ISN : 978-605 - 4313-55 - 6
Doðrular ve çýlar DĞRUR ve ÇIR Eş çılar çı: ir düzlemde iki ışının birleşmesiyle açı elde ederiz. açısı [ ve [ ışınlarının birleşmesiyle elde edilmiştir. şeklinde gösterilir. açısının ölçüsü s() veya m() ile gösterilir. Ölçüleri aynı olan açılara eş açılar denir. Örneğin; 70 70 N Yukarıda verilen ve N açılarının ölçüleri 70 dir. s() = 70 ve s(n) = 70 olduğuna göre ve N açıları eş açılardır. Örnek 1 Çözüm 1 110 Yukarıda verilen açısına eş olan bir açı çiziniz. Zeka üpü Yayýnlarý açısına eş bir açı çizmek; ölçüsü bu açının ölçüsüyle aynı yani 110 olan bir açı çizmek demektir. 110 m() = 110 ve m() = 110 olduğuna göre bu iki açı eştir. 5
Doðrular ve çýlar Örnek 2 Yukarıda kareli kağıt üzerinde gösterilen açısına eş bir açı çiziniz. Zeka üpü Yayýnlarý Çözüm 2 Şekilde verilen açıya eş açı çizmek için ölçüsü bu açının ölçüsüne eşit bir açı çizmemiz gerekir. çının ölçüsü bilinmediği için açıyı çizerken kareli kağıttan faydalanacağız. unun için çizeceğimiz açının köşe noktasını belirleyip kolların bu köşe noktasını dikkate alarak ve kareleri sayarak ilerleyeceğiz. una göre çizilen aşağıdaki DEF açısı ye eş olur. D 8 birim E F 8 birim Çizilen açının yatay ve dikey uzaklıkları oranı; 8 = 1 birim olduğu görülür. 8 çının tamamında bu oran korunmalıdır. ÇIŞ ÂĞIDI 1 1) şağıdaki açılara eş olan birer tane açı çizip bu açıların ölçülerini yazınız. a) E F b) Ö c) N 100 Z 40 150 D R 2) şağıda kareli kağıt üzerine çizilmiş açılara eş açılar çiziniz. a) N b) İ c) Ş U R Y E H 6
Doðrular ve çýlar Örnek 3 Çözüm 3 Yukarıda verilen açısına eş bir açı çizmek isteyen Elif, noktasını verilen noktalardan hangisiyle birleştirmelidir? S Zeka üpü Yayýnlarý açısına eş bir açı çizmek için ölçüsü bu açıyla aynı ölçüye sahip olmalıdır. unu belirlemek için kareleri kullanacağız. çının köşesi ve bir kolu belli olduğu için [ ışını ile [ ışını eşittir. u yüzden [ ışınına eş bir ışın çizmeliyiz. ize verilen şekilde açının [ kolu köşe noktasına göre 1 birim aşağıda ve 4 birim sağında olduğuna göre, diğer açımızda da bu şekilde olmalıdır. Yani noktası S noktası ile birleşmelidir. ÇIŞ ÂĞIDI 2 1) şağıdaki açılara eş açılar çizmek için altlarında verilen ışınlar hangi noktalar ile birleştirilmelidir? a) b) N T E D 7
Doðrular ve çýlar çıortay ir açıyı iki eş açıya ayıran ışına açıortay denir. Yanda verilen açısı [D ışını tarafından iki eş açıya ayrılmıştır. D una göre; s(d) = s(d) dir. [D ışınına açısının açıortayı denir. Örnek 4 Çözüm 4 30 D Şekilde [D açıortay olduğuna göre, açısını iki eş açıya bölmüştür. Yani; s(d) = s(d) = 30 dir. Yukarıda verilen açısında [D ışını açıortaydır. una göre s(d) kaçtır? Örnek 5 Zeka üpü Yayýnlarý Çözüm 5 [, açısının açıortayı olduğuna göre, s() = s() olmalıdır. Yukarıda verilen şekilde [, açısının açıortayıdır ve s() = 80 dir. una göre, s() kaçtır? s() = x dersek, s() = x ve s() = 2x olacaktır. 2x = 80 ise x = 40 s() = 40 olarak bulunur. 8
Doðrular ve çýlar ÇIŞ ÂĞIDI 3 1) şağıda verilen açıların açıortaylarını çiziniz ve ölçülerini gösteriniz. a) b) 120 R c) d) 50 150 2) şağıda açıortayları verilen açıların ölçülerini bulunuz. a) S G F b) 30 65 R [G açıortay [ açıortay c) N d) Y Z 35 E G 42 S [NE açıortay [SG açıortay 9
Doðrular ve çýlar Örnek 6 Çözüm 6 T S V U açısının açıortayı açıyı iki eş açıya bölmelidir. u yüzden noktası S noktası ile birleştirilmelidir. Yukarıdaki kareli kağıt üzerine çizilen açısının açıortayını çizebilmek için noktası hangi noktayla birleştirilmelidir? Örnek 7 42 x 65 Yukarıda verilen şekilde [, açısının açıortayı olduğuna göre, x kaç derecedir? Zeka üpü Yayýnlarý Çözüm 7 [ açıortay olduğuna göre açıyı iki eş parçaya ayırmalıdır. Yani; 42 + x = 65 olmalıdır. x = 65 42 x = 23 bulunur. Örnek 8 Z V R 40 20 5 15 Yukarıda verilen şekle göre RS açısının açıortayı hangi ışındır? T S Çözüm 8 çıortay açıyı iki eş parçaya ayıracağından şekle göre [RZ ışını olmalıdır. s(rz) = s(vrs) = 40 dir. 10