ERCÝYES ÜNÝVERSÝTESÝ HASTANESÝNDE ORTOPEDÝK CERRAHÝ GÝRÝÞÝMLERDEN SONRA GELÝÞEN CERRAHÝ ALAN ÝNFEKSÝYONLARININ PREVALANSI

ARAÞTIRMALAR (Research Reports) ERCÝYES ÜNÝVERSÝTESÝ HASTANESÝNDE ORTOPEDÝK CERRAHÝ GÝRÝÞÝMLERDEN SONRA GELÝÞEN CERRAHÝ ALAN ÝNFEKSÝYONLARININ PREVALANSI Prevalence of surgical wound infections following orthopedic surgery at Erciyes University Hospital Orhan Yýldýz 1, Emine Alp 1, Fuat Duygulu 2, Bilgehan Aygen 1, Bülent Sümerkan 3, Mehmet Doðanay 1 Özet Amaç: Erciyes Üniversitesi Hastanesinde ortopedik cerrahi giriþim sonrasý geliþen cerrahi alan infeksiyonlarýnýn (CAÝ) prevalansýný ve iliþkili risk faktörlerini saptamak, etken mikroorganizmalarý ve mortalite oranlarýný belirlemek Hastalar ve Yöntem: 21-27 Aralýk 2003 tarihleri arasýnda bir haftalýk prevalans çalýþmasý yapýldý. Ortopedik cerrahi geçiren hastalarda CAÝ nin belirlenmesi ve sýnýflandýrýlmasýnda Center for Disease Control (CDC) tanýmlamalarý kullanýldý. Tüm hastalar operasyon sonrasý dönemde dört hafta süreyle izlendi ve geliþen CAÝ kaydedildi. Hastalarýn týbbi kayýtlarý gözden geçirildi ve 12 olasý risk faktörü belirlendi. CAÝ risk faktörlerinin tanýmlamak için istatistiksel analiz yapýldý. Bulgular: Çalýþmaya alýnan 60 hastanýn sekizinde (%13.3) CAÝ geliþti. Saptanan CAÝ nin hepsi yüzeyel insizyonel CAÝ idi. CAÝ geliþme riski operasyon öncesi yatýþ süresiyle (odds ratio [OR], 1.261; 95% confidence interval [CI], 1.100-1.445; p=0.001) ve antibiyotik profilaksi süresiyle (OR, 1.197; 95% CI, 1.053-1.360; p=0.01) artmaktaydý. Staphylococcus aureus (%36.4) ve Pseudomonas aeruginosa (%27.3)CAÝ geliþen hastalarda en sýk saptanan mikroorganizmalardý. Sonuç: Operasyon öncesi yatýþ süresinin uzun olmasý ve uzun süreli antibiyotik profilaksisi ortopedik cerrahi giriþim sonrasý CAÝ geliþmesiyle baðýmsýz olarak iliþkili risk faktörleriydi. CAÝ geliþmesine katkýda bulunan olasý faktörlerin belirlenmesi ortopedik cerrahi geçiren hastalara en uygun hasta bakýmýnýn verilmesine, mortalitenin ve morbiditenin azalmasýna katkýda bulunacaktýr. Anahtar Kelimeler: Cerrahi yara enfeksiyonlarý; Prevalans; Ortopedik cerrahi; Risk faktörleri. Abstract Purpose: To determine the prevalence of surgical site infections (SSIs) after orthopedic surgery at Erciyes University hospital and to identify associated risk factors, predominant infecting organisms and mortality rates. Patients ad Methods: A week prevalence study was carried out between December 21st and December 27th, 2003. Center for Disease Control criteria were used prospectively to identify cases of SSI in patients who underwent orthopedic surgery. All patients were followed for a four weeks postoperatively and all SSIs were recorded. The complete medical records of each case were reviewed, and data on 12 possible risk factors were extracted. Statistical analyses were performed to identify the risk factors for SSIs. Results: A total of eight postoperative SSIs were identified among 60 cases included in the study, with a resulting overall infection rate of 13.3%. Infection was limited to soft tissue in all cases. The risk of SSI was increased by the duration of preoperative hospitalization (odds ratio [OR], 1.261; 95% confidence interval [CI], 1.100-1.445; p=0.001) and duration of antimicrobial prophylaxis (OR, 1.197; 95% CI, 1.053-1.360; p=0.01). The predominantly isolated microorganisms in patients with SSIs were Staphylococcus aureus (36.4%) and Pseudomonas aeruginosa (27.3%). Conclusion: In orthopedic surgery, longer duration of preoperative hospitalization and antimicrobial prophylaxis were independently associated with SSI after orthopedic surgery. Identification of the risk factors for SSIs will contribute to improve patient care and may decrease mortality and morbidity of orthopedic surgery patients. Key Words: Orthopedics; Prevalence; Risk factors; Surgical wound infections. 1 Erciyes Ün. Týp Fak. Ýnf. Hast. ve Klin.Mikr. AD, Kayseri, TURKEY 2 Erciyes Ün. Týp Fak. Ortopedi AD, Kayseri, TURKEY 3 Erciyes Ün. Týp Fak. Mikrobiyoloji ve Klin.Mikr. AD, Kayseri, TURKEY. Geliþ tarihi: 16 Mart 2005 Erciyes Týp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 28 (2) 057-064, 2006 57

Erciyes Üniversitesi Hastanesinde Ortopedik Cerrahi Giriþimlerden Sonra Geliþen Cerrahi Alan Ýnfeksiyonlarýnýn Prevalansý Cerrahi alan infeksiyonlarý (CAÝ) yüksek morbidite ve mortalite oranlarýyla hastanede yatýþ süresinin uzamasýna ve tedavi maliyetlerinin artmasýna neden olan önemli bir sorundur. CAÝ sýk görülen hastane infeksiyonlarý nedenleri arasýnda üçüncü sýrada yer almaktadýr. Hastaneye yatan tüm hastalarýn %14-16 sýnda CAÝ geliþtiði bildirilmektedir (1). Ülkemizde deðiþik merkezlerde yapýlan çalýþmalarda CAÝ sýklýðý %20-39.3 arasýnda deðiþmektedir (2-7). Noso-LÝNE projesi kapsamýnda toplanan 1998 Türkiye verilerinde CAÝ yaklaþýk %22 oranýyla nozokomiyal infeksiyonlar içinde ikinci sýrada yer almaktadýr (8). CAÝ sýklýðý ülkelere göre büyük farklýlýklar gösterdiði gibi, hastanenin büyüklüðüne, baþvuran hastalarýn özelliklerine, uygulanan cerrahi tekniklere, operasyonun tipine göre merkezler arasýnda ve ayný merkezdeki farklý cerrahi üniteleri arasýnda da farklar gösterebilmektedir. Sadece postoperatif hastane infeksiyonlarý deðerlendirildiðinde CAÝ ilk sýrada yer almaktadýr. National Nosocomial Infections Surveillance System (NNIS) sonuçlarýna göre bu grupta yer alan hastalarda geliþen infeksiyonlarýn %38 i CAÝ dir (9). Ülkemizde yapýlan bir çalýþmada CAÝ nin %65.4 oranýyla postoperatif nozokomiyal infeksiyonlar içinde en sýk görülen infeksiyonlar olduðu bildirilmektedir (10). Son yýllarda ortopedik giriþim türü ve sayýsýnda büyük artýþlar olduðu görülmektedir. Postoperatif ortopedik infeksiyonlar uygun antibiyotik tedavilerine raðmen uygulanan cerrahinin etkisiz olmasýna, hastanýn zarar görmesine veya ölümüne yol açmaktadýr. Bu çalýþmada Erciyes Üniversitesi Týp Fakültesi Hastanesi Ortopedi Kliniði nde opere edilen hastalarda geliþen cerrahi alan infeksiyonlarýnýn haftalýk prevalansýnýn deðerlendirmesi, operasyon öncesi ve operasyon sýrasýnda CAÝ geliþmesine katkýda bulunan risk faktörleri ve CAÝ geliþen hastalardan izole edilen mikroorganizmalar ve antibiyotik duyarlýlýklarýnýn saptanmasý amaçlanmýþtýr. HASTALAR VE YÖNTEM Bu çalýþma 21-27 Aralýk 2003 tarihleri arasýnda 1300 yataklý Erciyes Üniversitesi Týp Fakültesi Hastanesi 75 yataklý Ortopedi Kliniði nde haftalýk prevalans çalýþmasý olarak yapýldý. Bu klinikte yýlda yaklaþýk 2400 operasyon yapýlmaktadýr. Haftalýk prevalans çalýþmasýnýn yapýldýðý dönemde Ortopedi Kliniði nde opere edilen tüm hastalar çalýþmaya dahil edildi. Hastalarýn demografik verileri, mevcut altta yatan hastalýklarý, sigara alýþkanlýklarý, American Society of Anesthesiologists (ASA) ya göre fiziksel durum sýnýflamalarý, preoperatif ve postoperatif yatýþ süreleri, antibiyotik profilaksisinde kullanýlan antibiyotikler ve süreleri, operasyonun süresi, cerrahi yaranýn ve geliþen CAÝ nin tipi, uygulanan kan transfüzyonlarý gibi CAÝ geliþmesinde etkili olan risk faktörleri kaydedildi (11,12). CAÝ sürveyansý infeksiyon kontrol doktoru ve hemþireleri tarafýndan hastaya ve laboratuvara dayalý olarak gerçekleþtirilmiþ olup, opere edilen tüm hastalar hastanede yattýklarý dönemde, taburcu olduktan sonra poliklinik kontrolleriyle dört hafta süreyle izlendiler. CAÝ belirlenmesi ve sýnýflandýrýlmasýnda Center for Disease Control (CDC) tanýmlamalarý kullanýldý (13). Cerrahi antibiyotik profilaksisinde seçilen antibiyotiðin ve uygulama süresinin uygunluðu Erciyes Üniversitesi Ýnfeksiyon kontrol Komitesi nin hazýrladýðý cerrahi antibiyotik profilaksisi rehberine göre belirlendi (14). CAÝ geliþtiði düþünülen hastalarýn cerrahi yaralarýndan gram boyama ve kültürler için uygun mikrobiyolojik örnekler ve kan kültürleri alýndý. Ýzole edilen mikroorganizmalar ve antibiyotik duyarlýlýk durumlarý kaydedildi. Hastalardan izole edilen etkenlere göre uygun antimikrobiyal tedavileri belirlendi. 58 Erciyes Týp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 28 (2) 057-064, 2006

Orhan Yýldýz, Emine Alp, Fuat Duygulu, Bilgehan Aygen, Bülent Sümerkan, Mehmet Doðanay Ýstatistiksel Analiz Tüm istatistiksel deðerlendirmeler SPSS 10.0 (Statistical Packages for Social Sciences; SPSS Inc., Chicago, Illinois, USA) kullanýlarak yapýldý. Gruplar arasý farkýn belirlenmesinde niteliksel deðiþkenlerde X 2 ve Fisher in Kesin X 2 testi, sürekli sayýsal deðiþkenlerde t-testi kullanýldý. Risk faktörlerinin belirlenmesinde lojistik regresyon analizi yapýldý. Veriler ortalama±standart sapma olarak verildi ve p<0.05 anlamlý kabul edildi. BULGULAR Çalýþmaya 21-27 Aralýk 2003 tarihleri arasýnda ortopedik cerrahi giriþim geçiren 32 (%53.3) si kadýn, 28 (%46.7) i erkek olmak üzere toplam 60 hasta dahil edildi. Yaþ ortalamasý 49.03±21.14 yýl idi. Hastalarýn demografik özellikleri Tablo 1 de görülmektedir. CAÝ geliþen ve geliþmeyen hastalar arasýnda bu veriler açýsýndan anlamlý bir fark gözlenmedi. Cerrahi giriþim tipi deðerlendirildiðinde 50 (%83.3) hastaya temiz, 10 (%16.7) hastaya kontamine veya kirli cerrahi giriþim uygulanmýþtý. Temiz cerrahi yarasý olan tüm hastalara ve kontamine veya kirli cerrahi yarasý olan altý olguya olmak üzere toplam 54 (% 93.3) hastaya sefazolin profilaksisi verilmiþti. Hastalarýn %93.3 ü uygun antimikrobiyal profilaksi almýþtý ve %23.3 ünde profilaksi süreleri hastanemizde uygulanan rehbere uygundu. Çalýþma kapsamýna alýnan 60 hastanýn sekizinde (%13.3) hastane infeksiyonu geliþtiði ve bu infeksiyonlarýn hepsinin yüzeyel insizyonel CAÝ olduðu saptandý. Geliþen infeksiyonlarýn %50 si kontamine veya kirli cerrahi yarasý olan hastalarda saptandý. CAÝ geliþmesine katkýda bulunan risk faktörleri deðerlendirildiðinde CAÝ geliþen hastalarda preoperatif yatýþ süresi ve uygulanan ortalama antimikrobiyal profilaksi süresi CAÝ geliþmeyen hastalara göre istatistiksel olarak anlamlý oranlarda yüksek bulundu (p=0.0001, Tablo 2). Benzer þekilde kontamine veya kirli cerrahi giriþim geçiren hastalarda CAÝ oraný temiz cerrahi yarasý olan hastalara göre istatistiksel olarak anlamlý oranlarda yüksekti (p=0.002). Operasyon süresinin, protez cerrahisinin, kan transfüzyonunun, antimikrobiyal profilakside kullanýlan antibiyotiðin türü ile CAÝ geliþmesi arasýnda iliþki gözlenmedi. CAÝ geliþmesinde etkili olan risk faktörleri lojistik regresyon analizi ile deðerlendirildiðinde operasyon öncesi yatýþ süresinin ve antimikrobiyal profilaksi süresinin CAÝ geliþmesine katkýda bulunduðu saptandý (sýrasýyla p=0.001 ve p=0.01, Tablo 3). Cinsiyet, yaþ, altta yatan hastalýk varlýðý, ASA skorunun >1 olmasý, antimikrobiyal profilaksinin uygun olmamasý, operasyon süresi ve kan transfüzyonunun CAÝ geliþmesinde istatistiksel olarak anlamlý rol oynamadýðý saptandý. CAÝ geliþen sekiz hastadan izole edilen 11 mikroorganizmanýn dördü (%36.4) Staphylococcus aureus, üçü (%27.3) Pseudomonas aeruginosa ve kalan dört izolat Escherichia coli (%9.1), Acinetobacter baumannii (%9.1), Serratia marcescens (%9.1) ve Morganella morganii (%9.1) idi. S.aureus suþlarýnýn dördünün de metisiline dirençli olduðu saptandý. CAÝ ye neden olan ve cerrahi yaradan izole edilen gram negatif mikroorganizmalar genel olarak beta-laktam/beta-laktamaz inhibitörü kombinasyonlarýna, üçüncü kuþak sefalosporinlere, aminoglikozitlere, kinolonlara ve karbapenemlere duyarlýydý. Antibiyotik tedavileri izole edilen mikroorganizmalarýn antimikrobiyal duyarlýlýk durumuna göre belirlendi ve 7-10 gün süreyle uygulandý. CAÝ geliþen hastalarýn hepsinde uygulanan antibiyotik tedavisiyle klinik ve mikrobiyolojik kür saðlandý. Olgularýn hiçbirinde geçirilen operasyona veya infeksiyona iliþkin komplikasyon ve mortalite gerçekleþmedi. Postoperatif ortalama yatýþ süreleri CAÝ geliþen hastalarda 41.87±36.19 gün ve geliþmeyen hastalarda 15.34±15.88 gün idi. Yatýþ süreleri açýsýndan iki grup arasýnda istatistiksel olarak anlamlý fark saptandý (p=0.001). Erciyes Týp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 28 (2) 057-064, 2006 59

Erciyes Üniversitesi Hastanesinde Ortopedik Cerrahi Giriþimlerden Sonra Geliþen Cerrahi Alan Ýnfeksiyonlarýnýn Prevalansý TARTIÞMA Hastanemiz cerrahi ve dahiliye yoðun bakým ünitelerinde hastaya ve laboratuvara dayalý aktif sürveyans sistemiyle 1997 yýlýndan beri hastane infeksiyonlarý izlenmekte ve infeksiyon kontrol politikalarý uygulanmaya çalýþýlmaktadýr. 1999-2001 yýllarý arasýnda yoðun bakým ünitelerinde hastane infeksiyon oranýmýz %9.3 ve bu hastalarda geliþen CAÝ oraný ise %12.2 idi (15). Bu çalýþmada bir haftalýk dönemde ortopedik cerrahi uygulanan 60 hasta bir ay süreyle aktif sürveyans yöntemiyle izlendi. Bu dönem içerisinde klinik ve laboratuvar sonuçlarýna göre hastalarýn sekizinde (%13.3) CAÝ geliþtiði gözlendi. Hastalarýn hiçbirinde CAÝ dýþýnda hastane infeksiyonu geliþmedi. CAÝ nin önlenmesi çabalarýna karþýn, NNIS verilerine göre Amerika Birleþik Devletleri nde yýlda 34 milyon cerrahi iþlem uygulanmakta ve 300.000-800.000 olguda CAÝ saptanmaktadýr (16). Postoperatif hastane infeksiyonlarý arasýnda CAÝ ilk sýrada yer almaktadýr ve NNIS verilerine göre bu hastalarda CAÝ oraný %38 dir (9). Ülkemizde ise CAÝ, 1995-1996 yýllarýnda 15 merkezden toplanan verilerinin deðerlendirilmesi sonrasý %10-65.4 ile ilk sýradadýr (10,17,18). CAÝ geliþmesine katkýda bulunan pek çok risk faktörü belirlenmiþtir (11). Bu açýdan cerrahi yaranýn tipi büyük önem taþýmaktadýr (19). Çalýþmamýzda CAÝ nin %50 si kontamine veya kirli cerrahi yarasý olan hastalarda geliþti. Kontamine veya kirli cerrahi giriþim geçiren hastalarda CAÝ oraný temiz cerrahi yarasý olan hastalara göre istatistiksel olarak anlamlý oranlarda yüksekti (p=0.002). Ýnfeksiyon kontrol önlemleriyle önlenebilecek risk faktörleri açýsýndan deðerlendirildiðinde CAÝ geliþen hastalarda preoperatif yatýþ süresi ve uygulanan ortalama antimikrobiyal profilaksi süresi CAÝ geliþmeyen hastalara göre anlamlý oranlarda yüksekti (p=0.0001, Tablo 2). Preoperatif yatýþ süresinin uzun olmasý CAÝ geliþmesine katkýda bulunan önemli faktörler arasýnda yer almaktadýr. Uzamýþ yatýþ süreleri hastalarýn bakteriyel floralarýnýn deðiþmesine ve çoklu antibiyotik dirençli mikroorganizmalarla kolonize olmalarýna neden olmaktadýr. Özellikle operasyon öncesi dört günden uzun süre yatan hastalarda CAÝ geliþme riski daha yüksektir. Elektif cerrahi giriþim uygulanacak hastalarýn operasyon öncesi yatýþ sürelerinin 24 saati aþmamasý önerilmektedir. (20,21). Profilaktik antibiyotik uygulamasý postoperatif infeksiyon riskini azalttýðý klinik çalýþmalarla kanýtlanan cerrahi giriþimler için önerilmektedir. Amaç, bakteriyel floranýn azaltýlmasý ve konaðýn normal savunma mekanizmalarýnýn karþý koyabileceði düzeye getirilmesidir. Profilaktik antibiyotiðin optimum uygulama zamaný, ameliyattan 30-60 dakika öncedir ve genel olarak profilaktik antibiyotiðin tek doz olarak verilmesi yeterlidir (22). Ortopedik giriþimler sonrasý geliþen infeksiyonlarýn pek çoðundan stafilokoklar sorumludur. Sefazolin olasý patojenlere etkili, kemik, yumuþak doku ve serumda yeterli düzeylere ulaþmasý, dar spektrumlu, ucuz ve toksisitesinin düþük olmasý nedeniyle önerilmektedir (23). Çalýþmamýzda kontamine veya kirli cerrahi yarasý olan dört olgu dýþýnda tüm hastalara (% 93.3) sefazolin profilaksisi uygulanmýþtý. Hastanemizde kullandýðýmýz cerrahi antibiyotik profilaksi rehberine göre uygun olmayan antibiyotik profilaksisiyle CAÝ geliþmesi arasýnda bir iliþki saptanmadý. Hastalarýn %93.3 üne uygun antibiyotik profilaksisi verilmiþ, ancak hastalarýn %23.3 ü seçilen antibiyotiði uygun sürelerde almýþtý. Uygulanan antibiyotik profilaksisinin süresi 5.58±5.84 gün idi ve CAÝ geliþen hastalarda (12.12±7.49 gün) geliþmeyen hastalara göre (4.57±4.90 gün) anlamlý oranlarda uzundu (p=0.0001, Tablo 2). Buna karþýn operasyon süresinin, kan transfüzyonunun, antibiyotik profilaksisinde seçilen antibiyotiðin CAÝ geliþmesine katkýda bulunmadýðý saptandý. Operasyon öncesi yatýþ süresinin ve antimikrobiyal profilaksi süresinin uzun olmasýnýn CAÝ geliþmesine katkýda bulunduðu logistik regresyon analiziyle de gösterildi (sýrasýyla p=0.001 ve p=0.01, Tablo 3). 60 Erciyes Týp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 28 (2) 057-064, 2006

Orhan Yýldýz, Emine Alp, Fuat Duygulu, Bilgehan Aygen, Bülent Sümerkan, Mehmet Doðanay NNIS verilerine göre CAÝ nin 2/3 ünün yüzeyel insizyonel, 1/3 ünün organ-boþluk infeksiyonu olduðu bildirilmektedir (9). Çalýþmamýzda olgularýn hepsinde yüzeyel insizyonel CAÝ geliþtiði gözlendi. Bunun nedeni hastalara uygulanan ortopedik giriþimlerin hiçbiri organ-boþluk iliþkili olmamasýydý. Saptanan CAÝ oranlarýnýn literatür verilerine göre düþük olmasý çalýþmaya alýnan hasta sayýsýnýn az olmasýyla veya olgularýn çoðunun temiz cerrahi yaraya sahip olmalarýyla açýklanabilir. Buna karþýn cerrahi giriþim uygulanan hastalarýn postoperatif dönemde sadece dört hafta süreyle izlenebilmesi ve özellikle protez cerrahisi uygulanan olgularda operasyondan sonra bir yýl içinde CAÝ geliþebilmesi nedeniyle doðru olarak saptanamamamýþ olabilir. Tüm bu koþullar, hastanemizde ortopedik cerrahi uygulanan hastalarda geliþen CAÝ oranlarýnýn gerçekte daha yüksek olduðunu düþündürmektedir. NNIS verilerine göre CAÝ ye neden olan mikrorganizmalar sýklýk sýrasýna göre Staphylococcus aureus, koagülaz negatif stafilokoklar, enterokok türleri, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa ve enterobakter türleridir (24). Ülkemizde yapýlan bir çalýþmada stafilokoklar %25.2 oranýyla CAÝ etkenleri içinde ilk sýrada yer almaktadýr. CAÝ ye neden olan mikroorganizmalar sýklýkla cerrahi giriþim uygulanan bölgenin normal flora bakterileridir. Bu nedenle CAÝ etkenleri evrensel üniformite gösterir. NNIS verileri CAÝ den izole edilen mikroorganizmalarýn oranýnýn son 10 yýl içinde deðiþmediðini göstermektedir. Çalýþmamýzda CAÝ geliþen sekiz hastadan izole edilen 11 mikroorganizmanýn dördünün (%36.4) S.aureus olduðu ve olgularýn hiç birinden koagülaz negatif stafilokok izole edilmediði saptandý. Koagülaz negatif stafilokoklarýn CAÝ etkenleri arasýnda yer almamasý, bu bakterinin genellikle protez cerrahisiyle iliþkili olmasý ve çalýþma periyodu içinde protez cerrahisi oranlarýnýn düþük olmasýyla açýklanabilir. Ýzole edilen S.aureus türlerinin hepsi metisiline dirençliydi, ancak gram negatif bakterilerin antibiyotikler direnç oranlarý yüksek deðildi. CAÝ ye neden olan mikroorganizmalarda antibiyotiklere direnç artýþý önemli bir sorundur. Aðýr ve immünsüprese hastalarýn ameliyat edilebilirliðinin artmasý, geniþ spektrumlu antibiyotiklerin yaygýn olarak kullanýlmasý ve antibiyotik profilaksi sürelerinin uzun olmasý antibiyotiklere direncin artýþýnda büyük rol oynamaktadýr (20,25). Sonuçlar CAÝ geliþmesini önlemek için olasý risk faktörlerinin en aza indirilmesi, elektif cerrahi uygulanacak hastalarýn operasyon öncesi yatýþ sürelerinin kýsaltýlmasý ve operasyon sonrasý cerrahi yara bakýmýnýn uygun olarak yapýlmasý gerektiðini düþündürmektedir. Ayrýca CAÝ ye neden olan mikroorganizmalarý ve duyarlýlýk durumlarýný saptamak ve en uygun yaklaþýmlarý belirlemek amacýyla hastaya ve laboratuvara dayalý aktif sürveyans çalýþmalarýnýn yararlý olacaðý kanýsýndayýz. Tablo 1. Hastalarýn demografik özellikleri Ýnfeksiyon geliþen (n=8) Ýnfeksiyon geliþmeyen (n=52) Yaþ (yýl)* 56.12±21.6 47.94±21.07 49.03±21.14 Cinsiyet (kadýn/erkek) 3/5 29/23 32/28 Toplam (n=60) Altta yatan hastalýk varlýðý (n,%) 2 (25) 14 (26.9) 16 (26.7) p >0.05 ASA** skoru >1 (n,%) 1(12.5) 14 (26.9) 15 (25) Sigara alýþkanlýðý (n,%) 2 (25) 13 (25) 15 (25) *Ortalama±SD, **American Society of Anesthesiologists Erciyes Týp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 28 (2) 057-064, 2006 61

Erciyes Üniversitesi Hastanesinde Ortopedik Cerrahi Giriþimlerden Sonra Geliþen Cerrahi Alan Ýnfeksiyonlarýnýn Prevalansý Tablo 2. Operasyon öncesi ve operasyon sýrasýnda CAÝ geliþmesine katkýda bulunan risk faktörlerinin deðerlendirilmesi Ýnfeksiyon geliþen (n=8) Ýnfeksiyon geliþmeyen (n=52) Toplam (n=60) X² p Preoperatif yatýþ süresi (gün)* 16.62±10.64 4.09±4.18 5.76±6.85 0.0001 Operasyon süresi (saat)* 2.12±0.64 2.13±0.74 2.13±0.72 >0.05 Uygun antibiyotik profilaksisi alan (n,%) 6 (75) 50 (96.2) 56 (93.3) 4.986 >0.05 Uygun süre profilaksi alan (n,%) 1(12.5) 13 (25) 14 (23.3) 0.606 >0.05 Ortalama profilaksi günü* 12.12±7.49 4.57±4.90 5.58±5.84 0.0001 Protez cerrahisi (n,%) 2 (25) 14 (26.9) 16 (26.7) 0.267 >0.05 Kontamine veya kirli cerrahi giriþimler 5 (62.5) 5 (9.61) 10 (16.67) 13.962 0.002 Kan transfüzyonu yapýlan 1(12.5) 14 (26.9) 15 (25) 0.769 >0.05 *Ortalama±SD, Tablo 3. Cerrahi alan infeksiyonu geliþmesinde etkili olan risk faktörlerinin logistik regresyon analizi Baðýmsýz deðiþkenler Odds Oraný Güvenlik Aralýðý p Cinsiyet (erkek) 2.101 0.454-9.738 >0.05 Yaþ (>60 yýl) 2.059 0.453-9.247 >0.05 Altta yatan hastalýk varlýðý 0.905 0.163-5.02 >0.05 ASA skoru (>1) 0.388 0.044-3.441 >0.05 Preoperatif yatýþ süresi 1.261 1.100-1.445 0.001* Uygun olmayan profilaksi 8.333 0.985-70.480 0.05 Profilaksi süresi 1.197 1.053-1.360 0.01** Operasyon süresi (>1 saat) 1.465 0.16-13.423 >0.05 Kan transfüzyonu yapýlan 0.388 0.044-3.441 >0.05 *Preoperatif yatýþ süresi için birinci günden sonraki her gün CAÝ geliþme olasýlýðý %26 artmaktadýr. **Antibiyotik profilaksi süresi için birinci günden sonraki her gün CAÝ geliþme olasýlýðý %20 artmaktadýr. 62 Erciyes Týp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 28 (2) 057-064, 2006

Orhan Yýldýz, Emine Alp, Fuat Duygulu, Bilgehan Aygen, Bülent Sümerkan, Mehmet Doðanay KAYNAKLAR 1. Smyth ET, Emmerson AM. Surgical site infection surveillance. J Hosp Infect 2000; 45: 173-184. 2. Taþyaran MA, Ertek M, Çelebi S, Harbigil A, Kýzýloðlu G. Atatürk Üniversitesi Hastaneleri nde hastane infeksiyonlarý: 1999 yýlý sonuçlarý. Hastane Ýnfeksiyonlarý Dergisi 2001; 5: 38-42. 3. Özkurt Z, Erol S, Parlak M, Yýlmaz Þ. Atatürk Üniversitesi Hastanelerinde hastane infeksiyonlarý: 1998 yýlý sonuçlarý. Hastane Ýnfeksiyonlarý Dergisi 2000; 4: 156-159. 4. Çetin B, Yalçýn AN, Turgut H, Kaleli I, Orhan N. Pamukkale Üniversitesi Hastanesi nde hastane infeksiyonlarý. Hastane Ýnfeksiyonlarý Dergisi 1999; 3: 161-164. 5. Erhan M, Tülek N, Mert A. SSK Ankara Eðitim Hastanesi nde hastane infeksiyonlarý sürveyansý. Hastane Ýnfeksiyonlarý Dergisi 1998; 2: 94-98. 6. Willke A, Baþkan S, Palabýyýkoðlu Ý, Erdem B, Köse T. Ankara Üniversitesi Týp Fakültesi Ýb-ni Sina Hastanesi nde 1992-1998 yýllarýnda gözlenen hastane infeksiyonlarý. Hastane Ýnfeksiyonlarý Dergisi 2001; 5: 31-37. 7. Geyik FM, Kökoðlu ÖF, Hoþoðlu S, Ayaz C, Boþnak V. Dicle Üniversitesi Hastanesi nde nozokomiyal infeksiyonlar 1998. Hastane Ýnfeksiyonlarý Dergisi 2000; 4: 160-163. 8. Dokuzoðuz B. Cerrahi alan infeksiyonlarýnda mikrobiyoloji ve epidemiyoloji. Hastane Ýnfeksiyonlarý Dergisi 2001; 5: 84-87. 9. National Nosocomial Infections Surveillance (NNIS) System report, data summary from January 1990 May 1999. Am J Infect Control 1999; 27: 520-532. 10. Dað Z, Coþkun D, Göktaþ P. Genel cerrahi kliniklerinde postoperatif nozokomiyal infeksiyon sürveyansý. Hastane Ýnfeksiyonlarý Dergisi 1998; 2: 103-111. 11. Wong ES. Surgical site infection. In: Mayhall DG (ed.), Hospital epidemiology and infection control. Lippincott, Philadelphia 1999, pp 189-210. 12. Mak PH, Campbell RC, Irwin MG. The ASA Physical Status Classification: inter-observer consistency. American Society of Anesthesiologists. Anaesth Intensive Care 2002; 30: 633-640. 13. Horan TC, Gaynes RP, Martone WJ, Jarvis WR, Emori TG. CDC definitions of nosocomial surgical site infections, 1992: a modification of CDC definitions of surgical wound infections. Am J Infect Control 1992; 20: 271-274. 14. Alp E, Yýldýz O, Ýnfeksiyon Kontrol Komitesi Üyeleri. Erciyes Üniversitesi Týp Fakültesi Cerrahi Antibiyotik Profilaksisi Rehberi. Erciyes Týp Dergisi 2004; 26 (1). 15. Yýldýz O, Soylu S, Aygen B, Sungur M, Güven M. Nozokomiyal yoðun bakým infeksiyonlarýnýn surveyansý. Hastane Ýnfeksiyonlarý Kongresi, Ankara, 11-14 Nisan 2002, Kongre Kitabý, ss 86. 16. Gaynes RP. Surveillance of Nosocomial Infections. In: Bennett JV, Brachman PS (ed.), Hospital Infections. Lippincott-Raven Publishers, Philadelphia 1998, pp 65-85. 17. Arman D. Türkiye de hastane infeksiyonu kontrolüne yönelik çalýþmalar. Hastane Ýnfeksiyonlarý Dergisi 1997; 1: 144-152. 18. Hasçelik G. Cerrahi Alan Ýnfeksiyonlarýnýn Etyoloji, Epidemiyoloji ve Laboratuvar Tanýsý. Hastane Ýnfeksiyonlarý Dergisi 1999; 3: 225-230. 19. Cruse PJ, Foord R. The epidemiology of wound infection. A 10-year prospective study of 62,939 wounds. Surg Clin North Am 1980; 60: 27 40. 20. Mangram AJ, Horan TC, Pearson ML, Silver LC, Jarvis WR, the Hospital Infection Control Practices Advisory Committee. Guideline for prevention of surgical site infection 1999. Infect Control Hosp Epidemiol 1999; 20: 247-278. 21. Coelho JC, Wiederkehr J, Lerner H, Buffara VA Jr, Marchesini JC. Evaluation of preoperative hospitalization duration in skin flora. Acta Chir Hung 1990; 31: 191-195. Erciyes Týp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 28 (2) 057-064, 2006 63

Erciyes Üniversitesi Hastanesinde Ortopedik Cerrahi Giriþimlerden Sonra Geliþen Cerrahi Alan Ýnfeksiyonlarýnýn Prevalansý 22. DiPiro JT, Cheung RPF, Bowden TA, Mansberg JA. Single dose systemic antibiotic prophylaxis of surgical wound infections. Am J Surg 1986; 152: 552-559. 23. Van Meirhaeghe J, Verdonk R, Verschraegen G, Myny P, Paeme G, Claessens H. Flucloxacillin compared with cefazolin in short-term prophylaxis for clean orthopedic surgery. Arch Orthop Trauma Surg 1989; 108: 308-313. 24. A report from the National Nosocomial Infections Surveillance (NNIS) System. National Nosocomial Infections Surveillance (NNIS) report, data summary from October 1986-April 1996, issued May 1996. Am J Infect Control 1996; 24: 380-388. 25. Santos KRN, Bravo Neto GP, Fonseca LS, Gontijo Filho PP. Incidence surveillance of wound infection in hernia surgery during hospitalization and after discharge in a university hospital. J Hosp Infect 1997; 36: 229-233. 64 Erciyes Týp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 28 (2) 057-064, 2006