GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI
Gebelikte ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler Sodyum ve su retansiyonu Sistemik kan basıncında azalma Böbrek boyutunda artma ve toplayıcı sistemde dilatasyon Böbrek kan akımı ve glomeruler filtrasyon hızında artma Glomerul permeabilitesinde artma Tubuler fonksiyon bozukluğu
Gebelik ve böbrek hastalıkları Gebelikte hipertansiyon Preeklampsi eklampsi Gebelikte üriner infeksiyon Gebelikte akut böbrek yetersizliği Kronik böbrek hastalığı seyrinde gebelik
GEBELİKTE HİPERTANSİYON Maternal, fetal ve neonatal morbidite ve mortalitenin önemli bir nedenidir
GEBELİKTE HİPERTANSİYON Fizyolojik olarak ikinci trimesterde kan basıncında düşüş gözlenir. Gebelik öncesi değerlere göre ortalama 15 mm Hg düşer. Üçüncü trimesterde gebelik öncesindeki değerlere ulaşır. Bu değişiklikler hem normotansif, hem de hipertansif gebelerde görülür.
GEBELİKTE HİPERTANSİYON Tanım SKB >140 mm Hg veya DKB >90 mm Hg
GEBELİKTE HİPERTANSİYON 1. Kronik hipertansiyon 2. Preeklampsi 3. Kronik hipertansiyona eklenmiş preeklampsi 4. Gestasyonel hipertansiyon 5. Geçici hipertansiyon JNC 7 (2003)
KRONİK HİPERTANSİYON Gebelik öncesinde veya gebeliğin 20. haftasına kadar SKB >140 mm Hg veya DKB >90 mm Hg Postpartum 12. haftadan sonra hipertansiyonun devamı JNC 7 (2003)
PREEKLAMPSİ Gebeliğin 20. haftasından sonra SKB >140 mm Hg veya DKB >90 mm Hg Proteinüri (>300 mg/gün) Eklampsiye dönüşebilir Ödem, normal gebeliklerde %60 a varan oranlarda görüldüğü için, artık preeklampsinin tanısında yer almamaktadır
PREEKLAMPSİ Yüksek Riskli Hastalar Nülliparlar Multipl gestasyonlar Dört yıldan uzun hipertansiyon hikayesi olanlar Ailede preeklampsi hikayesi olanlar Daha önceki gebeliklerde hipertansiyonu olanlar Böbrek hastalığı olanlar JNC 7 (2003)
KRONİK HİPERTANSİYONA EKLENMİŞ PREEKLAMPSİ Hipertansiyonu olan bir kadında 20. haftadan sonra proteinürinin ortaya çıkması Gestasyonun 20. haftasından önce hipertansiyonu ve proteinürisi olan bir kadında: Proteinüride ani olarak 2-3 kat artış Kan basıncında ani yükselme Trombositopeni AST veya ALT artışı JNC 7 (2003)
GESTASYONEL HİPERTANSİYON Gestasyonun 20. haftasından sonra ortaya çıkan hipertansiyon (proteinüri olmaksızın) Preeklampsinin preproteinürik dönemini oluşturabilir. Eğer ciddi ise, hafif preeklampsiye göre daha fazla oranda erken doğumlara ve gelişme geriliğine yol açar. JNC 7 (2003)
GEÇİCİ HİPERTANSİYON Postpartum 12. haftada kan basıncı normale iner. Retrospektif bir tanıdır. Sonraki gebeliklerde tekrarlayabilir. İleride ortaya çıkacak primer hipertansiyonun habercisidir. JNC 7 (2003)
HİPERTANSİYONU OLANLARDA GEBELİK ÖNCESİ DEĞERLENDİRME Gebelik öncesi, hipertansiyonun şiddeti, sekonder nedenlerin varlığı ve hedef organ hasarının varlığı araştırılmalıdır. Feokromositomanın olmadığından emin olunmalıdır. Gebelikte kullanımı sakıncalı olmayan uygun ilaç değişiklikleri yapılmalıdır. JNC 7 (2003)
GEBELİKTE KRONİK HİPERTANSİYONUN TEDAVİSİ Evre 1 hipertansiyonu olanlarda (140-159/90-99 mm Hg) kardiyovasküler komplikasyon riski düşüktür. JNC 7 (2003) Yaşam tarzı değişiklikleri Aerobik egzersiz önerilmez! Kilo verilmesi (obezlerde bile) önerilmez! Sigara ve alkol şiddetle yasaklanmalıdır
GEBELİKTE KRONİK HİPERTANSİYONUN TEDAVİSİ Metildopa Beta blokerler Labetalol Klonidin Kalsiyum antagonistleri Diüretikler ACEİ leri, ARB ler JNC 7 (2003) Güvenliğini gösteren uzun süreli çok sayıda çalışma nedeniyle tercih edilir İntrauterin büyüme geriliği ile ilgili bildiriler (atenolol) Yan etkilerinin azlığı nedeniyle metildopaya tercih edilebilir Veriler yetersiz Veriler yetersiz, major teratojenisitede artış yok İlk tercih edilecek ajanlar değildir. Muhtemelen güvenli Kontrendike, fetal toksisite ve ölüm bildirilmiş
PREEKLAMPSİDE AKUT CİDDİ HİPERTANSİYONUN TEDAVİSİ Hidralazin 5 mg İV bolus, her 20-30 dakikada bir 10 mg (maksimum 25 mg) Labetalol 20 mg İV bolus, 10 dakika sonra 40 mg, her 10 dakikada bir 80 mg (maksimum 220 mg) Nifedipin (tartışmalı) 10 mg PO, her 20 dakikada bir tekrarlanır (maksimum 30 mg) Mg sulfat ile birlikte kullanılmamalıdır! Sodyum 0.25 µg/kg/dak, maksimum 5 µg/kg/dak nitroprussid 4 saatten uzun süre kullanılırsa fetal siyanid toksisitesi görülebilir! JNC 7 (2003)
GEBELİĞİN SONLANDIRILMA ENDİKASYONLARI Eklampsinin klinik ön belirtilerinin varlığı Hastaneye yatıştan 24 saat sonra hipertansiyonun kontrol altına alınamaması Böbrek yetersizliği gelişimi Trombopeni ve diğer DİK bulgularının ortaya çıkışı HELLP sendromu bulguları
GEBELİKTE ÜRİNER İNFEKSİYON Presipitan nedenler Asemptomatik bakteriüri Üriner infeksiyon tedavisi
GEBELİKTE AKUT BÖBREK YETERSİZLİĞİ Prerenal İlk trimester Son trimester Renal Akut tubuler nekroz Akut kortikal nekroz Gebeliğin akut yağlı karaciğeri ile birlikte Geç postpartum akut böbrek yetersizliği Postrenal