BAÐCILAR BELEDÝYESÝ KÜLTÜR YAYINLARI DÝZÝSÝ NO:118 8. HANIMLAR ÞÛRASI
BAÐCILAR BELEDÝYESÝ KÜLTÜR YAYINLARI DÝZÝSÝ NO:118 Yayýn Baþkaný Lokman ÇAÐIRICI Yayýn Kurulu Osman GÜNEÞ-Yavuz SUBAÞI Abdullah ARIDORU-Yalçýn LÝMON Kenan GÜLTÜRK-Cengiz PACCI Fotoðraflar Þaban Dursun Grafik Tasarým Esra Akburak Baský Seçil Ofset Ltd. Þti. Tel: 0212. 629 06 15(Pbx) Fax: 0212. 629 20 20 www.secilofset.com Mart 2010
ÖNSÖZ Sosyal ve katýlýmcý Belediyecilik anlayýþýmýzýn gereði olarak çok çeþitli faaliyetler düzenliyoruz. Bu faaliyetlerimizden biri de gönüllü meclislerimizin þûrâlarý ilçemizde yaþayan halkýmýzýn bir kýsmý, Belediyemizin teþvik ve desteðiyle, aralarýnda meclisler oluþturup, kendi sorunlarýna iliþkin ve Belediye hizmetlerinin daha verimli olmasý yönünde çalýþmalar yapýyor, problemleri tesbit ediyor, çözüm önerileri getiriyorlar. Ýþte onlardan biri de Hanýmlar Meclisimizin çalýþmalarýdýr. Öncelikle Hanýmlar Meclisinin kuruluþu ve oluþumu gerçekleþtiriliyor. Bunun için, Ýlçe genelinde isteyen tüm haným kardeþlerimizin katýlabileceði bir þûrâ tertip ediliyor. Bu þûrâ da, meseleler en üst düzeyde ve en yoðun katýlýmla ele alýnýyor, müzakereler yapýlýyor. Çeþitli konularda bildiriler sunuluyor. Ancak mesele burada bitmiyor. Çalýþmalarýn devamýný saðlamak için bir de meclis seçiliyor. Þûrânýn seçtiði bu Hanýmlar Meclisi 45 kiþiden oluþuyor. Böylece þûrâda ele alýnan konular, tespit edilen problemler ve önerilen çözümler bu meclis tarafýndan takip ediliyor. Belediyemiz ile koordineli olan bu çalýþmalar aksatýlmadan devam ediyor. Onlarýn getireceði her problemi de ilçenin bir sorunu olarak kabul edip çözümü için bütün imkânlarý sunuyoruz. Bu özveri ve karþýlýklý güven ortamý çok yararlý çalýþmalarýn ortaya çýkmasýný saðlýyor. Hizmette yarýþ için yönetimi paylaþma anlayýþýnýn bir örneði olan Hanýmlar Meclisimizin çalýþmalarýnda baþarýlar diliyor, emeði geçenlere teþekkür ediyor, saygýlar sunuyorum. Lokman ÇAÐIRICI Belediye Baþkaný
Sunumlar Vildan Mantaþ ÇETÝN Aile irþat ve rehberlik bürolarý Seher ATACI Haným Sahabeler Hz. Aiþe Gülþen KAYA Dedikodu Zülfiye HARMANÞA Yöresel zenginlikler Gönül FIRAT Okumanýn Önemi Melek ALTUNTAÞ Okul öncesi eðitimin önemi
Sunucu Deðerli protokol ve kýymetli misafirlerimiz 8. sini düzenlediðimiz Hanýmlar Þûramýza hepiniz hoþ geldiniz. Sizleri öncelikle saygý duruþuna ve ardýndan Ýstiklal Marþýmýzý seslendirmeye davet ediyorum efendim. ÝSTÝKLAL MARÞI Kýymetli misafirlerimiz, Hanýmlar Þûrasý olarak bizden desteðini esirgemeyen, Sayýn Belediye Baþkanýmýz Lokman Çaðýrýcý Beyefendiyi açýlýþ konuþmasýný yapmak üzere alkýþlarýnýzla kürsüye davet etmek istiyorum efendim. 6
Lokman Çaðýrýcý Belediye Baþkaný Sayýn Ak Parti Ýlçe Baþkanýmýz, Milli Eðitim Müdürümüz, Belediye ve Ýl Genel Meclis Üyelerimiz, Kadýn Kolu Baþkanýmýz, çok kýymetli hanýmefendiler öncelikle hepinizi saygý ve hürmetle selamlýyorum. Hoþ geldiniz, sefalar getirdiniz. Baðcýlar ve bu salonlar artýk bu tür toplantýlara alýþtý. Allah a hamd olsun bugün de toplum temelli, aile temelli yapmýþ olduðumuz çalýþmalardan bir tanesi olan Hanýmlar Meclisimizin 8. Þûrasýnda yine hep birlikteyiz. Aile, her zaman hem söylüyoruz hem de çalýþmalarýmýz da 7
özellikle uyguluyoruz toplumun en temel esasý. Bugün dünya üzerinde bir kriz olduðunda veya dünyada bir sýkýntý olduðunda hemen Türk toplumundan ve Türk aile yapýsýndan bahsediliyorsa, bu, sizlerin aileye sahip çýkmanýz ve her zaman çalýþmalarýmýzýn temelinde yer almýþ olmanýzdan kaynaklanýyor. En önemli ve anlamlý çalýþmalarýnýzdan, sahiplenmelerinizden bir tanesi de geleceðimizi emanet edeceðimiz, geleceðimizin teminatý çocuklarýmýza ve gençlerimize sahip çýkmanýz. Teknoloji ilerliyor, dünya geliþiyor tabi ki geliþtikçe, büyüdükçe de bir yandan küçülüyor. Sadece evlerimizde, derneklerimizde, vakýflarýmýzda, okullarýmýzda, çevremizde çocuðumuzu koruma þansýmýz artýk kalmadý. Dünyanýn diðer ucundaki teknolojik aletlerle veya vasýtalarla çok rahat evimizdeki, kucaðýmýzdaki, yataðýndaki çocuklara ulaþýlabiliyorsa artýk bizim aile temelli toplum temelli, mahalle bazýnda, ilçe bazýnda, il genelinde ve Türkiye çapýnda bu tür çalýþmalarý mutlaka ilerletmemiz lazým. Bugün Hanýmlar Meclisimizi dinleyeceðiz. Onlar bugüne iyi hazýrlandýlar. Daha önceki yapmýþ olduðu çalýþmalarda olduðu gibi bundan sonraki çalýþmalarda da birçok güzelliklere imza atacaklar. Bizim, belediye olarak yapmýþ olduðumuz çalýþmalarda sosyal meclislerimizin yeri ve önemi gerçekten çok büyük. Birlikte çalýþýyoruz. Nasýl ki Baðcýlar'ý, Baðcýlar'da yaþayan hemþerilerimizle birlikte yönetiyorsak, bu tür çalýþmalarýmýzda gönüllü meclislerimize de çok büyük önem veriyoruz. Þu an geleneksel hale getirmiþ olduðumuz 'Mutlu Yuva Huzurlu Toplum' seminerlerimiz devam ediyor. Bu programlara katýlmanýzý sizlerden istirham ediyorum. Buralarda hem uzman psikolojik danýþmanlar eþliðinde, gerek çocuk psikolojisi çocuk 8
geliþimi, gerekse aile psikolojisiyle alakalý birçok konularda seminer verilirken ücretsiz olarak danýþmanlýklar da yapýlýyor. Baðcýlar meydanda bitmek üzere olan, haným kardeþlerimiz için 'El Emeði Göz Nuru Çarþýsý' çalýþmamýz var. 5 katlý güzel bir kültür merkezi. Orasý bizim için çok önemli. Metro istasyonunun yanýnda, altýnda büyük bir spor salonu, üst katýnda ailecek oturabileceðimiz aile lokantasý, sinemasý ve meslek edindirme odalarýyla mükemmel bir kompleks. Ayný zamanda hiçbir kira ücreti ödemeden de satýþ yapýlabilecek el emeði ürünlerin reyonlarý da olacak. ÝÞKUR'la yapmýþ olduðumuz daha önceki meslek edindirme projelerimizde de Baðcýlar'da çok güzel verim aldýk. Sayýn Kaymakamýmýza bu konudaki katýlýmlarý için ayrýca teþekkür ediyorum. Gezilerimiz özellikle ailelere yönelik pikniklerimiz, Kemerburgaz'daki piknik alanlarýmýzda ve Çanakkale gezilerimiz yine her sene olduðu gibi devam edecek. Çok güzel bir Ramazan programý icra ettik yine Baðcýlar'ýmýzýn o güzelliði, birlik, beraberlik ruhu Kazakistan'da, Almanya'da ve Çanakkale'de þehitlerimizle iftarlar yapýldý. Mahalle konaklarýmýzdaki spor salonlarýnda. Belediyemizin görevlileri oralarda hiç bir ücret ödemeden spor yapýlabilecek mekanlar yine sizleri bekliyor. Kiraz bahçemizi biliyorsunuz Kirazlý Mahallemizde oturanlar iyi bilirler, artýk orada ailece güzel bir þekilde piknik yapýlabiliyor. Deðiþik yörenin yemeklerini aileler birbirlerine ikramda bulunabiliyorlar. Baðcýlar Belediyemiz bu yýl Marmara Belediyeler Birliðinden iki ödül aldý.yönetim alanýnda halk meclislerimizle, çevre alanýnda nostalji bahçelerimizle. Yeni bir kampanya baþlattýk. Bununla da Baðcýlar ýn çehresini inþallah deðiþtireceðiz. Biliyorsunuz çevre haftamýzda birçok 9
çalýþmalarý yine birlikte yapmýþtýk. Þimdi de binalarýmýzý güzelleþtiriyoruz. Yarý yarýya diye baþlatmýþ olduðumuz kampanya da eðer binasýnýn etrafýný düzeltecek güzelleþtirecek kiþi varsa onun boyalarýnýn yarý ücretleri alýnmayacak. Büyük firmalarla protokol yaptýk, güzel bir çalýþma yaptýk. Yarý fiyatýyla alýp binalarýný güzelleþtirecekler. Sizler bu konuda bizlerin gözü ve kulaðý olacaksýnýz. Ben bu tür çalýþmalarýmýz da büyük emeði geçen sizlere, katýlýmcýlara. Hanýmlar Meclisimizin Baþkanýna ve yönetimine teþekkür ediyorum. Bundan sonraki yönetime yeni seçilecek arkadaþlarýmýza da baþarýlar diliyorum. Ýlçe Kadýn Kollarýmýza, Ýlçe Teþkilatýmýza tekrar teþekkür ediyorum. Baþkan yardýmcýlarýmýza, Koordinatörlerimize ve Sosyal iþler Müdürlüðümüze çalýþmalarýndan dolayý çok teþekkür ediyorum. Bir çok güzellikleri yine Baðcýlar'dan yükselmesi temennisiyle tekrar hepinize katýlýmlarýnýzdan dolayý teþekkür ediyor, saygýlar sunuyorum. 10
Sunucu Teþekkür ediyoruz efendim. Kýymetli misafirler bir diðer konuðumuz da Ak Parti Ýlçe Baþkanýmýz Sayýn Necati Karagöz Beyefendi kendilerini alkýþlarýnýzla kürsüye davet ediyorum. 11
Necati Karagöz Ak Parti Ýlçe Baþkaný Sayýn Kaymakamým, Belediye Baþkaným, Ýlçe Milli Eðitim Müdürümüz, Meclis Üyelerimiz, deðerli hanýmefendiler ben öncelikle hepinizi saygýyla selamlýyorum. Þimdi, bizim hanýmlarýmýza bakýþ açýmýz her zaman mensubu bulunmaktan gurur duyduðumuz medeniyetimizin derinliklerinden ve toplumumuzun tabanýndan gelen deðerleri harmanlanmasýyla ortaya çýkmýþtýr. Her þeyden önce toplumun en temel dinamiði ve çekirdeði olan ailenin kurucusu ve gelecek nesilleri yetiþtirme noktasýnda en büyük sorumluluk sahibi olduðuna inanýyoruz. Yine toplumumuzda özellikle Baþbakanýmýzýn ve partimizin 12
kuruluþtan bu güne yapmýþ olduðu bütün çalýþmalarýn temelinde de kadýnlarýmýzýn toplum hayatýnda, siyasal hayatta, iþ hayatýnda ve özellikle eðitim alanýnda son derece aktif ve söz sahibi olmasý konusunda bütün çalýþmalarýný gerçekleþtirmiþtir. Ýsmek, kadýn koordinasyon kurulu, kadýn ve aileden sorumlu birimler, hepsi bizim dönemimizde gerçekleþmiþtir ve hayat bulmuþtur. Bu anlamda yerel meclislerimizde ve T.B.M.M'de de temsil anlamýnda da kadýnlarýmýz çok özel bir yere sahip olmuþ ve oransal olarak da en fazla desteklenmiþ ve temsil edilmiþ durumdadýr. Yine teþkilatýmýzda da Kadýn Kollarýmýz her zaman yanýmýzda olmuþ ve en dinamik çalýþma arkadaþlarýmýz olarak bizlerle birlikte hareket etmiþlerdir. Ben katkýlarýndan dolayý hepsine teþekkür ediyorum. Özellikle eðitim anlamýnda sosyal belediyecilik anlamýnda, toplumun bütün kesimlerini düþünerek özellikle kadýnlar meclisimizde ve etkili anne baba eðitimleriyle, etkili aile eðitimleriyle, bu anlamda çok önemli çalýþmalar yapan Belediye Baþkanýmýza ve bu þûramýzda emeði geçen bütün arkadaþlarýmýza ve haným kardeþlerimize teþekkür ediyorum, hayýrlý günler hayýrlý þûralar diliyorum. Sunucu Teþekkür ediyoruz efendim. Ýlçe Kaymakamýmýz Sayýn Veysel Yurdakul Beyefendi de aramýzdalar, kendilerini alkýþlarýnýzla kürsüye davet etmek istiyorum. 13
Veysel Yurdakul Ýlçe Kaymakamý Evet, Hanýmlar Þûramýzýn Deðerli Baþkaný Sayýn Baþkaným, Ýlçe Baþkanýmýz, Milli Eðitim Müdürümüz, Deðerli Daire Amirlerimiz, Belediye Meclis Üyelerimiz bugün burada toplanmamýza sebep olan Baðcýlarlý hanýmlar hoþ geldiniz. Hanýmlarýmýz bütün projelerde Baðcýlar'daki bütün çalýþmalarda en önde projelerin bir bakýma moderatörü, bir bakýma bizi motive eden ve bu çalýþmalarda iþlerimizi kolaylaþtýran bir konumda, bütün enerjilerini, sinerjilerini, emeklerini bu iþlerin içerisine koyuyorlar. Tabi bunlarýn bu þekle gelmesinde belediyemizin proje çalýþmalarýnýn çok büyük yararý 14
var. Ýlk baþtan beri benim kiþisel gözlemim belediyemiz her türlü faaliyette kadýnlarýmýzý bu faaliyetlere çaðýrýyor, onlara eðitimler veriyor, onlarýn bilgi görgü ve kabiliyet ve yeteneklerinden azami þekilde yararlanýlýyor. Hatta þunu diyebilirim zaman zaman kaymakam toplantýlarýnda, Sayýn Valimiz baþkanlýðýnda yaptýðýmýz toplantýlarda, diðer ilçelerde de benzer sorunlarý benzer projeleri paylaþýyoruz. Ama Baðcýlar kadar projelerin içerisinde olan, toplantýlara katýlan, yönetime katýlan, yönetiþimi hem yatay hem dikey anlamda takip eden baþka bir ilçe olduðunu zannetmiyorum. O bakýmdan bütün bunlarýn baþ aktörü olan kadýnlarýmýzý, hanýmlarýmýzý, kardeþlerimizi ben bu vesileyle yürekten kutlamak istiyorum. Ayrýca kadýnlarýmýza bu imkaný saðlayan, bu alt yapý saðlayan Sayýn belediye Baþkanýmýzý da ayný þekilde kutluyorum ve kendisini yürekten alkýþlýyorum. Bizler de kaymakamlýk olarak, genel idare olarak, genel idarenin yerel yöneticileri olarak yaptýðýmýz bütün projelerde özellikle iþsizlik, istihdam, yardým, sosyal yardým projelerinde kadýnlarýmýza elimizden geldiði kadar projelerin içerisine almak, onlarýn bilgi ve desteðini almak irade ve düþüncesi içerisindeyiz. Haddizatýnda bizim ülkemizde, maalesef ki bunu ifade etmek gerekiyor, kadýna karþý bir ayrýmcýlýk var, bu ayrýmcýlýk da bitmiþ deðil. Biz bu ayrýmcýlýðýn ortadan kalkmasýný, ortadan kalkmakla birlikte yýllar önce yýllardýr sürdürülen ayrýmcýlýk politikasýna karþý, onun telafisi anlamýnda kadýnlarýmýzýn yönetime, yönetiþime daha fazla girmesini arzu ediyoruz. Hanýmlar Þûrasý, hanýmlar meclisi bunun somut bir örneði. Ben bu bakýmdan da bu meclis oluþturulduðu için Sayýn Baþkanýmýza, onun deðerli çalýþma arkadaþlarýný, proje arkadaþlar ve ekibini gerçekten kutluyorum. Ama ifade ettiðim gibi bunlar sizlerle anlamlý, sizler burada bu salonda olmasanýz bu þûrayý teþekkül ettirmeseniz, ne yapýlan iþlerin ne yürütülen hizmetlerin hiçbir anlamý yok. 15
Ana her þey. Kadýn bir ana, bir kardeþ, bir eþ, bizler her birimiz bir ananýn evladý, belki bir kýz kardeþin, erkek kardeþi. Hülasa her þeyin merkezinde kadýn var. Kadýnýn olmadýðý kýz kardeþlerimiz, bacýlarýmýzýn, analarýmýzýn olmadýðý hiçbir projede maalesef sonuç almak mümkün deðil. Avrupa birliði projelerinde de öyle hatta projenin þartý olarak kadýnlar nerede sorusunu hep soruyorlar. Ama Baðcýlar görüyorum ki diðer yerlere göre, özellikle Baðcýlar Belediyesi diðer belediyeler ve diðer yerel yönetim birimlerine göre bir adým önde. Baþtan beri katýldýðým bütün toplantýlarda kadýnlarýmýzýn bu desteðini, desteklerini sinerji ve enerjilerini gözlemlemek mümkün. Ben bu þûrada çok güzel projelerin ortaya konulacaðýný düþünüyorum. Biraz önce ben 2010 Kültür Baþkenti merkezinden geldim. Orada da neler yapabiliriz diye tartýþtýk Genel Sekreterimizle. Zaman içerisinde zannediyorum özellikle bizim dezavantajlý bölgelerimizden, sosyal olarak daha fazla entegrasyona, daha fazla iþ birliðine iliþkiye ihtiyaç duyduðumuz alanlardaki bazý hanýmefendileri bu projeler kapsamýnda da Ýstanbul'un yeni açýlan müzelerine, bu kültür merkezlerine, mesela: Ýstanbul Kongre Merkezi açýldý ki, ben gördüðüm zaman tabiri caizse göðsüm kabardý ve tüm hemþerilerimizin, Baðcýlar'da bulunan herkesin görmesini istiyoruz. Ama öncelikle hanýmlarýmýzýn bu proje kapsamýnda oralarý görmesini oralardaki kültürel ve sosyal faaliyetleri izlemeleri, o gecelere katýlmalarýný da isteyeceðiz. Ýnþallah bunu da belediyemizle, milli eðitimimizle ve ilgili STK' larla bir proje haline getirip ajansa sunacaðýz. Ben tekrar katkýlarýnýz ve, katýlýmlarýnýz için bu güzel toplantýyý organize ettiðiniz için ve renklendirdiðiniz için teþekkür ediyorum, baþarýlý geçmesini diliyorum, herkese sevgi ve saygýlarýmý sunuyorum. 16
Sunucu Tekrar teþekkür ediyoruz efendim. Kýymetli misafirlerimiz sizlere bir iki hatýrlatmada bulunacaðým. Öncelikle toplantý alanýmýzý terk etmeden önce çevre sergimizi gezmenizi tavsiye ediyorum, çok güzel resimlerle karþýlaþacaksýnýz. Bir ikincisi ise sizler için düzenlediðimiz yemek programýmýza teþriflerinizi bekliyoruz. Bir de küçük bir not; küçük çocuklarýmýzý yanýmýzdan ayýrmýyoruz teþekkür ediyorum. Dünya kadýnlarýndaki deðiþim hiç kuþkusuz Türkiye'deki kadýnlarý da etkiliyor. Türkiye'deki kentli nüfusun ve eðitim düzeyinin artýþý modernleþme ve batýlýlaþma trendiyle birlikte, kadýnýn aile ve toplum içerisindeki rolünü de deðiþtiriyor. Türk kadýný geleneksel anne, eþ ve ev kadýný rollerinin yaný sýra çalýþan kadýn olarak da yeni bir rol yükleniyor. Türkiye'de kadýn nüfusu içerisinde çalýþan kadýnlarýn oraný artan bir trend gösteriyor ve %30'lara kadar bu artýk yükseliyor. Türk kadýnýnýn çalýþma hayatýnda yer almasýyla ekonomik özgürlüðe de kavuþmasý, kadýnýn aile içerisin dede rolünü de bir nebze olsun deðiþtiriyor. Artýk hak edip talep eden konumundan sýyrýlýp da kazanýp karar veren konumuna da geçebiliyor. Son yýllarda gerçekleþtirilen kamudaki deðiþiklikler ve sivil kampanyalar ile toplum yaþamýnda ve aile içinde kadýn ve erkek eþitliðini saðlamaya çalýþýyoruz ve bunlarla ilgili bir takým çalýþmalar içerisinde de bulunuyoruz. 2004 yýlýnda yapýlan anayasa deðiþikliðiyle de kadýn erkek eþitliði tamamen devlet güvencesi altýna alýnmýþ bulunuyor. Sivil alanda da kýzlarýn okullaþma oranýný da artýrmaya yönelik etkinlikler düzenliyoruz ki, belediyemizin de okumayazma bilmeyen annelere teþviki için açmýþ olduðu kurslardan hepimiz haberdarýzdýr. Ancak, kadýnlarýn çoðu hala ekonomik ve sosyal olarak baský altýnda yaþýyor ve dolayýsýyla da kadýnlarýn 17
güçlenebilmesi ve toplumsal yaþama katýlýmýn artýrýlabilmesi için yasal deðiþikliklerden öteye kadýnlarýn kendilerini yeni yasal düzenlemeleri sahiplenmelerini ve haklarýný aramalarýný kolaylaþtýrmak için çeþitli çalýþmalar ihtiyacýmýz var. Bunun için de daha çok alan çalýþmasý yapmak ya da daha çok kadýna doðrudan ulaþmak gerekiyor. Ayný þekilde yerel gereksinimlerimizi tespit etmek için de çeþitli araþtýrmalarla yetinmeyerek kadýnlarýn ihtiyaçlarýný ifade edebilecekleri yüz yüze görüþme kanallarýný artýrmakta önem taþýyor. Kadýnlara doðrudan ulaþýlabilecek birçok alan çalýþmasý için Hanýmlar Meclisimiz büyük bir önem arz ediyor. Son yýllarda iþ dünyasýnda ki özellikle ekonomik aktivitelerde kadýnýn inanýlmaz bir yükseliþi var. Þirket yönetiminden tutun da patronluða kadar tüketim paylarýndan trend belirleyicilerine kadar kadýnýn elinin deðmediði hiçbir nokta göremiyoruz. Bu müthiþ dönüþüm þirketleri de harekete geçiriyor tabi ki. Ýþte son yýllarda kadýnlara özel arabalar, kadýnlara özel kýyafetler, ya da kadýnlara dizayn edilmiþ mobilyalarda tutunda hatta erkeklerin üzerlerine giydikleri takým modellerini bile kadýnlar trend olarak belirliyor. Öyle deðil mi hanýmlar? Evet, baþlarýnýzý salladýðýnýzdan anlýyorum ki bu kesinlikle hanýmlarýn elinde olan bir þey. Doðada hiçbir bayanýn elinin deðmediði hiçbir yer bilmiyoruz, kesinlikle tanýmýyoruz. Belediyemizin hizmetlerinde de yine belediyemiz hanýmlarýmýza en güzel hem Hanýmlar Meclisiyle hem de Kadýn Kollarý ile hanýmlarýmýza en güzel þekilde ulaþma imkaný elde ediyor. Þimdi, þûramýz hanýmlarýna geçmeden önce Vildan Mantaþ hanýmefendinin sizlere bahsedeceði konudan ben biraz bahsetmek istiyorum. Öncelikle insan mutluluðunun huzurunu 18
insan ailede arýyor. Bunun için de ailenin gerek fert, gerekse toplum açýsýndan ehemmiyeti herkesçe malum. Ýnsanýn ve insanlýðýn devamý ve mutluluðu için aile, ailenin mutluluðu ve devamý içinse huzur þart. Huzurun olmadýðý bir ortamda hiçbir güzelliðe kapý açýlamayacaðý gibi, huzursuz geçen her an insanýn aleyhine çalýþan bir düþman misalidir. Ailede huzuru bozan çok çeþitli sebepler vardýr. Ýþte sebebi ve türü ne olursa olsun bu konu aile olunca dine ve dini bilgiye taalluk eden bir taraf, hemen bunu bulmak gerekiyor. Hal böyle olunca da insanlar sorunlarýný çözüm getirmek için din görevlilerine baþvuruyor. Bu durumun farkýnda olan diyanet iþlerimizde birçok büro açýyor. Biz bu büroya 'Aile Ýrþat ve Rehberlik' bürosu diyoruz. Ýþte bu konuyla ilgili bize bilgiyi aktarmak üzere sözü Sayýn Vildan Mantaþ hanýmefendiye býrakýyorum. 19
Aile Ýrþat ve Rehberlik Bürolarý Vildan Mantaþ Çetin Öncelikle Sayýn Protokolü ve sevgili misafirlerimizi saygýyla selamlýyorum. Aile irþat ve rehberlik bürolarýnýn tanýtýmýný kýsaca sizlere yapmaya çalýþacaðým. Öncelikle her kurumun bir kuruluþ aþamasý var. Nedeni, altýnda yatan önemli bir nedeni, sonra amacý, hedef kitlesi. Aile Ýrþat ve Rehberlik bürolarý 10 Ekim 2003 tarihinde ilk kez kurulmuþ ve Türkiye genelinde sadece 6 pilot ilde ilk etapta çalýþmaya baþladý. Ardýndan bunun gereði lüzumu ve faydalýlýðý deðerlendirilerek Türkiye geneline yayýlmýþ durumda. Þu anda hemen her ilimizde, Ýstanbul'da ise 32 ilçenin sayýsý kaça çýktý bilmiyorum 32 idi eskiden tüm 20
ilçelerde, en az iki bayan iki erkek görevliden oluþan Aile Ýrþat Rehberlik bürolarýmýz bulunmakta. Bürolarýmýzda görev alan üyelerimiz yüksek tahsilli yani üniversite mezunu görevlilerimiz arasýndan seçilmekte bunlar vaiz, kuran kursu öðreticisi ve imam hatiplerden oluþmaktadýrlar. Nasýl bir görev icra ettiðimize gelince: Ailenin kurulmasýndan baþlayýp saðlýklý bir þekilde devam ettirilmesine ve sorunlar gündeme geldiðinde ailenin dini ve manevi yönden desteklenmesine uzanan bir perdede çalýþýyoruz. Bu amaçla vaaz, seminer, konferanslar veriliyor. Ayrýca sosyal hizmetler çocuk esirgeme kurumlarýna darülaceze, çocuk yuvalarý, gençlik evlerine düzenli ziyaretler yapýlmaktadýr. Aile Ýrþat ve Rehberlik bürolarýmýzýn amacýna kýsaca deðinecek olursak, çok açýk bir þekilde isminden de anlaþýlacaðý üzere aileyi merkez alan bir büro. Elbette ailenin fert ve toplum açýsýndan önemine uzun bir girizgah yapacak deðilim. Her birimiz bir aile içinde yaþýyor ve ya yaþamaya çalýþýyoruz. Bir kýsmýmýz çok huzurlu, mutlu bir yaþam sürerken bir kýsmýmýzýn hayatý ailesinden ötürü zindan olmuþ durumda. Bunlar çok uzakta insanlar deðil. Birazdan bahsedeceðim sorun baþlýklarýndan mutlaka her bir paragrafta yer alan ortalama 7-8 sorun zikredeceðim en az 2 ve ya 3 tanesi bizlerin ailelerinde yaþadýðý, geçmiþte yaþadýðý veya þu anda yaþadýðý problemler. Kiþinin mutluluðu için aileye, ailenin mutluluðu içinse huzura ihtiyaç var, bu þart. Huzurumuzun olmadýðý günler yaþarýz hepimizin baþýna gelir bu. Ailede huzurumuz o gün yoksa evden güler yüzlü bir eþ tarafýndan uðurlanmamýþsak, kadýn- erkek fark etmiyor, ya da bizimle birlikte çalýþanlar, birlikte evden çýkmýyorsa birbirine tebessümle, "Allaha emanet ol, iyi günler iyi çalýþmalar" diyerek ayrýlmýyorsa, o gün mutlaka bizim için huzursuz bir gün baþlamýþ ve diðer iþlerimize de yansýmýþ oluyor. 21
Peki ya neler bizim huzurumuzu kaçýrýyor? Ne tür sebepler kaçýrýyor? Aile Ýrþat ve Rehberlik bürolarý bunun tür ve sebebi ne olursa olsun, eðer ucunda kýyýsýnda dine ve dini bilgiye taalluk eden bir yön varsa, çünkü bizi ilgilendirmesi için bunun olmasý gerekiyor. Zira biz psikolojik danýþman deðiliz. Aile Ýrþat ve Rehberlik bürosuyuz. Dine dayanan bir tarafý da hemen her zaman bulunmakta çünkü aile, kültür, örf- adet, din, anane bunlarýn hepsinin kendi içinde ayrý tanýmlarý var, ama kesin hatlarla ayrýlabilir þeyler deðil iç içe geçmiþ tanýmlarý ayrý, ama hayat içerisinde sarmaþ dolaþ olmuþ birbirinden ayýramayacaðýmýz bir yün çilesi haline gelmiþtir. O yüzden biz bunu birlikte deðerlendiriyoruz. Ýnsanýmýz da sorunlarýnýn çözümünde, ailevi sorunlarýn çözümünde çok sýk diyelim, her zaman deðil ama sýk sýk din görevlilerine müracaat etmeyi kendileri uygun gördükleri için, biz bu iþe bu vesileyle giriþmiþ olduk. Bu arada çok önemli bir ayrýmý iki cümleyle zikredeceðim. Basýna da yansýmýþ bir durumdur belki okumuþsunuzdur. Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý psikolojik danýþmanlýða soyundu. Bunu kabul etmiyoruz çünkü bizim formasyonumuz buna müsait olmadýðý için asla bürolarýmýzýn psikolojik danýþmanlýk yapma diye bir görevi yok. Biz hali hazýrda var olan bir durumdan doðmuþ bir kurumuz. Ýnsanlar bize bir þekilde geliyorlar, biz onlara bir reklamda da bulunmuyoruz yani tanýtýmýmýzda yok. Her zaman bazen bir cami imamýný buluyorlar, bazen bizim gibi vaiz, kuran kursu öðretmeni konumunda olan bir bayaný ve ya erkeði bulup sorularýný soruyorlar ve bu sorularýn çözümünde daha pratik ve daha verimli bir sonuç almak için bürolarýmýz kurulmuþ bulunmaktadýr. Yetkimizi aþan sýnýrlarýmýzý aþan konulara girmiyoruz, ne yapýyoruz? doðru bilgiyi verip yönlendiriyoruz. Bu da çok 22
önemli. Yani çok sayýda insan "boþanmak istiyorum bana avukat bul" diye geliyor. Mesela: Ben ona avukat bulamam, benim yetkim dýþýnda. Ama ben onu doðru yönlendirebilirim. Eðer ailesinin kurtarýlabilir bir tarafý varsa, üstüme düþen vazifeyi yani dini telkini yerine getiririm. Ha o, ille de ihtiyaç duyduðu þey buysa doðru yönlendirmeyi yaparým. Yani onun iþine karýþma gibi bir lüksüm yok benim bir üye olarak. Hedef kitlemize gelince, yine konu aile olduðu için seminer ve konferanslarýmýz baz alýndýðýnda herkes davetli, yani halkýmýzýn her kesiminden tahsili olan olmayan, bize raðbet eden, duyurularýmýza icabet eden herkes bizim hedef kitle gurubumuza girmiþ oluyor. Bize soru sormaya gelen insanlar yönünden deðerlendirecek olursak, o noktada mutlaka büromuzun kapýsýný çalan herkes bizim hedef kitlemizdir. Bu noktada din, mezhep, ýrk gibi bir ayrým gözetmeksizin bize gelen insana en doðru bilgiyi ve yönlendirmeyi nasýl yaparýz amacýyla, hizmet etmeye çalýþýyoruz. Çalýþmalarýmýzý iki ana baþlýk altýnda toplayabiliriz. Birinci baþlýk eðitim faaliyetlerimiz, yani önleyici tedbirler. Nasýl þimdi aþýlarla bir takým rahatsýzlýklarýn önlenmesine çalýþýlýyorsa, sorun oluþmadan önce, yani ailede var olan huzur ve mutluluðun korunmasý için "biz ne yapabiliriz"i deðerlendirip gerçekleþtirmeye çalýþýyoruz. Bu arada seminerler, konferanslar, paneller mutlaka yine vaaz ve hutbeler yoluyla, halkýmýzý aile huzuru konusunda aile içinde huzurun temini konusunda bilgilendirmeye çalýþýyoruz. Ayrýca uzman eðitimciler, pedagoglar, psikiyatristler çaðýrarak konferanslar verdiriyoruz. Ýkinci ana baþlýðý çalýþmalarýmýzýn üç ayaðý olsaydý sac ayaðý diyecektim sac ayaðý olmadý bizim ikili bir çalýþma yöntemimiz var. Ýkinci ana baþlýðýysa çalýþmalarýmýzýn Aileyi ilgilendiren dini içerikli her 23
hangi bir sorusu veya danýþmak istediði bir meselesi olan kimselerin büroya yaptýklarý müracaatlarý en iyi þekilde deðerlendirerek onlara gerekli dini rehberliði yapmak. Sorusu olan kiþi; "Hocam size bir konuda danýþmak istiyorum" der. Biz onu karþýmýza alýrýz. O orada bize, bazen hiç kimseye açamayacaðý bir sýrrýný açar, bazen çok alýþýlmýþ bir soru sorar gider. Ama hiç fark etmez, o odanýn bir mahremiyeti vardýr. Hani bu bizim literatürümüzdeki ismi ama, kiþi haklarýna saygý, özel hayata saygý diye nitelendirilen bir husustur. O kiþinin orada bize açtýðý sýrrý ebediyete kadar o odada kalýr. Sanýyorum vatandaþýn bize raðbetinin yoðun olmasýnýn altýnda yatan en önemli nedenlerden biri de bu. Sýrrýnýn kimseyle paylaþýlmayacaðýný bilmek, bazen dertleþmek, bazen bilgi almak amacýyla bize geliyorlar. Evet çok uzatmadan ilçemizdeki Aile Ýrþat ve Rehberlik bürosu, yani Baðcýlar müftülüðü Aile Ýrþat ve Rehberlik büromuza geçelim. Büromuz Hz. Osman Kýz Kuran Kursumuzun çok yakýn bir mevkideyiz þu anda giriþ katýnda yer alýr. Bir görüþme odasý, bir seminer odasý, bir de toplantý odamýz var. Burada gün içerisinde nöbet tutulur, her günün bir nöbetçisi vardýr. Vatandaþýmýzdan bize gelen sorularýn veya paylaþýlacak problemlerin konuþulduðu görüþme odasý budur. Burada her gün farklý bir nöbetçi, sanýrým þu an 6-7 kiþi nöbet tutuyoruz. Kendisi kurum içerisinde konuyla ilgili özel eðitim almýþ insanlar bu personel. 24
Bu da büromuzun açýlýþýndan bir görüntü. Büromuzun üyelerinin istiþare toplantýsýndan bir görüntü. Aile Ýrþat ve Rehberlik büromuz rutin olarak ayda en az bir konferans vermekte veya verdirmektedir. Bunu yanýnda Ýstanbul Büyükþehir Belediyesi, Özürlüler Merkezi ÝSÖM ile iþ birliði yaparak, özürlü yakýnlarýna moral motivasyon seminerleri verilmektedir. Biz bunu çok önemsiyoruz çünkü þu anda istatistiki bilgi yanýmda olmamakla beraber, ilçemizde ve þehrimizde çok sayýda özürlü yaþamakta. Bu konuda duyarlý olmayan vatandaþýmýzý çaðýrmanýn yanýnda kendimiz de bir þeyler yapalým istiyoruz ve belli aralýklarla seminerler vererek onlarýn yakýnlarýna destek olmaya çalýþýyoruz. Yine, darülaceze ve gençlik merkezleri ziyaretlerimiz var. Onlardan bir iki fotoðraf göreceksiniz daha sonra. Bunun yanýnda bizim çalýþmalarýmýzýn çok önemli üçüncü sacayaðýný buldum. Aile ziyaretleri çoðunlukla küskünleri barýþtýrma amaçlý oluyor. Burada anlatýldýðý kadar kolay olmuyor. Bazen bir karý-kocanýn arasýnda kalabiliyorsunuz. Hay nereden girdim bu iþe diyebiliyorsunuz ama, çoðunlukla elhamdülillah insanlara yararlý olduðumuzu görerek huzur içerisinde ayrýlýyoruz girdiðimiz yuvalardan. 25
Peki gelen sorularý toparlayalým. Gelen sorularýn kaynaklarý 'eþ'den, genelde kocadan kaynaklanan problemler bize geliyor. Yine hanýmdan kaynaklanan, çocuklardan, diðer aile bireylerinden, komþulardan ve diðer sebepler diye özetlemiþiz. Bunlar maalesef þiddet olabiliyor. Hanýmdan kaynaklanan sebepler zikredildiðinde evin bakýmýný ihmal etme, eþ'den gizli para harcama gibi sorunlar bize ulaþýyor. Çocuklardan kaynaklanan problemler; Ýþsizlik, yanlýþ arkadaþ, çocuðun evlenmek istediði kiþinin aile tarafýndan reddedilmesi gibi problemler. Kayýnvalide ve kayýnpederden kaynaklanan problemler baþlýðý altýnda ne var? Bakýma muhtaç, ama kardeþlerden sadece biri bu bakýmý üstlenmiþ, diðerleri maalesef üstlenmiyor ve tek baþýna bu aðýr yükü üstlenen kiþi, bir þekilden ben acaba diðerlerinden yardým istesem günaha girer miyim? Gibi bir soruyla bize geliyor. Malum, kayýnvalide-gelin problemlerini zikretmeye hiç gerek yok. Komþulardan kaynaklanan problemler de mesela: Bize gelen bir sorudan söyleyeyim, iþte komþusunun çok mahrem yanlýþ bir durumunu yakalýyor bunu ifþa etmek istediðini, bunu ifþa etmesinin doðru olup olmayacaðýný bize sormaya vatandaþ gelebiliyor. Diðer nedenler kürtaj. Kürtaj yaptýrýlýp sonra duyulan vicdan azabý, bazý cinsel sorunlarýn büyü þeklinde algýlanmasý acaba ben de büyümü var? Gibi müracaatlar. Ýstatistiðimize gelelim, burada 511 konferans, 81 panel, 95 seminer, 18 sohbet, 1 tiyatro gerçekleþtirilmiþ 2007'de. 2008 tam 26
bir veri deðil 5 aylýk kýsaca bir iki resimle kapatalým. Kemal Sayar'ýn Aile Ýrþat ve Rehberlik üyelerimize verdiði birkaç gün süren seminer olmuþtu. Yine þiddet konulu bir seminer bu mekanda Halis Ayhan hocamýzýn belediyemizin deðerli katkýlarýyla yaptýðý bir konferans vardý. Ailede çocuðun din eðitimi oradan bir görüntü. Yine iletiþim konulu seminer, ergen iletiþimi, aile içi iletiþim, yine aile içi iletiþim çocuklarda istenmeyen davranýþlar konulu bir konferans. Gürbüz Azak'ý çaðýrmýþlar o bizim deðil. Yani çaðýrýlabilir de biz yapmadýk yani o anlamda. Bunun dýþýnda üniversitelerle, belediyelerle, sivil toplum kuruluþlarýyla koordineli çalýþmalar var. ÝSÖM'de özürlü aile yakýnlarý, meme kanseri gibi, kadýn saðlýðý gibi, obezite gibi, saðlýk seminerleri. Yetiþtirme yurtlarýndan görüntüler ki oralarda çok büyük bir manevi boþluk var. Çocuklarýmýz çok bilgisiz aileleri olmadýðý için elbette. Yaþlýlarýmýz toplumumuzun dedeleri, nineleri, onlara yaptýðýmýz ziyaretler. Bunun yanýnda büro üyelerimize yönelik haftalarca süren uzun bir seminerden görüntüler görüyorsunuz. Prof. Dr. Medain Yanýk, Nevzat Tarhan gibi uzman isimlerin eðitiminden geçmiþ bir üye topluluðumuz var. O seminerden görüntüler. Evet, resimler kendi kendine akarken biz konumuzu toparlayalým sevgili dinleyenlerimiz. Sonuç itibariyle; bize gündelik hayatta çok karþýlaþtýðýmýz niþanlýyken nikah yapýlmasý dinen uygun mu? Eþim bana baðlansýn diye büyü yaptýrsam olur mu? Ve ya nedir kürtaj yaptýrmayý düþünüyorum, bu uygun mudur? Farklý mezhepten biriyle evlenebilir miyim? Mesela aleviyle evlilik konusu çok sorulan sorular, bunun gibi gündelik sorulabilecek sýk karþýlaþýlan sorularýn yanýnda zaman zaman hayatýndan bezmiþ, intihar etmeyi düþünen planlayan, eþinden boþanmayý planlayýp son bir görüþ almak için bir merci arayan, ya da birine çok ciddi 27
zararlar vermeyi planlayan hasbelkader birinin yönlendirmesiyle bize gele insanlar oluyor. Burada iki kavramýn altýný çizmek istiyorum. Büro üyelerimizin ilgisi ve doðru yönlendirmesi, elhamdülillah zaman zaman hayat kurtarýyor ve o insanlarý sevdikleriyle beraber, yeni ve uzun bir hayata vesile olarak yönlendirmiþ oluyoruz. Bu bizim için çok büyük bir mutluluk oluyor muhakkak ki. 'Ýnsanlarýn en hayýrlýsý insanlara faydalý olandýr' buyuran bir peygamberin ümmeti olarak biz de, Aile Ýrþat ve Rehberlik bürosu üyeleri olarak buradan bir moral motivasyon alýyoruz. Ýnsanlara faydalý olmaya çalýþýyoruz. Unuttuðum bir þeyi müsaadenizle söylemek istiyorum. Belediyemizin rehabilitasyon merkeziyle, 2009 yýlý içerisinde yine bu 'Mutlu Yuva Huzurlu Toplum' çalýþmasý belediyemizin bu projesi çerçevesinde birlikte ifa ettik halk sarayýnda yürüttük. 9 ayrý seminer burada tertip edildi bunun için yine belediyemize çok teþekkür ediyoruz. Son olsun, inþallah yuvalarýmýz yüzü gülen anne babalarýn ve yüzü týpký bu çocuk gibi gülen çocuklarýn yaþadýðý huzurlu mekanlar olurlar. Ailemiz aile olarak kalýr umarým hayat boyu bizim için, bazen gaile olabiliyor, huzur kaynaðýmýz olsun inþallah. Hepimizin rýzký bol, yüzü mütebessim olsun, gününüz mübarek olsun. Teþekkür ediyorum. Sunucu Teþekkür ediyoruz Sayýn Vildan Mantaþ hanýmefendiye sunumu için. Kýymetli misafirlerimiz Sayýn Belediye Baþkanýmýz baþka bir toplantýya katýlmak için aramýzdan ayrýldýlar. Baþkanýmýza bize göstermiþ olduðu ilgi ve alakadan dolayý çok çok teþekkür ediyoruz. Bu arada aramýza da Baþkan yardýmcýmýz Sayýn Osman Güneþ Beyefendi teþrif etmiþlerdir, kendilerine de hoþ geldiniz diyoruz, alkýþlarýnýzla. 28
Hepimiz Hz. Aiþe'yi güzel ahlaklý, merhamet dolu, cömert ve ibadetine düþkün zeki bir sahabe olarak tanýrýz. Ancak; hepsinden de öte Hz. Aiþe, islama ve ilme olan büyük hizmeti ile tanýnýr. Müslüman bilginler arasýnda yaygýn bir rivayete göre, fýkýh ve dini kitaplarýn dörtte birini Hz. Aiþe nakletmiþtir. Haným sahabe Hz. Aiþe konulu konuþmasýný yapmak üzere sözü Sayýn Seher Atýcý Hanýmefendiye býrakýyorum. 29
Haným Sahabeler Hz. Aiþe Seher Atacý Sayýn protokol üyeleri ve saygýdeðer misafirlerimiz 8. Hanýmlar Þûrasýna hoþ geldiniz. Ýslam kadýnýn medarý iftiharý Hz. Aiþe. Ýslam kadýnýnýn iftihar vesilesi, iftihar kaynaðý Hz. Aiþe. Sevgili Peygamberimizin kýymetlisi, sevgilisi Hz. Aiþe. Resulallahýn sadýk dostu Hz. Ebu Bekir'in kýzýdýr. Ýnce yapýlý büyükçe gözlü, dalgalý saçlý, beyaz tenli, güzel yüzlü bir kýzdý Hz. Aiþe. Bundan dolayýdýr ki Hz. Peygamber ona evlilikleri süresince Hümeyra diye hitap ederdi. 30
Hümeyra Arapçada beyaz yüzlü güzel kadýn demektir. Hz. Aiþe eðitimini babasýndan Hz. Ebu Bekir' den aldý. Tarih, edebiyat ve nesep ilmi dediðimiz arap toplumunda þecerenin soyun bilinmesine dair ilmi en güzel þekilde öðrenmiþ, son derece zeki, çok kuvvetli bir hafýzaya sahip bir hanýmdý. Ve yüzlerce beyitlik þiirleri ezberlemek gibi bir özelliðe sahipti ve hayatý boyunca þiir onun konuþmalarýnda önemli bir yer tuttu ve hatta þunu tavsiye etti. Çocuklarýnýza þiir öðretiniz dilleri tatlansýn. Kendi de konuþmalarýnda hep beyitler söylerdi. Mekke'de Hz. Peygamber (sav) ile evlilik arifesinde 3 gece rüyasýnda sevgili peygamberimize Cebrail a.s vasýtasýyla ipekler içerisinde resmi gösterilmiþ ve bu rüyanýn akabinde Resulallah (sav) 'Eðer bu benim için hayýrlýysa yarabbi nasip et' diye dua buyurmuþ. Ve Mekke'de baþlayan bu evlilik öncesi hazýrlýk 3 yýllýk bir evliliðe hazýrlýk süreci sonrasýnda, Medine'ye hicretten bir yýl sonra þevval ayýnda Medine'de sade bir nikah merasimiyle bu mübarek yuva kurulmuþtu. Hz. Aiþe sade bir nikahla evlenirken, Medine'de Mescidi Nebevi'nin hemen yakýnýna kurulmuþ olan ve tarifinde kerpiç ve hurma dallarý kullanýlarak mescidin hemen bitiþiðine yapýlmýþ olan tek odadan oluþan evinde Hz. Aiþe'nin bu yuvasýnda Hücrei Saadeti'ndeki eþyalar: Ýçi hurma lifi doldurulmuþ deriden bir yatak, bir yastýk, birkaç yiyecek konmak için bulundurulan kap kacakdan ibaret çeyiziyle yeni ve mutlu yuvasýna baþlamýþtý Hz. Aiþe. Hz. Aiþe'nin evliliði, Resulallah'la olan evliliði sadece 9 yýl sürdü, ta ki Resulallah'ýn vefatýna kadar. Zengin bir aile kýzý olmasýna raðmen, Peygamber evinin mütevazi havasýna çok çabuk uyum saðlamýþtý Aiþe ve dünya hayatýný deðil, Allah resulü ve ahret hayatýný tercih etmiþti. Resulallah'a muhabbeti çok fazla idi, hatta öyle ki Hz. Peygamberin ilk eþi Hz. Hatice'yi ki Resulallah'ýn 25 yýllýk ilk zevcesi, gözünün nuru, Ýslam davasýndaki kendinin en büyük desteði olan Hz. Hatice'yi çok sýk 31
bir vefa örneði olarak Resulallah vefatý sonrasýnda da anar, yakýnlarýna da hürmet ederdi. Bu hürmet, bu tazim ve bu anýþ onu çok seven diðer eþi Hz. Aiþe'yi zaman zaman kýskandýrýrdý. Bu kýskançlýk sebebiyle bazen hayýflanýr, "hala ölmüþ olan o hanýmý anmaktan ne gibi mutluluk duyuyorsun" gibi ifadelerle serzeniþte bulunurdu. Hz. Peygamber ise ona tebessüm eder, ilk eþine olan muhabbetini açýkça izhar ederken þöyle buyururdu: "Bana ondan daha hayýrlýsý verilmedi çünkü bana ilk inanan o oldu ve bana hayatýnýn sonuna kadar en büyük maddi ve manevi desteði o verdi." Ýlk hanýmýna olan sevgi ve muhabbetini ölümünden sonra da izhar eden Hz. Peygamber Hz. Aiþe'yi de çok sevdi. Ona olan muhabbetini de hem kendisine söyleyerek, hem ona güzel iltifatlarda bulunarak anlatýrken dile getirirken ashabýna da bunu çok açýkça izhar ederdi. Sahabeden biri ya Resulallah sizin bu dünyada en çok sevdiðiniz kimse kimdir? diye sorduðunda "en sevdiðim kiþi Aiþe, ondan sonra da babasý Ebu Bekir'dir" diyerek sevgisini alenen açýk ve net ifade ederdi. Ayný zamanda çok sevgili kýzý Hz. Fatýma ile aralarýndaki muhabbetin artmasýna belki vesile olsun diye 'Ey kýzým benim sevdiðimi sevmek ister misin?' 'Evet, babacýðým' 'öyle ise Aiþe'yi sev' diye tavsiye ederdi. Hz. Aiþe çok zeki ve ilim öðrenmeye çok meraklýydý. Ýnen ayetleri ezberler, anlamlarý hususunda Resulallah'a merak ettiklerini sormaktan asla çekinmezdi. Resulallah'a olan yakýnlýðý ve ilim arzusu onu tefsir, fýkýh gibi Ýslami ilimlerde çok üst noktalara getirmiþ ve pek çok sahabenin kendisine gelip danýþtýðý, fikir aldýðý, ilminden yararlandýðý bir otorite, Medine ekolü haline getirmiþti. Hz. Aiþe, Peygamberimizin vefatýndan sonraki kendi 45 yýla yakýn ömründe de pek çok öðrenci yetiþtirmiþ. Kadýn ve erkek pek çok kiþiye eðitimde bulunmuþ, onlarýn ilmini artýrmasýna vesile olmuþ önemli bir þahsiyetti. Kuran ve sünnete dayalý pek 32
çok konuda hüküm çýkarabilecek kadar ilmi bilgiye sahipti Hz. Aiþe. Ve Peygamberimizin vefatýndan sonrada Hülafa-i Raþidîn döneminde yani Peygamberimizden sonraki halifeler devrinde de en çok danýþýlan fikri alýnan kadýn ve alim kendisi idi. Kuran ve sünnete aykýrý herhangi bir husus gördüðünde asla çekinmez itirazýný yapar, gerekli delilleri sunarak ashabý ikna ederdi ve hadis konusunda da ezberinin kuvvetine dayalý olarak, en çok hadis rivayet eden sahabeler ki 1000'den fazla hadis rivayet eden sahabelere muhaddisler dilinde, hadis dilinde muksirun denir. Muksirunun içersindeki bunlar da sahabenin içerisinde sadece 7 kiþidir bu yedi kiþinin dördüncüsü, 2210 hadis rivayet etmek suretiyle Hz. Aiþe'dir. Kadýnlarla ve evlilik hayatýyla ilgili pek çok konu, pek çok bilgi bizzat ilk kaynak olarak Hz. Peygamberden bize nakil yoluyla Hz. Aiþe validemiz kanalýyla gelmiþtir ve biz pek çok bizi ilgilendiren evlilikle ilgili, hanýmlýkla ilgili, kadýnlarla ilgili her türlü mevzuyu ondan gelen bilgilerle öðreniyoruz. Bundan dolayý da Ýslam kadýný ona þükran borçludur. Allahýn birçok kabiliyetlerle donattýðý Hz. Aiþe ibadetler hususunda son derece gayretliydi. Resulallah'ýn hayatýnda da onunla birlikte gece ibadeti eder, oruç tutar, onun vefatýndan sonraki ömründe de çok sýkça oruç tutar ve gece ibadeti yapan, tesettürüne çok riayet eden, son derece müþfik sevecen bir insandý. Hz. Aiþe'nin belki en büyük üzüntüsü, Resulallah'a bir evlat verememekti. Ama rabbimin herkese verdiði farklý imtihanlardan biriyle imtihan olunan Hz. Aiþe, belki de onun hayatýnýn en hikmet ve faydalarý bize de dönük bütün Ýslam alemine dönük en büyük faydasý ona verilen bu süreyi, 9 yýllýk evlilik süresine çoluk-çocuk telaþý ve yetiþtirmesiyle uðraþmak yerine Resulallaha sadakat ona çok tabi bir talebe olmak ve ondan öðrendiði her þeyi kaydetmek, ezberlemek ve nakletmek gibi bir misyon üstlenmiþti Hz. Aiþe. 33
Onun en belirgin özelliklerinden biride son derece sade bit hayat yaþamasýydý. Hiçbir aman israf etmez, kendisine yetecek kadar miktarla yetinir, fazlasýný fakirlere sadaka olarak daðýtýrdý. Köle azad etmek ve fakirleri sevindirmek ve en çok hoþlandýðý davranýþlar arasýnda yer alýyordu. Hayatý boyunca 62 köle azad ettiði rivayet olunur. Kimsesiz çocuklara sahip çýkar, onlarý bir anne þefkatiyle baðrýna basardý. Onlarýn terbiye ve yetiþtirilmesine itina eder, sonra da kendilerini evlendirirdi. Arap diline maharetle kullanýrdý. Daha önce de söylediðim gibi þiiri tavsiye ederdi. Peygamber (sav)'in hayatý dönemindeki seferlerinde de ona yoldaþlýk etmiþ, onun yanýnda bulunmuþ, seferlere onunla birlikte çýkmýþ olan Hz. Aiþe onunla birlikteyken müþfik bir anne edasýyla ve bir hemþire ve bir týp görevlisi adeta misyonunu da üslenerek yaralýlara ilk müdahaleyi yapmak, onlara su vermek, onlara moral vermek gibi önemli bir görevi de üstlenirdi. Ve sevgili Peygamberimizin son günlerini Aiþe validemizin evinde geçirdiðini biliyoruz. Peygamberimize de hastalýk döneminde müþfik ve sevecen tavrýyla en büyük hizmeti yapmýþ olan Hz Aiþe'nin göðsü üzerinde mübarek baþý durur iken Resulalllah (sav) ruhunu teslim etmiþ ve Hz Aiþe'nin odasý Resulallahýn defin yeri türbesi olmuþtur. Bugün Medine'de Mescid-i Nebevi'nin hemen bitiþiðindeki Ravza-i Mutahhara dediðimiz o mübarek beldede þu an o belde o mekan o günlerde Hz. Aiþe'nin odasý evi iken, þu anda o günden bu güne Resulallah'ýn vefatýyla, Resulallah'ýn defin yeri, türbesi olmuþ ve ayný yerde þu anda Hz. Ömer ve Hz. Ebu Bekir'de medfun bulunmaktadýr. Hz. Peygamber'in vefatýndan sonra 40 küsür yýl daha yaþamýþ olan Hz. Aiþe 676 yýlýnda vefat etmiþtir medine'de ve cenazesini ashaptan yine en çok hadis rivayet eden sahabe olmak ünvanýna kavuþmuþ olan sevgili Peygamber'imizin de çok sevdiði, kedilere olan muhabbetinden dolayý, "kedicik babasý" diye yine sevgili 34
Peygamberimizin künyelendirdiði, Ebu Hureyre tarafýndan cenaze namazý kýlýnmýþ ve Medine'deki Cennet-ül Baki'de defnedilmiþtir. Allah þefaatine nail etsin. Tabi ki Hz. Aiþe'yi anlatmak bir 5-6 dakikaya sýðmaz. Ama sabrýnýzý daha fazla zorlamak istemiyorum, aldýðým ikazlardan dolayý da, sözlerime burada nihayet vermek istiyorum. Ama gerçekten çok yürekten katýlarak söylüyorum ki; Ýslam kadýnýnýn, Müslümanlarýn, Müslüman kadýnýnýn iftihar vesilesi olan Hz. Aiþe'yi biz inþallah kendi hayatýmýza ve çocuklarýmýzý yetiþtirirken, özellikle kýz çocuklarýmýzý yetiþtirirken örnek alalým ve ümit ediyorum ki bu güzide topluluktan bir dua ile ayrýlýrken, onun gibi, belki onun eðitimiyle 1400 yýl öncesine buradan dönüp baktýðýmýzda, 1400 yýl önce öyle bir babaya, her türlü eðitimiyle ilgilenen bir babaya ve evliliði süresince onun her türlü ilmi ve her türlü geliþimine destek olan çok sevgili bir eþe sahip olmak gibi bir lüksümüz yok. Ama yine de ümit ediyorum ki bütün erkekler ve eþler, babalýk ve eþlik misyonunu üstlenirken Resulallah'ý örnek alsýnlar. Bütün anneler olarak, hanýmlar olarak bizler de çocuklarýmýzý yetiþtirirken ve kendimizi geliþtirirken Hz. Aiþe'yi örnek alabilelim. Allaha emanet olun, sevgiyle kalýn diyorum. Sunucu Aðzýnýza saðlýk Seher Haným, çok teþekkür ediyoruz. Ýnsanlar genelde tam bilgi sahipleri olmadýklarý, ama merakta ettikleri þeylerin dedikodusunu yaparlar. Ya da var olan bir durumun normal kabul edilen standartlarýn dýþýnda yer almasýndan dolayý ilgilenirler. Hiçbir insanoðlunu tanýmam ki dedikodu yapmamýþ olsun. Ya da baþka kiþilerin dedikodularýna mevzu olmamýþ olsun. Ve hangimiz dünyamýzýn dedikodu ve söylentilerinden arýndýrýlmasýný istemeyiz. Hepimiz mutlaka bundan bir pay kendimize biçeriz. Þimdi sözü dedikodu konulu konuýþmasýyla Gülsen Kaya hanýmefendiye býrakýyorum. 35
Dedikodu Gülsen Kaya Teþekkür ediyorum takdiminiz için. Bugünkü konumuz dedikodu, dedikodunun bize, topluma vermiþ olduðu Zaralarý düþündüðümüzde bir din görevlisi olarak Kuran'ýn bakýþ açýsýyla psikologlardan, psikiyatrislerden ve bize intikal eden bugün az önceki görmüþ olduðunuz gibi arkadaþýmýzýn Aile Ýrþat bürolarýnda görev aldýðýmýzdan dolayý, orada bize yansýyan görüntülerden derleyerek hazýrladýðým konuþmamý yapmak istiyorum. 36
Gýybet gerçekten bizim toplumsal bir hastalýðýmýzdýr arkadaþlar. Ýslam dini sosyal iliþkilerin, kiþisel ve toplumsal haklarýnýn, ahlaki davranýþlarýnýn güven huzur ve barýþ ortamýnýn yok edilmesini saðlýyor gýybet maalesef. Bütün bunlarýn temeline dinamit koyabiliyor. Gýybeti bir insaný gýyabýnda çekiþtirmek, eleþtirmek, hoþlanmadýðý bir þekilde anmak anlamýnda kullanýyoruz. Hz. Peygamberimiz ashabýna "gýybet nedir biliyor musunuz?" diye sorduðunda ashabý "Allah ve Resulü daha iyi bilir" diye cevaplýyorlar. Bunun üzerine peygamberimiz "kardeþini hoþlanmayacaðý bir þekilde anmandýr" buyuruyor. O zaman "ya Resulallah kardeþimizde o sýfat varsa" diye soruyorlar. "O sýfat varsa dedikodudur yoksa eðer iftira etmiþ olursunuz" buyuruyor. Kur'an-ý Kerim'de "Allahu Teâlâ zannýn pek çoðundan sakýnýnýz" buyuruyor. "Çünkü zannýn pek çoðu günahtýr. Birbirinizin kusurlarýný, mahremiyetini araþtýrmayýnýz, birbirinizin gýybetini yapmayýnýz, herhangi biriniz ölü kardeþinizin etini yemekten hoþlanýr mý? Ýþte bundan tiksindiniz bile. Allaha karþý gelmekten sakýnýnýz. Þüphesiz Allah tevbeyi çokça kabul edendir, merhamet edendir" buyuruyor. Þimdi beden diliyle yaptýðýmýz bir dedikodu var, lisan diliyle yaptýðýmýz dedikodu var. Kuran-ý Kerim'de iki ayrý ayette bunlar ayrýþtýrýlmýþtýr. Ben öbür ayeti buraya almadým ama Kuran-ý Kerim'de kaþ gözle yaptýklarýmýza hemmaz hemz denir. Dilimizle yaptýðýmýza gýybet denir. Her ikisi de gýybettir ama kalbi korumak için öncelikle bu ayette olduðu gibi kiþinin zandan kurtulmasý gerekiyor. Daha duygu bazýndayken bunun tedbirini almak gerekiyor Allah-u Teâlâ o üç halden, yani daha duygu bazýndayken veya insanlarýnýn kusurlarýnýn araþtýrýlmasý noktasýndayken insaný uyarýyor dile dökülmeden bunu engellemeye çalýþýyor. Ama bütün aþamalarý geçip dedikoduya döktüðümüzde maalesef topluma kiþiye saldýrýda bulunmuþ 37
oluyoruz. Dedikodu yüzünden yýkýlan yuvalarýn biten iliþkilerin yapýlan kavgalarýn bedeli kiþiye ve topluma çok fazla aðýr olmaktadýr, darbeler indirmektedir. Bizler akþama kadar tarz sorunlardan kaynaklanan aile dramlarýný dinlemekteyiz arkadaþlar. Özellikle hanýmlarý çok fazla etkilemektedir bu olay ben þunu þöyle söyleyeyim yani kiþiyi toplumu paranoya sürükleyebilmektedir. Ciddi manada insanlar sürekli kuþku içerisinde, sürekli insanlar beni sevmiyor, bunlar benim aleyhime çalýþýyor, bunlar benim yuvamý yýkmaya çalýþýyor, iliþkilerimi bitirmeye çalýþýyor, kariyerimi elimden almaya çalýþýyor tarzýnda farklý korkulara sahip olabilmektedirler bununla. Ýletiþim kazalarýnda yaralanan insanlarýn tedavisi toplumda hakikaten aðýr bir tedavi süreci gerektiriyor. Biliyorsunuz ki psikolojik, psikiyatrik vakalarda en geç iyileþme buralardadýr. Yani toplum olarak insanlarýmýzý saðlýklý kýlmak istiyorsak bu kötü hastalýklarý bitirmemiz gerekiyor. Psikolojik sorunlarýn kaynaðýnda, özellikle dedikoduda, davranýþ bozukluðu olarak dedikodu gösteriliyor. Kiþilerin, özellikle zayýf þahsiyetlerin kendileri ifade etme kabiliyetine sahip olmayanlarýn veyahutta farklý sorunlardan kaynaklý kendilerini belirtemeyen açýða çýkaramayan kendi özgüvenleri geliþmemiþ insanlarýn hastalýðý diye ifade edilmektedir. Felak suresinde kýskanç olanlarýn þerrinden alemlerin rabbine sýðýnýlýr. Çünkü kýskanç olan insanlar o zan duygularýný geliþtirerek tecessüse baþlar, tecessüsten sonra dedikoduya kadar götürülür. Kýskançlýktaki benlik duygusu, bende olsa bu birazcýk daha beslendiði zaman, ah keþke bende olsa doðruya gider. Bu düþünce insanýn içini kemirmeye baþlar. Gýybet insanýn kiþiliðini bozmaya baþlar, ruhsal yapýsý üzerinde son derece zararlý etkiler yaratýr, onu topluma zararlý bir birey haline getirmeye baþlar. 38
Ýnsanlar arasýndaki sevgiyi saygýyý baltalar ama fiziksel bir saldýrý deðil bu ruhsal bir saldýrýdýr. Çünkü gözle gözüken bir þey gözükmemektedir. Bazen eþler birbirlerine, bak falancasý bana þöyle dedi, öbürü þöyle dedi, ama ona baktýðýn zaman ya senin kötü bir tarafýn gözükmüyor, sen gayet iyi gözüküyorsun diyebilmektedir. Oysa gelen vakalarda, gerek bize, gerek psikologlara, psikiyatrislere giden vakalarda, evet güzel insanlarýn ruhlarýný göremiyoruz ama, almýþ olduklarý yaralar öyle derin ki bir ilaçla, iki ilaçla gidecek gibi deðil, yýllar geçmesi gerekiyor ve o insaný da sadece tedavi etmek yetmiyor, ailesini de rehabilite etmek gerekebiliyor bazen. Gýybetin sosyal ve siyasal ekonomik hayata kiþisel huzura, saðlýða çok fazla zararlarý var. Peki Allah indinde gýybet eden bir kimsenin konumu ne olacaktýr diye düþündüðümüzde burada çok fazla kul hakký geçmiþ oluyor. Normal bir günah gibi kýyas edemiyoruz, normal bir günah gibi bir durum arz edemiyoruz. Çünkü kul hakkýna giriyor burada. Gýybet eden kiþi önce 39
piþmanlýk duyup tövbe istiðfar edecek, baðýþlanma dileyecek, ama maalesef dedikodusunu yaptýðý kiþiden de helallik talep edecektir. Ancak o helallik gerçekleþirse, Allah indine temiz bir kul þeklinde gidebilecektir. O yüzden gýybeti küçümsemeden, bize yüklenmiþ olan sorumluluðunda farkýna vararak Kuran'ýn gönderiliþ gayesi; Ýnsanýn fýtratýnýn bozulmadan korunmasýný saðlamak içindir diyoruz. Allah-u Teâlâ Kur'an-ý Kerim'de çokça, "Allah-u Teâlâ tövbe edenlerin tövbesini kabul eder" buyuruyor. Ama dedikodu söz konusu olduðu zaman kuldan da baðýþlanma helallik talep etme olayý vardýr. Ýnsanlar burada çok fazla onur meselesi yapýp, bunu çok fazla gidip de özür dileme beyanýna, ya da talebinde bulunmamaktadýrlar. Ömür boyu da onun vicdanýný rahatsýz etmektedir bu olay. Zamanýmýz kýsýtlý olduðu baþka þeylere deðinmedik. Teþekkür ediyorum. Sunucu Gülsen Hanýma bir kez daha teþekkür ediyoruz ve sözü, kültürel ve yöresel zenginliklerimiz konulu konuþmasýyla Zülfiye Harmanþa hanýmefendiye býrakýyoruz alkýþlarýnýzla efendim. 40
Zülfiye Harmanþa Yöresel Zenginlikler Saygý deðer protokol ve kýymetli misafirlerimiz sizleri selamlarýn en güzeliyle selamlýyorum. Yurdumuzun her bölgesinde geçmiþten günümüze süre gelen doðal, tarihi zenginliklerimizin yanýnda yaþatýlan güzel adetler, gelenek ve görenek birer kültür zenginliði olarak karþýmýza çýkmaktadýr. 3 tarafý denizle çevrili olan yurdumuzda doðal olaylar sonucunda oluþmuþ koy, körfez, ada ve yarýmadalar, göller, akarsular, dört mevsimi yaþayabildiðimiz iklim her bölgede farklý bitki örtüsü, sahip olmak için hiçbir ödemediðimiz zenginliklerimizdir. Çevremizde bizden baþka insan ve canlýlarýnda yaþadýðýný da 41
düþünürsek, sahip olduðumuz bu deðerlerin sadece bize ait olmadýðýný doðal dengenin saðlýklý devam edebilmesi için, her canlýnýn ihtiyacý olan ile yetinmesi gerektiðini bilmek durumundayýz. Bireysel ve toplumsal yapýlacak her çalýþmada doðal dengenin muhafaza edilmesine özen gösterilmeli. Bedel ödemeden sizlere miras olarak gelen deðerlerimizi mirasçýlarýmýza temiz ve saðlam olarak býrakmak zorunda olduðumuzu bilincinde olmalýyýz. Sayýn katýlýmcýlar, kýymetli misafirler ülkemizin her yöresinin farklý doðal ve geleneksel zenginlikleri bulunmaktadýr. Bugün Karadeniz ile ilgili deðerlerimizden bahsetmek istiyorum. Yurdumuzun kuzeyinde bulunan Karadeniz bölgesi, coðrafi yapýsý gereði kullanýlabilir düz arazilerinin az olduðu bir bölgemizdir. Bunun yanýnda iklimin verdiði doðal bitki örtüsü ve bol akarsularý ile eþi benzeri bulunmayan bir güzelliðe sahiptir. Doðal yapýnýn oluþturduðu yeþillikler ve bu yeþillikler arasýnda meydana gelmiþ yaylalar. Bunlar küresel ýsýnmanýn dünyamýzý tehdit ettiði bu günlerde korunmaya muhtaç deðerlerimizin baþýnda gelmektedir. Çünkü yaþamak için ihtiyacýmýz olan oksijen kaynaklarýnýn sayýsý günbegün azalmaktadýr. Karadeniz bölgemizde yetiþtirilen bazý ürünler ve ülkemiz ve dünyamýzýn vazgeçilmezleri arasýndadýr. Fýndýk, çay, anzer balý ve hamsi gibi ürünler dünyada deðeri kabul edilmiþ ve ülkemizde bu üretim alanlarýnda dünyada üst sýralara taþýmaktadýr. Karadeniz bölgesi kullanýlabilir arazinin az olmasý ve bölgeye uygun ekonomik yapýnýn oluþturulamamasý nedeniyle ülkemizin en çok göç veren bölgelerinden bir olmuþtur. Bugün Karadeniz'de yaþayan nüfustan daha fazlasý gurbette 42