www.ejoir.org, Özel Sayı, Ağustos 2015 ÖĞRENİM GÖRDÜKLERİ PROGRAMA İLİŞKİN ÖĞRENCİ MEMNUNİYETİNİN ÖLÇÜLMESİ: NAZİLLİ MESLEK YÜKSEKOKULU ÖRNEĞİ* Zehra GÜLCAN 1, Sultan SALUR 2, Şanser VURGUN 3 Özet Ülkelerin gelişmesinde, fiziki sermaye birikimi kadar beşeri sermayenin niteliği de önemlidir. Beşeri sermayenin niteliğini belirleyen temel faktör eğitimdir. Üniversiteler eğitim sistemi üzerinde stratejik öneme sahiptir. Üniversiteler bilimsel merkezler olmakla birlikte bulundukları bölgede farkındalık ve kültür düzeyini yükseltir. Eğitimin ekonomik ve sosyal açıdan öneminin artmasıyla eğitimden beklenen kalite de artmaktadır. Türkiye de eğitim sisteminin yapı ve işleyiş açısından birçok sorunu bulunmaktadır. Eğitimde öğrencilerin ihtiyaçlarının karşılanmasına önem verilmelidir. Dolayısıyla, öğrencilerin beklentileri anlaşılmalı ve karşılanmalıdır. Nazilli MYO öğrencilerinin öğrenim gördükleri programlara ilişkin hizmet kalitesi algıları ve memnuniyet düzeyleri anket uygulanarak ölçülecektir. Bu çalışmanın amacı, elde edilen sonuçlarla öğrencilerin sorunlarını belirlemek ve çözüm önerileri geliştirmektir. Anahtar Kelimeler: Yükseköğretim, öğrenci memnuniyeti, öğrenci beklentileri MEASURING STUDENT SATISFACTION ABOUT THEIR DEPARTMENTS FROM WHICH THEY RECEIVE EDUCATION: NAZİLLİ VOCATIONAL HIGH SCHOOL EXAMPLE Abstract Human capital is as important as the accumulation of physical capital in development of countries. Education is one of the main factors that determines the qualifications of human capital. Universities have strategical importance among the educational system. Universities are academic centersand they increase the culture and awereness level of their region. As education has an increasing importance in social and economic aspects, expected quality from education is also increasing. In Turkey, education system involves many problems on structural and operational side. Necessary importance must be given to fulfill the needs of students in education service. Therefore, expectations of students must be understood at first and then their expectations must be satisfied. Service quality perception and level of satisfaction of Nazilli Vocational High School students about their departments from which they receive education will be measured by conducting a questionnaire. Aim of this study is to determine problems and find out solutions to them according to the questionnaire. *Bu çalışma II. Ulusal Meslek Yüksekokulları Sosyal ve Teknik Bilimler Kongresi (MESTEK) nde bildiri olarak sunulmuştur. 1 Öğretim Görevlisi, Adnan Menderes Üniversitesi, gulcanzehra@yahoo.com 2 Yardımcı Doçent Doktor, Sinop Üniversitesi, sultansalur@gmail.com 3 Öğretim Görevlisi, Adnan Menderes Üniversitesi, sanser_v@hotmail.com 113
Key Words: Higher education, student satisfaction, students expectations Giriş Ülkelerin gelişmesinde, fiziki sermaye birikimi kadar beşeri sermayenin niteliği de önemlidir. Beşeri sermayenin niteliğini belirleyen temel faktör eğitimdir. Eğitim ve öğretim nitelikli iş gücünün oluşmasına büyük katkı sağlar. Bu bağlamda üniversiteler eğitim sistemi üzerinde stratejik öneme sahiptir. Bireylerin beşeri sermayeye olan katkılarının göstergesi olan sosyal ve teknik mesleki bilgilerin temeli üniversitelerde atılmaktadır. Bu temelin atıldığı üniversiteler de diğer eğitim kurumları gibi hizmet üreten kurumlardır. Eğitim hizmeti zihinsel uyum sürecinin söz konusu olduğu bir hizmet türüdür. Ayrıca öğrenciler eğitim hizmetini elde edebilmek için okula gitmek mecburiyetindedir. Öğrenci istek ve ihtiyaçlarına göre eğitim hizmetinde düzenleme yapılabilir ve eğitimcilerin öğrencilerin bu istek ve ihtiyaçlarını değerlendirmesi durumu söz konusudur. (Sökmen, 2011) Eğitimin öneminin artması, eğitimden beklenen kaliteyi de arttırmıştır. Eğitimde öğrencilerin ihtiyaçlarının karşılanmasına önem verilmelidir. Bu nedenle, öğrencilerin beklentileri anlaşılmalı ve karşılanmalıdır. Bunun sağlanabilmesi için de öğrencilerin aldıkları eğitimle ilgili olarak memnuniyet düzeyleri ölçülmelidir. Meslek yüksekokulları ise öğrencilerin eğitimlerine üniversite düzeyinde devam edebilmeleri amacıyla, ilgili sektörlerde yeterli bilgi ve beceriye sahip ara eleman ihtiyacını karşılamak üzere kurulmuş okullardır. Bu okullar lisans düzeyinde eğitim veren mesleki ve teknik eğitim kurumlarıyla ortaöğretim kurumlarının hedeflediği iş sahaları arasında kalan boşluğu doldurmak üzere yapılandırılmıştır (Şahin ve Fındık, 2008). Meslek yüksekokulu (MYO), 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu nun 3/c maddesinde belirli mesleklere yönelik ara insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan, iki yıl (dört yarıyıl) eğitim-öğretim veren bir yükseköğretim kurumu olarak tanımlanmıştır (Nartgün ve Yüksel, 2009). Teknik bilgi ve birikime sahip ara eleman ihtiyacını karşılamak üzere kurulan meslek yüksekokulları mezunları kalifiye bir iş gücü potansiyeline sahip olmak zorundadır. Bu nedenle de meslek yüksekokullarında verilen eğitim ve öğretimin kalitesi büyük bir önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Nazilli Meslek Yüksekokulu nun eğitim ve öğretim kalitesini belirlemek amacıyla okulun öğrencilerinin memnuniyet düzeyini ölçmeye yönelik yapılan anketin sonuçları incelenmiştir. Nazilli Meslek Yüksekokulu nun kurulması Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı nın 05.03.2004 tarihli Genel Kurul toplantısında kabul edilmiştir. Okul Sümerbank Fabrikası nın daha önce faaliyet gösterdiği alanda kurulmuştur. Bu alana Sümerbank a atfen Sümer Kampüsü adı verilmiştir. Sümer Kampüsü nde Nazilli Meslek Yüksekokulu dışında Nazilli Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Devlet Konservatuarı ve Kuyucak Meslek Yüksekokulu da faaliyet göstermektedir. Nazilli Meslek Yüksekokulu 11 öğretim elemanı ve 10 idari personeliyle Sümer Kampüsü nde eğitim ve öğretim yapmaktadır. Bankacılık ve Sigortacılık (1. ve 2. öğretim), Dış Ticaret (1. ve 2. öğretim), İşletme Yönetimi (1. ve 2. öğretim), Lojistik (1. ve 2. öğretim), Menkul Kıymetler ve Sermaye Piyasası (1. ve 2. öğretim), Tekstil Teknolojisi (1. ve 2. öğretim) programları Nazilli Meslek Yüksekokulu bünyesinde bulunmaktadır. 114
Literatür İncelemesi Literatürde üniversite öğrencilerinin eğitim-öğretim gördükleri okul ve/veya alanlarla ilgili memnuniyet düzeylerini ölçmeye yönelik birçok çalışma bulunmaktadır. Önlisans, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim ve öğretim gören öğrenciler üzerinde yapılmış ve bu öğrencilerin memnuniyet düzeyini ölçen birçok çalışma yapılmıştır. Yapılan bu çalışmalardan bazıları ve sonuçları aşağıda belirtilmiştir. Eğitim hizmetlerinin pazarlanmasında hizmet kalitesinin ölçümü ve algılanan hizmet kalitesi ile öğrenci memnuniyeti arasındaki ilişkinin incelendiği ve Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi ne kayıtlı öğrencilerin devam ettiği açıköğretim kursu üzerinde yapılan çalışmada, beklenen hizmet ve algılanan hizmet arasında fark olduğu ve algılanan hizmet kalitesi ile müşteri memnuniyeti (öğrenci memnuniyeti) arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu belirlenmiştir. (Okumuş & Duygun, 2008). Öğrenci memnuniyetine yönelik Ankara daki bir meslek yüksekokulunda yapılan araştırmanın sonuçlarına göre öğrenci memnuniyetinin cinsiyet ve program bazında farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca bu çalışmada öğrencilerin okul, bölüm ve öğretim elemanlarından memnun olduklarını ortaya koymuştur. (Sökmen, 2011). Refahiye Meslek Yüksekokul öğrencilerinin memnuniyet düzeyini ölçmeye yönelik yapılan çalışmada ise meslek yüksekokullarına yeterli önemin verilmediği, derslerle ilgili uygulamaların az olduğu, sosyal ve kültürel etkinliklerin de yetersizliği gibi sorunların varlığı ortaya konmuş, bu sorunlara çözüm önerileri getirilmiştir. (Kaya, 2014) Amaç Bu çalışmanın amacı Nazilli Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin öğrenim gördükleri programa ilişkin öğrenci memnuniyetinin ölçülerek analiz etmektir. Çalışma Grubu Yöntem Bu araştırmada çalışma grubu, 2014-2015 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar Dönemi nde Nazilli Meslek Yüksekokulu ndaki Bankacılık ve Sigortacılık (1. ve 2. Öğretim), Dış Ticaret (1. ve 2. Öğretim), İşletme Yönetimi (1. ve 2. Öğretim), Lojistik (1. ve 2. Öğretim), Menkul Kıymetler ve Sermaye Piyasası (1. ve 2. Öğretim) ve Tekstil Teknolojisi (1. ve 2. Öğretim) programlarına kayıtlı 2226 adet 1. ve 2. sınıf öğrencileri arasından seçilmiştir. Örneklem grubu oluşturulurken öğrencilerin bölüm bazındaki dağılımları da dikkate alınarak tabakalı örneklem metodundan faydalanılmış ve katılımcılar tesadüfi olarak seçilmiştir. 2226 olan ana kitle için örneklem büyüklüğünün % 5 güven aralığına göre 328 olması yeterlidir. Ancak ana kitleye daha yakın olması amacıyla 566 adet anket yapılmış ve bunlardan toplam 566 adet geri dönüş alınmıştır. Geri dönüş alınan anketlerden 29 adedinde ölçeklerden en az 1 tanesinin doldurulmamış olması nedeniyle bu anketler analize dahil edilmemiştir. Analize geri kalan 537 anket konu olmuştur. Veri Toplama Araçları Bu araştırma için veriler hazırlanan kişisel bilgi formu ve diğer 1 adet ölçeğin yer aldığı anket formu yardımıyla toplanmıştır. 115
Bilgi formu, Dilşeker (2011) in anket formunda oluşturduğu demografik bilgiler kısmına Nazilli Meslek Yüksekokulu öğrencilerine yönelik bazı maddelerin eklenmesiyle oluşturulmuştur. Öğrencilerin memnuniyet düzeylerini ölçmek için ise Dilşeker (2011) in geliştirdiği memnuniyet anket formu kullanılmıştır. Anket uygulamasında 5 li likert tipi ölçekleme kullanılarak oluşturulmuş olan 65 maddelik ölçek kullanılmıştır. Anketteki 65 madde aşağıdaki şekilde gruplandırılmıştır: 1-7 arası Fiziksel Özellikler ile ilgili ifadeler 8-17 arası Destek Hizmetleri ile ilgili ifadeler 18-21 arası Uluslararasılaşma ile ilgili ifadeler 22-39 arası Akademik Personel ile ilgili ifadeler 40-52 arası Akademik Olmayan Personel ile ilgili ifadeler 53-56 arası Memnuniyet ile ilgili ifadeler 57-59 arası İmaj ile ilgili ifadeler 60-62 arası Tavsiye ile ilgili ifadeler 63-65 arası Sadakat ile ilgili ifadeler Veri Analizi Yapılan anket sonucunda elde edilen veriler SPSS Statistics 20 programında analiz edilmiştir. Tanımlayıcı istatistik analizi yapılmış ayrıca bazı değişkenler arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmadaki anket sorularının ölçek güvenilirliği, Cronbach alfa katsayısı ile kontrol edilmiştir. Alfa (α) katsayısına bağlı olarak ölçeğin güvenirliği aşağıdaki gibi yorumlanır. (Kalaycı, 2006) 0.00 α < 0.40 ise ölçek güvenilir değildir, 0.40 α < 0.60 ise ölçeğin güvenirliği düşük, 0.60 α < 0.80 ise ölçek güvenilir, ve 0.80 α < 1.00 ise ölçek yüksek derecede güvenilir bir ölçektir. Yapılan analiz sonucu, ölçeklere ait Cronbach alfa değerlerinin 0,95 olduğu görülmüştür. Bu da soruların ölçek güvenilirliğinin sağlandığı anlamına gelmektedir. Bulgular Ankete katılan Nazilli Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin yaş ortalaması 20,45 olup %50,5 i kız, %49,5 i erkektir. 116
Öğrencilerin %52,5 i 1. sınıf, %47,5 u ise 2. sınıf öğrencilerinden oluşmakla birlikte, %57,9 u 1. öğretim, %42,1 i ise 2. öğretim öğrencileridir. Bu öğrencilerin %25,5 i Bankacılık ve Sigortacılık, %15,6 sı Lojistik, %16,8 i İşletme Yönetimi, %17,5 i Menkul Kıymetler ve Sermaye Piyasası, %18,2 si Dış Ticaret, %6,3 ü Tekstil Teknolojisi bölümlerinde öğrenim görmektedirler. Ankete katılan öğrencilerin %6,5 i ailenin tek çocuğuyken, %49,2 si 2 kardeş, %21,6 sı 3 kardeş, %12,1 i 4 kardeş, %5,6 sı 5 kardeş ve %5 i ise 5 kardeşten fazladır. Görüldüğü üzere öğrencilerin büyük bir kısmı fazla kalabalık olmayan ailelerden gelmektedir. Öğrencilerin anne ve baba eğitim durumlarına bakılacak olduğunda %55,3 ünün annesi ilkokul, %25,7 si ortaokul, %15,6 sı lise, %1,5 i ön lisans, %1,3 ü lisans ve %0,6 sı ise yüksek lisans mezunu olup doktora seviyesinde eğitimi olan anne bulunmamaktadır. Öğrencilerin babalarının eğitim durumuna bakılacak olduğunda%41,2 sinin babası ilkokul, %28,5 i ortaokul, %23,6 sı lise, %2,2 si ön lisans, %3 ü lisans ve %1,5 i ise yüksek lisans mezunu olup doktora seviyesinde eğitimi olan baba bulunmamaktadır. Anne-baba eğitim durumu dağılımları göz önünde tutulduğunda, büyük bir oranın sadece temel eğitim düzeyinde eğitim aldığı görülmektedir. Öğrencilere aynı zamanda ailelerinin gelir seviyesiyle ilgili soru sorulduğundaysa, %16,2 sinin ailesinin 0-800 TL arasında, %41 inin 801-1500 TL arasında, %21,4 ünün 1501-2000 TL arasında, %11,2 sinin 2001-3000 TL arasında, %5 inin 3001-4000 TL arasında ve %5,2 sinin ise 4001 TL üzerinde gelire sahip olduğu görülmektedir. Bu verilere göre öğrencilerin gelir seviyesinin 2015 yılı net asgari ücret seviyesinin (949,07 TL) altında olduğu görülmektedir. Elde edilen verilere göre öğrencilerin %46 sı yurtta, %54 ü ise yurt haricinde yerlerde barınmaktadır. Tablo1: Nazilli Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Memnuniyet Düzeyi MEMNUNİYET 1=Kesinlikle katılmıyorum, 5=Kesinlikle katılıyorum 1 2 3 4 5 f % f % f % f % f % Ortalama Std. Sapma 1-7 Arası Fiziksel Özellikler ile ilgili ifadeleri içermektedir. 1) Modern öğretim araçları ve donanımı (projeksiyon, tepegöz, yazı tahtası, koltuklar, sıralar vb.) vardır. 101 18,8 80 14,9 81 15,1 135 25,1 140 26,1 3,25 1,462 2) Tesisler (sınıflar, laboratuarlar, konferans salonları, çalışma alanları vb.) yeterli sayıdadır. 156 29,1 111 20,7 105 19,6 102 19,0 63 11,7 2,64 1,378 3) Tesisler görsel olarak çekici ve rahattır. 210 39,1 90 16,8 125 23,3 78 14,5 34 6,3 2,32 1,294 4) Kütüphane koleksiyonları ve veri tabanları 184 34,3 103 19,2 126 23,5 89 16,6 35 6,5 2,42 1,286 117
öğrencinin akademik ihtiyaçlarını yeterince karşılar. 5) Öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayacak 286 53,3 70 13,0 77 14,3 58 10,8 46 8,6 2,08 1,369 spor salonu vardır. 6) Bina içi alanlar temizdir. 111 20,7 86 16,0 109 20,3 141 26,3 90 16,8 3,02 1,387 7) Üniversite mükemmel kampus planı ve görünüşü olan ideal bir yere sahiptir. 227 42,3 82 15,3 109 20,3 71 13,2 48 8,9 2,31 1,366 8-17 Arası Destek Hizmetleri ile ilgili ifadeleri içermektedir. 8) Öğrencilerin spor faaliyetleri için elverişli koşullar sağlanmıştır. 260 48,4 110 20,5 90 16,8 47 8,8 30 5,6 2,03 1,228 9) Öğrencilerin taleplerine etkin ve hızlı yanıt veren sağlık 239 44,5 102 19,0 122 22,7 56 10,4 18 3,4 2,09 1,177 hizmetleri (mediko) mevcuttur. 10) Merkezi kafeteryada (yemekhane) sağlıklı ve etkin hizmet 110 20,5 103 19,2 159 29,6 104 19,4 61 11,4 2,82 1,277 verilmektedir. 11) Kampüs içerisinde güvenlik 75 14,0 54 10,1 83 15,5 161 30,0 164 30,5 3,53 1,379 sağlanmıştır. 12) Yurt imkanı vardır. 184 34,3 57 10,6 108 20,1 88 16,4 100 18,6 2,74 1,525 13) Üniversite, öğrenci kulüpleri kurmamızı 175 32,6 91 16,9 144 26,8 80 14,9 47 8,8 2,50 1,315 destekler ve teşvik eder. 14) Öğrencilerin kullanabilecekl eri internet 274 51,0 77 14,3 83 15,5 60 11,2 43 8,0 2,11 1,351 erişimleri mevcuttur. 15) Öğrencilerin kişiliklerini geliştirmelerine imkan verecek zengin kültürel 262 48,8 109 20,3 87 16,2 47 8,8 32 6,0 2,03 1,240 ve sanatsal etkinlikler mevcuttur. 16) Başarılı öğrencilere burs olanağı 139 25,9 77 14,3 173 32,2 84 15,6 64 11,9 2,73 1,321 tanınır. 17) Tesisler ihtiyaca göre mesai saatleri dışında da hizmet vermektedir. 220 41,0 87 16,2 146 27,2 49 9,1 35 6,5 2,24 1,256 18-21 Arası Uluslararasılaşma ile ilgili ifadeleri içermektedir. 18) Öğrenci ve 104 19,4 64 11,9 163 30,4 112 20,9 94 17,5 3,05 1,343 118
personel değişimlerine (Erasmus ve Sokrates vb.) katılma faaliyetleri vardır. 19) Akademik personel uluslararası 115 21,4 80 14,9 204 38,0 88 16,4 50 9,3 2,77 1,222 alanda takdir görür. 20) Yabancı öğrencileri çekebilmek için iyi bilinmek amacıyla 171 31,8 100 18,6 179 33,3 53 9,9 34 6,3 2,40 1,207 yapılan girişimler söz konusudur. 21) Üniversitenin uluslararası alanda itibarı vardır. 153 28,5 77 14,3 199 37,1 63 11,7 45 8,4 2,57 1,247 22-39 Arası Akademik Personel ile ilgili ifadeleri içermektedir. 22) Öğretim elemanları düzenli ve şık 72 13,4 82 15,3 118 22,0 158 29,4 107 19,9 3,27 1,307 görünüşlüdür. 23) Öğretim elemanları eğitim hizmetini 49 9,1 62 11,5 121 22,5 168 31,3 137 25,5 3,53 1,241 gecikmeksizin verir. 24) Yardımcı olmaya 42 7,8 54 10,1 120 22,3 180 33,5 141 26,3 3,60 1,199 heveslidirler. 25) Konuları anlaşılacak şekilde 44 8,2 66 12,3 98 18,2 183 34,1 146 27,2 3,60 1,235 açıklayabilirler. 26) Ders içi eğitim öğretim süreçlerinde (ders 47 8,8 56 10,4 117 21,8 182 33,9 135 25,1 3,56 1,219 sunumlarında) etkindirler. 27) Öğrencilere görgü, kültür ve benzeri unsurlar 41 7,6 71 13,2 113 21,0 183 34,1 129 24,0 3,54 1,206 açısından örnek olurlar. 28) Öğrencilerin soru, öneri ve isteklerine cevap vermede 47 8,8 66 12,3 123 22,9 150 27,9 151 28,1 3,54 1,259 asla meşgul değillerdir. 29) Dostça ve sıcak bir yaklaşım 47 8,8 47 8,8 103 19,2 171 31,8 169 31,5 3,69 1,244 içindedirler. 30) Davranışları öğrencilere 55 10,2 51 9,5 122 22,7 158 29,4 151 28,1 3,56 1,271 güven verir. 31) Öğrencinin gizlilik haklarına 50 9,3 57 10,6 135 25,1 147 27,4 148 27,6 3,53 1,255 duyarlıdırlar. 32) Öğrenciye saygılı 42 7,8 64 11,9 102 19,0 181 33,7 148 27,6 3,61 1,224 davranırlar. 33) Sorulara yanıt verecek yeterli 31 5,8 41 7,6 125 23,3 179 33,3 161 30,0 3,74 1,137 119
bilgiye sahiptirler. 34) Uzmanlık alanlarındaki gelişmelerden 31 5,8 50 9,3 109 20,3 167 31,1 180 33,5 3,77 1,175 haberdardırlar. 35) Öğrenci için en iyisini dilerler. 38 7,1 34 6,3 122 22,7 156 29,1 187 34,8 3,78 1,192 36) Öğrencilerin beklentilerini anlamaya 37 6,9 49 9,1 124 23,1 165 30,7 162 30,2 3,68 1,191 çalışırlar. 37) Öğrenciden beklediklerini açık bir şekilde 38 7,1 49 9,1 108 20,1 158 29,4 184 34,3 3,75 1,218 ifade ederler. 38) Öğrencilerin ders müfredatı ile ilgili değerlendirmel 46 8,6 54 10,1 131 24,4 160 29,8 146 27,2 3,57 1,228 erini dikkate alırlar. 39) Akademik danışmanlar öğrencileri yönlendirmede yeterlidirler. 56 10,4 47 8,8 120 22,3 166 30,9 148 27,6 3,56 1,265 40-52 Arası Akademik Olmayan Personel ile ilgili ifadeleri içermektedir. 40) Çalışanlar düzenli ve şık 79 14,7 69 12,8 143 26,6 160 29,8 86 16,0 3,20 1,273 görünüşlüdür. 41) Okulun kayıtları hatasız ve düzenli bir 74 13,8 65 12,1 146 27,2 167 31,1 85 15,8 3,23 1,251 şekilde tutulur. 42) Öğrencilerin sorunlarını çözmeye 89 16,6 72 13,4 144 26,8 159 29,6 73 13,6 3,10 1,276 samimi istek gösterirler. 43) İsteklere hemen yanıt verirler. 87 16,2 76 14,2 145 27,0 145 27,0 84 15,6 3,12 1,294 44) Yardımcı olmaya 82 15,3 79 14,7 142 26,4 142 26,4 92 17,1 3,15 1,299 heveslidirler. 45) Öğrencileri, kendilerini ilgilendiren konularda 80 14,9 70 13,0 145 27,0 145 27,0 97 18,1 3,20 1,296 düzenli bilgilendirirler. 46) Dostça ve sıcak bir yaklaşım 79 14,7 71 13,2 136 25,3 149 27,7 102 19,0 3,23 1,307 içindedirler. 47) Öğrenciye karşı dürüsttürler. 65 12,1 72 13,4 139 25,9 149 27,7 112 20,9 3,32 1,277 48) Davranışları öğrenciye 83 15,5 76 14,2 148 27,6 129 24,0 101 18,8 3,17 1,315 güven verir. 49) Öğrencilerin gizlilik haklarına 54 10,1 76 14,2 133 24,8 144 26,8 130 24,2 3,41 1,271 duyarlıdırlar. 50) Öğrenciye saygılı 70 13,0 60 11,2 135 25,1 152 28,3 120 22,3 3,36 1,298 davranırlar. 51) Sorulara yanıt verecek yeterli bilgiye 63 11,7 59 11,0 142 26,4 155 28,9 118 22,0 3,38 1,266 sahiptirler. 52) Öğrencilerin beklentilerini anlamaya çalışırlar. 65 12,1 67 12,5 148 27,6 150 27,9 107 19,9 3,31 1,262 120
53-56 Arası Memnuniyet ile ilgili ifadeleri içermektedir. 53) Genel olarak verilen hizmetin 80 14,9 90 16,8 156 29,1 148 27,6 63 11,7 3,04 1,228 kalitesinden memnunum. 54) Üniversiteden aldığım hizmet beklentilerimi tamamen 114 21,2 103 19,2 143 26,6 122 22,7 55 10,2 2,82 1,283 yerine getirmiştir. 55) Her şeyi dikkate aldığımda 92 17,1 115 21,4 145 27,0 122 22,7 63 11,7 2,91 1,261 verilen hizmet tatmin edicidir. 56) Bu üniversitedeki zihinsel gelişimimden tatmin oldum. 94 17,5 97 18,1 153 28,5 130 24,2 63 11,7 2,95 1,262 57-59 Arası İmaj ile ilgili ifadeleri içermektedir. 57) Bu üniversite bende her zaman iyi bir etki bırakmıştır. 58) Bu üniversitenin imajı diğer üniversitelerin imajından daha iyidir. 59) Bence bu üniversite öğrencilerin hafızasında iyi bir imaja sahiptir. 117 21,8 90 16,8 156 29,1 128 23,8 46 8,6 2,81 1,259 128 23,8 105 19,6 152 28,3 114 21,2 38 7,1 2,68 1,243 125 23,3 101 18,8 148 27,6 113 21,0 50 9,3 2,74 1,280 60-62 Arası Tavsiye ile ilgili ifadeleri içermektedir. 60) Bu üniversiteyi başkalarına 125 23,3 90 16,8 139 25,9 115 21,4 68 12,7 2,83 1,340 tavsiye ederim. 61) Eş, dost ve akrabalarıma bu üniversite hakkında 95 17,7 85 15,8 138 25,7 135 25,1 84 15,6 3,05 1,320 olumlu şeyler söylerim. 62) Gelecekteki öğrenciler için bu üniversite tarafından sunulan hizmetleri tavsiye etme hakkında endişem yok. 115 21,4 69 12,8 158 29,4 122 22,7 73 13,6 2,94 1,325 63-65 Arası Sadakat ile ilgili ifadeleri içermektedir. 63) Bir daha üniversite seçme şansım olsa, yine kendi 207 38,5 81 15,1 108 20,1 81 15,1 60 11,2 2,45 1,412 üniversitemi seçerdim. 64) Kendimi üniversiteme bağlı 160 29,8 76 14,2 129 24,0 105 19,6 67 12,5 2,71 1,395 hissediyorum. 65) Bu üniversiteye ait olduğum için çok mutluyum. 148 27,6 71 13,2 150 27,9 97 18,1 71 13,2 2,76 1,375 121
Fiziksel özelliklerle ilgili olarak gruplanan 1-7 arası ifadelere bakıldığında, bu bölümün ortalaması 2,58 dir. Bölümde 1. ifade olan Modern öğretim araçları ve donanımı (projeksiyon, tepegöz, yazı tahtası, koltuklar, sıralar vb.) vardır. ifadesi 3,25 ortalamayla en yüksek ortalamaya sahiptir. Bölümde en düşük ortalama olan 2,08 ise 5 no lu ifade olan Öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayacak spor salonu vardır. ifadesine aittir. Bu bölüme bakıldığında ortalamanın düşük olmasının nedeninin kampüs koşullarının olduğu söylenebilir. Çünkü Nazilli Meslek Yüksekokulu nun yerleşkesi eski Sümerbank fabrikasının bulunduğu alanda kurulu olup bu alan sit alanıdır. Bu durum kampüs için gerekli düzenlemelerin yapılmasını zorlaştırmaktadır. Buna rağmen, derslik, eğitim araçları, vb. yeterliliğini içeren 1 no lu ve 6 no lu ifadeler daha yüksek bir ortalamaya sahiptir. Bunun nedeni, bu durumun kampus yerleşkesinden daha bağımsız bir durum olarak algılanması olarak düşünülebilir. Destek hizmetleriyle ilgili olarak gruplanan 8-17 arası ifadelere bakıldığında, bu bölümün ortalaması 2,48 dir. Bölümde 11. ifade olan Kampüs içerisinde güvenlik sağlanmıştır. ifadesi 3,53 ortalamayla en yüksek ortalamaya sahiptir. Bölümde en düşük ortalama olan 2,03 ise 8 no lu ifade olan Öğrencilerin spor faaliyetleri için elverişli koşullar sağlanmıştır. ve 15 no lu Öğrencilerin kişiliklerini geliştirmelerine imkan verecek zengin kültürel ve sanatsal etkinlikler mevcuttur. ifadelerine aittir. 11 no lu ifadenin en yüksek ortalamaya sahip olması, kampüste bir kampüs koordinatörlüğünün ve güvenlik görevlilerinin bulunması nedeniyledir. Bunun dışındaki ifadelere bakıldığında, ilgili ifadelerin ortalamalarının daha düşük olduğu ve buna bağlı olarak da bu bölümün genel ortalamasının da düşük olduğu görülmektedir. Bu durumun temel nedeni olarak okulun merkez kampus dışında konumlandırılmış olması gösterilebilir. Çünkü birçok meslek yüksekokulunun yerleşkesi ana kampus dışında olup bu uzaklık nedeniyle meslek yüksekokulları üniversitenin sağladığı birçok imkandan faydalanamamaktadır. Uluslararasılaşmayla ilgili olarak gruplanan 18-21 arası ifadelere bakıldığında, bu bölümün ortalaması 2,70 dir. Burada ortalamanın genel olarak düşük olmasının nedeni meslek yüksekokullarının ve öğrencilerinin uluslararası konulara pek de dahil olmaması gösterilebilir. Yurtdışı eğitim, vb. konularda üniversitelerin fakültelerine daha çok öncelik verildiği gözlemlenmektedir. Akademik personelle ilgili olarak gruplanan 22-39 arası ifadelere bakıldığında, bu bölümün ortalaması 3,60 tır. Bölümde 35. ifade olan Öğrenci için en iyisini dilerler. ifadesi 3,78 ortalamayla en yüksek ortalamaya sahiptir. Bölümde en düşük ortalama olan 3,27 ise 22 no lu ifade olan Öğretim elemanları düzenli ve şık görünüşlüdür. ifadesine aittir. Bu bölüme bakıldığında bölümün genel ortalaması diğer bölümlere göre daha yüksektir. Diğer bölümlere göre yüksek ortalamanın olması; her ne kadar fiziksel ve destekleyici unsurlarla ilgili ortalama düşük olsa da akademik personelin öğrenci gözünde daha nitelikli bir yapıda olduğunun göstergesidir. Burada en yüksek ortalamalı ifade 35 no lu ifade olup buna göre öğrenciler akademik personelin onlar için iyi şeyler dilediğini düşünmektedir. Ayrıca sıralamaya bakıldığında en yüksek ortalamalı diğer ifadelerden de öğrencilerin, akademik personelin akademik yeterliliğinden ve öğrenciye karşı tavrından memnun olduğu sonucuna varılmaktadır. Akademik olmayan (idari) personelle ilgili olarak gruplanan 40-52 arası ifadelere bakıldığında, bu bölümün ortalaması 3,24 tür. Bölümde 49. ifade olan Öğrencilerin gizlilik haklarına duyarlıdırlar. ifadesi 3,41 ortalamayla en yüksek ortalamaya sahiptir. Bölümde en düşük ortalama olan 3,10 ise 42 no lu ifade olan Öğrencilerin sorunlarını çözmeye samimi istek gösterirler. ifadesine aittir. Bu bölümün genel ortalaması akademik personelle ilgili ifadelerin yer aldığı bölümden sonra en yüksek ortalamaya sahip 2. bölümdür. 122
Memnuniyetle ilgili olarak gruplanan 53-56 arası ifadelere bakıldığında, bu bölümün ortalaması 2,93 tür. Bölümde 53. ifade olan Genel olarak verilen hizmetin kalitesinden memnunum. ifadesi 3,04 ortalamayla en yüksek ortalamaya sahiptir. Bölümde en düşük ortalama olan 2,82 ise 54 no lu ifade olan Üniversiteden aldığım hizmet beklentilerimi tamamen yerine getirmiştir. ifadesine aittir. En yüksek ortalamalı ifadeye bakıldığında öğrencilerin genel olarak okuldan aldıkları hizmet kalitesinden memnun oldukları görülmekle birlikte öğrencilerin beklentilerinin karşılanma düzeyinin aynı olmadığı görülmektedir. İmaj ilgili olarak gruplanan 57-59 arası ifadelere bakıldığında, bu bölümün ortalaması 2,74 tür. Tavsiye ilgili olarak gruplanan 60-62 arası ifadelere bakıldığında, bu bölümün ortalaması 2,94 tür. Bölümde 61. ifade olan Eş, dost ve akrabalarıma bu üniversite hakkında olumlu şeyler söylerim. ifadesi 3,05 ortalamayla en yüksek ortalamaya sahiptir. Bu da öğrencilerin çevrelerine öğretim gördükleri okulu başkalarına tavsiye edeceklerini göstermektedir. Sadakat ilgili olarak gruplanan 63-65 arası ifadelere bakıldığında, bu bölümün ortalaması 2,64 tür. Öğrencilerin, okula olan aidiyet ve bağlılıklarıyla ilgili ifadelerin yer aldığı bu bölümde öğrencilerin okullarına sadık ve bağlı oldukları söylenebilir. Sonuç Ülkelerin gelişmesinde, fiziki sermaye birikimi kadar beşeri sermayenin niteliği de önemlidir. Beşeri sermayenin niteliğini belirleyen temel faktör eğitimdir. Eğitim sistemi üzerinde stratejik öneme sahip kurumlardan bir tanesi de üniversitelerdir. Üniversiteler bulundukları bölgede farkındalık ve kültür düzeyini yükseltir. Eğitimin ekonomik ve sosyal açıdan öneminin artmasıyla eğitimden beklenen kalite de artmaktadır. Türkiye de eğitim sisteminin yapı ve işleyiş açısından birçok sorunu bulunmaktadır. Bu sorunların ne olduğu ve çözümlenmesi gerekmektedir. Sorunların çözülmesi eğitimde kaliteyi arttıracaktır. Sorunların tespit edilmesi için kullanılan yöntemlerden bir tanesi de öğrencilerin aldıkları eğitim ve öğretimden memnuniyet düzeylerinin ölçülmesidir. Bu çalışmada, Nazilli MYO öğrencilerinin öğrenim gördükleri programlara ilişkin hizmet kalitesi algıları ve memnuniyet düzeyleri anket uygulanarak ölçülmüştür. Ankette öğrencilerin okulun Fiziksel Özellikler ile ilgili, Destek Hizmetleri ile ilgili, Uluslararasılaşma ile ilgili, Akademik Personel ile ilgili, Akademik Olmayan Personel ile ilgili, Memnuniyet ile ilgili, İmaj ile ilgili, Tavsiye ile ilgili, Sadakat ile ilgili memnuniyet düzeyini ölçmeye yönelik sorular sorulmuştur. Elde edilen sonuçlara bakıldığında, öğrencilerin, okulun akademik ve idari personelinden diğer olgulara göre daha yüksek memnuniyet düzeyine sahip olduğu gözlemlenmektedir. Fiziksel özellikler ve destek hizmetleri konusunda memnuniyet düzeyi daha düşüktür. Bunun temel nedeni ise okul yerleşkesinin sahip olduğu özelliklerden kaynaklanmaktadır. Ayrıca okulun ana kampüsten uzak olması nedeniyle, ana kampüsteki öğrencilere sunulan imkanlardan yüksekokul yerleşkesinde eğitim ve öğretim gören öğrencilerin faydalanamaması da bu sonucun elde edilmesine neden olmuştur. 123
Hem yüksekokulun fiziksel koşullarında iyileştirme yapıldığında hem de öğrencilere kendilerini geliştirebilecekleri çeşitli sosyal olanaklar sunulduğunda, öğrencilerin memnuniyet düzeylerinde artış olacağı beklenmektedir. Ayrıca bu alanlarda yapılacak olan iyileşme çalışmaları, hem de imaj, tavsiye ve sadakat konularındaki memnuniyet düzeyini de artacaktır. Yapılacak iyileştirmelerle memnuniyet düzeyinin artması, aynı zamanda eğitim ve öğretimin kalitesini de arttıracaktır. Bu da meslek yüksekokulları tarafından iş gücü piyasasına kalifiye iş gücü arz edilmesini sağlayacaktır. Kaynakça Dilşeker, F. (2011). Devlet ve vakıf üniversitelerinde hizmet Kalitesi, öğrenci memnuniyeti, imaj, sadakat ve tavsiye etme arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Uşak. Kalaycı, Ş. (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli Yayıncılık. istatistik teknikleri. Ankara: Asil Kaya, A. (2014). Meslek yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin eğitim öğretim ve geleceğe yönelik düşünceleri. OMÜ Eğt. Fak. Derg., 33(2), 349-356. Kaya, İ., & Engin, O. (2004). Yüksek öğretim kurumu içerisinde yer alan bir bölümde kalite iyileştirme sürecine yönelik olarak öğrenci memnuniyetinin ölçülmesi. Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 4, 218 228. Nartgün, Ş. S., & Yüksel, E., (2009). Ahi Evran Üniversitesi Kaman Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin sosyo-ekonomik düzeylerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 1-18. Okumuş, A., & Duygun, A. (2008). Eğitim hizmetlerinin pazarlanmasında hizmet kalitesinin ölçümü ve algılanan hizmet kalitesi ile öğrenci memnuniyeti arasındaki ilişki. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2, 17 38. Sökmen, A. (2011). Öğrenci memnuniyetine yönelik Ankara daki bir meslek yüksekokulunda araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(4), 66 79. Şahin, A.E. (2009). Eğitim fakültesinde hizmet kalitesinin eğitim fakültesi öğrenci memnuniyet ölçeği (Ef-Ömö) ile değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 106 122. Şahin, İ., & Fındık, T. (2008). Türkiye de mesleki ve teknik eğitim: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. TSA, 12(3), 65-86. Şahin, İ., Zoraloğlu, Y. R., & Şahin Fırat, N. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçları, eğitsel hedefleri, üniversite öğreniminden beklentileri ve memnuniyet durumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(3), 429 452. 124