Nöroşirürji Teknikleri Atlası Beyin Habitat Yayıncılık
2012 Habitat Yayıncılık Bu kitabın Türkçe basım hakları Habitat Yayıncılık tarafından devralınmıştır. Yasalarca belirlenen tüm haklar Habitat Yayıncılık tarafından saklı tutulur. Habitat Yayıncılık telif hakları kendisinde olan tüm yayınlarındaki (Türkçe telif eserlere işaret edilmiştir) yazılar, resim, şekil, figür, fotoğraf veya bilime katkı sağlayabilmek için iktibas edilmesinde fayda görülen ya da bilimsel çalışmaya kolaylık sağlayacak her türlü materyalin kullanılmasına izin verir ve bu şekilde ilan eder. Copyright of the original English language edition 2006 by Thieme Medical Publishers, New York Original Title: Atlas of Neurosurgical Techniques, Brain ISBN: 978-3-13-127541-7 ISBN: 3-13-127541-3 Kitabın Türkçe Adı: Nöroşirürji Teknikleri Atlası Çeviri Editörleri: Prof. Dr. Mehmet Nusret DEMİRCAN Prof. Dr. Ahmet ÇOLAK Prof. Dr. Murat KUTLAY Önsöz ve Editörden Sayfalarının Çevirisi: Cem ATABEY ISBN: 978-605-4084-42-5 Sayfa Tasarımı: Yusuf YAĞ Önemli Not: Tıbbi bilgiler sürekli olarak değişebilmektedir. Yeni araştırmalar ve klinik deneyler bilgilerimizi artırırken tedavide birtakım değişiklikleri de beraberinde getirebilir. Buradaki bilgilerin sağlayıcıları, yazarlar ve editörler ve hatta yayıncı, konunun standartlarına uyan ve de tam ve doğru bilgi sağlayabilmek için kendi alanlarındaki güvenilir sayılabilecek kaynaklara başvurmuşlardır. Yazarlar, editörler, yayımcı veya bu çalışmanın içerisinde bulunan diğer şahıslar, insan hatası olasılığı ve medikal bilgilerde oluşabilecek değişikliklerin de gözönünde bulundurulması gerektiğini hatırlatırken, buradaki bilgilerin tam ve doğru olduğunu temin eder ve olası herhangi bir hata, ihmal ve bilginin kullanımından doğacak sonuçlardan sorumlu değildir. Bilim insanlarının kitaptaki bilgileri diğer kaynaklarla doğrulamaları önerilmektedir. Örneğin; hekimlerin buradaki bilgilerin doğru olduğu ve tavsiye edilen dozda veya uygulama kontrendikasyonlarında değişiklik olup olmadığını uygulamayı düşündükleri ilaçların kutularında bulunan prospektüslerini okuyarak doğrulamalıdırlar. Bu öneri yeni veya sık kullanılmayan ilaçların kullanımında daha da önem kazanmaktadır. Bu kitapta kullanılan ürün isimleri, patentler, kaydedilmiş markalar veya patentli isimlerdir. Bu nedenle bir ismin marka olarak bildirilmemesi, yayımcının tasviri olarak yorumlanmamalıdır. Habitat Yayıncılık www.habitatyayincilik.com
Nöroşirürji Teknikleri Atlası Beyin Laligam N. Sekhar, M.D., F.A.C.S. and Vice Chairman University of Washington Director, Cerebrovascular Surgery Co-Director, Skull Base Surgery Harborview Medical Center Seattle, Washington Richard G. Fessler, M.D., Ph.D. John Harper Seeley and Chief Section of Neurosurgery Department of Surgery The University of Chicago Hospitals Chicago, Illinois Çeviri Editörleri: Prof. Dr. Mehmet Nusret DEMİRCAN GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Nöroşirürji Kliniği, İSTANBUL (Bölüm II:5-9, IX:75-76, X, XII) Prof. Dr. Ahmet ÇOLAK GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Nöroşirürji Kliniği, İSTANBUL (Bölüm III, V, VI, VII, VIII:63-67, XI, XIII, XIV) Prof. Dr. Murat KUTLAY GATA Tıp Fakültesi Nöroşirürji AD, ANKARA (Bölüm I, II:10-16, IV, VIII:46-62, IX:68-74)
İthaf Bu kitabı öğrencilerim, asistanlarım ve öğretim üyelerime ithaf ediyorum. Onların öğrenme merak ve azimleri bana ilham vermektedir. Aynı zamanda çocuklarım Raja, Daniela ve Krishna ya da bu kitabı ithaf ediyorum. Onlar da bana dünyanın sürekli bir değişim içinde olduğunu, çocuklarımızın mutlu ve güzel bir geleceğe sahip olmalarının bizim sorumluluğumuz altında olduğunu öğretmişlerdir. Bu kitabı Evrensel Kuvvete ithaf ediyorum ki o, her zaman bana rehberlik etmiş olup beni ve ailemi nöroşirurji nin çok sıkıntılı dönemlerinde destekleyip korumuştur. L.N.S.
İçindekiler Önsöz... 9 Önsöz... 10 Editörden... 11 Katkıda Bulunanlar... 12 BÖLÜM I: Giriş 1. Kraniyal Cerrahide Genel Prensipler ve Enstrümentasyon... 23 Albert L. Rhoton Jr. (Çeviri: Cem ATABEY) 2. Kafatabanı Cerrahisinde Anestezi Teknikleri... 54 Richard Peterson (Çeviri: Cem ATABEY) 3. Nörofizyolojik Monitörizasyon: Nöroşirürji İçin Bir Araç... 60 Robert J. Sclabassi, Jeffrey R. Balzer, Donald Crammond, ve Miguel E. Habeych (Çeviri: Cem ATABEY, Mehmet Şenol GÜNEY) 4. Nöroşirürjide Postoperatif Yoğun Bakım... 77 Kevin M. Dwyer, H. David Reines ve Samir M. Fakhry (Çeviri: Cem ATABEY) BÖLÜM II: Anevrizmalar 5. Anevrizma Cerrrahisinde Genel Prensipler... 97 Yuichiro Tanaka, Kazuhiro Hongo ve Shigeaki Kobayashi (Çeviri: Selçuk GÖÇMEN) 6. İnternal Karotid Arterin Supraklinoid Anevrizmaları... 107 Cargill H. Alleyne Jr. Ve Daniel L. Barrow (Çeviri: Selçuk GÖÇMEN) 7. İnternal Karotid Arter İnfraklinoid/Klinoid Anevrizmaları... 114 Gregory J. Zipfel, C. Michael Cawley, and Arthur L. Day (Çeviri: Selçuk GÖÇMEN) 8. Orta Serebral Arter Anevrizmaları... 125 Michael R. Chicoine ve Ralph G. Dacey Jr. (Çeviri: Selçuk GÖÇMEN) 9. Anterior Komunikan Arter Anevrizmaları... 134 Hirotoshi Sano (Çeviri: Selçuk GÖÇMEN) 10. Distal Anterior Serebral Arter ve Distal Orta Serebral Arter Anevrizmaları... 141 Hirotoshi Sano (Çeviri: Murat KUTLAY) 11. Baziler Tepe Anevrizmaları... 147 Michael Horowitz, Thomas Kopitnik ve Duke Samson (Çeviri: Murat KUTLAY) 12. Posterior Serebral Arter ve Orta-Baziler Arter Anevrizmaları... 157 Akira Yamamura (Çeviri: Murat KUTLAY) 13. Vertebrobaziler Bileşke ve Vertebral Arter Anevrizmaları... 163 Gabriel Gonzales-Portillo, Ernesto Coscarella, Roberto C. Heros, and Jacques J. Morcos (Çeviri: Murat KUTLAY) 14. Anevrizmalara Kafa Tabanı Yaklaşımları... 173 Laligam N. Sekhar and Chandrasekar Kalavakonda (Çeviri: Murat KUTLAY) 15. Dev Anevrizmalar... 187 A. Giancarlo Vishteh, Carlos A. David, and Robert F. Spetzler (Çeviri: Murat KUTLAY) 16. Annevrizmaların Tedavisinde Endovasküler Teknik... 195 Harry J. Cloft ve Jacques E. Dion (Çeviri: Murat KUTLAY) BÖLÜM III: Arteriovenöz Malfarmasyonlar 17. Arteriovenöz Malformasyonların Sınıflaması, Değerlendirilmesi ve Genel Tedavi Prensipleri... 203 Ram Prassad (Robin) Sengupta (Çeviri: Ali Kıvanç TOPUZ) 18. Serebral Arteriovenöz Malformasyonların Ameliyat Öncesi ve Terapötik Embolizasyonu... 212 Anton Valavanis ve Greg Christoforidis (Çeviri: Ali Kıvanç TOPUZ)
19. Frontal, Oksipital ve Temporal Arteriovenöz Malformasyonlar... 222 Allan Friedman ve Ketan Bulsara (Çeviri: Ali Kıvanç TOPUZ) 20. Silviyan ve Perimotor Arteriovenöz Malformasyonlar : Cerrahi Yönetim için Gerekçeler... 229 Feres E.A. Chaddad, Fabio L.F. Godinho, Rodrigo F.F. Naufal, Helder Tedeschi, ve Evandro de Oliveira (Çeviri: Ali Kıvanç TOPUZ) 21. İnterhemisferik Bölge Arteriovenöz Malformasyonları... 234 Fernando C.G. Pinto, Fabrizio R.F. Porro, Feres E.A. Chaddad Neto, Helter Tedeschi, ve Evandro de Oliveira (Çeviri: Ali Kıvanç TOPUZ) 22. Arka Çukur Arteriovenöz Malformasyonları... 238 James P. Chandler, Yannick Grenier, Crhristopher C. Getch, Eric J. Russell, ve H. Hunt Batjer (Çeviri: Ali Kıvanç TOPUZ) 23. Beynin Kavernöz Malformasyonları... 246 Robert C. Rostomily, Laligam N.Sekhar, and Foad Elahi (Çeviri: Ali Kıvanç TOPUZ) 24. Karotiko Kavernöz Fistül... 264 Gerard M. Debrun (Çeviri: Ali Kıvanç TOPUZ) 25. Galen Veni Anevrizmaları... 272 J. Parker Mickle (Çeviri: Ali Kıvanç TOPUZ) BÖLÜM IV: Tıkayıcı ve Hemorajik Vasküler Hastalıklar 26. Karotid Endarterektomi: Vasküler Cerrahi Bakış Açısı... 279 Dipankar Mukherjee (Çeviri: Cem ATABEY) 27. Karotid Endarterektomi: Nörolojik Bakış Açısından... 285 Sumon Bhattacharjee ve Christopher Loftus (Çeviri: Cem ATABEY) 28. Serebral Revaskülarizasyon... 292 Laligam N. Sekhar, Chandrasekar Kalavakonda, ve Foad Elahi (Çeviri: Cem ATABEY) 29. Serebral Revaskülarizasyon: Süperfisial Temporal-Orta Serebral Arter Anastomozu... 317 Fady T. Charbel, Kern H. Guppy, ve James I. Ausman (Çeviri: Cem ATABEY) 30. Serebral Venler ve Dural Sinüsler: Koruma ve Onarım... 324 Laligam N. Sekhar, Amitabha Chanda ve Akio Morita (Çeviri: Cem ATABEY) 31. Vertebral Arter Cerrahisi... 338 Bernard George (Çeviri: Cem ATABEY) BÖLÜM V: Beyin Tümörleri 32. Beyin Tümör Cerrahisinin Genel Prensipleri... 351 Raymond Sawaya (Çeviri: Göksel GÜVEN) 33. Stereotaktik Biyopsi... 360 Theodore H. Schwartz ve Michael B. Sisti (Çeviri: Göksel GÜVEN) 34. Yüksek Dereceli Astrositomaların Cerrahi Yönetimi... 366 Jack P. Rock ve L. Rosenblum (Çeviri: Göksel GÜVEN) 35A. Oligodendroglioma... 372 Ghassan K. Bejjani, Constantinos G. Hadjipanayis ve Marta Couce (Çeviri: Göksel GÜVEN) 35B. Ganglion Hücre Tümörleri... 375 Ghassan K. Bejjani ve Marta Couce (Çeviri: Göksel GÜVEN) 35C. Serebellar Astrositomalar... 380 Ian F.Pollack (Çeviri: Göksel GÜVEN) 36. Beyin Sapı ve Servikomedüller Tümörler... 389 George I. Jallo, Keith Y. C. Goh, ve Fred Epstein (Çeviri: Serdar KAYA) 37. Metastatik Beyin Tümörleri... 397 Scott R. Shepard ve Philip H. Gutin (Çeviri: Serdar KAYA) 38. Elegan Bölgelerdeki Tümörler... 407 Mikchel S. Berger ve Evren Keles (Çeviri: Serdar KAYA) 39. Konveksite Menenjiomları... 414 Satish Krishnamurthy ve Brian Homes (Çeviri: Serdar KAYA) 40. Torküler ve Peritorküler Menenjiyomlar... 422 Fabio Roberti, Carlos Acevedo ve Laligam N.Sekhar (Çeviri: Serdar KAYA) BÖLÜM VI: İntraventriküler Lezyonlar 41. Lateral, Üçüncü ve Dördüncü Ventriküllerde Yer alan Lezyonlara Cerrahi Yaklaşımlar... 433 Hung Tzu Wen, Antonio C.M.Mussi, Albert L.Rhoton Jr., Evandro de Oliveira ve Helder Tedeschi (Çeviri: Serdar KAYA)
BÖLÜM VII: Pineal Bölge Lezyonları 42. Pineal Bölge Lezyonlarına Supraserebellar Yaklaşım... 469 Jeffrey N. Bruce (Çeviri: Serdar KAYA) 43. Pineal Bölge Lezyonlarına Oksipital Transtentoryal ve Paryetal Yaklaşımlar... 475 Kazuhiro Hongo, Shigeaki Kobayashi ve Yuchiro Tanaka (Çeviri: Serdar KAYA) 44. Büyük Pineal Bölge Tümörlerine Kombine Supra ve İnfratentoryal Transsinus Yaklaşımı... 481 İbrahim M. Ziyal ve Laligam N.Sekhar (Çeviri: Serdar KAYA) 45. Pineal Bölge Lezyonlarına Stereotaktik Yaklaşımlar... 486 Douglas Kondziolka ve L. Dade Lunsford (Çeviri: Serdar KAYA) BÖLÜM VIII: Kafa Tabanı Lezyonları 46. Kafa Tabanı Cerrahisinin Genel Prensipleri... 493 J. J. Van Overbeeke (Çeviri: Ahmet ÇETİNKAL) 47. Anterior Kafa Tabanının Malign Tümörleri... 502 Ehab Hanna, Mark Linskey, Daniel Pieper (Çeviri: Ahmet ÇETİNKAL) 48. Orbita Tümörleri... 511 Jack Rootman ve Felix A. Durity (Çeviri: Ahmet ÇETİNKAL) 49. Olfaktor Oluk ve Planum Sfenoidale Menengiomları... 518 Christopher A. Bogaev ve Laligam N. Sekhar (Çeviri: Ahmet ÇETİNKAL) 50. Fibröz Displazi, Osteopetrozis ve Ossifying Fibromalar... 527 Sunil J. Patel (Çeviri: Ahmet ÇETİNKAL) Serdar KAYA) 51. Sfenoid Kanat Menenjiomları... 531 Jacques Brotchi ve Benoit Pirotte (Çeviri: Ahmet ÇETİNKAL) 52. Kavernöz Sinüs Tümörleri... 539 Cristopher Bogaev ve Laligam N. Sekhar (Çeviri: Ahmet ÇETİNKAL) 53. Transsfenoidal Yaklaşım ve Varyasyonları... 556 Ali F. Krisht (Çeviri: Ahmet ÇETİNKAL) 54. Hipofiz Makroadenomları: Transkranial Yaklaşım... 562 Gerardo Guinto, Fabrizio Cohn, Ramiro Perez-de la Torre ve Mauricio Gallardo (Çeviri: Ahmet ÇETİNKAL) 55. Hipofiz Makrodenomları: Transsfenoidal Yaklaşım... 570 Gerardo Guinto, Fabrizio Cohn, Ramiro Perez-de la Torre, Mauricio Galardo (Çeviri: Ahmet ÇETİNKAL) 56. Kraniofarenjiomlar... 578 J. J. van Overbeeke (Çeviri: Ahmet ÇETİNKAL) 57. Tentorium Tümörleri... 584 Saleem I. Abdulrauf and Ossama Al-Mefty (Çeviri: Ahmet EROĞLU) 58. Petroklival Menenjiomlar... 590 Cristopher Bogaev ve Laligham Sekhar (Çeviri: Ahmet EROĞLU) 59. Epidermoid ve Dermoid Kistler... 601 Albino Bricolo (Çeviri: Ahmet EROĞLU) 60. Kraniovertebral Bileşke: Uzak Lateral Yaklaşım... 611 Chandranath Sen ve Chun Siang Chen (Çeviri: Ahmet EROĞLU) 61. Foramen Magnum Menenjiomları: Uzak Lateral Yaklaşım... 616 Chandranath Sen, Chun Siang Chen (Çeviri: Ahmet EROĞLU) 62. Akustik Nöroma: Retrosigmoid ve Transpetrosal Yaklaşımlar... 619 Laligam N. Sekhar, Sajjan Sarma ve Amitabha Chanda (Çeviri: Ahmet EROĞLU) 63. Kafa Tabanı Lezyonları: Translabirentin ve Orta Çukur Yaklaşımları... 628 Derald E. Brackmann, Jose N. Fayad ve Robert M. Owens (Çeviri: Ahmet ÇOLAK) 64. Juguler Foramenin Paragangliomaları ve Schwannomaları... 634 Derald E. Brackmann, Jose N. Fayad ve Robert M. Owens (Çeviri: Ahmet ÇOLAK) 65. Beynin Vestibüler Olmayan Schwannomaları... 640 Laligam N. Sekhar, Sajjan Sarma, David A. Schessel ve Foad Elahi (Çeviri: Ahmet ÇOLAK) 66. Kordomalar ve Kondrosarkomalar... 655 Robert C. Rostomily, Laligam N. Sekhar ve Foad Elahi (Çeviri: Ahmet ÇOLAK) 67. Kraniyal Sinir ve Kafa Tabanı Rekonstrüksiyonu... 684 Christopher A. Bogaev ve Laligam N. Sekhar (Çeviri: Ahmet ÇOLAK) BÖLÜM IX: Epilepsi ve Fonksiyonel Ağrı Bozuklukları 68. İlaç Tedavisine Dirençli Epilepside Cerrahi Tedavi... 699 Ghassan K. Bejjani (Çeviri: Murat KUTLAY)
69. Parkinson Hastalığının Cerrahi Tedavisi... 708 Prithvi Narayan ve Roy A. E. Bakay (Çeviri: Murat KUTLAY) 70. Spazmodik Tortikollis... 715 Ronald Tasker (Çeviri: Murat KUTLAY) 71. İntraventriküler/Subaraknoid Morfin... 722 Amal Abou-Hamden ve Ghassan K. Bejjani (Çeviri: Murat KUTLAY) 72. Kranial Sinir Bası Sendromlarında Mikrovasküler Dekompresyon... 727 Laligham N. Sekhar, Dinko Stimac, ve Foad Elahi (Çeviri: Murat KUTLAY) 73. Trigeminal Nevralji Tedavisinde Radyofrekans ve Gliserol Rizotomi... 736 Rashid M. Janjua ve Jamal M. Taha (Çeviri: Murat KUTLAY) 74. Trigeminal Nevraljide Perkütan Balon Kompresyonu: Teknik ve Sonuçlar... 741 Jeffrey A. Brown (Çeviri: Murat KUTLAY) 75. VII. Kraniyal Sinir Tamiri... 746 Chris Danner, John Dornhoffer ve Mark Linskey (Çeviri: Hakan ŞİMŞEK) 76. Oksipital Nörektomi ve Dekompresyon... 750 Ghassan K. Bejjani ve Amal Abou- Hamden (Çeviri: Hakan ŞİMŞEK) BÖLÜM X: Kraniyoserebral Travma 77. Kraniyoserebral Travma ve Travmatik Hematomların Genel Prensipleri... 757 Jack Jallo ve Raj K. Narayan (Çeviri: Hakan ŞİMŞEK) 78. Kraniyal Travmaların Cerrahi Yönetimi... 765 Karin S. Bierbrauer (Çeviri: Hakan ŞİMŞEK) 79. Meninjiyomların Tedavisi Esnasında Venöz Sinüs Tamiri... 773 Marc Sindou (Çeviri: Hakan ŞİMŞEK) 80. Beyin Omurilik Sıvısı Kaçaklarının Cerrahi Yönetimi... 782 Bizhan Aarabi, Bert W O Malley, Jonathan E. Martin, ve Howard M.Eisenberg (Çeviri: Hakan ŞİMŞEK) 81. Nöropatik Ağrı için Motor Korteks Stimülasyonu... 791 Nikki Maartens, Dawn Carroll, Dipankar Nandi, Sarah L.F. Owen, Ioannis Panourias ve Tipu Z. Aziz (Çeviri: Hakan ŞİMŞEK) 82. Kompleks Kraniyal Defektlerin Yumuşak Doku ile Onarımı... 796 Douglas Kondziolka ve L. Dade Lunsford (Çeviri: Mehmet Nusret DEMİRCAN) BÖLÜM XI: Hidrosefalinin Yönetimi 83. Hidrostatik Basınç Dengeleme Cihazlı Programlanabilir Valv Kullanımı... 805 Gary Magram (Çeviri: Ahmet ÇOLAK) 84. Endoskopik Üçüncü Ventrikülostomi... 817 Kerry Crone (Çeviri: Ahmet ÇOLAK) BÖLÜM XII: Merkezi Sinir Sistemi Enfeksiyonları 85. Epidural Abse, Subdural Ampiyem, Beyin Absesi... 823 Lisa L. Guyot, Colleen B. Duffy, Murali Guthikonda ve Sabareesh Kumar Natarajan (Çeviri: Mehmet Nusret DEMİRCAN) BÖLÜM XIII: Stereotaktik Cerrahi 86. Tümörler ve Hareket Hastalıkları için Gama Knife Radyocerrahisi... 831 Douglas Kondziolka ve L. Dade Lunsford (Çeviri: Ahmet EROĞLU) 87. Lineer Akseleratör (LINAC) Radyocerrahisi... 838 Kelly D. Foote, William A. Friedman, Francis J. Bova, ve John M. Buatti (Çeviri: Emre ZORLU) BÖLÜM XIV: Minimal İnvaziv Cerrahi 88. Sıvı İçinde Nöroendoskopi (Beyin Omurilik Sıvısı Nöroendoskopisi)... 853 Gary Magram (Çeviri: Göksel GÜVEN) 89. Anevrizma ve Tümörlerin Endoskop Yardımlı Mikrocerrahisi... 859 Dinko Stimac, Laligam N. Sekhar ve Ramin Rak (Çeviri: Göksel GÜVEN) 90. Endoskop Yardımlı Mikrovasküler Dekompresyon... 865 Jacques Magnan ve Hani E. L. Garem Douglas Kondziolka ve L. Dade Lunsford (Çeviri: Göksel GÜVEN) 91. Endoskop Yardımlı Transsfenoidal Cerrahi... 871 Hae-Dong Joe ve Sun-Ho Lee (Çeviri: Göksel GÜVEN)
Önsöz Sanatımız ve büyüleyici nörolojik durumlardaki cerrahi yaklaşım kabiliyetimizi arttıran anatomi ve detaylı cerrahi teknikler ile ilgili bilgilerini bizlere aktaran hocalarımıza her zaman minnettarız. Nörolojik cerrahi alanı, hızla gelişmekte ve cerrahi farklılıklara sürekli dikkat gerektirmektedir. Standart tekniklerden gittikçe uzaklaşılmakta ve daha sofistifike tekniklere geçilmektedir. Benim gibi birçok cerrah da, çok şey öğrenmiş olduğu cerrahi atlas ve kitapları satın almıştır. Ve yıllar sonra hastalarımız adına daha iyisini yapmak için bu bizleri teşvik eder. Profesör Sekhar ve Fessler, beklenildiği gibi, pratik öneme sahip ve eşsiz güzellikte bir atlas yarattılar. Mesleklerinin ve alanlarının zirvesinde sayılan bu iki otörün sevgiyle anılan kitabıdır. Kitabın yayıncısı, gerçekten hatırı sayılır ve önemli bir editör seçerek bu derlemeyi oluşturmuştur. Profesör Sekhar ve Fessler, nörolojik cerrahi alanında mükemmel ve yenilikçi bir ikilidir. Her ikisi de yaratıcı teknik makale ve kitaplarla uzmanlıklarında ilerlemiştir. Onlardaki üstün psikomotor kabiliyet, teknik hâkimiyet, orijinal bakış açısı ve etkili eğitim stili; yazmaları, eğitmeleri ve bildiklerini göstermelerine izin vermiştir. Editörler, kendi alanlarında konularına hâkim, cerrahi tecrübe ve bilgilerini aktarmakta zorlanmayacak cerrahları, hastalıklar ve onlara cerrahi yaklaşım yolları ile ilgili bilgileri görsel ve yazılı olarak sunmaları için seçmiştir. Bundan dolayı yeni öğrenen cerrah adayları, ameliyatlarda asistanlık yapacak olanlar ve kendi başlarına ameliyatları yapacak olanlar bu çok güzel yazılmış ve resimleri basitçe çizilmiş olan kitaptan rahatlıkla yararlanıp onu sindirip ertesi sabah ameliyata girebilirler. Bu atlas, nörolojik hastalıklara endovasküler, endoskopik, minimal invazif ve steriotaksik en modern yollarla yaklaşımları sunmaktadır. Konuların yapısal bütünlüğü içinde tam ve kesin bir nöroşirürjiyen düşüncesi hâkimdir. Tüm otörler, biraz tarihsel giriş yapıp ardından endikasyonlar, yaklaşımlar, alternatif yaklaşım yolları, anestezi, cerrahi pozisyon, insizyon, diseksiyon, kapama ve postop bakımla ilgili bilgileri belirli bir düzen içinde sunmuşlardır. Yazılarda nadiren geçiş cümleleri mevcuttur. Mevcut cümleler ve paragraflarda en son literatürlere sadık kalınmıştır. Her bölüm titizlikle planlanmış olup okuyucunun pratiğe dökebileceği şekilde esnek, ardışık ve aktarılabilen bilgilerle cerrahi planlamayı yapacak kişinin entelektüel yapısına uygundur. Tablolar okuyucunun kolaylıkla anlayabileceği şekilde düzenlenmiştir. Şekiller doğru çizilmiş ve her hangi bir gereksiz bilgi içermeden alt yazıları konmuştur. Nöroşirürji Teknikleri Atlası, kesinlikle konusunda uzman, değerli bilgilere sahip, birçok karmaşık cerrahi teknikleri uygulayan ve bunları öğreten bir ekip tarafından hazırlanmıştır. Şüphesiz ki bu kitap, halen çalışan neslin eğitimindeki etkinliğini korurken, gelecek nesilleri yetiştirecek nöroşirürjiyenlere de ilham kaynağı olacaktır. Dr. Richard G. Ellenbogen, FACS Profesör ve Anabilim Dalı Başkanı Theodore S. Roberts Vakfı Nörolojik Cerrahi Kliniği Washington Üniversitesi Seattle, Washington
Önsöz Türk Nöroşirürjisi, her ne kadar Anadolu da yüzyıllardan beri münferit olarak değerli bilim adamlarıyla yaşamış olsa da ilk olarak 19. yüzyılın sonunda o dönemdeki şartlara uygun olarak askeri kökenli olarak kurumsal bir yapıda kurulmuştur. O dönemden sonra da özellikle II. Dünya Savaşı nı takiben son derece hızlı bir büyüme katederek halen 80 civarında eğitim veren 1500 üyeli dev bir kurum haline gelmiştir. Her sene yaptığımız ulusal kongremiz dışında eğitim ve öğretim gruplarımızın yaptığı toplantılar ve bölgesel toplantılarla yılda 35 civarında toplantı yapmaktayız. 2017 Dünya Beyin Cerrahisi Kongresini de net bir şekilde altı aday ülke arasında almamız dünyada Türk Nöroşirürjisi nin güçlü yerini gösteren önemli bir olaydır. Türkiye mizde eğitim görmüş ve burada yaşayıp mesleğini icra eden meslektaşlarımız yurtdışındaki birçok meslektaşının yaptığı ameliyatları daha başarılı sonuçlarla gerçekleştirmekte, hatta bilgi ve tecrübelerini Derneğimiz in düzenlediği bilimsel kongre ve sempozyumlar yanında yurtdışı kongrelerde davetli konuşmacı olarak paylaşmaktadırlar. Profesör Sekhar ve Fessler in nöroşirürji pratiğinde oldukça kullanışlı ve önemli bir yere sahip olan Nöroşirürji Teknikleri Atlası Beyin bizlere gerek detaylı anatomik ve gerekse ayrıntılı cerrahi teknik bilgileri ile yol gösterici olmuştur. Bundan dolayı kendilerine minnettarız. Editörler, kitabın hazırlanması safhasında konularında deneyimli ve bilgilerini en ince detayına kadar aktarabilecek olan cerrahları seçmişlerdir. Bilgilerini ve mesleklerini gerek yeni öğrenen gerekse öğrenme yoluna kendini adamış nice cerraha aktarmaları için mükemmel bir editörlük örneği göstererek düzenlemişlerdir. Her ne kadar elektronik ve bilişim teknolojileri ilerlemiş olsa da her Nöroşirürjiyenin kütüphanesinde bulunması gereken bu değerli kitabın Türkçe çevirisinin yapılması genç nesil Nöroşirürji uzmanları ve asistanları için bulunmaz bir fırsat olmuştur. Çeviri Editörlüğünü Sayın Prof. Dr. Mehmet Nusret DEMİRCAN, Prof. Dr. Ahmet ÇOLAK ve Prof. Dr. Murat KUTLAY ın üstlendiği Nöroşirürji Teknikleri Atlası Beyin in hiç kuşkum yoktur ki Türk Nöroşirürjisine katkısı yadsınamaz. Bu sebeple başta Sayın Editörler olmak üzere, çevirileri yapan tüm değerli meslektaşlarıma ve teknik kadroya teşekkür ederim. Prof. Dr. Murad BAVBEK Türk Nöroşirürji Derneği Yönetim Kurulu Başkanı
Editörden Pittsburg Üniversitesinde nöroşirürji asistanı olduğum dönemlerde birçok cerrahi yaklaşım tekniğini öğrendiğim ve en iyi dostum olan Ludwig Kempe nin Operatif Nöroşirürji kitabını elimden düşürmezdim. Daha sonra Kafa Tabanı Tümörleri Cerrahisi ve Kraniyal Mikrocerrahi Teknikler ve Yaklaşımlar isimli iki kitap yazdım. Bu kitaplar asistanlar, meslektaşlarım ve dünyanın birçok yerinde çalışan nöroşirürjiyenlerce okunan popüler kitaplar haline geldi. İşte bu kitapların başarısı, Richard Fessler ile beni kraniyal ve spinal nöroşirürji olmak üzere birçok otörün katılımıyla nöroşirürjikal cerrahiler, endikasyonlar, teknikler, komplikasyonlar ve sonuçlar konusunda birlikte üzerinde çalışmaya yöneltti. Bu Cilt in çok kuvvetli olmasında, kraniyal cerrahi konusunda dünyaca ünlü ve meşhur uzmanların katkıları göz ardı edilemez. Birçok otörün katıldığı bir çalışmanın ürünü olan bu kitabın yararlı bir kaynak olmasının nedeni standart tedavi yöntemi olarak bilinen yöntemlere farklı bakış açısı ve yaklaşım yolu getirmiş olmasıdır. Nöroşirürji, her 5 yılda bir ilerleyen ve her 10 yılda bir yeni alanların katıldığı sürekli değişen bir bilim dalıdır. Hala birçok basit ve eski tekniklerle cerrahi tedaviler yapılırken bir yandan da yeni cerrahi yaklaşım teknikleri ortaya çıkmaktadır. Alanlarında uzman olmak isteyen genç nöroşirürjiyenler bu kitaptan öğrendikleri bilgiler ile diğer öğrenme modaliteleri olan video görüntüler, kurslar ve eğitim seminerlerini birleştirmelidirler. Tüm genç meslektaşlarıma, yaptıkları tüm cerrahilerin endikasyonları, sonuçları ve anatomik görüntü kayıtlarını tutmalarını ve saklamalarını öneririm. Bir cerrah, her yıl sonunda bir önceki yılı analiz etmeli ve kendi performansını artırıp daha iyi bir Nöroşirürjiyen olmaya çalışmalıdır. Yeni bilgi ve kabiliyet kazanımı, bir cerrahı her zaman daha ilerleyici ve genç kılar. Nöroşirürji bir bilim olduğu kadar aynı zaman da bir sanattır ve cerrahlar arasında da değişik kabiliyetlere sahip kişilerden oluşacaktır. Ancak her zaman için iyi bir cerrah daima kendisini geliştirmeye çalışmalı ve mesleğinde ilerleme çabasında olmalıdır. Deneyim, hasta sayısıyla orantılı olsa da, Uzmanlık her bir hastadan öğrenilenle kazanılır. Bir nöroşirürjiyenin esas amacı deneyimli bir uzman olmak olmalıdır. Ben günlük yaşantımızda meditasyon ve ibadet gibi İlahi kuvvetlerin varlığının etkili olduğuna inanıyorum. Nöroşirürjiyenler, hastalarının hayatını tehdit edici bir hastalıktan kurtulması durumunda ne kadar sevinirlerse, iyi geçen bir cerrahi sonrasında oluşan komplikasyona bağlı hastalarını kaybettiklerinde de bir o kadar kendilerini kötü hissederler. Bu insani duygular ve vicdani sorgulamanın bir sonucudur. Beyin cerrahları olarak bizler, hastalarımızın kraniyal ve spinal sorunlarını çözmeye gerekli özeni göstermekteyiz. Günlük pratiğimizde, birçok ilaç firması tarafından hastalarımızı sadece ilaçla tedavi etmeye çalışmak, hastalar tarafından ameliyatsız çözüm yolları bulmak, diğer taraftan hastane idarecileri tarafından sürekli ameliyat yapmak ve kanunlar ve sigorta şirketleri tarafındanda malpraktis korkusuyla zorlanmaktayız. Bu nedenle her nöroşirürjiyen kendi prensip ve etik kurallarını oluşturmalı ve her hastasına doğru yöntemle yaklaşabilmelidir. Ek bilgi L.N.S. Birçok otörün bir arada bulunduğu böyle bir kitabı çıkartmak ve hazırlamak sevgiyle olur. Bölümlerin hazırlanması için harcanan emek ve zaman, bunların düzenlenmesi, şekiller üzerinde çalışma ve kitabın son halini alması için hiçbir parasal katkı alınmamış ya da bu katkı az tutulmuştur. Gerçek kazanç, genç beyin cerrahlarının eğitimlerine katkıda bulunabilmenin verdiği mutluluktur. Bu kitaba bölüm yazılarıyla katkıda bulunup basılmasını bekleyen değerli yazarların hepsi onura layıktır. Bazı yazarlar bölüm konularını kabul etmiş olsalar da yazılarını göndermemişlerdir. Bu nedenle editörler ya kendileri bu bölümleri yazmış ya da daha deneyimsiz otörlerden yardım almışlardır. Bu nedenle onlara minnettarım. Birlikte daha önceden çalıştığım meslektaşlarım ve asistanlarım, bölümlerin hazırlanması ve kaynakların kontrolü ve okunmasında yardım ettiler. Bu kitabın hazırlanması sırasında saatlerce benimle birlikte yardımcı editör olarak değerli vakitlerini harcayan Dr. Sabareesh Kumar Natarajan ı da burada anmak isterim. Bu kitabın önemli bir özelliği de çizimleridir. Gerek yazarların kendileri ve gerekse Jennifer Pryll ve Tony Pazos bu çizimler üzerinde oldukça yoğun bir şekilde çalıştılar. Son olarak, bu kitabın hazırlanmasında benimle birlikte çalışan Richard Fessler, birçok yazar ve Thieme çalışanları övgüye layıktır. Burada özellikle Thieme çalışanlarından Brian Scanlon, Richard Rothschild, Anne Vinnicombe, Timothy Hiscock, Birgitta Brandenburg ve Ave McCracken ı anmak isterim. L.N.S.
Katkıda Bulunanlar Yazarlar: Bizhan Aarabi, M.D. Associate Director of Neurotrauma University of Maryland Medical Center Baltimore, Maryland Amal Abou-Hamden, M.B.B.S., B.Med.Sc.(Hons) Neurosurgery Registrar Royal Adelaide Hospital South Australia, Australia Saleem I. Abdulrauf, M.D., F.A.C.S. Director Cerebrovascular and Skull Base Surgery Program Division of Neurological Surgery Saint Louis University School of Medicine St. Louis, Missouri Carlos Acevedo, M.D. Centra Medico Clinica de Occidente Cali, Columbia Ossama Al-Mefty, M.D. University of Arkansas for Medical Sciences Little Rock, Arkansas CargillH.AlleyneJr, M.D. Associate Medical College of Georgia Augusta, Georgia James 1. Ausman, M.D., Ph.D. University of California, Los Angeles, Medical Center Los Angeles, California Tipu Z. Aziz, M.D., F.R.C.S. Nuffield Department of Surgery University of Oxford Consultant Neurosurgeon Radcliffe Infirmary Oxford Radcliffe Hospitals NHS Trust Oxford, United Kingdom Roy A. E. Bakay, M.D. and Vice Chairman Rush Presbyterian-St. Luke s Medical Research Center Chicago, Illinois Jeffrey R. Balzer, M.D. Associate University of Pittsburgh Medical Center Pittsburgh, Pennsylvania Daniel L. Barrow, M.D. Emory University School of Medicine Atlanta, Georgia H. Hunt Batjer, M.D. Northwestern University Feinberg School of Medicine Chicago, Illinois Ghassan K. Bejjani, M.D. Clinical Assistant University of Pittsburgh Medical Center Pittsburgh, Pennsylvania Mitchel S. Berger, M.D. University of California at San Francisco San Francisco, California Sumon Bhattacharjee, M.D. Fellow University of Virginia Medical Center Charlottesville, Virginia Karin S. Bierbrauer, M.D. Associate of Neurosurgery Cincinnati Children s Hospital Medical Center Division of Pediatric Neurosurgery Cincinnati, Ohio Christopher A. Bogaev, M.D. Assistant Division of Neurosurgery University of Texas Health Science Center at San Antonio San Antonio, Texas
Nöroşirürji Teknikleri Atlası Beyin 13 Francis J. Bova, Ph.D. University of Florida Gainesville, Florida Derald E. Brackmann, M.D. House Ear Institute Los Angeles, California Albino Bricolo, M.D. University Hospital Verona, Italy Jacques Brotchi, M.D., Ph.D. Erasme Hospital-Free University of Brussels Brussels, Belgium Jeffrey A. Brown, M.D. Long Island, New York Jeffrey N. Bruce, M.D. of Neurological Surgery Director Bartoli Brain Tumor Laboratory Columbia-Presbyterian Medical Center New York, New York John M. Buatti, M.D. Laboratory Profesor and Head Department of Radiation Oncology University of Iowa Iowa City, Iowa Ketan Bulsara, M.D. Department of Surgery Division of Neurosurgery Duke University Durham, North Carollina Dawn Carroll Pain Research Unit University of Oxford and Oxford Radcliffe Hospitals NHS Trust Oxford, United Kingdom Michael Cawley, M.D. Assistant Emory University School of Medicine Atlanta, Georgia Feres E. A. Chaddad, M.D. Neurosurgeon Institute de Ciências Neurológicas São Paulo, Brazil Amitabha Chanda, M.D. Calcutta, India James P. Chandler, M.D. Associate Northwestern Memorial Hospital Chicago, Illinois Fady T. Charbel, M.D. University of Illinois at Chicago Chicago, Illinois Chun Siang Chen, M.D. St. Luke s Roosevelt Hospital Center New York, New York Michael R. Chicoine, M.D. Assistant Washington University School of Medicine St. Louis, Missouri Greg Christoforidis, M.D. Institute of Neuroradiology University Hospital of Zurich Zurich, Switzerland Harry J. Cloft, M.D., Ph.D. Department of Radiological Neurosurgery Mayo Clinic College of Medicine Rochester, Minnesota Fabrizio Cohn, M.D. Hospital de Especialidades University of Mexico Mexico City, Mexico Ernesto Coscarella, M.D. Research Assistant University of Miami Miami, Florida Donald Crammond, M.D. Assistand University of Pittsburgh Medical Center Pittsburgh, Pennsylvania Kerry Crone, M.D. of Neurosurgery and Pediatrics Department of Pediatric Neurosurgery University of Cincinnati Medical Center Cincinnati, Ohio Ralph G. Daceyjr., M.D. Washington University School of Medicine St. Louis, Missouri Chris Danner, M.D. Department of Head and Neck Surgery University of California at San Diego San Diego, California
14 Nöroşirürji Teknikleri Atlası Beyin Carlos A. David, M.D. Director Cerebrovascular and Skull Base Surgery Lahey Clinic Medical Center Burlington, Massachusetts Clinical Assistant Tufts University School of Medicine Boston, Massachusetts Arthur L. Day, M.D., Associate Chair, and Program Director Department of Neurovascular Surgery Harvard Medical School Brigham and Woman s Hospital Boston, Massachusetts Evandro de Oliveira, M.D., Ph.D. Director Instituto de Ciências Neurológicas University of Campinas Sao Paulo, Brazil Gerard M. Debrun, M.D. Emeritus University of Illinois at Chicago Chicago, Illinois Jacques E. Dion, M.D., F.R.C.P. (C) Departments of Radiology and Neurosurgery Emory University School of Medicine Atlanta, Georgia John Dornhoffer, M.D. Assistant, Director of Residency Program Department of Otolaryngology University of Arkansas for Medical Sciences Little Rock, Arkansas Colleen B. Duffy, R.N., B.S.N., C.N.R.N. Wayne State University Detroit, Michigan Felix Durity, M.D. Emeritus Division of Neurosurgery University of British Columbia Vancouver, Canada Kevin M. Dwyer, M.D. Trauma Services INOVA Fairfax Hospital Falls Church, Virginia Howard M. Eisenberg, M.D. Chairman University of Maryland Medical Center Baltimore, Maryland Foad Elahi, M.D. Neurosurgery Research Fellow University of Washington Seattle, Washington Fred Epstein, M.D. Director, INN Foundation Institute for Neurology and Neurosurgery Beth Israel Institute for Neurology and Neurosurgery New YorK, New York Samir M. Fakhry, M.D. Trauma Services INOVA Fairfax Hospital Falls Church, Virginia Jose N. Fayad, M.D. Clinical Studies Department House Ear institute Los Angeles, California Kelly D. Foote, M.D. University of Florida Gainesville, Florida Allan Friedman, M.D. Chief of Neurosurgery Department of Surgery Division Of Neurosurgery Duke Medical Center Durham, North Carolina William A. Friedman, M.D. University of Florida Gainesville, Florida Mauricio Gallardo, M.D. Hospital de Especialidades University of Mexico Mexico City, Mexico Hani El Garem, M.D. Assistant Department of Otorhinolaryngology University of Alexandria Alexandria, Egypt Bernard George, M.D. Hospital Lariboisiere Paris, France Christopher C. Getch, M.D. Associate Northwestern University Feinberg School of Medicine Chicago, Illinois Fábio L F. Godinho, M.D. Neurosurgeon Institute de Ciências Neurológicas Sao Paulo, Brazil
Nöroşirürji Teknikleri Atlası Beyin 15 Keith Y. C. Goh, M.D. Singapore General Hospital Singapore, Singapore Gabriel A. Gonzales-Portillo, M.D., F.A.C.S. Neurological Surgeon Tampa, Florida Yannick Grenier, M.D. Northwestern University Feinberg School of Medicine Chicago, Illinois Gerardo Guinto, M.D. Hospital de Especialidades University of Mexico Mexico City, Mexico Kern H. Guppy, M.D., Ph.D. University of Illinois at Chicago Chicago, Illinois Murali Guthikonda, M.D. Wayne State University Detroit, Michigan Philip H. Gutin, M.D. Director Service Memorial Sloan Kettering Cancer Center New York, New York Lisa L Guyot, M.D., Ph.D., M.B.A. Genesys Regional Medical Center Grand Blanc, Michigan Miguel E. Habeych, M.D., M.P.H. Assistant University of Pittsburgh Medical Center Pittsburgh, Pennsylvania Ehab Hanna, M.D. and Director of Skull Base Surgery Department of Head and Neck Surgery University of Texas M. D. Anderson Cancer Center Houston, Texas Roberto C. Heros, M.D. and Co-Chairman University of Miami Miami, Florida Brian Holmes, M.D., F.A.C.S. Neurological Specialists LLC Hagerstown, Maryland Kazuhiro Hongo, M.D. Shinshu University School of Medicine Matsumoto, Japan Michael Horowitz, M.D. Associate University of Pittsburgh Medical Center Pittsburgh, Pennsylvania George I. Jallo, M.D. Assistant Johns Hopkins University Baltimore, Maryland Jack Jallo, M.D. Assistant Temple University Philadelphia, Pennsylvania Rashid M. Janjua M.D. University of Louisville Louisville, Kentucky Hae-Dongjho, M.D., Ph.D. Allegheny General Hospital Pittsburgh, Pennsylvania Chandrasekar Kalavakonda, M.D. Neurosurgeon Appollo Hospital Chennai, India Yoko Kato Fujita Health University Toyoake, Japan G. Evren Keles, M.D. University of California at San Francisco San Francisco, California Shigeaki Kobayashi, M.D., Ph.D. Emeritus Komoro Kosei General Hospital Matsumoto, Japan Douglas Kondziolka, M.D., M.Sc, F.R.S.C, F.A.C.S. Peter J.Jannetta and Vice-Chairman University of Pittsburgh Medical Center Pittsburgh, Pennsylvania Thomas Kopitnik, M.D. Casper, Wyoming Donald N. Krieger Associate Research
16 Nöroşirürji Teknikleri Atlası Beyin Presbyterian University Hospital Pitsburg, Pennsylvania Satish Krishnamurthy, M.D., M.Ch. Assistant SUNY Upstate Medical University Syracuse, New York Ali F. Krisht, M.D. University of Arkansas for Medical Sciences Little Rock, Arkansas Sun-Ho Lee, M.D. College of Medicine Seoul National University Seoul, Korea Mark Linskey, M.D. University of California, Irvine Irvine, California Christopher Loftus, M.D. Temple University Medical Center Philadelphia, Pennsylvania L. Dade Lunsford, M.D., F.A.C.S. Lars Leksell University of Pittsburgh Medical Center Pittsburgh, Pennsylvania Nikki Maartens Radcliffe Infirmary Oxford Radcliffe Hospitals NHS Trust Oxford, United Kingdom Jacques Magnan, M.D. University Aix Marseille II Department of Otorhinolaryngology Hospital Nord Marseille, France Gary Magram, M.D. Clinical Associate George Washington University INOVA Fairfax Hospital Falls Church, Virginia Jonathan E. Martin, M.D. Resident Walter Reed Army Medical Center (previously) Washington, D.C J. Parker Mickle, M.D. University of Florida Gainesville, Florida Jacques J. Morcos, M.D., F.R.C.S. Eng., F.R.C.S. Ed. Associate Department of Neurology and Otolaryngology University of Miami Miami, Florida Akio Morita, M.D. Associate University of Tokyo Tokyo, Japan Dipankar Mukherjee, M.D., P.C, F.A.C.S., V.CERT., R.V.T. Clinical Associate Georgetown University School of Medicine INOVA Fairfax Hospital Falls Church, Virginia Antônio C. M. Mussi, M.D. University of Florida Gainesville, Florida Dipankar Nandi, M.D. Radcliffe Infirmary Oxford Radcliffe Hospitals NHS Trust Oxford, United Kingdom Prithvi Narayan, M.D. Assistant Mount Sinai School of Medicine New York, New York Raj K. Narayan, M.D. Mayfield University of Cincinnati College of Medicine Mayfield Clinic Cincinnati, Ohio Sabareesh Kumar Natarajan, M.D., M.S. Senior Fellow, Cerebrovascular Surgery University of Washington Seattle, Washington Rodrigo F. F. Naufal, M.D. Neurosurgeon Institute de Ciencias Neurologicas Sao Paulo, Brazil Michael Olding, M.D., F.A.C.S. Associate of Surgery Division of Plastic and Reconstructive Surgery George Washington University Medical Center Washington, D.C.
Nöroşirürji Teknikleri Atlası Beyin 17 Bert W. O Malley, M.D. Chairman Department of Otorhinolaryngology Director PENN Otolyrngology Residency Program Co-Director Head and Neck Cancer Center Hospital of the University of Pennsylvania Health System Philadelphia, Pennsylvania Sarah L. F. Owen, B.A. Radcliffe Infirmary Oxford Radcliffe Hospitals NHS Trust Oxford, United Kingdom Robert M. Owens, M.D. Owens Ear Clinic Dallas, Texas Ioannis Panourias Radcliffe Infirmary Oxford Radcliffe Hospitals NHS Trust Oxford, United Kingdom SunilJ. Patel, M.D. Medical University of South Carolina Charleston, South Carolina Ramiro Perez-de la Torre, M.D. Hospital de Especialidades University of Mexico Mexico City, Mexico Richard Peterson, M.D. Department of Neurology University of Washington Seattle, Washington Daniel Pieper, M.D. Michigan Head and Spine Institute, PLLC Southfield, Montana Fernando C. G. Pinto, M.D. Neurosurgeon Institute de Ciencias Neurologicas Sao Paulo, Brazil Benoit Pirotte, M.D. Associate Erasme Hospital-Free University of Brussels Brussels, Belgium Ian F. Pollack, M.D. University of Pittsburgh Children s Hospital of Pittsburgh Pittsburgh, Pennsylvania Fabrizio R. F. Porro, M.D. Neurosurgeon Institute de Ciencias Neurologicas Sao Paulo, Brazil Ramin Rak, M.D. Resident University of New Mexico Albuquerque, New Mexico H. David Reines, M.D. Vice Chair Department of Surgery INOVA Fairfax Hospital Falls Church, Virginia Albert L. Rhoton, M.D. University of Florida-Shands Hospital Gainesville, Florida Fabio Roberti, M.D. Chief Resident in Neurosurgery George Washington University Medical Center Washington, D.C. Jack P. Rock, M.D. Associate Henry Ford Medical Center Detroit, Michigan Jack Rootman, M.D. Ophthalmology and Pathology Department of Ophthalmology University of British Columbia Eye Care Centre Vancouver, Canada Mark L. Rosenblum, M.D. Henry Ford Medical Center Detroit, Michigan Robert C. Rostomily, M.D. Associate University of Washington School of Medicine Seattle, Washington EricJ. Russell, M.D. Department of Radiology Northwestern Memorial Hospital Chicago, Illinois Duke Samson, M.D. University of Texas Southwestern Medical Center Dallas, Texas
18 Nöroşirürji Teknikleri Atlası Beyin Hirotoshi Sano, M.D. Fujita Health University Toyoake, Japan Sajjan Sarma, M.D. Ruby General Hospital Kolkata, India Raymond Sawaya, M.D. Baylor Medical College Houston, Texas David A. Schessel, M.D., Ph.D. Associate of Otolaryngology/Neurosurgery George Washington University Medical Center Washington, D.C. Theodore H. Schwartz, M.D. Assistant Weill Medical College of Cornell University New York Presbyterian Hospital New York, New York Robert J. Sclabassi, M.D., Ph.D. Presbyterian University Hospital Pittsburgh, Pennsylvania Laligam N. Sekhar, M.D., F.A.C.S. and Vice Chairman University of Washington Director, Cerebrovascular Surgery Co-Director, Skull Base Surgery Harborview Medical Center Seattle, Washington Chandranath Sen, M.D. Chairman Co-Director The Center for Cranial Base Surgery St. Luke s Roosvelt Hospital New York, New York Ram Prasad (Robin) Sengupta, M.D. Regional Neurosciences Center Newcastle General Hospital Newcastle upon Tyne, United Kingdom Scott R. Shepard, M,D. Clinical Instructor Division of Neurosurgery University of Medicine and Dentistry of New Jersey Robert Wood Johnson Medical School New Brunswick, New Jersey Marc Sindou, M.D., D.Sc. Hospital Neurologique P. Wertheimer University of Lyon Lyon, France Michael B. Sisti, M.D. Columbia University College of Physicians and Surgeons New York, New York Robert F. Spetzler, M.D. Director Barrow Neurological Institute J.N. Harber Chairman of Neurological Surgery Phoenix, Arizona Section of Neurosurgery University of Arizona Tucson, Arizona Dinko Stimac, M.D., Ph.D. Assisant Osijek University Clinical Hospital Osijek Osijek, Croatia Jamal M. Taha, M.D. Wallace-Kettering Neuroscience Institute Kettering Medical Network Advanced Neurosurgery, Inc. Kettering, Ohio Yuichiro Tanaka, M.D. Associate Shinshu University School of Medicine Matsumoto, Japan Ronald R. Tasker, M,D., F.R.C.S (C.) Emeritus University of Toronto Division of Neurosurgery Toronto Western Hospital Toronto, Canada HelderTedeschi, M.D. Neurosurgeon Institute de Ciências Neurologicas Sao Paulo, Brazil Anton Valavanis, M.D. Department of Neuroradiology Universitat Hospital Zurich Zurich, Switzerland J. J. van Overbeeke, M.D., Ph.D. of Neurosurgery St. Elizabeth Hospital Medical Center Tilburg, The Netherlands A. Giancarlo Vishteh, M,D. Director of Neurosurgery J. C. Lincoln Health Network Phoenix, Arizona
Nöroşirürji Teknikleri Atlası Beyin 19 Hung Tzu Wen, M.D. Attending Neurologist Hospital das Clínicas University of São Paulo São Paulo, Brazil Akira Yamamura, M.D. Chiba University School of Medicine Chiba-shi, Japan Gregory J. Zipfel, M.D. Assistant and Neurology Washington University School of Medicine St. Louis, Missouri Ibrahim M. Ziyal, M.D. Associate University of Ankara Ankara, Turkey Çevirenler: Mehmet Nusret DEMİRCAN Ahmet ÇOLAK Ali Kıvanç TOPUZ Cem ATABEY Selçuk GÖÇMEN Ahmet EROĞLU Emre ZORLU (GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Nöroşirürji Kliniği, İSTANBUL) Murat KUTLAY Serdar KAYA (GATA Tıp Fakültesi Nöroşirürji AD, ANKARA) Ahmet ÇETİNKAL Hakan ŞİMŞEK (Kasımpaşa Asker Hastanesi Nöroşirürji Kliniği, İSTANBUL) Göksel GÜVEN (Diyarbakır Asker Hastanesi Nöroşirürji Kliniği, DİYARBAKIR) Mehmet Şenol GÜNEY (GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Nöroloji Kliniği, İSTANBUL)
Bölüm I Giriş 1. Kranial Cerrahide Genel Prensipler ve Enstrümentasyon 2. Kafatabanı Cerrahisinde Anestezi Teknikleri 3. Nörofizyolojik Monitörizasyon: Nöroşirürji için bir Araç 4. Nöroşirürjide Postoperatif Yoğun Bakım