Ayhan Zeytinoğlu, 19 Nisan 2017 Sayın Başkan, Değerli Meclis Üyeleri, Meslek Komitesi Başkanları, OSB Başkanları, Değerli Basın Mensupları Nisan ayı Meclis Toplantımıza hoş geldiniz diyor ve hepinizi Yönetim Kurulu adına saygıyla selamlıyorum. Öncelikle, Tunceli de düşen Sikorsky helikopter kazasında, hayatını kaybeden 12 şehidimize, Allah tan rahmet, yakınlarına ve tüm ülkemize baş sağlığı dileyerek sözlerime başlamak istiyorum. Geçtiğimiz pazar günü referandum sürecini tamamladık. Demokratik süreç işlemiş ve tamamlanmıştır. Cumhurbaşkanlığı sistemine geçişi öngören Anayasa değişikliği paketi milletimiz tarafından kabul edilmiştir. Referandum sonuçlarının ülkemiz için hayırlı olmasını diliyoruz. Artık gelecek için ekonomiye odaklanmalıyız. Yabancı yatırımcının güvenini kazanmak için yeniden üretime odaklanmalı ve üretimin önündeki engelleri kaldırmalıyız. AB üyeliği hedefine yeniden odaklanmalı ve Gümrük Birliği modernizasyonu ile Avrupalı yatırımcıların ülkemize gelmesinin önünü açmalıyız. Gümrük Birliği nin kapsamının hizmetler, tarım ve kamu alımlarını kapsayacak şekilde güncellenmesi çalışmalarına başlamalıyız. Bu sürecin, ülkemizin orta gelir tuzağından çıkması için, çok önemli fırsat olduğuna inanıyoruz. Tabii biz bunu yaparken, Avrupa Birliği de üzerine düşenleri yapmalıdır. Avrupalılardan, vizesiz ve taşıma kotasız seyahat istiyoruz. 1
Konuşmama her zaman olduğu gibi ekonomik değerlendirme ile devam etmek istiyorum. Son çeyrek büyüme oranımız yüzde 3,5 oldu. 2016 yılı büyüme oranımız ise yüzde 2,9 Çıkan sonuç ekonomimiz bakımından, gelecek adına olumlu bir işarettir. 15 Temmuz darbe girişimi ile birlikte ekonomide ciddi bir kırılma yaşandı. Üçüncü çeyrekte ekonomimiz yüzde 1,3 küçülmüştü. Son çeyrekteki toparlanma, sanayi kesimi tarafından memnuniyetle karşılanmıştır. Ne yazık ki 2016 yılında da tüketimle büyüdük. Uzun vadeli ve sürdürülebilir büyümeyi güçlendirmemiz gerekiyor. Bunun için de rekabetçiliğimizi ve verimliliğimizi artırmamız lazım. Türkiye, dördüncü çeyrekteki yüzde 3,5 büyüme oranı ile *G20 ülkeleri içinde en hızlı büyüyen dördüncü ülke, *OECD ülkeleri içerisinde en hızlı büyüyen ikinci ülke oldu. Yıllık yüzde 2,9 büyüme oranı ile *G20 ülkeleri arasında dördüncü en hızlı büyüyen ülke, *OECD ülkeleri arasında beşinci sırada yer aldı. Büyüme rakamları henüz açıklanmadan önce (18 Mart ta), Moody s ülkemizin kredi notu görünümünü "durağan"dan "negatif"e indirmişti. Bunun gerekçelerinden biri ekonomik büyüme görünümünün zayıflaması idi. Biliyorsunuz; kredi notu oluşturulurken üç önemli kriter var: büyüme, cari açık ve bütçe açığı Ekrandaki tablodan; ülkelerle aramızdaki farkı görebiliyoruz. Büyümesi bize yakın, ama diğer göstergeleri bizden kötü olan İngiltere ile ülkemizin notu arasında 10 derece fark var. 2
İngiltere Merkez Bankası, politika faiz oranını, tüm zamanların en düşük seviyesi olan yüzde 0,25'te tutmaya karar verdi. (Türkiye de politika faizi yüzde 8) Moody s son değerlendirmesinde ise (10 Nisan), Türkiye'nin büyüme tahminini yukarı yönlü revize etti. Türkiye nin 2016 yılında beklentilerin üzerinde büyüdüğünü belirterek, büyüme beklentilerini *2017 için yüzde 2,2 den yüzde 2,6 ya ve *2018 için yüzde 2,7 den yüzde 2,9 a yükseltti. Mart ayı kapasite kullanım oranı yüzde 74,9 (bir önceki yıldan 0,6 puan fazla / bir önceki aydan 0,5 puan az) Kapasite kullanımında istenen artış, henüz sağlanamadı. Kocaeli sanayi kuruluşlarının mart ayı kapasite kullanım oranı ise 70,7 (hem geçen yılın aynı dönemine göre, hem de geçen aya göre 0,3 puan arttı) Kapasitelerdeki artışın otomotiv, kimya, plastik ve kauçuk sektörlerinde, ancak makine, petrol ürünleri ve elektronik imalatı sektörlerinde azalış olduğunu görüyoruz. 2016 yılı işsizlik oranı yüzde 10,9 olarak açıklandı. Kocaeli, Sakarya, Yalova, Düzce ve Bolu dan oluşan TR 42 Bölgesi sanayinin yarattığı istihdam kapasitesi bakımından üçüncü sırada yer aldı. Türkiye nin en büyük sanayi bölgelerinden biri olan TR 42 Bölgesinde toplam istihdam; *1 milyon 342 bin kişiden 1 milyon 303 bin kişiye düştü. Bölgemizde 2016 yılında; *sanayi istihdamı aynı seviyede *tarım sektöründe yüzde 24 gerileme ve *hizmetler sektöründe ise yüzde 3 artış olduğunu gördük. İstihdam seferberliği sonuçlarının ortaya çıkması ile beraber, özellikle sanayi sektöründe istihdam artışının gerçekleşeceğini bekliyoruz. 3
İŞKUR verilerine göre yılın ilk çeyreğinde Kocaeli deki istihdam 19 bin 667 kişi arttı. Sayısal olarak üçüncü sırada olan ilimiz, istihdamın nüfusa oranlandığında ilk sıraya çıkıyor: Kocaeli binde 11 İstanbul binde 4 İzmir binde 6 Başlatılan seferberlik, istihdamda ciddi canlanmaya sebep oldu. Özellikle işe yerleştirme tarafındaki canlanma çok daha dikkat çekici. İşe yerleştirme şubat ve mart aylarında önceki yılların iki katını aşmıştır. Kocaeli Sanayi Odası olarak ilimizin istihdama seferberliğine olan duyarlılığından ötürü, tüm sanayicilerimize teşekkür ediyoruz. Yılın ilk ayının (Ocak) işsizlik oranı yüzde 13 (geçen yılın aynı ayına göre 1,9 puan arttı) Bu oranın son artış olduğunu tahmin ediyoruz. Genç nüfusta işsizlik oranının yüzde 19,2 den yüzde 24,5 e çıkması, istihdam sorununun önemini ortaya koyuyor. Önümüzdeki aylarda hem sezonsal, hem de istihdam seferberliğiyle düşüşe geçeceğini bekliyoruz. Suriyelilerin tabi ki etkisi var. TÜFE yüzde 11,29 (aylık yüzde 1,02) ÜFE yüzde 16,09 (aylık yüzde 1,04) 2008 yılının ekim ayından bu yana TÜFE en yüksek orana ulaştı. Döviz kurlarındaki artışın fiyatlar üzerindeki etkisi devam ediyor. Önümüzdeki aylarda dövizde önemli bir hareket olmazsa, bu etkinin kaybolacağını bekliyoruz. Yılsonunda yüzde 8 olan enflasyon hedefinin yakalanabileceğini temenni ediyoruz. 4
İhracat (Mart) 14,5 milyar dolar (yüzde 14 arttı) İthalat 19 milyar dolar (yüzde 7 arttı) 12 aylık ihracatımız 145,8 milyar dolar oldu. Orta Vadeli Programda 153,3 milyar dolar olarak öngörülüyor. Bu hızla gidersek hedefi aşabiliriz. Diğer taraftan dış ticaret açığı yüzde 10 gerileyerek 4,5 milyar dolar oldu. İlimiz ihracatı da mart ayında rekor kırdı 1,9 milyar dolar (yüzde 14 arttı) En fazla artış gösteren sektörler otomotiv ve kimya başta olmak üzere demir, çelik, elektrik, elektronik İthalat ise 3,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. (yüzde 3,3 arttı) Şubat ayı cari açık 33,7 milyar dolara yükseldi. Cari açığın yönünü, ihracat ve turizm gelirleri değiştirecek. Şubat ta sanayi üretimindeki yıllık yüzde 1 artışı olumlu değerlendiriyoruz. Üretimdeki canlanmanın önümüzdeki aydan itibaren ivmeleneceğini bekliyoruz. Dayanıklı tüketim malı kaleminde aylık yüzde 5,1, yıllık yüzde 5,8 artış olduğunu görüyoruz. Buradaki artışa şubat ayındaki ÖTV indirimlerinin, katkı sağladığını düşünüyoruz. Sermaye mallarındaki yüzde 5,5 oranındaki artışı, yatırımlar açısından olumlu değerlendiriyoruz. 5
Mart ayı bütçe açığı -19,5 milyar TL Geçen yıl aynı dönemde 46 milyon TL bütçe fazlamız vardı. Gelirler - yüzde 3 Giderler + yüzde 25 Sayın Bakan, gelirler tarafındaki azalış nedenlerini şu şekilde açıkladı: *Ertelenen sosyal güvenlik primlerinin geçici etkisi *Ekonomiyi canlandırmak için uygulanan vergi indirimleri, *Yeni istihdamlardan teşvik amaçlı alınmayan sosyal güvenlik primleri ve vergiler Ekonomide canlanmaya yönelik geçici alınan bu tedbirleri memnuniyetle karşılıyoruz. Diğer taraftan, denk bütçeyi önemsediğimizi sık sık dile getiriyoruz. Denk bütçe ya da bütçede fazla verirsek, yapısal reformların hayata geçirilmesinde elimiz güçlenir. Faizler açısından da denk bütçe çok önemli. Bu nedenle giderler tarafında daha tedbirli olmamız gerektiğini düşünüyoruz. Reel efektif döviz kuru Mart ayında 89,41 seviyesine yükseldi. REK e göre mart ayında TL reel olarak yüzde 0,6 değer kazandı. REK 100 olsa, bugünkü dolar kuru 3,28 seviyesinde olması gerekiyor. (dolar = 3,6666) Aylık Faaliyetler 5-8 Nisan tarihlerinde, Belarus un Minsk şehrine 11 firmamız ile birlikte bir heyet ziyareti organize ettik. Söz konusu programda Belarus Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Pazarlama ve Fiyat Araştırması Ulusal Merkezi ve Belarus Ticaret Borsası nda ikili iş görüşmeler ve yatırım semineri gerçekleştirildi. Belarus ziyareti kapsamında bölgenin en önemli fuarlarından olan Metal Working fuarını ziyaret ettik. 6
Ayrıca tüm dünyada 14 distribütör, 70 den fazla bayi ve 67 adet servis merkezi bulunan Amkodor holding firmasını ziyaret ettik. Söz konusu firmanın yeni teknolojileri ve ilgili iş makinelerini inceleme fırsatı bulduk. Heyet ziyareti kapsamında ayrıca, Belarus Ticaret ve Sanayi Odası ve Belarus Büyükelçiliğimizi de ziyaret ettik. Büyükelçi Sn. Kezban Nilvana Darama tarafından heyet onuruna bir resepsiyon verildi. Türkiye ve Belarus arasında gelişen ticari ve ekonomik ilişkiler değerlendirildi. Diğer faaliyetlerimize bakarsak; 16 Mart 6. Meslek komitesi üyelerimiz İzmit Orman İşletme Müdürlüğü yetkilileriyle Odamızda toplantı gerçekleştirdi. 16-18 Mart İKV Kapsamında 17 Mart ta Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi (İPM) işbirliğiyle Brüksel heyet ziyaretim oldu. Türkiye-AB ilişkileri ve AB çalışmaları alanında uzman Türkiye ve AB merkezli akademisyenler ile politika üreticilerinin bir araya geldiği uluslararası bir toplantı düzenledik. Toplantıda, taraflar arası ilişkilerdeki güncel durum ve gelecek öngörülerini tartıştık. 22 Mart Üretim İzleme, Planlama ve Üretim İyileştirme Teknikleri Semineri ni TOSB da gerçekleştirdik. 28 Mart TOSB da Menşe konulu seminer gerçekleştirdik. 28 Mart KSO da Kazakistan da Yatırım Fırsatları Konulu sunum gerçekleştirildi. 29 Mart 27. Meslek Komitesi üyelerimiz Gaziantep Sanayi Odası nı ziyaret etti. 6-7 Nisan KOİF fuarına katıldık. 7
7 Nisan KSO Çevre İhtisas Komisyonu Üyeleri GOSB da toplantı gerçekleştirdi. 13 Nisan e-çed ve Çevre Görevlileri Sorunları Hakkında Bilgilendirme Toplantısı nı Odamızda gerçekleştirdik. 14 Nisan Ar-Ge Destekleri Bilgilendirme Toplantısı nı Odamızda gerçekleştirdik. Sayın Üyeler, Buradan her ay ilimizde açılan yeni Ar-Ge merkezlerini anons edeceğimi söylemiştim. 17 Nisan tarihinde DYO Boya Fabrikaları A.Ş., Ar-Ge Merkezini açtı. Firmamızı kutluyoruz. Son olarak bir hatırlatmam var: Müşterek Meslek Komitesi Toplantısını 6-7 Mayıs tarihlerinde Tarabya Otelde gerçekleştiriyoruz. Programı sizlere gönderdik. Gala yemeğimizin sponsoru olan Sayın Ahmet Bayraktar a buradan çok teşekkür ediyoruz. Katılımlarınızı bekliyoruz. Sözlerime son verirken, şahsım ve Yönetim Kurulumuz adına sizleri saygıyla selamlıyorum. 8