Doküman Kodu:STE.PR.01 Yayın Tarihi:Ekim 2011 Revizyon Tarihi:Mart 2015 Revizyon No:05 Sayfa No:1/7 1.Amaç:Merkezi sterilizasyon ünitesinin işleyişine yönelik yazılı bir tanımlama yapılması 2. Kapsam: Bu talimat Merkezi Sterilizasyon Ünitesinin tüm bölümleri ve çalışanlarını 3.Kısaltmalar: STE:Sterilizasyon PR:Prosedür ETO: Etilen Oksit MSÜ:Merkezi Sterilizasyon Ünitesi 4.Tanımlar : -Sterilizasyon :Cansız yüzeyler üzerindeki mikroorganizmaların sporlar dahil tüm yaşam şekillerinin yok edilmesidir. -Otoklav: Buhar sterilizasyonu en güvenilir sterilizasyon yöntemidir. Buharla sterilize edilmesi halinde hasara uğramayacağı bilinen malzemeler ( örn; bohçalar, metal küvetler, cerrahi setler ) bu yolla steril edilir. Güvenlik açısından yalnızca eğitimli kişilerce çalıştırılabilecek olan otoklavın sterilizasyonu yükün 121 veya 134 C 7 ve / veya 20 dakika boyunca doymuş buhara maruz kalması ile gerçekleşir. Otoklavın içindeki havanın tamamen alınması ve buharın eşit olarak dağılması için vakum sistemi uygulanır.buhar otoklavın sıcaklık,basınç,zaman,doymuş buhar gibi kritik parametreleri vardır ve indikatörlerle kontrolleri düzenli olarak yapılır. -Temizlik: Kir ve organik maddelerin mekanik olarak uzaklaştırılması işlemidir. -Dekontaminasyon: Dezenfeksiyon ve sterilizasyon öncesinde fiziksel veya kimyasal yöntemlerle bir yüzey veya malzemeden organik madde ve patojenleri uzaklaştırarak, güvenli hale getirme işlemidir. -Dezenfeksiyon: Cansız maddeler ve yüzeyler üzerinde bulunan mikroorganizmaların (bakteri sporları hariç) yok edilmesi veya üremelerinin durdurulması işlemidir. Bakteri sporları ve mikobakterileri etkileme seviyelerine göre yüksek, orta ve düşük düzey dezenfeksiyon olarak 3 kategoride değerlendirilir. -Yüksek Düzey Dezenfeksiyon: Sporisid özelliği olan kimyasallarla sterilizasyon için gerekenden (3 saat) daha kısa sürede (5-20 dakika) uygulanan, bazı bakteri sporları dışında tüm mikroorganizmaları inaktive eden dezenfeksiyon şeklidir. -Düşük Düzey Dezenfeksiyon: Bakteri sporu, mikobakteri ve zarfsız virüslere etkisiz olan, ancak bir kısım vejetatif mikroorganizmalar ve zarflı büyük virüslere (genellikle 10 dakika) etkili olan dezenfeksiyon şeklidir. -Bakterisit: Bakterileri öldürme etkisi olan maddelerdir. -Bakteri Sporu: Bazı bakteriler tarafından oluşturulan, fiziksel ve kimyasal çevre etkenlerine karşı dirençli özel yapısal şeklidir. -Ultrasonic Yıkama Makineleri: Özellikle lümenli aletler ile temizliği zor olan alet ve malzemelerin üzerindeki kan, protein ve diğer organik maddelerin belli bir sıcaklıkta (40-50 C) ultrasonic dalgalar ile çözülmesini ve giderilmesini sağlayan cihazdır. -Peeling Paket: Bir tarafı kağıt, diğer tarafı şeffaf ısı ile kapatılabilen, tek kullanımlık sterilizasyon poşetleridir. plastik film iki veya daha fazla kattan oluşmalı, plastik katlar arasındaki bağ ayrılmamalı ve plastiğin şeffaflığını bozmamalıdır. -Konteyner: Metal yada plastik, filtreli kutulardır. Neme dirençli ve içinde su buharının birikmesine izin vermeyecek yapıda olan alet muhafaza kaplarıdır. -Kumaş (Tekstil) Örtüler: Sadece otoklav sterilizasyonunda kullanılabilen 180 iplik sayısı/ cm 2 4 kat kalınlıkta veya 280 iplik sayısı/ cm 2 2 kat kalınlıkta olan kumaş örtülerdir. Kullanım öncesi yıkanmış olması şartıyla tekrar kullanılabilir özelliktedir. 5. Sorumlular: MSÜ Sorumlu hemşiresi,msü personeli,denetiminden hastane idaresi sorumludur. 6.Uygulama : 6.1.ALETLERİN ÜNİTEYE TRANSFERİ 6.1.1. Kirli cerrahi alet teslim alınırken seti teslim eden ve teslim alan kişilerce sayım yapılarak teslim alınır. 6.1.2. Sayılan cerrahi alet ve malzemeler STE.FR.07 Kirli Cerrahi Alet Teslim Formu Defterine kayıt edilmek suretiyle sterilizasyon görevlisine teslim edilir. 6.1.3. Sterilizasyon görevlisi tarafından kirli cerrahi alet ve malzemeler kapaklı set taşıma arabasına yerleştirilerek yarı steril alana kadar taşınır. 6.1.4. Setlerin taşınması sırasında alan ayrılmasına uyulur. Steril alan ve nonsteril alan için ayrı ayrı taşıma arabaları kullanır. 6.1.5.Kirli alet ve malzemelerini taşıyan araç sterilizasyon ünitesinin kirli alet kabul bölümüne görevliye teslim edilir. 6.1.6.Ameliyathane ve Servislerden kirli cerrahi alet ve malzeme teslim alınırken seti teslim eden ve teslim alan kişilerce sayım yapılarak teslim alınır.sayılan cerrahi alet ve malzemeler kirli cerrahi alet teslim formuna kayıt edilmek suretiyle sterilizasyon görevlisine teslim edilir. 6.2.ALETLERİN ÖN TEMİZLİK VE DEKONTAMİNASYONU 6.2.1.Yıkama yapmaya uygun kıyafetler giyilir.(eldiven, önlük, gözlük, maske vb.) 6.2.2.Kirli alet kabul bölümüne teslim edilen set/malzemeler sırasıyla yıkamaya alınır. 6.2.3.Yıkama işlemine başlamadan önce kilitli olan aletler açılır. 6.2.4.Akan suya tutarak uygun şekilde (fırça vb. kullanarak) ön temizliği gerçekleştirilir. 6.2.5.Ön temizliği yapılan aletler ultrasonic yıkama cihazı sepetine yerleştirilir, 6.2.6. Ultrasonic yıkama cihazını kullanırken; 6.2.6.1. Üretici firmanın önerileri doğrultusunda sıvı havuzu su ile doldurulur. 6.2.6.2. Ultrasonic yıkama cihazında kullanılan dezenfektan cihaza uyumlu olmalı, miktarı firmanın önerisine göre kullanılmalıdır. 6.2.6.3. Ġşlem yapılacak materyalin tamamı suya daldırılır.
Doküman Kodu:STE.PR.01 Yayın Tarihi:Ekim 2011 Revizyon Tarihi:Mart 2015 Revizyon No:05 Sayfa No:2/7 6.2.6.4. Kapaklı malzemelerin kapakları açılır, aletlerin klipsleri açılır. 6.2.6.5. Ultrasonik titreşimleri önlememesi için tel sepet (ızgara) kullanılır. 6.2.6.6. Aşırı yükleme yapılmaz. 6.2.6.7. Geniş yüzeyli, büyük cihazlar, ultrasonik dalgaların diğer araçlara ulaşmasını engelleyebilir.bu nedenle bu araçlar dikey veya diğer küçük araçların üzerine konulmaz. 6.2.6.8. Ultrasonic yıkama cihazı 40-60 C sıcaklıkta kullanılmalı süre 20 dakikayı geçmemelidir. 6.2.6.9. Ultrasonik yıkama cihazının sıvısı her sabah ve kirlendikçe beklemeden değiştirilir. 6.2.6.10. ünlük temizliği tankın içi boşken dezenfektan solüsyonla ıslatılmış bezle yapılır. Temizlik üretici firmanın önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. 6.2.6.11. Konteynır, sepet ve çimler ayrı bir yerde dezenfektan ve fırça yardımıyla yıkanır. 6.2.6.12.Aletler akan suyun altında durulanır. 6.2.6.13. Durulanan aletler hava tabancası ve toz kalıntı bırakmayan bezlerle kurulanır. Temiz ve kuru olduğundan emin olunur. 6.2.7.Manuel Dekontaminasyon Uygulaması Yapılırken 6.2.7.1.Kullanılan Malzemeler Özel fırçalar, yumuşak bez,sünger,basınçlı su tabancası yada lavaj enjektörü,.basınçlı hava tabancası,deterjan-dezenfektan / enzimatik solüsyon 6.2.7.2.Aletlerin ( tel sepetler içinde) kaba kiri gerekli olduğunda çeşme suyu altında akıtılır. 6.2.7.3.Deterjan dezenfektan veya enzimatik solüsyona yerleştirilir,üreticinin önerileri doğrultusunda yeterli süre bekletilir.enzimatik solüsyonlar bakteri üremesi açısından zengin bir ortam yarattığından sık değiştirilmesi önemlidir 6.2.7.4.Tüm kir ve organik artıklar yumuşak bir bez yada sünger yardımı ile lümenli aletler ise özel fırça kullanılarak yıkanır. Basınçlı su tabancası yada lavaj enjektörü ile alet boşluk ve lümenlerinden önce solüsyon, ardından su geçirilir. 6.2.7.5.Aletler akan su ile durulanır. 6.2.7.6.Basınçlı hava veya hav bırakmayan yumuşak bez yardımı ile kurulanır. 6.2.7.7.Bazı özellikli aletler (cerrahi motorlar gibi ) motor kısımları suya batırılamayacağı için dezenfektan ile ıslatılmış bezle silinerek üretici önerisi doğrultusunda dekontaminasyon işlemi yapılır. 6.2.7.8.Cerrahi motorlar, bipolar pensetler,unipolar kalemler,optik ve kordonlar ultrasonıc yıkama cihazından zarar göreceği için manuel dekontaminasyon işlemi yapılır. 6.2.7.9.Yıkama öncesinde kişisel koruyucu önlemler alınır.(maske eldiven gözlük) 6.2.7.10.Yıkama işlemi için ayrı lavabolar kullanılır.(ortak kullanım alanlarındaki lavabolarda yıkama işlemi yapılmaz. 6.2.8.Yıkama/Dezenfektör Makineleri İle Dekontaminasyon 6.2.8.1. Yıkama/Dezenfektör cihazı kullanırken aşırı yükleme yapılmaz. 6.2.8.2. Tıbbi cihazın bağlantı ve kapakları suyun ulaşması için açılır.uygun program seçilir. 6.2.8.3. Büyük bir alet yerleştirildi ise,diğer aletlerin yıkanmasını engelleyip engellemediği kontrol edilir. 6.2.8.4.Kapaklı malzemelrin kapakları,aletlerin klipsleri açılarak yıkamanın tüm yüzeylere ulaşması sağlanır. 6.2.8.5. Boşlukları olan malzemeler yıkanması için uygun pozisyonda makineye yerleştirilir. 6.2.8.6. Mikro cerrahi aletler makinaya dikkatli yerleştirilir. 6.2.8.7.Ġşlemi biten aletler makineden çıkarılır,bekletilmez. 6.2.8.8. Eğer kurutma amacı ile verilen sıcaklık tıbbi aracın kurumasını sağlayamamış ise,kurulama programı tekrarlanır. 6.2.8.9. Cihaz temizliği üretici firmanın önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. 6.2.8.10. Kabin içindeki ızgara çıkarılarak,su pervanelerinin delikleri kontrol edilir.gerekirse basınçlı su ve hava kullanılarak temizlenir. 6.2.8.11. Kapak içi, çevresi ve dış yüzeyler dezenfektanla silinir. 6.2.8.12.Deterjan ve solüsyon bölümleri ile filtresi düzenli olarak temizlenir. 6.3.ALETLERİN HAZIRLIK VE BAKIM ALANINA TAŞINMASINA 6.3.1. Aletlerin ağzı kapatılıp, aşınma, vida kayıpları, eklem yerlerinin hareketleri ve tüm parçaların varlığı kontrol edilir, gerektiği takdirde yağlanır. 6.3.2. Bozuk, kırık, korozyona uğramış aletler ayrılır, sayılır ve sorumluya bildirilir. 6.3.3. Setten bakım veya başka bir nedenle alet çıkarılacak veya eklenecekse set listesine not düşülmelidir. 6.3.4. Yapılan temizlik PROTEĠN VARLIĞINI SAPTAYAN TEST ile düzenli aralıklarla kontrol edilir. 6.3.5. Ön temizlik, dekontaminasyon, kurulama ve bakım işlemi yapılan set/malzeme temiz alana paketlenmek üzere STE.FR.02 ile teslim edilir. 6.4.ALETLERİN SAYIMI-BAKIMI VE KONTROLÜ 6.4.1.Temiz alan tekstil ve paketleme olarak iki ayrı bölümden oluşur,temiz Alanda setlerin listelere göre sayımı yapılır. 6.4.2.Cerrahi alet ve malzemelerin kontrolü sterilizasyon görevlisi tarafından yapılır varsa arıza /kırık olanlar ayrılır, bakıma gidecek olan aletlerle birlikte sorumlu hemşireye teslimi yapılır. 6.5.ALETLERİN PAKETLENMESİ 6.5.1.BOHÇA 6.5.1. Bohça yaklaşık ağırlığı 5,5,kg ı geçmeyecek şekilde hazırlanır. 6.5.2.Yıkanmış temiz çamaşırlar yırtık, delik olup olmadığı kontrol edildikten sonra kullanılmalıdır.
Doküman Kodu:STE.PR.01 Yayın Tarihi:Ekim 2011 Revizyon Tarihi:Mart 2015 Revizyon No:05 Sayfa No:3/7 6.5.3.Çift kat yeşil örtü, içerisinde 6 yeşil örtü, 3 gömlek, XR 20 adet kare gaz, XR 5 adet gaz kompres olacak şekilde dikdörtgen yöntemi ile kapatılır. 6.5.4. Bohçanın içerisinde kimyasal indikatör olmalı maruziyet bandı yapıştırılarak kapatılmalıdır.hazırlayan kişi etiketi mutlaka yapıştırılmalıdır. 6.5.2.KONTEYNER 6.5.2.1. Alet setleri 7 kg, en fazla 11 kg ağırlıkta olmalıdır. 6.5.2.2. Tel sepet üzerine çim yada altına yeşil serilerek metalin metale değmesine engel olunur. 6.5.2.3. Setler cerrahi set hazırlama prosedürüne uygun olarak dizilir. -Cerrahi aletler konteynırlara düzgün bir şekilde yerleştirilir. -Aletler tepsiye yerleştirilmeden önce tepsi tabanına emici bir havlu yerleştirilir. -Sapları ağır olan aletlerin sapları metal yoğunluğunu artırmamak için aynı yönde dizilmez, karşılıklı bir alet sapı, bir alet başı olacak şekilde yerleştirilir. -Alet setlerinde klempli olan aletler sadece tek dişli tutturulur.portegüler kilitlenmez. -Aletler birkaç kat olacak şekilde yerleştirilecek ise aralarına havlu konularak ağır ve büyük olanlar altta kalacak şekilde yerleştirilir. -Paketlemede malzeme/aletler birbirine paralel olarak, çukur kaplar açıklıkları alta gelecek şekilde yerleştirilir 6.5.2.4. Kimyasal indikatör, set listesi, aleti düzenleyen ekip ismi, tarih yazılı kağıt eklenerek kapatılır. 6.5.2.5. Konteyner kilidi geçirilir ve etiket bu kilitlerin üzerine yapıştırılır. 6.5.2.6. Konteynerlerin her iki yanında bulunan tanımlayıcı kartların bir tarafına setin adı, diğer tarafına tarih, hazırlayan kişi ve set bilgileri yazılır. 6.5.2.7. Filtreler üretici firma önerisi doğrultusunda değiştirilmelidir. 6.5.2.8. Kapaksız konteynerlarda çift kat yeşile sarılı şekilde üzerine buhar maruziyet bandı yapıştırılarak, etiketi görünür bir yere yerleştirmek suretiyle sterilizasyon işlemine hazırlanır. 6.5.3. PEELİNG PAKET HAZIRLAMA: 6.5.3.1. Makinenin fişinin takılı olup olmadığı konrtrol edilir 6.5.3.2. Paketleme makinesi açılır ve istenilen ısıya ulaşması beklenir. 6.5.3.3. Rulonun alt kısmı kapatma şeridinden paysız olarak kapatılır, üst kısmında en az 1,5 cm açma payı bırakılır. 6.5.3.4. Açma payı ürünün açma yönünde bırakılmalıdır. 6.5.3.5. Alet sapı açma yönüne gelecek şekilde pakete yerleştirilir. 6.5.3.6. Alet üzerinde herhangi bir kod varsa film yüzeyden görünecek şekilde yerleştirilmelidir. 6.5.3.7. Paket çift kat olacaksa her ikisinin de açma yönleri aynı olmalıdır. 6.5.3.8. Birkaç parçadan oluşan, esnek katlanabilen malzemeler, ağır kütleli aletler çift kat paketlenmelidir. 6.5.3.9. Paketlenecek içerik kontrol edilir, paket içerisine eşit dağılım sağlanacak şekilde yerleştirilir. 6.5.3.10. Steril edilecek malzemeye uygun paket seçilmelidir. 6.5.3.11.Delici kesici aletler için paketin zarar görmesini engelleyecek ama sterilizasyona olumsuz etki etmeyecek koruyucu bariyerler kullanılmalıdır. 6.5.3.12. Peeling paket işlemine uygun malzeme seçilmelidir (Peeling pakete zarar verebilecek sterilizasyonu olumsuz etkileyecek aletler bilinmelidir) 6.5.3.13. Steril olacak malzeme düzgün bir biçimde pakete yerleştirilmeli, malzemenin steril edileceği yönteme göre indikatör seçilmeli (otoklav-e.o) 6.5.3.14. Peeling paketler üreticinin talimatına göre kullanılmalıdır. 6.5.3.15. Paketlerin ağızları kapatılıp mühürlenmeden önce içlerinde yeterince hava olmalıdır. 6.5.3.16. Peeling paketler kendi kendine mühürlenmeye olanak veren ısı ile sıkıca kapatılmalıdır. 6.5.3.17. Çift katlı peeling paketler kullanılırken içteki paketin dıştaki paketle uyum sağlaması için kenarları katlanmamalıdır. 6.5.3.18. Hazırlanan paketler fazla el değiştirmeden steril edilmelidir. 6.5.3.19. Paketlerin hasar görmemesi sağlanmalıdır.(ıslanma, delinme, yüksekten düşme v.b.) 6.5.3.20. Sterilizasyon işlemindeki genel kurallara özen gösterilmeli (etiketleme, kayıt, otoklava veya etilene yükleme talimatları v.b.) 6.6.ALETLERİN STERİL EDİLMESİ 6.6.1.OTOKLAVA YÜK HAZIRLANMASI VE STERİLİZASYON 6.6.1.1.Otoklavın gerekli bağlantıları ve çalışıp çalışmadığı genel kontrolü yapılır. Otoklava yükleme yapmadan önce (tercihen günün aynı saatinde ) boş otoklav bowi-dick (e.t.s) testi için çalıştırılır. 6.6.1.2. Bowi-dick test sonucuna göre otoklava yükleme yapılır. 6.6.1.3. Otoklava girecek malzemelerin içeriği, yapısı, steril edilebilme koşuları iyi bilinmeli, yükleme yapılacak malzemeler otoklav sterilizasyonuna uygun olmalı, yapılacak sterilizasyon işlemine uygun program seçilmelidir. 6.6.1.4. Paketlenerek hazırlanan malzemeler üzerinde tarih, paket içeriği, yükleme numarası, hazırlayanın ismi yazılı etiketle etiketlenir. 6.6.1.5. Otoklav yük kayıt formuna kayıtları yapılan malzemeler otoklava yerleştirilir.
Doküman Kodu:STE.PR.01 Yayın Tarihi:Ekim 2011 Revizyon Tarihi:Mart 2015 Revizyon No:05 Sayfa No:4/7 6.6.1.6. Otoklav yük kayıt formunda tarih, otoklav nosu, kaçıncı çevrim olduğu, yükleyen kişinin adı belirtilmelidir. 6.6.1.7. Otoklavın her çevriminde, boş kimyasal indikatörlü kontrol paketi, üzerinde ait olduğu çevrimi belirtir etiketi ile bulunmalıdır. Çevrim sonunda bu kontrol paketi içindeki kimyasal indikatör ve etiketi ile otoklav yük kayıt formunda ait olduğu bölüme eklenmelidir. 6.6.1.8. Biyolojik indikatör implant içeren her yüke (en az haftada bir kez) mutlaka yerleştirilmeli, sonucu otoklav yük kayıt formunda ait olduğu bölümde kayıt altına alınmalıdır. 6.6.1.9. Sterilizasyon sonunda işlemin başarılı ya da başarısız olduğu mutlaka kayıt altına alınmalıdır. Bu nedenle otoklavın yazılı çıktısı,kontrol indikatörü ile etiketyük Kayıt Formundaki ait olduğu bölüme eklenmelidir. 6.6.1.10. Otoklava yükleme yapılırken ısı, basınçlı buhar ve vakum işleminin uygun şekilde gerçekleşebilmesi için malzemeler arasında gerekli boşluk bırakılır. 6.6.1.11. Otoklava %70 doluluk oranına uygun yükleme yapılmalıdır. 6.6.1.12. Paket malzemeler, sterilizasyon maddesinin, havanın ve nemin geçişini sağlamak için kağıt kısımları ve plastik kısımları birbiri üzerine gelecek şekilde tel sepete yerleştirilmesi gerekir. 6.6.1.13. Gerekli kontroller yapıldıktan sonra otoklavın kapağı kapatılır, uygun program seçilir ve sterilizasyon işlemi başlatılır. 6.6.1.14.Çevrimi tamamlanan otoklavda işlem bitimini takiben yapılması gereken ilk şey boşaltma kapağının açılması, yükün 10 dakika otoklav içinde bekletilmesidir.ġndikatör ve otoklav çıktısı kontrolleri yapıldıktan sonra sonuç olumlu ise,malzemeler dinlenmesi için depoda raflara dizilir. 6.6.2.ETİLEN OKSİT STERİLİZASYONU 6.6.2.1. Servislerden ve ameliyathaneden gelen malzemeler gerekli temizlik işlemleri yapılarak EO için paketlemeye ayrılır. 6.6.2.2. Isıya ve neme duyarlı malzemeler (Sentetik, fiberoptik, PVC) uzun ve lümenli, çapı dar malzemeler için kullanılır. 6.6.2.3. Yanıcı patlayıcı ve toksik bir gaz olduğundan ayrı bir oda kullanılır. 6.6.2.4..Dışarıya açık havaya açılan bir bacası olmalıdır. Baca bina çatısından 7 metre yüksek olmalıdır. 6.6.2.5. ETO sterilizasyonu için nem en az %35, sıcaklık 37-55 C, süre (sterilizatör üreticisinin talimatına göre) 2 saattir. 6.6.2.6. ETO sterilizasyonunda paketlemede kumaş ve gazı emici veya tutucu özelliği olmayan materyal kullanılır. 6.6.2.7. Cihaza yükleme yapılırken paketler sepetin içine dik olarak yerleştiriliyorsa birbirine paralel olarak plastik taraflar plastiğe, kağıt kısımlar kağıda gelecek şekilde yerleştirilir. Paketlerin düz konulması gerekiyorsa kağıt kısım tabana gelecek şekilde yerleştirilir. 6.6.2.8. ETO ile sterilizasyonda her yükte biyolojik indikatör kullanılır. 6.6.2.9. ETO için hazırlanan her paket içerisine EO kimyasal indikatör (sınıf 5 ) konulur. 6.6.2.10. Cihazı boşaltırken, gaz monitorizasyonu yapılmadığından eldiven, uzun kollu gömlek, gaz maskesi kullanılır. 6.6.2.11. ETO ile sterilizasyonda havalandırma süresi malzemenin kullanılacağı yer, lümenin inceliği, uzunluğu, vücuttaki bırakılacak olması göre kullanılan etilen oksit cihazının özelliğine bağlı olarak farklılık gösterebilir. 6.6.2.12.ETO sterilizatörden çıkarılan malzemeler hemen taşınacaksa (havalandırma bitmeden) araba arkada personel önde olmalıdır. 6.6.2.13.ETO ile sterilizasyonda işlemler kayıt altına alınır. 6.6.2.14.Çalışma alanlarında 8 saatlik çalışma süresi içinde maruziyeti limiti 1 pmm,kısa süreli (15 dakikadan kısa) maruziyet sınırı 5pmm olmalıdır. 6.6.2.15.ETO ile sterilizasyon yapılan odanın kapısına aşağıdaki yazı ve işaretleri asılır: -TOKSĠK GAZ -SADECE YETKĠLĠ PERSONEL GĠREBĠLĠR -KORUYUCU ELBĠSE VE SOLUNUM CĠHAZI GEREKEBĠLĠR -SĠGARA ĠÇĠLMEZ -YANICI MADDELER BULUNDURULMAMALIDIR 6.6.2.16.ETO kartuşları yangın/patlama tehlikesini azaltmak için konteynır veya saklama tankı içinde muhafaza edilir. 6.6.2.17.Kartuşlar cihazdan çıkarıldıktan sonra kapalı konteynırlarda saklanır.daha sonra atık personeli tarafından alınır. 6.6.3.FLASH OTOKLAV 6.6.3.1.Flash program sadece ameliyatlar esnasında sterilizetesi bozulmuş, hastaya hemen kullanılması gereken, yedeği olmayan aletleri sterilizasyonunda kullanılır. 6.6.3.2.Flash program yedeği olmayan aletlerin paketlenmeden steril edilmesi için kullanılır. 6.6.3.3.Flash program implantlar için asla kullanılmaz. 6.6.3.4.Konteynırlar ve paketli materyal flash programla steril edilmez. 6.6.3.5.Flash program, zaman kazanmak veya ek alet/set teminine alternatif olarak kullanılmaz. 6.6.3.6.Flash program porsuz lümensiz aletlerde 134 C de 3 dakika olarak uygulanır. 6.6.3.7.Her yükte mutlaka kimyasal indikatör kullanılır, biyolojik kontrolleri mutlaka yapılır.flash otoklav kullanım formu defterine kaydı yapılır. 6.7.ALETLERİN DEPOLANMASI 6.7.1. Steril depolar trafikten uzak bir yerde, giriş çıkışları kontrol altında olmalıdır.
Doküman Kodu:STE.PR.01 Yayın Tarihi:Ekim 2011 Revizyon Tarihi:Mart 2015 Revizyon No:05 Sayfa No:5/7 6.7.2. Steril depolar; toz, nem, böcek, ısıya karşı koruma sağlayan iyi havalandırılmış alanlardır. Depo ısısı 18-22 C ve nemi %30-60 dan fazla olmamalıdır. 6.7.3. Depo alanlarında çalışırken el hijyenine dikkat edilmeli, uygun giysiler giyilmelidir. 6.7.4. Depo alanlarında yiyecek içecek tüketilmemelidir. 6.7.5. Depo alanı kolay temizlenmeli, tüm yüzeyler pürüzsüz, gözeneksiz, dezenfekte edilebilir nitelikte olmalıdır. 6.7.6. Steril malzeme rafları yerden 20-30 cm yukarıda, tavandan 15 cm aşağıda olmalı hava sirkülasyonu ve yangın emniyeti için duvardan 5 cm uzakta olmalıdır. 6.7.7. Depo alanında yer alan malzemelerin kolay bulunabilmesi için malzemeleri tanımlayan isim etiketleri raflarda, beraber kullanılan malzemeler ve parçaları da (aspiratör ucu ve aspiratör ara hortumu gibi) yan yana olacak şekilde depolanması malzemenin bulunmasını kolaylaştıracaktır. 6.7.8. Kullanımda ilk steril edilip depolanan malzeme önce kullanılır. 6.7.9. Steril malzemeler rafa yerleştirilirken ve raftan alınırken iki el yardımıyla kaldırılarak alınmalı, sürüklenmemeli ve çekilmemelidir. 6.7.10. Raftan malzeme alırken raf ya da tepsi kenarların sürtünmeye bağlı paketlerde oluşturabileceği hasarlara karşı dikkatli olunmalıdır. 6.7.11. Steril malzeme delinme ve bükülme olmayacak şekilde depolanmalıdır. 6.7.12. Malzemeler kullanılmadan önce paketin bütünlüğü ve etiket üzerindeki son kullanma tarihi kontrol edilmelidir. 6.7.13. Paketin bütünlüğü( yırtık, ıslak, delik) ve paketleme malzemesi üzerindeki etikette belirtilen son kullanma tarihi geçtiyse işlem ( temizlik, gözlem, paketleme, sterilizasyon, depolama) tekrarlanmalıdır. 6.7.14. Paketlenen steril malzemenin raf ömrü paket malzemenin kalitesine, depolama koşullarına, transfer sırasındaki koşullara, malzemeye dokunma sayısına, aşırı neme, havanın kuru olmasına v.d. bağlıdır. 6.7.15. Steril malzemelerin son kullanma tarihleri belli aralıklarla (örn. Cuma akşamı) kontrol edilmelidir. 6.8.ALETLERİN KULLANIM ALANINA TRANSFERİ 6.8.1.Sterilizasyon Ünitesinde çalışan görevli raflarda dinlenen steril set/malzemelerin ameliyathaneye ait olanlarını steril depoda ait oldukları yere yerleştirir. 6.8.2.Sterilizasyon Ünitesi görevlisi servislere verilecek steril cerrahi alet/malzemeleri dinlenmelerinin ardından depoda ait oldukları rafa yerleştirir. 6.8.3.Servislere verilecek malzemeler teslim eden ve teslim alan tarafından sayımı yapılarak steril set teslim formuna kaydı yapıldıktan sonra teslim edilir. 6.9.İNDİKATÖR KULLANIMI 6.9.1. Bütün paketlerin içinde kimyasal indikatör (sınıf 5-sınıf 6) üzerinde ise proses bandı(sınıf 1) ve etiket (sınıf 1) bulunmalıdır. 6.9.2. Kimyasal indikatörlerin sterilizasyon için gerekli tüm parametreleri tespit edecek özellikte olması gerekir. Bunun için en az sınıf 5 kimyasal indikatör kullanılmalıdır. 6.9.3. Dıştaki proses bandı personelin sterilizasyona girmiş girmemiş paketi kolayca ayırt edebileceği şekilde görülebilen bir yerde olmalıdır. 6.9.4. Peeling paketlerde kalem kullanılacaksa etiket bilgileri paketin plastik kısmı üzerine yazılmalıdır. 6.9.5. Konteynerlarda etiket konteyner kilidinin üzerine yapıştırılmalıdır. 6.9.6. Paketlenen malzeme sterilizasyon işlemine girmeden önce etiketlenmeli ve etiketin üzerinde ise; -Paket içeriğinin tanımı -Paketi düzenleyenin adı-soyadını tanımlar kodu -Paketin sterilizasyon tarihi ve son kullanma tarihi -Paketin sterilizasyon işlem şekli -Kontrol numaraları (otoklovla sterilizasyon için çevrim sayısı, kaç numaralı otoklav olduğu gibi) 6.9.7. Sterilizasyon ünitesinde çalışan her personelin adını tanımlar bir kodu olmalıdır. 6.9.8.Otoklavın her yük çevrimine paket içerisinde kimyasal indikatör ve yüke ait etiket konulur.ġşlem sonunda indikatör kontrolü yapılarak depoya malzemenin sevki sağlanır.ġşlem indikatörü ve kimyasal indikatör otoklav çıktı kağıdı ile beraber otoklav yük kayıt formunda ait olduğu bölüme zımbalanır.formda çevrime giren malzemeler (bohça,set gibi) açıkça yazılır. 6.9.9.ETO için hazırlanan her paketin içinde eto kimyasal indikatör (sınıf 5),üzerinde ise eto etiket (sınıf 1) bulunur. 6.9.10. STERİL MALZEMELERİN KULLANIM SÜRELERİ: -Tek katlı peeling poşet ile steril edilmiş malzemenin kullanım süresi 1 AY -Çift katlı peeling paket ile steril edilmiş malzemenin kullanım süresi 6 AY -Tekstile sarılı malzemelerin kullanım süresi 15 GÜN -Konteyner ile steril edilmiş malzemelerin kullanım süresi 1 AY dır. (Bu süreler depolama şartları göz önünde bulundurularak belirlenmiştir.) 6.9.11Otoklav kullanıcısı ilk çevrime (günün ilk saatinde ) BOWĠE DĠCK (sınıf 2 işlem indikatörü) kontrol testi ile başlar.test kağıdının olumlu sonuç vermesi durumunda otoklavı yüke hazırlar.sonuç olumsuzsa testi tekrar eder,tekrar olumsuz çıkması
Doküman Kodu:STE.PR.01 Yayın Tarihi:Ekim 2011 Revizyon Tarihi:Mart 2015 Revizyon No:05 Sayfa No:6/7 durumunda teknik servise haber verir ve otoklava yükleme yapmaz.bowġe-dġck test kartı ve otoklav çıktısı OTOKLAV YÜK KAYIT formuna zımbalanarak kayıt altına alınır. 6.9.12. Her iki Otoklava da haftada bir kez ( yetkili servis önerisi ile) VAKUM /KAÇAK testi uygulanır.sonuç otoklav yük kayıt formu ile kayıt altına alınır.testin olumsuz çıkması durumunda otoklava yükleme yapılmaz,teknik servise haber verilir. 6.9.13Her iki otoklavada haftada bir kez, implant steril edilecekse her yüke muhakkak BĠYOLOJĠK ĠNDĠKATÖR kullanılır.otoklav bakım ve parça değişiminden sonra ki ilk çevrimde de biyolojik indikatör kullanılır.ġnkibatörüne etiketi ile yerleştirilen biyolojik indikatör sonucu, sorumlu hemşirenin onayından sonra dosyalanır. Etilen oksit sterilizasyonunun her çevriminde biyolojik indikatör kullanılır, sonucun negatif çıkması üzerine steril malzemenin kullanımına izin verilir. 6.10.CİHAZLARIN GÜNLÜK BAKIMI 6.10.1. Cihazların bakım,onarım,kalibrasyonu teknik servis birimi tarafından yapılır ve YÖN.FR.39 Tıbbi Cihaz Formu YÖN.FR.42 Cihaz Envanter Formları ile kayıt altına alınır.arıza durumunda TSY.FR.13 nolu form ile arıza bildirim talebinde bulunulur. a. Her sterilizasyon çevriminde kritik parametreler otoklav cihazının çıktısından kontrol edilmeli, sıcaklık, basınç, zaman ve sterilizasyon platosunun uzunluğu ölçülmelidir. b.vakumun etkinliği ve buhar doygunluğunu gösteren Bowie-Dick testi her gün işlemlere başlamadan önce yapılmalı. c.vakum/kaçak testi her iki otoklava da ( firma önerisi ile sonuç değerlendirerek ) haftada bir yapılır d.biyolojik indikatör:her otoklava haftada en az 1, implant varsa her çevrimde, otoklavlara bakım, onarım, kalibrasyon yapıldıktan sonraki ilk çalıştırmada mutlaka konularak biyolojik ölümün gerçekleşip gerçekleşmediği test edilmelidir. Biyolojik indikatör buhar otoklavın kapak, köşe ve vakum çıkışları gibi sterilizasyon işleminin en zor gerçekleşeceği düşünülen bir bölgesine yerleştirilmelidir. Hızlı sonuç veren biyolojik indikatörlerde 3-5 saat ( kesin sonuç için 24 saatlik inkübasyon süresinin dolması beklenir)sonra biyolojik ölümün gerçekleşip gerçekleşmediği tespit edilmeli, ameliyathaneye ulaşmasına izin verilecek paketlerin sadece ve sadece indikatör sonuçları uygun olanları teslim edilmelidir. Biyolojik indikatör pozitif ise ( dökümantasyon etiketi takibi ile );hangi sterilizatörün, hangi çevriminde üreme olduysa o malzemeler toplanmalı, paketler açılmalı ve malzemeler en baştan işleme alınmalıdır. Olaya ilişkin tüm seri numaraları, tarihler belirtilmelidir. Söz konusu indikatör rapora zımbalanarak arşivlenir. Enfeksiyon komitesi ve teknik servis bilgilendirilir.sterilizatör Cihazının bakım-onarımının ardından 3 kez biyolojik indikatör kontrolü yapılır (cihaz boşken),sonuç negatif ise kullanıma geçilir. Ġnkübatör kontrolü haftada bir kez (işlem görmemiş indikatör ile ) yapılarak kayıt altına alınır. e.tüm kimyasal, biyolojik indikatör ve Bowie Dick test sonuçları ile vakum/kaçak test sonuçları STE.FR.05 otoklav yük kayıt formu ile STE.FR.09 Buhar Sterilizatör Kullanıma Hazırlık Formuna kaydedilir, arşivlenir. f. Otoklav çıktısı, konteynır etiketleri, kontrol numarası (çevrim sayısı, srerilizatör, tarih) kayıtları da arşivlenir. g.merkezi sterilizasyon Ünitesinde bulunan OT 570 D hacimli buharlı otoklav 8 sepetli olup 8 adet bohça almakta, OT 570 D hacimli buharlı otoklav 10 sepetli olup 10 adet bohça steril etektedir. h.her iki otoklavın BOWĠE-DĠCK programda sterilizasyon süresi 3,5 dakika, toplam döngü süresi 40 dakikadır. ı. Her iki otoklavda 3 ön vakum uygulanmakta, tekstil steril ederken 2 adet darbeli kurutma ardından normal kurutma sürecinin uygulandığı program seçilmektedir. i. Her iki otoklavın sterilizasyon süresi 7 dakika olup, OT570 D hacimli otoklavın çevrim süresi 90 dakika, OT 710 D hacimli otoklavın çevrim süresi 100 dakikadır. j.ek Hizmet Binası Merkezi sterilizasyon Ünitesinde bulunan OT 670 D hacimli buharlı otoklav sürgülü olup 8 adet bohça almaktadır. k. Her iki otoklavın BOWĠE-DĠCK programda sterilizasyon süresi 8 dakika, toplam döngü süresi 49 dakikadır. l. Otoklavda 4 ön vakum uygulanmakta, tekstil steril ederken 3 işlem ardından sterilizasyon,son işlem ve 24 dakika kurutma yapılmaktadır. m.otoklavın sterilizasyon süresi 90 dakikadır. Bu sürenin otoklava yüklenen malzemenin muhteviyatı ve ağırlığı ile artacağı unutulmamalıdır. 6.10.2.OTOKLAV KULLANIMINDA; 6.10.2.1.Otoklav şalteri ve anahtarı her gün sonunda kapalı konumuna getirilir. 6.10.2.2.Cihaz çalışmadan önce nemli bezle silinir. 6.10.2.3.Her sene kalibrasyonu yapılır. 6.10.3.ETİLİEN OKSİT KULLANIMINDA; 6.10.3.1.Her seanstan sonra cihaz kapatılır,vakum/ havalandırma sağlanır. 6.10.3.2.Her yükten sonra cihaz nemli bezle (sabunlu su) silinir. 6.10.3.3. Sterilizasyon görevlisinin koruyucu ekipman kullanımı zorunludur.
Doküman Kodu:STE.PR.01 Yayın Tarihi:Ekim 2011 Revizyon Tarihi:Mart 2015 Revizyon No:05 Sayfa No:7/7 6.10.3.4. Etilen oksit cihazının her yükünde biyolojik indikatör kullanılır.ġnkübatör süresinin sonunda sonucun negatif çıkması üzerine malzemeler depoya yerleştirilir ve kullanıma sunulur. Sonucun pozitif çıkması durumunda paketleme ve sterilizasyon işlemleri tekrarlanır.yeniden pozitif çıkması durumunda cihaz kontrolü için teknik servise haber verilir. 6.10.3.5.Her sene kalibrasyon yapılır. Etilen oksit kaçağı varsa; 6.10.3.6.ETO odasındaki gaz seviyesi için sesli alarm sistemi kullanılır. Dozimetre kullanılır ve gerekli takibi yapılır. 6.10.3.7.Olağanüstü durumlardan sonra tekrar birime dönülebilmesi için mevzuat gaz tespiti sağlanır. 6.10.3.8.Kaçağın ciddiyeti belirleninceye kadar bölgeden uzaklaşılır. 6.10.3.9.Acil bir durumda koridor ve çıkışlar engel bulunmayacak şekilde ayarlanır ve işaretler yönünde tahliye sağlanır. 6.10.3.10.Sızıntı ve dökülme durumları için olağanüstü eylem planı ve malzemeleri hazır bulundurulur,belli aralıklarla tatbikat uygulanır. Etilen Oksit Maruziyeti Olursa: 6.10.3.11.ETO Solunumu olursa çalışanın güvenliğini sağlamak için gerekli önlemler alınır.(uygun koruyucu giysi,maske,gözlük) 6.10.3.12.Kontaminasyon kaynağı ortamdan uzaklaştırılır. 6.10.3.13.Maruz kalan kişi temiz havaya çıkarılır. 6.10.3.14.Hemen tıbbi yardım çağrılır. 6.10.3.15.ETO cilde bulaşırsa 5 dakika boyunca ılık ve yavaş akan suya tutulur. 6.10.3.16.Maruz kalan kişi rahatlatılır,ısıtılıp dinlendirilir ve en yakın zehirlenme merkezine başvurur 6.10.4. İNKİBATÖR BAKIMI : 6.10.4.1.Cihaz dış yüzeyi kuru bezle silinir,indikatör gözleri hava ile temizlenir. 6.10.4.2.Her sene kalibrasyonu yapılır. 6.10.5. KESME KAPAMA CİHAZI : 6.10.5.1.Her gün cihaz nemli bezle silinir. 6.10.5.2. Her gün sonunda cihaz açma kapama düğmesinden kapanır. 6.10.5.3.Her sene kalibrasyonu yapılır. 6.10.6. ULTRASONIC YIKAYICI : 6.10.6.1.Her gün sonu cihaz açma kapama düğmesinden kapanır. 6.10.6.2.Her gün sonu boşaltılıp cihazın içi dezenfektanla silinir. 6.10.6.3.Gün içinde solüsyon kirlendikçe, boşaltılıp yeni solüsyon hazırlanır. 6.10.6.4.Her sene kalibrasyonu yapılır. 7.İlgili Dokümanlar: 7.1. STE.FR.01Sterilizasyon Ünitesi Sıcaklık Ve Nem Takip Formu 7.2. STE.FR.02 Sterilizasyon Ünitesi Set Takip Formu 7.3. STE.FR.03 Sterilizasyon Ünitesi Temizlik Denetim Formu 7.4. STE.FR.04 Flash Otoklav Yük Takip Formu 7.5. STE.FR.05 Otoklav Yük Kayıt Formu 7.6. STE.FR.06 Steril Cerrahi Alet Malzeme Teslim Formu 7.7. STE.FR.07 Kirli Cerrahi Alet Teslim Formu 7.8. STE.FR.08 Biyolojik Ġndikatör Pozitif Kontrol Formu 7.9. STE.FR.09 Buhar Sterilizatör Kullanıma Hazırlık Formu 7.10. STE.FR.10 Etilen Oksit Sterilizatör Kullanımı Formu