El rehabilitasyonu için baflvuran falanks k r kl hastalar n özellikleri ve rehabilitasyon sorunlar

Benzer belgeler
Zone II fleksör tendon yaralanmalar nda tendon protezi ile fleksör tendoplasti uygulamalar m z

Falanks kırıklarında açık düzeltme ve mini plak ve/veya vida ile tespit yönteminin yeri

El rehabilitasyon ünitesinde izlenen el yaralanmal pediyatrik hastalar n özellikleri

El Yaralanmas Ciddiyet Skoru nun endüstriyel el yaralanmalar nda prognozu belirlemedeki rolü

Proksimal interfalangeal eklemin instabil kırıklı çıkıklarının cerrahi tedavisi

Çocuklarda dirsek ç k na efllik eden medial epikondil k r klar n n tedavisi

TIP FAKÜLTESİ. Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü. Prof. Dr. Eftal Güdemez

EKSTANSÖR TENDON YARALANMALARI. Prof. Dr. Mustafa HERDEM ORTOPEDİA Hastanesi ADANA

T bbi At k Kontrolü P80-P Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi

Parmak ucu yaralanmalar nda kullan lan çapraz parmak flebi ve avuç içi fleplerinde duyusal iyileflmenin de erlendirilmesi

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi

Amaç: Eldeki eklem içi, deplase, çok parçal k r klar n tedavisinde P&R (pins and rubber ) traksiyon sisteminin

Bezmialem Vakıf Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, İstanbul, Türkiye

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

Çocuklarda humerus medial epikondil k r klar nda orta dönem tedavi sonuçlar

Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

Üçüncü bölge ekstansör tendon izole yaralanmalarında tedavi sonuçları

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

Ekstensör tendonlar n kompleks yaralanmalar n n tedavisinde immobilizasyon ve erken pasif hareket yöntemlerinin karfl laflt r lmas

Metakarp Kırıkları ve Tedavileri

Çekiç parmakta açık redüksiyon ve K-teli ile internal tespit: Orta dönem takip sonuçları

Transvers osteotomilerde K-teli konfigürasyonlar n n dört nokta e me testi ile deneysel olarak karfl laflt r lmas

Malleol k r klar nda transfiksasyon vidas n n ç kar lmas veya b rak lmas n n fonksiyonel sonuçlara etkisi

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

Primer ve sekonder Tendon onarımları

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari

S-1 Silikon Tabanl k 3/4. S-2 Silikon Tabanl k 4/4 nce. Silikon Ürünler. S-3 Silikon Tabanl k 4/4 Mavi Noktal

YAfiLILARDA TRAVMAYA BA LI MALUL YET DISABILITY DUE TO TRAUMA IN THE ELDERLY. ARAfiTIRMA RESEARCH ABSTRACT

Sporcularda görülen metakarp ve falanks kırıkları

Selülit ile mücadelede son nokta. Cellulaze.

Ezici el yaralanmaları

Çocuk kapal femur diafiz k r klar nda eksternal fiksatör ve pelvipedal alç tedavisi sonuçlar n n karfl laflt r lmas

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)

Dr. M. Fatih Önsüz 1, Doç. Dr. Ahmet Topuzo lu 2

Pilonidal Sinüs Hastal nda Komplikasyon ve Nüks Aç s ndan Hastaya Ait Faktörlerin ncelenmesi

O-11A El Bilek Ateli Anatomik

Gelece in Bilgi flçilerini Do ru Seçmek: Araflt rma Görevlisi Al m Süreci Örne i

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

Basit ve Parçalı Olekranon Kırıklarında Plak Vida Osteosentez ile Gergi Bandı Tekniğinin Klinik Karşılaştırması

Önkol median ve ulnar sinir yaralanmalar nda yaralanma seviyesi, ek patolojiler, sinir onar m türü ve yafl n prognoza etkileri

Önkol kombine sinir-tendon yaralanmalar nda sinir tamiri sonuçlar m z

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV Sayfa ISBN

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

II. PELV S-ASETABULUM

Mercedes-Benz Orijinal Ya lar

B-10 Yün Elastik Ayak Bilekli i

RETROSPECTivE ANALySiS OF 1205 HAND INJURy PATiENTS

Trafik Kazas Nedeniyle Baflvuran Hastalar n

TÜİK KULLANICI ANKETİ SONUÇLARI

Parmak ucu yaralanmalar nda kulland m z ters ak ml dijital arter ada flebi ile sonuçlar m z

HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLĐĞĐ RĐSK DEĞERLENDĐRME PROSEDÜRÜ

Maksillofasiyal travmal hastalarda tedavi seçenekleri ve karfl lafl lan sorunlar

Dr. Ulviye Yi it 1, Dr. Serkan Erdenöz 2, Doç. Dr. Ersin Oba 2

Do al Say lar Do al Say larla Toplama fllemi Do al Say larla Ç karma fllemi Do al Say larla Çarpma fllemi Do al Say larla Bölme fllemi Kesirler

Buradaki bilgiler özet olup genel hatları ile tanımlamalar bulunmaktadır. Derste anlatılan örnekler ve analizler bu dokümanda yer almaktadır.

A r hasarl el yaralanmalar nda tedavi sonuçlar n n de erlendirmesi

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL

Kahraman Marafl ta Difl Hekimleri ve Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans

Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON

Ard fl k Say lar n Toplam

ALT EKSTREMİTEDEKİ FLEP UYGULAMALARI

A LE PLANLAMASI YÖNTEMLER YLE LG L TUTUMLARIN ETK N A LE PLANLAMASI DANIfiMANLIK H ZMET ÖNCES VE SONRASINDA KARfiILAfiTIRILMASI

Posterior interosseöz arter flebi kullan m nda damarsal varyasyon ve komplikasyonlar n s kl

Sermaye Piyasas nda Uluslararas De erleme Standartlar Hakk nda Tebli (Seri :VIII, No:45)

Kapal redüksiyon ve K-teli ile tedavi edilen radius alt uç k r klar nda dorsal korteks parçalanmas n n radyografik sonuçlara etkisi

Antakya K r khan Devlet Hastanesi Ortopedi Poliklini i nde tedavi edilen çocuk k r klar n n epidemiyolojik de erlendirilmesi

HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU

MATEMAT K. Hacmi Ölçme

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER

Femur boynu k r nedeniyle ilk 24 saatten sonra ameliyat edilen çocuklarda geliflen komplikasyonlar n de erlendirilmesi

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM

B-6 Yün Elastik Dirseklik

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU

KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 )

29 Ekim 2015, Perşembe

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

Hasta Rehberi Say 6. KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler

PREMATÜRE BEBEKLERİN FİZYOLOJİSİ

F Z KSEL TIP AÇIK REDÜKS YON VE NTERNAL F KSASYONLA TEDAV ED LEN DEPLASE PATELLA KIRIKLARINDA KL N K SONUÇLARIMIZ

Acil laparotomi yap lan multitravmal hastalarda lomber vertebra transvers ç k nt k r klar n n önemi

EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ


4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

İÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı Giriş Yöntem Sonuçlar ve Tartışma Kaynakça... 7

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI ANTALYA SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK YATIRIMLARI

TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler

BAĞDAT CADDESİ LEVENT ACARKENT

SOSYAL GÜVENL K REHBER. SSK BAfiKANLI I

P-1 Anatomik Boyun Yast Büyük. P-2 Anatomik Boyun Yast Küçük. Anatomik Yast klar. P-3 Anatomik Boyun Yast Çocuk

Kronik izole distal radyoulnar eklem instabilitesi tedavisinde Fulkerson-Watson tekni i ile ligaman rekonstrüksiyonunun erken dönem sonuçlar

Mini plakla osteosentez uygulanan metakarp kırıklarında ameliyat sonrası erken hareketin fonksiyonel sonuçlara etkisi

ZARLARLA OYNAYALIM. Önden = = + = Arkadan = = + + = = + + =

S.B. stanbul E itim ve Araflt rma Hastanesi, I. Ortopedi ve Travmatoloji Klini i 2

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

Transkript:

ACTA ORTHOPAEDICA et TRAUMATOLOGICA TURCICA Acta Orthop Traumatol Turc 2006;40(4):274-279 El rehabilitasyonu için baflvuran falanks k r kl hastalar n özellikleri ve rehabilitasyon sorunlar Demographic features and difficulties in rehabilitation in patients referred to hand rehabilitation unit for phalangeal fractures Füsun fiah N, Serap Dalg ç YÜCEL, Figen YILMAZ, Ernur ERGÖZ, Banu KURAN fiiflli Etfal E itim ve Araflt rma Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Klini i Amaç: Elde falanks k r olan hastalarda demografik ve mesleki profiller, yaralanma nedenleri ve tipleri ve uygulanan rehabilitasyon sonuçlar de erlendirildi. Çal flma plan : Falanks k r nedeniyle el rehabilitasyon ünitesine baflvuran 62 hasta (54 erkek, 8 kad n; ort. yafl 28±13; da l m 4-59) çal flmaya al nd. Toplam 91 parmakta yaralanma vard. Hastalar demografik özellikler, yaralanma nedeni ve yeri, ameliyat tipi, ameliyat ile rehabilitasyon aras ndaki süre ve takip süresi aç s ndan de erlendirildi. Rehabilitasyon sonunda ilgili eklem ve parmak için hareket aç kl klar Strickland-Glogovac s n fland rmas na göre de erlendirildi. Sonuçlar: Hastalar n büyük ço unlu unda yaralanma ifl kazas sonucu meydana gelmiflti. Di er büyük grubu oluflturan ö rencilerde ise k r klar sportif yaralanma veya düflme sonucu oluflmufltu. Altm fl hasta (%96.8) sa elini a rl kl olarak kullanmaktayd. K r klar 29 hastada (%46.8) aktif olarak kullan lan elde idi. Hastalar n büyük ço unlu u (n=45) ilkokul mezunu idi. En s k yaralanma mekanizmas a r ifl makinesinde yaralanma idi (n=18). En çok etkilenen parmak üçüncü parmak (n=25, %27.5), en çok etkilenen falanks da proksimal falankst (n=59, %56.7). Hastalar n sadece 27 sinin (%43.6) yeterli takibi vard. Ortalama takip süresi 79.7±46.6 gün (da l m 30-254 gün) idi. Rehabilitasyon sonunda hareket aç kl, ilgili eklem için baflparmakta 45.0±22.9, di er parmaklarda 31.3±22.5 ; parma n tümü için ise baflparmakta 63.3±16.1, di er parmaklarda 122±60.3 bulundu. Ç kar mlar: Çal flmam z falaks k r klar n n tedavi ve rehabilitasyonu ile ilgili, özellikle tedavi ve takipte yaflanan sorunlar üzerine yararl bulgular ortaya koymufltur. Anahtar sözcükler: Parmak yaralanmalar /cerrahi/rehabilitasyon; hareket aç kl, eklem; baflparmak/yaralanma. Objectives: We evaluated demographic and occupational features of patients with phalangeal fractures of the hand, etiologies and types of injuries, and the results of rehabilitation. Methods: The study included 91 fingers of 62 patients (54 males, 8 females; mean age 28±13 years; range 4 to 59 years) who were referred to our hand rehabilitation unit for phalangeal fractures. Demographic features, the cause and localization of injury, the type of surgery, time from surgery to rehabilitation, and the follow-up period were determined. At the end of rehabilitation, range of motion (ROM) of the phalangeal joint and total ROM of the injured fingers were assessed using the Strickland-Glogovac rating system. Results: A great majority of injuries were caused by work accidents, followed by sport injuries and falls occurring in students. Sixty patients (96.8%) were right handed. The fractures occurred in the dominant hand in 29 patients (46.8%). The majority of patients (n=45) were primary school graduates. The most common mechanism of injury was accidents related to heavy work machinery (n=18). The most commonly injured finger and the phalanx were the third finger (n=25, 27.5%) and the proximal phalanx (n=59, 56.7%), respectively. Only 27 patients (43.6%) had a sufficient follow-up with a mean of 79.7±46.6 days (range 30 to 254 days). Following rehabilitation, the mean ROM and the total ROM were 45.0±22.9 and 63.3±16.1 for the injured joint and the thumb, and 31.3±22.5 and 122±60.3 for the injured joint and the other fingers, respectively. Conclusion: Our data provide important insight into appropriate treatment and rehabilitation of phalangeal fractures, in particular, shortcomings in the treatment and follow-up. Key words: Finger injuries/surgery/rehabilitation; range of motion, articular; thumb/injuries. Yaz flma adresi: Dr. Füsun fiahin. Serakent Sitesi, Menekfle Blok, No: 14, D: 40, 34400 Ka thane, stanbul. Tel: 0212-231 22 09 / 1424 Faks: 0212-234 11 21 e-posta: fsnsahin@hotmail.com Baflvuru tarihi: 07.09.2005 Kabul tarihi: 23.06.2006

fiahin ve ark. El rehabilitasyonu için baflvuran falanks k r kl hastalar n özellikleri ve rehabilitasyon sorunlar 275 El k r klar nda aktif eklem hareket aç kl (EHA) ve komplikasyonlar n ciddiyetini belirleyen pek çok faktör tan mlanm flt r. Bunlar hasta, k r k ve tedaviye ba l faktörlerdir. Yafl n 50 nin üzerinde olmas, yara iyileflmesinin bozulmas na neden olan enfeksiyon geliflimine aç k sistemik hastal klar olmas k r n iyileflmesini etkileyen nedenler aras ndad r. Ayr ca, k r n özellikleri (segmental, multipl, parçal veya beraberinde kemik kayb olan), yerleflimi (eklem içi veya proksimal falanksta olmas ), fiksasyon tipi (plak) ve uzam fl parmak immobilizasyonu (dört haftadan fazla) da el k r klar n n klinik sonuçlar n olumsuz etkileyen faktörlerdir. [1-3] Bunlar n yan s ra, yaran n büyüklü ü ve ciddiyeti, tendon yaralanmas, kontaminasyon ve tedavide gecikme olup olmamas da sonuç için önemli faktörlerdir. [4] El yaralanmalar sonucu yap lan tedavinin maliyeti ve iflten uzak kalma, el becerilerinin bozulmas - na ba l ifl de ifltirme de olay n finansal boyutunun büyüklü ünü göstermektedir. [5] Politravmal bir hasta grubunda yap lan bir çal flmada, el k r klar n n ciddiyetinin ifle geri dönmede en kritik faktör oldu- u saptanm flt r. [6] Bu çal flmada, falanks k r olan hastalar n demografik ve mesleki profillerinin belirlenmesi; yaralanma nedenleri ve tiplerinin irdelenmesi ve uygulanan rehabilitasyon sonuçlar n n geriye dönük olarak de erlendirilmesi amaçland. Hastalar ve yöntem 1998-2004 y llar aras nda el rehabilitasyon ünitesine baflvuran hastalar taranarak falanks k r olan 62 hasta (54 erkek, 8 kad n; ort. yafl 28±13; da l m 4-59) çal flmaya al nd. Hastalar n yafl, cinsiyet, meslek, ö renim durumu, el dominans, yaralanma nedeni-yeri, ameliyat tipi, ameliyat-rehabilitasyon aras ndaki süre, takip süresi, rehabilitasyon sonunda parmak eklem hareket aç kl klar kaydedildi. Eklem hareket aç kl klar ölçümü için standart parmak goniometresi kullan ld. Eklem hareket aç kl klar na göre parmak fonksiyonu Strickland-Glogovac [7] s - n fland rmas na göre de erlendirildi (Tablo 1). Sonuçlar Poliklini imize kay tl 1004 hasta içinde falanks k r saptananlar n oran %6.2 bulundu. Hastalar n büyük ço unlu unda yaralanma ifl kazas sonucu meydana gelmiflti. Di er büyük grubu oluflturan ö rencilerde ise k r klar sportif yaralanma veya düflme sonucu oluflmufltu (Tablo 2). K r klar 29 hastada (%46.8) aktif olarak kullan - lan elde, 33 ünde (%53.2) aktif olarak kullan lmayan elde meydana gelmiflti. Altm fl hasta (%96.8) sa, iki hasta da sol elini a rl kl olarak kullanmaktayd. Ameliyat ile rehabilitasyon aras nda geçen süre ortalama 7.6±4.3 hafta idi. Altm fl iki hastada toplam 91 parmak incelemeye al nd. S kl k bak m ndan, en çok etkilenen parmak üçüncü parmak, en çok etkilenen falanks da proksimal falankst (Tablo 3). K rk üç hastada (%69.4) tek parmak k r, 19 hastada (%30.7) birden çok parmak k r vard. On iki hastada (%19.4) ayn parmakta iki falanks k r na rastland. Yaralanma nedenleri ve ek yaralanmalar Tablo 3 te gösterildi. Ek yaralanmalar n ço unlu u tendon ve amputasyon yaralanmalar yd. Etkilenen tendonlar fleksör pollisis longus (n=1), fleksör digitorum süperfisialis (n=2), fleksör digitorum profundus (n=3) ve ekstansör digitorum kommunis (n=8) tendonlar yd. Amputasyonlar distal (n=3), proksimal (n=2) ve orta falanksta (n=1) ve 2. parmaktan (n=2), 3. parmaktan (n=2) ve birer hastada da 4. ve 5. parmaklarda meydana gelmiflti. Sinir ve arter yaralanmalar n n hepsinde digital sinir ve arterin yaraland görüldü. ki hastadaki cilt laserasyonlar yara bak m yla tedavi edilmiflti. Birer hastada distal önkol k r ve 3. parmak eklem kapsülü yaralanmas vard (Tablo 2). Tablo 1. Strickland-Glogovac parmak fonksiyonunu de erlendirme skalas [7] Toplam aktif eklem hareket aç kl Sonuç % Parmaklar ( ) Baflparmak ( ) Mükemmel 85-100 220-260 119-140 yi 70-84 180-219 98-118 Orta 50-69 130-179 70-97 Zay f <50 <130 <70

276 Acta Orthop Traumatol Turc Tablo 2. Hastalar n mesleki özellikleri ve ö renim durumlar Meslek flçi 11 Ö renci 10 Serbest 7 Marangoz 7 Ev Han m 4 Tamirci 4 flsiz 4 Terzi 3 Çiftçi 2 Memur 2 Teknisyen 2 Çocuk 3 fioför 1 Aflç 1 Tasar mc 1 Ö renim lkokul mezunu 45 Ortaokul mezunu 3 Lise mezunu 6 Üniversite mezunu 1 Okuryazar de il 4 lkokul ça 3 Altm fl hastaya (%96.8) cerrahi tedavi uygulanm flt. Bu hastalarda uygulanan ifllemler aç k redüksiyon+internal fiksasyon (n=1), interosseöz telleme (n=2), ve K-teli ile fiksasyon (n=58) idi. K-teli ile fiksasyon 26 hastada kapal, 32 sinde aç k yöntemle yap lm flt. Aç k yöntemle K-teli tak lan hastalarda ek yaralanma da vard. Hastalar n dördü travmadan bir gün, biri 11 gün, biri 25 gün sonra ameliyat edilmiflti; 54 hasta travman n oldu u gün ameliyat edilmiflti. Konservatif olarak tedavi edilen iki hastada da aç k k r k vard. K r kl hastalar n ancak 27 sinin (%43.6) dört haftadan fazla takip edilebildi i saptand. Di er 35 hastan n (%56.5) genellikle bir veya bir-iki gün içinde ikinci kez görüldükten sonra takibe gelmedi i belirlendi. Bu hastalar n ikisi flehir d fl ndan geldikleri için kendi bölgelerine dönmüfller, aç k yaras nedeniyle taraf m zdan plastik cerrahiye gönderilen bir hasta ise bir daha baflvuruda bulunmam flt. Kay tl bu bilgiler d fl nda hastalar n gelmeme nedenleri ö renilemedi. Takibe gelmeyen grupta, izlenebilen gruba göre yafl ortalamas daha düflük (26±13 ve 31±13), ilkokul mezunu say s (30 ve 15) ve serbest çal flan ve iflçi olarak çal flan say s daha fazla (15 ve Tablo 3. En çok etkilenen parmak ve falankslar, yaralanma nedenleri ve ek yaralanmalar Say Yüzde Etkilenen parmak (n=91) 1. parmak 11 12.1 2. parmak 14 15.4 3. parmak 25 27.5 4. parmak 22 24.2 5. parmak 19 20.9 Etkilenen falanks (n=104) Proksimal 59 56.7 Orta 32 30.8 Distal 13 12.5 Yaralanma nedeni fl makinesine kapt rma 18 29.0 A r cisim ezmesi 13 21.0 Kap ya s k flma 9 14.5 Düflme 7 11.3 Trafik kazas 7 11.3 Kesici-delici alet 2 3.2 Top çarpmas 2 3.2 Di er 4 6.5 Ek Yaralanmalar Tendon 14 Amputasyon 6 Crush 4 Tendon+sinir+arter 4 Tendon+sinir+ampute 2 Lateral bant kesisi 3 Laserasyon 2 Di er 2 3) idi. Bu hastalar n rehabilitasyona daha geç bafllad klar da dikkat çekmekteydi (8.2±5.4 hafta ve 6.6±2.2 hafta). Takip edilebilen 27 hastan n ortalama takip süresi 79.7±46.6 gün (da l m 30-254 gün) idi. Fizik tedavi ve egzersiz program öncesi çekilen kontrol grafilerine göre, sekiz hastada (%29.6) kaynama yetersiz, 19 hastada (%70.4) yeterli bulundu. Kaynaman n yeterli olmad sekiz hastan n beflinde tekrar ameliyat düflünülmedi ve egzersize baflland. Bir hasta aç lanman n artmas üzerine, iki hasta ise kaynamama nedeniyle yeniden ameliyata gönderildi. Ameliyat düflünülmeyen befl hastan n üçünde D1 proksimal falanks taban k r vard. Aç lanman n artt hastada D3, kaynaman n olmad hastalarda D4 orta falanks k r vard.

fiahin ve ark. El rehabilitasyonu için baflvuran falanks k r kl hastalar n özellikleri ve rehabilitasyon sorunlar 277 Hastalar n beflinde eklem içi k r k vard. Bunlar n ikisi distal interfalangeal eklemde, üçü proksimal interfalangeal eklemdeydi. Üç hasta d fl nda tüm hastalara 15 seans fizik tedavi ve egzersiz seans uyguland, sonras nda hastalara ev egzersiz program verildi. Durumlar iyi olan üç hasta ise sadece ev egzersiz program yla takip edildi. Takibin bafl nda veya seanslar s ras nda yap - lan kontrollerde 14 hastaya (%51.9) atel uyguland. Bunlar, EHA art racak traksiyon ateli (n=5), gece ateli (n=6) ve Coban bandaj ile antiödem amaçl atel (n=3) idi. Rehabilitasyon sonunda yap lan eklem hareket aç kl ölçümlerinde, ilgili eklem için EHA birinci parmakta 45.0±22.9, di er parmaklarda 31.3±22.5 derece bulundu. Parma n tümü için EHA ise birinci parmakta 63.3±16.1 derece, di er parmaklarda 122±60.3 dereceydi. Sonuçlar Strickland-Glogovac [7] s n fland rmas na göre de erlendirildi inde, hem baflparmak hem di er parmaklar n fonksiyonel durumu zay f idi. Takibi yap labilen gruptaki hastalar n ikisi çocukluk ça ndayd. Bu hastalar n (8 ve 9 yafl) k r k olan parmaklar nda (D2 ve D4) toplam EHA s ras yla 220 (mükemmel) ve 175 (orta) bulundu. Üç hastada ise 10 derecenin üzerinde ulnar deviyasyon vard. Takip sonunda yedi hasta (%25.9) tekrar ameliyat edilmek üzere plastik cerrahi veya ortopedi kliniklerine sevk edildi. Yeniden ameliyat nedenleri üç hastada tenoliz, ikisinde kaynama olmamas, birinde de rehabilitasyon sonucunda artan aç lanma idi. Bir hasta zaten tenorafi ve nörorafi öncesinde EHA kazand r lmak için rehabilitasyon amac yla klini imize yönlendirilmiflti. Tart flma Falanks ve metakarp k r klar vücutta en s k rastlanan k r klard r. [8] El k r klar n n tüm k r klar içindeki s kl %12.3 ile %30 aras nda de iflmekte, falanks k r klar ise tüm el k r klar içinde %6-%18 oran nda yer tutmaktad r. [9] Ülkemizdeki tüm k r klar aras ndaki yeri bilinmemekle birlikte, el rehabilitasyon poliklini imize baflvuran hastalar n %6.2 sinde falanks k r oldu unu saptad k. Çal flmam zda en çok k r lan parma n üçüncü parmak oldu u (%27.5) görülmekle birlikte, genel olarak bilinen, eldeki yerleflimlerinden dolay travmaya maruz kalma riski daha yüksek olmas nedeniyle beflinci ve birinci parmak k r klar na daha fazla rastlanmas d r. [9] Çal flmam zdaki proksimal falanks k r n gösterir oran (%56.7) da literatürle uyumlu de ildir. Travmaya daha aç k olmalar nedeniyle en fazla birinci ve üçüncü parmaklar n distal falankslar n n k r ld bildirilmifltir. [9,10] Tedavi ve rehabilitasyon sonucunda elde edilen toplam EHA fonksiyonel iyileflmenin önemli bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. [5] Bu aç dan bak ld nda, proksimal falanks k r klar nda iyileflme sonuçlar, distal falanks ve metakarp k r klar na göre daha kötüdür. Ayn flekilde, distal interfalangeal ve metakarpofalangeal eklemi içeren k r klar da proksimal interfalangeal eklemi içeren k r klara göre daha iyi iyileflmektedir. [5] Metakarp ve falangeal k r klar n (n=105) incelendi i bir çal flmada, takip sonucunda 220 dereceye varan toplam EHA, metakarp k r klar n n %67 sinde, falanks k r klar n n ise sadece %11 inde elde edilmifltir. [11] Ayr ca, proksimal falanks k - r klar nda sertlik, aç lanma ve rotasyon daha fazla görülmektedir. [12] Hastalar m zda Strickland-Glogovac de erlendirme skalas na göre toplam EHA kazan mlar n n zay f bulunmas, proksimal falanks k r klar n n yüksek oran ndan (%56.7) kaynaklanm fl olabilir. Sonucu etkileyen bir di er faktör de hastan n yafl d r. mmobilizasyon sonras nda fonksiyonda azalma daha çok yetiflkin, daha az olarak da çocuk hastalarda görülmektedir. [13] Çal flma grubumuzu daha çok yetiflkin hastalar oluflturdu u için bu aç dan yafl n rolünü de erlendirememekle beraber, iki çocuk hastam zda toplam EHA s ras yla mükemmel ve orta derecedeydi. Ek yaralanmalar da sonucu etkilemektedir. Takibi yap labilen 27 hastan n 10 unda k r klara tendon kesisi efllik etmekteydi. Olgular n yaklafl k %50 sinde tendon hasar olmas da zay f sonuç al nmas n etkilemifl olabilir. Özellikle orta ve proksimal falanks k r klar nda efllik eden fleksör ve ekstansör tendon yaralanmalar Strickland-Glogovac de erlendirme sistemine göre zay f sonuca neden olmaktad r. Bu durum, aç k yaralanma varl nda daha da belirgin olmaktad r. Bunun nedeni olarak, bu bölgelerde yap sal fibroelastik yan t n yo un olmas gösterilmifltir. [3,5] Volar ve dorsal yöndeki kombine yaralanmalarda temel sorunlar genellikle yap fl kl k oluflumu ve eklem sertlikleridir. Volar yüzdeki yaralanmalar-

278 Acta Orthop Traumatol Turc daki pulley hasar da fonksiyonel sonucu kötü etkilemektedir. zole ekstansör tendon yaralanmas, izole k r k ve ekstansör tendon yaralanmas ve k r n birlikte oldu u üç grup hasta karfl laflt r ld nda, izole yaralanman n oldu u gruplarda %90 aflan mükemmel sonuç elde edilmesine karfl n, tendon yaralanmas ve k r n birlikte oldu u hastalarda bu oran %58 de kalm flt r. Damar ve sinir yaralanmalar ve hatta ikisinin birlikte olmas ve cilt bütünlü ünün kalitesi de fonksiyonel sonuçlarda etkili olmaktad r. Crush yaralanmalar ise, yaralanma alan ndaki hemen tüm dokularda kontüzyon, gerilme, y rt lma ve yer de ifltirme meydana gelebildi i için, dorsal veya volar kombine yaralanmalara göre daha fazla soruna neden olurlar. [14] Takibe gelen hasta grubundaki ek yaralanmalar, takibi yap lamayan gruba göre belirgin derecede daha fazlayd. Olas l kla, yaralanmalar daha fazla oldu u için bu gruptaki hastalar takibe devam etmifllerdi ve, ne yaz k ki, yaralanmalar zaten daha kötü oldu u için sonuçlar da yetersiz olmufltu. Hastalar m z n yar dan fazlas n n takibe gelmemesi bizi bu konuda daha ileri yorum yapmaktan al koymaktad r. Falanks k r kl hastalarda, k r k oluflumundan fiksasyona kadar geçen süre de sonucu etkilemektedir. zledi imiz hastalarda fiksasyonun genellikle ilk 24 saat içinde yap lm fl oldu unu saptad k. Baz yazarlar fiksasyon zaman n n sonucu etkilemedi ini belirtmelerine karfl n, [5,8] baz lar 24 saatten sonra yap - lan fiksasyonun sonucu olumsuz etkiledi ini bildirmifllerdir. [15] Kaynamama, falanks k r olan hastalarda bir baflka sorun olarak karfl m za ç kmaktad r. Yap lan bir çal flmada 666 falanks k r incelenmifl ve kaynamama oran %6 bulunmufltur. [16] Bir baflka çal flmada ise, 24 hasta (35 falaks k r ) içinde sadece bir olguda kaynamama bildirilmifltir. [17] Çal flmam zda, ilk de erlendirmeler için çekilen grafilerde %29 oran nda yetersiz kaynama saptand. Yap lan de erlendirmeler sonucunda, bu hastalar n üçü için yeniden ameliyat karar verildi, befl hasta için ise ameliyat düflünülmedi ve rehabilitasyona baflland. Bu befl hastan n üçünde D1 proksimal falanks taban k r olmas dikkat çekiciydi. Bu bölgedeki k r klarda kaynamama oran n n %60 civar nda oldu u bildirilmifltir. [18,19] Bulgular m z özetleyecek olursak, el rehabilitasyon ünitesine baflvuran hastalar n %6.2 sinde falanks k r klar na rastlanm flt r. Yaralanmalar aktif olarak kullan lmayan tarafta biraz daha fazla görülmüfltür. Hastalar n büyük ço unlu unda yaralanma ifl kazas sonucu meydana gelmiflti; di er büyük grubu ise ö renciler oluflturmaktayd. Yaralanma geçirenlerin büyük ço unlu u ilkokul mezunu kiflilerden oluflmaktayd. Hastalar n yaklafl k %60 nda ek yaralanma görülmüfl, hemen tamam - na cerrahi tedavi uygulanm flt r. Rehabilitasyon için gönderilen hastalar n %30 unda k r k kaynamas henüz tamamlanmam flt r. Falanks k r kl hastalar n takiplerinde ciddi sorunlar görülmüfl ve ancak %43.6 s rehabilitasyonu sürdürebilmifltir. zlenen hastalar n yaklafl k %60 atele ihtiyaç duymaktad r. Rehabilitasyon sonucunda, etkilenen eklem ve parmakta elde edilen EHA oldukça düflük bulunmufltur. Kaynaklar 1. Strickland JW, Steichen JB, Kleinman WB, Hastings H, Flynn N. Phalangeal fractures: factors influencing performance. Orthop Rev 1982;11:39-50. 2. Pun WK, Chow SP, So YC, Luk KD, Ip FK, Chan KC, et al. A prospective study on 284 digital fractures of the hand. J Hand Surg [Am] 1989;14:474-81. 3. Chow SP, Pun WK, So YC, Luk KD, Chiu KY, Ng KH, et al. A prospective study of 245 open digital fractures of the hand. J Hand Surg [Br] 1991;16:137-40. 4. Pun WK, Chow SP, So YC, Luk KD, Ngai WK, Ip FK, et al. Unstable phalangeal fractures: treatment by A.O. screw and plate fixation. J Hand Surg [Am] 1991;16:113-7. 5. Duncan RW, Freeland AE, Jabaley ME, Meydrech EF. Open hand fractures: an analysis of the recovery of active motion and of complications. J Hand Surg [Am] 1993;18:387-94. 6. Teasdall RD, Aiken MA, Freeland AE, Hughes JL. Tire explosion injuries. Orthopedics 1989;12:123-8. 7. Strickland JW, Glogovac SV. Digital function following flexor tendon repair in zone II: A comparison of immobilization and controlled passive motion techniques. J Hand Surg [Am] 1980;5:537-43. 8. McLain RF, Steeyers C, Stoddard M. Infections in open fractures of the hand. J Hand Surg [Am] 1991;16:108-12. 9. Hove LM. Fractures of the hand. Distribution and relative incidence. Scand J Plast Reconstr Surg Hand Surg 1993; 27:317-9. 10. Lubahn JD, Hood JM. Fractures of the distal interphalangeal joint. Clin Orthop Relat Res 1996;327:12-20. 11. Page SM, Stern PJ. Complications and range of motion following plate fixation of metacarpal and phalangeal fractures. J Hand Surg [Am] 1998;23:827-32. 12. Fischer MD, McElfresh EC. Physeal and periphyseal injuries of the hand. Patterns of injury and results of treatment. Hand Clin 1994;10:287-301. 13. Mahabir RC, Kazemi AR, Cannon WG, Courtemanche DJ. Pediatric hand fractures: a review. Pediatr Emerg Care 2001; 17:153-6. 14. Buchler U, Hastings H. Combined injuries. In: Green DP, Hotchkiss RN, Pederson WC, editors. Green s operative

fiahin ve ark. El rehabilitasyonu için baflvuran falanks k r kl hastalar n özellikleri ve rehabilitasyon sorunlar 279 hand surgery. 4th ed. Philadelphia: Churchill Livingstone; 1999. p.1631-50. 15. Swanson TV, Szabo RM, Anderson DD. Open hand fractures: prognosis and classification. J Hand Surg [Am] 1991; 16:101-7. 16. Van Oosterom FJ, Brete GJ, Ozdemir C, Hovius SE. Treatment of phalangeal fractures in severely injured hands. J Hand Surg [Br] 2001;26:108-11. 17. Wray RC Jr, Glunk R. Treatment of delayed union, nonunion, and malunion of the phalanges of the hand. Ann Plast Surg 1989;22:14-8. 18. Patankar H, Patwardhan D. Nonunion in a fracture of the proximal phalanx of the thumb. J Orthop Trauma 2000; 14:219-22. 19. Sorene ED, Goodwin DR. Non-operative treatment of displaced avulsion fractures of the ulnar base of the proximal phalanx of the thumb. Scand J Plast Reconstr Surg Hand Surg 2003;37:225-7.