BAZI ALACAKLARA UYGULANACAK FA Z ve FER ORANLAR

BAZI ALACAKLARA UYGULANACAK FA Z ve FER ORANLAR ENVER KARMIfi (*) A- KANUN FA Z ORANLARI OLARAK, 3095 SAYILI FA Z KANUNU NUN 1. MADDES veya 2003 YILI BÜTÇE KANUNU NUN 51/t MADDES, 2004 BÜTÇE KANUNU NUN 49/o MADDES NE GÖRE BEL RLENEN ORANLAR MI UYGULANIR? (1) 1-04.12.1984 Kabul, 19.12.1984 Yay n Tarihli 3095 Say l Kanuni Faiz Ve Temerrüt Faizine liflkin Kanun: a- Kanuni faiz Madde 1- (4489 S.Yasa ile De ifltirilen Maddenin Önceki hali): Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktar sözleflme ile tespit edilmemiflse faiz ödemesi senelik yüzde otuz oran nda yap l r. Bakanlar Kurulu, ekonomik flartlar dikkate alarak bu oran n yüzde seksenine kadar art rma ve eksiltme yapabilir. Bakanlar Kurulunun bu konudaki karar, karar n al nmas n izleyen takvim y l bafl ndan itibaren uygulan r. b- 01.01.2000 Tarihinde Yürürlü e Giren 4489 Say l Ve 15.12.1999 Tarihli Kanunla Yap lan De ifliklik Kanuni Faiz Madde 1 - (De iflik: 4489-15.12.1999 / m 1 - Yürürlük m 4) Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktar sözleflme ile tespit edilmemiflse bu ödeme, y ll k, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas n n önceki y l n 31 Aral k günü k sa vadeli kredi ifllemlerinde uygulad reeskont oran üzerinden yap l r. Söz konusu reeskont oran, 30 Haziran günü önceki y l n 31 Aral k günü uygulanan reeskont oran ndan befl puan veya daha çok farkl ise, y l n ikinci yar s nda bu oran geçerli olur. (l) (*) stanbul 10. ( potek-tafl nmaz Sat fl ) cra Müdürü, Adalet bakanl Meslek çi E itim Kursu E itmeni, ktisadi ve Ticari limler Akademisi Mezunu- ktisatç (1) Bas ma haz rlanmakta olan Örnek Bilirkifli Raporlar m z Ifl nda Faiz Hukuku, Takip taleplerinde, Dosya Kapa nda, tiraz n ptali ve Kald r lmas Davas nda, S ra Cetvelinde Faiz ve Alacak Hesaplar konular n kapsayan çal flmam zda Faiz Hukuku genifl boyuta ele al nm flt r.

588 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 2 Y l 2006 2- a- 4833 Say l 2004 Y l Bütçe Kanunu Hükümetin Teklif Etti i (KANUN FA Z) Metin 2003 Malî Y l Bütçe Kanunu Tasar s : K smen veya tamamen uygulanmayacak hükümler, MADDE 52 - t): lgili kanununda düzenleme yap l ncaya kadar, 4/12/1984 tarihli ve 3095 Say l Kanunun 1. maddesindeki kanuni faiz oran, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama ba l borçlar için, 1/4/2003 tarihinden itibaren ayl k % 2.5 olarak uygulan r. Ay kesirleri tama ibla edilir. b- Hükümet Gerekçesi: Madde 52/t- bendinde, 4/12/1984 tarihli ve 3095 Say l Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oran n n, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama ba l borçlar için, 1/4/2003 tarihinden itibaren ayl k % 2.5 olarak uygulanaca ve ay kesirlerinin tama ibla edilece i belirtilmektedir. c- Plan Ve Bütçe Komisyonunun Kabul Etti i Metin 2003 Malî Y l Bütçe Kanunu Tasar s : K smen veya tamamen uygulanmayacak hükümler MADDE 51/t- lgili kanununda düzenleme yap l ncaya kadar, 4/12/1984 tarihli ve 3095 Say l Kanunun 1. maddesindeki kanuni faiz oran, 1/4/2003 tarihinden itibaren ayl k % 2.5 olarak uygulan r. Ay kesirleri tama ibla edilir. Taksitlendirilen veya herhangi bir sebeple ödenmemifl kamulaflt rma bedellerinde kamu alacaklar için öngörülen en yüksek faiz oran uygulan r. d- Plan Ve Bütçe Komisyonunda Yap lan De iflikli in Gerekçesi: Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Plan ve Bütçe Komisyonu18.3.2003, Esas No.:1/530, Karar No: 14 K smen veya tamamen uygulanmayacak hükümler" bafll kl 52. maddesi (t) f kras n n; 3095 Say l Kanun'un 1. maddesindeki kanuni faiz oran n n, sadece genel bütçeye dahil daireler ile katma bütçeli idarelerin ilama ba l borçlar için de il, an lan Kanun'un kapsam na giren tüm borçlar için uygulanmas, ayr ca, taksitlendirilen veya herhangi bir sebeple ödenmemifl kamulaflt rma bedelleri için, kamu alacaklar na öngörülen en yüksek faizin uygulanabilmesi amac yla yeniden düzenlenmesi, e- TBMM Genel Kurulunda Kabul Edilen ve Resmi Gazetede Yay nlanan fiekli: K smen veya tamamen uygulanmayacak hükümler MADDE 51/t: lgili kanununda düzenleme yap l ncaya kadar, 4.12.1984 tarihli ve 3095 Say l Kanunun 1. maddesindeki kanuni faiz

Baz Alacaklara Uygulanacak Faiz ve Fer i Oranlar Enver Karm fl 589 oran, 1.4.2003 tarihinden itibaren ayl k % 2.5 olarak uygulan r. Ay kesirleri tama ibla edilir. Taksitlendirilen veya herhangi bir sebeple ödenmemifl kamulaflt rma bedellerinde kamu alacaklar için öngörülen en yüksek faiz oran uygulan r. 3- a- 5027 Say l 2004 Y l Bütçe Kanunu Hükümetin Teklif Etti i (KANUN FA Z) Metin: K smen veya tamamen uygulanmayacak hükümler MADDE 49/ o- lgili kanununda düzenleme yap l ncaya kadar, 4.12.1984 tarihli ve 3095 Say l Kanunun 1. maddesindeki kanuni faiz oran, ayl k % 1,25 olarak uygulan r. Ay kesirleri tama ibla edilir. Taksitlendirilen veya herhangi bir sebeple ödenmemifl kamulaflt rma bedellerinde kamu alacaklar için öngörülen en yüksek faiz oran uygulan r. b- Hükümet Gerekçesi: Madde 49/o- bendinde, 4.12.1984 tarihli ve 3095 Say l Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oran n n, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama ba l borçlar için, 01.01.2004 tarihinden itibaren ayl k % 1,25 olarak uygulanaca ve ay kesirlerinin tama ibla edilece i belirtilmektedir. c- Plan Ve Bütçe Komisyonunun Kabul Etti i Metin K smen veya tamamen uygulanmayacak hükümler MADDE 49.o) lgili kanununda düzenleme yap l ncaya kadar, 4.12.1984 tarihli ve 3095 Say l Kanunun 1. maddesindeki kanuni faiz oran, ayl k % 1,25 olarak uygulan r. Ay kesirleri tama ibla edilir. Taksitlendirilen veya herhangi bir sebeple ödenmemifl kamulaflt rma bedellerinde kamu alacaklar için öngörülen en yüksek faiz oran uygulan r. d- 5027 Say l 2004 Mali Y l Bütçe Kanunu: MADDE 49/o-.. lgili kanununda düzenleme yap l ncaya kadar, 4.12.1984 tarihli ve 3095 Say l Kanunun 1. maddesindeki kanuni faiz oran, ayl k % 1,25 olarak uygulan r. Ay kesirleri tama ibla edilir. Taksitlendirilen veya herhangi bir sebeple ödenmemifl kamulaflt rma bedellerinde kamu alacaklar için öngörülen en yüksek faiz oran uygulan r... Yürürlük Madde 50, - Bu Kanun 1.1.2004 tarihinde yürürlü e girer... fleklinde Kanuni faiz oranlar hakk nda yasal düzenleme yap lm flt r. Görüldü ü gibi; 4833 Say l 2003 y l bütçe kanununda hükümet teklifinde aç kça kanuni faiz oran n n genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama ba l borçlar için, ibaresi yer almakta ve hükümet gerekçesinde aç kça kanuni faiz oran n n, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama ba l borçlar için demekte iken,

590 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 2 Y l 2006 teklif Plan ve Bütçe Komisyonunda kanuni faiz oran n n, sadece genel bütçeye dahil daireler ile katma bütçeli idarelerin ilama ba l borçlar için de il, an lan Kanun'un kapsam na giren tüm borçlar için uygulanmas gerekçesiyle de ifltirilerek Resmi gazetede yay mlanan fleklini alm flt r. 5027 Say l 2004 y l Bütçe Kanununda ise, Hükümet 2003 y l Bütçe Kanunu ndaki teklifini de il, Plan ve Bütçe komisyonunda de iflikli e u rayarak kabul edilen metni teklif olarak getirmifl, ancak gerekçesinde yine de kanuni faiz oran n n, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama ba l borçlar için demifltir. Bu teklif Plan ve Bütçe Komisyonunda de iflikli e u ramam flt r. Zira teklif metninde geçen senedeki gibi kanuni faiz oran n n genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama ba l borçlar için, ibaresi yer almamaktad r. Ancak hükümet teklif metnini de ifltirmesine ra men gerekçesini de ifltirmemifltir. Bu nedenle de 2003 y l bütçe kanunu ile 2004 y l bütçe kanunlar aras nda gerekçeler aç s ndan bir çeliflki oluflmaktad r. (l) /a- Karar= Yarg tay 12 HD. 2004/12246 Esas 15887 Karar say ve 17.06.2004 tarihli kararla;...takip dayana Baro Hakem Kurulunun karar nda Avukatl k Ücretine hükmedildi inden, bu alaca a karar tarihinden itibaren 3095 Say l Yasa n n 1. maddesinde belirtilen Merkez Bankas n n k sa vadeli ifllemlerde öngördü ü faiz oranlar n n uygulanmas gerekir. 4833 Say l 2003 y l Mali Bütçe Kanunun 50/t maddesi ile ve 5027 say l 2004 y l Bütçe Kanunun 49/o maddesindeki faiz oranlar, genel bütçeye dahil dairelerle Katma Bütçeli Dairelerin ilama ba l borçlar için uygulanabilece inden, somut olayda taraflar n s fatlar nazara al nd nda sözü edilen Bütçe Kanunlar ndaki faiz oranlar n n, olayda uygulama yeri bulunmamaktad r. Mahkemece, Merkez Bankas ndan 3095 Say l Kanun un 1. Maddesi do rultusunda faiz oranlar sorulup karar tarihi itibariyle uygulanmas gerekli faiz oranlar tespit edildikten sonra oluflacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, dayana gösterilmeden % 15 faiz oran uygulanarak yaz l flekilde karar verilmesi isabetsizdir. Sonuç: Alacakl vekillinin temyiz itirazlar n n k smen kabulü ile Mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K. 366. ve HUMK. 428. maddeleri uyar nca (BOZULMASINA), 17.06.2004 gününde oybirli iyle.. içtihad nda bulunmufl, b- Karar= fiiflli 1. cra Tetkik Mercii Hakimli i E: 2003/1483, K: 2003/1302 say ve 03.09.2003 tarihli kararla;..her ne kadar flikayetçi borçlu, takip tarihinden itibaren faiz oran n n y ll k % 30 oran oldu una karar verilmesini talep etmekteysede; Borçlunun bu talebini 4833 say l 2003 Mali Y l Bütçe Kanun un 51/t bendine dayand rd anlafl lmaktad r. Oysa 51/t bendindeki ilgili k sm nda düzenleme yap l ncaya kadar 4.12.1984 tarihli ve 3095 Say l Kanunun 1. maddesindeki kanuni faiz oran 1.4.2003 tarihinden itibaren ayl k % 2,5

Baz Alacaklara Uygulanacak Faiz ve Fer i Oranlar Enver Karm fl 591 (y ll k % 30 a tekabül eder) olarak uygulanaca na dair hüküm, Bütçe Kanunu ilgilendiren alacaklarla ilgili olup, özel nitelikteki alacaklarla bir ilgisi bulunmad ndan, yasal faiz oran n n 3095 Say l Kanun un öngördü ü flekilde belirlenmesi gerekti inden, flikayetçi borçlunun yasal faiz oran n n % 30 olarak düzeltilmesine dair faiz talebi yerinde görülmemifl,. Takip tarihinden itibaren talep edilmekte olan y ll k % 64 faiz oran n n hüküm f kras nda gösterilen flekilde % 50 oran na indirilmesine, ayr ca faize faiz yürütülmemesine karar vermek gerekmifltir..... takip tarihinden itibaren talep edilmekte olan % 64 faiz oran n n iptali ile y ll k % 50 oran ndan bafllamak üzere 3095 Say l Yasa n n 1. maddesindeki koflullar çerçevesinde TCMB. n n k sa vadeli kredi ifllemlerinde uygulad reeskont faiz oranlar n n yasal faiz oranlar olarak uygulanmas gerekti ine, ayr ca ifllemifl faiz kalemine takip tarihinden sonraki dönemde faiz uygulanmamas na, davac borçlunun faiz oran n n y ll k % 30 oran na indirilmesine dair fazla talebinin reddine.. karar vermifltir. An lan bu mercii karar yüksek Yarg tay 12 HD. 2003/23005 E., 2004/216 K. say ve 15.01.2004 tarihli kararla Onanmas na karar vermifltir. Bu durumda; Genel Bütçe ye dahil Daireler ile Katma Bütçeli Dairelerin borçlar ndan kaynaklanan ve bu borçlar n n ilama ba l olmas flart yla, Bütçe Kanun lar yla belirlenen Kanuni Faiz oranlar uygulanacak, di er özel gerçek ve tüzel kiflilerin Kanuni Faiz oranlar uygulanacak alacaklar na, 3095 say l Faiz Yasas n n 1. maddesiyle hüküm alt na al nan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas n n önceki y l n 31 Aral k günü k - sa vadeli kredi ifllemlerinde uygulad reeskont oran üzerinden yap l r. Söz konusu reeskont oran, 30 Haziran günü önceki y l n 31 Aral k günü uygulanan reeskont oran ndan befl puan veya daha çok farkl ise, y l n ikinci yar s nda bu oran (a) uygulanacakt r. Ancak, yayg n olarak uygulanan Kanuni Faiz oran kanaatimizce tart flmal hal alm flt r. l- Bütçe Kanun lar nda yap lan düzenlemeyle.. lgili kanununda düzenleme yap l ncaya kadar, 4.12.1984 tarihli ve 3095 Say l Kanunun 1. maddesindeki kanuni faiz oran,.. fleklinde Faiz Kanun un 1. maddesinde at fta bulunmak suretiyle ve bu Maddeye göre uygulanacak faiz oran dahil olacak flekilde manas na gelebilecek düzenleme yap lm flt r. (b) ll- stanbul Defterdarl Muhasebe Müdürlü ü 04.06.2004 tarih ve 9-6218/3039 say l yaz lar nda, 3095 Say l Kanun un 1. maddesine göre belirlenen ve uygulanan de iflken sürelere ait Kanuni Faiz Oranlar n n; a-.. 01.01.1998 tarihine kadar % 30, b- 01.01.1998-31.12.1999 dönemi için % 50, c- 01.01.2002-30.06.2002 dönemi için % 60,

592 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 2 Y l 2006 d- 30.06.2002-31.03.2003 dönemi için % 55, e- 01.04.2003-31.12.2003 dönemi için % 30, f- 01.01.2004 tarihinden sonraki için % 15 oranlar n n uygulanaca bildirilmifltir. Böylece 4833 say l 2003 y l Mali Bütçe Kanunun 50/t maddesi ile ve 5027 say l 2004 y l Bütçe Kanunun 49/o maddesinde belirlenen faiz oranlar, genel bütçeye dahil dairelerle Katma Bütçeli Dairelerin yaln zca ilama ba l borçlar için uygulama dönemi gündeme gelmifltir. (a) Bütçe Yasa s ndaki Kanuni Faiz Oranlar Nazara Al nmadan; BK M 72 ve 3095 Say l Faiz Kanunu M 1 e göre 31.12.1999 tarihine kadar kanuni, 4489 Say l Kanuna göre 01.01.2000 den sonra reeskont ( skonto) smi Alt nda Yasal ve de iflken (kademeli) olarak uygulanan faiz oranlar listesi: De iflim Dönemi Gün Faiz Oran De ifliminin Kaynakland Yasal Mevzuat: Oran 19.12.1984-24.10.1926 20935 BK.72.m. ye göre uygulanan kanuni faiz oran % 5 31.12.1997-20.12.1984 5010 19.12.1984 tarihinde yürürlü e giren 3095 Say l Faiz Yasas n n Geçici maddesine göre kabul edilen kanuni faiz oran % 30 31.12.1999-01.01.1998 2 y l 97/9807 say l Bakanlar Kurulu nun 08.08.1997 tarihli karar yla ve 20.08.1997 tarih 23086 say l Resmi Gazetede yay nlanan ve 3095 Say l Faiz Yasas n n 1. m. ye göre belirlenen kanuni faiz oran. % 50 16.05.2002-01.01.2000 855 4489 nolu Kanun a göre, T.C. Merkez Bankas taraf nda Reeskont ve Avans fllemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlar n n Tespiti Hakk nda Tebli e göre belirlenen ve 30.12.1999 tarih 23922 say l RG. Yay nlanan 3095 Say l Faiz Kanun un l. m. ye göre Kanuni ( skonto) faiz oran. % 60 13.06.2003-17.05.2002 386 4489 nolu Kanun a göre TC Merkez Bankas taraf nda belirlenen kanuni ( skonto) faiz oran. % 55 07.10.2003-14.06.2003 113 4489 nolu Kanun a göre, TC. Merkez Bankas taraf nda Reeskont ve Avans ifllemlerinde uygulanacak Faiz oranlar n n Tespiti Hakk nda Tebli ine göre belirlenen 14.06.2003 tarih 25138 nolu Resmi Gazete deyay nlanan, 3095 say l Faiz Yasas n n 1. maddesine göre Kanuni ( skonto) faiz oran % 50 14.06.2004-08.10.2003 246 4489 nolu Kanun a göre, T.C. Merkez Bankas taraf nda Reeskont ve Avans fllemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlar n n Tespiti Hakk nda Tebli e göre belirlenen ve 08.10.2003 tarih 25253 say l RG. Yay nlanan 3095 Say l Faiz Kanun un l. maddesine göre Kanuni ( skonto) faiz oran. % 43 14.06.2004..15.06.2004 -- 4489 nolu Kanun a göre, T.C. Merkez Bankas taraf nda Reeskont ve Avans fllemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlar n n Tespiti Hakk nda Tebli e göre belirlenen ve 15.06.2004 tarih 25493 say l RG. Yay nlanan 3095 Say l Faiz Kanun un l. m. ye göre Kanuni ( skonto) faiz oran % 38

Baz Alacaklara Uygulanacak Faiz ve Fer i Oranlar Enver Karm fl 593 (b) Bütçe Yasa s yla Getirilen Kanuni Faiz Oranlar Nazara Al narak; BK. 72 ve 3095 Say l Faiz Kanunu nun 1. maddesine göre 31.12.1999 tarihine kadar kanuni, 4489 S.K. göre 01.01.2000-31.03.2003 aras reeskont ( skonto) ve 01.04.2003 den sonra Bütçe Kanunu ile Belirlenen Yasal ve de iflken (kademeli) olarak uygulanan faiz oranlar listesi: De iflim Dönemi Gün Faiz Oran De ifliminin Kaynakland Yasal Mevzuat: Oran 19.12.1984-24.10.1926 20935 BK.72. m. ye göre uygulanan kanuni faiz oran % 5 31.12.1997-20.12.1984 5010 19.12.1984 tarihinde yürürlü e giren 3095 Say l Faiz Yasas n n Geçici maddesine göre kabul edilen kanuni faiz oran % 30 31.12.1999-01.01.1998 2 y l 97/9807 say l Bakanlar Kurulu nun 08.08.1997 tarihli karar yla ve 20.08.1997 tarih 23086 say l Resmi Gazetede yay nlanan ve 3095 Say l Faiz Yasas n n 1. m. ye göre belirlenen kanuni faiz oran. % 50 16.05.2002-01.01.2000 855 4489 nolu Kanun a göre, T.C. Merkez Bankas taraf nda Reeskont ve Avans fllemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlar n n Tespiti Hakk nda Tebli e göre belirlenen ve 30.12.1999 tarih 23922 say l RG. Yay nlanan 3095 Say l Faiz Kanun un l. m. ye göre Kanuni ( skonto) faiz oran. % 60 31.03.2003-17.05.2002 314 4489 nolu Kanun a göre TC Merkez Bankas taraf nda belirlenen kanuni ( skonto) faiz oran. % 55 31.12.2003-01.01.2003 1 y l 4833 say l 2003 Y l Mali Y l Bütçe Kanunu nun 51/t maddesiyle belirlenen kanuni faiz oran % 30 16.09.2004.01.01.2004 -- 5027 Say l 2004 Mali Y l Bütçe Kanunu nun 49/o maddesiyle hüküm alt na al nan kanuni faiz oran % 15 B- ÖZEL KANUNLARINA GÖRE BAZI KURUM VE KURULUfiLARIN BORÇ ve ALACAKLARINA UYGULADIKLARI FA Z ORANLARI: 1-6183 say l Amme Alacaklar na Uygulanan Faiz: (c) Madde 51/ (De iflik: 5035 25.12.2003/m. 4-Yürürlük m. 50 b): Amme alaca n n ödeme müddeti içinde ödenmeyen k sm na vadenin bitim tarihinden itibaren her ay için ayr ödeme müddeti içinde ödenmeyen k sm na vadenin bitim tarihinden itibaren her ay için ayr ayr % 4 oran nda gecikme zamm tatbik olunur. Ay kesirlerine isabet eden gecikme zamm günlük olarak hesap edilir. Gecikme zamm bir milyon TL den az olamaz. Gecikme zamm ; 213 say l Vergi Usul Kanununa göre uygulanan vergi ziya cezalar nda bu madde uyar nca belirlenen oranda, mahkemeler taraf ndan verilen ve ceza mahiyetinde olan amme alacaklar nda ise bu oran n yar s ölçüsünde uygulan r. Bunlar n d fl ndaki ceza mahiyetinde olan amme alacaklar na gecikme zamm tatbik edilmez.

594 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 2 Y l 2006 Bakanlar Kurulu, gecikme zamm oranlar n aylar itibar yla topluca veya her ay için ayr ayr, yüzde onuna kadar indirmeye, gecikme zamm oran ile gecikme zamm asgari tutar n iki kat na kadar art rmaya, ayr - ca gecikme zamm oran n aylar itibar yla farkl olarak belirlemeye ve gecikme zamm n bileflik faiz usulüyle ayl k, üç ayl k, alt ayl k veya y ll k olarak hesaplatmaya yetkilidir. 2/a- Kamulaflt rma Alaca na Uygulanan Faiz Oran : 2709 say l Türkiye Cumhuriyeti Anayasas (1982) Madde 46.- (De iflik: 4709-3.10.2001 / m.18): Devlet ve kamu tüzel kiflileri; kamu yarar n n gerektirdi i hallerde, gerçek karfl l klar n peflin ödemek flart yla, özel mülkiyette bulunan tafl nmaz mallar n tamam n veya bir k sm n, kanunla gösterilen esas ve usullere göre, kamulaflt rmaya ve bunlar üzerinde idari irtifaklar kurmaya yetkilidir. Kamulaflt rma bedeli ile kesin hükme ba lanan art r m bedeli nakden ve peflin olarak ödenir. Ancak, tar m reformunun uygulanmas, büyük enerji ve sulama projeleri ile iskan projelerinin gerçeklefltirilmesi, yeni ormanlar n yetifltirilmesi, k y lar n korunmas ve turizm amac yla kamulaflt r lan topraklar n bedellerinin ödenme flekli kanunla gösterilir. Kanunun taksitle ödemeyi öngörebilece i bu hallerde, taksitlendirme süresi befl y - l aflamaz; bu takdirde taksitler eflit olarak ödenir. Kamulaflt r lan topraktan, o topra do rudan do ruya iflleten küçük çiftçiye ait oranlar n n bedeli, her halde peflin ödenir. kinci f krada öngörülen taksitlendirmelerde ve herhangi bir sebeple ödenmemifl kamulaflt rma bedellerinde kamu alacaklar için öngörülen en yüksek faiz uygulan r. b- Bedelsiz El Atma Tazminat Alaca na Tatbik Edilecek Faiz Oran : Yüksek Mahkeme, dare nin kamulaflt rmas z el atma eyleminden dolay hükmedilen bedeli tazminat olarak kabul etmekte ve bu alaca a 3095 Say l Faiz Yasa s ndaki yasal faiz oranlar n n uygulanaca n, Kamulaflt rma bedeline uygulanan Anayasa n n 4709 Say l Kanun un 18. maddesi ile de ifltirilen 46/son maddesindeki hüküm alt na al nan ve kamu alacaklar için öngörülen en yüksek faiz oran n n yürütülmeyece ini benimsemektedir. (ll) (ll) Karar= Yarg tay 12. HD. E: 2004/4638, K: 9621 say ve 19.04.2004 tarihli kararla;.. Alacakl n n takibe dayanak yapt ilamda kamulaflt rmas z el atmadan dolay tazminata hükmedildi i görülmektedir. Hükmedilen alacak tazminat niteli inde oldu undan bu alacak için 3095 Say l Yasa daki yasal faiz oranlar n n uygulanmas gerekmektedir. Anayasa n n 4709 Say l Kanunun 18. maddesi ile de iflik 46/son maddesinde kamulaflt rma bedelleri ile mahkemece kesin hükme ba lanan art r m bedelleri için son f kraya göre kamu alacaklar için öngörülen en yüksek faiz oran n n uygulanaca belirlendi inden, tazminat niteli inde olan kamu-

Baz Alacaklara Uygulanacak Faiz ve Fer i Oranlar Enver Karm fl 595 laflt rmas z el atmadan dolay alacaklar, an lan madde kapsam d fl nda kalmaktad r. Dairemizce oluflturulan son uygulamalar bu do rultuda oldu- undan, mahkemece icra müdürlü ünce takip talebi ve icra emrinde uygulanan faiz oranlar n n, 3095 Say l Yasa ya uygun olup olmad denetlendikten sonra oluflacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yaz l gerekçe ile flikayetin kabulü do ru de ildir.. fleklinde içtihada bulunmufltur. (c) 6183 Say l Amme Alacaklar n n Tahsili Usulü Hakk nda Kanunun 51. Maddesine Göre Bakanlar Kurulunca Tespit Edilen Ve Kamu Alacaklar le Anayasa n n 46/son f kras na göre Kamulaflt rma Alaca Ve Özel Kanunlar nda At fta Bulunulan Alacaklara Uygulanacak Olan Gecikme Zamm Oranlar le Gecikme Faiz Oranlar : NO UYGULAMA TAR HLER FA Z DEVRES ORANI 359 01/01/1981-29/02/1984 Tarihleri aras nda 1.Ay 10% Di er Aylar için Ayl k 3% 367 01/03/1984-31/08/1985 Tarihleri aras nda 1.Ay 10% Di er Aylar için Ayl k 4% 370 01/09/1985-31/05/1988 Tarihleri aras nda 1.Ay 10% Takip Eden 5 Ay için Ayl k 7% Di er Aylar için Ayl k 5% 372 01/06/1988-31/12/1988 Tarihleri aras nda lk 3 Ay 10% Takip Eden 3 Ay için Ayl k 8% Di er Aylar için Ayl k 6% 375 01/01/1989-31/12/1989 Tarihleri aras nda lk 4 Ay için Ayl k 10% Di er Aylar için Ayl k 7% 378 01/01/1990-29/12/1993 Tarihleri aras nda Tüm Aylar için Ayl k 7% 381 30/12/1993-07/03/1994 Tarihleri aras nda Tüm Aylar için Ayl k 9% 383 08/03/1994-30/08/1995 Tarihleri aras nda Tüm Aylar için Ayl k 12% 389 31/08/1995-31/01/1996 Tarihleri aras nda Tüm Aylar için Ayl k 10% 391 01/02/1996-08/07/1998 Tarihleri aras nda Tüm Aylar için Ayl k 15% 403 09/07/1998-19/01/2000 Tarihleri aras nda Tüm Aylar için Ayl k 12% 408 20/01/2000-01/12/2000 Tarihleri aras nda Her Ay için 6% 411 02/12/2000-28/03/2001 Tarihleri aras nda Her Ay için 5% 415 29/03/2001-30/01/2002 Tarihleri aras nda Her Ay için 10% 422 31/01/2002-11/11/2003 Tarihleri aras nda Her Ay için 7% 429 12/11/2003-01/01/2004 Tarihleri aras nda Her Ay için 4% 5035 Say l Kanunun 4. maddesi gere ince 02/01/2004 tarihinden itibaren her ay için 4 %

596 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 2 Y l 2006 IV- Ba -Kur Prim Alaca Faiz Oran : 1479 say l Esnaf ve Sanatkarlar ve Di er Ba ms z Çal flanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu (Ba -Kur), Madde 49 - (De iflik f kra: 24/07/2003-4956 S.K./25. md.);..bu Kanuna göre ödenecek sigorta primi, sigortal n n seçti i, intibak ettirildi i veya yükseltildi i 50. maddede belirtilen gelir basama n n %20'sidir. Sigortaya giriflte bildirilen gelirin bir defaya mahsus olmak üzere %25 i oran nda girifl kesene i, basamak yükselmelerinde ise, iki gelir basama aras ndaki art fl fark kadar yükselme primi al n r. Sigorta primi, sigortal - l n bafllad tarihi takip eden ay bafl ndan, sigortal l n bitti i ay n sonuna kadar hesaplanmak suretiyle tam ay olarak al n r....(de iflik f kra: 24/07/2003-4956 S.K./27. md.) Sigortal lar taraf ndan ödenmesi gereken primler süresi içinde ve tam olarak ödenmezse, primlerin ödenmeyen k sm na sürenin bitti i tarihten bafllamak üzere %10 oran nda art r l r. Bu miktara, borç ödeninceye kadar gecikilen her ay için ayr ca Hazine Müsteflarl nca aç klanacak bir önceki aya ait Türk Liras cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin ayl k ortalama faizi bileflik bazda uygulanarak gecikme zamm hesaplan r. Dava veya icra kovuflturmas aç lm fl olsa bile primlerin ödenmemifl k sm için gecikme zamm tahsil olunur... V- SSK prim alaca n n cra Takibi ve flasta faiz Oran (lll) 506 nolu Sosyal Sigortalar Kanunu, Madde 80 - (De iflik madde: 01/12/1993-3917/1 md.):.. flveren, bir ay içinde çal flt rd sigortal lar n primlerine esas tutulacak kazançlar toplam üzerinden bu Kanun gere ince hesaplanacak prim tutarlar n ücretlerinden kesmeye ve kendisine ait prim tutarlar n da bu miktara ekleyerek en geç ertesi ay n sonuna kadar Kuruma ödemeye mecburdur. (Ek f kra: 09/04/2003-4842 S.K./32. md.) Prim borçlar n n, katma de er vergisi iade alaca ndan mahsubu suretiyle de ödenmesi mümkündür. Bu takdirde katma de er vergisi iade hakk sahibi; kendisinin, mal ya da hizmet sat n ald veya ifltirak ya da ortakl k iliflkisi içinde bulundu u iflverenlerin prim borçlar için de mahsup talep edebilir. Kurumun ba l oldu u Bakanl k, Maliye Bakanl n n uygun görüflü ile bu uygulamadan faydalanacak iflverenleri, ifltigal konusu, iflletme türü ve iflletme büyüklü- ü itibariyle belirlemeye ve lehine mahsup talebinde bulunulan iflverenlerin prim borcu ödeme süresini otuz günü aflmamak üzere uzatmaya yetkilidir. 77. maddenin (a) f kras gere ince hak edilen ve fakat ödenmemifl olan ücretler üzerinden hesaplanacak primler hakk nda da yukar daki hüküm uygulan r.

Baz Alacaklara Uygulanacak Faiz ve Fer i Oranlar Enver Karm fl 597 Kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarlar Gelir ve Kurumlar Vergisi uygulamas nda gider yaz lamaz. (De iflik f kra: 29/07/2003-4958 S.K./38. md.) Kurumun süresi içinde ödenmeyen prim ve di er alacaklar n n tahsilinde, 6183 say l Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Hakk nda Kanunun 51 ve 102 nci maddeleri hariç, di er maddeleri uygulan r. Kurum, söz konusu Kanunun uygulanmas nda Maliye Bakanl, di er kamu kurum ve kurulufllar ve mercilere verilen yetkileri kullan r. fiu kadar ki; Kurumun prim ve di er alacaklar süresi içinde ve tam olarak ödenmezse, ödenmeyen k sm sürenin bitti i tarihte % 10 oran nda art r l r. Bulunan bu tutara, ödeme süresinin bitti i tarihten bafllamak üzere borç ödeninceye kadar, her ay için ayr ayr Hazine Müsteflarl nca aç klanacak bir önceki aya ait Türk Liras cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin ayl k ortalama faizi, bileflik bazda uygulanarak gecikme zamm hesaplan r. Ancak ödemenin yap ld ay için gecikme zamm günlük hesaplan r. Yetkilerin kullan lmas na iliflkin usul ve esaslar yönetmelikle tespit edilir. Kurum alacaklar n n tahsilinde 21/07/1953 tarih ve 6183 Say l Kanunun uygulanmas ndan do acak uyuflmazl klar n çözümlenmesinde, alacakl Sigorta Müdürlü ünün bulundu u yer fl Mahkemesi yetkilidir. Yetkili ifl mahkemesine baflvurulmas alacaklar n takip ve tahsilini durdurmaz. Dava ve icra takibi aç lm fl olsa bile, prim ve di er alacaklar n ödenmemifl k sm için gecikme zamm tahsil olunur.. (lll) /a- Karar=..506 say l Sosyal Sigortalar Kanunu nun de iflik 80. madesi gere ince Kurum a ödenmesi gereken primlerin süresinde ödenmemesi nedeniyle uygulanacak gecikme zamm n n, borçlu iflverenin iflas na karar verkilmesi halinde; iflas n aç lmas ndan sonra da ifllemeye devam edece- ine, içtihatlar n bu yolda birlefltirilmesine 22.11.1991 günlü ilk toplant da üçte ikiyi geçen ço unlukla karar verildi... Y. çtihad Birlefltirme Büyük Genel Kurulu E: 990/5, K: 991/4 say ve 22.11.1991 tarihli karar, 506 s. SSK: m. 80, 6183 s. AAK. M. 9, 12, 21, 27, 36, 101, 103) b- Karar= 506 Say l Yasan n de iflik 80. maddesinde Kurumun prim vb. alacaklar için genel kuraldan ayr lan bir temerrüt faizi düzenlemesine yer verilmifltir. Her ne kadar burada gecikme zamm ndan söz edilmekte ise de, prim borcunun zaman nda ödenmemesi halinde Kurumca talep edilecek karfl l k kamu hukuku karakterli bir para alaca için öngörülen ( nitelikli ) temerrüt faizinden ibaret olup, genel ilke uyar nca buna ayr ca temerrüt faizi yürütülmesine yasaca olanak bulunmamaktad r. (YHGK. E: 2004/10-104, K: 2004/94, say ve 18.02.2004 tarihli karar, 506 S. Kan. Md. 80, 6183 Say l Kan. Md. 48, 51, 52, 818 S. Kan. Md. 101, 104, 113)

598 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 2 Y l 2006 C- ÖZEL KANUNLARINDA filetme FA Z UYGULANACAK ALACAKLARA, KAMU BANKALARININ veya GENEL OLARAK BANKALARIN UYGULAYIP TC. MERKEZ BANKASI Afi ye B LD RD KLER FA Z ORANI MI UYGULANMALIDIR.? 1-1475 Say l Toplu fl Kanunu nun 14. Maddesine Göre, K dem Tazminat Alaca Faiz Oran : 4857 Say l Kanun Madde 14/11;.(De iflik f kra: 29/07/1983-2869/3 md.). 13 üncü maddesinde sözü geçen tazminat ile bu maddede yer alan k dem tazminat na esas olacak ücretin hesab nda 26. maddenin birinci f kras nda yaz l ücrete ilaveten iflçiye sa lanm fl olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan do an menfaatler de göz önünde tutulur. K dem tazminat n n zaman nda ödenmemesi sebebiyle aç lacak davan n sonunda hakim gecikme süresi için, ödenmeyen süreye göre mevduata uygulanan en yüksek faizin ödenmesine hükmeder.. Yüksek Mahkeme önceleri Yasa Maddesinin ay r m yapmad gibi bankalarca uygulanan faiz en yüksek iflletme kredisi faizi uygulanmas fleklinde içtihatlarda bulunur ve genel olarak bankalar n uygulay p TC Merkez Bankas na bildirdikleri bir y l vadeli azami iflletme faiz oranlar bu alacaklara uygulan rken, sonradan görüfl de iflikli iyle Kamu Bankalar n uygulad klar iflletme faiz oranlar dönemi bafllam flt r. 10.06.2003 Tarihinde Yay nlanan 4857 S. Kanun un 34. maddesine göre, gününde ödenmeyen iflçi ücretlerine, 01.09.1971 tarihli 13943 say l Resmi Gazete de yay nlanan 1475 say l fl Kanunu nun 14/11. maddesine göre, fesih tarihinden itibaren, bütün bankalar n 01.07.1987 tarihinde yürürlü e giren 30.06.1987 tarih ve 87/11921 say l Kararname ve bu kararnameye iliflkin 19.02.1991 tarih, 20791 say l Resmi Gazetede yay mlanan 91/1 no.lu TCMB tebli inin 2 ve 4. maddelerine göre TC. Merkez Bankas na bildirdikleri ve 1 y l vadeli mevduata uygulad klar azami faiz oranlar listesine (lv) göre faiz uygulan r iken (d), yüce Yarg tay 12. Hukuk Dairesinin görüfl de ifltirerek..kamu Bankalar n n Uygulad 1 y l vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oran nda ve 1 y ll k dönemsel devreler halinde uygulanmas.. fleklindeki kararlar fl nda ifl akdinin feshi tarihinde ve 1 er y ll k dönemler halinde, TC. Merkez Bankas taraf nda belirlenen Kamu Bankalar n n uygulad klar 1 y l vadeli azami mevduat faiz oranlar dikkate al narak (V) ve takip tarihini de kapsar flekilde k dem tazminat alaca na birer y ll k dönemsel faiz (e) yürütülmelidir. (1V) Karar=.. K dem tazminat uygulanacak faiz en yüksek mevduat faizidir. Bu oran hakk n do um tarihindeki en yüksek oran esas al narak birer y ll k zaman dilimleri için uygulan r. Yoksa 1 y ll k zaman dilimi içinde daha sonra oluflan oranlar n göz önüne al nmas mümkün de ildir. Bilirkifli raporunda 1 y l içinde oluflan de ifliklikler göz önüne al narak kademeli hesaplama yap lm flt r. Mercice hakk n do um tarihi olan 24.06.1992 tarihindeki en yüksek mevduat faizinin 1 y l için ve bundan sonra takip

Baz Alacaklara Uygulanacak Faiz ve Fer i Oranlar Enver Karm fl 599 eden 1 y ll k süreler için süre bafllang c nda belirlenecek faiz oranlar esas al narak hesaplama yap lmas gerekir.. (Y. 12. HD. E: 995/12975, K: 13ll4 say ve 09.10. (d) Yüksek Mahkeme nin çtihat De iflikli inden Önce, K dem Tazminat Alaca na Uygulanan ve Genel Olarak Bankalar n 1 Y l Vadeli Mevduata Uygulad klar ve TC Merkez Bankas Taraf nda Belirlenen Azami Mevduat Faiz Oranlar Listesi: De iflen Faiz Dönemi : Faiz %: De iflen Faiz Dönemi: Faiz %: 01.01.1991-31.01.199l 68 1. sütun 26.09.20007den devam. 01.02.1991-28.02.1991 70 27.09.2000-04.10.2000 70 01.03.1991-31.03.1991 73 05.10.2000-28.11.2000 48 01.04.1991-30.04.1991 75 29.11.2000-03.12.2000 50 01.05.1991-31.05.1991 76 04.12.2000-26.02.2001 100 01.06.1991-31.08.1991 75 27.02.2001-09.04.2001 200 01.09.1991-30.09.1991 78 10.04.200123.04.2001 150 01.10.1991-31.03.1992 79 24.04.2001-20.05.2001 120 01.04.1992-31.12.1992 81 21.05.2001-07.11.2001 80 01.01.1993-31.03.1993 85 08.11.2001-27.12.2001 75 01.04.1993-31.07.1993 82 28.12.2001-20.01.2002 72 01.08.1993-30.09.1993 83 21.01.2002-13.03.2002 70 01.10.1993-31.12.1993 85 14.03.2002-08.04.2002 69 01.01.1994-31.01.1994 110 09.04.2002-13.06.2002 68 01.02.1994-31.03.1994 115 14.06.2002-30.07.2002 65 01.04.1994-30.04.1994 140 31.07.2002-22.09.2002 67 01.05.1994-31.05.1994 160 23.09.2002-03.11.2002 72 01.06.1994-30.06.1994 180 04.11.2002-22.12.2002 67 01.07.1994-31.07.1994 161 23.12.2002-13.03.2003 61 01.08.1994-31.08.1994 160 14.03.2003-28.04.2003 60 01.09.1994-31.10.1994 112.4 29.042003-06.05.2003 58 01.11.1994-30.11.1994 106 07.05.2003-20.05.2003 56 01.12.1994-31.12.1994 106.4 21.05.2003-29.07.2003 55 01.01.1995-31.01.1995 130 30.07.2003-13.08.2003 46 01.02.1995-18.02.1995 120 14.08.2003-24.09.2003 43 01.03.1995-31.03.1995 115 25.09.2003-20.10.2003 38 01.04.1995-31.08.1995 110 21.10.2003-20.01.2004 37 01.09.1995-31.10.1995 107 21.01.2004-05.02.3004 31 01.11.1995-30.11.1995 130 06.02.2004-09.02.2004 30 01.12.1995-27.03.1996 140 10.02.2004-31.03.2004 28 2703.1996-08.01.1997 130 01.04.2003-28.04.2003 26 09.01.1997-03.02.1997 125 29.04.2003-06.05.2003 58 04.02.1997-11.02.1997 130 07.05.2003-20.05.2003 56 12.02.1997-03.03.1997 125 21.05.2003-29.07.2003 55 04.03.1997 130 30.07.2003-13.08.2003 46 05.03.1997 125 14.08.2003-24.09.2003 43 06.03.1997 130 25.09.2003-20.01.2004 38 07.03.1997-09.03.1997 125 21.09.2003-05.02.2004 31 10.03.1997 130 06.02.2004-09.02.2004 28 11.03.1997 125 01.04.2004-13.06.3004 26 12.03.1997 130 14.06.2003-05.07.2004 26.2 13.03.1997-21.05.1997 125 06.07.2004-07.09.2004 22.05.1997-31.07.1997 120 08.09.2004-14.09.2004... 01.08.1997-01.09.1997 116 02.09.1997 117

600 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 2 Y l 2006 03.09.1997-14.01.1998 120 15.01.1998-10.02.1998 117 11.02.1998 118 12.02.1998-29.04.1998 117 30.04.1998-04.06.1998 120 05.06.1998-09.06.1998 119 10.06.1998-11.06.1998 117 12.06.1998-30.06.1998 116 01.07.1998 114 02.07.1998-13.08.1998 110 14.08.1998-16.08.1998 113 17.08.1998 115 18.08.1998 120 19.08.1998-23.08.1998 124 24.08.1998-25.08.1998 126 26.08.1998-30.08.1998 129 31.08.1998 131 01.09.1998 121 02.09.1998-17.09.1998 120 18.09.1998-17.11.1998 127 18.11.1998-22.11.1998 145 23.11.1998 143 24.11.1998 139 25.11.1998-01.12.1998 142 02.12.1998 157 03.12.1998-07.12.1998 156 08.12.1998 155 09.12.1998 156 10.12.1998-13.12.1998 153 14.12.1998 150 15.12.1998 142 16.12.1998 145 17.12.1998 148 18.12.1998-21.12.1998 149 22.12.1998 146 23.12.199824.12.1998 144 25.12.1998-27.12.1998 141 28.12.1998-04.01.1999 140 05.01.1999-12.09.1999 150 13.09.1999-09.11.1999 145 10.11.1999-14.12.1999 123 15.12.1999-19.01.2000 110 20.01.2000-25.01.2000 100 26.01.2000 95 27.01.2000-31.01.2000 90 01.02.2000-30.03.2002 80 31.03.2002-05.04.2000 70 06.04.2000-24.05.2000 65 25.05.2000-26.09.2000 48 Devam 2. sütunda

Baz Alacaklara Uygulanacak Faiz ve Fer i Oranlar Enver Karm fl 601 (V) a- Karar= Y. 12. HD. 2004/532 E. 5485 K. Say ve 11.03.2004 tarihli Karar ;.. hükmedilen k dem tazminat as l alaca n n fesih tarihinden itibaren bankalara uygulanan en yüksek mevduat faizi ile birlikte tahsiline karar verilmifltir. Bu ilam gere ince, birer y ll k devreler halinde ve devre tarihlerinin bafllang c nda bir y ll k vadeli mevduata kamu bankalar nca fiilen uygulanan en yüksek mevduat faiz oran ndan... hakk n do um tarihinden itibaren takip tarihine kadar istenebilecek faiz miktar n n hesaplanarak bir karar verilmesi gerekir.. (yeni içtihad ve ayn mahiyete Y. 12 HD. 2003/9974 E., 12475 K. Say ve 30.05.2003 tarihli karar ) (e) Yüce Mahkeme nin çtihat De iflikli inden Sonra, TC. Merkez Bankas A.fi. nin 17.04.2004 tarih ve 035241 Say l (..01.07.1987 tarihinde yürürlü e giren 30.06.1987 tarih, 87/11921 say l Kararname... göre, kamu bankalar nca Türk Liras mevduata 03.04.1995-01.04.2004 tarihleri aras nda uygulanaca bildirilen y ll k azami faiz oranlar n gösterir liste..) yaz s ekinde düzenledi i K dem Tazminat Alaca na Uygulanacak, Kamu Bankalar n n Bir Y l Vadeli Mevduata Uygulad klar ve TC Merkez Bankas Taraf nda Belirlenen Azami Mevduat Faiz Oranlar Listesi: De iflen Faiz D ö n e m i : Faiz %: De iflen Faiz D ö n e m i: Faiz %: 03.04.1995-04.04.1995 105 25.07.2000-27.07.2000 41 05.04.1995-12.04.1995 100 28.07.2000-21.09.2000 39 13.04.1995-19.b04.1995 95 22.09.2000-24.09.2000 45 20.04.1995 100 25.09.2000-26.09.2000 47 21.04.1995-17.97.1995 95 27.09.2000-04.10.2000 70 18.07.1995-31.08.1995 90 05.10.200008.12.2000 48 01.09.1995-18.09.1995 85 08.12.2000-28.01.2001 57 19.09.1995 95 29.01.2001-08.02.2001 48 20.09.1995-31.10.1995 85 09.02.2001-18.02.2001 55 01.11.1995-07.11.1995 98 19.02.2001 60 08.11.1995-20.12.1995 100 20.02.2001-22.02.2001 67 21.12.1995-01.10.1996 95 23.02.2001-26.02.2001 75 02.01.1996-03.01.1996 130 27.02.2001-22.03.2001 200 04.01.1996-28.02.1996 115 10.04.2001-23.04.2001 150 29.02.1996-31.03.1996 100 24.04.2001-31.05.2001 75 01.04.1996-10.04.1996 110 01.06.2001-18.06.2001 65 11.04.1996-24.04.1996 105 19.06.2001-18.12.2001 66 25.04.1996-24.09.1996 100 19.12.2001-10.01.2002 60 25.09.1996-13.10.1996 95 11.01.2002-03.04.2002 58 14.10.1996-10.11.1996 89 04.04.2002-30.04.2002 54 11.11.1996-18.03.1997 100 01.05.2002-27.06.2002 49 19.03.1997-21.05.1997 90 28.06.2002-31.07.2002 50 22.05.1997-01.07.1997 95 01.08.2002-09.03.2003 54 11.07.1997-08.03.1998 98 10.03.2003-23.03.2003 48 09.03.1998-04.05.1998 95 24.03.2003-31.03.2003 49 05.05.1998-09.06.1998 113 01.04.2003-21.04.2003 52 10.06.1998-01.07.1998 110 22.04.2003-26.05.2003 48 02.07.1998-06.07.1998 105 27.05.2003-03.06.2003 45

602 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 2 Y l 2006 De iflen Faiz D ö n e m i : Faiz %: De iflen Faiz D ö n e m i: Faiz %: 07.07.1998-26.08.1998 100 04.06.2003 44 27.08.1998-30.08.1998 110 05.06.2003-16.07.2003 42 31.08.1998-17.09.1998 120 17.07.2003 41 18.09.1998-12.09.1999 127 18.07.2003-06.08.2003 39 13.09.1999-21.10.1999 122 07.08.2003-01.09.2003 37 22.10.1999-09.11.1999 117 02.09.2003-15.09.2003 36 10.11.1999-24.11.1999 112 16.09.2003-07.10.2003 35 25.11.1999-12.12.1999 100 08.10.2003-15.10.2003 32 13.12.1999-13.01.2000 70 16.10.2003-07.01,2004 30 14.01.2000-01.03.2000 65 08.01.,2004-05.02.2004 28 02.03.2000-11.04.2000 40 06.02.2004-17.03.2004 26 12.04.2000-26.04.2000 41 18.03.2004-25 27.04.2000-02.05.2000 39 03.05.2000-07.05.2000 40 08.05.2000-14.05.2000 42 15.05.2000-19.07.2000 46 20.07.2000-24.07.2000 43 2/a- Toplu fl Sözleflmesi Grev ve Lokavt Kanunundan Kaynaklanan Alacak ve Sendika Aidat Alaca Faiz Oranlar. 2822 say l Toplu fl Sözleflmesi, Grev ve Lokavt Kanunu madde 61/1:..Toplu ifl sözleflmesine dayanan eda davalar nda ifaya mahkum edilen taraf, temerrüt tarihinden itibaren, bankalarca uygulanan en yüksek iflletme kredisi faizi (f) üzerinden temerrüt faizi ödemeye de mahkum edilir (Vl). Ayni taahhüdünü yerine getirmeyen veya eksik yerine getiren taraf derhal ifaya mahkum edilir. Taraflar n tazminat haklar sakl d r... (Vl) Karar=..Dayanak ilamda 2822 Say l Kanunun 61/1. maddesi uyar nca temerrüt tarihinden itibaren bankalarca uygulanan en yüksek iflletme kredisi üzerinden temerrüt faizine iliflkin hüküm kurulmufltur. Alacakl takip talepnamesinde faizi % 160 olarak talep etmifl ise de, borçlu bu oran n fahifl oldu undan bahisle ve birer y ll k dönemler halinde hesaplama yap lmas gerece ine, ayr ca faize faiz yürütüldü ünden bahisle merciye flikayet etmifltir. Mercice yap lacak ifl, iflletme kredisi veren (Halk Bankas, T. Kalk nma Bankas, T. S nai Kalk nma Bankas gibi bankalarca uygulanan iflletme kredisi faizi sorulup saptanmas, bundan sonra gerekti inde bilirkifli incelemesi yapt r larak has l oluflacak duruma göre bir karar vermesi gerekir.. (Y. 12. HD. E: 2000/15076, K: 12896 say ve 15.09.2000 tarihli karar ) b-bas n Yoluyla Hakaret Tazminat Alaca na Faiz Oran : 5680 say l Bas n Kanunu Madde 17 - (De iflik madde: 15/05/2002-4756 S.K./20. md.):...bu maddeye göre aç lan davalarda tazminata hükmedilmesi halinde, bankalarca uygulanan en yüksek iflletme kredisi faizi üzerinden temerrüt faizine de hükmedilir... fleklinde düzenlenmifl iken,

Baz Alacaklara Uygulanacak Faiz ve Fer i Oranlar Enver Karm fl 603 Bas n Kanunu. Kanun No: 5187 Kabul Tarihi: 09/06/2004 Resmi Gazete Tarihi: 26/06/2004 Resmi Gazete Say s : 25504. Yeni kanunun geçici Madde 30 ile 15/07/1950 tarihli ve 5680 say l Bas n Kanunu yürürlükten kald r lm fl. 5187 say l Bas n Kanunu Madde 13 ile, Bas lm fl eserler yoluyla ifllenen fiillerden do an maddi ve manevi zararlardan dolay süreli yay nlarda, eser sahibi ile yay n sahibi ve varsa temsilcisi, süresiz yay nlarda ise eser sahibi ile yay mc, yay mc n n belli olmamas halinde ise bas mc müfltereken ve müteselsilen sorumlu tutulmufl, hükmedilecek tazminata özel faiz uygulamas na yer verilmemifltir. (f / 1) TC Merkez Bankas A.fi. nin 17.04.2004 tarih ve 035241 Say l, (01.07.1987 tarihinde yürürlü e giren 30.06.1987 tarih, 87/11921 say l Kararname... göre, kamu bankalar nca Türk Liras mevduata 01.04.1994-30.04.2004 tarihleri aras nda uygulanaca bildirilen y ll k azami faiz oranlar n gösterir liste..) yaz s ekinde düzenledi i Kamu Bankalar n n Bir Y l Vadeli flletme Kredisine Uygulad klar ve TC Merkez Bankas Taraf nda Belirlenen Azami flletme Kredisi Faiz Oranlar Listesi: De iflen Faiz Dönemi Faiz %: 1997/Ocak-Kas m dahil 752 1997/Aral k-a ustos dahil 115 1998/Eylül 120 1998/Ekim-Kas m dahil 132 1998/Aral k1999/kas m dahil 142 1999/Aral k 135 2000/Ocak 112 2000/fiubat 110 2000/Mart-Kas m dahil 100 2000/Aral k 2001/Ocak dahil 152 2001/fiubat 260 2001/Mart-May s aras 152 2001/Haziran 150 2001/Temmuz-Ekim dahil 122 2001/Kas m-2002/ Nisan dahil 92 2002/May s-a ustos dahil 75 2002/Eylül-2003 Nisan dahil 67 2003/May s-a ustos dahil 62 2003/Eylül-Ekim dahil 52 2003/Kas m-2004/fiubat dahil 47 2004/Mart-Nisan 42

604 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 2 Y l 2006 (f / 2) TC. MERKEZ BANKASI TARAFINDA B LD R LEN filetme FA Z ORANLARI L STES YLE KARfiILAfiTIRILMASINA IfiIK TUTMASI Ç N, BAZI D ER BANKALARIN UYGULADIKLARI filetme KRED S FA Z ORANLARI TABLOSU:.B. A.fi. Gün % A. B. T.A.fi Gün % TC. Merkez Bankas Gün % H. Bankas A.fi. Gün % T. K. B. A.fi. Gün % 16.10.3003/FG-8602 17.10.03/3577-7145 01.01.995-30.04.995 119 210 01.01.995-12.02.995 41 500 01.01.995-31.03.995 90 1000 01.03.995-31.05.995 90 165 01.01.997-31.03.997 90 150 01.05.995-30.11.995 209 135 13.02.995-27.12.995 314 175 01.04.995-30.11.997 951 752 01.06.995-31.07.995 60 140 01.04.997-30.06.997 89 127 01.12.995-31.12.995 19 225 28.12.995-15.12.995 13 300 01.12.997-30.11.998 359 370 01.08.995-14.09.995 43 120 01.07.997-30.09.997 89 122 01.01.996-31.01.996 30 165 16.02.999-13.08.000 537 150 01.12.998-31.03.999 120 400 15.09.995-03.02.997 498 130 01.10.997-31.12.999 810 126 01.02.996-31.01.000 1440 130 14.08.000-27.11.000 103 100 01.04.999-28.02.000 327 310 05.02.997-12.11.998 637 120 01.01.000-31.01.000 30 105 31.10.000-01.02.000 270 90 28.11.000 120 01.03.000-30.04.000 59 252 13.11.998-01.12.999 388 135 01.02.000-30.06.000 149 55 01.11.000-31.07.001 270 180 29.11.000-03.12.000 4 200 01.05.000-30.06.000 59 200 02.12.999-01.03.000 89 110 01.07.000-31.07.000 30 47 01.08.001-30.11.001 179 95 04.12.000-17.12.000 13 1000 01.07.000-31.10.000 120 160 02.03.000-01.05.000 59 80 01.08.000-30.09.000 59 35 01.12.001-31.03.002 120 90 18.12.000-09.02.001 51 250 01.11.000-30.11.000 29 450 02.05.000-15.08.000 103 65 01.10.000-31.12.000 90 39 01.04.002-30.04.002 29 80 20.02.001-21.02.001 1 2000 01.12.000-31.12.000 30 1210 16.08.000-05.12.000 139 55 01.01.001-31.03.001 90 52 01.05.002-21.10..003 530 70 22.02.001-28.02.001 2 3000 01.01.001-31.01.001 30 1000 06.12.000-19.12.000 13 350 01.04.001-30.06.001 89 95 22.10.003-50 01.03.001-16.09.001 195 500 01.02.001-30.04.001 89 5500 20.12.000-28.02.001 68 120 01.07.001-31.12.001 180 72 17.09.001-17.10.2003 150 01.05.001-30.09.001 89 5000 01.03.001-24.07.001 143 250 25.07.001-17.09.001 52 185 18.09.001-14.12.001 86 95 E. B. A.fi. Gün % E.B. A.fi. Y.B. A.fi. Gün % 01.08.995-31.12.996 510 130 01.12.997-30.04.998 149 130 01.08.995-18.12.995 137 110 01.01.996-28.02.996 57 170 01.05.998-31.05.998 30 140 19.12.995-20.01.997 391 140 01.03.996-31.01.997 330 140 01.06.998-30.06.998 29 150 21.01.997-07.04.999 796 110 01.02.997-30.04.997 89 120 01.07.998-31.07.998 30 130-08.04.999 140 01.05.997-31.03.998 330 110 01.08.998-31.08.998 30 150 01.04.998-31.07.998 120 120 01.09.998-30.04.000 599 250 01.08.998-31.12.998 150 150 01.05.000-31.10.000 180 150 01.01.999-31.01.999 30 185 01.11.000-31.01.001 90 250 01.02.999-31.03.999 60 150 01.04.999-30.04.999 29 135 01.05.999-30.06.999 59 130 01.07.999-30.04.000 299 120 01.05.000-03.12.000 212 100 04.12.000-02.01.001 28 200 03.01.001-110

Baz Alacaklara Uygulanacak Faiz ve Fer i Oranlar Enver Karm fl 605 g. B. Afi Gün % Cetvel 2. sütunu Gün % k. A.fi. 20.10.2003 gün MRKRPR 158 15.10.003 ta. yaz s say l cevab nda; 08.12.997-16.02.998 68 100 29.11.000-30.11.000 1 100 flletme Kredisi Kulland r lmad bildirilmifltir. 17.02.998-16.03.998 29 102 01.12.000-04.12.000 3 150 17.03.998-20.04.998 33 99 05.12.000-12.12.000 7 230 22.04.998-04.05.998 138 95 13.12.000-18.12.000 5 185 05.05.998-15.06.998 40 93 19.12.000-03.01.001 14 150 16.06.998-06.07.998 20 85 04.01.001-08.01.001 4 98 07.07.998-12.08.998 35 79 09.01.001-15.01.001 6 90 13.08.998-18.08.998 5 83 16.01.001-22.01.001 6 75 19.08.998-28.08.998 9 87 23.01.001-29.01.001 6 65 29.08.999-14.09.998 45 95 30.01.001-08.02.001 8 52 15.09.998-12.10.998 27 98 09.02.001-20.02.001 11 59 13.10.998-11.11.998 28 100 21.02.001-22.02.001 1 300 12.11.998-08.02.999 86 106 23.02.001-27.02.001 4 500 09.02.999-08.03.999 29 102 28.02.001-14.03.001 16 250 09.03.999-24.05.999 75 94 15.03.001-26.03.001 11 175 25.05.999-19.07.999 54 92 27.03.001-24.04.001 27 140 20.07.999-16.08.999 26 88 25.04.001-08.05.001 13 130 17.08.999-13.09.999 26 85 09.05.001-18.05.001 9 110 14.09.999-01.01.000 107 82 19.05.001-04.06.001 15 85 12.01.000-24.01.000 12 50 05.06.001-07.01.002 212 80 25.01000-17.04.000 82 48 08.01.002-18.03.002 40 73 18.04.000-22.05.000 34 43 19.03.002-08.04.002 19 69 22.05.000-05.06.000 13 46 09.04.002-06.05.002 27 65 05.06.000-26.06.000 21 49 07.05.002-11.11.002 184 60 26.06.000-10.07.000 14 46 13.11.002-02.12.002 19 58 10.07.000-07.08.000 27 40 03.12.002-24.03.003 111 57 07.08.000-04.09.000 27 35 25.03.003-21.04.003 26 60 04.09.000-18.09.000 14 38 22.04.003-05.05.003 13 58 18.09.000-21.09.000 3 40 06.05.003-10.06.003 34 55 22.09.000-25.09.000 3 43 11.06.003-21.07.003 40 52 26.09.000-06.10.000 10 48 22.07.003-11.08.003 19 47 07.10.000-13.11.000 36 44 12.08.003-09.09.003 27 43 14.11.000-16.11.000 2 43 10.09.003-23.09.003 13 42 17.11.000-22.1.000 5 48 24.09.003-15.10.003 21 38 23.11.000-27.11.000 4 63 28.11.000-28.11.000 -- 83

606 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 2 Y l 2006 D- T CAR (Temerrüt) FA Z ve YABANCI PARA ALACA ININ FA Z ORANLARI: 1/a- 04.12.1984 Kabul, 19.12.1984 Yay n Tarihli 3095 Say l Kanuni Faiz Ve Temerrüt Faizine liflkin Kanun: Temerrüt faizi: Madde 2 (4489 S.Yasa ile De ifltirilen Maddenin Önceki Hali): Bir miktar paran n ödenmesinde temerrüde düflen borçlu, sözleflme ile aksi kararlaflt r lmad kça, geçmifl günler için 1 inci maddede belirlenen orana göre temerrüt faizi ödemeye mecburdur. Bakanlar Kurulu Karar ile bu oran 1 inci maddesindeki oran dahilinde art r labilir veya eksiltilebilir. Ödeme yerinde ve ödeme zaman ndaki banka iskontosu yukar da aç klanan miktardan fazla ise, arada sözleflme olmasa bile, ticari ifllerde temerrüt faizi, T.C. Merkez Bankas n n k sa vadeli krediler için öngördü ü reeskont faiz orana göre istenebilir. Temerrüt faizi miktar n n sözleflmede kararlaflt r lmam fl oldu u hallerde, akdi faiz miktar yukar daki f kralarda öngörülen miktar n üstünde ise, temerrüt faizi, akdi faiz miktar ndan az olamaz. bb- 01.01.2000 de Yürürlü e Giren 4489 No. Ve 15.12.1999 Tarihli Kanunla Yap lan De ifliklik; Temerrüt Faizi Madde 2 - (De iflik: 4489-15.12.1999 / m.2 - Yürürlük m.4):..bir miktar paran n ödenmesinde temerrüde düflen borçlu, sözleflme ile aksi kararlaflt r lmad kça, geçmifl günler için 1. maddede belirlenen orana göre temerrüt faizi ödemeye mecburdur. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas n n önceki y l n 31 Aral k günü k - sa vadeli avanslar için uygulad faiz oran, yukar da aç klanan miktardan fazla ise, arada sözleflme olmasa bile ticari ifllerde temerrüt faizi bu oran üzerinden istenebilir. Söz konusu avans faiz oran, 30 Haziran günü önceki y l n 31 Aral k günü uygulanan avans faiz oran ndan befl puan veya daha çok farkl ise y l n ikinci yar s nda bu oran geçerli olur. (g) Temerrüt faizi miktar n n sözleflmede kararlaflt r lmam fl oldu u hallerde, akdi faiz miktar yukar daki f kralarda öngörülen miktar n üstünde ise, temerrüt faizi, akdi faiz miktar ndan az olamaz...

Baz Alacaklara Uygulanacak Faiz ve Fer i Oranlar Enver Karm fl 607 (g) TTK. md. 3, 21 ve 3095 Say l Faiz Yasas n n 2. Maddesine göre Uygulanan, 87/11921 say l kararnameye iliflkin 91/1 ve 94/1 say l tebli le, bankalar n uygulayacaklar n T.C. Merkez Bankas na bildirdikleri, Ticaret yapan taraflar n ticari ifl ve sözleflmelerinde kaynaklanan alaca a uygulanan veya ilamda hüküm alt na al nan ve TTK 1461/3 ve 3095 Say l Kanun un 2. Maddesine göre; 31.12.1999 tarihine kadar reeskont ( skonto) faizi 01.01.2000 den sonra 15.12.1999 kabul 4489 Say l Kanun gere i avans faizi olarak ve de iflken (kademeli) Faiz oranlar listesi: Faiz Dönemi Gün Faiz Oran Ticari Faiz smi 01.01.1968-3l.08.1970 960 7.50 Reeskont ( skonto) 01.09.1970-28.02.1973 897 9 01.03.1973-27.11.1973 266 8 28.11.1973-25.08.1974 267 8.75 26.08.1974-21.04.1978 1205 9 22.04.1978-30.04.1979 368 10 01.05.1979-28.02.1980 297 10.75 01.03.1980-30.06.1980 119 14 01.07.1980-01.02.1981 210 26 02.02.1981-30.04.1981 88 30.25 01.05.1981-30.04.1982 359 31.50 01.05.1982-30.06.1983 419 31.50 01.07.1983-18.12.1983 167 28 19.12.1983-13.05.1984 144 48.50 14.05.1984-31.10.1986 887 52 01.11.1986-23.01.1987 82 48 24.01.1987-18.02.1988 384 45 19.02.1988-31.12.1989 672 54 01.01.1990-19.09.1990 258 45 20.09.1990-22.11.1990 60 48.25 23.11.1990-14.02.1991 81 50.75 15.02.1991-26.01.1994 1061 54.50 27.01.1994-20.04.1994 83 65 21.04.1994-11.07.1994 80 98 12.07.1994-26.07.1994 14 85 27.07.1994-30.09.1994 63 75 01.10.1994-09.06.1995 248 64 10.06.1995-31.07.1995 51 60 01.08.1995-01.08.1997 2 y l 57 02.08.1997-29.12.1999 867 80 Avans (Ticari) Faizi 30.12.1999-16.05.2002 856 70 17.05.2002-13.06.2003 386 64 14.06.2003-07.10.2003 103 57 08.10.2003-14.06.2004 246 48 15.06.2004... -- 42

608 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 2 Y l 2006 2- Yabanc Para Borcunda Faiz Madde 4/a - (Ek: 3678-14.11.1990): Sözleflmede daha yüksek akdî veya gecikme faizi kararlaflt r lmad hallerde, yabanc para borcunun faizinde Devlet Bankalar n n o yabanc para ile aç lm fl bir y l vadeli mevduat hesab na ödedi i en yüksek faiz oran uygulan r. TTK. Madde 3, 21 ve 3095 say l Faiz Yasas n n 4/A m. ye Göre Uygulanan ve 87/11921 Say l Kararnameye liflkin 91/1 Ve 94/1 Say l Tebli le Bankalar n 1 Y l Vadeli Yabanc Para Mevduat na Uygulad klar ve T.C. Merkez Bankas taraf nda belirlenen USD (h), DM (i) ve EURO (j) Döviz Faiz Oranlar Listeleri: (h) 01.11.1993 Tarihinden tibaren Kamu Bankalar nca ABD Dolar (USD) Üzerinden Aç lan 1 Y la Kadar Vadeli DTH'a Uygulanaca Bildirilen Azami Faiz Oranlar : (Max mum Interest Rates For Usd Fx Depos ts W th A Matur ty Of Up To 1 Year Announced By State-Owned Banks Start ng From) Faiz D ö n e m i Faiz Faiz D ö n e m i Faiz % USD % USD 01.11.1993-01.06.1994 5 02.06.1994-01.07.1994 5.5 02.07.1994-01.08.1994 4.5 02.08.1994-01.12.1994 6.5 02.12.1994-01.03.1995 5.5 02.03.1995-01.10.1995 7 02.10.1995-04.01.1996 10.00 05.01.1996-18.01.1996 9.00 19.01.1996-30.01.1996 10.00 31.01.1996 7.00 01.02.1996-04.02.1996 10.00 05.02.1996-04.08.1996 7.00 05.08.1996-31.10.1996 6.00 01.11.1996-05.11.1996 5.00 06.11.1996-16.02.1997 6.00 17.02.1997-04.05.1997 7.50 05.05.1997-31.07.1997 8.50 01.08.1997-14.08.1997 9.00 15.08.1997-03.01.1999 9.25 04.01.1999-25.07.1999 11.25 26.07.1999-12.01.2000 13.00 13.01.2000-04.12.2000 11.25 06.12.2000-05.09.2001 17.25 06.09.2001-09.09.2001 8.50 10.09.2001-25.09.2001 7.00 26.09.2001-03.10.2001 8.50 04.10.2001-09.10.2001 7.25 10.10.2001 6.50 11.10.2001-15.10.2001 5.25 16.10.2001-24.10.2001 8.75 25.10.2001-15.11.2001 5.75 16.11.2001-13.12.2001 5.50 14.12.2001-09.04.2002 5.25 10.04.2002-26.08.2002 5.00 27.08.2002-20.03.2003 5.50 21.03.2003-02.04.2003 6.50 03.04.2003-14.05.2003 7.75 15.05.2003-13.08.2003 6.00 14.08.2003-22.01.2004 5.75 23.01.2004-14.09.2004... 6.00