PSİKOLOJİK BOZUKLUKLAR
BU DERSTE ŞUNLARı KONUŞACAĞıZ: Anormal davranışı normalden nasıl ayırırız? Ruh sağlığı uzmanları tarafından kullanılan belli başlı anormal davranış modelleri nelerdir? Anormal davranışı sınıflamak için hangi sınıflama sistemi kullanılmaktadır?
NORMAL-ANORMAL Anormalliği tanımlama Ortalamadan sapma İdeal olandan sapma Subjektif rahatsızlık duygusu olarak anormallik Etkili işlev görmede yetersizlik olarak anormallik Anormalliğin yasal tanımları
NORMAL VE ANORMAL DAVRANıŞıN DERECELERI Normal-Anormal yerine Normal -------------------------------- Anormal
ANORMALLIK MODELLERI Model Açıklama Olası uygulamalar Tıbbi model Anormal davranışın kökeninde fizyolojik sebepler vardır. Beyin tümörü, beyindeki kimyasal dengesizlik, veya hastalık gibi tıbbi sorunlar incelenir
ANORMALLIK MODELLERI Model Açıklama Olası uygulamalar Psikoanalitik model Anormal davranış çocukluk çatışmalarından kaynaklanır. Hastanın geçmişi hakkında bilgi toplanır ve olası çocukluk çatışmaları ele alınıp incelenir.
ANORMALLIK MODELLERI Model Açıklama Olası uygulamalar Davranışsal model Anormal davranış öğrenilmiş bir tepkidir. Hastanın davranışı için ödül ve cezalara yoğunlaşılır ve onun davranışını pekiştiren çevresel uyaranlar saptanır.
ANORMALLIK MODELLERI Model Açıklama Olası uygulamalar Bilişsel model Bilişler (insanların düşünce ve inançları) anormal davranışın merkezindedir. Hastanın kendisi ve çevresine ilişkin algılamalarına odaklanılır.
ANORMALLIK MODELLERI Model Açıklama Olası uygulamalar İnsancıl model İnsanların kendi davranışları üzerindeki kontrol ve sorumlulukları vurgulanır. Hastanın davranışı, onun özgür bir şekilde yaptığı seçimlere dayanarak ele alınıp incelenir.
ANORMALLIK MODELLERI Model Açıklama Olası uygulamalar Sosyo-kültürel model Davranışın aile, toplum ve kültür tarafından biçimlendirildiği varsayılır. Toplumun taleplerinin hastanın rahatsızlığına nasıl katkıda bulunduğuna odaklanılır.
ANORMAL DAVRANıŞıN SıNıFLANMASı DSM-IV Mental Bozuklukların Sınıflandırılması El Kitabı: Tanı koyma için ayrımları belirlemeye yarar. (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition)
DSM IV DE BELLI BAŞLı TANı KATEGORILERI Kaygı (Anxiety) bozuklukları Kaygının günlük hayatı engellediği sorunlar Yaygın kaygı bozukluğu Panik bozukluk Fobik bozukluk Obsesif-kompulsif bozukluk Travma sonrası stres bozukluğu [Film: Vertigo (Yükseklik Korkusu) As Good as It Gets (1997) Arachnophobia (Örümcek Korkusu)]
DSM IV DE BELLI BAŞLı TANı KATEGORILERI Somatoform bozuklukları Fiziksel sorunlarla kendini gösteren psikolojik sorunlar Hipokondri ( Hastalık hastası ) Konversiyon (histeri) Tiyatro oyunu: Hastalık hastası (Moliére)
DSM IV DE BELLI BAŞLı TANı KATEGORILERI Dissosiyatif bozukluklar Kişiliği genellikle bütünleşmiş temel kısımlarının ayrılması Çoğul kişilik Dissosiyatif hafıza kaybı Dissosiyatif füg Film: Dr. Jekyl ve Mr. Hyde
DSM IV DE BELLI BAŞLı TANı KATEGORILERI Duygudurum bozuklukları Günlük yaşamı sürdüremeyecek kadar güçlü çöküntü ya da coşku duygusu Majör depresyon Bipolar bozukluk Film: Mr. Jones
DSM IV DE BELLI BAŞLı TANı KATEGORILERI Şizofreni İşlev görmede düşme, düşünce ve dil rahatsızlıkları, algılama bozuklukları, duygusal rahatsızlıklar, ve diğerlerinden uzaklaşma Düzensiz, paranoid, katotonik, farklılaşmamış, residüel Film: Akıl oyunları
DSM IV DE BELLI BAŞLı TANı KATEGORILERI Kişilik bozuklukları Küçük kişisel rahatsızlık yaratan ama toplumun normal bir üyesi olarak işlev görmede bir yetersizliğe yolaçan sorunlar Antisosyal (sosyopatik) kişilik bozukluğu Narsistik kişilik bozukluğu
DSM IV DE BELLI BAŞLı TANı KATEGORILERI Cinsel bozukluklar Alışılmamış nesnelerden cinsel uyarılma ile ilgili sorunlar ya da cinsel işlev görme ile ilişkili sorunlar Cinsel işlev bozukluğu
DSM IV DE BELLI BAŞLı TANı KATEGORILERI Madde-ilişkili bozukluklar İlaç bağımlılığı ya da kötüye kullanımı ile ilişkili sorunlar Alkol Kokain Hallüsinojenler Marihuana
DSM IV DE BELLI BAŞLı TANı KATEGORILERI Diğer Delirium Demans Hafıza kaybı Diğer bilişsel bozukluklar Film: Uyanışlar
TEDAVI? Haftaya...