ETKİLİ SÖZLÜ SUNU/BİLİMSEL SUNU HAZIRLAMA TEKNİKLERİ Derleyen: Yrd.Doç.Dr. Banu GÜNER
Sunum İçeriği TEMEL BİLGİLER SUNUMUN PLANLANMASI SÖZLÜ SUNUMUN HAZIRLANMASI SUNUMA HAZIRLANMA SUNUMUN YAPILMASI
TEMEL BİLGİLER Etkili bir sunum; konuya NET hakim olmak ile başlar istediğiniz sonucu elde etmenizi, düşüncelerinizin kabul görmesini sağlar.
Temel Bilgiler Bilimsel sunu hazırlarken aktarılan bilgilerin özelliği ne olursa olsun iyi planlanmalı ve tekniğine uygun sunulmalıdır. Topluluk önüne çıkıp bilimsel konuşma yapacak olan kişi şu üç temel konuyu baz almak durumundadır: Kendisini tam olarak yansıtabilmek Dinleyenlerin dikkatini toplamak Anlattıklarının akılda kalmasını sağlamak
Temel Bilgiler Etkili bir sunumda özenle kullanılan bir sözel/yazılı ifade (basit cümlelerden oluşmalı, telaffuzlar doğru yapılmalı) anlamlı beden dili teknolojik görsel-işitsel araçların desteği bulunmalıdır. Sunucu kürsüde kendisine rahat bir yer seçmelidir Sunuş sırasında aşırı vücut ve el hareketlerinden kaçınılmalıdır
Sunumun Planlanması Kimlere? Nerede? Ne Zaman? Hangi Destek Araçları?
Sunumun Planlanması Harcadığınız her dakika sunum esnasında kendini gösterecektir.
Sunumun Planlanması Sunuş planı sunuşun iskeleti gibidir. Planlama iki temel hedefi gözetir. Toplanan verilerden seçim yaparak, sadece ulaştırmak istediğimiz bilgileri ayıklamak Bu bilgilerin giriş, gelişme ve sonuç içindeki yerlerini saptamak. (Yazılı metinde giriş, gelişme ve sonuç belirgin olmalıdır. )
Sözlü Sunumun Hazırlanması Giriş Sunuşun amacını bildirir. Dinleyicilerin dikkatini çeker Dinleyicilere konuya alışmaları için zaman tanır.
Sözlü Sunumun Hazırlanması Gelişme Konuşmacının mesajını aktarır. Sözcükler kolay anlaşılmalı, cümleler kısa olmalıdır. Fiil çatısının pasif değil aktif olması uygundur.
Sözlü Sunumun Hazırlanması Sonuç Sonuç bölümünde dikkatler söylemek istediklerimize yöneltilmeli ve dinleyicilere bir tamamlanmışlık duygusu verilmelidir. Kapanışta dikkat çekici bir cümle kullanılması dikkatleri yoğunlaştırır. Konuşmanın mesajının yer aldığı çok kısa bir özet sonuç bölümünü ortaya koyar.
Sözlü Sunumun Hazırlanması Görsel yardımcıları belirleme : Teknik olanakların gelişimi, özellikle çok çekici slayt hazırlama olanağı sağlayan bilgisayar programları sayesinde görsel araçlar yaygın kullanılır olmuştur. Ancak bu konuda aşırıya gidilmemelidir. Bu araçlar konusundaki altın kural şudur. Görsel araçlar sunuşa destek olmalıdır, onların görevi konuşmacının yerini almak değildir.
Sözlü Sunumun Hazırlanması Metni konuşmaya dönüştürme : Yazılı metin tamamlandığında sunuşun yazma kısmının bittiğini düşünebilirsiniz. Ancak yazılı metinlerin dil yapısı ve akış stili konuşma metinindekinden çok farklıdır. Bu nedenle sunuş öncesi eldeki yazılı metin konuşma metni haline getirilmelidir. Hazırladığınız konuşma metni basit, dolaysız ama ilginç olmalıdır. İnsanlar basit ve dolaysız anlatımları anımsarlar. İlginç ve canlı bulduklarını ise hiç unutmazlar.
Sözlü Sunumun Hazırlanması Sunuşun provasını yapma Kesinlikle provasız sunuş yapılmamalıdır. Bir konuyu iyi bilmekle, onu iyi sunmak farklı şeylerdir. Sunuş planı gereğince hangi noktada neyin ön plana alınacağı veya ne zaman hangi örneğin verilmesi gerektiği gibi konular zamanla unutulur. Prova yapılmış bir sunuş okuyan değil konuşan bir sunumcu olmanızı sağlar.
Hazırlık yapmanız gereken konular Sözel ve bedensel iletişimin kontrolü Duygular ve görüntü/ davranışın kontrolü Katılımcı/ İzleyicilerin canlı/ ilgili tutulması
Dinleyici algılaması Yani görsellere mutlaka çok önem vermeniz gerekiyor.
Destekleyici veriler; Karmaşık konuları kolay kavramayı sağlar. Düzgün planlanmış çizimler, diyagramlar, tablolar ve grafikler dinleyici ile iletişimde çok etkilidir. Bilgiyi hem sözlü olarak hem de grafik şeklinde vermek mesajı pekiştirir. Slayt üzerindeki kelimeler grafikler kadar etkileyici değildir.
Sunucunun Kendini Hazırlaması Vücut dilinizi oluşturan mimik ve el, kol hareketlerinizi izleyebilmeniz için ayna önünde prova yapın. Provaya zaman ayırıp özen göstermeniz, zayıf olabilecek yönlerinizi geliştirmenize yardımcı olacak, sunumda zamanlamanızı belirleyecek ve konuyaözel terminolojinin doğru telaffuzunu sağlayacaktır.
Sunucunun Kendini Hazırlaması Görünüş ve giysinize özen göstermenizin izleyicilerinize saygının göstergesi olduğunu unutmayın. Sunum kartlarınızı, sunum sırasında akıcılığı sağlamak açısından, numaralayın.
Sunucunun Kendini Hazırlaması Dinleyicilere sırtınızı dönmeyin. Çok hızlı, çok yavaş, ya da okuma biçiminde monoton bir şekilde konuşmayın. Sunum boyunca kartlar üzerindeki notlarınızdan okumayın. Yansıtılan slaytta yazılı olan metindeki cümlelerin tıpa tıp aynısını konuşmanızda kullanmayın.
Sunuma Hazırlanma Sunum için ayrılan süreyi öğrenin ve buna göre plan yapın. Her slayt için ne kadar zaman ayrılacağı bu şekilde belirlenebilir. Sunumu süresinde yapmak esastır.
Sunuma Hazırlanma Katılımcıların her birini görmeniz gerekir. Tüm teknolojik donanımı mutlaka sunum ÖNCESİ kontrol edin. Ekran, projektör ve ses düzenini sunum ÖNCESİ deneyin. Sunum odasının aydınlatma, perde, ısınma ve havalandırma sistemlerini inceleyin. Sunum esnasında kullanacağınız donanımın yedeğini yanınızda bulundurun.
SUNUMUN YAPILMASI Konuşmaya başlamadan önce tüm dinleyicilerin dikkati size toplanana kadar beklenmelidir. Dinleyicilerin dikkatinin en yoğun olduğu an sunuşun başlangıcıdır. Giriş çok güçlü olmalı ve dinleyicileri size bağlamalıdır. Bu konuyu en iyi bilen sizsiniz! (Bu mesajı vermek iyi hazırlıktan geçmektedir) Konunun önemini belirtmelisiniz. Sunmak istediğiniz bilgiyi net ve basit bir şekilde ifade etmelisiniz Sunumunuzu özetleyen bir Sonuç bölümüne yer verilmelidir.
Sonuç Bölümünde Anlattıklarınızın en önemli noktalarını içeren kısa bir özet yaparak konuşmayı tamamlayın. Dinleyenlere katılımları ve gösterdikleri ilgi için teşekkür edilebilir. Konuşmanın sonlandırılmasında, dramatik bir nokta yaratılarak sunuşu bitirmek çok etkili olmaktadır.
SORULAR - CEVAPLAR Sunuş sırasında soru sorulması tercih edilen bir yöntem değildir. Bazen çok yerinde ve doğru sorular gelmesi beklenebilirse de genellikle konuyu dağıtır. Sunuş sırasında eğer istenmese de soruyla karşılaşılırsa sonra cevaplanacağı bildirilerek konuya devam edilmelidir
SORULAR - CEVAPLAR Sorular yanıtlanırken; Soru soranın cümlesi tam bitmeden yanıta başlanmamalıdır. Soru tamamlandıktan sonra kısa bir süre mutlaka düşünerek yanıt verin. Tüm soruları dikkatle dinleyin. Soru ve katkılar sırasındaki bazı yorumlar gelecekte aynı konuşmayı tekrarlamanız durumunda çok işinize yarayacaktır.
Cevap verirken bilmeniz gerekenler Savunmaya geçmeyin İdeal yanıt kısa olandır Bilmediğinizi kabullenin Soru sırasında söz kesilmemelidir Yanıtdan önce mutlaka kısa süre düşünün Hep olumlu olun. Katkıda bulunan kişiler önemli ve değerli bir katkı yapmışlarsa bunu belirterek teşekkür edin.
İyi bir sunum için... Prova yapın, çok prova yapın Gülümseyin, gülümsetin Güçlü başlayın, olumlu bitirin
Yararlanılan Kaynaklar: http://www.tubitak.gov.tr/tr/destekler/akademik/ulusaldestek-programlari/icerik-akademik-yayin-hazirlamamateryalleri http://teknolojikarastirmalar.com/eegitim/sunular/bilimsel_sunu.pdf