Teknik Doküman Teknik Doküman Numarası: 10735 Yayım Tarihi: 27.01.2006 Ürün: Autodesk Revit 7-9 Konu: Autodesk Revit Building ile tasarım önerileri oluşturmak Tür: Öğretici Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: Cephe sisteminin 3. önerisi + Çatı tasarımındaki 2. karar + Atrium için verilen 1. öneri = Proje Önerisi A Cephe sisteminin 2. önerisi + Çatı tasarımındaki 1. karar + Atrium için verilen 4. öneri = Proje Önerisi B Mimari tasarım sürekli devinim halinde bir eylemdir. Tasarım süreci içinde geri besleme yöntemi ile verilen kararlar yargılanır ve fonksiyon işleyişinde alınan kararların çalışmadığı ya da formda estetik beklentilere cevap vermeyen vb. konular için bir ya da birkaç kademe geriye dönülebilir, bazen alınan kararlar değiştirilir bazen de tamamen yeni kararlar alınıp buna göre projeye devam edilir. Normal tasarım süreci içinde, proje müellifi olarak çoğu zaman üzerinde çalıştığımız projenin farklı bölümleri için müşterinin istekleri ya da kendi tasarım kaygılarımız doğrultusunda öneriler hazırlamamız gerekebilir. Bu önerilerde tasarımın nasıl görüneceğinin ötesinde maliyet ile ilgili sınırlamalar gündeme gelebilir. Autodesk Revit Building yazılımı Design Options sistemi ile tasarımcılara, projelerinin istedikleri bölümleri için öneriler hazırlamalarına olanak verir. Bu sayede istersek projenin bütününde istersek detayda bir yapı elemanı üzerinde istenilen sayıda alternatifi kolayca hazırlayabiliriz. Bu alternatifler gruplandırılabilir. Örneğin cephe, çatı, giriş-lobi, atrium, katlarda farklı plan yerleşimleri vb. için ayrı başlıklar oluşturabiliriz. Her bir grubun içinde o konu ile ilgili sonsuz öneriler yaratabiliriz ve bunlardan birini seçebiliriz. Alternatifler arasında farklı kombinasyonlar deneyebiliriz. Bu sayede girişteki formülle ifade edilene benzer şekilde proje önerileri hazırlamak mümkün hale gelir. Tüm bunlar bize esnek tasarım ve geri dönüş şansı verir. Autodesk Revit yapı bilgi sistemi sayesinde hazırlanan her öneriyi veritabanında saklar. Sonuçta oluşacak öneri ya da öneriler, sadece görsel değil tüm proje dokümanlarında görülebilen bilgiler topluluğudur. Autodesk Revit seçtiğimiz her alternatif için ayrı plan, kesit, görünüş, perspektif, metraj listesi vb. dokümanı kolayca oluşturmamıza ve bunları da karar aşamasında kullanmamıza olanak verir. Böylece Autodesk Revit sayesinde projemiz için en hesaplı, doğru, uygun tasarımı seçmiş oluruz. Autodesk Revit ile böyle bir tasarım önerisi çalışmasını yapalım ve ne kadar kolay kullanıldığını görelim. Örnek proje üzerinde çatı için farklı alternatifler oluşturalım ve bunlar arasında karar verelim. Autodesk Revit i açtığımızda Design Options sistemine ulaşacağımız araçlar görülmez. Bunları görmek için araç çubuğu üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayıp açılan menüden Design Options ı seçelim. (Bkz. Şekil 1) Artık araç çubuğunda Design Options sistemi ile ilgili ikonlar ortaya çıktı. (Bkz. Şekil 2) Design Options ikonuna (Bkz. Şekil 3) tıkladığımızda, Design Options penceresi açılır. (Bkz. Şekil 4) Açılan pencerede 1 nolu bölümde (Option Set) tasarım alternatifi setleri, 2 nolu bölümde de (Option) her set için oluşturulacak öneriler yaratılır. İlk olarak çatı önerileri için oluşturacağımız grubu yaratacağız. 1 nolu bölümden (Option Set) New tuşuna tıklayalım. Sol taraftaki boş alana Options Set 1 ve hemen altına da Options 1 (Primary) gelir ve 2 nolu bölümdeki tuşlar aktif hale döner. (Bkz. Şekil 5) Şekil 1 1
Şekil 2 Şekil 3 Şekil 4 Şekil 5 Sol tarafta Options Set 1 i seçelim, sağda Options Set bölümünden Rename tuşu ile adını Çatı alternatifleri yapalım. (Bkz. Şekil 6) Bunun gibi oluşturacağımız her grup için yeni bir set yaratabiliriz. Hemen altındaki Option 1(primary) yi de seçelim, sağda Option bölümünden Rename tuşu ile adını Çatı önerisi 1- kırma çatı yapalım. (Bkz. Şekil 7) Şimdi çatı için bir öneri daha ekleyelim. Bunun için sağdaki Option bölümündeki New tuşuna tıklayalım. Option 1 isminde 2
yeni bir öneri yaratıldı. Bunun ismini de Rename ile Çatı önerisi 2- teras çatı olarak değiştirelim. (Bkz. Şekil 8) Bu çatı alternatifleri seti için istediğimiz sayıda öneri oluşturabiliriz. Şekil 6 Şekil 7 Şekil 8 Şimdi aynı şekilde cephe için bir tasarım alternatifleri seti oluşturalım. Design Options penceresinde sağ taraftaki Option Set bölümünden New tuşuna tıklayarak yeni cephe setimizi bir önceki çatı için anlatıldığı şekilde yaratalım. (Bkz. Şekil 9) Options Set i Sol cephe alternatifleri bu setin altındaki her bir öneriyi de Cephe önerisi 1 ve Cephe önerisi 2 şeklinde isimlendirelim. (Bkz. Şekil 10) Böylece her set ve bu sete ait öneriler için aynı mantıkta işlemleri tekrar edebiliriz. 3
Şekil 9 Şekil 10 Üzerinde çalışacağımız çatı ve cepheyi ilgili guruplara atamamız gerekli. Bunun için yapı modelimizde ilgili çatıyı seçip araç çubuğundan Add to Design Option Set ikonuna tıklayalım. (Bkz. Şekil 11) Açılan diyalog kutusunda çatıyı yalnızca Çatı alternatifleri nde seçili bırakacağız. Sol cephe alternatifleri önerilerinde herhangi bir seçeneğin işaretli olmadığına dikkat edelim. (Bkz. Şekil 12) Benzer şekilde çatının altındaki sol cepheyi de seçip Sol cephe alternatifleri ne ekleyelim. Şekil 11 4
Şekil 12 Gerekli hazırlıkları bitirdik, artık çalışmaya başlayabiliriz. Dikkat etmemiz gereken hangi öneri üzerinde çalışacağımızdır. Çalışacağımız öneriyi, üzerinde çalışılabilir (editable) hale getirip işe başlamalıyız. İlk olarak Çatı alternatifleri inde Çatı önerisi 1- kırma çatı üzerinde çalışalım. Araç çubuğunda Edit Option ikonunu tıklayalım ve Çatı alternatifleri: Çatı önerisi 1 Kırma çatı (primary) önerisini seçelim. (Bkz. Şekil 13) Çalışma ekranındaki tüm model -çatı hariç- gri hale döner. Şekil 13 Çatı önerisi 1 üzerinde işlem tamamlandığında, ki bu örnekte kırma bir çatı yaptık, araç çubuğunda Edit Option tuşuna tekrar tıklarsak, tüm model normal hale dönecektir. Şimdi Çatı önerisi 2 üzerinde çalışmak için araç çubuğunda Edit Option tuşunu tıklayalım ve Çatı alternatifleri:çatı önerisi 2 teras çatı yı seçelim. Çatı önerisi 2 aktif hale gelir gelmez ekrandaki Çatı önerisi 1 kaybolur. (Bkz. Şekil 14 ve 15) Artık ikinci çatı önerimiz üzerinde çalışabiliriz. Çatı önerisi 2 üzerinde çalışmamız tamamlandığında, ki bu örnekte de ışıklıklı bir teras çatı yaptık, araç çubuğundan Edit Option tuşuna tıkladığımızda ikinci öneri kaybolur ve öncelikli (primary) olan Çatı önerisi 1 de yaptıklarımız görüntülenir. 5
Şekil 14 Şekil 15 Bunun nedeni, Autodesk Revit içinde 3 boyutlu modelden üretilen tüm dokümanlarda (plan, kesit, görünüş, perspektif, metraj listesi vb.) varsayılan olarak Design Option içersinde öncelikli (primary) olanların gösterilmesidir. Öyleyse 3 boyutlu perspektif üzerinde iki öneriyi de nasıl görüp kullanacağız? Çatı kotu planından bir kamera yaratalım ve buna bir isim verelim, ör. 3D Kamera 01. Aynı perspektiften bir tane daha yaratıp (sağ tuş menüsünden Duplicate seçeneği ile) buna da 3D Kamera 02 ismini verelim. (Bkz. Şekil 16) İki perspektifi de yan yana açalım ve ikincisinde Çatı önerisi 2 yi göstermesini sağlayalım. Çek menülerden View->Visibilty/Graphic komutu ile açılan diyalog kutusundaki Design Options sekmesinde, yaratılan tüm alternatifler ve karşılarında seçeneği görülür. Bunun anlamı aktif görünümde (burada 3D Kamera 02 ) tasarım alternatiflerinden öncelikli olarak primary olanların görüntüleneceğidir. Farklı bir öneriyi görüntülemek için bu listeden istediğimiz alternatifi seçmemiz yeterli olacaktır. Çatı önerileri 2- teras çatıyı seçelim. (Bkz. Şekil 17) Şekil 16 Şekil 17 6
Şimdi cephe üzerinde çalışmaya başlayalım. Yapmamız gereken üstte çatı için yaptıklarımızın aynısı olacak. Sol cephe alternatifleri:cephe önerisi 1 (primary) seçeneğini aktif hale getirelim ve duvarı seçip çalışmaya başlayalım. İşimiz bittiğinde Edit Option ikonuna tıklayalım. 2. cephe önerisi için tekrar Edit Option ikonuna tıklayıp Sol cephe alternatifleri:cephe önerisi 2 yi seçelim. (Bkz. Şekil 18) Cephe üzerinde ikinci öneri için çalışmamız bittiğinde Edit Option ikonuna tıklayarak modelin tümünü aktif hale getirelim. Şekil 18 Bu örnek üzerinde gördüğümüz işlemleri, alternatif deneyeceğimiz ne kadar yapı elemanı veya bölüm varsa ve her bir grupta kaç önerimiz varsa, tüm bunlar için aynı tekrar ederiz. Daha sonra değişiklik yapmak istediğimizde kolayca araç çubuğundan Edit Option ikonuna tıklayarak çalışmak istediğimiz öneriyi aktif hale getirir ve sadece bu öneriyi ilgilendiren yapı elemanları üzerinde çalışırız. İşimiz bittiğinde ise tekrar Edit Option ikonuna tıklayıp çalışılan öneriden çıkarız. Dikkat edilmesi gereken, Edit Option seçili olduğu sürece yaratılan her nesnenin veya yapılan her değişikliğin aktif öneriye dahil olacağıdır. Şimdi çatı önerilerinden teras çatıyı kabul ettiğimizi düşünelim. Bunun altında hangi cephe daha iyi durur? Yapmamız gereken çok kolay. İki perspektifi de yan yana ekrana getirelim. İki perspektifte de cephelerden öncelikli (primary) olan öneri görüntüleniyor. Soldaki perspektifte Cephe önerisi 2 yi ve sağdakinde de Çatı önerisi 2 yi seçelim. (Bkz. Şekil 19) Böylece çalışmanın sonuna geldik. Acaba hangi önerileri kabul edip yolumuza devam etsek? (Bkz. Şekil 20)Bu arada aklımızdan çıkarmamamız gereken en önemli konu ise Revit in veritabanında tuttuğu bu bilgiler sayesinde diğer görünümlerde de farklı alternatiflerin kullanılabilmesidir. Ör. Sol cephe görüntüsünü açıp Visibilty/Graphic diyalog kutusundan hangi önerileri istiyorsak seçebiliriz. (Bkz. Şekil 21) Hatta metraj listelerinde bile istenilen öneriler için metrajlar görüntülenebilir. (Bkz. Şekil 22) Şekil 19 7
Şekil 20 Şekil 21 Şekil 22 Çalışmaya bu şekilde devam edebileceğimiz gibi, diyelim ki önerilerden birisine karar verildi ve artık diğer önerilere ihtiyaç duyulmuyor. Bizim cephe ve çatı için tasarladığımız önerilerden Çatı önerisi 2 ve Cephe önerisi 2 yi (Bkz. 8
Şekil 20) asıl tasarım kararımız olarak kabul edelim. Bu önerilerin öncelikli (primary) hale getirilmesi gereklidir. (Bkz. Şekil 23) Böylelikle, tüm yeni dokümanlarda bu önerilerin kullanılacağını belirtilmiş olur. Şekil 23 Diğer önerileri silmek istersek, çatı ve cephe alternatifleri setlerini seçip Accept Primary komutu ile öncelikli (primary) tasarım alternatiflerini kabul edip çalışmaya son vermiş oluruz. (Bkz. Şekil 24) Bu sırada Revit bize diğer öneriler için yapılan nesnelerin silineceği uyarısını verir ve yes ile onayladığımızda, Design Options penceresinde oluşturduğumuz tüm öneriler silinir. Seçilen ve kabul edilen öneriler ise artık ana modelin bir parçası haline gelir ve çalışmaya bu şekilde devam edilir. Şekil 24 Tasarım alternatiflerini bir ofisin kat planlarında açık ve kapalı ofis yerleşimleri için yaptığımızı düşünelim. Autodesk Revit Design Options sistemi ile bu önerileri bir paftada toplayıp müşteriye perspektif, plan, kesit, görünüş, metraj listeleri vb. tüm dokümantasyonla yapabilme gücünü elde ederiz. (Bkz. Şekil 25) Bu ve benzeri çalışmalar hem tasarımcı olarak bize hem de müşterilerimize, karar vermede geçirdiğimiz süreçte doğru, hızlı ve en hesaplı çözümleri yaratmamıza olanak vermiş olur. 9
Şekil 25 Yukarıdaki teknik doküman, sizlere çalışmalarınızda yardımcı olmak üzere hazırlanmıştır. SAYISAL GRAFİK ve/veya Autodesk, yukarıdaki teknik dokümanda verilen bilginin, ipucunun, yüklemenin, yazılım yenilemesinin (service pack) ve öğretici makalenin, doğru bir şekilde yüklenebileceğini ve uygulanabileceğini garanti etmez. SAYISAL GRAFİK ve/veya Autodesk, teknik dokümanlarda anlatılanların sizin tarafınızdan uygulanması sonucu doğabilecek direkt ve dolaylı zararlardan sorumlu değildir. Teknik doküman içerikleri, haber verilmeksizin değişikliğe uğrayabilir. Yukarıda adı geçen Autodesk ürünleri, Autodesk Inc.'in tescilli markalarıdır ve tüm hakları Autodesk Inc.'e aittir. Yukarıda adı geçen Microsoft ürünleri, Microsoft Inc.'in tescilli markalarıdır ve tüm hakları Microsoft Inc.'e aittir. Yukarıda adı geçen diğer ürünler, üretici şirketlerinin tescilli markalarıdır ve tüm hakları üretici şirketelerine aittir. SAYISAL GRAFİK, SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nin tescilli markasıdır. SAYISAL GRAFİK, Autodesk Inc. ürünlerinin Türkiye dağıtıcısıdır. 10