Dikkat ve Örüntü Tanıma



Benzer belgeler
ALGI BİLGİ İŞLEME SÜREÇ VE YAKLAŞIMLARI

ALGI VE ALGISAL ÖRGÜTLEME YASALARI

Gestalt Kuramı. Doç. Dr. Tülin ŞENER

Duyum ve Algı. Fiziksel Uyarandan Anlamlı Algılara Uzanan Bir Süreç

TEMEL ALGISAL SÜREÇLER VE BİLGİ İŞLEMEDE ALGININ YERİ VE GESTALT PRENSİPLERİ BİLGİ İŞLEME SÜREÇ VE YAKLAŞIMLARI

Wertheimer, Köhler ve Kofka tarafından geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Gestalt psikolojisi, bilişsel süreçler içerisinde özellikle "algı" ve "algısal

Duyum ve Algı. Prof. Dr. Güler Bahadır Dr. Nilüfer Alçalar İ. Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı

Uzaktan Eğitim. Doç.Dr. Ali Haydar ŞAR

Web adresi. Psikolojiye Giriş. Diğer hayvanlar da aynı türde bir dile sahip midir? Dil (devam) Şimdinin Bilinci, Geçmişin Bilinci Ders 7

PSİ153 Psikolojiye Giriş I - Prof. Dr. Hacer HARLAK

PSİKOLOJİYE GİRİŞ DUYUM VE ALGI. Öğr. Gör. Ezgi Deveci. Işık Üniversitesi Psikoloji Bölümü

BÖLÜM Duyum ve Algılama

GESTALT KURAMI Gestalt kuramcılarına göre bütün, parçaların toplamından daha anlamlıdır ve farklıdır. Birey herşeyi bir bütün olarak algılama

Havacılıkta Ġnsan Faktörleri. Uçak Müh.Tevfik Uyar, MBA

Bilişsel Gelişimle İlgili Kavramlar

Dr. Halise Kader ZENGİN


Materyal Çeşitleri. koninin dayandığı ilkeler, Çilenti (1984:57) tarafından şu şekilde açıklanmıştır:

Öğretim Materyali Tasarımı

DUYUSAL ve MOTOR MEKANİZMALAR

GÖRSEL ALGI VE GÖRSEL YANILSAMALAR. İnci Ayhan, PhD. Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü

BELLEK. 1- KISA SÜRELİ BELLEK: Kısa süreli bellek de iki aşamalıdır. -Duyumlarla elde edilen bilgilerin - Çok kısa süreli bellekten gelen

1. ÜNİTE İÇİNDEKİLER EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1

Beyin Temelli ve Basamaklı Öğrenme S

BİLİŞSEL SÜREÇLER Abdurrahman İNAN

Ses Temelli Cümle Yöntemi. 1 Hazırlayan: Doç. Dr. Berrin Baydık

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI İLKOKULU 1/. SINIFI GÖRSEL SANATLAR YILLIK PLANI

Dikkat Değerlendirme Bataryası

ANLAMA TEKNİKLERİ I: OKUMA EĞİTİMİ YRD.DOÇ.DR. GÖKHAN ARI

ODTÜ G.V. ÖZEL LĠSESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ZÜMRESĠ Eğitim-Öğretim Yılı. Ders Adı : Algı ÇalıĢma Yaprağı: 6

10 Mayıs 2009 tarihinde uygulanan Pep-r Gelişimsel Ölçeği Değerlendirme Sonuçları: Kronolojik Yaş : 3 yaş 9 ay

ÖĞRENME STİLLERİ. Öğretim İlke ve Yöntemleri VI. Hafta

PSİKOLOJİYE GİRİŞ ALGI-BÖLÜM 5. Fatma Gül Cirhinlioğlu

ALGI. Yard. Doç. Dr. Aybala SARIÇİÇEK İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıbbi Psikoloji Dersi 2012

DİNLEME TÜRLERİ VE ETKİN DİNLEME

ALGILAMA - ALGI. Alıcı organların çevredeki enerjinin etkisi altında uyarılmasıyla ortaya çıkan nörofizyolojik süreçler.

BİLGİYİ İŞLEME KURAMI

Temel Kavramlar Bilgi :

3. SINIFLAR BU AY NELER ÖĞRENECEĞİZ? OCAK

BİREYSELLEŞTİRLMİŞ EĞİTİM PLANI (B.E.P)

KKTC de ilkokulda zihin engelli öğrencilere okuma öğretiminde uygulanan yöntem cümle çözümleme yöntemidir. Bu yöntem Türkiye deki Eğitim Uygulama

Öğrenmeye Bilişsel Yaklaşım

BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI

Psikoloji davranışın ve zihinsel süreçlerin bilimsel çalışmasıdır. Sadece insanların

Bilgiyi İşleme Kuramı

Eğitimin Psikolojik Temelleri

Öğretim Materyallerinin Eğitimdeki Yeri ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI. Dr. Ümmühan Avcı Yücel Esin Ergün

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF PSİKOLOJİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

Hatırlama ve Unutma. Doç.Dr.Hacer HARLAK-PSİ154-PSİ162

Olaya Ġlişkin Potansiyel Kayıt Yöntemleri Kognitif Paradigmalar

SANATSAL DÜZENLEME ÖĞE VE İLKELERİ

GESTALT KURAMıN ORTAYA ÇıKıŞı

KOD 45 GELİŞİM MR (61-72 AY) xxxxxxx. "Çocuğun gelişimini takip edin."

ALIŞTIRMA-UYGULAMA YAZILIMLARI

Geometrik Örüntüler. Geometrik Cisimlerin Yüzeyleri Geometrik Cisimler Prizmaların Benzer ve Farklı Yönleri Geometrik Şekiller. Geometrik Örüntüler

Kavram ortak özelliklere sahip birbirine benzeyen nesneleri ya da olayları bir araya getirerek bir ad altına toplamaktır.kavram;

Sayı Kavramı ve Sayma

Farkındalık Okuma öncesinde kullanılan stratejiler Okuma sırasında kullanılan stratejiler

Beynin Temelleri BEYNİN TEMELLERİ 1: BEYNİN İÇİNDE NE VAR?

BEYİN ANATOMİSİ TEMPORAL VE FRONTAL LOB

BĠLĠŞSEL GELĠŞĠM. Jean Piaget ve Jerome Bruner. Dr. Halise Kader ZENGĠN

O Oyunların vazgeçilmez öğeleri olan oyuncaklar çocuğun bilişsel, bedensel ve psikososyal gelişimlerini destekleyen, hayal gücünü ve yaratıcılığını

Etkinlik No 15 Dersin Adı Görsel Sanatlar Sınıf

Dr. Halise Kader ZENGİN

ZAMAN ALGISI. İnci Ayhan, PhD. Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü

BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI KİMLİK BİLGİLERİ

DAVRANIŞ BİLİMLERİ DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN İNCELENDİĞİ SİSTEMLER

Sayı Kavramı ve Sayma

ÜNİTE:1 Psikolojinin Tanımı ve Kapsamı. ÜNİTE:2 Psikolojide Araştırma Yöntemleri. ÜNİTE:3 Sinir Sisteminin Yapısı ve İşlevleri

xxxxx GELİŞİM MR (60-72 AY) "Çocuğun gelişimini takip edin."

Sayı Kavramı ve Sayma

Birey ve Çevre (1-Genel)

4 GİRİŞ BİLİŞ NEDİR?

İnsanlar, tarihin her döneminde olduğu gibi bundan sonra da varlıklarını sürdürmek, haberleşmek, paylaşmak, etkilemek, yönlendirmek, mutlu olmak gibi

8. SINIF EV ÇALIŞMALARI LİSTESİ / TÜRKÇE

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III ÜNİTE: 1. PSİKOLOJİ VE GELİŞİM PSİKOLOJİSİ15

REHBERLİK GRUP ETKİNLİKLERİ ETKİNLİK 1

SİNİR SİSTEMİ VE BEYİN ANATOMİSİ 2

Uzaktangörü (Remote Viewing) Basitleştirilmiş Çizim Taslağı Düzenleme V /02/28

TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI SORU VE CEVAPLARI

Geometrik Cisimler ve Şekiller. Uzamsal İlişkiler Geometrik Örüntüler. Geometrik Şekiller Geometrik Cisimler. Uzamsal İlişkiler Geometrik Örüntüler

ETKILI BIR FEN ÖĞRETMENI

Gestalt Öğrenme. Gestalt Öğrenme

BİLİŞSEL NÖROBİLİM BİLGİ İŞLEME SÜREÇ VE YAKLAŞIMLARI

14-15 EKİM EKİM (10.00/18.00) GÖZTEPE

OKUMA YAZMAYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Tasarım Psikolojisi (GRT 312) Ders Detayları

4. Çok büyük ve çok küçük pozitif sayıları bilimsel gösterimle ifade eder.

BİLİŞSEL PSİKOLOJİ VE BİLGİ İŞLEME MODELİ BİLGİ İŞLEME SÜREÇ VE YAKLAŞIMLARI

Hedef Davranışlar. Eğitim Programının birinci boyutudur. Öğrencilere kazandırılması planlanan niteliklerdir (davranışlar).

5. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMI

ÇALIŞMALARIMIZ. Saygılarımla Sebahattin Dilaver Ankara /2013

SAYILAR VE SAYMA TEKRAR TESTİ

BİLİŞSEL AÇIDAN ÇOCUK GELİŞİMİNİN BASAMAKLARI

Dil Gelişimi. temel dil gelişimi imi bilgileri

Bilinç. Dikkat ve Algı. Uyanıklık Bilinç (2) Bilinçlilik Durumu

OKUL ÖNCESİNDE OYUN VE HAREKET ETKİNLİĞİ

Testin Uygulanma Tarihi: 2017

Öğretim Materyal Türleri

Transkript:

Dikkat ve Örüntü Tanıma E.Timuçin Oral 6 Aralık 2012

Dikkatin temel işlevleri Uyaran saptama ve uyanıklık (vijilans) Arama Seçici dikkat Bölünmüş dikkat

Dikkati belirleyen etkenler Uyaranın yapısına ilişkin etkenler Şiddet ve büyüklük Kontrast (zıtlık) Hareket Tekrar Gariplik ve yenilik Algılayanın özelliklerine ilişkin etkenler İhtiyaçlar Beklentiler İlgiler Öğrenme

Uyaran Saptama Kuramı Signal Detection Theory (SDT) Hedefin varlığına olan duyarlılığı ölçer Uyaran Var Yok Karar Var İsabet Sahte alarm Yok Iska Yerinde red

Uyanıklık ve SDT Uyanıklık, hedef uyaranı saptamak için bir uyaran takımına bir zaman süresince dikkatini vermektir. Uyanıklık (vijilans) zaman içinde hızla azalır (yorulma), dolayısıyal ıskalar ve yanlış alarmlar artar

Arama Etkin bir şekilde hedefi arar Hedef sayısı ve çeldiricilerin varlığı keskinliği etkiler Özellik arama ya karşılık Bağlayıcı arama

Bağlayıcı (Conjunctive) Arama T harfini bulun Hangi panel daha kolay?

Görsel Dikkat Göze Çarpma Etkisi (50 milisaniye) L + T Dikkat etme öncesi süreçte alan taranır. Farklı özelliklerin korteksin farklı kısımlarında yerleşmiş olan belirli özellik haritalarına kodlanır.

Özellik (Conjunctive) Arama O harfini bulun Öncekinden daha mı kolay, daha mı zor?

Özellik-Bütünleştirme Kuramı Feature Integration Theory (FIT) Bireysel özellik işleme paralel gider Tamamı sergilenirken anında işleme yapılır, özellik mevcutsa saptarız Birleştirici arama bütünleşmeye ya da özelliklerin kombinasyonuna dikkat gerektirir Özelliklerin belirli bir kombinasyonun varlığı saptamak için ardışık olarak arama gerekir

Bir başka özellik arama Kırmızı T var mı? T T T Hedef tek bir özellikle tarif edilmiş T T T T T Özellik bütünleştirme kuramına göre hedef içerden fırlar Dikkat gerekmez! T T T T T T T T T

Bir başka bağlayıcı arama Kırmızı T var mı? Hedef iki özellikle tarif edilmiş: biçim ve renk X T X X T T FIT ye göre özellikler kombine edilmelidir; demek ki dikkat gerekir. T X X X T X T Tek tek bakmayı gerektirir! T T

Benzerlik kuramı Hedefler ve çeldiriciler arasındaki benzerlik önemlidir, özelliklerin sayısı kombine edilmez Daha çok ortak özellik = hedefin saptanması daha zor R harfini bulun

Seçici Dikkat Modelleri Filtre Modeli: Broadbent (1958) Sistemin fazla yüklenmesinden kaçınmak için, seçici filtrenin duyusal kanallardan birine çevrilebileceğini öne sürmüştür. İki kulağa aynı anda farklı 3 rakam sunulur ve a) sayıları b) sunum sırasını hatırlamaları istenir. Sonuç? (%95; %65-%20) Hece + Rakam / Kelime + Rakam

İşlem Kapasitesi ve Seçici Dikkat Bilgi işlenmesinde dar boğaz Karanlık odaya fenerle bakmak İlgimizi çekenlere tepki vermek Tepki kapasitesi temiz, gürültüden uzak

İşlem Kapasitesi ve Seçici Dikkat Bilgi işlenmesinde dar boğaz Karanlık odaya fenerle bakmak İlgimizi çekenlere tepki vermek Tepki kapasitesi temiz, gürültüden uzak

Seçici Dikkat Modelleri Zayıflatma Modeli: Treisman, Deneklerin sözlüğünde bazı sözcüklerin diğerlerine göre daha düşük uyarılma eşiği olduğunu belirtmiştir. Sadece bir kulağı takip etmemiz gerekirken o kulağa verilen mesajı anlamak yerine, anlamı takip etmeye daha yatkınız. Farklı dil, farklı hız mesajlardaki aynı anlam anlaşılır

Bir Kağıt Seçin ve Aklınızda Tutun

Seçtiğiniz Kağıdı Attım! Doğru mu?

Otomatik İşleme İnsanlar aynı anda birkaç işle uğraşabilir; araba kullanırken müzik dinlemek, gözlük takmak, hamburger yemek..gibi Ancak, çabanın paylaştırılması farklıdır; araba kullanmaya diğerlerinden daha fazla dikkat edilmesi beklenir. Otomatikleşen faaliyetler, yeni öğrenilenlerin yapılmasından daha kolay hale gelir (piano). Serebellumdaki motor zamanlayıcı düzenler.

Otomatik İşleme İsim öğrenme (yer, zaman hatırlanması) Dalış aletlerinin karışması İşlemin otomatikleşmesi için, bilginin serbestçe bellekten kişinin kontrollü hareketlerine akması gerekir. Otomatik işlemler bilinç dışında gerçekleşir. Çaba sarf etmeye gerek yoktur (düşünmeyiz).

Örüntü Tanıma

Duyum - Algı - Belleğe Aktarma Duyusal Depo Filtre Örüntü Tanıma Seçim Kısa Süreli Bellek Uzun Süreli Bellek Girdi (Çevre) Yanıt

Örüntü Tanıma Bugün aşina olduğunuz nesnelerden hangilerini gördünüz? Nesneleri ne kadar hızla, nasıl doğru bir şekilde algılayabildiniz?

Örüntü Tanıma Bugün aşina olduğunuz nesnelerden hangilerini gördünüz? Nesneleri ne kadar hızla, nasıl doğru bir şekilde algılayabildiniz?

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma Arkadaşın yüzü, evimizin içi.

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma Arkadaşın yüzü, evimizin içi. S harfinin alışılmadık yazılışı

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma Arkadaşın yüzü, evimizin içi. S harfinin alışılmadık yazılışı

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma Arkadaşın yüzü, evimizin içi. S harfinin alışılmadık yazılışı

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma Arkadaşın yüzü, evimizin içi. S harfinin alışılmadık yazılışı

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma Arkadaşın yüzü, evimizin içi. S harfinin alışılmadık yazılışı

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma Arkadaşın yüzü, evimizin içi. S harfinin alışılmadık yazılışı Ters çevrilmiş kahve fincanı

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma Arkadaşın yüzü, evimizin içi. S harfinin alışılmadık yazılışı Ters çevrilmiş kahve fincanı TV spikerinin saklanmış kısımlarını algılama

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma Arkadaşın yüzü, evimizin içi. S harfinin alışılmadık yazılışı Ters çevrilmiş kahve fincanı TV spikerinin saklanmış kısımlarını algılama Değişen dünyada değişen bilgiyi çabasız hızla işleme

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma Arkadaşın yüzü, evimizin içi. S harfinin alışılmadık yazılışı Ters çevrilmiş kahve fincanı TV spikerinin saklanmış kısımlarını algılama Değişen dünyada değişen bilgiyi çabasız hızla işleme

Örüntü Tanıma İlkeleri Tanıdık örüntülerin çabuk ve doğru algısı Tanımadığımız nesneleri anlamak Farklı yerleştirilmiş nesneleri tanımak Bulanıklaştırılmış nesnelerin teşhisi ÖT yı hızlı kolay ve otomatik bir şekilde yapma Arkadaşın yüzü, evimizin içi. S harfinin alışılmadık yazılışı Ters çevrilmiş kahve fincanı TV spikerinin saklanmış kısımlarını algılama Değişen dünyada değişen bilgiyi çabasız hızla işleme

Algı Teorileri Yapısal Algı (constructive perception) İnsanların uyaranları aktif olarak seçerek ve duyumları bellek ile birleştirerek algıları yapılandırdığını savunur. Doğrudan Algı (direct perception) Çevremizden elde ettiğimiz doğrudan bilgiden oluşur. Algı için iç temsillere gerek yoktur.

Yapısal Algı

Yapısal Algı

Yapısal Algı

Yapısal Algı

Yapısal Algı

Algı Teorileri Yapısal Algı (constructive perception) İnsanların uyaranları aktif olarak seçerek ve duyumları bellek ile birleştirerek algıları yapılandırdığını savunur. Doğrudan Algı (direct perception) Çevremizden elde ettiğimiz doğrudan bilgiden oluşur. Algı için iç temsillere gerek yoktur.

Algı Teorileri Her iki teori de algıyı başarılı açıklıyor, işlemin farklı evrelerine odaklanıyor. Doğrudan algı, duyusal etkilerin erken algılarının bazılarını anlamada bize yardımcı olur. Yapısal algı, duyusal etkilerin düşünen beyinle nasıl kavrandığını anlamada fayda sağlar.

Görsel Örüntü Tanıma Varsayılan Bilişsel Süreçler Neler? Gestalt Teorisi Aşağıdan-yukarı/Yukarıdan aşağı Şablon eşleme Özellik analizi Prototip teori Biçim algılama Uzmanların örüntü tanıması

Görme Işık dalgaları Kornea Mercek Retina 7 milyon Koni Fovea da 125 milyon rod Perifer de Görsel Algının anlaşılması için, uyaranın şiddeti veya nesnenin ne kadar parlak olup olmadığı ve bunun duyum üzerinde yaptığı etki önemlidir.

Görme Işık dalgaları Kornea Mercek Retina 7 milyon Koni Fovea da 125 milyon rod Perifer de Görsel Algının anlaşılması için, uyaranın şiddeti veya nesnenin ne kadar parlak olup olmadığı ve bunun duyum üzerinde yaptığı etki önemlidir.

Görme Işık dalgaları Kornea Mercek Retina 7 milyon Koni Fovea da 125 milyon rod Perifer de Görsel Algının anlaşılması için, uyaranın şiddeti veya nesnenin ne kadar parlak olup olmadığı ve bunun duyum üzerinde yaptığı etki önemlidir.

Öznel Organizasyon Görmenin en ilginç özelliği, dünyada olmayan şeyleri görme özelliğimizdir. Çarpıtmalar/İllüzyon: Bütün insanlar tarafından paylaşılan gerçeğin hatalı algılanmasıdır (üçgen). Zihnin görsel uyaranları, doğal olarak organize etme şeklini anlatan illüzyonların bir sınıfı illüzyonel kontur olarak isimlendirilir.

Öznel Organizasyon Görmenin en ilginç özelliği, dünyada olmayan şeyleri görme özelliğimizdir. Çarpıtmalar/İllüzyon: Bütün insanlar tarafından paylaşılan gerçeğin hatalı algılanmasıdır (üçgen). Zihnin görsel uyaranları, doğal olarak organize etme şeklini anlatan illüzyonların bir sınıfı illüzyonel kontur olarak isimlendirilir.

Öznel Organizasyon Görmenin en ilginç özelliği, dünyada olmayan şeyleri görme özelliğimizdir. Çarpıtmalar/İllüzyon: Bütün insanlar tarafından paylaşılan gerçeğin hatalı algılanmasıdır (üçgen). Zihnin görsel uyaranları, doğal olarak organize etme şeklini anlatan illüzyonların bir sınıfı illüzyonel kontur olarak isimlendirilir.

Öznel Organizasyon Görmenin en ilginç özelliği, dünyada olmayan şeyleri görme özelliğimizdir. Çarpıtmalar/İllüzyon: Bütün insanlar tarafından paylaşılan gerçeğin hatalı algılanmasıdır (üçgen). Zihnin görsel uyaranları, doğal olarak organize etme şeklini anlatan illüzyonların bir sınıfı illüzyonel kontur olarak isimlendirilir.

Öznel Organizasyon Gerçek çizgilerin yokluğunda algısal-bilişsel sistemimiz, keşmekeş dünyayı anlaşılabilir kılma çabasında bu biçimleri üretmek için mevcut bilgi parçalarını kullanır. Aynı renk ve parlaklıkta olmasına rağmen, şekil ve zemini ayırt eder.

Examples

Öznel Organizasyon İllüzyonel konturlar, bir uyarıcıda fiziksel olarak olmayan algısal-bilişsel sistem içinde oluşturulan algısal şekillerdir. Zihin gözümüz, olmayan üçgeni görür. Bazı illüzyonel konturlar şekil-zemin arasındaki zıtlık büyük olduğu zaman daha iyi tanımlanır (kareler ve daireler). Evrimsel görüşe göre, biçimleri, kenarları ve hareketleri görmek hayatta kalmak için gerekli bir ihtiyaçtır.

Görsel Örüntü Tanıma Varsayılan Bilişsel Süreçler Neler? Gestalt Teorisi Aşağıdan-yukarı/Yukarıdan aşağı Şablon eşleme Özellik analizi Prototip teori Biçim algılama Uzmanların örüntü tanıması

Gestalt Teori Örüntü organizasyonu, bütün uyarıcıların bir araya gelmesiyle oluşturulan izlenimi içerir. Bu izlenimler onu oluşturan duyumların toplamından farklıdır. Üçgenler: Zihin gözü sürekli olarak sıralı algısal organizasyon arayışındadır. Retinaya çarpan uyaran aynı, fakat yorumu farklıdır. Algılamada yönün etkisi (3 boyutlu, s.134)

Gestalt Kuralları Süreklilik, Tamamlama, Yakınlık, Benzerlik, Simetri, Küçüklük, Çevrelenme, Anlamlılık, Şekil-Zemin Dikkati yönelttiğimiz alana göre şekil-zemin yer değiştirebilir, diğeri gürültü haline geçer

Gestalt Teori STOP WAR STOP WAR PEACE NOW PEACE NOW

Gestalt Teori STOP WAR STOP WAR PEACE NOW PEACE NOW

Kanonik* Bakış Açıları Bir nesneyi en iyi temsil eden görüşlerdir veya bir biçimi tekrar hatırlamaya çalıştığımızda aklımıza ilk gelen görüntülerdir. Örnek: Çay bardağı, tabağı Farklı perspektiften çekilen at resimleri: Kanonik görünüşler en çabuk tanındı, uzaklaştıkça, reaksiyon zamanı arttı.

*Yapı ve görüntüyü bozmayan, basit ve en anlamlı şekil Kanonik* Bakış Açıları Bir nesneyi en iyi temsil eden görüşlerdir veya bir biçimi tekrar hatırlamaya çalıştığımızda aklımıza ilk gelen görüntülerdir. Örnek: Çay bardağı, tabağı Farklı perspektiften çekilen at resimleri: Kanonik görünüşler en çabuk tanındı, uzaklaştıkça, reaksiyon zamanı arttı.

*Yapı ve görüntüyü bozmayan, basit ve en anlamlı şekil Kanonik* Bakış Açıları Bir nesneyi en iyi temsil eden görüşlerdir veya bir biçimi tekrar hatırlamaya çalıştığımızda aklımıza ilk gelen görüntülerdir. Örnek: Çay bardağı, tabağı Farklı perspektiften çekilen at resimleri: Kanonik görünüşler en çabuk tanındı, uzaklaştıkça, reaksiyon zamanı arttı.

Pisa Kulesi Fotografları

Pisa Kulesi Fotografları

Pisa Kulesi Fotografları

Pisa Kulesi Fotografları

Pisa Kulesi Fotografları

Pisa Kulesi Fotografları

Pisa Kulesi Fotografları

Pisa Kulesi Fotografları

Pisa Kulesi Fotografları

Aşağıdan-Yukarıya Yukarıdan-Aşağıya Bir örüntüyü nasıl tanıyabiliriz? Tüy+göz+kuyruk+kulak = KÖPEK KÖPEK = Tüy+göz+kuyruk+kulak Bağlam Etkisi: Nesnelerin aşina olunan ortamlarda teşhis edilmesini kolaylaştırır, uygun ortamda değilse, teşhis edilmesini engeller (ör. steteskop/muayenehane)

Aşağıdan-Yukarıya Yukarıdan-Aşağıya Bir örüntüyü nasıl tanıyabiliriz? Tüy+göz+kuyruk+kulak = KÖPEK KÖPEK = Tüy+göz+kuyruk+kulak Bağlam Etkisi: Nesnelerin aşina olunan ortamlarda teşhis edilmesini kolaylaştırır, uygun ortamda değilse, teşhis edilmesini engeller (ör. steteskop/muayenehane)

Şablon Eşleştirme S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S Şablon içsel yapıyı işaret eder ve bu yapı duyusal uyaranlarla eşleştiği zaman, bir nesnenin tanınmasını sağlar. Barkod / Ürün fiyatı KART / K.A.R.T.

Geon* Teorisi İnsan bilgi işeme sistemi kompleks şekillere uygulanabilen sınırlı sayıda basit geometrik örneklere sahiptir. Biçim algılama kavramı geometrik ikonları temsil eden geon kavramı üzerine kurulmuştur. Bir fincan iki geondan ibarettir: Silindir+elips Geonlar alfabedeki harfler gibi bir sistem oluşturur. %65 lik kısmı silinmiş şekli tanımak?

*Geometrik İkon Geon* Teorisi İnsan bilgi işeme sistemi kompleks şekillere uygulanabilen sınırlı sayıda basit geometrik örneklere sahiptir. Biçim algılama kavramı geometrik ikonları temsil eden geon kavramı üzerine kurulmuştur. Bir fincan iki geondan ibarettir: Silindir+elips Geonlar alfabedeki harfler gibi bir sistem oluşturur. %65 lik kısmı silinmiş şekli tanımak?

Mini-deney (Biederman, 1987) İki grup oluşturalım: A ve B Gördüğünüz cismi yazın

Grup A

1.

2.

3.

4.

5.

Grup B

1.

2.

3.

4.

5.

Yanıtlar

1.

2.

3.

4.

5.

Geri getirilebilir uyarı: Kontürler aynı çizgide veya düzgün bir kıvrımda silindiğinde kolayca geri getirilebilir

Geri getirilemez uyarı: Kontürler içbükey bölgede silindiğinde veya yanlış yönlendiren simetri ve parallellikler gösterildiğinde.

Geonlar ve Sanat Paul Cezanne (empresyonist ressam) Pablo Picasso (soyut ressam) Koni, silindir ve küre Kübizmin doğması Las Meninas

Cezanne

Velasquez

Picasso

Picasso

Picasso

Kolaylaştırma Tekniği Bu teknikte bir uyaran kısa bir süre gösterilir, bir müddet sonra ikinci kez gösterip, tanıyıp tanımadıkları sorulur. Anlamsal Kolaylaştırma etkisi; Kırmızı-Kan daha çabuk tanınır. Örtük bellek ikinci sandalyeyi bilinçli olarak düşünmeden algılar. Kuyruklu piyano/düz piyano Kolaylaştırma etkisi kavramsaldan çok görseldir.

Özellik Analizi Kompleks bir uyarandan bilgiyi nasıl elde ettiğimiz problemine yaklaşım. Kompleks uyarıcılar, basit özelliklerine göre teşhis edilir. Doğuştan ve her bir hücreye özgü kortikal kodlar var. Bir örüntüye uzun bakarsak, daha çok bilgi ediniriz. Algı uyaranın doğası kadar, dikkat, amaç gibi yüksek seviyeli bilişsel süreçlere de bağlıdır.

Göz hareketleri ve Örüntü Algısı Resmin incelenmesi İnsanların ekonomik durumlarının tahmini Yaşlarının tahmini Misafir den önce ne yaptıkları Kıyafetlerin hatırlanması İnsanların durdukları yerler Misafirin aileyi ne zamandır görmüyor?

Göz hareketleri ve Örüntü Algısı Resmin incelenmesi İnsanların ekonomik durumlarının tahmini Yaşlarının tahmini Misafir den önce ne yaptıkları Kıyafetlerin hatırlanması İnsanların durdukları yerler Misafirin aileyi ne zamandır görmüyor?

Resmin incelenmesi Ekonomik durumun tahmini Yaşların tahmini Misafirden önce yaptıkları Kıyafetlerin hatırlanması Durulan yerin hatırlanması Misafir aileyi ne zamandır görmüyor

Prototip Eşleme Bir prototip bize bir örüntünün, prototipin tıpkısı değil de sadece benzeri olsa bile onu tanımamızı sağlar. Volkswagen farklı renk ve şekilde de olsa tanırız

Özet olarak Örüntü tanıma, bellekte bir işlemin yapıldığını varsayar. En basit seviyede ise örüntünün, bilgi deposunda tutulan bazı izlerin, duyusal bilgiyle eşleşen bazı süreçlerle belirlendiği öne sürülebilir.

Yalancı Bellek Deneklerin, prototipi yanlışlıkla daha önce gördüklerini zannettiklerini buldular. Yanlış teşhisin doğruluğuna olan güvenleri, önceden gerçekten görmüş oldukları şekilleri gördüklerine olan güvenlerinden daha fazla oldu Yalancı Bellek

Yalancı Bellek Bir örüntü hakkında bilgi edinme süreci: Örüntünün özellikleri hakkında bilgi edinme Özellikler arasındaki ilişki hakkında bilgi edinme DENEY: Hem Prototip yüzleri eski yüzler olarak değerlendirmişler, hem de kararlarına en yüksek oranda güvendiklerini belirtmişler.

Yalancı Bellek Bir örüntü hakkında bilgi edinme süreci: Örüntünün özellikleri hakkında bilgi edinme Özellikler arasındaki ilişki hakkında bilgi edinme DENEY: Hem Prototip yüzleri eski yüzler olarak değerlendirmişler, hem de kararlarına en yüksek oranda güvendiklerini belirtmişler.

Prototip Teori Merkezi-eğilim modeli: Prototip, bir kategorinin merkezi eğilimini temsil eden, bellekte depo edilmiş bir soyutlamadır. Nitelik-sıklığı modeli: Prototipin, modu veya en sık karşılaşılan niteliklerin kombinasyonunu temsil ettiğini iddia eder.

Biçim Algısı Bütüncül bir yaklaşım (fil örneği) Her bir teori doğru, ama aynı zamanda diğerlerinin desteğine ihtiyaç duyar. Bu nedenle, biçim algısıyla ilgili çoğu teoriler karşıt olmaktan çok, birbirini tamamlayıcıdır.

Uzmanların Örüntü Tanıması Satrançta örüntü tanıma Usta oyuncu vs yeni başlayan Oyun düzenini yeniden kurmak taşları bellekten yerleştirmek Usta oyuncuların grupları veya anlamlı kümeleri görme yeteneklerinin, verilen zaman diliminde daha çok bilgi elde etmelerini mümkün kıldığı görülmüştür.