PROF. DR. OKTAY ARDA
2 BAĞ DOKUSU? OLUŞUR HÜCRELER LİFLER ARA MADDE
3 KEMİK ÖZELL BİR BAĞ DOKUSUDUR
4 KEMİĞİN DİĞER BAĞ DOKULARINDAN FARKI ARA MADDESİ YAPISI
5 KEMİK ARA MADDESİ KALSİFİYE SERT DİFÜZYON
6 KEMİKİĞİN FONKSİYONLARI MEKANİK METABOLİK
7 MEKANİK FONKSİYON VÜCUT İÇ DESTEĞİ VÜCUT DIŞ MORFOLOJİK GÖRÜNÜŞÜNÜN ANA HATLARI
8 MEKANİK FONKSİYON VÜCUT HAREKETLERİ
9 MEKANİK FONKSİYON HAYATİ ORGANLARIN KORUNMASI KRANİUM TORAKS
10 MEKANİK FONKSİYON KEMİK İLİĞİNİ BARINDIRIR
11 METABOLİK FONKSİYON KALSİYUM FOSFOR BİKARBONAT SİTRAT MAGNEZYUM POTASYUM SODYUM DEPOLANMASI MOBİLİZASYONU
12 FİZİK ÖZELLİKLERİ SERT ESNEK HAFİF
13 KEMİK MODİFİYE EDİLEBİLİRMİ? YAŞAM BOYU İÇ MİMARİSİNİ LOKAL OLARAK YIKAR VE YENİDEN YAPAR
14 KEMİK MODİFİYE EDİLEBİLİR! HARİCİ MEKANİK UYARILARA DUYARLI CERRAHİ YOL APARAT ORTOPEDİ ORTODONTİ
15 DİNAMİK CANLI MADDE ÖMÜR BOYU YENİLENİR YENİDEN MODELLENİR
16 KEMİĞİN CEVAP VERDİĞİ FAKTÖRLER METABOLİK BESLENME ENDOKRİN KULLANILMAMASI ATROFİ AŞIRI KULLANILIŞI HİPERTROFİ
17 UZUN BİR KEMİK DE (Örn: FEMUR VEYA HUMERUS) EPİFİZ EKLEM KIKIRDAĞI EPİFİZYAL PLAKA METAFİZ SÜNGERİMSİ KEMİK KOMPAK KEMİK KEMİK İLİĞİ BOŞLUĞU PERYOST ENDOSTEUM DİYAFİZ (ŞAFT)
18 KEMİK YÜZEYLERİ ÖRTÜLÜDÜR DIŞARIDAN PERYOST İÇERİDEN ENDESTEUM
19 PERYOST İLE KAPLI OLMAYAN KEMİK BÖLGELERİ EKLEM KIKIRLARI
20 PERYOST İLE KAPLI OLMAYAN KEMİK BÖLGELERİ LİGAMAN VE TENDONLARIN KEMİĞE BEĞLANDIĞI YÜZEYLER
21 PERYOST İLE KAPLI OLMAYAN KEMİK BÖLGELERİ PATELLA VE SESAMOİD KEMİKLERİ TENDON İÇİNDE YERLEŞMİŞLERDİR
22 MAKROSKOPİK YAPI OLARAK: SÜNGERİMSİ KEMİK KOMPAK KEMİK
23 SÜNGERİMSİ KEMİK KEMİK İĞNECİKLERİ (TRABEKÜLA) BİRBİRİİLE İRTİBATLI LABİRENT SİSTE BOŞLUKLARI KEMİK İLİĞİ İLE DOLU
24 KOMPAK KEMİK İÇİNDEKİ BOŞLUKLAR MİKROSKOP YARDIMI İLE GÖRÜLÜR.
25 MİKROSKOPİK YAPI OLARAK: PRİMER KEMİK (GELİŞMEMİŞ KEMİK) (YUMAĞIMSI KEMİK) SEKONDER KEMİK (GELİŞMİŞ KEMİK) (LAMELAR KEMİK)
26 PRİMER KEMİK: ORTAYA ÇIKAN İLK KEMİK ŞEKLİDİR EMBRİYONAL GELİŞİM
27 PRİMER KEMİK: ORTAYA ÇIKAN İLK KEMİK ŞEKLİDİR KEMİK İYİLEŞMESİ
28 PRİMER KEMİK: DAĞINIK, İNCE KOLLAGEN LİFLER MİNERAL İÇERİK DAHA AZ OSTEOSİTLER FAZLA GEÇİCİDİR SEKONDER KEMİK TARAFINDAN İŞGAL EDİLİR
29 SEKONDER KEMİK: GENELLİKLE YETİŞKİNLERDE GÖRÜLÜR KOLLAGEN DÜZENLİ MİNERAL İÇERİK FAZLA MATRİKS HACMİ FAZLA LAMELLALAR LAKUNALAR + OSTEOSİTLER KANALİKÜLİLER KOMŞU OSTEOSİTLER İLE İLİŞKİLER
30 KOMPAKT KEMİK LAMELLALARI NİZAMLANIŞLARINA GÖRE HAVERS SİSTEMİ (OSTEON)
31 KOMPAKT KEMİK LAMELLALARI NİZAMLANIŞLARINA GÖRE İNTERTİSYAL SİSTEM (LAMELLA İNTERTİSYALİS)
32 KOMPAKT KEMİK LAMELLALARI NİZAMLANIŞLARINA GÖRE İÇVE DIŞ DAİRESEL SİSTEM (LAMELLA GENERALİS)
33 SÜNGERİMSİ KEMİK LAMELLALAR VARDIR FAKAT TRABEKÜLALARI ÇOK İCEDİR GENELLİKLE KAN DAMARLARI İÇERMEZLER GENELLİKLE OSTEON İÇERMEZLER
34 HAVERS SİSTEMİ (OSTEON) ENİNE KESİTLERDE LAMELLALAR: VASKÜLER KANAL ETRAFINDA DAİRESEL OLARAK FARKLI ÇAPLARDA 4-20 LAMELLA
35 HAVERS SİSTEMİ (OSTEON) ENİNE KESİTLERDE SEMENT ÇİZGİSİ PERİFERDEKİ SINIRI OLUŞTURUR
36 HAVERS SİSTEMİ (OSTEON) UZAMINA KESİTLERDE LAMELLALAR VASKÜLER KANALA PARALEL BANTLAR HALİNDEDİR
37 İNTERTİSYAL LAMELLALAR BİR ÖNCE YIKILAN OSTEON SİSTEMLERİNDEN GERİDE KALAN KISIMLAR SON OLUŞAN HAVERS SİSTEMLERİNİN SEMENT ÇİZGİLERİNE AÇISAL OLARAK BİRLEŞİRLER
38 İÇ VE DIŞ DAİRESEL LAMELLALAR KEMİK DIŞ VE İÇ YÜZEYLERİNE PARALEL DIŞTA PERİOST ALTINDA İÇTE ENDEOSTEUM ALTINDA ÇOĞUNLUKLA KESİNTİSİZ BİRKAÇ LAMELLADAN OLUŞUR
39 KOMPAK KEMİK VASKÜLER KANALLARI KANAL ETRAFINI SARAN LAMELLALARIN YÖNLERİNE GÖRE HAVERS VOLKMANN
40 HAVERS KANALI OSTEONUN ORTASINDA 22-110 mm
41 HAVERS KANALI GEVŞEK BAĞ DOKUSU İÇİNDE 1-2 KAN DAMARI İÇERİR
42 VOLKMANN KANALLARI LAMELLALARA TRANSVERS VEYA OBLİKTİRLER PERİOST VE ENDEOSTEUM UN KAN DAMARLARINI HAVERS SİSTEMLERİNE TAŞIRLAR HAVERS KANALLARINI BİRBİRİNE BAĞLARLAR DAMARLARI DAHA KALINDIR
43 PERİOST DIŞ TABAKASI HÜCREDEN FAKİRDİR BAĞ DOKUSUNDAN ZENGİN YER YER KALIN KOLLAGEN LİF DEMETLERİ (SHARPEY in LİFLERİ) DAİRESEL LAMELAR SİSTEMİNİ DELEREK KEMİĞİN İÇİNE GİRERLER
44 PERİOSTUN İÇ TABAKASI EMBRİYONİK VE POSTNATAL DÖNEMDE KEMİK YÜZEYİNE KOMŞU YERLERDE ÇOK SAYIDA OSTEOBLAST İÇERİR
45 PERİOSTUN İÇ TABAKASI YETİŞKİNDE İÇ TABAKADAKİ OSTEOBLASTLAR GERİYE DÖNEREK OSTEOPROGENİTÖR HÜCRELERİ YENİDEN OLUŞTURURLAR KEMİK KIRILMASINDA OSTEOPROGENİTÖR OSTEOBLAST YENİ KEMİK YAPIMINI ÜSTLENİRLER
46 ENDEOSTEUM NEREDE? KEMİK İLİĞİNİN MUHAFAZA EDİLDİĞİ BOŞLUKLAR HAVERS KANALLARI BOŞLUKLARI TEK KATLI YASSI HÜCRELERDEN OLUŞUR OSTEOJENİK POTANSİYELİ VARDIR PERİOSTEUMDAN DAHA İNCEDİR
47 KEMİK MATRİSİ KURU AĞIRLIĞININ (%50): ORGANİK KISIM (%50): İNORGANİK TUZLAR
48 KEMİK MATRİKSİ ORGANİK KISIM TEMEL MADDE GLİKOZAMİNOGLİKANLAR KONDROİTİN SULFAT KERATAN SULFAT HYOLURONİK ASİD BMP
49 KEMİK MATRİKSİ ORGANİK KISIM TİP I KOLLAGEN LİFLER ORYANTASYON AYNI LAMELLADA BİRBİRLERİNE PARALEL KOMŞU LAMELLALARIN KOLLAGEN LİFLERİ FARKLI YÖNLERDE
50 KEMİK MATRİKSİ İNORGANİK TUZLAR KALSİYUM FOSFAT SİTRAT KARBONAT MAGNEZYUM SODYUM FLORİDE
51 KEMİK MATRİKSİ HİDROKSİAPATİT HİDROKSİAPATİT KRİSTALLERİNE ÇOK BENZEYEN KRİSTALLERDİR Ca 10 [PO 4 ] 6 [OH] 2 (1.5 3) x (40) nm KOLLAGEN LİFLERİN ARASINDA YER ALIRLAR 60-70 nm ARALIKLARDA LİF BOYUNCA DÜZGÜN OLARAK DİZİLİRLER
52 KEMİK HÜCRELERİ OSTEOPROGENİTÖR OSTEOBLAST OSTEOSİT OSTEOKLAST
53 OSTEOPROGENİTÖR HÜCRELER SOLUK BOYANIR OVAL VEYA UZUN NÜVE HAFİFÇE BAZOFİLİK SİTOPLAZMA
54 OSTEOPROGENİTÖR HÜCRELER KEMİK SERBEST YÜZEYLERİNDE BULUNUR ENDESTEUM (HAVERS KANALLARI) PERYOSTUN İÇ TABAKASINDA BÜYÜYEN KEMİKLERDE METAFİZ KIRDAK MATRİKSİ TRABEKULALARINDA
55 OSTEOPROGENİTÖR HÜCRELER BÜYÜMEDE KIRIK İYİLEŞMESİNDE KEMİK İÇİ REORGANİZASYONUNDA OSTEOBLASTLAR OSTEOPROGENİTÖR
56 OSTEOBLAST OLUŞAN KEMİK YÜZEYLERİNDE SIRALANIRLAR
57 BAZOFİLİK SİTOPLAZMA (GER) OSTEOBLAST
58 OSTEOBLAST NÜVEDE NUKLEOULUS VARDIR APOZİSYON YÜZEYİNDE PAS + VAKUOLLER
59 OSTEOBLAST KEMİK MATRİKSİNİN ORGANİK KISIMLARINI YAPARLAR TEMEL MADDE PROTEOGLİKANLAR GLİKOPROTEİN KOLLAGEN LİFLER
60 OSTEOBLAST İYİ GELİŞMİŞ GOLGİ
61 OSTEOBLAST ÇOK MİTEKONDRİA
62 OSTEOBLAST AZ SAYIDA LİZOZOM
63 OSTEOSİT TAM OLUŞMUŞ KEMİĞİN HÜCRELERİ LAKUNALAR İÇİNDE HÜCRE GÖVDESİ YASSI KANALİKÜLİ + HÜCRE UZANTILARI
64 OSTEOSİT LAKUNALAR İÇİNDE HÜCRE GÖVDESİ YASSI KANALİKÜLİ + HÜCRE UZANTILARI
65 OSTEOSİT HÜCRE SIKI BAĞLANTILARI SİTOPLAZMA DAHA AZ BAZOFİLİK DÜŞÜK METABOLİZMA
66 OSTEOSİT REZORBSİYON SONUCU AÇIĞA ÇIKARLAR OSTEOPROGENİTÖR HÜCRELERE DÖNEBİLİRLER
67 OSTEOKLAST REZORBSİYON YÜZEYLERİNDE DEV HÜCRELER (100 μm ÇAPINDA)
68 50 YAKIN NÜVE OSTEOKLAST
69 OSTEOKLAST REZORBSİYON YÜZEYİNDE HÜCRE MEMBRANLARI GİRİNTİLİ ÇIKINTILI
70 OSTEOKLAST MONOSİTLERİN BİRLEŞMESİ İLE ORTAYA ÇIKARLAR
71 OSTEOKLAST SİTOPLAZMA: EOZİNOFİLİK BOL VAKUOL GELİŞMİŞ GOLGİ BOL MİTOKONDRİ HYDROLİTİK ENZİMLERİİLE MATRİKSİ ERİTİR
72 OSTEOKLAST HOWSHİP LAKUNALARI FAGOSİTOTİK SİSTEMİN ÜYELERİDİR PARATİROİD HORMONU RESORBSİYONU ARTTIRIR KALSİTONİN RESORBSİYONU YAVAŞLATIR
73 OSTEOGENEZ KEMİK; MEVCUT BİR BAĞ DOKUSUNUN YERİNİ ALIR INTRAMEMBRAMÖZ İLKEL BAĞ DOKUSU İÇİNDE ENDOKONDRAL KIKIRDAK İÇİNDE
74 OSTEOGENEZ İKİ TÜRDEDE PRİMER KEMİK OLUŞUR SEKONDER KEMİK PRİMER KEMİK YERİNİ ALIR PATOLOJİ: EKTOPİK KEMİKLEŞME
75 İNTRAMEMBRANÖZ KEMİKLEŞME TAMAMI FRONTAL PARİETAL NASAL
76 İNTRAMEMBRANÖZ KEMİKLEŞME BİR KISMI OKSİPİTAL TEMPORAL MANDİBULA MAXİLLA
77 İNTRAMEMBRANÖZ KEMİKLEŞME VASKÜLARİZASYON MEZANKİMAL KONDANZASYON EOZİNOFİLİK MATRİKS
78 İNTRAMEMBRANÖZ KEMİKLEŞME MEZANKİMAL HÜCRELER KÜP VEYA PRİZMATİK KISA UZANTILARLA İRTİBATLI YOĞUN BAZOFİLİK SİTOPLAZMA DÜZENSİZ FAKAT HOMOJEN (TEK RENK) DAĞILIM HÜCRELER KOLLAJEN TRABEKÜLA
79 İNTRAMEMBRANÖZ KEMİKLEŞME OSTEOBLAST FARKLILAŞMASI OSTEOİD YAPIMI KAN DAMARLARI ETRAFINDA TOPLANMA
80 ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME UZUN KEMİKLER KAFA KAİDESİ SPHENOİD (KISMEN) TEMPORAL (PETROUS) OCCİPİTAL İNCUS, STAPES, MALLEUS VERTEBRAL KOLON PELVİS EKSTREMİTELER
81 ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME HİYALİN KIKIRDAK TASLAK
82 ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME KEMİKLEŞME MERKEZİ (DİYAFİZ) KONDROSİTLER SİTOPLAZMA HİPERTROFİK GLİKOJEN BİRİKİMİ VAKUOLİZASYON NÜVELER ŞİŞMİŞ KROMATİN AZALMIŞ
83 ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME KONDROSİTLER SİTOPLAZMA HİPERTROFİK GLİKOJEN BİRİKİMİ VAKUOLİZASYON NÜVELER ŞİŞMİŞ KROMATİN AZALMIŞ
84 ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME PERİKONDRİUM KALINLAŞMASI
85 ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME KIKIRDAK MATRİKSİ KALSİYUM FOSFAT KRİSTALLERİ ÇÖKER HÜCRE ÖLÜMÜ VE DEJENERASYONU
86 ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME KEMİKLEŞME MERKEZİ ETRAFINDAKİ PERİKONDRİUM PERİOSTEUMA PERYOSTAL KEMİK YAPIMI
87 ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME PRİOSTEUMUN DAMARLARI KEMİKLEŞME MERKEZİNE GİRER KÖR UÇLARA DOĞRU DALLANIR
88 ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME PERİOSTEUM UN PLURİPOTENT HÜCRELERİNİ İÇERİ TAŞIR HEMOPOETİK (KEMİK İLİĞİ) HÜCRELERİ OSTEOBLASTLAR
89 ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME OSTEOBLASTLAR KALSİFİYE KIKIRDAK MATRİKS ETRAFINA DİZİLİRLER KEMİK MATRİKSİ YAPIMI
90 ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME KEMİK TRABEKÜLALARI MEYDANA GELİR (HETEROJEN RENKTEDİRLER) KALSİFİYE KEMİK MATRİKSİ KALSİFİYE KIKIRDAK MATRİKSİ
91 ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME PRİMER KEMİKLEŞME MERKEZİ SEKONDER KEMİKLEŞME MERKEZİ
92 UZAMINA BÜYÜME REZERVE HÜCRE KUŞAĞI HÜCRE PROLİFERASYON KUŞAĞI
93 UZAMINA BÜYÜME MATURASYON KUŞAĞI HİPERTROFİ KUŞAĞI
94 UZAMINA BÜYÜME OSTEOİD (1mm) PRE-OSÖZ DOKU KUŞAĞI KRİSTALLERİN ÇÖKMESİ
95 KALSİYUM VE FOSFAT AZLIĞI ÇOCUKTA ÇOCUK FELCİ YETİŞKİNDE OSTEOMALAZİ
96 UZAMINA BÜYÜME PRİMER KEMİK OLUŞUMU PRİMER KEMİK SEKONDER KEMİK TARAFINDAN İŞGAL EDİLİR
97 UZAMINA BÜYÜME SEKONDER KEMİKLEŞME MERKEZLERİ
98 ENİNE BÜYÜME DİAFİZLERDE SUBPERİOSTAL İNTRAMEMBRANÖZ KEMİKLEŞME
99 YENİDEN MODELLENME YÜZEYLERİN YENİDEN ŞEKİLLENMESİ İÇ MİMARİNİN YENİDEN DÜZENLENMESİ TETRASİKLİN
100 TETRASİKLİN ANTİBİYOTİK EPİFLORESANS ÖZELLİK APOZİSYON SIRASINDA YENİ YAPILAN KEMİK MATRİKSİ İÇİNDE TUTULUR VE YIKILANA KADAR ORADA HAPSOLUNUR
101 KIRIK İYİLEŞMESİ LOKAL HEMOROJİ PIHTI GRANULASYON DOKUSU FİBRÖZ BAĞ DOKUSU KIKIRDAK OSTEOSİT ÖLÜMÜ MATRİKS HARABİYETİ MAKROFAJLAR
102 KIRIK İYİLEŞMESİ PERİOSTEUM ENDOSTEUM OSTEOPROGENİTÖR HÜCRELER KIKIRDAK OLUŞUMU ENDOKONDRAL KEMİKLEŞME İNTRAMEMBRANÖZ KEMİKLEŞME
103 KIRIK İYİLEŞMESİ KALLUS FİZYOLOJİK STRESLER YENİDEN MODELLENME PRİMER KEMİK Q SEKONDER KEMİK
104 HİSTOFİZYOLOJİ DESTEK KORUMA DEPO Ca++ FOSFOR
105 SEFERBER Ca++ DEPOSU ÇOĞU ENZİM FAALİYETİ HÜCRE YAPIŞMASI (KOHEZYON) HÜCRE MEMBRANI GEÇİRGENLİĞİ ADELE KONTRAKSİYONU KAN KOAGÜLASYONU
106 Ca++, KAN VE KEMİK 100 ml PLAZMADA (9-11 mg) VÜCUT Ca++ %99 KEMİK İÇİNDE 1 gr. HİDROKSİAPATİT KRİSTAL YÜZEYİ 100-300 m2 YETİŞKİN İNSANIN 1 DAKİKASINDA HER 4 Ca++ İYONUNUN 1 TANESİ KEMİKTEKİ BENZER İYONLA DEĞİŞİR