II. AR-GE MERKEZLERİ İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ ZİRVESİ FİKRİ ve SINAİ MÜLKİYET HAKLARI FİKRİ ve SINAİ MÜLKİYET HAKLARI SÜREÇ YÖNETİMİ NETAŞ TELEKOMÜNİKASYON A.Ş.
SUNUM PLANI 1. UYGULAMANIN KISA AÇIKLAMASI 2. UYGULAMANIN YENİLİKÇİ VE ÖZGÜN YÖNLERİ 3. UYGULAMANIN HEDEFLERİ 4. UYGULAMANIN ÇIKTILARI 5. UYGULAMANIN İŞLETMEYE VE ÜLKEYE KATKISI 6. SONUÇ ve DEĞERLENDİRMELER 2/15
UYGULAMANIN KISA AÇIKLAMASI -1 Netaş Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Yönetimi ile: Yeni fikirler koruma altına alınır, Pazarda rekabet avantajı sağlanır. Uygulama ile üç farklı kanaldan fikirler toplanarak Patente konu olur: 1. Netaş İnovasyon Portalı 2. Ar-Ge aktiviteleri ve araştırmalar 3. İnovasyon Etkinlikleri Uygulama kapsamında bir teşvik mekanizması vardır; yeni fikirleri teşvik ve motive edebilmek için koruma altına alınan her fikir 2 kez ödüllendirilir: 1. ödül : TPE`ye ulaştığında, 2. ödül: Tescillendiğinde. 3/15
UYGULAMANIN KISA AÇIKLAMASI-2 2. Ar-Ge Merkezinde yapılan aktiviteler ve araştırmalar Lisans altında ürüne dönüştürülebilecek yeni fikirler, Ar-Ge sürecinin her aşamasında belirlenen yeni fikirler. Patente kaynak olan 3 kanal şunlardır: 1. Netaş İnovasyon Portalı İnovasyonu bir şirket kültürü haline getirmeyi destekleyen, Fikirlerin özgürce paylaşabildiği, Tüm çalışanların girilen fikirlere yorum ve değerlendirme yapabildiği, Fikirden yeni fikirlerin yaratıldığı, Adilce değerlendirilme yapılan inovasyon portali. 3. İnovasyon Etkinlikleri Focus İnovasyon ve Hackathon etkinlikleri, 2016 yılında BİT alanında 3 dikey kategoride yarışmalar düzenlenmiştir: Enerji, Finans ve Akıllı Nesneler Üniversiteler ile İnovasyon Çalıştayları. 4/15
UYGULAMANIN KISA AÇIKLAMASI -3 Netaş FSHM Yönetimi, İnovasyon ve Ar-Ge Stratejileri Direktörlüğünde bir ekip tarafından yürütülür; ekibin görevleri şunlardır: Başvuru formunun doğru doldurulmasını sağlar, Formu Patent vekiline yönlendirerek koordinasyonu sağlar, Tüm bu süreç takibini yaparak olası gecikmeleri engeller, Yeni ürünlerin Patent İhlal Araştırmalarını yaptırır, İlgili sektörlerde yeni Patenleri düzenli olarak izletmek, Karar alma süreçlerini yönetir: Fikri hakların korunacağı ülkelerin belirlenmesi, Lisans alınması ve/veya verilmesi, İhlal durumunda yürütülecek işlemler, Fikri hakkın terkedilmesi, Patent değerlemesi, Yenileme ve feragat süreçleridir. 5/15
UYGULAMANIN YENİLİKÇİ VE ÖZGÜN YÖNLERİ Ürünleşme/ticarileşme öncesinde tüm fikri hakları korumak. Gerçekleştirilen düzenli eğitimler ile: Patent bilincini yaygınlaştırmak, İstemleri iyi belirlenmiş Patent almak. Yeni ürünler için Patent ihlallerini önlemek. Yeni fikirleri teşvik ve motive etmek amacıyla: Başvuru TPE ye ulaşınca buluş sahibine bir ödül Tescillendiğinde ise ikinci bir ödül verilmektedir. 6/15
UYGULAMANIN HEDEFLERİ Yönetimsel hedefleri; Eğitimler ile know-how ve Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları bilincini artırmak, Ar-Ge kaynakları ve proje sayısında artışın doğal olarak patent sayısının artmasını sağlayacağı, Fikrin uluslararası koruma altına alınacağı ülkelerin doğru belirlenmesi, Yeni ürünlerimiz için patent ihlallerinin önüne geçmek, Süreç çerçevesinde yapılan patent taramalarının teknoloji yol haritasının oluşmasına katkı sağlaması olarak öngörülmektedir. Finansal hedefleri; Patent Portföyünün iyi yönetimi ile patent bütçesini kontrol etmek, Fikri ve Sınai Haklardan lisanslama geliri elde edilmesini sağlamak, Patent ihlali ile doğabilecek olan maddi yükümlülük ve prestij kaybının önüne geçmek, Patent değerlemesinin yapılması uzun vadede firmanın gelirlerine katkı sağlayacaktır. Pazarlama açısından hedefleri; Ürünlerin fikri haklarla korunması ile rakiplere karşı üstünlük sağlamak, Ürünleşme potansiyeli olan fikirleri koruma altına alarak pazarda avantaj sağlamak. 7/15
UYGULAMANIN ÇIKTILARI 2016 yılında 118 buluş başvurusu gerçekleştirilmiştir. 2016 yılı sonunda toplam buluş başvurusu 272 ye ulaşmıştır. Uluslararası pazardaki ürünlerimiz için 9 adet PCT başvurusu gerçekleştirilmiştir. İnovasyon sürecinin bir çıktısı olan Nova by Netaş ürün ailesinin 5 farklı ürününde: Uluslararası PCT başvurusu: 4, ulusal patent başvurusu: 32, Koruma altına alınan fikirler ile lisanslama geliri elde edilme fırsatı yaratılmıştır. Koruma altına alınan fikirlerin: %37 sini Netaş İnovasyon Portalı, %58 ini Ar-Ge merkezinde yapılan aktiviteler ve araştırmalar, %5`ini yıl içerisinde sürdürülen tüm İnovasyon Etkinlikleri oluşturmaktadır. Ar-Ge birimlerimizin 2016 fikri hakları: 2014 2013 2015 2016 10 77 145 270+ 50M TL satış geliri olan Telekom yazılımı birimimizin fikri hakları 37 Patent başvurusu ile, 32M TL satış geliri olan Savunma birimimizin fikri hakları 12 Patent başvurusu ile, 60M TL satış geliri olan ICT birimimizin fikri hakları 11 Patent başvurusu ile, 3M TL satış geliri olan Siber Güvenlik birimimizin fikri hakları 13 Patent başvurusu ile korunmuştur. 8/15 2017 de tahmini lisans gelirleri 300.000 USD civarındadır.
UYGULAMANIN İŞLETMEYE VE ÜLKEYE KATKISI Uygulamanın bir çıktısı olan fikirlerin koruma altına alınması ile; Yeni üründeki Patent yoğunluğu, rakipler ve müşteriler üzerinde olumlu etki, Ürünün pazarlanmasında avantaj, Firma değerinin artırılmasına katkı sağlamaktadır. Ödül ve teşvik sistemi araştırmacıların motivasyonunu ve inovasyonu artırmış, böylece firmanın yeni ürünlerden oluşan portföyünün genişletmesini sağlamıştır. Telekomünikasyon başta olmak üzere, faaliyet gösterilen teknoloji alanlarında ihracata dayalı bir yapı oluşturarak: Yeni ürünlere konu olabilecek her fikri koruma altına almak bilinci artmış, Ürünün ihracatı ile ülkeye döviz girişi sağlamak, milli geliri artırmak, yönünde katkı sağlamıştır. 9/15
SONUÇ ve DEĞERLENDİRMELER Yenilikçi bir yöntem ve uygulama niteliği taşıyan fikirlerin koruma altına alınması, sektörde rekabeti artırarak rakiplere karşı üstünlük sağlar. Patent ihlallerinin önüne geçmek için yapılan ürün araştırmaları maddi yükümlülük ve prestij kaybının önüne geçmektedir. İnovasyon kültürünü oluşturmada patent eğitimlerinin ve çalışan motivasyonun önemi büyüktür. Patent araştırmaları ile sektördeki yenilik ve gelişmeler incelenerek fark yaratılabilecek noktalar belirlenir. Patent satışı veya lisanslama ile gelir elde edilebilir. 10/15
II. AR-GE MERKEZLERİ İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ ZİRVESİ FİKRİ ve SINAİ MÜLKİYET HAKLARI SÜREÇ YÖNETİMİ NETAŞ TELEKOMÜNİKASYON A.Ş. DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER Meral Yurdakul İnovasyon ve Ar-Ge Stratejileri Yöneticisi yurdakul@netas.com.tr