Mustafa ŞİMŞEK Yeminli Mali Müşavir antalya@ankaymm.com GÜNCEL KDV TEVKİFAT ORANLARI Giriş: KDV Tevkifatının Yasal Dayanağı Ve Mahiyeti: KDV tevkifatının yasal dayanağı KDVK nun 9. maddesi olup, Maliye Bakanlığı bu maddenin aşağıda yer verilen 1.fıkra hükmüne istinaden vergi tevkifatına yönelik düzenleme yetkisini kullanmaktadır. Mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanunî merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir. Yasaya konan bu hükümle, idarece, mükelleflerin takibinin güçlüğü nedeniyle verginin tarh, tahakkuk ve tahsilatlarında meydana gelebilecek olan gecikme ve kaybın önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. Bu şekilde vergi idaresince takibi güçlük arz eden mükellefler nedeniyle doğabilecek vergi kaybının önüne geçilebilmesi amacıyla, bahse konu mükelleflerden mal ve hizmet tedarikinde bulunan mükelleflere, verginin karşı tarafa ödenmesi yerine, tevkif yolu ile vergi idaresine beyan ve ödenmesi sorumluluğu getirilmiştir. Kdv Tevkifatına Konu Edilen Mal Ve Hizmet Teslimleri: Maliye Bakanlığı yasanının 9.maddesinden aldığı yetkisini, aşağıdaki mal ve hizmet teslimlerini KDV tevkifatı kapsamına alarak kullanmıştır. ( bu düzenlemeler 30 a yakın ayrı genel tebliğe dağılmış durumdadır) Tevkifat kapsamına alınan mal ve hizmet teslimlerinin konu başlıkları ve tevkifat kapsamına alındığı genel tebliğler itibariyle aşağıda tablo halinde verilmektedir.(konunun topluca görülmesi amacıyla tevkifat kapsamından çıkarılanlara da tabloda yer verilmiştir.)
Teslim ve Hizmetin Konusu G.TEBLİĞ No Yurt dışından sağlanan hizmetler 15 GVK 18.maddesi kapsamındaki faaliyetler 19 Kiralama ve reklam verme işlemleri 30 Fason tekstil ve konfeksiyon ile Hurda metal alımları 51 Akaryakıt teslimleri(bayiler dışında kalanlarca yapılan) 68 Atık kağıt ve hurda plastiklerin teslimi 81 Hurda ve Atık cam teslimleri 86 Yapım işleri,temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri özel güvenlik,makine techizat ve taşıtların tadil,bakım ve onarım işleri,yemek servisi,danışmanlık ve denetim hizmetleri 91 Bakır külçe tesliminde tevkifat(hurdadan elde edilmemiş olanlar) İşgücü hizmetlerinin tesliminde tevkifat 96 Bakır ve bakır alaşımlarından mamullerin tesliminde tevkifat 96 KDV Tevkifatına Tabi Mal veya Hizmet KDV mükellefi olanların, KDV mükellefi olmayanlardan, ticari işletmeye dahil olmayan ve G.V. Kanunu nun 70. maddesinde sayılan mal ve hakları kiralama işlemleri (İktisadi işletmeye dahil olmayan Gayrimenkullerin kiralanmasında KDV istisnası olduğu için tevkifat uygulanmayacaktır.) KDV mükellefi olanların, profesyonel veya amatör spor kulüplerine oyuncularının formalarında gösterilmek, şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek, dergi, kitap gibi yazılı eserlerde yayınlanmak vb. şekillerde reklam vermeleri Hurda metal teslimleri Hurda metal, hurda cam, hurda plastik ve atık kağıt teslimleri KDV Tevkifat Oranı Tamamı Tamamı KDV Tevkifatını Yapacak Olanlar Kiralayan tarafından (Kiraya verenin gerçek usulde KDV mükellefiyetinin bulunmaması ve kiralayanın gerçek usulde KDV mükellefi olması şartıyla) Reklamı verenler tarafından (Reklamı verenin gerçek usulde KDV mükellefiyeti bulunması ve reklamı alanın gerçek usulde KDV mükellefiyeti olmaması şartıyla) KDV Genel Tebliği 30 31 % 90 Alım yapanlar 51 30 53 58
Kanunu nun 17/4-g maddesi uyarınca katma değer vergisinden istisnadır. Ancak, KDV Kanunu nun 18 nci maddesi uyarınca hurda mal tesliminde bulunan mükellefin istisnadan vazgeçmesi halinde tevkifat yapılacaktır. Bununla birlikte, 07.06.2008 tarihinden başlamak üzere hurda metalden elde edilen külçe teslimleri istisna kapsamından çıkarılmış ve 110 nolu Tebliğle tevkifat kapsamına alınmıştır. KDV ödenmeksizin yurda getirilen petrol ürünlerinin gerçek usulde KDV mükellefleri ile kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan satışları ANKA ANTALYA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK -(İthal edilen hurda metallerin yurt içindeki ilk satış ve teslimlerinde tevkifat yapılmayacaktır) -(Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettiği birlikler ve kamu 70 81 iktisadi teşebbüsleri tarafından yapılan hurda metal teslimlerinde katma değer vergisi tevkifatı uygulanmayacaktır.) % 90 Alım yapanlar 68 İş gücü hizmet alımlarında %90 KDV Mükellefleri ve KDV Mükellefi olmasalar dahi sorumlu tayin edilen kuruluşlar* 85 86 89 91 97 110 85 96 ***Bakır ve alaşımlarından, çinko ve alaşımlarından, alüminyum ve alaşımlarından mamul anot, katot, her çeşit takoz (biyet), slab, platina, kütük, granül, filmaşin, levha, boru, prinç çubuk, lama, her türlü tel ve benzerlerinin tesliminde. (Sorumlu tayin edilen 97 kuruluşlardan alınan iş gücü hizmetleri için tevkifat yapılmayacaktır.) %90 Alım Yapanlar 96 97 104 (KDV Kanununun 17/1 maddesinde sayılan kurum ve kuruluşların (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç), sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait işletmelerin ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar ile bu ürünlerin ilk üreticilerinin (cevherden üretim yapanlar) bu kapsamdaki
teslimlerinde tevkifat uygulanmayacaktır.) ***Hurdadan elde edilenler dışındaki Bakır, Alüminyum ve Çinko külçe teslimleri ANKA ANTALYA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK % 90 Alım yapanlar, (Alüminyum profil ve alüminyum levha teslimlerinde KDV tevkifatı; (Bakır ve bakır alaşımlarından mamul; anot, katot, her çeşit takoz (biyet), slab, platina, kütük, granül, filmaşin, levha, boru, prinç çubuk, lama, her türlü tel ve benzerlerinin teslimi bu kapsamda tevkifata tabidir.) - bunları doğrudan slab, billet, külçe gibi ham maddelerden imal edenler tarafından yapılacak ilk teslimleri ile - bunları ithal edenler tarafından yapılacak ilk teslimlerinde, 97 104 (KDV Kanununun 17/1 maddesinde sayılan kurum ve kuruluşlar (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç), sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait işletmeler ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar ile bu ürünlerin ilk üretici veya ithalatçılarının bu kapsamdaki teslimlerinde tevkifat uygulanmayacaktır ***Pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimleri** uygulanacak, profil ve levhanın ilk üreticileri ve ithalatçılarından sonraki safhalardaki teslimleri KDV tevkifatı yapılmayacaktır.) 105 % 90 Alım yapanlar 108 (KDV Kanununun 17/1 maddesinde sayılan kurum ve kuruluşların (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç), sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait işletmelerin ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşların teslimlerinde tevkifat uygulanmayacaktır.) ***Yemek Servisi, Bahçe ve Çevre Bakım, Danışmanlık ve Denetim ile Uluslararası Gözetim Şirketleri tarafından ifa edilen gözetim hizmetleri 1 / 2 Sorumlu Tayin Edilen Kuruluşlar* 91 92
Fason tekstil ve konfeksiyon işlerinde ***Büyük ve küçükbaş hayvan etlerinin (sakatat ve bağırsak dahil) teslimleri** ANKA ANTALYA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK 1 / 2 Alım yapanlar 51 1 / 2 Alım yapan gerçek usulde KDV mükellefleri ve sorumlu tayin edilen kuruluşlar* (KDV Kanununun 17/1 maddesinde sayılan kurum ve kuruluşların (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç), sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait işletmelerin ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşların teslimlerinde tevkifat uygulanmayacaktır.) ***Yapı denetim hizmetleri 1 / 2 Hizmet Alan tüm KDV mükellefleri ve sorumlu tayin Turizm acente, rehber vb. lerinin turist kafilelerini alışveriş etmeleri için belirli dükkânlara/mağazalara götürmeleri 53 58 107 108 110 edilen kuruluşlar* 99 2 / 3 Hizmeti alan işletmeler 110 ***Temizlik hizmetleri 2 / 3 Sorumlu Tayin Edilen Kuruluşlar* ***Yapım işleri ile bu işlere ilişkin mühendislik mimarlık ve etüt-proje hizmetleri, ***Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri, 1 / 6 Sorumlu Tayin Edilen Kuruluşlar* 1 / 3 Sorumlu Tayin Edilen Kuruluşlar* ***Özel güvenlik hizmetleri 4 / 5 Tüm KDV mükellefleri 91 92 104 93 91 92 91 92 99 91 92
* 91 Numaralı KDV Genel Tebliği ile Sorumlu Tayin Edilen ve Tevkifat Yapacak Kuruluşlar Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların teşkil ettikleri birlikler, Döner sermayeli kuruluşlar, Kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, Üniversiteler (vakıf üniversiteleri hariç), Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, Bankalar ve özel finans kurumları, Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri), Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar, Hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına kote edilmiş şirketler (bunlar yalnızca yapım işleri, temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri, özel güvenlik hizmetleri ile yemek servis hizmetleri ne ait katma değer vergisini tevkifata tabi tutacaklardır.) ( numaralı KDV Genel Tebliği), Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler, birbirlerine karşı ifa ettikleri hariç olmak üzere, söz konusu hizmetlerde katma değer vergisi tevkifatı yapmakla zorunludur. ** Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimleri ile Büyük ve Küçükbaş Hayvan Etlerinin Tesliminde satıcılar, tevkifat uygulanan satışları ile satış yaptıkları alıcılara ait bir listeyi izleyen ayın 15 inci gününün mesai saati bitimine kadar bağlı oldukları vergi dairesine vermek zorundadırlar. Belirtilen süre içinde bu listeyi vermeyen veya eksik veren satıcılar, alıcının tevkifat tutarını beyan etmemesi veya beyan etmekle birlikte vergi dairesine ödememesi halinde Hazineye intikal etmeyen vergi tutarlarının ödenmesinden alıcılar ile birlikte müteselsilen sorumlu olacaktır. ***Tevkifat Uygulamasında Sınır Tevkifat kapsamına giren her bir işlemin bedeli Vergi Usul Kanunu'na göre o yıl için geçerli fatura düzenleme sınırını aşmadığı takdirde hesaplanan katma değer vergisi tevkifata tabi tutulmayacaktır. Fatura düzenleme sınırı 2012 yılı için katma değer vergisi dahil 770 TL olduğundan, bu yılın sonuna kadar katma değer vergisi ile birlikte 770 TL yi geçmeyen işlemler için tevkifat uygulanması söz konusu değildir. Ancak, tespit edilen tutarı aşan işlemlere ait
katma değer vergisinin tevkifat zorunluluğundan kaçınmak amacıyla bedel parçalara ayrılmayacak, aynı işleme ait bedellerin toplamı üzerinden tevkifat yapılacaktır. KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO:91) 5- Tevkifata Tabi Tutulan İşlemlerin Kapsamı f) Danışmanlık ve Denetim Hizmetleri Bu tebliğin uygulanmasında teknik, ekonomik, mali ve hukuki alanda sunulan danışmanlık ve denetim hizmetleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisi tevkifata tabi tutulacaktır. Tebliğin A/1 bölümünde sayılan kurum ve kuruluşlara sunulan piyasa etütaraştırma ve ekspertiz hizmetleri ile bu kuruluşlara yapılan herhangi bir teslim ya da hizmet kapsamında veya bu teslim ya da hizmetin devamı niteliğinde verilen ve bedeli ayrıca belirlenen eğitim hizmetleri danışmanlık hizmeti kapsamında görülecektir. Avukatların hukuki ihtilaflarla ilgili olarak yargı mercileri nezdinde veya yargı kararlarının sonuçları ile ilgili olarak vekalet akdi çerçevesinde (icra vb.) verdikleri hizmetler prensip olarak tevkifat kapsamına girmemektedir. Avukatların verdikleri danışmanlık hizmetleri ise tevkifata tabidir. Avukatlarla yapılan sözleşmede avukatlık ve danışmanlık hizmetleri birlikte yer alıyorsa bu iki unsur ayrı ayrı ücretlendirilmediği takdirde yapılan toplam ödeme üzerinden tevkifat uygulanacaktır. Öte yandan, bu Tebliğin uygulanmasında uluslararası gözetim şirketleri tarafından ifa edilen gözetim hizmetleri denetim hizmeti olarak tevkifata tabi bulunmaktadır. 8- Tevkifata Tabi Hizmetleri İfa Eden Mükelleflerin Yapacakları İşlemler a) Belge Düzeni Tevkifat kapsamına giren hizmetleri ifa eden mükellefler düzenleyecekleri faturada işlem bedelini, hesaplanan katma değer vergisini, tevkifat miktarını ve tahsil edilecek toplam meblağı göstereceklerdir. Örneğin 100 milyar liralık tevkifata tabi bir iş için tevkifat oranının 1/3 olduğu da dikkate alınırsa, fatura; İşlem Bedeli 100
Hesaplanan KDV 18 Toplam 118 (-) Tevkif edilen KDV (18/3) 6 Tahsil edilecek toplam tutar 112 ANKA ANTALYA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK şeklinde düzenlenecektir. Bu fatura satıcı açısından, işlem üzerinden tevkifat uygulandığını tevsik eden belge mahiyetini de taşımaktadır. b) Beyan Mükellefler tevkifat uygulanan işlem bedelinin tamamını ilgili dönem katma değer vergisi beyannamesinin 6 ncı satırına dahil edeceklerdir. Beyannamenin matrahın oranlara göre dağılımı başlıklı satırlarında önce tevkifata tabi olmayan normal işlemler beyan edilecek, sonraki satırlarda tevkifat uygulanan işlem bedelinin yine tamamı beyan edilecektir. oran sütununa tevkifat oranı 1/3 olan işlemler için % 12, % 50 olan işlemler için % 9 yazılacaktır. Bu bölümdeki vergi sütununa bu oranlara göre hesaplanacak tutarın yazılacağı tabiidir. Buna göre, vergi sütununda, hizmet bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin tevkifata tabi tutulmayan kısmı yer alacaktır. Tevkifata ait alış ve giderler dolayısıyla yüklenilen vergilerin harcamaların yapıldığı dönemlerde genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılabileceği tabiidir. c) İade Tevkifata tabi hizmetleri ifa eden mükellefler iade talep etmeleri halinde hizmetin yapıldığı dönem beyannamesinin 49 uncu satırına hizmet bedelini, 50 nci satırına ise sorumlular tarafından tevkif edilen katma değer vergisi tutarını yazacaklardır. Bu bölüme işlemin bünyesine giren verginin yazılması söz konusu değildir. İade olarak talep edilecek tutar işlemin bünyesine giren vergi değil, tevkif edilen vergi esas alınarak belirlenecektir. Dolayısıyla iadesi istenilecek katma değer vergisi hiçbir surette tevkif edilen vergiden fazla olmayacaktır. Ayrıca iade talep eden mükelleflerden istenecek olan yüklenilen vergiler listesi iadenin tevkif edilen vergi tutarına göre belirlenmesine engel değildir.
Öte yandan, yukarıda belirtilen tevkifat kapsamına alınan işlemlerle ilgili olarak doğan katma değer vergisinin nakden veya mahsuben iadesi miktarına bakılmaksızın sadece banka teminat mektubu veya inceleme raporu karşılığında yerine getirilecek, teminat mektupları vergi inceleme raporunun düzenlenmesinden sonra çözülecektir. İade talebinde bulunan mükelleflerin, dilekçelerine tevkifat uygulanan işleme ait faturaların aslına uygunluğunu belirten bir şerh taşıyan örneklerini veya bu faturaların dökümünü ihtiva eden bir liste ile yüklenilen vergilerin listesini de eklemeleri gerekmektedir. 9- Sorumlu Tayin Edilen Kurum ve Kuruluşlarca Yapılacak İşlemler 10 Kasım 2003 tarihli ve 25285 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tebliğ ile değişik 18 Sıra Numaralı Muhasebat Genel Tebliği nin II-DİĞER HUSUSLAR bölümünde; genel bütçeli dairelerin yaptıkları vergi tevkifatı için beyanname vermeyecekleri, katma bütçeli idareler ve döner sermayeli kuruluşların ise yaptıkları tevkifatları beyanname düzenlemek suretiyle ilgili vergi dairelerine yatıracakları ifade edilmiştir. Buna göre, genel bütçeli idarelerin bu Tebliğin (A/3) bölümünde sayılan işlemler dolayısıyla tevkif ettikleri katma değer vergileri için ayrıca beyanname verilmeyecektir. Genel bütçeli idareler dışında bu Tebliğin (A/2) bölümünde sayılan kuruluşların tamamı ise tevkif ettikleri vergiyi vergi sorumlularına ait 2 numaralı KDV beyannamesi ile beyan edip kanuni süresi içinde vergi dairelerine yatıracaklardır. Bu kuruluşlardan KDV mükellefiyeti olmayanlar mükellefiyetlerini tesis ettireceklerdir. Sorumlu sıfatıyla beyanname sadece işlemin yapıldığı dönemde verilecek bu kuruluşlardan her ay beyanname istenmeyecektir. Öte yandan, bu Tebliğin (A/2) bölümünde sayılan kuruluşlardan bankaların 2 numaralı KDV beyannamesini kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesine vermeleri gerekmektedir. Ancak, bu uygulamanın yaratacağı sorunlar dikkate alınarak isteyen bankaların tevkif ettikleri katma değer vergisini şube bazında da beyan edip ödemeleri Katma Değer Vergisi Kanununun 43/6 ncı maddesi çerçevesinde Bakanlığımızca uygun görülmüştür. 2 numaralı beyannamenin 7 nci satırından itibaren önce varsa bu Tebliğ kapsamı dışındaki işlemlerden doğan tevkifat tutarları yazılacaktır. Sonraki satırlara Tebliğ kapsamındaki işlemler dahil edilirken, matrah sütununa tevkifata tabi işlem bedelinin tamamı, oran sütununa tevkifat oranı % 50
olan işlemler için % 9, tevkifat oranı 1/3 olan işlemler için %6 yazılacaktır. Vergi sütununda bu oranlara göre hesaplanacak vergi miktarı gösterilecektir. 2 numaralı beyannamede herhangi bir surette indirim yapılması mümkün olmadığından tevkif edilen verginin, aynen vergi dairesine yatırılması gerekmektedir. Ancak tevkifat uygulayan kurumun katma değer vergisi mükellefiyetinin bulunması ve bu hizmeti indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacak olması halinde, hizmet bedelinin satıcıya ödenen kısmı ile birlikte 2 numaralı beyanname ile beyan edilen tevkifat tutarının 1 numaralı beyannamede indirim konusu yapılabileceği tabiidir. Hizmet bedeli üzerinden hesaplanan verginin satıcıya ödenen kısmı takvim yılı aşılmamak şartıyla hizmet faturasının defterlere kaydedildiği dönemde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen kısmı ise 2 numaralı beyannamenin ait olduğu dönem için verilen 1 numaralı beyannamede indirim konusu yapılacaktır. YMM Mustafa ŞİMŞEK