpikli,
Tetanoz patogenez İnvazyon yeteneği yok infeksiyonu kolaylaştırıcı faktörler Ortamda kalsiyum tuzlarının varlığı doku arasında tahrişe neden olur doku zedelenmesi aerop ve fakültatif anaerop bakterilerin varlığı dokuda tahriş ve oksijen tüketimini arttırır
Tetanoz özellikler Bakteri tetanospazmin ve tetanolizin salgılar tetanospazmin hücre yüzeyindeki reseptörlere bağlanmadan sorumlu ve transmitter salınımını presinaptik olarak engeller Kasılmalardan sorumlu Tetanolizin hayvan eritrositlerinin hemolizine yol açar Ortamdaki redoks potansiyelini düşürür
Tetanoz patogenezi Alt motor nöronların presinaptik uçlarından org. girer Lokal olarak nöromüsküler iletişimi bozar Retrograd aksonal transportla nöronların beyin sapı ve omurilikteki gövdelerine ulaşır
Tetanoz patogenezi İnhibitör transmitterlerin (GABA ve GLİSİN salınımını engeller Kas rijiditesi ve agonist ve antagonistlerin birlikte kasıldığı sürekli ve şiddetli spazmlar m.g periferik sinirler üzerinde etkisi ile asetil kolin salınımını engeller
Tetanoz patogenez Otonom sinir sistemi üzerine etki Labil hipertansiyon taşikardi aritmi terleme
Tetanoz klinik İ.S ; 6-14 gün Prognozu kötü etkileyen faktörler İnkübasyon süresi< 7 gün altı Ateş 40 C üzeri, Nabız 120/dak Komplike kırıklar, yanıklar gibi durumlar Septik abortus, post injeksiyon ya da operasyon sonrası Belirtilerin hasta hastaneye gelmeden 2 gün önce ortaya çıkması i.v ilaç bağımlılığı
52 tetanus cases, 25 females and 28 males, 1994 2000 years. The mean age was 46.6 years. Forty-one (77.7%) patients came from rural areas. (64.1%) cases had minor trauma, 19 (35.8%) had deep injuries. The mean incubation period was 11.5 days. Mortality was high (52.8%), caused by cardiac or respiratory failure or complications, And was related to the length of the incubation period. Prognostic factors affecting deaths from adult tetanus. Saltoglu N, et al. Clin Microbiol Infect. 2004 Mar;10(3):229-33.
In cases with an incubation period < 7 days, the mortality rate was 75% (p 0.07). Mortality was significantly associated with generalised tetanus(p < 0.05), ever of 40 C, tachycardia of > 120 beats min (p < 0.05), post-operative tetanus (p 0.03), the absence of post-traumatic tetanus vaccination (p 0.068). The mortality rate was higher (92%) in patients with severe tetanus than in patients with moderate disease (53%). Prognostic factors affecting deaths from adult tetanus. Saltoglu N, et al. Clin Microbiol Infect. 2004 Mar;10(3):229-33.
Tetanoz tipleri Generalize tetanoz Lokal tetanoz Sefalik tetanoz neonatal tetanoz
neonatal tetanoz
Tetanoz Klinik Belirtiler Jeneralize tetanoz Enfeksiyon bölgesinde ağrı ve uyuşukluk İştahsızlık, uykusuzluk, başağrısı Trismus Risus sardonikus Tonik kasılma Opistotonus Klonik kasılma Terleme
Tetanoz tanı Anamnez Klinik tanı:ense sertliği, tonik-klonik kasılmalar, trismus Laboratuvar tanı: yaralarda C tetaninin gösterilmesi Alınan materyalden gram boyama kültür hayvan deneyi
Tetanoz ayırıcı tanı menenjit diş absesi Peritonit Kuduz Hipokalsemik tetani Nörovejetatif distoni striknin zehirlenmesi
Tetanoz Komplikasyonları Solunum yetmezliği aspirasyon pnömonisi atelektazi, emboli kardiyak aritmi, hipo/hipertansiyon Yara yeri infeksiyonu, hastane infeksiyonları vertebra kırıkları epilepsi
Tetanoz tedavi Sedasyonun sağlanması benzodiazepin Solunum yolunun açılması (trakeostomi) Yara temizliği (debritman) Tetanoz HIG 4000-10000 Ü veya at serumu 60000-100000Ü yapılması Penisilin veya metronidazol i.v tedavi Aktif immunizasyon Hastanın damar yolu ile beslenmesi Tetanoz aşılarının takiben tamamlanması
Tetanoz aktif immunizasyon Tetanoz toksoidi ya da alum ile presipite edilmiş toksoid doz: 0-1-6.aylarda deltoid adaleden 10 yılda bir yaşam boyu rapel
Tetanoz bağışıklığı erişkin ülkemiz verileri Yirmi yaş grubunun 1/5 i tetanoza karşı korunmasız Haznedaroğlu ve ark., 1999 Yirmi yaş ve üzerinde; Çiftçi ve inşaat işçilerinin %69 u tetanoza karşı korunmasız, korunmama oranı ileri yaş ile artmakta Papila ve ark., 1998
Yaralanmalarda uygulanacak işlemler Yara yeri temizliği antiseptikler ile temizlenmeli Yarada bulunan nekrotik alanlar ortadan kaldırılmalı Yabancı cisimler çıkarılmalı,
Klinik özellik Tetanoz eğilimi olan yara Tetanoz eğilimi olmayan yara Yara yaşı > 6 saat 6 saat Biçim Yıldız şeklinde, yırtılmış/kopmuş yaralar çizgisel Derinlik > 1cm 1 cm Hasar mekanizması Mermi yarası, ezilme, yanık, donma Cam, bıçak gibi keskin yüzey Bulaşma durumu Toprak,toz, kir, Yok Ölü Doku Var Yok
Yaralanmalarda immunizasyon İmmunizasyon Daha önce hiç aşılanmamışlarda tetanoz riski fazla kirli yaralanmalar, geç başvurma Tetanoz HIG 250-500IU+ tetanoz toksoidi +1 ay ara ile 2 rapel+antibiyotik profilaksisi+10 yılda bir rapel Daha önce aşılanmamış hafif yaralanmalarda Yara yeri temizliği+ tetanoz aşısı+ 1 ay ara ile 2 rapel
Tetanoz profilaksi Önceden 3 doz aşılı, Hafif yaralanmada son 5 yıl içerisinde aşılı ise sadece yara temizliği Tetanoza yatkın yaralanmalarda son dozu 5 yılı geçmişse Yara temizliği+1 doz aşı+10 yılda bir rapel 3 doz aşılı Son aşısı 10 yılı geçenler Hafif yaralanmalarda Yara temizliği+ aşı+10 yılda bir rapel