istikrar enstitüsü Mali Ġzleme Raporu - 2010 Yılı Mart-Nisan- Mayıs Ayları Bütçe Sonuçları

istikrar enstitüsü Mali Ġzleme Raporu - 2010 Yılı Mart-Nisan- Mayıs Ayları Bütçe Sonuçları

2010 TEPAV ISE Bu rapordaki tüm bilgiler kaynak gösterilmesi kaydı ile kullanılabilir. 2

I. 2010 Yılı Mart-Nisan-Mayıs Ayları Bütçe Uygulama Sonuçları A. Merkezi Yönetim 2010 Yılı Mart-Nisan-Mayıs Ayları Bütçe Sonuçlarına Kısa Bakış-Yönetici Özeti Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan bütçe uygulama sonuçlarına göre, merkezi yönetim bütçesi Mart ayı sonu itibarı ile 11,3 milyar TL açık vermiştir. Nisan ayı sonunda ise bu açık 15,8 milyar seviyesine yükselmiş ve Mayıs ayı sonunda geçen yılın aynı dönemine göre % 51,7 oranında bir iyileşme göstererek % yaklaşık 10 milyar TL seviyesine gerilemiştir. Mart ayı sonunda geçen yılın aynı dönemine göre bütçe harcamaları % 2,9, faiz dışı harcamalar % 10,4 oranında; bütçe gelirleri ise % 20,6 oranında artmıştır. Nisan ayı sonunda ise harcamalardaki artış oranı % 7, faiz dışı harcamalardaki artış oranı % 7,8 ve gelirlerdeki artış oranı % 15,4 tür. Mayıs ayı sonunda toplam harcamalar 112,6 milyar TL seviyesinde gerçekleşmiş ve geçen yılın aynı dönemine göre % 5,3 oranında artmıştır. Faiz dışı harcamalarda ise artış oranı % 9,4 tür. Aynı dönemde bütçe gelirleri 102,6 milyar TL ile % 19 oranında artmıştır. Vergi gelirlerindeki artış oranı ise % 25 tir. Yılın geri kalan döneminde harcamaların hızlanması beklenmektedir. Bu hem sermaye giderleri, mal ve hizmet alımları ile sermaye transferlerinden kaynaklı olarak ertelenen ve/veya tahakkuk süreci tamamlanmayan harcamaların gerçekleşecek olmasından, hem de TBMM ne Mayıs ayından itibaren Hükümet tarafından sunulan tasarılarda harcama artırıcı düzenlemelerden kaynaklı olacaktır. Bu dönemde gelirlerdeki artış hızının boyutu ise bütçe açığının performansı üzerinde etkili olacaktır. 3

Geçtiğimiz aylar içinde dikkati çeken bir gelişme de bazı kamu kurum ve kuruluşlarının birbirlerine olan borç ve alacak ilişkilerini tasfiye eden yasa tasarısının TBMM gündemine gelmiş olmasıdır. Bu yasa ile enerji KİT lerinin ve bu arada belediyelerin ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının birbirlerine olan borçları ile alacakları mahsuplaştırılmaktadır. En önemlisi, burada borçları silinen kuruluşlara birer transfer niteliği taşıyan mali işlemlerin bütçe ile ilişkilendirilmeksizin bütçe dışında muhasebeleştirilmelerine imkan tanınarak mali saydamlığa ters düşen uygulamalar yapılıyor olmasıdır. Bu tür uygulamalara Mali Kural Yasa sı yürürlüğe girmeden girişilmesi de ayrıca dikkat çekicidir. 4

Tablo 1. Merkezi Yönetim Bütçesi 2010 Mart-Nisan-Mayıs Ayları Gerçekleşmeleri (2009 Yılı ile Karşılaştırmalı) milyon TL 2009 Yıl 2010 Öde. 2009 Yıl 2010 Öde. Değişim Değişim Son. Göre Göre Son. Göre Göre Mar.09 Mar.10 (%) Nis.09 Nis.10 (%) May.09 May.10 Gerç. Gerç. Gerç. Gerç. Harcamalar 66.425 68.373 2,93 24,85 23,82 87.435 93.546 6,99 32,71 32,60 106.898 112.600 5,33 40,00 39,24 1-Faiz Hariç Harcama 48.334 53.374 10,43 22,58 23,18 66.306 71.494 7,82 30,97 31,05 80.780 88.384 9,41 37,73 38,39 Personel Giderleri 14.497 16.224 11,92 25,92 26,88 19.199 21.405 11,49 34,33 35,47 23.783 26.514 11,48 42,52 43,93 Sosyal Güv.Kur. Devlet Primi 1.769 2.754 55,65 24,56 24,79 2.326 3.614 55,36 32,28 32,53 2.882 4.484 55,58 40,00 40,36 Mal ve Hizmet Alımları 4.802 4.202-12,48 16,22 16,68 7.128 6.416-9,99 24,09 25,47 8.798 8.556-2,75 29,73 33,97 Cari Transferler 24.179 27.719 14,64 26,35 27,13 32.008 35.250 10,13 34,88 34,50 38.338 42.126 9,88 41,78 41,23 Sermaye Giderleri 1.110 1.012-8,85 5,59 5,35 2.930 2.202-24,83 14,76 11,64 3.706 3.638-1,85 18,67 19,22 Sermaye Transferleri 387 281-27,43 8,98 8,20 767 716-6,64 17,78 20,89 905 901-0,35 20,97 26,28 Borç Verme 1.591 1.181-25,74 29,34 17,11 1.948 1.890-2,97 35,93 27,38 2.367 2.164-8,58 43,66 31,35 Yedek Ödenekler 0 0 0 0 0 0 2-Faiz Harcamaları 18.090 14.999-17,09 34,00 26,43 21.128 22.052 4,37 39,71 38,86 26.119 24.216-7,28 49,09 42,67 Gelirler 47.298 57.032 20,58 21,99 24,09 67.361 77.750 15,42 31,32 32,83 86.215 102.617 19,02 40,09 43,34 1-Genel Bütçe Gelirleri 45.436 54.718 20,43 21,78 23,80 64.866 74.692 15,15 31,09 32,48 83.302 98.893 18,72 39,92 43,01 Vergi Gelirleri 38.144 47.902 25,58 22,12 24,78 50.958 63.232 24,09 29,55 32,71 66.233 82.783 24,99 38,41 42,82 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 1.225 1.674 36,57 12,32 24,78 5.797 3.980-31,34 58,29 58,93 6.853 5.651-17,54 68,91 83,66 Faizler, Paylar ve Cezalar 4.322 4.564 5,59 18,74 25,61 6.286 6.567 4,47 27,25 36,86 8.241 8.689 5,44 35,72 48,77 Sermaye Gelirleri 1.343 57-95,75 65,68 0,54 1.365 273-79,99 66,78 2,57 1.378 1.063-22,86 67,42 9,98 Alınan Bağış ve Yardımlar 359 462 28,48 40,87 47,89 400 566 41,63 45,46 58,72 432 618 42,97 49,15 64,08 Alacaklardan Tahsilat 42 60 44,39 13,85 13,78 61 73 20,45 20,05 16,64 164 89-45,91 54,47 20,30 2-Özel Bütçe Gelirleri 1.008 1.461 45,00 21,90 29,84 1.364 1.916 40,41 29,64 39,11 1.707 2.463 44,25 37,10 50,28 3-Düzen. ve Denet. Kurul.Gel. 855 852-0,24 47,43 43,73 1.131 1.143 1,04 62,80 58,64 1.206 1.261 4,54 66,94 64,68 Bütçe Dengesi -19.127-11.341 40,71 36,63 22,60-20.073-15.796 21,31 38,44 31,47-20.683-9.984 51,73 39,61 19,89 Faiz Dışı Denge -1.037 3.659-105,10 55,75 1.055 6.256 493,06 106,96 95,32 5.436 14.233 161,84 551,14 216,86 Program Tanımlı Faiz Dışı Denge -3.330 2.166-6.062 2.237-2.262 7.569 15,77 Değişim (%) 2009 Yıl Son. Göre Gerç. 2010 Öde. Göre Gerç.

Grafik 1. Merkezi Yönetim Bütçesi Program Tanımlı Faiz Dışı Fazla Gerçekleşmeleri (2004 2010 Mayıs ayı Sonu Karşılaştırmaları Milyon TL ) Cari fiyatlarla 2003=100 fiyatlarıyla 20.000 15.000 10.000 12.917 12.000 15.847 10.130 12.576 7.569 15.000 10.000 12.033 10.284 12.361 8.110 7.234 5.000 5.000 4.251 0-5.000 2004 2005 2006 2007 2008(D) 2009 2010-2.262 0 2004 2005 2006 2007 2008(D) 2009 2010-1.386-10.000-5.000-15.000-10.000 2008 (D), KEY ödemelerinin faiz dışı dengeye katıldığını ifade etmektedir. Mayıs sonu itibarı ile program tanımlı faiz dışı fazla performansı küresel krizin etkilerinin en belirgin bir şekilde hissedildiği 2009 yılına göre oldukça iyi bir performans göstermiştir. 2003 yılı fiyatları ile geçen yıl 1,4 milyar TL düzeyinde olan program tanımlı açık bu sene 4,3 milyar TL düzeyinde fazlaya dönmüştür. Bununla birlikte, 2010 performansı krizin etkisinin ilk hissedildiği yıl olan 2008 yılı dahil olmak üzere önceki yılların altında çıkmıştır. 2010 yılı Mayıs sonu merkezi yönetim bütçe performansının 2008 ve önceki yılların altında kalmasına bütçe faiz dışı harcamaların vergi gelirlerinin üzerinde bir artış göstermesi neden olmuştur. 2003 yılı fiyatlarıyla baktığımızda, 2004 yılı Mayıs sonu kümülatif düzeyine göre faiz dışı harcamalar 2010 yılında % 68,9 oranında artarken vergi gelirlerinde artış hızı % 31,7 oranında çıkmıştır. Nitekim izleyen grafiklerde sabit fiyatlarla harcama ve gelir düzeylerindeki gelişmenin harcamalarda çok daha belirgin bir

şekilde artış yönünde yüksek olduğu görülmektedir. Grafik 2. Merkezi Yönetim Bütçesi Harcama ve Gelir Büyüklükleri (2004 2010 Mayıs ayı Sonu Karşılaştırmaları, 2003 yılı fiyatlarıyla Milyar TL ) 70,0 70,0 60,0 60,0 50,0 50,0 40,0 40,0 30,0 30,0 20,0 20,0 10,0 10,0 0,0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 0,0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Toplam Harcama Faiz Dışı Harcama Toplam Gelir Vergi Geliri İt. Al. KDV Hariç Vergi Gelirleri 7

B. Bütçe Giderleri 2010 Mayıs ayı sonunda, merkezi yönetim bütçe giderleri 112,6, milyar TL, faiz dışı giderler ise 88,4 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Geçen yılın aynı dönemine göre artış oranları; toplam giderlerde % 5,3; faiz dışı giderlerde ise % 9,4 tür. 2009 yıl sonuna göre merkezi yönetim bütçe giderlerinin gerçekleşme oranı % 40 iken, 2010 başlangıç bütçesine göre gerçekleşme oranı % 39,2 dir. Faiz dışı giderlerde ise, bu oranlar sırası ile % 37,7 ve % 38,4 dür. Geçen yıla göre faiz dışı giderlerin bütçeye göre kullanımı çok az daha yüksek çıkmıştır. Tablo 2. 2009 2010 Mayıs Ayı Sonu Karşılaştırmalı Bütçe Harcamaları (milyon TL) 2009 2010 Artış Oranı (%) 2009 Gerç. Oranı (%) 2010 Gerç. Oranı (%) Merkezi Yönetim Bütçe Harc. Top. 106.898 112.600 5,3 40,0 39,2 Faiz Dışı Giderler 80.780 88.384 9,4 37,7 38,4 I. Per. Giderleri 23.783 26.514 11,5 42,5 43,9 II.Sos. Güv. Kur. Devlet Primi Giderleri 2.882 4.484 55,6 40,0 40,4 III. Mal ve Hizmet Alım Giderleri 8.798 8.556-2,7 29,7 34,0 Sağlık Harcamaları 2.959 2.005-32,2 33,6 41,8 Ġlaç Harcamaları 366 126-65,4 31,9 158,8 Tedavi ve Sağlık Malzemesi Harc. 659 274-58,5 30,7 231,2 YeĢil Kart 1.934 1.605-17,0 35,1 34,9 Savunma ve Güvenlik (Sağlık Harıç) 2.364 2.736 15,8 24,5 30,0 Diğer Mal ve Hizmet Harcamaları 3.475 3.815 9,8 33,5 35,4 IV. Cari Transferler 38.338 42.126 9,9 41,8 41,2 Görev Zararları 2.050 1.226-40,2 49,5 28,4 Hazine Yardımları 22.680 24.351 7,4 39,8 39,1 Sosyal Güv. Kuruluş. Hazine Yard. 412 525 27,6 40,4 41,9 Sağlık, Emeklilik ve Sosyal Yardım Gid. 21.116 22.653 7,3 40,1 39,3 Sosyal Güvenlik Açık Finansmanı 11.189 11.399 1,9 38,3 35,9 Kar Amacı Güt. Kur. Yap. Trans. 483 265-45,1 57,2 36,5 Hane Halkına Yapılan Transferler 542 671 23,8 42,9 44,2 Tarımsal Amaçlı Transferler 3.424 4.234 23,7 76,2 75,5 Hane Halkına Yapılan Diğ. Trans. 307 241-21,4 29,8 21,2 Sosyal Amaçlı Transferler 342 590 72,5 33,3 36,9 Yurtdışına Yapılan Transferler 326 340 4,3 45,9 33,0 Gelirden Ayrılan Paylar 8.185 10.209 24,7 38,4 42,7 V. Sermaye Giderleri 3.706 3.638-1,8 18,7 19,2 VI. Sermaye Transferleri 905 901-0,4 21,0 26,3 Yurtiçi Sermaye Transferi 902 887-1,7 21,6 27,9 Yurtdışı Sermaye Transferi 3 14 1,8 5,7 VII. Borç Verme 2.367 2.164-8,6 43,7 31,3 Yurtiçi Borç Verme 2.188 1.931-11,7 45,6 30,7 Yurtdışı Borç Verme 179 232 29,9 28,5 38,4 VIII. Yedek Ödenekler 0 0 Faiz Giderleri 26.119 24.216-7,3 49,1 42,7

Personel giderlerinde görülen % 11,5 oranındaki artışın, bu dönemde faiz dışı harcamalarda görülen artış üzerindeki etkisi yüksektir. Bir başka önemli etki ise, Sosyal Güvenlik Kurumu na(sgk) ödenen devlet primlerinde görülen % 55,6 oranındaki artıştır. Bu artışın nedeninin devlet memurlarına yönelik olarak Sosyal Güvenlik Yasası uygulamasından kaynaklandığını daha önceki raporumuzda belirtmiştik. Cari transferler Mayıs sonunda geçen yılın aynı döneminde göre % 9,9 oranında artmıştır. Bu artışın kaynaklarına baktığımızda: Tarımsal amaçlı transferler % 23,7 oranında artmıştır. 2010 yılı ödeneğinin geçen yıl eğilimine benzer bir şekilde % 75,5 i ilk beş ay sonunda kullanılmıştır. Gelirden ayrılan paylar, vergi gelirlerindeki artış kaynaklı olarak, % 24,4 oranında artmıştır. Faiz dışı harcamalardaki artışa katkısı personel giderlerinden sonra en yüksek olan kalemdir. Sosyal güvenlik açık finansmanı % 1,9 oranında, devlet sosyal güvenlik katkısı ise % 34 oranında artmıştır. Devlet sosyal güvenlik katkısındaki artış, SGK nun gelirlerini arttırması nedeni ile, SGK açık finansmanı için yapılan transferde görülen artışın sınırlı kalmasına neden olmuştur. Toplamda sağlık, emeklilik ve sosyal yardım için bütçeden yapılan transferlerdeki artış % 7,3 düzeyindedir. Görev zararları % 40,2 oranında azalmıştır. Burada 2010 Nisan ayı sonuna kadar mali kurumlar görev zararının oluşmaması ve özellikle KİT görev zararlarında görülen % 32,5 oranındaki azalış etkili olmuştur. Aşağıda yer alan ekonomik kodlama detayına göre oluşturulmuş Tablo da görüleceği gibi, bu azalmanın en önemli nedeni, Toprak Mahsulleri Ofisi görev zararlarında görülen dönemsel azalıştır. 9

KİT görev zararları 2010 yılında Mayıs sonu itibarı ile % 32 oranında azalmış görülmekle birlikte 2009 yılında başlayan yüksek düzeyini 2010 yılında da sürdürmüştür. 2009 yılı öncesi yaklaşık 300 milyon TL düzeyinde olan KİT görev zararları izleyen iki yılda üç katın üzerinde bir artış göstermiştir. Kutu 1. Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Bir Kısım Borç ve Alacaklarının Düzenlenmesine Dair Kanun Tasarısı Enerji sektöründeki KİT lerin bozulan mali yapılarını iyileştirmeye yönelik olarak Haziran ayında TBMM ne gönderilen Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Bir Kısım Borç ve Alacaklarının Düzenlenmesine Dair Kanun Tasarısı 27.4.2010 tarihinde TBMM ne sunulmuştur. İlgili Komisyon da görüşmeleri devam eden tasarı ile, enerji alanında faaliyet gösteren Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ), Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ), Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ) ile Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) arasındaki borç ve alacakların, herhangi bir faiz ve gecikme zammı uygulanmaksızın takas ve mahsup suretiyle tasfiye edilmesi ve oluşan bakiyenin TEDAŞ bilançosunda muhasebeleştirilmesi; BOTAŞ'ın vergi borçları, TETAŞ'ın mülga Kamu Ortaklığı Fonu na ait borçları, TEDAŞ'ın geçmişe yönelik genel aydınlatma alacakları ile kamu kurum ve kuruluşlarından olan alacaklarının terkin edilmesi öngörülmektedir. TBMM nde görüşülen bu tasarı ile yaklaşık 4 milyar tutarında (GSYİH ya oran olarak % 0,4) bütçe harcaması niteliğinde olan bir harcama tutarı silinmektedir. Tahakkuk süreci tamamlanmadığı için kurum bütçelerinde önemli bir kısmının gider olarak gösterilmediği tahmin edilen bu alacakların yaklaşık % 70 i yerel yönetimlerin aydınlatmadan kaynaklı yükümlülükleridir. Geri kalan tutarın ise önemli bir kısmı resmi dairelerin biriken borçlarıdır. Toplam içinde yaklaşık % 5-7 arasındaki yükümlülüğün ise ibadethaneler ile köylerin içme sularının elektrik tüketiminden kaynaklandığı tahmin edilmektedir. Yasa tasarısının izleyen paragraflarda yer alan 4 üncü ve 5 inci maddeleri bu duruma ilişkin düzenlemeleri getirmektedir; 10

(4) Bu Kanunun yayımından önceki ay sonu itibarı ile tahakkuk eden ve bu Kanunun yayımı tarihi itibari ile Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi ve sermayesinin tamamı kendisine ait dağıtım şirketlerine ödenmemiş olan; a) İl özel idareleri ve belediyelerin genel aydınlatma bedeli, b) İbadethanelerin aydınlatma bedeli, c) Köylerin içme suyuna ilişkin elektrik kullanım bedeli, ç) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde sayılan kamu idareleri ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar adına, Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi ve sermayesinin tamamı kendisine ait dağıtım şirketleri tarafından tahakkuk ettirilen elektrik kullanım bedelleri borçlarının tamamı, fer ileri terkin edilmek kaydıyla öncelikle Gümrük Müsteşarlığına bağlı tahsil dairelerine olan borçlardan, bakiye tutar ise Maliye Bakanlığına olan borçlardan mahsup edilir. (5) Bu Kanun kapsamında takas ve mahsup işlemleri uygulanmış olan borç bakiyelerine, takas ve mahsup işlemlerinin tamamlandığı ayı takip eden ay başından itibaren yıllık bazda Hazine Müsteşarlığı iskontolu Devlet İç Borçlanma Senedi faizi uygulanır. Diğer maddeler ise esas olarak TEDAŞ alacak ve yükümlülüklerinden hareketle kurumların alacak ve borçlarının terkinine ilişkin düzenlemeler getirmektedir. Sonuç olarak 20 milyar TL düzeyinde tahmin edilen kurumlar arasındaki toplam alacak tutarının yaklaşık 15-17 milyar TL düzeyinde bir kısmının net bir yükümlülük olarak bilançolarda düzeltilmesi öngörülmektedir. Tablo 3. 2006 2010 Mayıs Ayı Sonu KİT Görev Zararları* (1000 TL) Değişim Oranları(%) 2006 2007 2008 2009 2010 2007 / 2006 2008 / 2007 2009 / 2008 2010 / 2009 KİT Görev Zararları 258.088 268.177 382.759 1.658.252 1.126.335 3,91 42,73 333,24-32,08 T.C.Devlet Demiryollarına 19.018 18.177 19.094 20.500 21.531-4,42 5,04 7,36 5,03 Toprak Mahsulleri Ofisine 160.000 1.268.863 500.000 693,04-60,59 TETAŞ 7.678 TTK'ya 2.080 8.394 TŞFAŞ'ye 20.000 80.000 22.000 300,00-72,50 TKİ 209.312 170.000 180.000 180.000 281.617-18,78 5,88 0,00 56,45 *Ekonomik kodlama detayına göre oluşturulmuştur. 11

Mal ve hizmet alım giderleri Mayıs sonunda % 2,7 oranında azalmıştır. Bu azalışta devlet memurlarına ilişkin tedavi giderlerinin sosyal güvenlik kurumuna aktarılması etkin olmuştur. Yine yeşil kart harcamalarındaki azalışın da % 17 ler düzeyinde olması buradaki azalışı belirlemiştir. Sağlık harcamaları bu şekilde azalmış görünürken savunma ve güvenlik giderleri % 15,8; diğer mal ve hizmet alımları için yapılan harcamalar ise % 10,4 oranında artmıştır. Gelecek aylarda özellikle yeşil kart harcamalarındaki artıştan dolayı sağlık giderlerinin artması beklenmektedir. Aynı dönemde sermaye giderleri % 1,8 oranında, sermaye transferleri ise % 0,4 oranında azalmıştır. Bu iki ana harcama kalemindeki kullanımın toplam ödeneğin % 20 leri civarında olması, ilk beş ay sonunda faiz dışı harcamaların % 10 ların üstüne çıkmasının da önüne geçmiştir. Tablo 4. Nisan Döneminde SGK ya Kayıtlı İstihdam Düzeyindeki Değişme 2009 2010 Değişim (%) Hizmet Akdi* 8.410.234 9.136.036 8,6 Bağımsız Çalışanlar 3.067.756 2.888.488-5,8 Kamu Çalışanları 2.271.908 2.228.659-1,9 Toplam 13.749.898 14.253.183 3,7 *Mart Kaynak: SGK Mali İstatistikler Bülteni (erişim tarihi Mayıs 2010) 2010 Nisan ayı sonunda, SGK ya kayıtlı istihdam, % 3,7 oranında artış göstermiştir. Bağımsız çalışanlar ile kamu çalışanların sayında bir azalma görünürken hizmet akdi ile çalışanların sayısındaki artış kayıtlı istihdam sayısının düşmesinin önüne geçmiştir. 12

Kayıtlı istihdam % 3,7 oranında artarken prim gelirleri tahsilatı % 26,8 oranında artmıştır. Aynı dönemde merkezi yönetim bütçesinden SGK na yapılan devlet katkısının % 38,5 oranında artması nedeniyle, toplam gelirlerdeki artış oranı % 16,9 seviyesinde çıkmıştır. Mayıs sonu itibarı ile devlet katkısının büyüklüğü toplam prim gelirlerinin % 27 sine kadar çıkmıştır. Toplam gelirler içinde ise payı % 19 lara yükselmiştir. Gelecek dönemde ekonomide ve istihdam düzeyinde beklenen iyileşmenin istenen düzeyden uzak olması durumunda SGK nun gelirleri açısından en büyük riskin burası olacağı düşünülmektedir. Tablo 5. Sosyal Güvenlik Kurumu Dengesi (milyon TL) Nisan Ocak-Nisan BÜTÇE KALEMLERĠ 2009 2010 DeğiĢim (%) 2009 2010 DeğiĢim (%) I-GELĠRLER 6.469 7.374 14,00 25.296 29.552 16,83 1- PRĠM GELĠRLERĠ 3.885 5.115 31,65 16.262 20.518 26,17 2- YENĠDEN YAPILANDIRMA 169 0 685 149-78,18 3- DEVLET KATKISI 942 1.400 48,60 3.687 5.105 38,45 4- EK ÖDEME 232 264 14,12 926 1.059 14,30 5- FATURALI ÖDEMELER 333 401 20,60 2.260 2.038-9,82 6- DĠĞER GELĠRLER 908 194-78,63 1.475 684-53,64 II-GĠDERLER 8.837 9.888 11,90 34.396 39.417 14,60 1- EMEKLĠ AYLIKLARI 5.881 6.821 15,98 22.232 25.892 16,46 2-5510 S.K. KAPSAMINDAKĠ ÖD. 49 56 15,29 192 202 5,65 3- EK ÖDEME 255 289 13,23 967 1.099 13,66 4- SAĞLIK HARCAMALARI(yolluk dahil) 2.403 2.406 0,12 9.331 10.390 11,35 SAĞLIK HARCAMALARI(Yolluk hariç) 2.399 2.406 0,30 9.314 10.387 11,52 4.1- ĠLAÇ HARCAMALARI 1.120 988-11,84 4.121 4.225 2,52 4.2- TEDAVĠ HARCAMALARI 1.227 1.393 13,51 4.999 6.038 20,79 4.2.1- DEVLET HASTANELERĠ 650 760 16,92 2.750 3.393 23,37 4.2.2- ÜNĠVERSĠTE HASTANELERĠ 208 260 25,28 783 1.075 37,36 4.2.3- ÖZEL HASTANLER 369 373 0,90 1.466 1.570 7,11 4.3- YOLLUK 4 0 17 3-80,80 4.4- DĠĞER HARCAMALAR 51 25-50,57 194 124-36,27 5- FATURALI ÖDEMELER 149 19-87,38 1.139 1.027-9,83 6- YÖNETĠM 62 49-22,18 249 209-16,04 7- YATIRIM 6 14 12 26 113,35 8- DĠĞER GĠDERLER 32 235 630,35 274 572 108,53 III- DENGE -2.368-2.514-6,16-9.101-9.864-8,39 IV- BÜTÇE TRANSFERĠ 4.731 4.241-10,36 17.883 19.161 7,15 1- AÇIK ĠÇĠN 2.993 1.876-37,31 9.797 9.740-0,58 2- DEVLET KATKISI 942 1.400 48,60 3.687 5.105 38,45 3- EK ÖDEME ĠÇĠN 232 264 14,12 926 1.059 14,30 4- FATURALI ÖDEMELER ĠÇĠN 333 401 20,60 2.260 2.038-9,82 5-TEġVĠKLER 233 300 28,95 1.213 1.220 0,55 1- Ekim 2008 tarihinden itibaren SYZ emekli aylıkların içerisinde yer almaktadır. Kaynak: SGK Mali İstatistikler Bülteni (erişim tarihi Haziran 2010) 13

Faiz dışı harcamalarda görülen % 9,4 oranındaki artışa en önemli katkı cari harcamalar kaleminden gelmiştir. Bu dönemde, mal ve hizmet alımlarında görülen azalmaya rağmen, personel giderleri ve sosyal güvenlik kurumlarına ödenen primlerdeki artış nedeni ile cari harcamaların artışa katkısı, cari transferlerin üzerinde çıkmıştır. Bununla birlikte cari transferlerin katkısı ise % 49,8 ile cari harcamalara oldukça yakın düzeyde gerçekleşmiştir. Tablo 6. Mayıs Ayı Sonu Merkezi Yönetim Bütçe Faiz Dışı Harcamalarının Faiz Dışı Harcamalardaki Artışa Katkısı Artış Oranına Katkı (%) Dağılım Faiz Dışı Harcamalar 9,4 100,0 Cari Harcamalar 5,1 53,8 Personel 3,4 35,9 Sos. Güv. Kur. Devlet Primi Giderleri 2,0 21,1 Mal ve Hizmet Alımları -0,3-3,2 Sağlık -1,2-12,5 Savunma ve Güvenlik 0,5 4,9 Cari Transferler 4,7 49,8 Sosyal Güvenlik Kuruluş.Hazine Yard. 0,1 1,5 Sağlık, Emeklilik ve Sosyal Yardım Giderleri 1,9 20,2 Tarımsal Amaçlı Transferler 1,0 10,7 Gelirden Ayrılan Paylar 2,5 26,6 Sermaye Giderleri -0,1-0,9 Sermaye Transferleri 0,0 0,0 Diğer -0,3-2,7 Mayıs sonu itibarı ile esnek olmayan harcamaların payı 2010 yılında geçen yılın 0,4 puan üzerine çıkarak, % 82,6 oranına ulaşmıştır. 2009 yılının krizin en çok hissedildiği yıl olması nedeni ile harcama esnekliğinin azalmasına rağmen, 2010 yılının harcama esnekliğinin daha da düşük olması önemlidir. Burada, giderlerde görülen artışların bu yıl özellikle, personel giderleri, SGK na ödenen devlet primleri, SGK na yapılan transferler gibi esnekliği olmayan harcamalardan kaynaklandığı göz önüne alınmalıdır. Bu ise, izleyen aylarda harcamaların yaratacağı baskının artması anlamına gelmektedir. 14

Grafik 2. Esnek Olan ve Olmayan Harcamaların Bütçe Harcamaları İçindeki % Paylarının Gelişimi (2009 2010 Mayıs Sonu) 90,0 80,0 82,2 82,5 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 17,8 17,5 10,0 0,0 2009 Mayıs 2010 Mayıs Esnek Olmayan Har. Esnek Har. 15

C. Bütçe Gelirleri Merkezi yönetim bütçe gelirleri, 2010 Mayıs ayı sonunda geçen yılın aynı dönemine göre, önemli bir performans göstererek 102,6 milyar TL ile % 19 oranında artmıştır. Vergi gelirleri ise bu dönemde daha iyi bir performans ile % 25 oranında artmıştır. Vergi gelirlerinin artış hızı Nisan ayı sonunda yavaşlamaya başlamış görünse de, Mayıs ayı sonunda beklentilerin aksine tekrar ivme kazanmıştır. Burada özellikle ithalde alınan KDV ile dahilde alınan KDV başta olmak üzere dolaylı vergi tahsilatında geçen yılın aynı dönemindeki düşük performansın yarattığı baz etkisi göz önüne alınmalıdır. Bununla birlikte, vergi gelirlerindeki bu performans artışının yine de mevcut gelişmelere göre açıklanamayan bir kısmının da söz konusu olduğu düşünülmektedir. Özellikle BOTAŞ başta olmak üzere, enerji KİT lerinin ertelenen borçlarının ödenmediğinin TBMM ne gönderilen tasarılardan anlaşıldığı bir durumda bu tespit daha doğru hale gelmektedir. Teşebbüs ve mülkiyet gelirleri ise bu dönemde % 17,5 oranında azalmıştır. 2009 Nisan ayında bütçeleştirilen GSM 900 frekans tahsis ücretinin yarattığı baz etkisi, bu azalışın önemli nedenlerinden biridir. Bir başka etki ise KİT ve kamu bankaları gelirlerinde görülen % 1,4 oranındaki azalıştır. Sermaye gelirleri ise, geçen yıl fonlardan aktarılan yaklaşık 1,3 milyar TL lık kaynağın bu yıl gerçekleşmemiş olması nedeniyle % 22,9 oranında azalmıştır. Özel bütçeli idarelerin gelirleri bu dönemde % 44,2 oranında artarken, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirlerindeki artış ise % 4 ile sınırlı bir artış içinde olmuştur. 16

Tablo 7. Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri (Mayıs) (milyon TL) Mayıs 2009 Mayıs 2010 Artış Or. (%) Merkezi Yönetim Gelirleri 86.215 102.617 19,02 Genel Bütçe Gelirleri 83.302 98.893 18,72 I-Vergi Gelirleri 66.233 82.783 24,99 1. Gelir ve Kazanç Üz. Al.Vergiler 23.462 25.956 10,63 a) Gelir Vergisi 16.287 16.151-0,83 Gelir Vergisi Tevkifatı 14.620 1.160-92,07 b) Kurumlar Vergisi 7.175 9.805 36,66 Kurumlar Geçici Vergisi 6.706 9.245 37,86 2. Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler 2.041 2.483 21,64 b) Motorlu TaĢıtlar Vergisi 1.990 2.395 20,34 3. Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri 27.322 34.167 25,05 a) Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi 7.878 10.213 29,64 b) Özel Tüketim Vergisi 15.625 20.683 32,37 c) Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 1.844 1.538-16,59 d) ġans Oyunları Vergisi 186 189 1,54 e) Özel ĠletiĢim Vergisi 1.789 1.543-13,74 4. Uluslararası Tic. ve Mua. Al. Verg. 9.621 14.492 50,63 b) Ġthalde Alınan Katma Değer Vergisi 8.636 13.259 53,53 5. Damga Vergisi 1.725 2.125 23,15 6. Harçlar 1.834 3.006 63,88 7. BaĢka Yerde Sınıflandırılmayan Diğer Ver. 227 554 143,95 II-Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 6.853 5.651-17,54 III-Alınan Bağışlar ve Yard. ile Özel Gel. 432 618 42,97 IV-Faizler, Paylar ve Cezalar 8.241 8.689 5,44 1.Faiz Gelirleri 2.192 1.541-29,70 V-Sermaye Gelirleri 1.378 1.063-22,86 VI-Alacaklardan Tahsilat 164 89-45,91 Özel Bütçeli İdarelerin Gelirleri 1.707 2.463 44,25 Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gel. 1.206 1.261 4,54 Toplam vergi gelirlerindeki artışın ve özelleştirme gelirlerinin düşmesinin etkisiyle, vergi gelirlerinin toplam gelirler içindeki payı % 83,3 oranında çıkmıştır. Yılın başında başlayan eğilim Mayıs ayında da devam etmiştir. 17

Grafik 3. Toplam Genel Bütçe Gelirleri Tahsilâtı İçinde Vergi Gelirleri ve Vergi Dışı Gelir Paylarındaki Gelişme (Mayıs Sonu)(%) 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 16,7 21,1 14,7 24,5 18,6 18,0 17,9 17,0 29,6 30,2 20,9 83,3 78,9 85,3 75,5 81,4 82,0 82,1 83,0 70,4 69,8 79,1 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0 Vergi Dışı Gelirler Vergi Gelirleri Vergi performansının dolaylı vergilerdeki artıştan kaynaklanmasının bir sonucu olarak, genel bütçe vergi gelirleri toplamı içinde dolaylı vergilerin payı tekrar % 65 ler düzeyine çıkmıştır. Grafik 4. 2004-2010 Mayıs Sonu Genel Bütçe Vergi Gelirleri Tahsilâtının Dolaylı ve Dolaysız Vergi Paylarının Gelişimi (%) 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 34,4 38,5 36,5 34,9 33,2 34,9 36,7 65,6 61,5 63,5 65,1 66,8 65,1 63,3 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 Dolaylı Vergiler Dolaysız Vergiler Vergi gelirlerindeki artışa enflasyondan arındırarak baktığımızda, ilk beş ay sonunda toplam gelirlerin % 9,1, vergi gelirlerinin ise % 14,6 oranında arttığı görülmektedir. Özellikle ithalde alınan KDV 18

kalemindeki reel artışın % 40 lara ulaşması, ÖTV ve Kurumlar Vergisi tahsilatının % 20 leri geçmesi, öne çıkan çarpıcı gelişmeler olmuştur. Önceki raporlarda belirttiğimiz şekilde, ithalattaki artıştan kaynaklı olarak dış ticaretten tahsil edilen vergi gelirlerindeki artışı gelir performansı olarak değerlendirmek doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Benzer şekilde, bankacılık sistemi ağırlıklı olmak üzere Kurumlar Vergisi tahsilatındaki artışın da ekonomideki olumlu gelişmeyle ilgili olduğunu söylemek mümkün değildir. Nitekim, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin hem nominal hem de reel olarak çarpıcı bir şekilde düşmesi bu değerlendirmenin bir göstergesi olarak ele alınabilir. 19

Tablo 8. Genel Bütçe Vergi Gelirleri Reel (Enflasyondan Arındırılmış) Artış Oranları (2010/2009) 2010 2009 Değişim Reel Ocak-Mayıs Ocak-Mayıs (%) Değişim (Bin TL) (Bin TL) (%) Merkezi Yönetim Gelirleri 102.616.549 86.215.237 19,02 9,10 Genel Bütçe Gelirleri 98.892.793 83.301.842 18,72 8,81 I-Vergi Gelirleri 82.782.941 66.233.045 24,99 14,56 Gelir, Kar ve Sermaye Kazanç. Üz. Al. Ver. 25.956.303 23.461.661 10,63 1,40 Gelir Vergisi 16.151.243 16.286.784-0,83-9,10 Beyana Dayanan Gelir Vergisi 1.159.869 1.024.002 13,27 3,82 Basit Usulde Gelir Vergisi 138.848 128.383 8,15-0,87 Gelir Vergisi Tevkifatı 14.257.028 14.619.862-2,48-10,62 Gelir Geçici Vergisi 595.498 514.537 15,73 6,08 Kurumlar Vergisi 9.805.060 7.174.877 36,66 25,26 Beyana Dayanan Kurumlar Vergisi 462.760 368.071 25,73 15,24 Kurumlar Vergisi Tevkifatı 97.349 100.624-3,25-11,32 Kurumlar Geçici Vergisi 9.244.951 6.706.182 37,86 26,36 Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler 2.482.678 2.041.049 21,64 11,49 Veraset ve İntikal Vergisi 87.424 50.706 72,41 58,03 Motorlu Taşıtlar Vergisi 2.395.254 1.990.343 20,34 10,31 Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri 34.166.771 27.322.414 25,05 14,62 Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi 10.213.147 7.878.114 29,64 18,83 Özel Tüketim Vergisi 20.683.124 15.624.888 32,37 21,33 Petrol ve Doğalgaz Ürünlerine İlişkin ÖTV 11.660.340 9.003.913 29,50 18,70 Motorlu Taşıt Araçlarına İlişkin ÖTV 1.797.709 1.129.572 59,15 45,87 Kolalı Gazoz, Alkollü İç. Ve Tüt Mam. 6.646.997 5.238.404 26,89 16,31 Dayanıklı Tüketim ve Diğer Mallara İlişkin ÖTV 578.078 252.999 128,49 109,43 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 1.538.328 1.844.386-16,59-23,55 Mal ve Hizmetlerden Alınan Diğer V. 1.732.172 1.975.026-12,30-19,61 Uluslararası Ticaret ve Muame. Al. Ver. 14.492.152 9.621.052 50,63 38,07 Gümrük Vergileri 1.207.777 967.900 24,78 14,38 İthalde Alınan Katma Değer Vergisi 13.258.665 8.636.105 53,53 40,72 Diğer DıĢ Ticaret Gelirleri 25.710 17.047 50,82 38,24 Damga Vergisi 2.124.958 1.725.439 23,15 12,88 Harçlar 3.006.158 1.834.364 63,88 50,21 BaĢka Yerde Sınıflandırılmayan Diğer Ver. 553.921 227.066 143,95 123,60 Vergi gelirlerindeki artışa en büyük katkı, % 42 oranı ile, geçen dönemin aksine KDV tahsilatlarından gelmiştir. ÖTV tahsilatı ile birlikte bu oran geçmiş aylara göre düşmekle birlikte, % 70 in üzerine çıkmıştır. Mayıs sonunda vergi gelirlerinde yaşanan artışın yaklaşık % 55 i ÖTV ve KDV tahsilatından gelmiştir. 20

Tablo 9. 2009 2010 Nisan Ayı Sonu Bütçe Vergi Gelirleri Gerçekleşmesi ve Artış Oranına Katkısı milyon TL Mayıs 2010 2009 Artış Oranı (%) Artış Oranına Katkı (%) Vergi Gelirleri 82.783 66.233 25,0 100,0 Gelir ve Kur.Kaz. Üz.Elde Edilen Ver. 25.956 23.462 10,6 15,1 Gelir Vergisi Tevkifatı 14.257 14.620-2,5-2,2 Kurumlar Geçici Vergisi 9.245 6.706 37,9 15,3 Özel Tüketim Vergisi 20.683 15.625 32,4 30,6 Petrol ve Doğalgaz Ür. İlişkin ÖTV 11.660 9.004 29,5 16,1 Kolalı Gazoz, Alkollü İç. Ve Tüt Mam. 6.647 5.238 26,9 8,5 KDV Tahsilatı 23.472 16.514 42,1 42,0 İthalde Alınan Katma Değer Vergisi 13.259 8.636 53,5 27,9 Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi 10.213 7.878 29,6 14,1 Diğer Vergiler 12.672 10.632 19,2 12,3 Damga Vergisi 2.125 1.725 23,2 2,4 Harçlar 3.006 1.834 63,9 7,1 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 1.538 1.844-16,6-1,8 Negatif işaret artışı, pozitif işaret azalışı göstermektedir. Genel olarak vergi gelirlerinin düşmesi nedeni ile pozitif işaret vergi gelirlerindeki azalışa pozitif katkı anlamındadır. Bu değerlendirmelerin ışığında vergi gelirleri performansındaki gelişmelere bazı kalemler detayında daha yakından bakarsak: Grafik 5. Dahilde Alınan KDV Tahsilâtında Reel Artış (%) 30,0 27,7 25,0 20,0 18,8 15,0 10,0 5,0 0,0-5,0-10,0-15,0 9,8 10,8 8,7-0,3-3,2-6,9 12,3 6,7 5,6 5,7 0,5-5,0-4,5-8,7-10,3-12,5 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Ġlk 3 Ay Nisan Sonu Mayıs Sonu 2009 yılında dahilde alınan KDV tahsilatı, Nisan ayından itibaren, GSM 900 frekans tahsis ücretinin yarattığı KDV etkisinin de katkısı ile reel olarak artış trendine geçmiştir. Geçen yıl Nisan 21

ayından itibaren görülen iyileşmenin yarattığı baz etkisi, reel artış oranlarının azalmasına neden olsa da, artış oranları, Mayıs ayı sonunda tekrar yükselen bir trend içine girmiştir. Dahilde alınan KDV tahsilatının enflasyondan arındırılmış bir şekilde %18,8 düzeyinde çıkması mevcut gelişmelerle açıklanabilir görülmemektedir. Grafik 6. Özel Tüketim Vergisi Tahsilatında Reel Artış (%) 25,0 22,0 21,3 20,0 15,0 10,0 18,2 15,8 14,1 14,013,5 10,5 18,2 5,0 0,0 0,5 2,9 1,7-5,0-3,1-10,0-9,7-10,6-9,0-7,9-15,0-14,4-20,0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Ġlk 3 Ay Nisan Sonu Mayıs Sonu Toplam ÖTV tahsilatı, Mayıs ayı sonunda ilk üç aylık performansın gerisinde olmakla birlikte, Mayıs ayındaki olumlu performansın etkisiyle % 21,3 reel artış göstermiştir. ÖTV tahakkukundaki reel artış ise dönemin en yüksek oranı olan 20,9 oranında gerçekleşmiştir. 22

Grafik 7. Özel Tüketim Vergisi Tahakkukunda Reel Artış (%) 25,0 20,0 19,0 17,9 20,9 15,0 10,0 5,0 0,0 2,7 0,2 4,1 3,3-5,0-10,0-6,1-6,1-7,4-7,4-8,2 2007 2008 2009 2010 Ġlk 3 Ay Nisan Sonu Mayıs Sonu ÖTV nin alt kalemleri içinde yer alan dayanıklı tüketim malları üzerinden tahsil edilen vergide reel artış % 100 ün üzerine çıkmıştır. Grafik 8. Dayanıklı Tüketim Malları Üzerinden Tahsil Edilen Özel Tüketim Vergisi Tahsilâtında Reel Artış (%, Kümülatif) 120,0 100,0 109,43 97,6694,86 80,0 60,0 64,0 63,8 48,8 40,0 20,0 26,9 25,4 16,8 8,2 10,8 14,0 0,0-20,0-0,5-6,5-12,1-40,0-60,0-37,1-39,0-40,9 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Ġlk 3 Ay Nisan Sonu Mayıs Sonu Dayanıklı tüketim malları üzerinden tahsil edilen reel ÖTV tahakkukundaki artış % 105 oranına çıkmıştır. Her ay tahakkuk eden tutar tahsilattan farklı olarak belirgin bir eğilimde artmaktadır. 23

Grafik 9. Dayanıklı Tüketim Malları Üzerinden Tahsil Edilen Özel Tüketim Vergisi Tahakkukunda Reel Artış (%, Kümülatif) 120,0 100,0 80,0 60,0 62,3 76,30 105,20 40,0 20,0 0,0 12,5 2,7 1,6-20,0-12,0-7,8-9,1-40,0-60,0-31,1-34,1-40,9 2007 2008 2009 2010 Ġlk 3 Ay Nisan Sonu Mayıs Sonu Mayıs sonu itibarı ile ithalde alınan KDV tahsilatındaki reel artış, yılın ilk aylarına göre azalmakla birlikte, hala % 40 ın üzerindedir. Geçen raporlarda yazdığımız gibi, ithalde alınan KDV tahsilatındaki artışı baz etkisi ve durgunluktan nisbi çıkış gibi hususlara bir ölçüde bağlamak mümkün gözükse de, açıklığa kavuşturulması gereken noktalar bulunduğuna dikkat çekmek gerekmektedir. Grafik 10. İthalde Alınan KDV Tahsilâtında Reel Artış (%) 50,0 40,0 43,8 43,2 40,7 30,0 20,0 10,0 10,8 11,4 10,3 16,0 14,2 14,7 13,3 15,7 14,4 0,0-10,0-0,8-1,4-2,1-20,0-30,0-40,0-35,7-35,8-35,6 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Ġlk 3 Ay Nisan Sonu Mayıs Sonu İthalde alınan KDV tahsilatı yıl içinde açıklanması gereken bir şekilde ithalat düzeyinden farklılaşarak yüksek çıkmaktadır. 24

Ocak 05 Nisan 05 Temmuz 05 Ekim 05 Ocak 06 Nisan 06 Temmuz 06 Ekim 06 Ocak 07 Nisan 07 Temmuz 07 Ekim 07 Ocak 08 Nisan 08 Temmuz 08 Ekim 08 Ocak 09 Nisan 09 Temmuz 09 Ekim 09 Ocak 10 Nisan 10 İzleyen Grafik ten görüleceği üzere, ortalama efektif oranın 2005 yılından bu yana % 16 ve % 13 gibi oranları nadiren yakaladığı ve 2008 yılında % 11,6, 2009 yılında ise % 11,9 oranında olduğu dikkate alındığında, vergileme sisteminde bir değişiklik olmadığı varsayımı altında, bu düzeydeki bir artışı özel durumlar dışında açıklamak pek mümkün görünmemektedir. Ocak ayında % 15,9 oranında çıkan efektif oran, Şubat ayında % 12,9 a, Mart ayında % 11,6 ya düşmüş, Nisan ayında ise tekrar ortalamanın üstüne, % 13 lere çıkmıştır. Böyle kısa bir dönemde bu düzeydeki bir sapmanın kamu otoriteleri tarafından (Maliye Bakanlığı ve Gümrük Müsteşarlığı) iyi açıklanması gerektiği düşünülmektedir. Grafik 11. İthalde Alınan KDV Aylık Efektif Oran Gelişimi (Nisan 2010) (%) 16,0 14,0 12,0 15,6 15,9 12,9 13,0 11,6 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Efektif Oran (%) 3 Aylık Hareketli Ortalama (Efektif Oran(%)) 25

III. Bütçe Finansmanı ve Borç Stokundaki Gelişmeler Tablo 10. Hazine Nakit Dengesi (Mayıs) (milyon TL) Ocak* Şubat* Mart* Nisan* Mayıs* Toplam* GELİRLER 18.847 16.032 19.689 20.442 23.516 98.526 ÖZELLEŞTİRME ve FON GELİRLERİ 66 340 165 417 1.587 2.575 GİDERLER 22.493 22.018 24.138 23.588 18.840 111.077 Faiz Dışı Giderler 16.396 17.697 19.000 17.426 16.739 87.258 Faiz Ödemeleri 6.097 4.320 5.138 6.162 2.101 23.819 FAİZ DIŞI DENGE 2.451-1.666 689 3.016 6.777 11.267 NAKİT DENGESİ -3.580-5.646-4.284-2.729 6.263-9.977 FİNANSMAN 3.580 5.646 4.284 2.729-6.263 9.977 BORÇLANMA (NET) 9.089 1.034 2.275 6.284-3.353 15.328 DIŞ BORÇLANMA NET 3.035-2.142 1.185 3.907-263 5.721 Kullanım 3.098 2 1.508 4.846 78 9.531 Ödeme 63 2.144 323 939 341 3.810 İÇ BORÇLANMA NET 6.055 3.176 1.090 2.377-3.090 9.608 Kulllanım 19.991 20.186 10.685 13.656 7.738 72.256 Ödeme 13.936 17.010 9.594 11.279 10.828 62.648 ÖZELLEŞTİRME GELİRİ 0 0 0 0 0 0 TMSF'DEN DEVİRLİ-GARANTİLİ AKTARIMLAR BORÇ GERİ 0 36 381 0 0 418 DÖNÜŞÜMLERİ 72 35 158 102 81 448 BANKA KULLANIMI -5.580 4.541 1.470-3.657-2.991-6.217 KUR FARKLARI -194 394-197 -526 222-301 BANKA KULLANIMI NET -5.386 4.147 1.667-3.131-3.213-5.915 * Geçici Mayıs ayı sonunda Hazine toplam nakit açığı yaklaşık 10 milyar TL dir. Bütçe açığı ile Hazine nakit açığı Mayıs ayı sonunda aşağı yukarı aynı düzeye gelmiştir. Önceki yıllardan biraz daha farklı olarak, ilk beş ayda nakit açığının finansmanında ağırlık iç borçlanmada olsa da, net dış borç kullanımı da payını arttırmış gibi görünmektedir. 26

Tablo 11. Genel Bütçe Dengesi ve Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi Karşılaştırmalı Tablosu (Mayıs) Genel Bütçe Dengesi Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (milyon TL) Mayıs Sonu (milyon TL) Mayıs Sonu Bütçe Dengesi -11.028 Bütçe Dengesi -9.984 Emanetler -4.053 Emanetler -4.241 Avanslar 1.146 Avanslar 1.226 Nakit Dengesi -13.935 Nakit Dengesi -12.998 Finansman 13.935 Finansman 12.998 Toplam Net Borçlanma 17.383 Toplam Net Borçlanma 17.383 Net Borç Verme (-) -177 Net Borç Verme (-) -158 Özelleştirme Geliri 0 Özelleştirme Geliri 0 Kasa ve Diğer Kalemler Değişimi (-) Giriş (+) Çıkış -3.625 Kasa ve Diğer Kalemler Değişimi (-) Giriş (+) Çıkış -4.543 Buna karşılık bütçe nakit dengeleri Hazine nakit dengesine oranla daha fazla açık göstermektedir. Bu durum henüz bütçe hesaplarına gelir olarak yansımamış ancak Hazine kasasına girmiş gelirlerin olabileceğini işaret etmektedir. Grafik 11. Merkezi Yönetim İç Borç Stoku Faiz Yapısı 60,0 53,0 52,9 52,3 53,4 54,2 54,1 50,0 47,0 47,1 47,7 46,6 45,8 45,9 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Sabit Faizliler Değişken Faizliler İç borç stoku döviz ve faiz yapısında izlenen eğilimler ile ilgili olarak önemli bir değişiklik gözlemlenmemektedir. 27

Grafik 12. Merkezi Yönetim İç Borç Stoku TL-Döviz Yapısı 100,0 94,8 95,6 95,8 95,9 96,0 95,9 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 5,2 4,4 4,2 4,1 4,0 4,1 0,0 Türk Lirasi Cinsinden Döviz Cinsinden ve Dövize Endeksli Grafik 13. İç Borçlanmanın Ortalama Vadesi ve Faiz Oranı (%) 55,0 53,0 51,0 49,0 47,0 45,0 43,0 41,0 39,0 37,0 35,0 9,7 9,5 9,3 9,1 8,9 8,7 8,5 8,3 8,1 7,9 İç Borçlanmanın Ortalama Vadesi (Ay) (sol eksen) İç Borç İhaleleri Ortalama Faiz Oranı % (sağ eksen) İç borçlanmanın ortalama vadesi dalgalı seyrini korumuş ve Mayıs ayı içinde azalmıştır. Buna karşılık Hazine nin birinci piyasadan yaptığı borçlanmaların faizi artmaya devam etmiştir. 28

EKLER Ek Tablo 1. 2010 Merkezi Yönetim Bütçe Ödenek ve Giderleri (Mayıs Sonu) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Toplam 2010 Bütçe (%) Harcamaların Gerçekleşme (%) Dağılımı Giderler 22.646.205 22.290.108 23.436.480 25.173.170 19.054.164 112.600.127 286.981.304 39,24 100,00 Faiz Hariç Giderler 16.556.697 17.713.038 19.103.788 18.120.636 16.889.628 88.383.787 230.231.253 38,39 78,49 I. Personel Giderleri 6.320.943 4.928.967 4.974.105 5.181.153 5.108.991 26.514.159 60.349.022 43,93 23,55 Memur 5.499.358 4.150.856 4.159.648 4.263.292 4.206.552 22.279.706 49.966.717 44,59 19,79 İşçi 219.594 253.923 252.258 265.020 323.801 1.314.596 3.981.458 33,02 1,17 Diğer 601.991 524.188 562.199 652.841 578.638 2.919.857 6.400.847 45,62 2,59 II. Sosyal Güvenlik Kurum. Devlet Primi 1.037.678 855.906 860.603 859.832 870.098 4.484.117 11.109.812 40,36 3,98 Memur 918.972 722.804 724.892 713.721 714.032 3.794.421 9.494.917 39,96 3,37 İşçi 36.496 54.309 48.770 52.966 62.948 255.489 743.837 34,35 0,23 Diğer 82.210 78.793 86.941 93.145 93.118 434.207 871.058 49,85 0,39 III. Mal ve Hizmet Alımları 735.454 1.343.331 2.123.511 2.213.503 2.140.679 8.556.478 25.189.945 33,97 7,60 Savunma-Güvenlik 110.660 363.882 583.060 746.611 932.004 2.736.217 9.123.219 29,99 2,43 M.S.B 84.653 250.353 443.751 533.050 764.693 2.076.500 7.129.231 29,13 1,84 Jandarma Genel Komutanlığı 6.211 52.774 101.261 137.509 106.323 404.078 1.273.708 31,72 0,36 Emniyet Genel Müdürlüğü 19.796 60.755 38.048 76.052 60.988 255.639 720.280 35,49 0,23 Sağlık Harcamaları 204.170 368.799 548.639 441.476 442.176 2.005.260 4.801.000 41,77 1,78 Yeşil Kart Uygulamasına İlişkin Sağlık Hizmetleri 198.141 343.490 358.722 351.466 353.294 1.605.113 4.603.000 34,87 1,43 İlaç 2.758 11.836 58.257 30.574 23.070 126.495 79.640 158,83 0,11 Tedavi ve Sağlık Malzemesi 3.271 13.473 131.660 59.436 65.812 273.652 118.360 231,20 0,24 Devlet Boçları Genel Giderleri 62 3.175 133 5.413 2.208 10.991 220.000 5,00 0,01 Diğer Mal ve Hizmet Giderleri 420.562 607.475 991.679 1.020.003 764.291 3.804.010 11.045.726 34,44 3,38 IV. Cari Transferler 7.950.072 9.946.616 9.822.547 7.531.061 6.875.949 42.126.245 102.172.807 41,23 37,41 Görev Zararları 112.734 840.032 15.281 53.467 204.463 1.225.977 4.310.022 28,44 1,09 KİT Görev Zararları 103.901 805.146 0 8.394 187.363 1.104.804 3.038.382 36,36 0,98 Mali Kurumlar 0 0 0 0 0 0 924.000 0,00 0,00 Diğer Görev Zararları 8.833 34.886 15.281 45.073 17.100 121.173 347.640 34,86 0,11 Hazine Yardımları 5.052.800 5.033.283 5.717.165 4.693.396 3.854.009 24.350.653 62.343.710 39,06 21,63 Sosyal Güvenlik Kurumlarına Hazine Yardımları 96.859 119.128 92.176 121.911 95.404 525.478 1.254.793 41,88 0,47 İşsizlik Sigortası Fonu 96.859 90.756 92.176 91.760 95.404 466.955 1.106.793 42,19 0,41 Sandıklara 5 Puan Prim Desteği 0 28.372 0 30.151 0 58.523 148.000 39,54 0,05 Mahalli İdareler 129.047 131.905 184.238 128.613 134.412 708.215 1.660.839 42,64 0,63 Belediyelere Yardım 0 655 59.430 2.476 850 63.411 140.834 45,03 0,06 Diğer (İl özel İd. ve köyler) 129.047 131.250 124.808 126.137 133.562 644.804 1.520.005 42,42 0,57 Diğer Hazine Yardımları 53.879 182.917 33.123 31.648 162.851 464.418 1.734.078 26,78 0,41 DFİF 28.000 0 0 0 59.000 87.000 603.750 14,41 0,08 Diğer 25.879 182.917 33.123 31.648 103.851 377.418 1.130.328 33,39 0,34 Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Yapılan Transferler 93.689 15.715 106.936 29.937 18.686 264.963 726.674 36,46 0,24 Hane Halkına Yapılan Transferler 72.048 151.124 154.843 240.172 52.638 670.825 1.516.259 44,24 0,60 Burslar ve Harçlıklar 58.817 72.061 100.503 132.344 11.817 375.542 756.550 49,64 0,33 Eğitim Amaçlı Diğer Tarnsferler 847 54.692 34.432 73.626 19.186 182.783 571.111 32,00 0,16 Sağlık Amaçlı Transfer 3.720 5.549 4.815 5.701 4.552 24.337 62.256 39,09 0,02 Yiyecek Amaçlı Transfer 7.873 17.401 13.949 27.125 15.875 82.223 115.807 71,00 0,07 Barınma Amaçlı Transfer 791 1.421 1.144 1.376 1.208 5.940 10.535 56,38 0,01 Tarımsal Destekleme Ödemeleri 455.921 1.528.627 1.180.422 449.262 619.566 4.233.798 5.605.000 75,54 3,76 Doğrudan Gelir Desteği 0 1.206.000 641.000 0 0 1.847.000 2.120.608 87,10 1,64 Ürün Destekleme Ödemeleri 200.000 100.000 270.288 154.000 560.000 1.284.288 1.818.156 70,64 1,14 Hayvancılık Destekleme Ödemeleri 245.000 205.000 250.000 288.000 10.000 998.000 1.251.536 79,74 0,89 Diğer 10.921 17.627 19.134 7.262 49.566 104.510 414.700 25,20 0,09 Hane Halkına Yapılan Diğer Transferler 32.955 34.043 23.454 123.725 26.954 241.131 1.135.278 21,24 0,21 Sosyal Amaçlı Transferler 105.236 115.219 119.654 124.828 125.259 590.196 1.598.787 36,92 0,52 Yurtdışına Yapılan Transferler 37.584 90.775 50.671 79.043 81.593 339.666 1.028.660 33,02 0,30 Gelirden Ayrılan Paylar 1.987.105 2.137.798 2.454.121 1.737.231 1.892.781 10.209.036 23.908.417 42,70 9,07 V. Sermaye Giderleri 34.902 194.039 782.592 1.190.860 1.435.217 3.637.610 18.924.425 19,22 3,23 VI. Sermaye Transferleri 37.656 118.631 124.805 435.146 185.067 901.305 3.429.214 26,28 0,80 VII. Borç Verme 439.992 325.548 415.625 709.081 273.627 2.163.873 6.902.862 31,35 1,92 Yurtiçi Borç Verme 359.992 235.548 393.150 669.081 273.627 1.931.398 6.297.862 30,67 1,72 KİT 237.050 109.350 263.100 341.653 262.000 1.213.153 3.174.250 38,22 1,08 Risk Hesabı 0 0 0 0 0 0 470.000 0,00 0,00 Diğer 122.942 126.198 130.050 327.428 11.627 718.245 2.653.612 27,07 0,64 Yurtdışı Borç Verme 80.000 90.000 22.475 40.000 0 232.475 605.000 38,43 0,21 Kıbrıs 80.000 90.000 22.475 40.000 0 232.475 605.000 38,43 0,21 VIII. Yedek Ödenekler 0 0 0 0 0 0 2.153.166 0,00 0,00 Faiz Giderleri 6.089.508 4.577.070 4.332.692 7.052.534 2.164.536 24.216.340 56.750.051 42,67 21,51 I. İç Borç Faizi 5.333.110 3.569.409 3.643.486 6.612.886 1.971.759 21.130.650 46.552.000 45,39 18,77 II. Dış Borç Faizi 756.398 940.085 689.206 375.487 174.498 2.935.674 7.757.051 37,85 2,61 III. İskonto ve Kısa Vadeli İşlemlere Ait Faiz 0 67.576 0 64.161 18.279 150.016 2.441.000 6,15 0,13

Ek Tablo 2. Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri karşılaştırmalı 2009-2010 (Mayıs Sonu) 2009 Mayıs Toplam Gerçekleşen Gerçekleşme Oranı Mayıs Toplam Bütçe Tahmini Gerçekleşme Oranı Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri 19.463.744 106.898.405 267.275.085 40,0 19.054.164 112.600.127 286.981.304 39,2-2,1 5,3 Faiz Hariç Bütçe Giderleri 14.473.114 80.779.518 214.074.190 37,7 16.889.628 88.383.787 230.231.253 38,4 16,7 9,4 Personel Giderleri 4.584.468 23.783.119 55.930.251 42,5 5.108.991 26.514.159 60.349.022 43,9 11,4 11,5 Sos. Güv. Kurumlarına Devlet Primi Gid. 555.951 2.882.144 7.205.843 40,0 870.098 4.484.117 11.109.812 40,4 56,5 55,6 Mal ve Hizmet Alım Giderleri 1.670.505 8.798.389 29.594.296 29,7 2.140.679 8.556.478 25.189.945 34,0 28,1-2,7 Savunma-Güvenlik 473.190 2.363.705 9.644.027 24,5 932.004 2.736.217 9.123.219 30,0 97,0 15,8 Sağlık Giderleri 515.839 2.959.187 8.797.223 33,6 442.176 2.005.260 4.801.000 41,8-14,3-32,2 Genel Tedavi ve Sağlık Malzemesi Gid. 105.927 658.942 2.144.532 30,7 65.812 273.652 118.360 231,2-37,9-58,5 Genel İlaç Giderleri 69.695 365.959 1.146.941 31,9 23.070 126.495 79.640 158,8-66,9-65,4 Yeşil Kart Sağlık Hizmetleri 340.217 1.934.286 5.505.750 35,1 353.294 1.605.113 4.603.000 34,9 3,8-17,0 Devlet Borçları Genel Giderleri 3.454 30.466 41.691 73,1 2.208 10.991 220.000 5,0-36,1-63,9 Diğer Mal ve Hizmet Alım Giderleri 678.022 3.445.031 11.111.355 31,0 764.291 3.804.010 11.045.726 34,4 12,7 10,4 Cari Transferler 6.329.959 38.338.453 91.761.016 41,8 6.875.949 42.126.245 102.172.807 41,2 8,6 9,9 Görev Zararları 116.499 2.050.019 4.138.249 49,5 204.463 1.225.977 4.310.022 28,4 75,5-40,2 KİT' Görev Zararları 36.000 1.637.752 2.731.164 60,0 187.363 1.104.804 3.038.382 36,4 420,5-32,5 Mali Kurumlar 60.243 300.406 1.000.598 30,0 0 0 924.000 0,0 Diğer Görev Zararları 20.256 111.861 406.487 27,5 17.100 121.173 347.640 34,9-15,6 8,3 Hazine Yardımları 3.623.405 22.680.161 56.949.241 39,8 3.854.009 24.350.653 62.343.710 39,1 6,4 7,4 Sosyal Güvenlik Kuruluşlarına Haz. Yar. 79.424 411.727 1.018.577 40,4 95.404 525.478 1.254.793 41,9 20,1 27,6 İşsizlik Sigorta Fonu 79.424 411.727 1.018.577 40,4 95.404 466.955 1.106.793 42,2 20,1 13,4 Sağlık, Emeklilik ve Sosyal Yardım Giderleri 3.340.208 21.115.696 52.684.728 40,1 3.461.342 22.652.542 57.694.000 39,3 3,6 7,3 Devlet Sosyal Güvenlik Katkısı 826.982 4.514.300 11.084.293 40,7 1.150.000 6.050.000 13.092.000 46,2 39,1 34,0 Sosyal Güvenlik Açık Finansmanı 1.500.000 11.189.100 29.249.282 38,3 1.424.000 11.399.000 31.776.000 35,9-5,1 1,9 Diğer 1.013.226 5.412.296 12.351.153 43,8 887.342 5.203.542 12.826.000 40,6-12,4-3,9 Mahalli İdarelere Hazine Yardımları 103.532 611.128 1.591.047 38,4 134.412 708.215 1.660.839 42,6 29,8 15,9 Diğer Hazine Yardımları 100.241 541.610 1.654.889 32,7 162.851 464.418 1.734.078 26,8 62,5-14,3 Kar Amacı Gütmeyen Kur.Yap.Tran. 27.432 483.021 844.065 57,2 18.686 264.963 726.674 36,5-31,9-45,1 Hane Halkına Yapılan Transferler 97.606 541.971 1.263.063 42,9 52.638 670.825 1.516.259 44,2-46,1 23,8 Tarımsal Amaçlı Transferler 692.970 3.423.776 4.494.568 76,2 619.566 4.233.798 5.605.000 75,5-10,6 23,7 Ürün Destekleme Ödemeleri 600.000 1.318.000 2.006.790 65,7 560.000 1.284.288 1.818.156 70,6-6,7-2,6 Hayvancılık Destekleme Ödemeleri 55.000 848.000 907.500 93,4 10.000 998.000 1.251.536 79,7-81,8 17,7 Diğer Tarımsal Amaçlı Transferler 37.970 1.257.776 1.580.278 79,6 49.566 1.951.510 2.535.308 77,0 30,5 55,2 Hane Halkına Yapılan Diğer Trans. 78.792 306.713 1.030.813 29,8 26.954 241.131 1.135.278 21,2-65,8-21,4 Sosyal Amaçlı Transferler 74.022 342.211 1.027.012 33,3 125.259 590.196 1.598.787 36,9 69,2 72,5 Yurtdışına Yapılan Transferler 54.611 325.699 709.959 45,9 81.593 339.666 1.028.660 33,0 49,4 4,3 Gelirden Ayrılan Paylar 1.564.622 8.184.882 21.304.046 38,4 1.892.781 10.209.036 23.908.417 42,7 21,0 24,7 Mahalli İdare Payları 1.273.240 6.362.700 16.834.529 37,8 1.543.433 8.014.431 19.138.115 41,9 21,2 26,0 Fonlara Verilen Paylar 206.974 1.277.662 3.474.014 36,8 259.717 1.525.973 4.209.253 36,3 25,5 19,4 Diğer Paylar 84.408 544.520 995.503 54,7 89.631 668.632 561.049 119,2 6,2 22,8 Sermaye Giderleri 776.100 3.706.003 19.847.283 18,7 1.435.217 3.637.610 18.924.425 19,2 84,9-1,8 Sermaye Transferleri 137.363 904.515 4.313.690 21,0 185.067 901.305 3.429.214 26,3 34,7-0,4 Yurtiçi Sermaye Transferleri 137.364 901.949 4.173.089 21,6 177.734 886.818 3.175.578 27,9 29,4-1,7 Yurtdışı Sermaye Transferleri -1 2.566 140.601 1,8 7.333 14.487 253.636 5,7 464,6 Borç Verme 418.768 2.366.895 5.421.811 43,7 273.627 2.163.873 6.902.862 31,3-34,7-8,6 Yurtiçi Borç Verme 378.768 2.187.895 4.794.811 45,6 273.627 1.931.398 6.297.862 30,7-27,8-11,7 Yurtdışı Borç Verme 40.000 179.000 627.000 28,5 0 232.475 605.000 38,4-100,0 29,9 Yedek Ödenekler 0 0 0 0 0 2.153.166 Faiz Giderleri 4.990.630 26.118.887 53.200.895 49,1 2.164.536 24.216.340 56.750.051 42,7-56,6-7,3 2010 Mayıs Artış Oranı Toplam

Ek Tablo 3. Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri Karşılaştırmalı 2009-2010 (Mayıs Sonu) 2010 Mayıs 2009 Mayıs Artış (%) 2010 Bütçede Ön Görülen 2009 Yılsonu 2010 Bütçeye Göre Gerçekleşen (%) 2009 Yılsonuna Göre Gerçekleşen (%) Merkezi Yönetim Gelirleri 102.616.549 86.215.237 19,02 236.794.348 215.060.457 43,34 40,09 Genel Bütçe Gelirleri 98.892.793 83.301.842 18,72 229.946.786 208.656.435 43,01 39,92 I-Vergi Gelirleri 82.782.941 66.233.045 24,99 193.323.625 172.416.575 42,82 38,41 Gelir, Kar ve Sermaye Kazanç. Üz. Al. Ver. 25.956.303 23.461.661 10,63 59.480.796 56.467.668 43,64 41,55 Gelir Vergisi 16.151.243 16.286.784-0,83 41.515.828 38.444.853 38,90 42,36 Beyana Dayanan Gelir Vergisi 1.159.869 1.024.002 13,27 1.958.249 1.987.046 59,23 51,53 Basit Usulde Gelir Vergisi 138.848 128.383 8,15 225.983 244.269 61,44 52,56 Gelir Vergisi Tevkifatı 14.257.028 14.619.862-2,48 38.056.904 35.090.454 37,46 41,66 Gelir Geçici Vergisi 595.498 514.537 15,73 1.274.692 1.123.084 46,72 45,81 Kurumlar Vergisi 9.805.060 7.174.877 36,66 17.964.968 18.022.815 54,58 39,81 Beyana Dayanan Kurumlar Vergisi 462.760 368.071 25,73 563.681 494.736 82,10 74,40 Kurumlar Vergisi Tevkifatı 97.349 100.624-3,25 196.282 212.619 49,60 47,33 Kurumlar Geçici Vergisi 9.244.951 6.706.182 37,86 17.205.005 17.315.460 53,73 38,73 Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler 2.482.678 2.041.049 21,64 4.484.287 4.663.896 55,36 43,76 Veraset ve İntikal Vergisi 87.424 50.706 72,41 156.019 168.253 56,03 30,14 Motorlu Taşıtlar Vergisi 2.395.254 1.990.343 20,34 4.328.268 4.495.643 55,34 44,27 Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri 34.166.771 27.322.414 25,05 86.365.906 73.135.344 39,56 37,36 Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi 10.213.147 7.878.114 29,64 22.635.721 20.851.946 45,12 37,78 Özel Tüketim Vergisi 20.683.124 15.624.888 32,37 54.630.758 43.619.793 37,86 35,82 Petrol ve Doğalgaz Ürünlerine İlişkin ÖTV 11.660.340 9.003.913 29,50 30.684.579 25.524.959 38,00 35,27 Motorlu Taşıt Araçlarına İlişkin ÖTV 1.797.709 1.129.572 59,15 3.786.699 3.352.689 47,47 33,69 Kolalı Gazoz, Alkollü İç. Ve Tüt Mam. 6.646.997 5.238.404 26,89 18.760.342 13.892.805 35,43 37,71 Dayanıklı Tüketim ve Diğer Mallara İlişkin ÖTV 578.078 252.999 128,49 1.399.138 849.340 41,32 29,79 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 1.538.328 1.844.386-16,59 3.875.309 4.002.981 39,70 46,08 Mal ve Hizmetlerden Alınan Diğer V. 1.732.172 1.975.026-12,30 5.224.118 4.660.624 33,16 42,38 Uluslararası Ticaret ve Muame. Al. Ver. 14.492.152 9.621.052 50,63 33.133.610 28.646.984 43,74 33,58 Gümrük Vergileri 1.207.777 967.900 24,78 2.979.639 2.463.282 40,53 39,29 İthalde Alınan Katma Değer Vergisi 13.258.665 8.636.105 53,53 30.108.212 26.132.216 44,04 33,05 Diğer DıĢ Ticaret Gelirleri 25.710 17.047 50,82 45.759 51.486 56,19 33,11 Damga Vergisi 2.124.958 1.725.439 23,15 4.398.969 4.168.778 48,31 41,39 Harçlar 3.006.158 1.834.364 63,88 5.404.696 4.737.926 55,62 38,72 BaĢka Yerde Sınıflandırılmayan Diğer Ver. 553.921 227.066 143,95 55.361 595.979 1.000,56 38,10 II-Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 5.650.640 6.852.794-17,54 6.754.562 9.944.204 83,66 68,91 Mal ve Hizmet Satış Gelirleri 986.476 615.081 60,38 2.294.865 1.768.448 42,99 34,78 KİT ve Kamu Bankaları Gelirleri 3.264.497 3.311.458-1,42 2.135.282 4.058.853 152,88 81,59 Kurumlar Karları 524.264 439.299 19,34 1.049.240 760.786 49,97 57,74 Kira Gelirleri 386.640 312.328 23,79 778.723 809.331 49,65 38,59 Diğer Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 488.763 2.174.628-77,52 496.452 2.546.786 98,45 85,39 III-Alınan Bağışlar ve Yardımlar ile Özel Gel. 617.909 432.194 42,97 964.310 879.394 64,08 49,15 Yurt Dışından Alınan Bağış ve Yardımlar 261 23 11.072 25 2,36 92,00 Özel Gelirler 617.648 432.171 42,92 953.238 879.369 64,79 49,15 IV-Faizler, Paylar ve Cezalar 8.689.153 8.241.144 5,44 17.816.884 23.070.049 48,77 35,72 Faiz Gelirleri 1.540.983 2.191.997-29,70 2.106.580 5.647.307 73,15 38,81 Kişi ve Kurumlardan Alınan Paylar 2.980.740 3.555.568-16,17 6.828.526 7.654.563 43,65 46,45 Devlet Payları 109.124 72.781 49,93 276.059 246.771 39,53 29,49 Genel Bütçeli İdarelere Ait Paylar 2.871.616 3.482.787-17,55 6.552.467 7.407.792 43,82 47,02 Para Cezaları 2.022.510 1.459.826 38,54 3.163.975 3.908.022 63,92 37,35 Yargı Para Cezaları 71.257 79.818-10,73 172.502 201.375 41,31 39,64 İdari Para Cezaları 622.198 383.054 62,43 871.598 1.136.473 71,39 33,71 Vergi Cezaları 1.280.639 966.626 32,49 2.024.877 2.481.326 63,25 38,96 Diğer Para Cezaları 48.416 30.328 59,64 94.998 88.848 50,97 34,13 Diğer Çeşitli Gelirler 2.144.920 1.033.753 107,49 5.717.803 5.860.157 37,51 17,64 V-Sermaye Gelirleri 1.063.192 1.378.204-22,86 10.649.211 2.044.276 9,98 67,42 Taşınmaz Satış Gelirleri 562.024 82.203 583,70 236.745 214.991 237,40 38,24 Taşınır Satış Gelirleri 1.164 1.017 14,45 8.053 4.456 14,45 22,82 Diğer Sermaye Satış Gelirleri 500.004 1.294.984-61,39 10.404.413 1.824.829 4,81 70,96 VI-Alacaklardan Tahsilat 88.958 164.461-45,91 438.194 301.937 20,30 54,47 Özel Bütçeli İdarelerin Gelirleri 2.462.970 1.707.388 44,25 4.898.275 4.602.510 50,28 37,10 Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gelirleri 1.260.786 1.206.007 4,54 1.949.287 1.801.512 64,68 66,94