4734 sayılı Kamu İhale Kanunu Yaklaşık Maliyet
İhalenin Tanımı
İhalenin tanımı İhale: Kanunda belirtilen usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile sona eren süreçtir.
İhale Öncesi Hazırlık İhale Süreci Hukuki Anlamda İhale Süreci Sözleşmenin Uygulanması İdare Teknik Şartname Yaklaşık Maliyet İhale Dokümanı İhale İlanı Doküman Satışı Teklif Değerlendirme Muayene Kabul Garanti Teminatın İadesi İhtiyacın Ortaya Çıkması İhale Onayının Alınması Tekliflerin Alınması Sözleşmenin İmzalanması Ödeme İşlemleri Tekliflerin hazırlanması Aşırı Düşük Teklif Teslim Tesellüm Piyasa
Yaklaşık Maliyetin Tanımı
Yaklaşık Maliyet Nedir? Yaklaşık maliyet: Mal veya hizmet alımları ile yapım işi ihalelerinde, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce idarece, miktar tespiti ve her türlü fiyat araştırması yapılarak, Katma Değer Vergisi (KDV) hariç olmak üzere hesaplanan ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale konusu işin/malın öngörülen bedelidir
Yaklaşık maliyete ilişkin esaslar Tanımdan da anlaşılacağı üzere; İhale onay belgesi düzenlenmeden önce, Miktar tespiti ve fiyat araştırması yapılır, Katma Değer Vergisi hariç hesaplanır, Dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.
Yaklaşık Maliyeti Kim tespit Eder? İhale yetkilisi, idare elemanlarından oluşacak yeterli sayıda ve nitelikte elemanı görevlendirmek suretiyle yaklaşık maliyeti tespit ettirir. Kanunda herhangi bir şekil ve yöntem öngörülmemekle birlikte bu çalışmaları gerçekleştirecek kişinin ya da ekibin yazılı biçimde görevlendirilmesinde fayda bulunmaktadır.
Yaklaşık maliyetin ihale sürecindeki işlevleri İhalenin eşik değerin altında kalıp kalmadığının tespitinde, İstisna kapsamındaki mal veya hizmetlerin istisna limitini (7.264.940 TL ) aşıp aşmadığının kontrolünde, İhale ilan süre ve kurallarının belirlenmesinde, Belli istekliler arasında ihale usulüyle ihale edilebilecek yapım işlerinin tespitinde (31.844.702/2=15.922.351TL yi aşan), 21. md. (f) bendi uyarınca pazarlık usulü ile temin edilebilecek mal veya hizmetlerin belirlenmesinde (157.923TL),
Yaklaşık maliyetin ihale sürecindeki işlevleri 48 inci madde hükmü uyarınca, hizmet olarak ihalesi yapılabilecek olan danışmanlık hizmet alımlarının belirlenmesinde (189.511X4=758.044 TL yi aşmayan), Yerli istekli/yerli malı ile ilgili uygulamaların belirlenmesinde Tekliflerin karşılaştırılmasında, Aşırı düşük ve aşırı yüksek tekliflerin tespitinde, İtirazen şikayet başvuru bedellerinin tespitinde, Bütçenin programlanmasında kullanılır.
Yaklaşık Maliyetin Hazırlanması Yaklaşık maliyet hem ihalelerin piyasa şartlarında gerçekleştirilmesine hem de ihalelerde istenebilecek yeterlik kriterlerine doğrudan etki ettiğinden dolayı dikkatle hazırlamalıdır.
Yaklaşık Maliyetin Hazırlanması Yaklaşık maliyet, fiyat araştırması yapılmak suretiyle gerçekçi tespit edilmesi gerekmektedir. Gerçekçi tespitten kasıt, idarelerce belirlenmiş olan yaklaşık maliyetin ihale konusu işin gerçek değerini yansıtmasıdır. Böyle bir tespitin yapılmamış veya yapılamamış olması, tekliflerin durumuna ve ihale sürecine de bakmak kaydıyla sorumluluğu da beraberinde getirebilir.
Yaklaşık Maliyetin Hazırlanması Yaklaşık maliyetin piyasa şartlarını yansıtması gerekmektedir. Yaklaşık maliyetin piyasa şartlarını yansıtmaması bu alımda bir tersliğin de işareti olacaktır. Piyasa fiyatlarının çok altında olan ve gerçekçi olmayan fiyatların dikkate alınması, elde edilecek tekliflerin yaklaşık maliyetin çok üzerinde kalmasına, aynı şekilde piyasa fiyatlarının çok üzerinde ve gerçekçi olmayan fiyatların dikkate alınması da elde edilecek tekliflerin yaklaşık maliyete göre aşırı düşük kalmasına neden olacaktır.
Yaklaşık Maliyetin Hazırlanması İhale yöntemi ile yapılan bütün alımlarda ihale yapılmadan önce yaklaşık maliyetin hazırlanması zorunludur. İhale usulü olmayan doğrudan teminlerde ise yaklaşık maliyet hazırlanması zorunlu değildir.
Sözleşme türüne ve ihalenin konusuna göre İhale kapsamında sadece personel temin edilen personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım ihaleleri birim fiyatlı olarak yapılacaktır. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ihalelerde, ihale birim fiyat yapılabileceği gibi, götürü bedel de yapılabilir.
Sözleşme türüne ve ihalenin konusuna göre Ancak, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.
Yaklaşık Maliyete Dayanak miktarların Tespiti 4734 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde bulunmamasına rağmen, yönetmelikte yaklaşık maliyet belirlenirken gerektiğinde miktar araştırması yapılması da önerilmektedir. İdarelerin ihale konusu işin ne kadarlık miktarla yapılabileceğini tahmin edemeyebileceği, bu alanda güncel gelişmeleri takip edemeyebileceği veya yeterli donanım ve personele sahip olamayabileceği gibi eksikliklerin de giderilmesi adına Yönetmelikle idarelere gerektiğinde yaklaşık maliyete dayanak miktarların da araştırılması yetkisi ve sorumluluğu verilmiştir.
Yaklaşık Maliyete Dayanak miktarların Tespiti Miktar araştırması yapılırken, yönetmelikte yer verilen ve fiyat araştırması için kullanılabilecek yöntemlerden birisi, birkaçı veya tamamı idarelerce tercih edilebilir.
Ön İlan 5812 sayılı Kanunla getirilen değişikliklerden bir tanesi de ön ilandır. Ön ilan yıl içerisinde ihale edilmesi planlanmış işlere ilişkin olarak, mali yılın başlangıcını izleyen mümkün olan en kısa sürede yapılan duyuru dur. Yaklaşık maliyeti eşik değerlere eşit veya aşan işlerin ön ilanları KİB de ücretsiz yayımlanmaktadır.
Ön İlan Yönetmelikte ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet ifadesine yer verilmek suretiyle, ön ilan yapılacak durumlarda da idarelerce yaklaşık maliyet hazırlanması gerektiği belirtilmektedir.
Ön İlan Ön ilana konu alımların ihalesine çıkılmadan önce tekrar yaklaşık maliyet hazırlanması idarenin takdirindedir. Ancak, ön ilanda kullanılan yaklaşık maliyet eğer güncelliğini yitirmişse, tahmini alım miktarlarında değişiklikler ortaya çıkmışsa yeniden hesaplanması idarenin takdirinde değil bir zorunluluktur.
Kısmi Alıma Açık İhalelerde Yaklaşık Maliyet Kısmi alıma açık ihalelerde ise yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak belirlenecektir. Her bir kısım için ayrı bir yaklaşık maliyet belirlenmiş olması, ihalelerde sadece o kısma verilen tekliflerin değerlendirilmesini daha kolay yapmamıza imkân sağlayacaktır.
İdare Tarafından Bazı Malzeme, Araç Gibi Unsurların Verilmesi Halinde Yaklaşık Maliyet İhale konusu işte idare tarafından bazı malzeme, araç gibi unsurların verilmesi halinde; yaklaşık maliyet bu unsurlar hariç olarak belirlenecektir. Dolayısıyla, bu unsurların tahmini bedeli kadar yaklaşık maliyetimizde azalma olacaktır. Bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulacaktır. Ayrıca yükleniciye verilecek bu unsurların neler olduğu tereddüde yer bırakmayacak netlikte ihale dokümanında belirtilmek durumundadır.
İdare Tarafından Bazı Malzeme, Araç Gibi Unsurların Verilmesi Halinde Yaklaşık Maliyet Bu unsurlara birim fiyat teklif cetvelinde yer verilmeyecek, kanaatimizce teknik şartnamede yer verilmesi veya idari şartnamenin diğer hususlar bölümünde açıklanması daha doğru olacaktır. Çünkü yükleniciler bu bilgiler ışığında tekliflerini hazırlayacaklardır.
Yaklaşık Maliyetin Gizliliği Yaklaşık maliyetin gizliliği esastır. Yapılan son değişikliklerle birlikte yaklaşık maliyet isteklilerin teklifleri ile birlikte teklif zarfları açılmadan önce açıklanacaktır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanacaktır. İlk oturumda ve teklif zarfları açılmadan önce yaklaşık maliyetin açıklanmaması, Kanuna aykırı bir davranış olarak değerlendirilecek olsa da, tek başına ihale iptal nedeni olarak değerlendirilmeyecektir.
Yaklaşık Maliyetin Açıklanmasının Mahsurlu Görülmesi Yaklaşık maliyetin açıklanacak olması bazı kişiler tarafından eleştirilmekte ve ihalenin çeşitli sebeplerle iptal edilmesi halinde yaklaşık maliyetin istekliler tarafından bilineceği öne sürülmektedir. Bu itiraz doğru olmakla birlikte, açıklanmaması halinde idarelerin yaklaşık maliyetin ne kadar altında veya üstünde bir teklifle sözleşme imzaladığı istekliler tarafından bilinemediğinden ihalelerde şeffaflık zedelenebilecektir.
Yaklaşık maliyet Yaklaşık maliyeti belirlemek için başvurulacak kaynaklar
Başvurulacak kaynaklar KİK in 10.11.2008 tarih ve 2008/UM.I-4599 sayılı kararı gereğince, idareler yaklaşık maliyet tespit ederken ya resmi kurum ve kuruluşlardan ya da gerçek veya tüzel kişilerden fiyat isteyecektir.
Başvurulacak kaynaklar a) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar, (Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan uygun endeksten yararlanmak suretiyle bu alımlara ilişkin fiyatlar güncellenir. Döviz ile yapılmış olan alımlarda ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru veya çapraz kur üzerinden fiyatlar güncellenir.)
Başvurulacak kaynaklar b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenmiş ve yayımlanmış fiyat ve rayiçler, c) Kamu kurumu niteliğindeki İlgili meslek odaları, üniversiteler ve benzeri meslek kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış fiyat ve rayiçler, d) Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfalarında yayımlanan fiyatlar.
Başvurulacak kaynaklar e) Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren, konusunda deneyimli kişi ve kuruluşlardan alınacak, maliyetler, f) Piyasa fiyat araştırması yapılarak elde edilecek fiyatlar, g) Konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,
Başvurulacak kaynaklar h) Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar, i) Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.
Başvurulacak kaynaklar Yaklaşık maliyetin hesaplanmasında idarenin herhangi bir kaynağa öncelik vermesi öngörülmemiş, fiyat ve rayiçler konusunda başvurulacak kaynaklar idarenin takdirine bırakılmıştır. İdarenin kamu birim fiyatlarını (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, DSİ, Karayolları, İller Bankası gibi) kullanarak yaklaşık maliyet hazırlama gibi bir zorunluluğu yoktur. Gerçek piyasa ve rayiçlerini esas alması her zaman mümkündür.
Yaklaşık maliyet Miktar, fiyat ve rayiçlerin tespiti ve hesaplamaya ilişkin ilkeler
Miktar, fiyat ve rayiçlerin tespiti ve hesaplamaya ilişkin ilkeler 1. Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, teknik şartnamenin idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplattırılabilir.
Miktar, fiyat ve rayiçlerin tespiti ve hesaplamaya ilişkin ilkeler 2. Öncelikle iş kalemleri veya grupları ve bunlara ilişkin miktarlar tespit edilir, fiyat araştırması yapılmak suretiyle (KDV hariç) hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. 3. Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.
Miktar, fiyat ve rayiçlerin tespiti ve hesaplamaya ilişkin ilkeler 4. Kısmi teklife açık ihalelerde yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak belirlenir. Yaklaşık maliyetin her bir kısım için ayrı ayrı belirlenmesi ihalelerde sadece o kısma verilen tekliflerin değerlendirilmesini daha kolay yapmamıza imkân sağlar.
Miktar, fiyat ve rayiçlerin tespiti ve hesaplamaya ilişkin ilkeler 5. Özel imalat süreci gerektiren mal alımı ihalelerinde; işçilik, malzeme ve alımla ilgili diğer hususlar dikkate alınarak yaklaşık maliyet hesaplanır. 6. İdare tarafından ihale konusu işin bünyesine girecek veya yardımcı olarak kullanılmak üzere malzeme, araçgereç, teçhizat, makine-ekipman gibi unsurların verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.
Miktar, fiyat ve rayiçlerin tespiti ve hesaplamaya ilişkin ilkeler 7. Piyasa araştırmasına dayalı fiyat tespitlerinde; işi yapanlardan, imalat ve/veya malzemenin yapımcılarından, üreticilerinden, ana bayilerinden, toptancılarından, yetkili satıcılarından, satıcılarından fiyatlar veya proforma faturalar alınmak ve gerekli karşılaştırmalar yapılmak suretiyle uygun fiyatlar belirlenir.
Miktar, fiyat ve rayiçlerin tespiti ve hesaplamaya ilişkin ilkeler 8. Yaklaşık maliyet tespiti sırasında idarelerce istenilen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.
Miktar, fiyat ve rayiçlerin tespiti ve hesaplamaya ilişkin ilkeler Firmaların fiyat bildirimlerinin arasında fahiş fiyat farklılıkları bulunması veya bazı fiyat bildirimleri ile fiili piyasa fiyatları arasında uyarlık bulunmaması durumunda, verilmiş olan bütün fiyat bildirimlerini dikkate alarak yaklaşık maliyetin belirleneceği şeklinde bir zorunluluk bulunmamaktadır. Yaklaşık maliyet hesap cetvelinde yer verilecek ifadelerle bu gibi farklı fiyat bildirimleri hiç yokmuş gibi işlem yapılacak ve diğer fiyat bildirimleri üzerinden yaklaşık maliyet hesap edilecektir.
Miktar, fiyat ve rayiçlerin tespiti ve hesaplamaya ilişkin ilkeler 9. Fiyat farkı verilmeyecek işlerde, yaklaşık maliyet ilerdeki fiyat değişiklikleri de göz önüne alınarak tespit edilmelidir. Aksi taktirde istekliler tekliflerini fiyat farkı verilmeyeceğini göz önüne alarak vereceklerinden yaklaşık maliyetin üzerinde tekliflerle karşılaşılması söz konusu olabilecektir.
Miktar, fiyat ve rayiçlerin tespiti ve hesaplamaya ilişkin ilkeler 10. Yaklaşık maliyetin hesaplanmasında kullanılan her tür bilgi ve belgeye hesap cetveli ekinde yer verilir. 11. Hesaplandığı tarihten ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan ilgili endeksler üzerinden güncellenir.
Fiyat isteme koşulları Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan standart yazılarla başvurulmalı ve fiyatlar KDV hariç istenmelidir. KDV dahil fiyat bildirilmesi durumunda bu fiyatların KDV hariç kısımları yaklaşık maliyete dahil edilmelidir.
Başvurulacak kaynak sayısı Yaklaşık maliyetle ilgili piyasa fiyat araştırmalarında belli sayıda (en az üç) satıcıdan fiyat sorulması gerektiği şeklinde bir zorunluluk yoktur. Bu husus tamamıyla arz piyasasının durumuna ve/veya idarenin yaptığı araştırmadan emin olmasına bağlı bulunmaktadır. Yapılan piyasa fiyat araştırmalarının gerçek rayice uygun olup olmadığı hususu Ticaret ve/veya Sanayi Odalarından alınacak rayiçlerle netleştirilebilir.
Amortismana Tabi Unsur İhale konusu işte amortismana tabi bir unsur kullanılacaksa, bu unsurun toplam alış maliyetinin değil, ihale konusu süre ile orantılı olarak amortisman değerinin dikkate alınması gerekmektedir. Örneğin ihale konusu işte kamyon kullanılması planlanıyor ve işin süresi iki yıl ise, aracın alım fiyatı, araç 5 yıllık amortismana tabi olduğundan dolayı, beşe bölünecek ve ihale süresi olan iki yıl ile çarpılacaktır.
Amortismana Tabi Unsur KİK in 07.04.2008 tarih ve 2008/UH.Z-1572 sayılı kararında İhale dokümanında çim biçme makinesi, budama makinesi, tırpan, kazma kürek, tırmık gibi ihale konusu işte kullanılacak ekipman listesine yer verildiği
Amortismana Tabi Unsur yaklaşık maliyet çalışmaları kapsamında ise, amortismana tabi olması gerektiği anlaşılan ve yukarıda belirtilen makine ve ekipmanın amortisman giderleri dâhil, bu kalemlerin kendi piyasa değerlerinin dikkate alınarak yaklaşık maliyet tutarının belirlendiği tespit edilmiştir. söz konusu hususlar, düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.
Yaklaşık maliyet Kar ve genel giderler karşılığı
Yaklaşık maliyetlerde kar ve genel giderler Yapım işlerinde? Yapım işi ihalelerinde %25 kar ve genel giderler karşılığı eklenmesi zorunludur. Hizmet alımlarında? Hizmet alım ihalelerinde %20 yi aşmamak üzere müteahhit karı ve asgari işçilik üzerinden %3 (4) sözleşme ve genel gider öngörülmüştür. Mal alımlarında? Mal alım ihalelerinde Kar ve genel gider öngörülmemiştir.
Yalnızca Bir Firmadan Fiyat Alınmak Suretiyle Yaklaşık Maliyet Belirlenmesi Esas olan, oluşturulan yaklaşık maliyetin gerçekçi olması ve piyasayı yansıtmasıdır. İdarelerce tek kaynaktan fiyat araştırması yapmak suretiyle yaklaşık maliyet belirlenebilecek olsa da gerçekçi fiyat araştırması için tek kaynak çoğunlukla yeterli olmayacaktır. KİK in 12.08.2008 tarih ve 2008/UM.Z-3324 sayılı kararına göre Yalnızca bir firmadan fiyat alınmak suretiyle yaklaşık maliyet belirlenmesi mevzuata aykırı olarak değerlendirilmektedir.
İhaleye Sunulmuş Olan Teklif Fiyatların Yaklaşık Maliyet Hesabında Kullanılması Bazı idarelerin daha önce yaptıkları ihalelerde teklif veren firmaların (sözleşme imzalayan firmanın fiyatları kullanılarak yaklaşık maliyet oluşturulabilir) teklif mektubu eki cetvelinde yer alan fiyatları dikkate alarak yaklaşık maliyet tespiti yaptığı görülmektedir. İdareler yönetmelikte yer verilen yöntemler haricinde kendisi re sen bir usul belirleyerek yaklaşık maliyet belirlemesi yapamaz.
İhaleye Sunulmuş Olan Teklif Fiyatların Yaklaşık Maliyet Hesabında Kullanılması Nitekim KİK in 03.06.2008 tarih ve 2008/UY.Z-2290 sayılı kararında şu ifadelere yer verilmektedir: İdarenin yaklaşık maliyet hesabında, ihale konusu işle aynı konuda daha önce gerçekleştirdiği yapım işinin sözleşmeye bağlanan bedeli yerine ihaleye verilen teklif fiyatlarını kullandığı görüldüğünden, yaklaşık maliyetin tespitinde yukarıda anılan Yönetmelik hükmüne aykırılık olduğu görülmüştür. denilmiştir.
Fiyat araştırma yazılarının içerikleri ve ihale konusu işin özellikleri Fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazılarda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilmesi gerekmektedir. İhale konusu işin özellikleri ile yaklaşık maliyet tespiti için kullanılan belgelerin içerikleri ve özellikleri arasında uyum olmak durumundadır. Böyle bir uyumun yokluğu halinde hesaplamış olduğumuz yaklaşık maliyet gerçeği yansıtmayacağı gibi, ihalelerimizde ortaya çıkan tekliflerin değerlendirilmesini de güçleştirecektir.
Fiyat araştırma yazılarının içerikleri ve ihale konusu işin özellikleri KİK in 14.04.2008 tarih ve 2008/UH.Z-1640 sayılı kararında; İdare, firmalardan 36 ay süre ile hastane otomasyon sistemi alımı için fiyat almıştır. Söz konusu işin 34 ay süreceği göz önüne alındığında, İdarenin yaklaşık maliyeti 36 ay üzerinden teklif alarak belirlemesinin, yerinde olmadığı ifadelerine yer verilmek suretiyle yaklaşık maliyet ile ihale dokümanı arasında uyumun gerekliliğine işaret edilmiş olmaktadır.
Hatalı Yaklaşık Maliyet Teklif edilen fiyatlar; Metasoft Bilgisayar Ltd. Şti. tarafından 600.000,00 TL, Efe Eroğlu Bilişim Teknolojileri A.Ş. tarafından 540.000,00 TL, Kardelen Bilgisayar İnş. Rek. Orman Ürünleri Tekstil İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından 2.520.000,00 TL dir. Sayıştay 6. Dairesinin 19.09.2006 tarih ve 11383 tutanak nolu kararında özetle hatalı birim fiyat esas alınarak yaklaşık maliyet tespiti nedeniyle fazla ödeme yapıldığı ifade edilmektedir.
Yaklaşık Maliyetin Güncellenmesi Hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, Türkiye İstatistik Kurumu aylık ÜFE Genel Endeksi (2003=100 Üretici Fiyatları Endeksi G satırındaki endeks) üzerinden güncellenmelidir.
Yaklaşık Maliyetin Güncellenmesi Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.
Yaklaşık Maliyetin Güncellenmemesi Durumu Yaklaşık maliyet 2009 Eylül ayında 693,00 TL Brüt asgari ücret üzerinden belirlenmiş, işin ilk ilan tarihi 25 Kasım 2009 da ihalenin 10.01.2010 tarihinde yapılacağı ilan edilmişse ve idare tarafından gerekli güncellemeler yapılmamışsa, firmalardan bir tanesi 2009 yılı ikinci yarısında geçerli olan brüt asgari ücret üzerinden, 693,00 TL teklif vermiş ve diğer firma da 2010 yılı ilk yarısı için belirlenmiş olan brüt asgari ücret üzerinden, 729,00 TL, teklif vermiş olsun. İdare yaklaşık maliyeti ise 693,00 TL üzerinden belirlendiği için, 729,00 TL üzerinden teklif veren firmanın teklifi yaklaşık maliyete göre yukarıda kalacaktır.
Yaklaşık Maliyetin Güncellenmemesi Durumu Fiyat farkı verilen yukarıdaki ihalede, idare zaten bu işte asgari ücret fiyat farkı verilecektir düşüncesiyle, 693,00 TL üzerinden teklif veren firmaya ihaleyi vermesi doğru mudur?
Yaklaşık Maliyetin Güncellenmemesi Durumu Doğru olduğu düşüncesi ile hareket eden birçok idaremiz bulunduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Ayrıca bazı firmalar da ihaleyi alabilmek için açıklamalarında bu gibi ifadelere yer vermektedir. Ancak, ihalenin idarece bu firma üzerinde bırakılmış olması en basit ifadesi ile usulsüzlük, 2010 yılı ilk 6 ayı için firmaya ödenecek fiyat farkı da kamu zararı olarak değerlendirilecektir. Çünkü fiyat farkı ancak ve ancak ihale tarihinde geçerli olan asgari ücretlerde daha sonraki aylarda bir artış veya eksiliş olması durumunda hesap edilmektedir.
Yaklaşık Maliyetin Güncellenmemesi Durumu Sayıştay Temyiz Kurulunun 18.03.2008 tarih ve 30025 tutanak nolu kararında: İhale tarihi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihalesi yapılacak olan hizmet alımlarına ilişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların 8.maddesi a bendine göre aynı zamanda son teklif verme tarihi olup bu tarih itibarı ile yürürlükte olan asgari ücretin düzeyinde bir artış gerçekleşmesi durumunda yüklenici firmaya fiyat farkı ödemesi yapılacaktır.
Yaklaşık Maliyetin Güncellenmemesi Durumu 2004 yılında geçerli olacak asgari ücret 31.12.2003 tarih ve 25333 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Asgari ücret tespit komisyonunun karar tarihi ve nosu ise 30.12.2003 ve 2003/1 dir. Söz konusu işte son teklif verme yani ihale tarihi olan 06.01.2004 te, 2004 yılının ilk 6 ayında geçerli olacak asgari ücretin taraflarca bilindiği sonucu ortaya çıkmaktadır.
Yaklaşık Maliyetin Güncellenmemesi Durumu 2004 yılı asgari ücreti tespit edilmiş ve ihale tarihi 06.01.2004 olduğundan, ihale tarihindeki bir işçinin asgari işçilik maliyetinde (513.945.000 TL.), Temmuz ayına kadar bir değişiklik olmadığından asgari ücret farkı adı altında bir fiyat farkı vermek mümkün değildir Sonuç olarak 2004 yılının ilk 6 ayı ihale tarihindeki asgari ücret düzeyinde bir değişiklik olmadığı halde fiyat farkı ödenmesinin mevzuata uygun olmadığının TASDİKİNE,
Mal alımlarında yaklaşık maliyetin hesaplanması
2 Adet trafo alımı yaklaşık maliyeti Piyasa Fiyatları İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması Birimi Miktarı Birim Fiyat (TL) Tutarı (TL) A Trafo. Adet 2 120.000 240.000,00 B Trafo.. Adet 2 132.000 264.000,00 C Trafo... Adet 2 288.000 576.000,00 Ortalama Trafo Adet 2 180.000 360.000 TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç) 360.000
Yüksek fiyatın hesaplamaya katılması durumu
Teklif edilen fiyatlar 1. TEKLİF 2. TEKLİF 3. TEKLİF 4. TEKLİF 5 TEKLİF 245.000 250.000 340.000 350.000 355.000 Belge eksik Belge eksik Yaklaşık Maliyet FİYAT HESAPLANAN ARAŞTIRMASI MALİYET A. 240.000 B. 264.000 C. 576.000 360.000 Kar belli değil Bu ihale hakkında ne düşünürsünüz?
Yüksek fiyatın hesaplamaya katılmaması durumu
Teklif edilen fiyatlar 1. TEKLİF 2. TEKLİF 3. TEKLİF 4. TEKLİF 5 TEKLİF 245.000 250.000 340.000 350.000 355.000 Yaklaşık Maliyet FİYAT C HARİÇ ARAŞTIRMASI MALİYET C DAHİL MALİYET A. 240.000 B. 264.000 C. 576.000 252.000 %3 360.000 %32
Hizmet alımlarında yaklaşık maliyetin hesaplanması
Hizmet alımlarında yaklaşık maliyet 1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde; a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir. b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.
Hizmet alımlarında yaklaşık maliyet 2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde; İşin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.
Hizmet alımlarında yaklaşık maliyet 3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.
Hizmet alımlarında yaklaşık maliyet Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur.
İhale konusu işte amortismana tabi bir unsur kullanılacaksa, bu unsurun maliyeti nasıl hesaplanır?
Amortismana tabi unsurlar Personel çalıştırmasına dayalı hizmet işlerinde %3 (4) sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alması nedeni ile herhangi bir bedel öngörülmez ve sorgulama esnasında da bu giderlerin belgelendirilmesi istenemez. Diğer hizmet alımlarında ise, bu unsurun toplam alış maliyetinin değil, ihale konusu işin süresi ile orantılı amortisman değerinin dikkate alınması gerekmektedir.
İhale konusu işte kullanılmak üzere idarece yükleniciye verilecek araç, gereç, makine, ekipman veya kullanılacak yerler veya taşınmazlar varsa nelere dikkat edilmesi gerekir?
İdarece verilecek unsurlar İdarelerce verilen araç, gereç, makine, ekipman varsa bunlara ilişkin bakım onarım ve kullanım giderlerinin kimin tarafından karşılanacağı, idarenin tasarrufunda bulunan yerlerden hangilerinin yükleniciye kullandırılacağı ile, İdarenin taşınmazlarının kullandırılması neticesinde ortaya çıkan elektrik, su gibi giderlerin de kime ait olacağı ayrıntılı olarak ihale dokümanında açıkça belirtilmelidir.
Personel çalıştırmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında yaklaşık maliyetin hesaplanması
Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında, yaklaşık maliyetin belirlenmesinde iş kazası ve meslek hastalıkları prim oranı ile % 3 sözleşme ve genel giderler dikkate alınır mı?
% 3 sözleşme ve genel giderler Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında, çalışacak personelin sayısı ve çalışacakları saatler net değilse, idarelerce iş kazası ve meslek hastalıkları prim oranları idari şartnamelere yazılmayacak ve KİK işçilik hesaplama modülünde yer alan % 3 sözleşme ve genel giderler de dikkate alınmadan yaklaşık maliyet belirlemesi yapılacaktır.
Trafo bakım onarımı hizmet alımı yaklaşık maliyeti Kaynak Piyasa İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması Birimi Miktarı Birim Fiyat (TL) Tutarı (TL) A... Trafo Bakım onarımı Adet 2 120,000 240.000,00 B... Trafo Bakım onarımı Adet 2 132,000 264.000,00 C... Trafo Bakım onarımı Adet 2 288,000 576.000,00 Ortalama... Trafo Bakım onarımı Adet 2 180,000 360.000 TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç) 360.000
Yüksek fiyatın hesaplamaya katılması durumu
Teklif Edilen Fiyatlar 1. TEKLİF 2. TEKLİF 3. TEKLİF 4. TEKLİF 5 TEKLİF 245.000 250.000 340.000 350.000 355.000 Belge eksik Belge eksik Tamam Tamam Tamam Yaklaşık Maliyet FİYAT HESAPLANAN OLMASI ARAŞTIRMASI MALİYET GEREKEN A. 240.000 B. 264.000 C. 576.000 360.000? Bu ihale hakkında ne düşünürsünüz?
İhalenin piyasa şartlarına göre verilmediği, ihalede rekabetin ve eşit muamelenin sağlanmadığı izlenimlerini oluşturacaktır. Bu ihalede yaklaşık maliyet hazırlanırken üçüncü firmanın fiyat araştırmasına cevabı gerekçe belirtilmek suretiyle değerlendirme dışı bırakılmalıydı.
Kâr oranının belirtilmediği ve kâr tutarının yer almadığı bir yaklaşık maliyette kârsız yaklaşık maliyet nasıl bulunur?
Kar oranı ve kar tutarı belirlenmemiş yaklaşık maliyetin azami kar oranı olan %20 oranında kar içerdiğinin kabulüyle, yaklaşık maliyet 1,20 ye bölünerek kârsız yaklaşık maliyet bulunur.
Kamu İhale Kurul Kararı İdarece hesaplanan yaklaşık maliyet hesabında kâr oranının belirtilmediği görülmüştür. en yüksek kâr oranının %20 olduğu dikkate alındığında 116.407,59 TL olan yaklaşık maliyetin 1,20 ye bölünmesi sonucu kârsız yaklaşık maliyet tutarının 97.006,33 TL olduğu tespit edilmiş olup, kârsız yaklaşık maliyetin altında teklif sunan Limited Şirketi nin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. 2014/UH.I-1356
Karsız maliyete göre
Teklif Edilen Fiyatlar 1. TEKLİF 2. TEKLİF 3. TEKLİF 4. TEKLİF 5 TEKLİF 245.000 250.000 340.000 350.000 355.000 Tamam Tamam Tamam Tamam Tamam Aşırı Düşük Aşırı Düşük Yaklaşık Maliyet FİYAT HESAPLANAN KARSIZ MALİYET ARAŞTIRMASI MALİYET A. 240.000 B. 264.000 C. 576.000 360.000 300.000
Yüksek fiyatın hesaplamaya katılmaması durumu
Teklif Edilen Fiyatlar 1. TEKLİF 2. TEKLİF 3. TEKLİF 4. TEKLİF 5 TEKLİF 245.000 250.000 340.000 350.000 355.000 Yaklaşık Maliyet FİYAT C HARİÇ KARSIZ MALİYET ARAŞTIRMASI MALİYET A. 240.000 B. 264.000 C. 576.000 252.000 %20 Karlı 210.000 Karsız
Personel çalıştırmasına dayalı hizmet alımlarında yaklaşık maliyetin hesaplanması
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında yaklaşık maliyetin hesaplanması 1 Brüt asgari ücret tutarı ile bu tutar üzerinden hesaplanan işveren payı toplamından az olmamak üzere bulunan maliyetler dikkate alınarak işçilik hesaplanır. 2 Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı dikkate alınır ve bu oran idari şartnamede belirtilir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında yaklaşık maliyetin hesaplanması 3 Yemek, yol ve giyecek öngörülmesi halinde, yukarıda yapılan hesaplamalara; yemek, yol ve giyecek maliyetlerinin brüt tutarları da eklenerek işçilik maliyeti bulunur. Nakdi olarak ödenmesi öngörülmesi durumunda yemek ve yol bedelinin günlük brüt tutarları ile bir ayda kaç gün üzerinden verileceği idari şartnamede gösterilir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında yaklaşık maliyetin hesaplanması 4 Personele asgari ücretin üzerinde ödeme yapılmasının öngörülmesi halinde, bu ücretin brüt asgari ücretin en az yüzde (%) kaç fazlası olacağı idarece belirlenerek, bu oran üzerinden işçilik maliyeti hesaplanır ve söz konusu oran idari şartnamede açıkça gösterilir. İşçilik giderlerine malzeme ve diğer giderler de eklenerek yaklaşık maliyet hesaplanır.