AVRUPA BİRLİĞİ KRONOLOJİSİ

AVRUPA BİRLİĞİ KRONOLOJİSİ 1946-2002 AVRUPA BİRLİĞİ İLE İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MAYIS 2002

AVRUPA BİRLİĞİ KRONOLOJİSİ 1946-2002 AVRUPA BİRLİĞİ İLE İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MAYIS 2002

ISBN 975 19 3119-3 (basõlõ nüsha) Bu Çalõşma Devlet Planlama Teşkilatõnõn görüşlerini yansõtmaz. Sorumluluğu yazarõna aittir. Yayõn ve referans olarak kullanõlmasõ Devlet Planlama Teşkilatõnõn iznini gerektirmez; İnternet adresi belirtilerek yayõn ve referans olarak kullanõlabilir. Bu e-kitap, http://ekutup.dpt.gov.tr/ adresindedir. Bu yayõn 400 adet basõlmõştõr. Elektronik olarak, 1 adet pdf dosyasõ üretilmiştir.

ÖNSÖZ Avrupa Topluluklarõ, kuruluşundan itibaren, Avrupa Birliğine giden yolda, gerek üye devletleri arasõndaki bütünleşme, gerek uluslararasõ ilişkileri açõsõndan, son derece dinamik bir yapõ sergilemiştir. Avrupa Birliği tarihini, Avrupa Topluluklarõnõn oluşumundan günümüze kadar gözden geçirme imkanõ sağlayacak bu çalõşmada, Avrupa Birliğinin tarihinde rol oynayan gelişmeler, 1946 yõlõndan 2002 yõlõnõn Mart ayõna kadar kronolojik bir düzende sunulmaktadõr. Bu kapsamda yer verilen gelişmeler, esas itibarõyla, Avrupa Birliğinin dayandõğõ temel hukuki belgeler ile Birliğin gelişimine katkõda bulunan belli başlõ ikincil mevzuat ve diğer dokümanlar, Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõnõn önemli kararlarõ, Zirveler ve Avrupa Birliğinin ikili veya çok taraflõ uluslararasõ ilişkilerinden oluşmaktadõr. Söz konusu çalõşma, Avrupa Birliğinin, www.europa.eu.int adresli web sitesinde yer alan History of the European Union başlõklõ elektronik dokümanõn çevrilmesi suretiyle gerçekleştirilmiştir. Çeviri yapõlõrken, İngilizce, Fransõzca ve Almanca metinler karşõlaştõrõlmõş ve ortaya çõkan tereddütlerin giderilmesinde, Avrupa Topluluklarõ Komisyonunun aylõk olarak çõkardõğõ Bulletin of the EC/EU adlõ yayõndan yararlanõlmõştõr. i

AVRUPA BİRLİĞİ KRONOLOJİSİ 1946-2002

1946 Eylül 19 Winston Churchill, Zürih Üniversitesinde yaptõğõ bir konuşmada, bir tür Avrupa Birleşik Devletleri kurulmasõ için çağrõda bulundu. Aralõk 17 Avrupa Federalistler Birliği, Paris te (Fransa) kuruldu. 1

1947 Mayõs 14 Winston Churchill in öncülük ettiği Birleşik Avrupa Hareketi hayata geçirildi. Uluslar üstü kurumlara karşõ olan bu hareket, hükümetlerarasõ işbirliğinden yanaydõ. Haziran 1 René Courtin, daha sonra Avrupa Hareketi nin (1953) bir parçasõ haline gelen Birleşik Avrupa için Fransõz Konseyini kurdu. Hristiyan Demokratlar tarafõndan destek gören ve daha sonra Hristiyan Demokratlar Avrupa Birliği (1965) adõ ile anõlan Nouvelles Equipes Internationales (Uluslararasõ Yeni Ekipler) oluşturuldu. 3 Avrupa Sosyalist Birleşik Devletleri Hareketi oluşturuldu. 1961 yõlõnda bu hareket Avrupa Solu adõnõ aldõ. 5 Avrupa nõn ekonomik açõdan kalkõnmasõnõ hedefleyen Marshall Planõ açõklandõ. Ağustos 27-31 Avrupa Birliği Federalistler Kongresi, Montrö de (İsviçre) yapõldõ. Aralõk 13-14 Federalist ve Birlikçi örgütler, Birleşik Avrupa Hareketlerinin Koordinasyonu Uluslararasõ Komitesi bünyesinde toplandõ. 2

1948 Ocak 1 Belçika, Lüksemburg ve Hollanda arasõnda yapõlan gümrük sözleşmesi yürürlüğe girdi. Mart 17 Belçika, Fransa, Lüksemburg, Hollanda ve Birleşik Krallõk arasõnda Batõ Birliği Antlaşmasõ (Brüksel Antlaşmasõ) imzalandõ. Nisan 16 Marshall Planõnõn koordine edilmesi amacõyla, Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü (OEEC) kuruldu. Mayõs 7-11 Avrupa Kongresi, Birleşik Avrupa Hareketlerinin Koordinasyonuna ilişkin Uluslararasõ Komitenin himayesinde, Lahey de (Hollanda), Winston Churchill in başkanlõğõnda toplandõ. Toplantõya 800 delege katõldõ. Kongreye katõlanlar, Avrupa ülkelerinin siyasi ve ekonomik bütünleşmesine yönelik hazõrlõklarõ yapmakla görevli bir Avrupa Danõşma Meclisi ve Avrupa Özel Konseyi oluşturulmasõnõ önerdi. Kongre, ayrõca, bir İnsan Haklarõ Şartõnõn kabul edilmesini ve bu şarta uyulmasõnõ sağlamak için bir Adalet Divanõ kurulmasõnõ önerdi. 3

1949 Ocak 28 Fransa, Birleşik Krallõk ve Benelüks ülkeleri, bir Avrupa Konseyi kurulmasõ konusunda karara vardõlar ve Danimarka, İrlanda, İtalya, Norveç ve İsviçre den, bu Konseyin statüsünün hazõrlanmasõna katkõda bulunmalarõnõ talep ettiler. Nisan 4 Kuzey Atlantik Antlaşmasõ, Washington da (ABD) imzalandõ. Mayõs 5 Avrupa Konseyi Statüsü, Londra da (Birleşik Krallõk) imzalandõ. Ağustos 3 Avrupa Konseyi Statüsü yürürlüğe girdi. 10-8/9 Avrupa Konseyi Danõşma Meclisinin ilk oturumu Strazburg da (Fransa) yapõldõ. Meclisin federalist üyeleri, Avrupa düzeyinde bir siyasi otoritenin oluşturulmasõnõ talep etti. 4

1950 Mayõs 9 Fransa Dõşişleri Bakanõ Robert Schuman, Jean Monnet den ilham aldõğõ bir konuşmasõnda, Fransa ve Almanya nõn ve onlara katõlmak isteyen diğer Avrupa devletlerinin kömür ve çelik kaynaklarõnõn, tek bir havuzda toplanmasõ teklifinde bulundu ( Schuman Deklarasyonu ). Haziran 3 Belçika, Fransa, Lüksemburg, İtalya, Hollanda ve Almanya, Schuman Deklarasyonunu imzaladõlar. Ağustos 26-28 Avrupa Konseyi Meclisi, Schuman Planõnõ onayladõ. Eylül 19 Avrupa Ödemeler Birliği kuruldu. Kasõm 4 Avrupa İnsan Haklarõ ve Temel Haklar Sözleşmesi Roma da (İtalya) imzalandõ. 5

1951 Şubat 15 Paris te (Fransa), Avrupa Savunma Topluluğunun kurulmasõna yönelik bir toplantõ yapõldõ. Belçika, Fransa, İtalya, Lüksemburg ve Almanya nõn yanõ sõra, altõ gözlemci ülke de (ABD, Kanada, Danimarka, Norveç, Birleşik Krallõk ve Hollanda) bu toplantõya katõldõ. Nisan 18 Altõlar (Belçika, Fransa, Almanya, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda), Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu (AKÇT) kuran Paris Antlaşmasõnõ imzaladõ. Aralõk 10 Paul-Henri Spaak, Birleşik Krallõğõn Birleşik Avrupa düşüncesine sõcak bakmamasõnõ protesto etmek amacõyla, Avrupa Konseyi Danõşma Meclisi başkanlõğõnõ bõraktõ. 6

1952 Mayõs 27 Altõlar (Belçika, Fransa, Almanya, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda), Paris te (Fransa), Avrupa Savunma Topluluğu Antlaşmasõnõ imzaladõ. Temmuz 23 AKÇT Antlaşmasõ yürürlüğe girdi. Yüksek Otorite başkanlõğõna Jean Monnet, Ortak Asamble başkanlõğõna ise Paul-Henri Spaak seçildi. 30 Lüksemburg, AKÇT nin geçici merkezi olarak belirlendi. Ağustos 10 AKÇT Yüksek Otoritesi göreve başladõ. Kasõm 10 Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasõ (GATT), AKÇT Antlaşmasõndan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmeleri amacõyla, Altõlara, en çok kayrõlan ülke uygulamasõ bakõmõndan bir istisna getirdi. 7

1953 Ocak 1 İlk Avrupa vergisi olan AKÇT vergisi yürürlüğe girdi. Şubat 10 Kömür ve demir cevheri ortak pazarõ kuruldu. Altõlar, bu ham maddelerle ilgili tüm gümrük vergilerini ve miktar kõsõtlamalarõnõ kaldõrdõ. Mart 7 Avrupa Adalet Divanõ İç Tüzüğü, AKÇT Resmi Gazetesinde yayõmlandõ. Bu tarihten itibaren, Paris Antlaşmasõ kapsamõna giren uyuşmazlõklar Divana götürülebilir hale geldi. 9 10 Eylül 1952 tarihinde kurulmuş olan Geçici Asamblenin başkanõ Paul-Henry Spaak, AKÇT Konseyi başkanõ Georges Bidault ya, Avrupa Siyasi Topluluğu oluşturulmasõna ilişkin bir antlaşma taslağõ sundu. Söz konusu antlaşma taslağõnda, Topluluğun kuruluş amacõ, insan haklarõnõn ve temel özgürlüklerin korunmasõ, saldõrõlara karşõ üye devletlerin güvenliğinin temin edilmesi, üye devletlerin dõş politikalarõnõn koordinasyonunun sağlanmasõ ve aşamalõ biçimde bir Ortak Pazarõn kurulmasõ olarak belirlenmekteydi. Taslak antlaşmada, Avrupa Yürütme Konseyi, iki kamaralõ bir Parlamento, Bakanlar Konseyi, Adalet Divanõ ve Ekonomik ve Sosyal Komite olmak üzere, beş kurum öngörülmekteydi. 15 Hurda demir için bir ortak pazar kuruldu. Ağustos 12 AKÇT ve Uluslararasõ Çalõşma Örgütü (ILO) arasõnda bir işbirliği anlaşmasõ imzalandõ. 8

1954 Mayõs 11 Alcide de Gasperi, Avrupa Parlamenterler Asamblesi başkanlõğõna seçildi. Ağustos 20-23 Altõlar, Brüksel de (Belçika) toplandõ. Fransõz devlet adamõ Pierre Mendés France õn, Avrupa Savunma Topluluğunun uluslar üstü niteliğinin hafifletilmesi talebi kabul edilmedi. 30 Avrupa Savunma Topluluğu Antlaşmasõ Fransa Ulusal Meclisi tarafõndan reddedildi. Ekim 20 Londra Konferansõnõ takiben, Brüksel Antlaşmasõna değişiklikler getiren anlaşmalar Paris te (Fransa) imzalandõ ve Batõ Avrupa Birliği (BAB) oluşturuldu. Kasõm 10 Jean Monnet, Avrupa Savunma Topluluğu girişiminin başarõsõzlõğa uğramasõndan sonra, AKÇT Yüksek Otoritesi Başkanlõğõndan istifa etti. Aralõk 21 Avrupa Adalet Divanõ ilk kararõnõ verdi. 9

1955 Haziran 1 René Mayer, AKÇT Yüksek Otoritesi Başkanlõğõna seçildi. 1-2 Altõlarõn Dõşişleri Bakanlarõ, Mesina da (İtalya) toplandõ ve ekonomik bütünleşmeyi hedefleme konusunda anlaştõlar. Ekim 23 Saarland, yapõlan referandum sonucunda, özerk statüsünden vazgeçerek Almanya ya katõlma kararõ verdi. Aralõk 8 Avrupa Konseyi Bakanlar Konseyi, üstünde on iki altõn yõldõz bulunan mavi bayrağõ amblemi olarak kabul etti. 10

1956 Ocak 7 AKÇT Yüksek Otoritesi, üçüncü ülkelerden ithal edilen çelik ürünlerinin Topluluk içinde serbest dolaşõmõ ilkesini teyid etti. Mayõs 6 Belçika Dõşişleri Bakanõ Paul-Henri Spaak, AKÇT üyelerinin Dõşişleri Bakanlarõna, bir Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) ve bir Atom Enerjisi Topluluğu (Euratom) kurulmasõnõ öngören Topluluk Antlaşmalarõ taslağõna ilişkin bir rapor sundu. 29 Spaak Raporu onaylandõ. Venedik te (İtalya) toplanan Dõşişleri Bakanlarõ, AET ve Euratom un kurulmasõna ilişkin iki antlaşmanõn akdedilmesi için hükümetlerarasõ müzakerelerin açõlmasõna karar verdiler. Haziran 26 AET ve Euratom un kurulmasõna ilişkin metinlerin hazõrlanmasõna yönelik görüşmeler, Brüksel de (Belçika) başladõ. 11

1957 Mart 25 Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğunu (Euratom) kuran Antlaşmalar, Altõlar (Belçika, Fransa, Almanya, İtalya, Lüksemburg, Hollanda) tarafõndan Roma da (İtalya) imzalandõ ve bu tarihten itibaren Roma Antlaşmalarõ olarak anõlmaya başlandõ. Nisan 17 Avrupa Topluluklarõnõn yararlanacağõ imtiyaz ve dokunulmazlõklara ve Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõnõn statüsüne ilişkin protokoller Brüksel de (Belçika) imzalandõ. Ekim 8 AKÇT Konseyi, AKÇT Yüksek Otoritesini enerjiye ilişkin genel bir politika oluşturmasõ konusunda görevlendirdi. Kasõm 27 Hans Furler, AKÇT Ortak Asamblesi başkanõ seçildi. 12

1958 Ocak 1 Roma Antlaşmalarõ yürürlüğe girdi. AET ve Euratom, Brüksel de (Belçika) faaliyete geçti. Parlamenterler Asamblesi ve Adalet Divanõ, her üç Topluluğun da ortak kurumlarõ oldu. 7 Walter Hallstein AET Komisyonu başkanlõğõna, Louis Armand Euratom Komisyonu başkanlõğõna ve Paul Finet AKÇT Yüksek Otorite başkanlõğõna seçildi. 26 Altõlar, üç Topluluğun Konseylerinin çalõşmalarõnõ hazõrlamak için bir Daimi Temsilciler Komitesinin (COREPER) kurulmasõnõ kararlaştõrdõ. Şubat 10 Üye devletler, kömür ve çelik ürünleri için, uyumlaştõrõlmõş bir gümrük tarifesini uygulamaya koydu. Fransa ve İtalya için istisna getirilerek, bu iki ülkeye, iki yõllõk bir süre boyunca bazõ ürünler için daha yüksek vergi talep etme hakkõ tanõndõ. Mart 19 Avrupa Parlamenterler Asamblesinin açõlõş oturumu Strazburg da (Fransa) yapõldõ. Robert Schuman, AKÇT Asamblesinin yerine geçen bu Asamblenin başkanlõğõna seçildi. Nisan 15 İlk Konsey tüzüğünde, Almanca, Fransõzca, İtalyanca ve Flamanca, Topluluklarõn resmi dilleri olarak belirlendi. 20 Avrupa Topluluklarõnõn Resmi Gazetesi ilk kez yayõmlandõ. Bu Resmi Gazete, AKÇT Resmi Gazetesinin yerini aldõ. 22 Konsey, Ekonomik ve Sosyal Komitenin üyelerini belirledi. Mayõs 13 Parlamenterler Asamblesi üyelerinin oturma düzeni, ilk kez milliyetlerine göre değil, bağlõ bulunduklarõ siyasi gruplara göre belirlendi. 13

19 Brüksel de (Belçika), Ekonomik ve Sosyal Komitenin oluşturulmasõ amacõyla bir toplantõ yapõldõ. 21-27 Parlamenterler Asamblesi, İç Tüzüğünü kabul etti. Temmuz 3-11 Stresa da (İtalya) yapõlan bir konferansta, Ortak Tarõm Politikasõnõn temelleri atõldõ. 7 AET ile Uluslararasõ Çalõşma Örgütü (ILO) arasõnda işbirliğini öngören bir anlaşma, Walter Hallstein tarafõndan Cenevre de (İsviçre) imzalandõ. Ekim 7 AKÇT Adalet Divanõn yerini alan Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, Lüksemburg da yerleşik olarak görevine başladõ. Aralõk 4 Avrupa Yatõrõm Bankasõnõn (AYB) kredi politikalarõ ile ilgili ilk beş direktifi, AYB Guvernörler Kurulu tarafõndan kabul edildi. 29 Avrupa Para Anlaşmasõ yürürlüğe girdi. 14

1959 Ocak 1 AET içinde gümrük vergilerinin ve miktar kõsõtlamalarõnõn aşamalõ olarak kaldõrõlmasõna ilişkin ilk adõmlar atõldõ. 7 Robert Schuman, Parlamenterler Asamblesi başkanlõğõna yeniden seçildi. Şubat 2 Etienne Hirsch, Euratom Komisyonu başkanlõğõna seçildi. Mart 3 Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, İç Tüzüğünü kabul etti. 20 Avrupa Yatõrõm Bankasõ (AYB) ilk kredilerini verdi. Mayõs 5 Avrupa Konseyi, ABD nin çok taraflõ ticaret müzakerelerine ilişkin Dillon Teklifini (GATT çerçevesi) kabul etti. Bu müzakerelerin, Konseyin atadõğõ özel bir komitenin desteğiyle, Komisyon tarafõndan yürütülmesi kararlaştõrõldõ. Haziran 8 Yunanistan, AET ye katõlmak için başvuruda bulundu. 22 AET ülkelerinin maliye idareleri, dolaylõ vergi mevzuatõnõn uyumlaştõrõlmasõnõn mümkün olup olmadõğõnõ incelemek üzere üç çalõşma grubu oluşturdu. 25-26 Üye devlet uzmanlarõ, damping konusundaki ilk toplantõlarõnõ yaptõ. Bu toplantõda, damping uzmanlarõ Topluluk içi dampingi engellemek için uygulamaya konulacak düzenlemeleri gözden geçirdi. 15

Temmuz 20-21 Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütünün yedi ülkesi olan Avusturya, Danimarka, Norveç, Portekiz, İsveç, İsviçre ve Birleşik Krallõk, Avrupa Serbest Ticaret Ortaklõğõnõ (EFTA) kurmaya karar verdi. 31 Türkiye, AET ye katõlmak için başvuruda bulundu. Eylül 10 Yunanistan ile AET arasõnda ortaklõk müzakereleri başladõ. 11 AKÇT Yüksek Otoritesi başkanlõğõna Piero Malvestiti seçildi. 27 Türkiye ile AET arasõnda ortaklõk müzakereleri başladõ. Ekim 13 Belçika Dõşişleri Bakanõ Pierre Wigny, AKÇT Yüksek Otoritesi ve Roma Antlaşmasõ ile kurulan iki Komisyonun (AET ve Euratom Komisyonlarõ) tek bir kurumda birleştirilmesini teklif etti. 16

1960 Ocak 4 Avrupa Serbest Ticaret Ortaklõğõ (EFTA) Sözleşmesi, Avusturya, Danimarka, Norveç, Portekiz, İsveç, İsviçre ve Birleşik Krallõk tarafõndan, Stokholm de (İsveç) imzalandõ. Mayõs 3 Avrupa Serbest Ticaret Ortaklõğõnõ (EFTA) kuran Stokholm Sözleşmesi yürürlüğe girdi. 11 Konsey, Avrupa Sosyal Fonu hakkõndaki tüzüğü kabul etti. Fonun amacõ, Topluluk içinde, işçilerin istihdamõnõ, coğrafi ve mesleki hareketliliğini teşvik etmektir. Eylül 20 Avrupa Sosyal Fonu hakkõndaki tüzük yürürlüğe girdi. Aralõk 13 Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenliği Örgütünü Kuran Sözleşme (Eurocontrol), Brüksel de (Belçika) imzalandõ. 14 Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü (OEEC), Ekonomik İşbirliği ve Kalkõnma Örgütü (OECD) adõnõ aldõ. 17

1961 Şubat 10-11 Paris te (Fransa), sağlõklõ bir siyasi işbirliği kurulmasõnõn gerekliliği konusunda bir Zirve Konferansõ yapõldõ. Mart 7-10 Hans Furler, Parlamenterler Asamblesi başkanlõğõna yeniden seçildi. Haziran 27 Hollanda hükümeti, Topluluklar için tek bir Konsey ve bir Avrupa Yüksek Komisyonunun kurulmasõna (yürütme organlarõnõn birleştirilmesi) yönelik bir sözleşme vasõtasõyla, Roma ve Paris Antlaşmalarõnda değişiklik yapõlmasõnõ öngören bir taslak sunma girişiminde bulundu. Bu taslak hakkõnda, Avrupa Parlamentosunun ve iki Komisyonun görüşü alõndõ. Reformun kapsamõna ilişkin olarak üye devletler arasõnda görüş ayrõlõlõklarõ bulunmasõ sebebiyle, yürütme kurumlarõnõn birleşmesi gerçekleşmedi. Temmuz 18 Avrupa Zirve toplantõsõ Bonn da (Almanya) yapõldõ. Altõlar, bir siyasi birlik oluşturma yönündeki isteklerini ifade etti. 31 İrlanda, Avrupa Topluluklarõna üye olmak için resmen başvuruda bulundu. Ağustos 9 Birleşik Krallõk, Avrupa Topluluklarõna üye olmak için resmen başvuruda bulundu. 10 Danimarka, Avrupa Topluluklarõna üye olmak için resmen başvuruda bulundu. 18

Eylül 1 İşçilerin serbest dolaşõmõna ilişkin ilk tüzük yürürlüğe girdi. Kasõm 20-21 Strazburg da (Fransa), AET kurumlarõ arasõnda bir kolokyum düzenlendi. Kolokyumda, Ortak Pazarda birinci aşamadan ikinci aşamaya geçiş ve denizaşõrõ ülkelerle ilişki konularõ tartõşõldõ. Aralõk 20 Walter Hallstein, AET Komisyonu başkanlõğõna yeniden seçildi. 19

1962 Ocak 10 Yeni AET Komisyonu, Hallstein başkanlõğõnda göreve başladõ. Pierre Chatenet, Euratom Komisyonu başkanlõğõna seçildi. 14 Konsey, Tarõmsal Yönlendirme ve Garanti Fonu (FEOGA) vasõtasõyla mali dayanõşma sağlanmasõ ve tarõm ürünleri için bir ortak pazar kurulmasõ amacõyla oluşturulan Ortak Tarõm Politikasõ konusunda ilk tüzükleri kabul etti. Şubat 5-6 Konsey, Avrupa Sosyal Fonunun iç tüzüğünü onayladõ. Mart 27-30 Gaetano Martino, Parlamenterler Asamblesi başkanlõğõna seçildi. Parlamenterler Asamblesi, adõnõ Avrupa Parlamentosu olarak değiştirmeye karar verdi. Nisan 4 Ortak Tarõm Politikasõ ile ilgili tüzükler ve temel kararlar kabul edildi. 30 Norveç, Avrupa Topluluklarõna üye olmak için resmen başvuruda bulundu. Temmuz 1 Üye devletler arasõnda sanayi ürünlerine ilişkin gümrük vergileri 1957 seviyesinin % 50 altõna indirildi. 30 Ortak Tarõm Politikasõnõ oluşturan tüzükler yürürlüğe girdi. 20

Ekim 13 Konsey, gõda maddelerinde kullanõlabilecek renklendirici maddeleri belirleyerek, gõda maddeleri alanõndaki mevzuata ilişkin ilk direktifi kabul etti. Kasõm 1 Yunanistan ile Topluluk arasõndaki ortaklõk anlaşmasõ yürürlüğe girdi. 21

1963 Ocak 14 Fransa Cumhuriyeti Başkanõ General de Gaulle, Birleşik Krallõğõn Topluluğa üye olmak istediğinden kuşku duyduğunu dile getirdi. Bir kaç gün sonra, adaylõk başvurusunda bulunan ülkelerle ilgili müzakereler askõya alõndõ. Şubat 5 Van Gend en Loos kararõ. Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõnõn söz konusu kararõnda, Topluluğun, üye devletlerin egemenlik haklarõnda kõsõtlamaya gitmeyi kabul ettikleri yeni bir hukuk düzeni oluşturduğu vurgulandõ. Mart 25-29 Gaetano Martino, Avrupa Parlamentosu başkanlõğõna yeniden seçildi. Mayõs 4 GATT ticaret müzakereleri (Kennedy Turu) resmen başladõ. Temmuz 1 Gümrük birliğinin kurulmasõnõ hõzlandõrmaya yönelik karar uyarõnca, Topluluk içi gümrük vergileri altõncõ kez indirildi ve ortak dõş tarifenin gerçekleştirilmesine yönelik ikinci uyumlaştõrma yapõldõ. 20 Topluluk ile 17 Afrika ülkesi ve Madagaskar arasõnda, Yaunde de (Kamerun), beş yõl süreli bir Ortaklõk Anlaşmasõ (Yaunde Sözleşmesi) imzalandõ. 22

Eylül 4 Robert Schuman öldü. 23-24 Konsey, yürütme organlarõnõn birleşmesi sorununa ilişkin olarak prensipte anlaşmaya vardõ. Ekim 8 Dino del Bo, AKÇT Yüksek Otoritesi başkanlõğõna seçildi. 23

1964 Ocak 10 Walter Hallstein, AET Komisyonu başkanlõğõna yeniden seçildi. Mart 20 Jean Duvieusart, Avrupa Parlamentosu başkanlõğõna seçildi. Mayõs 4 GATT kapsamõnda, çok taraflõ ticaret müzakerelerine ilişkin Kennedy Turu resmen başladõ. Topluluk toplantõya katõldõ. 23-15/6 Ticaret ve Kalkõnma konusundaki Dünya Konferansõ, Cenevre de (İsviçre) yapõldõ. Haziran 1 Yaunde Sözleşmesi yürürlüğe girdi. Temmuz 1 Avrupa Tarõmsal Yönlendirme ve Garanti Fonu (FEOGA) faaliyete geçti. 15 Costa/ENEL kararõ. Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, söz konusu kararla, Topluluk hukukunun ulusal hukuka üstünlüğü ilkesini getirdi. Eylül 18 Konsey, bir geçiş dönemini müteakip, dokuz üyeden oluşacak tek bir Komisyonun bileşimi konusunda anlaşmaya vardõ. 24

Aralõk 1 AET ve Türkiye arasõnda imzalanan Ortaklõk Anlaşmasõ yürürlüğe girdi. 15 Konsey, Komisyondan, Ortak Tarõm Politikasõnõn finansmanõna ve tarõmsal ürünlerden alõnan vergilerin (prelevman) Topluluk bütçesine aktarõlmasõnõn uygulama koşullarõna ilişkin öneriler hazõrlamasõ talebinde bulundu. 30 Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Genel Kurulun bir organõ olarak, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkõnma Konferansõnõ (UNCTAD) oluşturdu. 25

1965 Mart 2 Jean Duvieusart, Avrupa Parlamentosu başkanlõğõna yeniden seçildi. Nisan 5-30 Konferansõn daimi organõ olan Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkõnma Konferansõ (UNCTAD) Kurulu, New York ta (ABD) ilk toplantõsõnõ yaptõ. Kurul, çalõşma programõnõ onayladõ, yardõmcõ kuruluşlarõnõ tespit etti ve bunlarõn çalõşma çerçevesini belirledi. 8 Üç Topluluğun (AKÇT, AET ve Euratom) Konsey ve Komisyonlarõnõ birleştiren ve 1 Temmuz 1967 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülen Antlaşma (Füzyon Antlaşmasõ) Brüksel de (Belçika) imzalandõ. Haziran 26 Fransa, tek bir Avrupa Topluluklarõ Konseyi ve Komisyonu kuran Antlaşmayõ onayladõ. 30 Almanya, tek bir Avrupa Topluluklarõ Konseyi ve Komisyonu kuran Antlaşmayõ onayladõ. Temmuz 1 Fransa, Ortak Tarõm Politikasõnõn finansmanõna ilişkin görüşmeleri yarõda kesti. Fransõz hükümeti, Daimi Temsilcisini geri çekti. Bu dönemde, Fransõz delegasyonu, Konseyin ve Daimi Temsilciler Komitesinin toplantõlarõna katõlmadõ. 22 Komisyon, Ortak Tarõm Politikasõnõn finansmanõ ve Topluluğun öz kaynaklarõ konusunda Konseye bir memorandum sundu. 26-27 Konsey, Komisyonun Ortak Tarõm Politikasõnõn finansmanõ konusunda sunmuş olduğu memorandumun, müzakereler için sağlam bir temel teşkil ettiğini kabul etti. 26

Eylül 20 Komisyon, üye devletlerin, teknik nitelikte mevzuat çõkarõrken, Topluluk içi ticareti zedeleyecek engeller yaratmaktan kaçõnmalarõ konusunda bir tavsiye kararõ aldõ. Aralõk 1 Dekker kararõ. Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, söz konusu kararda, göçmen işçilerin sosyal güvenliği çerçevesinde, aynî yardõmlarõn, göçmen işçinin sağlõk sigortasõnõn finansmanõna katkõda bulunmaya yönelik emekli maaşõna ek olarak verilen yardõmlarõ kapsamadõğõnõ açõklõğa kavuşturdu. 27

1966 Ocak 1 AET, Ortak Pazarõn kurulmasõna ilişkin geçiş döneminin üçüncü ve son evresine girdi. Konsey kararlarõnõn çoğunluğunda, oybirliği sisteminden oy çokluğu sistemine geçildi. 20 Avrupa Topluluklarõ kurumlarõnõn ortak yõllõk toplantõsõ Brüksel de (Belçika) yapõldõ. Ele alõnan konular, özellikle iki kurumsal sorunla ilgiliydi: Komisyon ile Konsey arasõndaki işbirliği ve Konseyde oy çokluğu ile karar alma usulü. 28-29 Lüksemburg Uzlaşmasõ. Yedi ay boyunca boş sandalye olarak adlandõrõlan politikayõ uygulayan Fransa, temel ulusal çõkarlar söz konusu olduğunda oybirliği sisteminin muhafaza edilmesi karşõlõğõnda, Konseydeki yerini yeniden aldõ. Mart 7 Alain Poher, Avrupa Parlamentosu başkanlõğõna seçildi. 31 Komisyon, Konseye, Ortak Tarõm Politikasõnõn finansmanõ, Topluluğun öz kaynaklarõ ve Avrupa Parlamentosuna daha geniş yetkilerin verilmesi konusundaki önerisini sundu. Nisan 5 Belçika, tek bir Avrupa Topluluklarõ Konseyi ve Komisyonu kuran Antlaşmayõ onayladõ. 29 İtalya, tek bir Avrupa Topluluklarõ Konseyi ve Komisyonu kuran Antlaşmayõ onayladõ. Mayõs 11 Konsey, Ortak Tarõm Politikasõnõn takvimi ve finansmanõyla ilgili kararlar ile ilke kararlarõnõ kabul etti ve ortak çõkarlara ilişkin diğer konulardaki hedefleri belirledi. 28

Haziran 30 Lüksemburg, tek bir Avrupa Topluluklarõ Konseyi ve Komisyonu kuran Antlaşmayõ onayladõ. Ekim 25 Hollanda, tek bir Avrupa Topluluklarõ Konseyi ve Komisyonu kuran Antlaşmayõ onayladõ. Kasõm 28 Avrupa Topluluklarõ kurumlarõnõn ortak yõllõk toplantõsõ yapõldõ. Toplantõda, Topluluğun ekonomik birlik kurulmasõ yönünde kaydettiği ilerlemeler ve geleceğe dönük hedefler tartõşõldõ. 29

1967 Şubat 9 AET Bakanlar Konseyi, Topluluktaki dolaylõ vergilere ilişkin mevzuatlarõ uyumlaştõrmaya, ilke olarak katma değer vergisi sistemini kabul etmeye ve gelecek yõllara ilişkin olarak Topluluğun ekonomik politikasõnõn amaçlarõnõ tespit eden ve tanõmlayan ilk orta vadeli ekonomik politika programõnõ onaylamaya karar verdi. Mart 13 Alain Poher, Avrupa Parlamentosu başkanlõğõna yeniden seçildi. Mayõs 11 Birleşik Krallõk, Topluluğa katõlmak için tekrar başvuruda bulundu. Birleşik Krallõğõn ardõndan, İrlanda, Danimarka ve bir süre sonra da Norveç başvuruda bulundu. General de Gaulle, Birleşik Krallõğõn Topluluğa katõlma isteğini kabul etme konusundaki olumsuz tutumunu sürdürdü. 29-30 AET ve Euratom Antlaşmalarõnõn imzalanmasõnõn onuncu yõl dönümünü kutlamak üzere, Roma da (İtalya) bir zirve konferansõ düzenlendi. Hükümet ve devlet başkanlarõ, üç Topluluğun Konsey ve Komisyonlarõnõ birleştiren Antlaşmanõn (Füzyon Antlaşmasõ) 1 Temmuz 1967 tarihi itibarõyla yürürlüğe girmesi yönündeki niyetlerini açõkladõlar. Haziran 30 Komisyon, GATT çok taraflõ müzakereleri (Kennedy Turu) nihai kararõnõ imzaladõ. Temmuz 1 Avrupa Topluluklarõnõn (AKÇT, AET, Euratom) Konsey ve Komisyonlarõnõ birleştiren Füzyon Antlaşmasõ yürürlüğe girdi. Böylece, Avrupa Topluluklarõ tek bir Komisyon ve tek bir 30

Konseye sahip oldu. Bununla birlikte, söz konusu iki kurum, her bir Topluluk için geçerli kurallar çerçevesinde karar almaya devam etti. 3 Avrupa Topluluklarõ Konseyi, ilk oturumunu Almanya başkanlõğõnda yaptõ. 6 Jean Rey başkanlõğõndaki yeni Komisyon göreve başladõ. Eylül 13 Komisyon, Birleşik Krallõk, Danimarka, İrlanda ve Norveç in Avrupa Topluluklarõna üyelik başvurularõ konusunda görüşünü bildirdi. Kasõm 28 Topluluk kurumlarõ, Konsey ve Komisyonlarõn birleşmesi sonrasõnda Topluluklarõn geleceğinin tartõşõldõğõ yõllõk ortak toplantõlarõnõ yaptõ. 31

1968 Ocak 1 Fransa, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. Mart 12 Alain Poher, Avrupa Parlamentosu başkanlõğõna yeniden seçildi. Temmuz 1 İtalya, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. Gümrük birliği yürürlüğe girdi. Topluluk içi ticarette halen alõnmakta olan gümrük vergileri, Roma Antlaşmasõnda öngörülen takvimden 18 ay önce kaldõrõldõ ve üçüncü ülkelerle ticarette, ulusal gümrük vergilerinin yerine Ortak Gümrük Tarifesi uygulanmaya başlandõ. Ekim 23 Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, 10 uncu yõl dönümünü kutladõ. Topluluk kurumlarõnõn temsilcileri ile üye devletlerin hükümetleri ve adli ve idari yüksek mahkemelerinin temsilcileri, bu münasebetle yapõlan resmi toplantõya katõldõ. Kasõm 27 Konsey, Parlamento ve Komisyon, Topluluklarõn geleceği konusunda görüş alõş verişinde bulundu. Bu çerçevede, Topluluklarõn kurumsal mekanizmasõnõn demokratikleşmesi, Topluluklarõn güçlendirilmesi ve genişletilmesi, Euratom un geleceğinin güvence altõna alõnmasõ ve parasal alanda sõkõ bir işbirliğinin sağlanmasõnõn gerekliliği ortaya konuldu. 32

1969 Ocak 1 Lüksemburg, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. Şubat 6-7 Batõ Avrupa Birliği (BAB) Konseyi toplantõsõ, Lüksemburg da yapõldõ. Temmuz 1 Hollanda, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. 6 Jean Rey, Komisyon başkanlõğõna yeniden seçildi. 16 Komisyon, Konseye, üye devletlerin mali katkõlarõnõn yerini Topluluk öz kaynaklarõnõn almasõna ve Avrupa Parlamentosunun bütçesel yetkilerinin artõrõlmasõna ilişkin bir memorandum sundu. 22-23 Konsey, Birleşik Krallõk, Danimarka, İrlanda ve Norveç in Avrupa Topluluklarõna üyelik başvurularõnõ yeniden incelemeye aldõ. Konsey, Komisyondan, konu hakkõnda Eylül 1967 de bildirdiği görüşünü güncelleştirmesini talep etti. 29 İkinci Yaunde Sözleşmesi imzalandõ. Ağustos 10 Komisyon, Konseyin talebi üzerine, Birleşik Krallõk, Danimarka, İrlanda ve Norveç in Avrupa Topluluklarõna üyelik başvurularõna ilişkin görüşünü güncelleştirdi. 26-23/9 Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkõnma Konferansõnõn (UNCTAD) 9 uncu oturumu Cenevre de yapõldõ. Görüşmeler, özellikle, UNCTAD õn, Birleşmiş Milletler İkinci On Yõllõk Kalkõnma Dönemine yaptõğõ katkõlar üzerinde yoğunlaştõ. 33

Ekim 1 Komisyon, Birleşik Krallõk, Danimarka, İrlanda ve Norveç in Avrupa Topluluklarõna üyelik başvurularõna ilişkin ek görüşünü bildirdi. 15 Komisyon, Konseye, bir bölgesel kalkõnma politikasõ geliştirilmesi için Topluluğa gerekli araçlarõn verilmesi konusunda bir karar taslağõ sundu. Kasõm 12 Stauder kararõ. Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, ilk kez bireylerin korunmasõ sorununu inceledi ve Topluluk hukukunun genel ilkelerinin bireyin temel haklarõnõn korunmasõnõ da kapsadõğõnõ ve Divanõn görevinin buna uyulmasõnõ sağlamak olduğunu belirtti. Aralõk 1-2 Lahey de (Hollanda), bir zirve toplantõsõ yapõldõ. Bu zirvede, devlet ve hükümet başkanlarõ, gerçek bir ekonomik ve parasal birliğin oluşturulmasõ yolunda ilerleme kaydedilmesi ve sosyal politikalarõn, bu birliğin gerekli kõldõğõ ölçüde uyumlaştõrõlmasõ doğrultusundaki niyetlerini ortaya koydular ve Topluluğun genişleme ilkesi konusundaki mutabakatlarõnõ teyit ettiler. 11 Komisyon Başkanõ Rey, Avrupa Parlamentosunda, Topluluğun geliştirilmesi ve güçlendirilmesine ilişkin olarak zirvede alõnan kararlarõ tatmin edici bulduğunu açõkladõ. 31 Ortak Pazarõn hayata geçirilmesi konusunda, Avrupa Ekonomik Topluluğu Antlaşmasõnda öngörülen 12 yõllõk geçiş dönemi sona erdi. 34

1970 Ocak 1 Belçika, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. Mart 4 Komisyon, Konseye, bir ekonomik ve parasal birliğin kurulmasõna ilişkin plan hazõrlanmasõ konusunda bir memorandum sundu. 6 Konsey, bir ekonomik ve parasal birliğin oluşturulmasõna yönelik öneriler hazõrlamak üzere, Pierre Werner başkanlõğõnda bir uzmanlar komitesini görevlendirdi. Konsey ayrõca, Etienne Davignon başkanlğõnda ikinci bir uzmanlar komitesine de, siyasi işbirliği konusunda öneriler hazõrlama görevini verdi. 10 Mario Scelba, Avrupa Parlamentosu başkanlõğõna yeniden seçildi. Nisan 22 Lüksemburg Antlaşmasõ imzalandõ. Konsey, bir öz kaynaklar sisteminin aşamalõ olarak oluşturulmasõnõ kararlaştõrdõ. Bu sistem uyarõnca, üçüncü ülkelerden ithal edilen ürünlerden alõnan tüm gümrük vergilerinin, tarõm ürünlerinden alõnan tüm vergilerin ve katma değer vergisi gelirlerinin, Topluluk tarafõndan toplanmasõ öngörülüyordu. Konsey, ayrõca, Avrupa Parlamentosunun bütçesel yetkilerinin genişletilmesi konusunda da karar aldõ. Mayõs 13 Schuman Deklarasyonunun 20 nci yõlõ münasebetiyle bir anma toplantõsõ yapõldõ. Haziran 30 Lüksemburg da, aday devletlerle (Danimarka, İrlanda, Norveç ve Birleşik Krallõk) üyelik müzakerelerine başlandõ. 35

Temmuz 1 Almanya, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. 2 Franco Maria Malfatti başkanlõğõndaki yeni Komisyon göreve başladõ. Ekim 8 Konsey, Komisyonun bir ekonomik ve parasal birliğin oluşturulmasõna ilişkin memorandumu konusunda, nihai bir rapor yayõmladõ. 26 Konsey, bölgesel politikalar alanõndaki Topluluk eyleminin uygulanmasõnõn ilke ve usulleri konusunda anlaşmaya vardõ. 27 Üye devletler, siyasi işbirliği konusundaki Davignon Raporunu onayladõ. Raporda öngörülen amaç, önemli tüm uluslararasõ meselelerde, Avrupa nõn ortak bir tutum benimsemesine imkan sağlamaktõ. Kasõm 26 Konsey, sosyal politikalar ile diğer ortak politikalar arasõndaki ilişkinin kurulmasõnõ sağlamak amacõyla, Avrupa Sosyal Fonunun yeniden yapõlandõrõlmasõnõ kararlaştõrdõ. Aralõk 17 Internationale Handelsgesellschaft kararõ. Söz konusu kararla, Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, Topluluk hukukunda, temel haklar kavramõnõ açõklõğa kavuşturdu. Divan, üye devletlerde geçerli ortak anayasal teamüllerden esinlenilmiş olsa bile, söz konusu temel haklarõn korunmasõnõn, Topluluğun yapõsõ ve amaçlarõ çerçevesinde sağlanmasõ gerektiğini ortaya koydu. 36

1971 Ocak 1 Fransa, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. İkinci Yaunde Sözleşmesi ve Arusha Anlaşmalarõ yürürlüğe girdi. 11-13 AET-Afrika Devletleri ve Madagaskar Ortaklõğõnõn yõllõk Parlamenterler Konferansõ, Yaunde de (Kamerun) yapõldõ. Şubat 12 Avrupa Parlamentosu, yerleşme ve hizmet sunma serbestisinin gerçekleştirilmesi konusundaki Konsey Direktiflerinin uygulanma durumuna ilişkin Komisyon raporu hakkõnda bir ilke kararõ kabul etti. Bu ilke kararõnda, üye devletlerin çõkarõlan direktiflere uymasõnõn ve söz konusu direktiflerin uygulanmasõnõn Komisyon tarafõndan denetlemesinin önemi vurgulandõ. Mart 22 Konsey, ekonomik politikalarõn koordinasyonun güçlendirilmesine ilişkin Werner Planõnõ kabul etti. Bu Plan, üye devletlerin, bütçe politikalarõnõn uyumlaştõrõlmasõ ve para birimleri arasõndaki dalgalanmalarõn azaltõlmasõ amacõyla tedbirler almasõnõ öngörüyordu. 31 Avrupa Kara Taşõmacõlõğõ Anlaşmasõ (AETR) kararõ. Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, Topluluğun yetkileri ile üye devletlerin yetkileri arasõndaki sõnõrõn belirlenmesine imkan sağlayan ilkeleri ortaya koydu. Divan, ortak kurallar getirildiği ölçüde, Topluluk hukuk düzeninin uygulandõğõ alanõn bütünü bakõmõndan, üçüncü ülkelere karşõ, sadece Topluluğun yükümlükler üstlenme ve yerine getirme durumunda olduğunu açõklõğa kavuşturdu. Mayõs 12 Konsey, ortak tarõm pazarõnõn birliğini korumak amacõyla, üye devletler arasõndaki tarõm ürünleri ticaretinde telafi edici nakdi 37

miktarlarõ belirleyen bir sistem kabul etti. 25 Defrenne kararõ. Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, yasal bir sosyal güvenlik sistemi çerçevesinde verilen emeklilik aylõklarõnõn, işverenin işçiye işi dolayõsõyla ödemiş olduğu dolaylõ bir yardõm olmadõğõna karar verdi. Haziran 3 Lüksemburg da, Topluluk üyesi devletlerin Adalet Bakanlarõ ilk kez toplandõ. Toplantõda, üye devletler tarafõndan onaylandõktan sonra Adalet Divanõna yeni yetkiler sağlayacak olan iki protokol imzalandõ. 7 Avrupa Parlamentosu, rekabet kurallarõ ve Topluluk işletmelerinin Ortak Pazar ve dünya ekonomisi içindeki yeri konusunda bir ilke kararõ kabul etti. Bu kararla, Komisyon, rekabet politikasõndaki gelişmeler konusunda Avrupa Parlamentosuna her yõl özel bir rapor sunmaya davet edildi. 30 Avrupa Topluluklarõna üyelik başvurusunda bulunan ülkeler (Danimarka, İrlanda, Norveç ve Birleşik Krallõk), kendi müzakere pozisyonlarõnõ belirledi. Temmuz 1 İtalya, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. Eylül 21-28 Atom enerjisi konusundaki 15 inci Genel Konferans, Viyana da (Avusturya) toplandõ. Konferansta, üye devletlerin üstlenmiş olduğu yükümlülüklerin yerine getirilmesinin sağlanmasõ hakkõndaki anlaşmanõn, Uluslararasõ Atom Enerjisi Derneği (IAEA) ile müzakere edilmesi için, Komisyonun Konsey tarafõndan görevlendirildiği açõklandõ. Kasõm 16-26 GATT õn 27 nci oturumu yapõldõ. 38

1972 Ocak 1 Lüksemburg, Avrupa Topluluğu Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. 22 Danimarka, İrlanda, Norveç ve Birleşik Krallõk, Avrupa Topluluklarõna Katõlõm Antlaşmalarõnõ imzaladõ. Mart 14 Walter Behrendt, Avrupa Parlamentosu başkanlõğõna yeniden seçildi. 21 Komisyon Başkanõ Franco Maria Malfatti istifa etti ve yerine başkan yardõmcõsõ Sicco Mansholt geçti. Konsey, Komisyon tarafõndan ekonomik ve parasal birliğin birinci aşamasõnõn gerçekleşme koşullarõna ilişkin olarak yapõlan genel değerlendirmeye dayanarak bir ilke kararõ kabul etti. Nisan 13-21/5 Üçüncü Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkõnma Konferansõ (UNCTAD) Santiago da (Şili) yapõldõ. 24 Para yõlanõ oluşturuldu: Altõlar, para birimleri arasõndaki dalgalanmayõ %2.25 ile sõnõrlandõrmayõ kabul etti. 24-25 Konsey, Mauritus adasõnõ, AET ile Birleşik Afrika ülkeleri ve Madagaskar arasõndaki Sözleşmeye dahil eden Ortaklõk Anlaşmasõnõ onayladõ. Mayõs 1 1 Şubat 1971 tarihli Konsey Kararõ uyarõnca yeniden yapõlanan Avrupa Sosyal Fonu faaliyete geçti. 10 İrlanda da, ülkenin Avrupa Topluluklarõna katõlõmõ konusunda referandum yapõldõ. Halkõn büyük çoğunluğu katõlõm lehinde oy kullandõ. 39

Haziran 5-6 Konsey, genelleştirilmiş tercihler sisteminin kapsamõnõ, 1 Ocak 1973 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, yetmiş yediler grubu üyesi gelişmekte olan ülkeler ile bazõ diğer ülke ve bölgelere genişletmeye karar verdi. Konsey, ayrõca, GATT Katõlõm Antlaşmasõnõn incelenmesinde izlenecek genel ilkeleri belirledi. Temmuz 1 Hollanda, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. Eylül 12 Altõlarõn ve üyelik başvurusunda bulunan dört ülkenin Maliye Bakanlarõ, Roma da (İtalya) toplandõ. Bakanlar, ekonomik ve parasal birliğin birinci aşamasõnda, bir Avrupa Parasal İşbirliği Fonunun oluşturulmasõnõn gerekliliği hususunda anlaşmaya vardõ. 18 Mõsõr ve Lübnan ile tercihli ticaret anlaşmalarõ imzalandõ. 19 Kõbrõs ile tercihli ticaret anlaşmasõ imzalandõ. 25 Norveç te, ülkenin Avrupa Topluluklarõna katõlõmõ konusunda referandum yapõldõ. Halkõn çoğunluğu aleyhte oy kullandõ. Ekim 2 Danimarka da, ülkenin Avrupa Topluluklarõna katõlõmõ konusunda referandum yapõldõ. Halkõn çoğunluğu katõlõm lehinde oy kullandõ. 9 Olumsuz referandum sonucunu takiben, Norveç hükümeti, katõlõmõn onaylanmasõna ilişkin yasayõ parlamentosuna sunmayacağõnõ bildirdi. Avrupa Parlamentosu, Topluluk içi sõnõrlarda kontrollerin kaldõrõlmasõna yönelik somut öneriler ve talepler içeren bir ilke kararõ kabul etti. 16 Birleşik Krallõk, Avrupa Topluluklarõna katõlõm ile ilgili yasalarõ onayladõ. 19-21 Paris te (Fransa), bir zirve toplantõsõ yapõldõ. Bu zirvede, hükümet ve devlet başkanlarõ, Topluluk eylemleri için yeni 40

alanlar (çevre, enerji, sanayi, bölgesel ve sosyal politikalar ile ilgili) tanõmladõ ve ekonomik ve parasal birliğin tamamlanmasõ için vade olarak yine 1980 yõlõnõ belirledi. Kasõm 1-14 Cenevre de (İsviçre), GATT toplantõsõ yapõldõ. 41

1973 Ocak 1 Belçika, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. Danimarka, İrlanda ve Birleşik Krallõk, Avrupa Topluluklarõna katõldõ. Topluluk ile Avusturya, İsviçre, Portekiz ve İsveç arasõnda akdedilen Serbest Ticaret Anlaşmalarõ yürürlüğe girdi. 6 Francois Xavier Ortoli, Avrupa Komisyonu başkanlõğõna seçildi. Şubat 8 Avrupa Sendikalar Konfederasyonu (ETUC) kuruldu. 21 Continental-Can kararõ. Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, şirketlerin birleşerek rekabeti ortadan kaldõracak ölçüde güçlü bir konuma gelmesinin, AET Antlaşmasõ çerçevesinde kötüye kullanma sayõlacağõnõ kabul etti. Mart 13 Cornelis Berkhouwer, Avrupa Parlamentosu başkanlõğõna seçildi. Nisan 1 Topluluk ile İzlanda arasõnda sanayi alanõnda akdedilen Serbest Ticaret Anlaşmasõ yürürlüğe girdi. 6 AET-İspanya Ortak Komitesinin üçüncü toplantõsõ Madrid de (İspanya) yapõldõ. İspanya delegasyonu, özellikle yeni bir anlaşma için yapõlacak müzakerelere yönelik olarak, İspanyol hükümetinin, İspanya ve Topluluk ilişkilerinin geleceği konusundaki görüşlerini bildirdi. Haziran 1 Topluluk ile Kõbrõs arasõndaki Ortaklõk Anlaşmasõ ve Katma Protokol yürürlüğe girdi. 42

Temmuz 1 Danimarka, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. Topluluk ile Norveç arasõnda sanayi alanõnda akdedilen Serbest Ticaret Anlaşmasõ yürürlüğe girdi. 3-7 Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansõnõn açõlõş oturumu Helsinki de (Finlandiya) yapõldõ. Eylül 12-14 Tokyo da (Japonya), GATT bakanlar toplantõsõ yapõldõ. Taraflar, dünya ekonomisini krizlerden ve dengesizliklerden koruyacak bir parasal sistemin kurulmasõ gereği üzerinde anlaştõ. Taraflar, ayrõca, ticaretin serbestleştirilmesine yönelik yeni dönemin, söz konusu parasal sistemin düzgün bir şekilde işlemesini kolaylaştõracağõnõ belirttiler. Ekim 5 Topluluklar ile Finlandiya arasõnda sanayi alanõnda bir Serbest Ticaret Anlaşmasõ imzalandõ. 6-27 Kippour Savaşõ. Petrol üreticisi ülkeler, bazõ batõ ülkelerine petrol ihracatõnõ azaltmaya veya yasaklamaya karar verdiler. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), petrol fiyatlarõnõ yüksek oranda artõrmaya karar verdi. 15 Konsey, Avrupa Parlamentosu ile ilişkilerini geliştirmek için bir dizi tedbir kabul etti. Bu tedbirler, ticaret anlaşmalarõnõn akdedilmesinde, Konseyin, Parlamentonun çalõşmalarõna daha geniş ölçüde katõlõmõnõ ve Parlamento ile geliştirilmiş bir danõşma usulünü öngörüyordu. Kasõm 6 Dokuzlar, Orta Doğu krizine barõşçõl çözüm arama konusundaki kararlõlõklarõnõ açõkladõlar. 20 Konsey, 1977 sonunda uygulamaya konulmasõ öngörülen Ortak Tarõm Politikasõnõn yeniden organize edilmesi konusunda, Komisyon tarafõndan önerilen tedbirleri ayrõntõlõ olarak ele aldõ. 43

Aralõk 14-15 Kopenhag da (Danimarka), bir zirve toplantõsõ yapõldõ. Zirve toplantõsõnda, üye devletler, enerji krizi nedeniyle, ortak bir enerji politikasõ oluşturma konusunda anlaşmaya vardõlar. Ayrõca, Avrupa kimliği konusunda, siyasi işbirliği çerçevesinde geliştirilen ve Dõşişleri Bakanlarõ tarafõndan onaylanan bir bildiri yayõmlandõ. 44

1974 Ocak 1 Almanya, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) ile Avusturya, Portekiz, İsviçre ve İsveç arasõnda akdedilen anlaşmalar yürürlüğe girdi. Finlandiya ile Topluluklar arasõnda akdedilen sanayi alanõndaki Serbest Ticaret Anlaşmasõ yürürlüğe girdi. 31 Komisyon, hükümet ve devlet başkanlarõna Topluluğun durumu hakkõnda bir bildiri sundu. Bildiride, ortak politikalar oluşturmak ve ulusal politikalarõ yaklaştõrmak suretiyle Topluluğa yeni bir ivme kazandõrõlmasõ ihtiyacõ vurgulandõ. Parlamento, Topluluk kurumlarõnõn gerçek bir Avrupa dayanõşmasõ üzerine kurulu politikalar izlemedikleri sürece, Avrupa nõn birliğinin gerçekleşemeyeceğini açõkladõ. Şubat 11-12 Konsey, Ekonomik ve Sosyal Komitenin, kendi inisiyatifiyle görüş bildirme yetkisini resmen tanõdõ. Konsey, ayrõca, Komitenin görüşlerini yayõmlayabileceğini de kabul etti. Nisan 1 Birleşik Krallõk daki hükümet değişikliğini takiben, İngiliz Dõşişleri Bakanõ, Konseye, yeni hükümetin Topluluğa yönelik politikalarõ konusunda bir açõklamada bulundu. Bakan, Ortak Tarõm Politikasõ konusunda kapsamlõ değişiklikler, Topluluk bütçesinin finansmanõnda daha adil yöntemler ve parasal sorunlara çözüm talep etti. 2 Konseye, Topluluğun durumu hakkõnda ortak bir bildiri sunuldu. Konsey ve Komisyon başkanlarõ, önemli konularda ilerleme kaydedilmesi ve Topluluğun işlemesinin uzun vadede güvence altõna alõnmasõ için, karar alma mekanizmalarõnõn iyileştirilmesi gereğini kabul ettiler. Ayrõca, bir dizi somut öneride bulunuldu. 45

Mayõs 29-30 Ekonomik İşbirliği ve Kalkõnma Örgütü (OECD) Konsey toplantõsõ bakanlar düzeyinde yapõldõ. Komisyon başkan yardõmcõsõ Sir Christopher Soames, uluslararasõ işbirliğinin güçlendirilmesi ve dünya ticaretinin giderek serbestleştirilmesine yönelik çalõşmalarõn sürdürülmesi gereğini vurguladõ. OECD Konseyi, üye devletlerde, özellikle dõş ticaret açõğõna bağlõ ekonomik güçlüklerin ciddiyetinin vurgulandõğõ bir bildiri kabul etti. Haziran 4 Konsey, Birleşik Krallõk tarafõndan ortaya atõlan sorunlarõn ele alõnmasõna yönelik usulleri inceledi ve Topluluk kurumlarõnõn çalõşma yöntemlerini tartõştõ. Karar alma mekanizmasõnda yapõlacak bazõ iyileştirmeler konusunda anlaşmaya varõldõ. 10 Konsey, engelli kişiler ve göçmen işçilere yönelik olarak alõnacak bazõ özel tedbirler konusunda Avrupa Sosyal Fonunun da katkõ sağlamasõna ilişkin iki karar aldõ. 21 Reyners kararõ. Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, söz konusu kararda, bir üye devlet vatandaşõnõn diğer bir üye ülkede iş kurmak istemesi halinde, o üye devletin, kendi vatandaşlarõ ile ilgili kişi arasõnda ayõrõmcõlõk yaratabilecek kanun, tüzük ve idari düzenleme veya uygulamalardan kaçõnmak yükümlülüğü altõnda bulunduğunu hükme bağladõ. Temmuz 1 Fransa, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. 15 Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, diğer Topluluk kurumlarõna, Avrupa Birliği konusunda bir doküman sundu. Divan, 1972 yõlõnda Paris te (Fransa) gerçekleştirilen zirve toplantõsõnda yapõlan davete uyan ilk kurum oldu. 25-26 Avrupa Topluluğu ile Afrika, Karayip ve Pasifik (AKP) ülkeleri ortak bakanlar konferansõ Kingston da (Jamaika) toplandõ. Konferansta, AKP ülkeleri ve Topluluk, Yaunde Sözleşmesinin ve Arusha Anlaşmasõnõn sona ermesinden sonra, öngörülen süre sõnõrlarõ içinde sözleşme yapõlmasõ hususundaki siyasi 46

kararlõlõklarõnõ vurguladõlar. Ayrõca, bazõ konularda ilerleme sağlayacak siyasi ilkeler konusunda anlaşmaya varõldõ. Eylül 17 Konsey, İspanya, İsrail, Cezayir, Fas ve Tunus ile yapõlacak kapsamlõ anlaşmalarõn müzakeresine ilişkin direktifleri ve Malta ile yapõlmõş olan anlaşmanõn, işbirliği ve tarõmõ da kapsayacak şekilde genişletilmesini resmen onayladõ. Kasõm 14-16 Dünya Gõda Konferansõ Roma da (İtalya) yapõldõ. Gelişmekte olan birçok ülkenin karşõ karşõya bulunduğu gõda krizinin bilincinde olarak, Topluluk, gõda yardõmõ konusundaki çabalarõnõ artõrdõ ve gõda sorununa orta ya da uzun vadeli bir çözüm bulunmasõ için Konferansõn çalõşmalarõna katkõda bulundu. 26 Konsey, Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõnõn artan iş yükünü karşõlayabilmesi için çalõşma usulünün iyileştirilmesi amacõyla, Divana ilişkin Antlaşma hükümlerinin gözden geçirilmesine karar verdi. Bu çerçevede, üye devletler itiraz etmediği ve Topluluk kurumlarõ davanõn Divan tarafõndan incelenmesini talep etmediği sürece, teknik nitelikteki sorunlara ilişkin olan veya daha önce hakkõnda yerleşmiş bir içtihat bulunan ön karar taleplerinin, Divan içinde oluşturulmuş dairelere havale edilebileceği öngörüldü. 30 Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ile Finlandiya ve Norveç arasõnda yapõlan anlaşmalar tüm üye devletler tarafõndan onaylandõ. Bu anlaşmalarõn 1 Ocak 1975 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülüyordu. Aralõk 3 Konsey, Avrupa Parlamentosunun bütçesel yetkilerine ve bir Sayõştay kurulmasõna ilişkin Antlaşma taslağõnõn içeriği konusunda mutabakata vardõ. Binsbergen kararõ. Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, söz konusu kararda, hizmet sunma serbestisi ile ilgili Topluluk hukuku hükümlerinin, bu hükümler, hizmet sunan kişiye, vatandaşlõk esasõna veya hizmet sunumunun gerçekleştirileceği 47

üye ülkeden başka bir üye ülkede yerleşik olma gerekçesine dayalõ ayõrõmcõlõk yapõlmasõnõ kaldõrmayõ amaçladõğõ ölçüde, ulusal mahkemeler önünde ileri sürülebileceğini hükme bağladõ. 9-10 Paris te (Fransa) bir zirve toplantõsõ yapõldõ. Topluluk hükümet ve devlet başkanlarõ, Avrupa Konseyi (Zirve) şeklinde yõlda üç kez toplanma kararõ aldõ, Avrupa Parlamentosuna doğrudan seçim konusunda mutabakata vardõ, Avrupa Bölgesel Kalkõnma Fonunun kurulmasõnõ onayladõ ve ekonomik ve parasal birliğin oluşturulmasõ yönündeki kararlõlõklarõnõ vurguladõ. Zirvede, ayrõca, Belçika Başbakanõ Leo Tindemans dan, 1975 yõlõ sonuna kadar Avrupa Birliği konusunda bir özet rapor sunmasõ talep edildi. 19 Üye devletler hükümet temsilcileri, Komisyon başkanõ François-Xavier Ortoli nin görev süresini 5 Ocak 1977 tarihine kadar uzatmaya karar verdi. 48

1975 Ocak 1 İrlanda, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. 15-16 Uluslararasõ Para Fonu (IMF) Guvernörler Kurulu Geçici Komitesi, Washington da (ABD) toplandõ. Komite, üye devletlerin toplam kotasõnõ artõrmaya, altõn için resmi fiyat uygulamasõnõ kaldõrmaya ve özel çekme hakkõna uluslararasõ para sistemi içinde merkezi bir rol vermeye karar verdi. 22 Konsey, uluslararasõ fiyat artõşlarõndan en çok etkilenen gelişmekte olan ülkeler için Acil Yardõm Programõ çerçevesinde, Topluluk tarafõndan üstlenilmiş bulunan toplam 500 milyon dolar tutarõndaki meblağõn, 100 milyon dolar tutarõndaki ikinci dilimini serbest bõrakmaya karar verdi. Şubat 28 Topluluk ile 46 Afrika, Karayip ve Pasifik ülkesi arasõndaki Yaunde Sözleşmelerinin yerine geçmek üzere, Lome I olarak adlandõrõlan bir sözleşme, Lome de (Togo) imzalandõ. Mart 10-11 Avrupa Konseyi (Zirve), ilk toplantõsõnõ Dublin de (İrlanda) yaptõ. Zirvede, Birleşik Krallõk hükümetinin İngiliz halkõna, Topluluk üyeliğini sürdürme yönünde tavsiyelerde bulunmasõnõ destekleyen önemli kararlar alõndõ. Zirvede, ayrõca, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansõna ilişkin bir bildiri kabul edildi. 11 Georges Spenale, Avrupa Parlamentosu başkanlõğõna seçildi. 18 Konsey tarafõndan Avrupa Bölgesel Kalkõnma Fonu ve bir Bölgesel Politikalar Komitesi kuruldu. Konsey, üye ülkelerin para birimlerinden oluşan para sepetine dayanan bir Avrupa hesap birimini kabul etti. Bu birimin, başlangõçta Lome Sözleşmesi çerçevesinde ve Avrupa Yatõrõm Bankasõ işlemlerinde kullanõlmasõ ve aşamalõ olarak Topluluğun diğer faaliyet alanlarõna yayõlmasõ öngörülüyordu. İngiliz Başbakanõ Harold Wilson, Avam Kamarasõnda, hükümetin, İngiliz halkõna, Birleşik Krallõğõn Topluluk 49

üyeliğini sürdürmesi konusunda yapõlacak referandumda evet oyu kullanmalarõ yönünde tavsiyede bulunacağõnõ açõkladõ. 20 Floransa Avrupa Üniversitesi Enstitüsü, Yüksek Konseyin ilk toplantõsõnda resmen kuruldu ve rektörü atandõ. 27 Birleşik Krallõk hükümeti, yeniden başlatõlan müzakerelerin sonucuna ilişkin bir Beyaz Kitap yayõmladõ. Nisan 9 Avam Kamarasõ üyelerinin 369 u Birleşik Krallõğõn Toplulukta kalmasõ lehinde, 170 i ise aleyhinde oy kullandõ. 14 Konsey, tüketicinin korunmasõ ve bilgilendirilmesi hakkõnda bir ön program kabul etti. 28 AET-Yunanistan Ortaklõk Anlaşmasõnõn uygulama alanõnõ üç yeni üye devleti de kapsayacak şekilde genişleten Katma Protokol ve bu Protokolün ticarete ilişkin hükümlerinin uygulanma tarihlerinin öne alõnmasõna ilişkin geçici anlaşma imzalandõ. Mayõs 9 Schuman Deklarasyonunun 25 inci yõl dönümü münasebetiyle törenler düzenlendi. 11 AET ile İsrail arasõnda, 1970 Anlaşmasõnõn yerine geçen ve ticaret hükümlerinin yanõ sõra, işbirliğine ilişkin hükümler de içeren yeni bir Anlaşma, Brüksel de (Belçika) imzalandõ. Haziran 5 Yapõlan referandumda, İngiliz halkõnõn % 67.2 si Birleşik Krallõğõn Toplulukta kalmasõ lehinde oy verdi. 12 Yunanistan, Avrupa Topluluklarõna üyelik için resmen başvuruda bulundu. 23-27 Topluluk, 1974 Dünya Gõda Konferansõnõ takiben kurulan Dünya Gõda Konseyinin Roma da (İtalya) yapõlan ilk toplantõsõna katõldõ. 24-25 Konsey, Lome Sözleşmesinin resmi olarak yürürlüğe girmesinden önce, Afrika, Karayip ve Pasifik (AKP) ülkelerinin, söz konusu Sözleşmenin ticarete ilişkin hükümlerinden 1 Temmuz tarihi itibarõyla yararlanmalarõnõ sağlayacak tüzükleri kabul etti. 50

Temmuz 1 İtalya, Avrupa Topluluklarõ Konseyi dönem başkanlõğõnõ devraldõ. 15 Topluluk ile Meksika arasõnda bir ticaret anlaşmasõ imzalandõ. 16-17 Avrupa Konseyi (Zirve), Roma da (İtalya) toplandõ. Zirve, Dõşişleri Bakanlarõ Konseyinden, Avrupa Parlamentosu üyelerinin doğrudan genel seçim usulü ile seçilmesi konusunda bir rapor hazõrlamasõnõ talep etti. Söz konusu raporun en geç yõl sonuna kadar yayõmlanmasõ öngörülüyordu. 22 Avrupa Parlamentosunun bütçesel yetkilerinin genişletilmesine ve bir Sayõştay kurulmasõna ilişkin Antlaşma imzalandõ. Bu Antlaşmanõn Haziran 1977 de yürürlüğe girmesi öngörülüyordu. Ağustos 1 Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansõ Nihai Senedi, Helsinki de (Finlandiya) 35 ülke tarafõndan imzalandõ. 30 Uluslararasõ Para Fonu (IMF) Geçici Guvernörler Kurulu Komitesi, Washington da (ABD) toplandõ. Kurul, altõn kuru ile ilgili yeni düzenlemeler getirdi. Eylül 15 IMF ve Uluslararasõ Yeniden Yapõlandõrma ve Kalkõnma Bankasõ guvernörleri, yõllõk toplantõsõnõ yaptõ. Komisyon, toplantõya gözlemci olarak katõldõ ve Konsey başkanõ Colombo, Topluluk adõna bir açõklama yaptõ. 16 Topluluk ile Çin arasõnda resmi ilişkiler kuruldu. Ekim 13-16 Topluluk, Uluslararasõ Ekonomik İşbirliği Konferansõnõn Paris te (Fransa) yapõlan hazõrlõk toplantõsõna katõldõ. Konferansõn açõlõş tarihi, 16 Aralõk 1975 olarak belirlendi. 51

Kasõm 15-17 Rambouillet de (Fransa) bir zirve toplantõsõ yapõldõ. Federal Almanya Cumhuriyeti, Fransa, İtalya, Birleşik Krallõk, Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya nõn hükümet ve devlet başkanlarõ, sanayileşmiş ülkelerin acil ekonomik iyileşme ihtiyacõnõ vurguladõlar ve uluslararasõ işbirliğini yoğunlaştõrmaya hazõr olduklarõnõ ifade ettiler. 18 Brüksel de (Belçika), Topluluk üyesi dokuz ülkenin ekonomik ve sosyal işlerden sorumlu bakanlarõ ile işçi ve işveren temsilcilerini ve Komisyonu bir araya getiren, ekonomik ve sosyal duruma ilişkin üçlü bir konferans yapõldõ. Katõlõmcõlar, Komisyondan, tartõşõlan konularõ ayrõntõlõ bir şekilde incelemesi ve bir sonraki toplantõ için hazõrlõk yapmasõ talebinde bulundular. 26 Komisyon, İtalyan şaraplarõnõn ithalatõna vergi getirerek Antlaşmayõ ihlal ettiği gerekçesiyle, Fransa aleyhine Adalet Divanõnda bir dava açtõ. Aralõk 1-2 Avrupa Konseyi (Zirve), Roma da (İtalya) toplandõ. Zirvede, Avrupa Parlamentosu üyelerinin doğrudan genel seçimle seçilmesi, pasaport birliği ve Kuzey-Güney Diyaloğunda Topluluğun tek bir taraf olarak temsil edilmesi konularõnda karar alõndõ. 15 Ortak Pazar İçin Avrupa Patenti (Topluluk patenti) konusundaki Topluluk sözleşmesi imzalandõ. 16 Avrupa Topluluklarõ Adalet Divanõ, şeker sanayi ile ilgili kararõnda, uyumlu davranõşõn kurucu unsurlarõnõ belirledi ve Topluluk rekabet hukukunun gelişimi bakõmõndan önem taşõyan bazõ temel meseleleri karara bağladõ. 16-19 Uluslararasõ Ekonomik İşbirliği Konferansõ, Paris te (Fransa), bakanlar düzeyinde yapõldõ. 27 üyenin (yedi sanayileşmiş ülke, Topluluk ve on dokuz gelişmekte olan ülke) katõldõğõ Konferansta, enerji, ham madde, kalkõnma ve finans konularõnda dört komisyon kurulmasõna karar verildi. 52