GAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ STAJ RAPORU ASELSAN ELEKTRİK SANAYİ A.Ş. ANKARA-2001 1
ASELSAN A.Ş. (ASELSAN ELEKTRONİK SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ) Kuruluş tarihi : 1975 Ödenmiş Sermayesi : 4.900.500.000.000 TL Kayıtlı Sermayesi : 11.000.000.000.000 TL Çalışan sayısı : 2882 Genel Müdür : Necip Kemal BERKMAN Genel Müdür Ayhan Gerçeker (Haberleşme Yardımcıları : Cihazları Grubu) Mahmut Karadeniz (Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri Grubu) Cengiz Ergeneman (Mikroelektronik, Güdüm ve Elektro-Optik Grubu) Mehmet Kamiloğlu (Mali İşler) Firmanın tam adı ve Adresi: ASELSAN A.Ş.(ASELSAN Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş.) Macunköy:Mehmet Akif Ersoy Mahallesi 16. Cad. No:16 Macunköy - Yenimahalle - ANKARA ** Akyurt:PK.30 06011 Etiler / ANKARA Telefon : (312) 385 19 00 Faks : (312) 354 13 02, (312) 354 52 05 E-Posta : webmaster@venus.aselsan.com.tr Internet : http://www.aselsan.com.tr 1.ASELSAN HAKKINDA GENEL BİLGİ ASELSAN, Kıbrıs Barış Harekatında sıkıntısı çekilen taktik saha haberleşme sistemlerine bir çözüm getirmek, telsiz cihazları üretmek için kurulmuştur. Bugün haberleşme cihazlarından, elektronik harp sistemlerine, radarlardan alçak irtifa hava savunma sistemlerine, gece görüş cihazlarından güdüm sistemlerine kadar geniş bir yelpaze içinde ürettiği 99 sistemin 81'i kendi mühendislerinin özgün tasarımı olan, büyük, yurtiçinde ve yurtdışında saygın bir elektronik sanayii kuruluşudur. ASELSAN başlangıçtan beri üretimini askeri, sivil ürünler alanında yapmayı ve ihracat olanaklarını araştırmayı hedeflemiştir. Bu hedef doğrultusunda da bugüne kadar kümülatif olarak askeri satışlar; sivil satışlar ve yurtdışı satışların toplamı kadar olmuştur.aselsan ın yıllık satışları her yıl artarak 1999 yılı sonunda 200 milyon dolar düzeyine ulaşmıştır. 2
ASELSAN Ankara da Macunköy ve Akyurt ta yerleşik iki ayrı tesiste üretim mühendislik, pazarlama ve satış faaliyetlerini sürdürmektedir.macunköy tesisleri 75.000 metrekaresi kapalı olmak üzere 131.190 metrekarelik bir alanda, Akyurt tesisleride 36.000 metrekaresi kapalı olmak üzere 240.000 metrekarelik bir alan içine kurulmuştur. Mevcut bu iki ana üniteye ek olarak, kendi bölgelerinde pazarlama, sistem kurma ve bakım-onarım hizmetleri vermek üzere İstanbul ve İzmir de Bölge Müdürlükleri kurulmuştur.bu illerin dışında kalan bütün büyük illerde de satış bayilikleri mevcuttur. Askeri sistemlerde elektroniğin giderek daha ağırlıklı yer alması, lazerden kızılötesi görüntüleme sistemlerine, elektronik harp ve istihbarat sistemlerinden dost düşman ayırma sistemlerine kadar hemen tüm askeri sistemlerde bu elektroniğin kullanılması ASELSAN ın stratejik olarak çok önemli yeni sahalara açılmasına neden olmuştur. Faaliyet alanını ihtiyaçlar paralelinde ve bilinçli bir şekilde genişleten ASELSAN; kendisini Türk Silahlı Kuvvetleri için stratejik olan ve milli olması gereken elektronik ve elektro-optik teçhizatın imalatı konusunda sorumlu olarak görmektedir. ASELSAN ın ürettiği teçhizat ile Silahlı Kuvvetlerimiz bugün en ileri teknolojik cihazları, ABD ve Avrupa ülkeleri ile aynı zamanda kullanıma almaktadır. 1.1 Aselsan Tarihçesi ASELSAN, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun esaslarına göre 1975 yılında 10 milyon TL (625.000 ABD $ ) sermaye ile Kara Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı öncülüğünde vakıf kuruluşu bir anonim şirket olarak kurulmuştur.1976 Ocak ayında, Sn. Hacim KAMOY'un Genel Müdür olarak atanmasını takiben yatırım çalışmalarını kısa sürede tamamlamış ve 1979 yılı başlarında Ankara Macunköy tesislerinde üretim faaliyetine geçmiştir. ASELSAN kuruluş yıllarından bu yana ileri teknolojiye dayalı olarak, programlı bir şekilde müşteri ve ürün yelpazesini genişletmiş olup, bugün modern elektronik cihaz ve sistemler geliştiren, üreten, tesis eden, pazarlayan ve satış sonrası hizmetlerini yürüten entegre bir elektonik sanayii kuruluşu haline gelmiştir. ASELSAN, farklı yatırım ve üretim yapısı gerektiren proje konularına bağlı olarak Haberleşme Cihazları Grup Başkanlığı (HC), Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri Grup Başkanlığı (MST), Mikroelektronik, Güdüm ve Elektro-Optik Grup Başkanlığı (MGEO) olmak üzere üç ayrı grup başkanlığı bünyesinde örgütlenmiştir. Ankara'da Macunköy ve Akyurt'ta yerleşik iki ayrı tesiste üretim ve mühendislik faaliyetlerini sürdürmekte olan ASELSAN'ın Genel Müdürlük teşkilatı Ankara Macunköy'de bulunmaktadır. ASELSAN, İstanbul, İzmir Bölge Müdürlükleri ve yurt çapına yayılmış olan satış bayilikleri ile satış sonrası hizmetlerini de başarıyla yürütmektedir. Çeşitli ülkelerde temsilcilikleri bulunan ASELSAN, ilk yurtdışı şirketi olan ASELSAN-BAKÜ şirketini, 1998 yılında Azerbaycan'da kurarak faaliyete geçirmiştir. Macunköy tesislerinde faaliyetlerini sürdüren, Haberleşme Cihazları Grubunun ana faaliyet alanı askeri ve profesyonel haberleşme sistemleri, Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri Grubunun ana faaliyet alanı ise radar, elektronik harp ve komuta kontrol sistemleridir. Geniş makina-teçhizat parkı ve üstün teknolojik yapıya sahip Macunköy tesislerinde "AR-GE bölümleri", "Elektronik Üretim Bölümleri" ile "Baskı Devre 3
Üretim", "Mekanik Üretim" ve "Kalıp Üretimi" bölümleri bulunmaktadır. Elektronik üretim ünitelerinde askeri standartta ve ağır çevre koşullarını içeren üretim yöntemleri kullanılmakta ve çağdaş teknolojik gelişmeler yakından izlenmektedir. Üretim hatlarında; çok katlı ve esnek baskı devreler yüzey monte teknolojisi, bilgisayar destekli tasarım-üretim teknolojileri başarıyla kullanılmaktadır. Akyurt tesislerimizde faaliyetlerini sürdüren Mikroelektronik, Güdüm ve Elektro-Optik Grubu ise hibrid mikroelektronik devreler, gece görüş cihazları, lazer işaretleyici ve ataletsel seyrüsefer cihazları ana başlıkları altında, otomasyona dayalı en modern üretim araçlarıyla donatılmış olarak, 2000'li yılların en kritik teknolojileri arasında yer alan mikroelektronik teknolojili üretim ile elektro-optik alanında üretim gerçekleştirilmektedir. Bütün gruplarda bilgisayar destekli tasarım (CAD), mühendislik (CAE) ve üretim (CAM) teknolojileri askeri standartlar ve ISO-9001'e uygun olarak başarıyla uygulanmaktadır. 1.2 Aselsan ın Ortakları ORTAKLAR Sermaye Oranı (%) Toplam Sermaye Payı (TL) Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı 81,15858 8.150.372.447.400 Türk Polis Teşkilatını Güçlendirme Vakfı 1,42396 139.562.676.000 Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Axa OYAK Sigorta A.Ş. Diğer Ortaklar TOPLAM 0,27245 26.703.270.000 0,11557 11.326.926.000 15,02943 1.473.034.680.000 100 9,801,000.000.000 1.3 Aselsan ın İştirakleri İŞTİRAKLER İştirak Tutarı İştirak Oranı (%) 4
ROKETSAN Roket Sanayi ve Tic. A.Ş. 1.650 Milyar TL. 15 ASPİLSAN Askeri Pil Sanayi ve Tic. A.Ş. 1.5 Milyar TL. 0,5 TÜLOMSAŞ Türkiye Lok. ve Motor San. A.Ş. ASELSAN-BAKÜ Şirketi Havaalanı İşletme ve Havacılık Endüstrileri A.Ş. 59.9 Milyar TL. 1 500.000 $ 100 26 Milyar TL. 0.1 1.4 Aselsan Organizasyonu ASELSAN, gündemindeki projeler ve sözleşmeler kapsamında daha etkin ve verimli çalışabilmek amacıyla Genel Müdürlük teşkilatı altında; Haberleşme Cihazları ( HC ) Grup Başkanlığı : Askeri ve sivil haberleşme alanlarında mevcut gereksinimleri karşılamanın yanı sıra en yeni teknolojiler kullanılarak geleceğe yönelik ürünler geliştirilmektedir.üretilmekte olan cihaz ve sistemlere ilave olarak ; HC grubu sahip olduğu mekanik, baskı devre ve kalıp konularındaki bilgisayar destekli tasarım/üretim(cad-cam) imkanları ile ASELSAN ın gereksinimlerini karşıladığı gibi dışarıyada hizmet vermektedir. Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri ( MST ) Grup Başkanlığı : Yoğun mühendislik ve geniş kapsamlı teknolojileri bir arada kullanarak geliştirilen sistem entegrasyonu ağırlıklı proje faaliyetleri yürütülmektedir.bu projelere örnek olarak Elektronik Harp, Radar, Komuta Kontrol projeleri ile merkezi kontrolu uyarı ve alarm sistemlerini sayabiliriz. Mikroelektronik Güdüm ve Elektro-Optik ( MGEO ) Grup Başkanlığı : Çağımızın en kritik teknolojileri olarak nitelendirilen mikroelektronik devre üretimi ile elektro-optik, güdüm elektroniği ve navigasyon alanlarında araştırma ve üretim faaliyetlerini sürdürmektedir. 3 gruba ayrılmıştır. NOT: Organizasyon şeması ekte sunulmuştur. Sayfa 53. 1.5 Aselsan Ürünleri 1.HC Grubu Ürünleri: Trunch Telsiz Sistemleri, VHF / UHF FM Telsiz Cihazları, VHF / FM Askeri Taktik Telsiz Cihazları, VHF / FM Frekans Atlamalı Askeri Telsiz Ailesi, 5
Have-Quick II / Saturn VHF / UHF Hava Yer Telsizleri, TV Vericileri ve Aktarıcı Cihazlar, Sahra Telefonu, HF Sarp Güvenilir Paket Data Haberleşmesi, Ses Şifreleme Cihazları, Elektronik İhtiraklı Tapalar, 2.MST Grubu Ürünler: Radar Sistemleri, Elektronik Harp Sistemleri, Kısa Menzilli Mobil Savunma Sistemleri, Komuta Kontrol ve Bilgi Sistemleri, Batarya Atış İdare Computer Sistemleri, Veri Terminal Cihazları, Otoyol Acil Yardım Haberleşme Sistemleri, Otoyol Ücret Toplama Sistemleri, 3.MGEO Grubu Ürünleri: III.Nesil Gece Görüş Gözlükleri, III.Nesil Gece Görüş Dürbünleri, III.Nesil Gece Görüş Silah Dürbünleri, III.Nesil Gece Görüş Şöför Periskopları, Laser Hedef İşaretleme Cihazları, Lazer Hedef Noktalayıcılar, Laser Mesafe Ölçme / Hedef İşaretleme Cihazları, Termal Kameralar, Gündüz / Gece Termal Nişangah Sistemleri, RLG Ataletsel Seyrüsefer Cihazları, Hibrit Mikroelektronik Devreler, NOT: Şirketin ürün yelpazesi ekte sunulmuştur. Sayfa 56. 1.6. Hammadde ASELSAN da hammadde olarak genellikle paslanmaz çelik, alüminyum, saç levha, çubuk levha gibi metaller ile elektronik parçalar kullanılmakta, hassas hafif metal döküm, mekanik işleme, plastik pres işleri, metal işleme gibi işler ise yan sanayiye yaptırılmaktadır.aselsan, asağıdaki sebeplerden dolayı kullandığı hammaddelerin neredeyse hepsini ithal etmektedir. Firmanın ürettiği ürünler savunma sanayine yönelik olduğu için, güvenilir olmak zorundadır ve bu güvenilir cihazların üretilebilmesi için gerekli hammaddelerin belirli kalite spesifikasyonlarını sağlaması gerekmektedir. Türkiye 6
deki birçok firma, ürünlerinin kalitesini belgelendirememekte ve bu konuda risk almak istemeyen ASELSAN ithalata yönelmektedir. Özellikle nitelikli Alüminyum gibi hammaddeler yurtiçinden temin edilemediği için, ithalat ile elde edilmektedir. ASELSAN ın ithal ettiği hammaddeler ve bu ithalatın yapıldığı ülkeler şunlardır; Hammadde Ülke ---------------------------------- ------------------------ Alüminyum Plakalar Almanya Hassas Dökümler Almanya Kum dökümler İsrail, Portekiz Vida, insert, segman vs. İsvicre İp gerdirme halkası İngiltere Mastlar İngiltere 1.7. Personel Dağılımı Uyguladığı satış programları ile, satışlarının %50 sinin Silahlı Kuvvetlere, %50 sinin ise sivil kuruluşlar ile yurtdışına gerçekleşmesini sağlayan ASELSAN, bu başarısını büyük ölçüde yetişmiş ve konusunda uzman olan personeline borçludur. ASELSAN, 26 yıldır Türk Mühendisliğine yatırım yaparak, kendi mühendislik gücü ile özgün tasarım yapmakta ve tasarladığı ürünlerin üretim tekniklerini de hazırlamaktadır. (2001 yılı ) Kadro Durumu HC MST MGEO GY TOPLAM Haziran Sonu Gerçekleşen Mühendis 306 384 239 21 950 İdari Personel 185 67 85 141 478 Teknik Eleman 670 159 260 30 1,119 Eleman 66 7 80 186 339 Geçici Eleman 80 45 6 26 157 Stajyer Öğrenci Toplam 1,227 617 664 374 2,882 Not : Geçici elemanlar ve stajyer öğrenciler toplama dahil edilmemiştir. Tablo 1.7. ASELSAN fabrikası personel dağılımını gösterir. 7
Macunköy tesislerinde normal ve vardiyalı olmak üzere 2 tip çalışma şekli uygulanmaktadır. Buna göre çalışma saatleri söyledir : Normal çalışma : 8. 00-17. 30 Vardiyalı çalışma : 17. 00 -.01.00 01. 00-8. 00 ASELSAN da cumartesi, pazar ve resmi tatil günlerinde çalışılmamakta ve personelin dinlenebilmesi için, öğlen 1 saatlik yemek paydosu ile, sabah ve öğleden sonra 15 dk lık çay molaları verilmektedir. 1.8. Pazarlama ve Satış ASELSAN da mevcut müşterileri korumak, yurt içi ve dışında yeni müşteriler kazanmak, pazar payını yükseltmek ve gelirini artırmak ana hedeftir. Bunun için araştırma-geliştirme-tasarım-proje-üretim bölümleriyle pazarlama-satış birbirlerini destekleyecek şekilde çalışmaktadır. Yıllık satış hasılatının bir önceki yıla göre reel olarak %10 oranında artırılması ve ihracat hedefinde dış pazarın sürekli geliştirilerek, yıllık ihracat tutarının $ olarak artması baz alınarak pazarlama planı hazırlamaktadır. ASELSAN da satış programları yapılırken, satışların %50 sinin Silahlı Kuvvetlerine,%50 sinin kamu ve özel kuruluşlar ile yurtdışı satışlara ayrılması hedef alınıyor. Böylelikle bir yandan ASELSAN daki bilgi birikiminin,diğer kuruluşların ihtiyaçlarınada cevap verecek şekilde kallanılması ve çeşitlendirilmesi sağlanır. 1982 ve öncesi Net Dönem Kârı Milyon TL 1000 $ Net Satış Net Dönem Kârı Net Satış 292 2,598 2,073 19,283 1983 351 2,965 1,539 13,001 1984 1,283 8,139 3,486 21,561 1985 5,963 21,514 11,337 40,408 1986 8,308 38,266 12,236 56,153 1987 6,825 42,726 7,955 49,583 1988 229 63,778 161 43,172 1989 706 94,108 332 46,538 1990 15,374 181,495 5,884 69,142 1991 33,293 309,610 7,972 74,281 1992 61,686 759,370 8,966 108,472 8
1993 149,400 1,493,049 13,590 134,235 1994 298,601 3,860,592 10,071 129,863 1995 582,868 6,728,061 12,701 145,963 1996 1,350,967 12,583,876 16,576 156,347 1997 2,300,575 26,202,647 15,137 173,856 1998 3,586,052 45,488,626 13,736 174,234 1999 6,314,818 82,053,106 15,067 196,518 2000 4,485,609 140,959,867 7,162 224,734 Tablo.1.8. Net Dönem Kârı ve Net Satışların TL değeri, 31 Aralık tarihli Gelir Tablolarından alınmış olup, $ değerleri (satışlardaki ihracat hariç) yıllık ortalama dolar kurları kullanılarak hesaplanmıştır. Teslimatın Dağılımı (1980-2000) Tablo 1.8.2. ASELSAN Teslimat Dağılımını gösterir. 1.9 ASELSAN ın Rekabet Ettiği Diğer Firmalar Hakkında Bilgiler ASELSAN, bugün, ileri teknolojiye dayalı, en modern tesis ve teçhizatla donatılmış, dünyanın en iyi firmaları ayarında, kendi öz tasarımı ve üretimini yapan, dünyada çok az firmanın gerçekleştirebileceği ürün yelpazesine sahip bir Milli Elektronik Sanayi kuruluşu haline gelmiştir. ASELSAN ın faaliyet alanına giren konuların tamamına yakın bölümünde rakipleri gelişmiş ülkelerdeki büyük firmalardır. Fiyat ve kalite yönünden rakipleriyle benzer düzeyde olmasının yanısıra; Aselsan ı onlardan ayıran en önemli husus, cihaz ve sistemlerdeki yazılımlara hakimiyeti ve bu nedenle her türlü koşulda müdahale edebilme imkanıdır. Türk - Amerikan İş Konseyinin 25-28 Şubat 1998 tarihlerinde ABD de yapılan yıllık toplantısında, ilk defa bir Türk Savunma Sanayii şirketine verilen Savunma Sanayii Ödülü nü alan ASELSAN, bu ödülle en büyük Türk Savunma Elektronik Şirketi durumuna gelmiştir. 9
ASELSAN ın tasarladığı ve ürettiği tüm ürünler Türkiye de ilk kez tasarımlanmış ve üretilmiş ürünlerdir. ASELSAN ın gerçekleştirdiği ilkler olarak, dünyadaki gelişmiş ülkeleri düşünerek aşağıdaki projelerden söz edilebilir. ASELSAN ın ileri teknoloji çalışmaları ile Türkiye nin bugün dünyadaki yeri; Elektronik harp cihazları alanında kendi öz tasarımını yapan ilk 10 ülke arasındadır. Frekans atlamalı VHF/FM Kriptolu telsiz sistemleri alanında kendi öz tasarımını ve üretimini yapan en başarılı ilk 4 ülke arasındadır. Kestirme cihazları alanında ilk 4 ülke arasındadır. GSM cep telefonu alanında cihaz geliştirmiş bulunan ilk 9 ülke arasındadır. TASMUS Taktik haberleşme sisteminin ise aynı teknolojiyi kullanmayı düşünen Avrupa ülkelerinden önce geliştirilip, hizmete sunulması planlanmış ve Milli Savunma Bakanlığı ( MSB ) ile sözleşmesi imzalanmıştır.aselsan ın 500 firma arasındaki yeri aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. ÜRETİMDEN SATIŞLARA GÖRE SIRALAMA CİROYA GÖRE SIRALAMA 1983 300 319 1984 188 202 1985 107 118 1986 84 96 1987 128 140 ÖZEL FİRMALAR SIRALAMASI 1988 137 113 102 1989 169 180 128 1990 124 146 96 1991 119 135 95 1992 90 104 73 1993 77 88 62 1994 55 66 41 1995 61 70 48 1996 67 71 55 ENDÜSTRİYEL FAALİYET KOLLARINA GÖRE SIRALAMA ( Metal Eşya, Makina ve Teçhizat ve Mesleki Aletler Sanayii) 1997 65 84 54 12 1998 62 78 50 11 1999 45 59 34 7 Tablo 1.9.1. İstanbul Sanayi Odası (İSO), "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu - 1999" listesinde, ASELSAN, ayrıca ekonomiye sağlanan katkıyı gösteren "katma değer" sıralamasında Türkiye'nin 9'uncu, Ankara'nın 1'inci büyük özel sektör kuruluşu olmuştur. Şirketin başlica müşterileri şunlardir : ABD Almanya Arnavutluk Azerbaycan Bangladeş Pakistan Gürcistan İsvicre Belçika Suudi Arabistan Hollanda KKTC 10
Cezayir Sudan İngiltere Malezya Özbekistan Güney Kore İran Nijerya Tunus Ürdün ÜLKE BAZINDA İHRACAT DAĞILIMI ( 1000 $ ) ÜLKE 83-90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 2000 TOPLAM ABD 2,226 2,221 1,184 1,374 59 0 1,489 3,512 4,080 3,092 5,908 25,146 Almanya 5,830 642 18,647 30,277 20,8 26,799 26,489 17,538 9,646 15,414 5,076 177,182 Arnavutluk 0 0 365 3 147 0 4 0 0 0 0 519 Avusturya 0 0 1 1 1 1 5 253 1 0 0 265 Azerbaycan 0 0 0 10,177 34 4,575 1,549 356 521 1,616 78 18,907 Bangladeş 74 0 1 0 0 0 4 0 0 0 0 79 Belçika 1,186 48 17 90 2-4 - - - - 1,347 Bosna- Hersek - - - - - - - - - 571-571 Cezayir 2,006 - - - - - - - - - - 2,006 Gürcistan - - - - - - 215 - - 365 167 747 Hollanda 24 23-12 4 70 26 22 22 43-248 İngiltere - - - - - - 49 210 152 - - 412 İran 65,580 3,077 588 39 553 113 4 77 651 711-71,393 İsviçre 831 - - - - - - 446 41 - - 1,318 Kırgızistan 0 0 0 0 0 0 0 677 0 3-680 Kuzey Kıbrıs T.C. 2,938 345 562 631 469 691 135 387 860 1,396 2,606 11,019 Malezya - - - - - 2.100 - - - - - 2,100 Özbekistan - - - - - 48 133 1 57 378-617 Pakistan 5,234 2,225 407 193 368 109 301 282 7 - - 9,127 S.Arabistan / B.A.E. 140 1.342 47 49 69 16 15 - - - 14 1,691 Sudan 743 23 20-1 - - - - - - 787 Tunus 92 131 0 4 9 3 2 3 2 - - 246 Ürdün 266 0 16 4-30 - - - 3-319 Diğer 31 0 - - - 8 18 19 20 3 17 117 TOPLAM 87,201 10,078 21,855 42,854 22,54 34,564 30,443 23,784 16,062 23,596 11,685 326,84 Tablo 1.9.2. ASELSAN İhracat Dağılımını gösterir.yukarıdaki 2000 yılı verileri Temmuz ayına kadardır. 1.10. Şirket Stratejisi ASELSAN' ın genel stratejik amaçları aşağıda sıralanmıştır : Ülkemizin askeri ve sivil elektronik cihaz ve sistem gereksinimlerinin yerli teknoloji-üretimle sağlanabileceği ortamı yaratmak, 11
1. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin büyük elektronik projelerinde ana yüklenici olarak hizmet vermek ve bu konularda dışa bağımlılığı en aza indirmek, 2. Üretimi askeri ve profesyonel elektronik cihazlar arasında dengeleyerek ASELSAN'ın her türlü şartlar altında devamlılığını ve gelişmesini sağlamak, 3. Olağanüstü hallerde Silahlı Kuvvetlerimizin talebi doğrultusunda üretim kapasitesinin tümünü askeri teçhizata döndürerek Silahlı Kuvvetlerimize azami destek sağlamak, 4. Milli olması zorunlu olan elektronik harp, kripto ve kritik yazılımlar gibi konularda gerekli potansiyeli sağlamak, üretimi gerçekleştirmek ve bu konuda Silahlı Kuvvetlerimize destek olmak, 5. Uluslararası pazarlarda yüksek teknolojili gerekse fiyat bakımından rekabet edecek düzeye gelerek ihracatı gerçekleştirmek. FAALiYET ALANLARI BELiRLEME HEDEFLERİ Grup Başkanlıkları,faaliyet alanlarının belirlenmesinde aşağıdaki ilkeleri gözönüne alır: 1. Rekabet gücünü artırıcı ve dışa bağımlılığı azaltıcı ileri teknolojik birikim ve süreklilik sağlanmalıdır. 2. Kapsamdaki ürünler ve hizmetler ticari başarı kazandırmalı, kârlılığı artırmalı, uzun vadeli araştırma çalışmalarını destekleyebilmeli, ASELSAN'ın genel hedef ve çıkarlarına uygun olmalıdır. 3. Türk Silahlı Kuvvetlerinin gereksinimi olan ve milli önem taşıyan konulara ağırlık verilmelidir. TEKNOLOJi VE AR-GE HEDEFLERi Belirlenen faaliyet alanlarında askeri/profesyonel elektronik cihaz ve sistemi üretecek ve tasarımlayacak bir teknoloji merkezi olmak temel hedeftir. AR-GE çalışmalarına büyük önem verilmeli ve yıllık cironun en az % 8' i AR-GE faaliyetlerine ayrılmalıdır, planlı ve sağlıklı büyüme esas alınmalıdır. PAZARLAMA SATIŞ HEDEFLERİ Mevcut müşterileri muhafaza etmek, yurt içi ve dışında yeni müşteriler kazanmak, pazar payını yükseltmek ve geliri artırmak ana hedeftir. Bunun için araştırma-geliştirme-tasarım-proje-üretim bölümleriyle pazarlama-satış bölümlerinin birbirlerini destekleyecek şekilde çalışması sağlanmalıdır. Yıllık satış hasılatının bir önceki yıla göre reel olarak % 10 oranında artırılması amaçlanmıştır. İhracat hedefi de dış pazarın sürekli geliştirilmesi ve yıllık ihracat tutarının $ olarak artırılmasıdır.satış programları, satışların % 50' sinin Silahlı Kuvvetlerimize, % 50' sinin ise sivil kuruluşlar ile yurt dışına gerçekleşmesini sağlayacak şekilde yapılmalıdır. KALİTE, VERİMLİLİK VE YATIRIM HEDEFLERİ Her ürünün müşteri memnuniyetini en üst düzeyde sağlamak ve uluslararası kalite standartlarına uymak ana hedeflerdir.tüm kaynaklar en verimli şekilde kullanılmalı, en düşük maliyetle azami verim elde edilmeli; yapılan her işin, üretilen 12
her ürünün ve sunulan her hizmetin baştan doğru ve hatasız yapılması sağlanmalıdır.planlanan yatırımların yeni projelerin uygulanmasına yönelik olması ve kalitenin iyileştirilmesi, maliyetlerin düşürülmesi, müşteriye daha iyi servis verebilmesi, yurt dışındaki benzer kuruluşlarla rekabet edebilmesine yönelik idame yatırımı niteliği taşıması esastır.yan sanayide verimli ve ekonomik olarak yapılabilecek tüm işlerin ASELSAN yerine yan sanayide yaptırılması, bu şekilde yurt çapında geniş bir yan sanayi oluşmasına katkıda bulunularak Savunma Sanayinin güçlendirilmesi hedef alınmalıdır. FİNANSMAN ve KÂRLILIK HEDEFLERİ Finansal yapısının güçlü olmasını sağlamak ana hedeftir. Kâr reel olarak her yıl artırılmalıdır. İNSAN KAYNAKLARI ASELSAN personelinin, huzurlu ve güvenli bir ortamda, ASELSAN kuruluş amaçları yönünde çalışmaları sağlanmalıdır. Çalışanlar arasında verimliliği artırıcı, katılımcı ve yaratıcı bir çalışma ortamı kurulmalıdır. SOSYAL SORUMLULUK Şirket amaçlarını gerçekleştirirken toplumsal değerlere ve ticari ahlaka sadık kalınmalı, tüketici haklarına ve doğal çevrenin korunmasına titizlik gösterilmelidir.katılımcı ve yaratıcı bir çalışma ortamı kurulmalıdır. 2. ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİNİN TEMEL ALANLARI 2.1. İmalat Mühendisliği ASELSAN iki ayrı fabrika halinde üretimine devam etmektedir ve üretim fabrikada çeşitlilik göstermektedir. o Macunköy Tesislerindeki Üretim : A ) Elektronik Üretim : Elektronik cihazların üretimi, askeri standartlarda ve ağır çevre koşullarına dayanıklı olacak şekilde gerçekleştirilmektedir. Elektronik üretim konusunda teknolojik gelişmeler yakından izlenmekte olup yüzey montaj teknolojisi ( SDM ) ve bilgisayar destekli tasarım-üretim teknolojileri ( CAD-CAM ) kullanılmaktadır. B ) Baskı Devre Üretimi : ASELSAN ca üretilmekte olan tüm cihazların 12 katlıya kadar çok katlı devre ve çift yüzlü esnek devre üretimi gerçekleştirilmekte olup, üretim süreçlerinin MIL_P_55110 standartlarına uygunluğu onaylanarak askeri kalite belgesi almıştır. C ) Mekanik Üretim : Elektronik Sanayinin gerektirdiği kalite ve hassasiyetle her türlü torna, freze, sac ve levha içeren mekanik parçalar yüksek kapasiteli, modern, 13
nümerik kontrollü, otomatik tezgahlarda üretilmekte ve bu parçaların standartlarına uygun kaplama boyama işlemleri yapılabilmektedir. D ) Kalıp Tasarım ve Üretim : Askeri standartların öngördüğü hassasiyette ve kalitede parçaları üretmek için küçük ve orta boy plastik enjeksiyon metal kesme, biçimlendirme ve alüminyum çekme kalıpları ile üretime yardımcı aparatların tasarım ve üretimi yapılmaktadır. 2.2. Fabrikanın MGEO Grubunda Çalışan Endüstri Mühendisleri A ) Üretim Bölümü : Kontrat hükümlerine uygun kalite ve maliyetde üretimi gerçekleştirebilmek için detay planlama, imalat, montaj ve test işlemlerini yaptığı için grup işletme ve stratejik planlarına uygun yetenekte bir üretim kapasitesinin devamlılığını sağlamakla sorumludur. B ) Kalite Bölümü : Grup, ürünlerin geliştirilmesinden üretimlerine ve kullanımlarına kadar her safhada sözleşme ve kalite gereklerine uygun olmalarını sağlayan bir ürün kalite güvenliği programının yürütülmesinde görev alıyor. C ) Mühendislik Bölümü : Müşteri istekleri doğrultusunda mevcut teknolojileri kullanarak grup için gerekli iş tanımı, geliştirme ve tasarım fonksiyonlarını yerine getirip, mevcut olmayan teknolojiler için ürünlerin problemsiz bir biçimde mühendislik bölümünden üretim bölümüne aktarılmasını sağlar. D ) Mali İşler : Grup, aktif varlığını korumak amacıyla mali usul ve prosedürler uygulayarak mali bilgilerin denetimini ve raporlanmasını ve bu bilgilerin kanunlara ve ASELSAN kaidelerine uygun olmasını sağlar. 3. ASELSAN DA ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ÇALIŞMALARI ASELSAN da Endüstri Mühendisleri,Üretim Planlama ve Kontrol Müdürlüğü (ÜPK), Ürün Planlama Müdürlüğü, Tasarım Müdürlüğü,Etüt Plan Müdürlüğü ve Toplam Kalite Yönetimi bölümlerinde çalışmaktadır.stajımı Üretim Planlama ve Kontrol Müdürlüğü nde yaptığımdan dolayı bölümdeki endüstri mühendislerinin görevlerini aşağıda belirtmekteyim. Üretilecek veya satın alınacak malzeme veya parçaların analizini yapmak. Üretim ve yeni ürün maliyetleri konusunda optimizasyon çalışmalarının yapılması. Tasarım bölümünce malzeme ve parçalardaki değişikliklerin,modifikasyon ve düzenlemelerinin analizi. MRP yi kullanarak satın alınacak malzemelerin miktar ve tarih bilgilerini planlamak, stoklar ile satış bölümü arasında malzeme akış bilgilerinin teminini sağlamak. MRP yi kullanarak üretim için iş emirlerinin planlanması, malzeme akış tarihleri ve hareketlerinin kontrolü. Simülasyon çalışmaları ve yerleşim tiplerinin belirlenmesi. İş merkezleri ve bölümleri için performans raporlarının hazırlanması. MRP raporlarının analizi ve kapasite kontrollerinin yapılması. 14
Stok kontrollerinin yapılması. Satış kararlarının analizi. şöyledir; Stajın yapıldığı Haberleşme Cihazları grubu (HC) nun sunduğu iş olanakları ise İş idaresi Kimya Mühendisliği İnşaat Mühendisliği Bilgisayar Mühendisliği Elektrik Mühendisliği Elektronik Mühendisliği Endüstri Mühendisliği Bilgi Teknolojisi Üretim Mühendisliği Pazarlama ve Satış Makina Mühendisliği GüçElektroniği Mühendisliği Yazılım Mühendisliği Haberleşme Mühendisliği CAD-CAM Mühendisliği 3.1 Araştırma & Geliştirme ASELSAN ın araştırma geliştirme( Ar-Ge) çalışmaları; uluslararası rekabet edebilirliğin sağlanabilmesi için gerekli olan özgün teknoloji üretilmesi bakımından en önemli etkinlik olmaktadır. Bu nedenle ASELSAN ın program yönetimi, sistem mühendisliği ve diğer mühendislik metodolojileri konularındaki çalışmaları uluslararası kabul görmüş standartlara uygundur. ASELSAN yıllık toplam satışının %8 ini AR-GE için sarfederek bu konudaki dünya standartlarına erişmiş olup, Ar-Ge kaynaklı ürün oranı toplam ürün sayısının %50 sini içermektedir. Sahip olunan know-how, teknolojik altyapı ve uygulanan kalite anlayışı ASELSAN ı komuta kontrol, haberleşme, elektronik harp, mikrodalga, radar ve elektro-optik gibi stratejik ürünlerin tasarlanıp, geliştirilerek üretilmesinde Türkiye nin en büyük endüstriyel kuruluşu haline getirmiştir. Aselsan sistem ve yazılım geliştirmedeki deneyim ve yeteneklerini birleştirmek suretiyle müşterilerine optimum çözümleri/ürünleri önerebilme konumundadır. ASELSAN Ar-Ge çalışmalarıyla günümüze kadar birçok ödül almış, 1999 yılında da Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) tarafından ilk kez düzenlenen Elektronikte Yenilikçilik Yaratıcılık Ödülü nü kazanmıştır. 15
ASELSAN'da "Teknolojinin Edinilmesi" hedefi önceliklidir. Teknolojinin edinilmesi süreci, gerek teknolojiye yönelik Ar-Ge çalışmaları yoluyla, gerekse lisans transferi yoluyla, ilgili teknoloji alanına adım atılması ile başlamaktadır. Sürecin diğer adımları, teknolojinin özümsenmesi, ürüne dönüştürülmesi, geliştirilmesi ve türev ürünlerin tasarımı şeklinde özetlenebilir. Günümüzde "Teknoloji Transferi" veya "Teknoloji Alımı" gibi tanımlar sıkça kullanılsa bile pratikte bunun anlamı çoğunlukla "Üretim Teknolojisinin Satın Alımı" olmaktadır. Bunun nedeni açıktır: eğer özellikle bu amaçla bir girişimde bulunulmuyorsa ki ülkemizde bilinen bir örneği yoktur. Uluslarası rekabetin acımasızca yaşandığı bir alanda bir firmadan yıllar boyunca birikimini yaptığı ve geliştirdiği bir teknolojinin, bir satın alım projesinin bütçesinin sınırları içinde alınması çok zordur. Bu nedenle, bu tür girişimlerin sonucunda genelde, bilinerek veya bilinmeden "Üretim Teknolojisi"nin alımı ile yetinilmek zorunda kalınmıştır. ASELSAN ise bu konuya daha bilinçli yaklaşmakta ve teknoloji transferinden, teknolojinin edinilmesi sürecini destekleyen bir alt unsur olarak yararlanmaktadır. ASELSAN'ın bu kapsamdaki deneyimini "Neyi, nereden, nasıl ve kaça alacağını bilmek" şeklinde özetleyebiliriz. Örneğin ASELSAN, edindiği teknolojileri gerek bağımsız Ar-Ge teknoloji projeleri, gerekse türev ürün projeleri ile geliştirme hedefi sayesinde, ilk askeri taktik telsiz üretimini lisans alarak başlatmış, ancak bugün kendi askeri taktik telsizlerini geliştiren ve ihraç eden bir firma konumuna gelmiştir. Bugün ASELSAN'ın sahip olduğu ve ilgili herhangi bir projede hemen uygulamaya koyabileceği bilgi birikimi aşağıdaki alanlarda yoğunlaşmıştır: Radyo Frekans (RF) ve mikrodalga tasarım alanlarında: 20 GHz'e kadar devre ve anten tasarımı. Analog tasarım alanında: Düşük frekans devreleri ve güç kaynakları tasarımı. Sayısal tasarım alanında: Çok mikroişlemcili devre, uygulamaya yönelik tümleşik devre ve programlanabilir tümleşik devre tasarımı. Yazılım tasarımı alanında: Uygulamaya özel veya standart platformlar (DOS, Windows, Unix, v.b.) için yazılım tasarımı. Veri haberleşmesi alanında: Haberleşme, haberleşme emniyeti, veri yönetimi ve şebeke yönetimi algoritmaları tasarımı. İşaret işleme alanında: Geniş bantlı algılama ve analize yönelik sayısal işaret işleme ve görüntü işleme teknolojileri. Elektro-optik alanında: Lazer, termal görüntüleme ve görüntü yoğunlaştırma teknolojileri. Elektronik ve mekanik donanım için bilgisayar destekli modelleme, dinamik analiz, simülasyon, otomatik üretim ve test teknolojileri. 16
Yüksek düzeyde tümleştirmeye yönelik, yüzeye monte devre, hibrid devre, çok katlı baskı devre ve esnek baskı devre teknolojileri. Sistem mühendisliği, sistem tasarım, geliştirme, entegrasyon ve test teknolojileri ve proje yönetimi deneyimi. AR-GE çalışmaları doğrultusunda HC bünyesinde Mühendislik Ve Ürün Kalitesi Direktörlüğü oluşturulmuştur. Mühendislik ve Ürün Kalitesi Direktörlüğü'nün temel görevleri; yönetimi, verilmesi, HC Grubunun araştırma-geliştirme-tasarım ve ürün kalitesi faaliyetlerinin ASELSAN`ın tüm birimlerine dökümantasyon ve kütüphane hizmetlerinin HC Grubu ve Genel Yönetim Bölümlerine hizmet verecek olan bilgisayar ağının tesis edilmesi, yönetilmesi ve ağ kullanıcılarına çeşitli yazılım servislerinin verilmesidir. Tasarımı ASELSAN a ait bazı ürünler: MİLKAR-3 Haberleşme EDT/EKT Sistemi (1988) VHF/UHF telsiz haberleşme yayınlarının tespitini, analizini, dinlenmesini ve karıştırılmak suretiyle engellenmesini sağlar. Türk mühendislerince geliştirilerek üretilen ilk milli elektronik harp sistemi niteliğindedir. MİLKAR-3A Haberleşme EDT/EKT Sistemi (1990) MİLKAR-3 sisteminin geliştirilmiş ve daha geniş frekans bandında çalışan modelidir. MİLKAR-4 HF Haberleşme EDT/EKT Sistemi (1997) Yüksek frekans (HF) telsiz yayınlarının tespiti, analizi, dinlenmesi ve karıştırılmak suretiyle engellenmesi amacıyla geliştirilmiştir. MİLKED-3 Mobil Kestirme ve Dinleme Sistemi (1992) VHF/UHF telsiz haberleşme yayınlarının yakalanması, yerlerinin bulunması ve dinlenmesi amacıyla geliştirilmiştir. Bu sistemle ülkemize, frekans atlamalı yayınlara daha etkili, bir kestirme (DF) teknolojisi kazandırılmıştır. MİLKED-3A Mobil Kestirme ve Dinleme Sistemi (1995) 17
MİLKED-3 sisteminden edinilen deneyimler sonucunda, daha üstün niteliklere sahip olarak geliştirilmiş olan bir sistemdir. MİLKED-3S Sabit Kestirme ve Dinleme Sistemleri (1996) MİLKED-3 ve 3A sistemlerine dayalı olarak sabit istasyon şeklinde geliştirilmiş olup, genişletilmiş dinleme kabiliyetleri ile tam bir istihbarat istasyonu niteliğindedir. DFINT-3T Taşınabilir Kestirme Sistemleri (1998) Helikopter ve/veya personel ile taşınabilecek yapıda olup, frekans atlamalı yayınların dahi yönlerini ve yerlerini belirleme imkanı sağlayan 3T, dünyadaki emsalleri arasında en hafif ve en küçük boyutlu sistemdir. MİLKAR-1 Radar EDT/EKT Sistemi (1989) Radar yayınlarının tespiti, yönlerinin bulunması, analizi ve karıştırılmak suretiyle engellenmesi amacıyla geliştirilmiştir. Türk mühendislerince tasarımlanıp geliştirilerek üretilen ilk milli radar elektronik harp sistemi niteliğindedir. MİLKAR-2U Radar EDT/EKT Sistemi (1995) MİLKAR-2 sisteminin imkan ve kabiliyetlerinin hava platformundan kullanılabilmesi amacıyla C-160 nakliye uçağı içine monte edilip/sökülebilir yapıda geliştirilmiştir.türk mühendislerince tasarımlanıp geliştirilerek üretilen ilk ve tek milli hava platformu radar elektronik harp sistemi olma özelliğine sahiptir. Üretimi hala devam eden ASELSAN a özgü projeler: TASMUS Taktik Saha Muhabere Sistemi Entegrasyon Projesi Tasmus Proje Müdürlüğü Ege ordusu için, taktik saha muhabere sisteminin tasarımını, geliştirilmesini, üretim faaliyetlerinin koordinasyonunu ve planlanmasını sağlar. Ordu ile tabur kademesi arasında kurulan ve ses, veri, görüntü nakli gibi her türlü haberleşme ihtiyacını süratli, emniyetli ve güvenilir olarak karşılayan ana muhabere sistemi olacaktır. TASMUS, haberleşme teknolojisinin günümüzde geldiği en son noktadaki teknik olanak ve yetenekleri, Türk Silahlı Kuvvetlerinin hizmetine sunmak üzere geliştirilmektedir. Tamamlandığında, Avrupa ülkelerinde bulunan benzerlerinden daha ileri teknolojili bir sistem olacaktır. ASELSAN'ın ana yüklenici olduğu projede sekiz şirket alt yüklenici olarak sorumluluk üstlenmiştir. 5100 TDMA Telsiz Ailesi (Paket Radyo) Mobil kullanım için araç, sırt ve el telsizi olarak geliştirilmekte olan 5100 TDMA Telsiz ailesi 21. yüzyılın teknolojisini taktik kullanıcıların hizmetine sunacaktır. Elektronik harp koruması, telsiz ağı oluşturma, rölesiz otomatik aktarmalar ile ses ve data iletimi, gerçek zamanlı data iletimi, otomatik coğrafi konum bilgisi dağıtımı, 18
aynı anda ses ve veri data haberleşmesi gibi çok gelişmiş teknolojik özelliklere sahip olacaktır. Yönetim ve Kontrol Sistemleri (SİSKON) TASMUS haberleşme şebekesinin planlamasından ve yönetiminden sorumlu ana kontrol merkezidir. TASMUS şebekesinin frekans planlaması, trafik analizi, link analizi gibi planlama işlevlerini gerçekleştirecektir. TASMUS sistemi içinde cihazların konfigürasyonu, kripto anahtar dağıtımı, alarm toplama ve değerlendirme, performans kontrolü gibi şebeke yönetim fonksiyonlarını yerine getirecektir. GRC 5211 Bant III Radyolink Cihazı GRC 5211 cihazı taktik alanda 2 Mbit/s hızında radyolink bağlantıları için tasarlanmaktadır. Çalışma frekansı 1350-2690 MHz olup, gelişmiş ElektronikKarşı Tedbir (EKOT) yetenekleri ile karıştırmaya ve kestirilmeye karşı özel önlemler içermektedir. Zamanda dupleks çalışma özelliği ile birçok GRC 5211'in aynı yerde birlikte çalışabilmesi mümkündür. Modüler bir yapıda tasarlanmakta olan GRC 5211 cihazında kendi kendini test (built in test) yeteneği bulunmaktadır. 2040 İşletmeci Kanalı (EOW) Kripto Cihazı İşletmeci Kanalı (EOW-Engineering Order Wire) Kripto Cihazı Radyo röle cihazları arasındaki işletmeci kanalının kriptolanması amacıyla tasarımlanmaktadır. İşletmeci Kanalı Kripto Cihazı, 9600 bps veri hızında senkron veri iletişimi yapmaktadır. Cihaz üzerinde 8 adet giriş, 8 adet çıkış olmak üzere toplam 16 adet senkron data portu bulunmaktadır. ERIKKS - Erken İkaz Komuta Kontrol Sistemi ERİKKS Hava Savunma Erken İkaz ve Komuta Kontrol Sistemi, Silahlı Kuvvetlerimizin ihtiyacını karşılamak üzere milli olarak geliştirilmekte olan bir sistemdir. Projede ASELSAN ana yüklenici, AYESAŞ, HAVELSAN, STM ve TÜBİTAK-BİLTEN kuruluşları alt yüklenici olarak çalışmaktadır. Milli Monitör Sistemi Türkiye genelinde kurulacak Milli Monitör Sistemi Projesi ile 10 KHz-2500 MHz Frekans bandında arama, inceleme, monitör, kestirme ve frekans yönetimi yapılarak, yasal/yasadışı yayınları kontrol etme imkanı sağlanacaktır.türkiye çapında 7 ayrı bölgesel merkezde bağımsız olarak yapılan frekans denetim işlemleri, Ankara'da bulunan bir ana merkezde (NCC/RMC) değerlendirilecek ve sistem bu merkezden yönetilecektir. TSK Komuta Kontrol Bilgi Sistemi Tesisi Projesi 19
ATOS (ASELSAN, TÜBİTAK-MAM, ODTÜ, STM) konsorsiyumu tarafından yürütülen Silahlı Kuvvetlerimizin stratejik seviyedeki Komuta Kontrol Bilgi Sistemleri tesisi projesidir. Entegre Gözetleme ve Güvenlik Sistemleri Bilgisayar denetimindeki sensör sistemleriyle, kurulduğu bölgeye izinsiz girişlerin ve müdahalelerin algılanması ve güvenlik birimlerinin uyarılması amacıyla geliştirilmektedir. Görüldüğü üzere savunma sanayinde Türkiye nin önde gelen kuruluşu olan ASELSAN AR-GE çalışmalarına çok önem vermektedir. 4.TESİS YER SEÇİMİ VE İŞYERİ DÜZENLEME 4.1. Tesis Yer Seçimi Firmanin aktivitelerini en etkin biçimde yerine getirebilmesi için doğru yere karar vermesi gerekir. Bu işi yaparken ulaşım, hammadde, pazara yakınlık, işgücü, enerji sağlama gibi unsurlar göz önünde bulundurulur. ASELSAN için en önemli faktör Ankara nın stratejik önemidir.firmanın en önemli müşterisi Türk Silahlı Kuvvetleridir (TSK ).ASELSAN, TSK ya gerekli teknolojik malzemeleri sağlamaktadır.tüm askeri kuruluşlar Ankara da olduğundan ASELSAN ın aynı şehirde olması büyük avantaj sağlamaktadır. Ulaşım ve taşıma ikinci önemli unsurdur. Çünkü hammadde genellikle yurt dışından geliyor ve Akyurt daki fabrika Türkiye nin en büyük havaalanlarından biri olan Esenboğa Havaalanına 3-4 km uzaklıktadır.hava yoluyla Ankara dan, yurt içi ve yurt dışı tüm bölgelere ulaşmak mümkündür.üretilen mallar son derece yüksek bir teknolojiye,elektronik ve haberleşme hakkında yeni bilgilere ihtiyac duyar.ankara içindeki üniversiteler elektrik, endüstri, makine ve fizik alanlarında kaliteli mühendisler yetiştirmektedir. Teknik liselerin çokluğu nedeniyle teknisyen bulmak çok kolay olmaktadır. Bütün bunlara ek olarak ASELSAN üniversitelerin bilim adamlarından danışman veya proje bazında uzman olarak yararlanılmaktadır. Akyurt fabrikası 1991 de 234.000 m 2 lik bir alana kurulmuştur. Bu alan yeni bölümlerin kurulmasına imkan sağlamaktadır. Akyurt fabrikası şehir dışında olduğu için insanların sağlığını tehdit edecek ses ve gürültü kirliliği minimum boyuttadır.aselsan elektrik ihtiyaçını Akköprü-Mürted 34.45 kw enerji hattından almaktadır. o Macunköy Tesisleri: Macunköy tesisleri 58.000 m 2 si kapalı olmak üzere 131.190 m 2 lik bir alana kurulmuştur.genel Müdürlük, Haberleşme Cihazları Grubu ve Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri Grubu bu tesislerde bulunmaktadır. o Akyurt Tesisleri: Akyurt tesisleri 23.000 m 2 si kapalı 210.000m 2 lik bir alan içine kurulmuştur.bu tesislerde Mikroelektronik, Güdüm ve Elektro-Optik Grubu bulunmaktadır. 20