Teknik Resim 4. HAFTA
PERSPEKTİF NEDİR? Perspektif, iz düşüm kurallarına göre kâğıt düzlemi üzerine çizilmiş, üç boyutu da görülen (en, derinlik ve yükseklik) bir cismin iz düşümünden ibarettir.
PERSPEKTİF ÇEŞİTLERİ 1- AKSONOMETRİK PERSPEKTİF Işınların dik geldiği paralel bir iz düşümdür. Cisim, iz düşüm düzlemine belli açılar yapacak şekilde oturtulur. Bu esaslara göre çizilen iz düşümlere dik aksonometrik perspektif denir
AKSONOMETRİK PERSPEKTİF ÇEŞİTLERİ 1.1- İzometrik perspektif: Bütün kenarlardaki kısalma oranları ve eksenler arasındaki açılar eşittir. 1.2- Dimetrik perspektif: İki eksen doğrultusundaki kısalma oranları eşit ancak üçüncü eksen doğrultusundaki kısalma oranı farklıdır. 1.3- Trimetrik perspektif: Her üç eksen doğrultusundaki kısalma oranları ve eksenler arası açılar farklıdır.
A- İzometrik Perspektif Çizimi
A- İzometrik Perspektif Çizimi 1- İzometrik perspektif çizimine eksenlerden başlanır. T cetveli ve 30 lik gönye ile yatayla 30 açılar yapan eksenler çizilir. 2. Eksenler üzerine parçanın genişlik, yükseklik ve derinlik ölçüleri işlenir. 3. Bu noktalardan eksenlere paralel doğrular çizilerek dikdörtgen prizmanın perspektifi meydana getirilir. 4. Görünüşlerdeki boşluklar prizma üzerinde sırasıyla oluşturulur. 5. Fazla çizgiler silinir, koyulaştırma yapılarak perspektif tamamlanır.
2- EĞİK PERSPEKTİF Cismin köşelerinden geçen ışınlar, iz düşüm düzlemine eğiktir. Bu şekilde elde edilen iz düşüme eğik perspektif ( iz düşüm ) denir.
2.1 Kavaliyer Perspektif Bir cismin perspektifi çizilirken önce cismin ön görünüşü, alın düzlemine çizilir. Daha sonra oluşturulan kenarlar yer ekseni ile 30, 45 veya 60 açı yapacak şekilde uzatılır. Bu kenarlar gerçek uzunlukta veya 3 : 4, 1 : 2, 5 : 8 oranında kısaltılarak çizilir
3.2 Kabine Perspektif: Cismin ön görünüşü, alın düzleme paralel olacak şekilde yerleştirilir. Daha sonra oluşturulan kenarlar yer ekseni ile 45 lik açı yapacak şekilde yerleştirilen ve derinlik ölçüsü ise 1:2 oranında azalarak çizilen perspektife kabine perspektif denir
2.3 Militer Perspektif Eski Fransız planlarında kullanılmış bir perspektif çeşididir. Bu sebeple buna askerî perspektif anlamında militer perspektif denilmiştir. Bu perspektif türünde, X, Y ve Z eksenlerindeki boyutlar tam boyda alınır. Üst yüzlerinde daire, dikdörtgen, üçgen, altıgen gibi şekiller bulunan parçaların perspektiflerinin çiziminde büyük kolaylık sağladığı için tercih edilmektedir.
KONİK PERSPEKTİF Merkezi (konik) perspektif, insanın tabiattaki cisimleri görüş şekline göre en yakın şekilde çizimine olanak verdiği için diğer perspektiflere nazaran daha çok tercih edilmektedir.
Merkezi perspektifte dört temel unsur vardır: Bakış noktası Bakılan cisim Resim düzlemi Işınlar
Cisme bakan kişinin gözünün yüksekliği hizasında alınan ve yatayla paralel olan çizgiye ufuk çizgisi denir. Bakılan cisimler ufuk çizgisi üzerinde bir noktaya doğru küçülür ve sonunda bu noktada birleşiyormuş gibi görünür. Bu noktaya kaçış noktası denir.
Merkezi perspektif resimler, kaçış noktası sayısına göre sınıflandırılırlar: 1. Bir kaçış noktalı perspektif 2. İki kaçış noktalı perspektif 3. Üç kaçış noktalı perspektif
İKİ KAÇIŞLI PERSPEKTİF ÇİZİMİ Resimde iki kaçışlı perspektif çizimlerinde; 1. Resim çizimine başlarken kâğıt üzerine ufuk çizgisi çizilir. 2. Ufuk çizgisinin üzerinde iki kaçma noktası tespit edilir. 3. Çizimi yapılacak cismin yakın köşegen çizgisi çizilir. Daha sonra bu çizginin alt ve üst noktaları kaçma noktaları ile birleştirilir. Bu doğrular üzerinde cismin derinliği tespit edilerek bu noktalar kaçma noktaları ile birleştirilir. 4. Kaçış noktası yakından alınırsa cismin o kenarı daha az, kaçış noktası uzak bir mesafeden alınırsa o kenar daha geniş görünecektir.
UYGULAMA 1 Yanda ön ve sol yan görünüşü verilmiş olan cismi izometrik perspektif yöntemiyle çiziniz.
ÖDEV 1 ÖN GÖRÜNÜŞ SOL YAN GÖRÜNÜŞ ÜST GÖRÜNÜŞ Yanda görünüşleri verilen cismi izometrik perspektif yöntemiyle çiziniz.
ÖDEV 2 Yanda İzometrik perspektif yöntemiyle çizilmiş olan cismi kabine perspektif yöntemiyle çiziniz. Kabine perspektif