Üst menüden Oluştur (Dikdörtgen Şekiller Oluştur) komutuna giriniz. Sağdaki diyalog kutusu ekranda çıkacaktır.

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. 6.1. KONTUR (PROFİL ÇEVRESİ) İŞLEME: 6.1.1. Geometri Oluşturma (Create Komutu) : Bu bölümde, basit bir geometri (CAD) oluģturmak, bu geometri üzerinde KONTUR ĠġLEME operasyonlarının yapılabilmesi için buna ait takım yolu (CAM) oluģturmak ve NC Program hazırlamak gösterilecektir. Lütfen, aģağıdaki komutları sıra ile aynı Ģekilde uygulayarak KONTUR (Profil Çevresi) iģlemini yapabilmek için çiziminizi oluģturunuz. Üst menüden Oluştur (Dikdörtgen Şekiller Oluştur) komutuna giriniz. Sağdaki diyalog kutusu ekranda çıkacaktır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 262

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Yukarıdaki iģlemleri sırası ile takip edip yukarıdaki diyalog kutusuna uyguladıktan sonra boyutları X=100mm ve Y=50mm olan aģağıdaki dikdörtgen Ģekil ekranda belirir. Dikdörtgenin referans (Base Point) noktası için aģağıda görüldüğü gibi AutoCursor çubuğunda X=0mm, Y=0mm ve Z=0mm değerlerini girip Enter e basınız. AĢağıdaki dikdörtgen Ģekil, ekranda sol alt köģesi 0,0,0 değerlerinde belirir. Mouse ile buraya tıklayın Şekil 6.1: Dikdörtgen (100,50) Not: Eğer ekranda bir Ģey görünmüyorsa, lütfen Alt+F1 e basınız. Bu dikdörtgenin sağ üst köģesine R=20mm. olan bir RADYÜS oluģturalım. Bunun için, Üst Menü den Oluştur a (Create) ve sonra Radyüs e (Fillet) giriniz. (Bu menüler için, Bakınız: Draft Eğitim Manüeli ). Bu durumda aģağıdaki menü ekranda belirir. Buradan Radyüs Elemanlar komutunu seçiniz. Yukarıdaki menüden Fillet i seçince, aģağıdaki çıkan kutucuğa KöĢe Radyüs değerini görüldüğü gibi 20 mm. olarak giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 263

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Enter e bastıktan sonra, bu sayfada yukarıda Ģekilde görüldüğü gibi Mouse ile radyüs (Fillet) oluģturmak istediğiniz köģeye tıklayınız. 20mm. lik köģe radyüsü otomatik olarak sistem tarafından çizilecektir ve Ģekil aģağıdaki gibi ekranda görülecektir. Şekil 6.2: Dikdörtgen (100,50 ve Radyüs 20 mm). Lütfen Mastercam in üst tarafındaki ikonları (aģağıda görüldüğü gibi) kullanarak görüntüyü üstten görünüģten İzometrik Görünüş olarak değiģtirin. Bu durumda Ģekli perspektif olarak daha iyi görüp iģleme imkânı doğar. P1 Şekil 6.3. Ġzometrik görünüģ. 6.1.2. Geometriyi Bilgisayarın Sabit Diskine (Hard Diske) Kayıt Etmek (Saklamak) Yukarıda oluģturmuģ olduğumuz Geometriyi (Dikdörtgen ġekli), bilgisayarın sabit diskine kayıt ederek saklanması için aģağıdaki aģamaları aynen uygulayınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 264

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Ġlk olarak Üst Menü den (Pull Down) Dosya (File) komutuna giriniz. Bu menüden Farklı Kaydet (Save As) komutuna giriniz. Sonra aģağıdaki menü ekranda belirecektir. Bu menüde Dosya adı : karģısına oluģturmuģ olduğunuz geometriye (çizime) vermek istediğiniz ismi giriniz. Burada aģağıda görüldüğü gibi KONTUR1 adı verilmiģtir. Sonra Tamam a ( ediniz. ) basıp geometriyi bilgisayarınıza KAYIT 6.2. TAKIMYOLU, KONTUR (PROFİL ÇEVRESİ) İŞLEME: Yukarıda geometrisini oluģturduğumuz köģe radyüslü dikdörtgenin çevresi KONTUR dolaģarak iģlemek için lütfen, aģağıdaki iģlem sırasını takip ediniz. Ġlk olarak Üst Menü deki Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler komutuna giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 265

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Sonra, yine Üst Menü den Takım yolu, Kontur (Contour toolpath) komutunu seçiniz. Sonra PROFĠLĠ TANIMLAMAK için aģağıdaki menü ekranda belirecektir. Bu menüden Zincir (Chain), Pencere (Window), Poligon (Polygon) veya Alan ı (Area) seçerek profili gösterin veya DİREKT MOUSE ile P1 noktasını tıklayarak zinciri seçin. Soldaki menüden Zincir i (Chain) seçip aģağıdaki Ģekilde gösterildiği gibi Mouse ile P1 noktasına tıklayınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 266

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. P1 Şekil 6.4 : Seçim yapılmıģ profilin Ġzometrik Görüntüsü. Profili tanılayıp Tamam a ( ) basınca aģağıdaki KONTUR ĠĢlemine ait Takım Parametreleri menüsü ekranda çıkacaktır. 6.2.1. Takım parametreleri (Tool parameters) : Bu bölümde, öncelikle iģleme yapılacak takım seçimi ve bununla ilgili ayarlar yapılır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 267

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Bu menüdeki parametreleri sırasıyla aşağıdaki şekilde tek tek inceleyelim. Takım adı / (Tool name) : Takım adı demektir. Burada çıkan takım adı ve açıklaması takım kütüphanesinde kayıt edilmiģ olan takıma ait isim ve tanımlamadır. Takımı kütüphaneden seçince, seçilen takıma ait isim otomatik olarak bu kısımda belirmektedir. Takım no / (Tool #) : Takım numarasıdır. Bu numara tezgâh magazinindeki numaradır. Buraya ne yazılmıģ ise NC programında da aynı numara çıkar. Örneğin: 1 yazılırsa T1, 5 yazılırsa T5 olarak NC programda çıkar. Magazin no / (Head #) : Takımın magazinde diziliģi sırasındaki numarasıdır. Boy ofseti / (Len. Offset) : Takım BOYU ofset numarasıdır. NC programda H olarak çıkar. Buraya 4 yazılırsa NC programda H4 çıkar. (NC Programda G43, G44 ile birlikte kullanılır.) Çap ofseti / (Dia. Offset) : Takım ÇAPI ofset numarasıdır. NC programda D olarak çıkar. Buraya 41 yazılırsa NC programda D41 çıkar. (NC Programda G41, G42 ile birlikte kullanılır.) Takım çapı / (Tool dia) : Kullanılan takımın ÇAPI dır. Birimi mm. dir. Köşe radyüsü / (Corner radius) : Takım ucu köģe radyüsüdür. Takım Düz Ağız ise bu SIFIR olur; Küresel takım ise, takım yarıçapına eģit olur veya arada bir değer alır. Soğutma / (Coolant) : Soğutma suyunu AÇMAK ve KAPATMAK için kullanılan parametredir. İlerleme hızı / (Feed rate ) : Doğrusal (Ġlerleme) kesme hızıdır. Birimi mm/dakika dır. Dalma hızı / (Plunga rate) : Takımın malzemeye dalma hızıdır. Birimi mm/dakika dır. İş mili hızı / (Spindle speed) : ĠĢ mili devir sayısı, birimi devir/dakika dır. Geri kaçma / (Retract rate) : Takımın malzemeden çıkma, geri sıçrama hızıdır. Birimi mm/dakika dır. Takım değiştirme / (Force tool change) : Aynı takım kullanılmıģ olsa bile ardı ardına olan operasyonlarda Takım değiģtirmeyi sağlar. Hızlı Geri kaçma / (Rapid Retract) : Takımın malzemeden çıkma, geri sıçrama hızını, boģta hızlı olmasını sağlar. Açıklama / (Comment) : Kullanılan operasyona ait gerekli açıklamaları yazmaya yarayan açıklama kutusudur. Buraya yazılan tüm açıklamalar NC programda, program numarasından hemen sonra parantez içerisinde yazılır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 268

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Opsiyonlar için Mouse sağ butonu / (Right-click for options) : Mouse sağ butonuna basınca aģağıdaki seçenekler ekranda çıkar. Buradaki komutlar: Yeni takım oluştur / (Create new tool) : Yeni takım oluģturur. Takımı düzenle / (Edit tool) : Takımı düzenler. Açılı tutucu seç / (Get angled head) : Açılı takım seçer veya tanımlar. Bakış / (View) : Takımın, takım parametreleri sayfasındaki pencerede nasıl görüneceğini tanımlar. GeniĢ (büyük, Large) sembol, küçük (Small) sembol veya detaylı olabilir. Takım adını düzenle / (Arrange tools) : Takım adını takım numarasına göre veya alfabetik sıraya göre dizer. Operasyon getir / (Import operations) : Hafızada önceden tanımlanmıģ ve kayıt edilmiģ bir iģleme operasyonunu kullanmak üzere operasyon yöneticisine getirir ve gerekli parametre değiģikliklerinden ve geometri tanımlamadan sonra kullanabilirsiniz. İlerleme hızı hesabı / (Feed speed calculator) : Takımın malzemeye göre kesme ilerleme hızını hesaplar. Hazır dosyaya parametreleri kaydet / (Save parameters to defaults file): Hazır dosyaya parametreleri daha sonra yine benzer Ģekilde kullanmak üzere kaydetmeyi sağlar. Hazır dosyadan parametreleri yükle / (Reload parameters from defaults file): Hazır dosyadan kullanmak üzere parametreleri ekrana yükletir. Parça sıfırı-g92 / (Home pos...) : Ġġ PARÇASI SIFIRINI, tezgâhın referans noktasına göre olan uzaklığını gösteren değerdir. NC Programda buraya yazılan X, Y ve Z değerleri G92 komutu ile birlikte çıkar. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 269

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Eğer yukarıdaki gibi X0, Y0 ve Z0 yazılmıģ ise, NC programda bu satır N... G92 X0.0 Y0.0 Z0.0 Ģeklinde çıkar. Referans Noktası / (Ref. Point) : Referans Noktası Kesmeye baģlama ve Durma noktasının koordinatlarıdır. Takım profilin çevresini dolaģıp kesmeye baģlamadan önce Referans noktasına gelir, kesme iģlemi tamamlanınca da yine referans noktasına giderek durur. BaĢlama ve Durma noktaları birbirinden farklı olabilir. Döner tabla / (Rotary axis...) : Döner Tabla Ekseni. Tezgâhın döner tablası varsa, yapılan profil iģlemeye ait takım yolunu DÖNER TABLA kullanarak bir parça üzerinde 4. EKSEN olarak iģlemek için kullanılan fonksiyondur. AĢağıda Ģekilde görüldüğü gibi dönme eksenine ait parametreler mevcuttur. Bunların doğru olarak girilmesi gerekir. Bu parametreler kitabın DÖNER TABLA (4. Eksen) bölümünde detaylı olarak anlatılmıģtır, lütfen oraya bakınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 270

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Düzlemler / (Planes) : Takım Düzlemi ve Konstrüksiyon Düzleminin tanımlandığı parametredir. Burada takımın hangi düzlemde çalıģtığını göstererek tezgâhın dikey mi yoksa yatay bir makine mi olduğunu tanımlamıģ olduğunuz gibi hangi düzlemlerde iģleme yaptığını da belirlersiniz. Ayrıca, bu düzlemlerdeki iģ parçası sıfır noktaları yine bu menüden X, Y ve Z koordinatları girilerek tanıtılabilir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 271

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Yardımcı değerler / (Misc. values...) : Tezgâh iģ parçası sıfırının hangi adreste olduğu (G54, G55,... G59) veya programlamanın Mutlak mı, yoksa Eklemeli mi olacağının tanıtıldığı veya Takım değiģtirme noktasının hangi komutta olduğunun v.s. gibi parametrelerin tanıtıldığı kısımdır. Bu komuta girince ekranda aģağıdaki Ģekilde görülür. 6.2.2. Kontur parametreleri (Contour parameters) : Kontur Takımyolu penceresinin üst kısmında, Kontur parametrelerine basınca aģağıdaki KONTUR ĠĢlemine ait Kontur parametreleri menüsü ekrana gelecektir. Bu kısımda, genel olarak takımın iģ parçasına yaklaģma değerleri, en son iģleme derinliği, bu iģlem sırasında alacağı paso miktarı, kontur gezilirken takımın radyüs telafisi, finiģe bırakılacak pay ve kontur iģleme tipleri (standart, rampa vs.) gibi parametreler ayarlanır. Takımyollarında birinci pencere olan Takımyolu parametreleri, diğer yöntemlerde de olan ortak penceredir. Ġkinci pencere ise genel olarak o iģlem tipinin özelliklerini içeren kısım olarak da bilinir. Kontur parametreleri penceresinde görüldüğü gibi takımın iģ parçasına yaklaģma değerleri örnek Ģekil üzerinde belirtilmiģtir. Buradaki mesafe renklerinden turkuaz renklerinin ilerleme hızını (feed rate, G1); sarı renklerin de boģta hareketleri (rapid, G0) gösterdiğini belirtmek Ģekli daha iyi anlamak açısından önemlidir. Buradaki parametreleri kısaca açıklayalım: Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 272

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Güvenli Z mesafesi / (Clearance) : Yukarıdaki Ģekilde de görüldüğü gibi bu parametre Z ekseninde takımın güvenli olarak herhangi bir yere (iģ parçası, bağlama aparatları v.s.) çarpmadan HIZLI olarak hareket ettiği Z mesafesinin tanımlandığı parametredir. Bu parametredeki değer mutlak veya eklemeli olarak verilebilir. Mutlak / (Absolute) : ĠĢ parçası SIFIR noktasına göre verilen değerlerdir. Eklemeli / (Incremental) :Takımın o anda bulunduğu koordinat değerlerine EKLEMELĠ olarak gideceği noktayı gösteren değerlerdir. Geri Kaçma / (Retract) : Yukarıdaki Ģekilde de görüldüğü gibi bu parametre takımın Z ekseninde kesme hızı ile yukarı çıktıktan sonra, ayrıca HIZLI olarak yine Z ekseninde yukarıya çıkacağı mesafesinin tanımlandığı parametredir. Mutlak veya Eklemeli girilebilir. Kesmeye başla / (Feed plane) : Bu parametre de takımın Z ekseninde iģ parçasına HIZLI yaklaģacağı değerdir. Bu noktadan sonra takım kesme hareketi ile iģ parçasına dalarak talaģ kaldırmaya baģlar. Burada dikkat edilecek husus, takım hızla hareket ettiği için iģ parçasına çarpmaması gerekir. Bu parametredeki değer de mutlak veya eklemeli olarak verilebilir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 273

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Yüzeydeki paso / (Top of stock) : ĠĢ parçasının üst yüzeyinde mevcut olan kaba temizlik pasosunun miktarını gösterir. Aynı zamanda kesme iģlemine nereden baģlayacağını gösteren değerdir. Elektrik kesilmesi gibi nedenlerle belli bir derinlikte iģlenen parça kalan yerden tekrar iģleneceği zaman iģlemeye baģlanılacak koordinat değeri yüzeydeki paso parametresine yazılır. Bu parametredeki değer de mutlak veya eklemeli olarak verilebilir. Derinlik / (Depth) : ĠĢlenecek PROFĠLĠN derinliğini gösterir. Z eksenindeki toplam derinlik mesafesidir. Bu parametredeki değer de mutlak veya eklemeli olarak verilebilir. Radyüs Telafisi Tipi : Takım yarıçapını hesaplara katarak kaydırmak suretiyle telafi etmek ve/veya takımdaki aģınma miktarını telafi etmek için Mastercam in kullanıcılarına sunduğu geliģmiģ bir fonksiyondur. Menünün altında aģağıdaki seçenekler vardır. Bu seçenekleri sırasıyla açıklayalım. Bilgisayar : Bilgisayar ile Telafi de Takım hareket ettiği zaman takım yolu, takım yarıçapı kadar kaydırılır. Bu iģleme kesici takım (cutter compensation) telafisi adı verilir. Bu uç kaydırmadaki radyüs kadar kaçma mesafesini bilgisayar (MasterCAM Programı) otomatik olarak hesaplar ve NC kodlara bu telafi mesafesini ekler. Bu durumda kontrol sistemindeki telafi komutları (G41/G42) NC programda çıkmaz. Not : AĢağıdaki parametreden Radyüs Telafi Yönü nü Sağ dan veya Sol dan olmak üzere seçmek gereklidir. Hesaplama bu seçim yönüne göre yapılır. Kontrol : Mastercam kontrol sistemindeki telafi komutları (G41/G42) NC programı çıkarır. Bu durumda Uç kaydırma telafini hesaplamaz. Aşınma (Wear) : Mastercam hem uç kaydırma telafisini hesaplar hem de kontrol sistemindeki telafi komutları (G41/G42) NC programı çıkarır. Yani, bu durumda yukarıda açıklanan Bilgisayar ve Kontrol seçenekleri sanki her ikisi de seçilmiģ gibidir. Bu sayede operatör takım aģınmasını kontrol sisteminden ayarlayabilir. Seçilen takım çapı (boyutu) ile aģınmıģ takımın bilemeden sonraki çap (boyutu) farkı kontrol sistemine negatif sayı olarak girilir. Bilgisayardaki telafi yönü ile kontrol sistemindeki telafi yönü aynıdır. Ters Aşınma (Reverse Wear) : Mastercam hem uç kaydırma telafini hesaplar hem de kontrol sistemindeki telafi komutları (G41/G42) NC programı çıkarır. Yani, bu durumda yukarıda açıklanan Bilgisayar ve Kontrol seçenekleri sanki her ikisi de seçilmiģ gibidir. Bu sayede operatör takım aģınmasını kontrol sisteminden ayarlayabilir. Seçilen takım çapı (boyutu) ile aģınmıģ takımın bilemeden sonraki çap (boyutu) farkı kontrol sistemine negatif sayı olarak girilir. Bilgisayardaki telafi yönü ile kontrol sistemindeki telafi yönü terstir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 274

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Kapalı (Off) : Mastercam hesaplama yapmaz, programı direkt geometri üzerinden yapar ve kontrol sistemindeki telafi komutları (G41/G42) NC programı da çıkarmaz. Radyüs Telafisi Yönü : Takım yarıçapını hesaplara katarak kaydırmak suretiyle telafi ederken ve/veya takımdaki aģınma miktarını telafi ederken kullanılan telafi yönüdür. Radyüs Telafi Yönü nü Sağ dan veya Sol dan olmak üzere seçmek gereklidir. Hesaplama ve/veya kontrol sistemindeki telafi komutu bu seçim yönüne göre yapılır. Uç telafisi : Takımın kesme iģlemlerini ucuna göre veya merkez noktasına göre yapması bu parametre ile düzenlenir. Takım Yolu Kesişmesi : Mastercam eğer, iģlemeler sırasında XY eksenlerinde takım yolları üst üste gelecek Ģekilde bir hesaplama yaparsa bunu elde etmek için bu fonksiyonun kapalı olması; ancak herhangi bir sorun (makinenin alarm verip durması gibi) teģkil ediyorsa bu fonksiyon tuģunun seçili olması gerekir. XY de Finiş Payı : ĠĢlemin en sonunda XY eksenleri doğrultusunda bırakılacak malzeme payıdır (Birimi mm dir). Bu pay, genellikle finiģ iģlem (nihai) için veya taģlama için bırakılır. Z de Finiş Payı : ĠĢlemin en sonunda Z ekseni doğrultusunda bırakılacak malzeme payıdır (Birimi mm dir). Bu pay, genellikle finiģ iģlem (nihai) için veya taģlama için bırakılır. Kontur Tipi / (Contour type) : 2D iģlenecek kontur iģleme tipini belirler. Seçenek olarak alttaki menüden de görüleceği gibi 2D, 2D pah, Rampa ve Kalanı iģle olmak üzere seçenekler vardır. 2D : Standart 2 ½ Eksen iģleme çeģididir. 2D Pah : Özel pah takımlarıyla Pah oluģturma parametresidir. Rampa : OluĢturulacak konturun derinliğine rampalı olarak daldıktan sonra kontur iģlemeye devam eder. Sabit bir kesme derinliğindense verilen değere göre son derinliğe 3 eksende iner. Kalanı işle : Büyük yarıçaplı takımla iģlenmeden kalan yerlerin küçük yarıçaplı takımla iģlenmesini sağlar. Oscillate: Özellikle kesme iģlemlerinde kesici ağızın aģınması önlemek için geliģtirilmiģ salınım hareketi yaparak kontur iģleme çeģididir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 275

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Yanal Pasolar / (Multi Passes) : pasolar düzenlenir. Kontur iģleme sırasında alınacak yanal Kaba pasoda alınacak yanal paso sayısıdır. Yanal kaba paso miktarıdır (mm). Finiş pasoda alınacak yanal paso sayısıdır. Yanal finiş paso miktarıdır (mm). Finiş paso tüm derinliklerde mi, yoksa son derinlikte mi alınsın. Takımın yukarı çıkıp çıkmamasını sağlayan parametre. Kesme Derinliği : ĠĢlenecek PROFĠLĠN Z eksenindeki derinlik pasolarını ve derinlik pasoları ile ilgili parametreleri tanımlar. AĢağıdaki gibi bir menüye sahiptir. Maks. Kaba pasolar : Kaba pasoda Z ekseninde alınan paso miktarıdır (mm). Finiş Paso sayısı : FiniĢ paso adedidir, nihai finiģ sayısıdır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 276

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Finiş paso adımı : FiniĢ kesimde alınacak paso miktarıdır (mm). Derinlik paso sırası: FiniĢ pasonun son derinlikte mi yoksa bütün derinliklerde mi alınması gerektiği iģaretlenir. Takımı Kaldırma : ĠĢleme sırasında takımın kaldırılıp kaldırılmamasının belirlendiği seçenektir. ĠĢaretlenmesi halinde takım her kontur dolaģmadan sonra geri kaçma mesafesine çıkmadan yoluna devam eder. Kontur iģlemi bittiği zaman parçanın Ģekline göre, baģka bir kontur iģlemek için geri kaçma mesafesine çıkar. Alt Program : ĠĢleme sırasında (açılı kenarlar hariç) takım hep aynı X- Y koordinatlarında hareket ediyorsa, sadece Z koordinatında değiģiklik oluyorsa bu seçenek iģaretlenmelidir. Makinaya gönderilen programın POST unda hep aynı X-Y ler tekrarlanmaz, sadece Z deki değeri yazılarak programın aģırı uzun olması engellenir. Açılı Kenar : OluĢturulan konturun belli bir açıya sahip olmasını sağlar. Açılı iģleme yapılacağı için derinlik pasolarının küçük olmasına dikkat etmek gerekir. Alttan Çıkart : Kontur iģlerken iģ parçasının altından takımı fazla çıkartma ihtiyacı söz konusu olduğunda bu komut kullanılır. Takımın alttan çıkartılacağı mesafe aģağıdaki menüde görüldüğü gibi girilir. Giriş/Çıkış: Bu parametre ile takımın direkt olarak parça üzerine dalması engellenir. ĠĢlenecek olan parçanın dıģından bir noktadan parça iģlenmeye baģlanır, paso bitince isteğe göre yine parçanın dıģına çıkarak iģlemeye devam edilir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 277

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Filtrele : Takım yolu çıkarılırken, takım yolu hareketleri kesme toleransına bağlı olarak tasarımın durumundan dolayı çok küçük hareketlerden meydana gelir. Bu kısa hareketler, son iģlemci (postprosesör) den geçirilip NC programı çıkartılınca çıkan NC programa aynen kısa hareket komutları olarak yansır. Bunun neticesi olarak da CNC tezgâhlara bu hareket çok sık dur-kalk Ģeklinde yansır ve tezgâh titreģimli hareket etmeye baģlar. Filtrele fonksiyonu ile verilen filtreleme toleransı dahilinde bu kısa hareketlerden geçen daha büyük ve daha tatlı geçiģli hareketler otomatik oluģturulur. Böylece hem tezgâh titreģim yapmaz hem de parça daha düzgün çıkar ve takım ömrü uzar. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 278

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Bağlama yeri : ĠĢ parçası bağlama pabuçları veya aparatları ile bağlanmıģ ise, KONTUR iģlerken takımın bu bağlantı elemanlarına çarpma ihtimali varsa, Bağlama Yeri komutu kullanarak takımın çarpmasını engelleriz. Yine aynı komut ile daha sonradan bu bölgeleri parçayı baģka bir yerden bağlamak kaydı ile iģleyebilirsiniz. Birden fazla bağlama yeri tanımlanabilir ve bu yerleri istediğimiz yere daha sonradan da taģıyabilirsiniz. Bu bölgelerden takım geçerken boģta hızlı hareket kullanıldığı gibi ilerleme hızı ile geçiģ kullanılabilir. Bu komuta ait menü aģağıdaki gibidir. Menüdeki değerleri girince takım yolu aģağıdaki gibi çıkar. Şekil 6.5. Bağlama yeri kullanarak elde edilen takım yolu. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 279

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Yukarıdaki tüm parametreler, tablolarda girilen değerlerin aynısı olarak girilirse, Tamam a basınca TAKIM YOLU aģağıdaki Ģekilde görülür. Şekil 6.6 : Kontur ĠĢleme için Takım Yolunun izometrik görüntüsü. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 280

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. 6.2.3. Takım Yolu Simülasyonu (Canlandırma) : Takım yolu Simülasyonu nun Tel kafes olarak (Backplot ile) yapılması için lütfen aģağıdaki komutları sırasıyla giriniz. AĢağıdaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile veya Mouse ile simülasyon yapmak istenen operasyonu seçiniz. Yukarıdaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile seçilen operasyonu simüle et (Canlandır) komutunu seçiniz. Canlandır ı seçince aģağıdaki komut düğmeleri ekranda görünecektir. Çizdir/Çalıştır seçeneği Simülasyon hız ayarı Sonraki durma noktası Bu düğmelerden 1. düğmeyi (Play düğmesi) seçince takım yolu Canlandırma (simülasyonu) aģağıdaki gibi ekranda tel kafes olarak görünecektir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 281

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Şekil 6.7 : Kontur ĠĢleme için takım yolu tel kafes canlandırması (Simülasyonu). Takım yolu Simülasyonu nun KATI olarak (Bu fonksiyon Mill Entry Modülünde YOK) yapılması için lütfen aģağıdaki komutları sırasıyla giriniz. AĢağıdaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile veya Mouse ile simülasyon yapmak istenen operasyonu seçiniz. Yukarıdaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki seçilen operasyonun katı simülayonu yapılır. komut düğmesi ile Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 282

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Katı simülasyon (Canlandır) seçince aģağıdaki komut düğmelerini içeren menü ekranda görünecektir. Çalıştır Düğmesi Tutucuyu Göster Düğmesi Simülasyon hız ayarı Durma Seçenekleri KATI Simülasyon seçenekleri (Ayarları) Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 283

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Yukarıdaki menüden Seçenekler ve Ayarlar düğmesi aģağıdaki parametreleri ayar menüsü ekranda görünecektir. ni seçince Buradan Blok_kütük seçeneğini ve yukarıda yazılı olan min. ve maks. Sınırları yazıp Tamam a basınız. Sonra (ĠĢle düğmesini) seçince iģ parçasının ekranda KATI simülasyon Ģeklinde iģlendiği görünecektir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 284

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Şekil 6.8. Kontur ĠĢleme için takım yolu KATI canlandırması (Simülasyonu). 6.2.4. NC Kodu Üretici (POST) : Elde etmiģ olduğunuz takım yollarını NC koduna dönüģtürmek için Takım Yolları Yöneticisindeki (Post_NC Kodu Üret) düğmesini seçiniz, NC Kodu Üretici POST menüsü aģağıdaki Ģekilde ekranda çıkacaktır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 285

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. NC dosya yı aktif (ok iģareti koyun) yapın ve NC programı görmek veya değiģiklik yapabilmek için Düzelt i aktif (ok iģareti koyun) yapın sonra Tamam a basınız. AĢağıdaki kayıt menüsü açılacaktır. Buraya NC dosya adını yazınız ve sonra Kaydet (Save) komutuna basınız. Kaydet dediğimiz zaman aynı isim altında zaten bir takım yolu dosyası varsa aģağıdaki açıklama menüsü ekranda belirir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 286

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Eğer Evet e (Yes) basarsanız, eski dosyayı siler ve aynı isim altında mevcut TAKIM YOLU nu bilgisayarın Hard Diskine kayıt eder. Evet dediğimiz zaman aģağıdakine benzer NC PROGRAM, MasterCAM Editör ünde otomatik olarak görüntülenir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 287

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Yukarıdaki profile ait olan programı ve Tezgâhı çalıģtırmak için gerekli olan NC programı elde edilmiģ oldu. 6.3. Uygulama Örnekleri: Örnek 1 : Lütfen, aģağıdaki komutları sıra ile aynı Ģekilde uygulayarak ÇOKLU KONTUR (Profil Çevresi) iģlemesini yapınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 288

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Şekil 6.8. Çoklu Kontur iģlemeye ait iģ parçası. Lütfen, yukarıdaki Ģekli Kontur boģaltmak için çiziniz veya çizim dersinde yapıp kaydettiğiniz uygulama1.mcx dosyasını ekrana yükleyiniz. Takım yolları Kontur Kontur Frezeleme iģlemi yapılacak profilleri tanıtmak için Zincir seçim menüsünden zincir seçim komutunu seçip aģağıdaki Ģekilde görülen P1, P2 ve P3 noktalarını Mouse ile gösteriniz. Ok yönlerinin aynı yöne bakmasına dikkat ediniz. Şekil 6.9. Kontur ĠĢlemede Zincir seçim noktaları Profilleri tanımlayıp Tamam a basınca Kontur iģlemine ait takım parametreleri menüsü ekrana çıkacaktır. Takım Parametreleri (Tool Parametres) menüsünden takıma ve kesmeye ait parametreleri düzenleyiniz. Kesici takıma ait bilgileri aģağıdaki gibi doldurunuz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 289

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Kontur Parametrelerini aģağıdaki Ģekilde düzenleyiniz. Radyüs telafisini Tipi : Kapalı tutunuz. Bu durumda, seçilen sınırlar üzerinde takım frezeleme iģlemini yapacaktır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 290

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Kesme derinliği 10 mm yi 3 adet 3 mm kaba paso ve 1 adet 1 mm ince paso (finiģ) ile almasını aģağıdaki kesme derinliği menüsünde giriniz. Bu iģlemleri yaparken takımı kaldırmaması için Takımı kaldırma yı aktif yapınız. Ġnce (finiģ) pasoyu da kontur ile alsın, yani kontur değiģtiğinde ince paso da alınmıģ olacak. Yukarıdaki tüm parametreleri girince ve Tamam a basınca TAKIM YOLU aģağıdaki Ģekilde görülür. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 291

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Şekil 6.10. Çoklu Kontur ĠĢlemede Takım Yolu Soldaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile seçilen operasyonu katı simüle et (Canlandır) komutunu seçiniz. Katı simülasyon u (Canlandır) seçince ekranda çıkan menüden Seçenekler ve Ayarlar düğmesi ni seçiniz. Buradan da köģeleri seçiniz komutu ile Mouse u kullanarak Blok_kütük ün solalt ve sağ-üst sınırlarını ekranda gösteriniz ve Tamam a basınız. Sonra (ĠĢle düğmesini) seçince iģ parçasının ekranda KATI simülasyon Ģeklinde iģlendiği görünecektir. Şekil 6.11. Çoklu Kontur ĠĢlemede KATI Takım Yolu Örnek 2 : Lütfen aģağıdaki komutları sıra ile aynı Ģekilde uygulayarak, ÇOKLU KONTUR (Profil Çevresi) ile AÇILI DUVARLARIN iģlemesini yapınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 292

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Şekil 6.12. Çoklu Kontur ve AÇILI Duvarları iģlemeye ait iģ parçası. Lütfen, yukarıdaki Ģekli Kontur boģaltmak için çiziniz veya çizim dersinde yapıp kaydettiğiniz uygulama2.mcx dosyasını ekrana yükleyiniz. Takım yolları Kontur Kontur Frezeleme iģlemi yapılacak profilleri tanıtmak için Zincir seçim menüsünden zincir seçim komutunu seçip aģağıdaki Ģekilde görülen P1 ve P2 noktalarını Mouse ile gösteriniz. Ok yönlerinin FARKLI yöne bakmasına dikkat ediniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 293

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Şekil 6.13. Kontur ĠĢlemede Farklı yönde Zincir seçim noktaları. Profilleri tanımlayıp Tamam a basınca Kontur iģlemine ait takım parametreleri menüsü ekrana çıkacaktır. Takım Parametreleri (Tool Parametres) menüsünden takıma ve kesmeye ait parametreleri düzenleyiniz. Kesici takıma ait bilgileri aģağıdaki gibi doldurunuz. Kontur Parametrelerini aģağıdaki Ģekilde düzenleyiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 294

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Radyüs telafisini Tipi : Kapalı tutunuz. Bu durumda, seçilen sınırlar üzerinde takım frezeleme iģlemini yapacaktır. Kesme derinliği 10 mm yi adet 3 mm kaba paso ve 1 adet 1 mm ince paso (finiģ) ile almasını aģağıdaki kesme derinliği menüsünde giriniz. Bu iģlemleri yaparken takımı kaldırmaması için Takımı kaldırma yı aktif yapınız ve bu profilleri 15 derece açılı iģlemesi için Açılı kenarlar segmesini aktif yapıp Kenar açısına 15 yazınız. Ġnce (finiģ) pasoyu da kontur ile alsın. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 295

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Yukarıdaki tüm parametreleri girince ve Tamam a basınca TAKIM YOLU aģağıdaki Ģekilde görülür. Şekil 6.14. Çoklu Kontur ĠĢlemede Takım Yolu. Soldaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile seçilen operasyonu katı simüle et (Canlandır) komutunu seçiniz. Katı simülasyon (Canlandır) seçince ekranda çıkan menüden Seçenekler ve Ayarlar düğmesi ni seçiniz. Buradan da köģeleri seçiniz komutu ile Mouse u kullanarak Blok_kütük ün sol-alt ve sağ-üst sınırlarını ekranda gösteriniz ve Tamam a basınız. Sonra (ĠĢle düğmesini) seçince iģ parçasının ekranda KATI simülasyon Ģeklinde iģlendiği görünecektir. Şekil 6.15. Çoklu Kontur ve Açılı duvar ĠĢlemede KATI Takım Yolu. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 296

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Örnek 3 : Bu örnekte farklı Kontur ĠĢlemi tipleri gösterilecektir. Lütfen, aģağıdaki örneği sırasıyla takip ederek uygulayınız. 1. Adım: Öncelikle Mastercam de yeni bir sayfa açınız. Dosya > Yeni komutunu tıklayınız. 2. Adım: KöĢelerde 5 mm. lik radyüsü olan ve 140 mm. ye 80 mm. merkezi orijinde olacak Ģekilde bir dikdörtgen çiziniz. OluĢtur > Dikdörtgen ġekiller OluĢtur komutunu seçiniz. AĢağıdaki gibi pencereye düzenleyip merkez noktayı orijin olarak seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 297

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Şekil 6.16. Kontur tipi takım yolu için profil oluģturma. 3. Adım: Kontur iģleme için zincir seçimini yapınız. Takım yolları Kontur Kontur Frezeleme iģlemi yapılacak profili tanıtmak için Zincir seçim menüsünden zincir seçim komutunu Mouse ile seçiniz. seçip konturu herhangi bir yerinden Profili tanımlayıp Tamam a basınca Kontur iģlemine ait Takım Parametreleri menüsü ekrana çıkacaktır. 4. Adım: Bu menüde öncelikle kullanılacak 20 mm. parmak freze takımını seçiniz. BoĢ beyaz alanda, Sağ tuģ > Yeni takım oluģtur > Parmak frz seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 298

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Takım çapını ve diğer uzunlukları aģağıdaki gibi belirleyip Tamam a basınız. Takım Parametreleri (Tool Parametres) menüsünden takıma ve kesmeye ait parametreleri düzenleyiniz. Kesici takıma ait bilgileri aģağıdaki gibi doldurunuz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 299

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. 5. Adım: Rampalı olarak (3 eksende hareket ile Helisel İnterpolasyon) kontur işleme. Kontur Parametrelerini derinlik -4 mm. ve Kontur tipi Rampa olacak Ģekilde aģağıdaki gibi ayarlayınız. iģaretine basarak Rampa ayarlarını aģağıdaki gibi 1 mm. derinliği tamamlayacak Ģekilde rampalı olarak ayarlayınız. En sonda derinlik tamamlandığında son bir paso geçiģi yapması için Son derinlikte paso yap seçeneğini iģaretleyiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 300

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Tamam a basılınca Mastercam takımyolunu oluģturacaktır. Takım Yolu Simülasyonu için: Takım yolu Simülasyonu nun Tel kafes olarak (Backplot ile) yapılması için lütfen aģağıdaki komutları sırasıyla giriniz. AĢağıdaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile veya Mouse ile simülasyon yapmak istenen operasyonu seçiniz. Yukarıdaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile seçilen operasyonu simüle et (Canlandır) komutunu seçiniz. Tel kafes simülasyonunu seçince aģağıdaki komut düğmeleri ekranda görünecektir. Çizdir/Çalıştır seçeneği Simülasyon hız ayarı Sonraki durma noktası Bu düğmelerden 1. düğmeyi (Play düğmesi) seçince takım yolu Canlandırma (simülasyonu) aģağıdaki gibi ekranda tel kafes olarak görünecektir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 301

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Takımın koordinatları 3 eksendedir. Şekil 6.17. Önden görünüģte oluģturulan rampalı Kontur takımyolu. 7. Adım : Konturda Kalanı işleme için yukarıdaki örneğe devam ediniz. Büyük takımlarla yapılan iģlemelerde özellikle iģlenen profilin köģelerindeki radyüslerde istenen değer yakalanamayabilir. Bunun için sadece kalan pasoları iģlemesi için daha küçük takımlar kullanılarak bu yerler Kalanı iģle Kontur tipiyle iģlenir. Burada aynı zincir ve parametreleri kullanılacağından sadece takımı değiģtirmek için Operasyonlar arasında kopyalama ve yapıģtırma iģlemleri uygulayınız. Bunun için Operasyon Yöneticisinde istenen Operasyonu seçip Mouse sağ tuģ ile Kopyala ve YapıĢtır ı seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 302

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Operasyon Yöneticisinde ikinci bir Kontur Operasyonu elde edilir. Burada bir takım değiģiklikler yapılacak. - 2. takım olarak 10 mm. lik parmak freze takımı seçimi. 2. Operasyonda Takım seçeneği seçiniz. Ekrana aģağıdaki takım seçeneği gelir. Parametre değerleri girilip Tamam a basılır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 303

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Ekrana gelen pencere bu takımın operasyona nasıl yansıtılacağı hakkındadır. Yeni bir takım oluģturmak için bu seçenek seçilir. - Hızların girilmesi. - Kontur tipinin seçimi. 2. Operasyonda Parametreler seçeneğini seçiniz. Ekrana gelen pencerede Takımyolu Parametreleri kısmını seçiniz. Hız parametre değerleri girilip Kontur Parametreleri kısmı seçilir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 304

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Kontur Parametreleri kısmını seçip Kontur tipini Kalanı iģle olarak ayarlayınız. iģaretine basarak Kalanı iģle ayarlarını aģağıdaki gibi bir önceki operasyondan olacak Ģekilde seçip kütüğü göster seçeneğini aktif yapınız ve Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 305

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Kesme derinliğini aktif yapınız ve paso miktarı 1 mm. ve takımı kaldırmadan iģleme olacak Ģekilde parametreleri ayarlayıp bütün pencerelerde Tamam a basınız. - 2. Operasyonun Yenilenmesi. Takım yollarının Yenilenmesi için Tümünü Yenile ( ) tuģuna basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 306

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Kütüğü göster seçeneği iģaretlendiği için Mastercam önce iģlenebilecek alanı ekranda gösterir. Şekil 6.18. Kalanı iģle Kontur tipinde bir önceki operasyondaki kaba takımla iģlenebilecek alanın gösterimi. Enter ile devam edildiğinde Kalanı iģle operasyonundaki finiģ takımla iģlenecek alanı gösterir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 307

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Şekil 6.19. Kalanı iģle operasyondaki finiģ takımla iģlenebilecek alanın gösterimi. Enter e basılınca Kalan kütük gösterilir. Şekil 6.20. Kalan kütüğüm gösterimi. Enter basılınca Kalan kütüğün alanı hesaplanır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 308

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Şekil 6.21. Kalan kütüğün alanı. 8. Adım : 2D Pah Kırma Kontur tipi için yukarıdaki örneğe devam ediniz. Pah takımlarıyla Kontur iģleme yöntemi kullanılarak Profil üzerinde pah kırılabilinir. Burada aynı zincir ve parametreleri kullanılacağından sadece takımı değiģtirmek için Operasyonlar arasında daha öncen de gösterildiği gibi kopyalama ve yapıģtırma iģlemleri uygulayınız. Operasyon Yöneticisinde üçüncü bir Kontur Operasyonu elde edilir. Burada bir takım değiģiklikler yapılacak. - 3. takım olarak dıģ çapı 10 mm. ve iç çapı 2 mm. olan pah takımı seçimi. 3. Operasyonda Takım seçeneği seçiniz ve Takım tipinden Pah frezeyi seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 309

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Parametre değerleri girilip Tamam a basılır. Ekrana gelen pencere bu takımın operasyona nasıl yansıtılacağı hakkındadır. Yeni bir takım oluģturmak için bu seçenek seçilir. - Hızların girilmesi. - Kontur tipinin seçimi. 3. Operasyonda Parametreler seçeneğini seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 310

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Ekrana gelen pencerede Takımyolu Parametreleri kısmını seçiniz. Hız parametre değerleri girilip Kontur Parametreleri kısmı seçilir. Burada Kontur tipini 2D Pah olarak ayarlayınız. basınız. iģaretine basarak 2D pah ayarlarını aģağıdaki gibi yapınız ve Tamam a Toplam derinliği sıfır olarak ayarlayınız ve Tamam a basınız. - 3. Operasyonun Yenilenmesi. Takım yollarının Yenilenmesi için Tümünü Yenile ( 9. Adım : Kütük Ayarının Yapılması ve Katı Simülasyon. ) tuģuna basınız. Operasyon yöneticisinde ĠĢ Parçası Kütük Ayarları kısmı seçilerek iģlenecek kütüğün boyutları belirlenir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 311

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Soldaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki Properties (Özellikler) kısmında ĠĢ parçası Kütük Ayarları nı seçerek Kütük boyutlarını aģağıdaki gibi ayarlayınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 312

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Yapılan bütün operasyonları Tümünü seç ikonuyla ( ) seçip komut düğmesi ile seçilen operasyonların katı simülasyonunu gerçekleģtiriniz. Burada Ayarlar ( ) seçeneğiyle kütük ayarlarına geri dönebilir ve burada daha ayrıntılı olarak seçim yapılabilir. Ayrıca, Katı simülasyonda kütüğün hep nasıl geleceği de ayarlanabilir. Örneğin; Kütüğün Biçimi : Blok_Kütük Sınırlar : Kütük ayar değerlerini kullan BaĢlangıçtaki kütük ölçüleri: Kütük Ayarları Sonra (ĠĢle düğmesini) seçince iģ parçasının ekranda KATI simülasyon Ģeklinde iģlendiği görünecektir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 313

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Şekil 6.22. Bütün Operasyonlar sonucu elde edilen Katı Simülasyon. 9. Adım : Salınım (Oscilate) Hareketi ile Kontur İşleme. Özellikler kesme iģlemlerinde takımın tüm kesme kenarlarını efektif kullanarak ucun aģınmasını önlemek amacıyla kullanılan yeni teknoloji iģleme yöntemidir. Bunun için 100 mm. çapında bir daire çiziniz. OluĢtur > Yay > Daire oluģtur merkez nokta ( ) komutuna giriniz. Çap kısmına 100 mm. yazdıktan sonra daire merkez noktasını orijin olarak belirleyiniz. Şekil 6.23. 100 mm. çapında merkezi orijinde daire. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 314

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Kontur Takımyolları oluģturmak için, Takım yolları > Kontur ( ) komutuna giriniz. Kontur Frezeleme iģlemi yapılacak profilleri tanıtmak için Zincir seçim menüsünden zincir seçim komutunu seçip Mouse ile daireyi gösteriniz. Takımyolu parametreleri bölümünde takım olarak 10 mm. lik parmak freze seçimini yapınız. AĢağıdaki gibi diğer parametreleri girip Kontur Parametrelerine geçiniz. Kontur Parametreleri bölümünde Kontur tipini Oscilate (Salınım) olarak seçiniz. Seçenekler ( ) ikonuna basarak bu iģleme yöntemi için ayarları yapınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 315

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Salınım hareketi, Doğrusal (kesikli) veya Yüksek Hızlı_HSM (yuvarlatılmıģ Ģekilde) olabilir. Maksimum derinlik: Takımın Z de gireceği maksimum derinliği gösterir. Kontur boyunca mesafe: Takımın bu salınım hareketini yaparken kontur boyunca ne kadar mesafe kat edeceğini gösterir. Diğer parametreleri aģağıdaki gibi girip Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 316

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Eğer seçilen takımın kesme kenar uzunluğu gibi özellikleri oluģturulmak istenen takımyolundaki derinlik kısmında belirtilen değerden küçük ise (ya da uygun değilse) güvenlik için Mastercam aģağıdaki uyarıyı verir. Bu durumda simülasyon için takımın kesme kenarı uzunluğu arttırılmalıdır. Not: Tezgahta iģleme için kullanılacak takım iģlem parametreleri için uygunsa bu uyarı dikkate alınmayabilir. Tel kafes simülasyonu için Operasyon Yöneticisinde Backplot ( tıklayınız ve play tuģu ile simülasyonu gerçekleģtiriniz. ) ikonunu Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 317

Ses3000 CNC TAKIM TEZGAHLARI ve CAD/CAM BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tel : (0212) 674 25 07-08 Faks : (0212) 613 88 68 E-Posta : bilgi@ses3000.com http : www.ses3000.com. Şekil 6.24. Salınım (Oscilate) Ģekilde Kontur iģleme Tel kafes Simülasyonu. Post almak için tuģuna basınız. Post alınacak yeri belirttikten sonra aģağıdakine benzer kodlar oluģturulacaktır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 6 - Sayfa 318

7.1. DELİK DELME İŞLEMLERİ (DRILL) : 7.1.1. Geometri Oluşturma (Create Komutu) : Bu bölümde, basit bir geometri (CAD) oluģturmak, bu geometri üzerinde DELĠK DELME (DRILL) operasyonlarının yapılabilmesi için buna ait takım yolu (CAM) oluģturmak ve NC Program hazırlamak gösterilecektir. Lütfen, ilk olarak KONTUR ĠĢleminde oluģturmuģ olduğunuz KONTUR1.MCX geometri dosyasını bilgisayarın kayıt edilmiģ hafızasından çağırınız. Bunun için Üst Menüden, Dosya > Aç komutunu seçiniz. Çıkan pencerede Kontur1.mcx dosyasını bulup Tamam tuģuna basınız ya da örneğe uygun bir çizim yapınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 318

ÇağırmıĢ olduğunuz KONTUR1.MCX dosyası ekranda aģağıdaki gibi görülecektir. Şekil 7.1. : Ġzometrik GörünüĢ. Yukarıdaki çizime, DELĠK DELME ĠĢlemlerinde kullanmak üzere 2 adet daire ilave edelim. Bunun için ise aģağıdaki iģlem basamaklarını sırası ile takip ederek uygulayınız. Üst Menü den Oluştur a (Create) ve sonra Yay (Arc) a giriniz. (Bu menüler için, Bakınız: Design LT Eğitim Manüeli ). Bu durumda aģağıdaki menü ekranda belirir. Buradan Daire Oluştur Merkez Nokta komutunu seçiniz. Daire Oluştur Merkez Nokta komutunu seçince, ekranda Merkez noktasını giriniz mesajı belirecektir. Bu durumda, çıkan kutucuğa Merkez Nokta Koordinatlarını aģağıda görüldüğü gibi X=25 mm, Y=25 mm ve Daire çapı bölümüne ( ) 10 mm olarak giriniz ve Enter e basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 319

Dairenin çapını ve merkez koordinatlarını verince, aģağıdaki çizime ilaveten görüldüğü gibi otomatik olarak DAĠRE oluģacaktır. Bu dairenin koordinatları X=25mm, Y=25mm ve Çapı R=10mm dir. Şekil 7.2. : ÇizilmiĢ bir dairenin izometrik görüntü. Yukarıdaki iģlemleri aynen takip edip koordinatları X=75mm, Y=25mm ve Çapı R=10mm olan ikinci bir daireyi aģağıda Ģekilde görüldüğü gibi oluģturunuz. Dairenin çapını ve merkez koordinatlarını verince, koordinatları X=75mm, Y=25mm ve Çapı R=10mm olan daire oluģacaktır. Şekil 7.3. : ÇizilmiĢ iki dairenin izometrik görüntüsü. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 320

7.1.2. Geometriyi Bilgisayarın Sabit Diskine (Hard Diske) Kayıt Etmek (Saklamak) : DELĠK DELME iģlemlerine baģlamadan önce, yukarıda oluģturmuģ olduğumuz geometriyi (Çizimi), bilgisayarın sabit diskine kayıt ederek saklanması için aģağıdaki aģamaları aynen uygulayınız. Üst Menü den, Dosya (File) > Farklı Kaydet ( ) komutuna giriniz. McxÖrnek Dosyalar klasöründe aģağıdaki gibi bir menü ekranda belirecektir. Dosya adı : karģısına oluģturmuģ olduğunuz geometriye (çizime) vermek istediğiniz ismi giriniz ve Tamam a basınız. Burada DELIK1 adı verilmiģtir. 7.2. TAKIMYOLU, DELİK DELME (DRILL) İŞLEMLERİ : Yukarıda geometrisini oluģturduğumuz köģe radyüslü dikdörtgenin içindeki 2 ADET DELĠK lerin (Daire) DELME iģlemleri için, lütfen aģağıdaki iģlem sırasını takip ediniz. Ġlk olarak Eğer önceden uygun bir makine seçimi yapılmadıysa Makine seçimi yapılmalıdır. Üst Menü deki Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler komutuna giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 321

Sonra, yine Üst Menü den Takım yolu, Delik Delme (Contour toolpath) komutunu seçiniz. Komuta girildikten sonra ekrana aģağıdaki pencere ve Select a point (Bir nokta seçiniz) mesajı gelir. Delik delinecek noktaların pozisyonu Mouse ile seçilir. Otomatik: 3 nokta seçerek noktaların tamamı seçilir. Elemanlar: Daireler seçilerek merkez noktaları dikkate alınır. Noktalar pencere ile seçilerek tanımlanır. Elemanlar (P1 ve P2) seçilerek daireler Mouse ile belirtilir. Burada dairelerin seçim sırası takımyolu için önemlidir. Seçim sırasına göre takımyolu oluģturulur. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 322

P1 P2 Şekil 7.4: Seçim yapılmıģ profilin Ġzometrik Görüntüsü. Delinecek deliklerin merkez noktaları tanımlandıktan sonra penceredeki iģaretine (tamam) basılırsa DELĠK DELME (DRILL) ĠĢlemine ait Takım Parametreleri menüsü ekranda çıkacaktır. 7.2.1. Takım Parametreleri (Tool parameters) : Delik Delme ĠĢlemi, bir puntalama, sonra delik delme Ģeklinde olacaktır. Bunun için bu bölümde, öncelikle iģleme yapılacak takım seçimi yapılır. Punta takımı seçmek için, Ekrandaki boģ alanda Mouse sağ tuģ yapılarak Yeni takım oluģtur u seçiniz. Ekrana aģağıdaki Takım seçimi penceresi gelir. Buradan punta matlabını seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 323

Takım çapına 6 mm. yazdıktan sonra Tamam a basınız. Takım parametreleri kısmında diğer parametreleri giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 324

Bu menüdeki parametreleri sırasıyla aşağıdaki şekilde tek tek inceleyelim. Takım no / (Tool #) : Takım numarasıdır. Bu numara tezgâh magazinindeki numaradır. Buraya ne yazılmıģ ise NC programında da aynı numara çıkar. Örneğin, 1 yazılırsa T1; 5 yazılırsa T5 olarak NC programda çıkar. Magazin no : Takımın magazindeki diziliģ numarasıdır. Çap ofseti / (Dia. Offset) : Takım ÇAPI ofset numarasıdır. NC programda D olarak çıkar. Buraya 41 yazılırsa NC programda D41 çıkar. BU PAREMETRE DELĠK DELME ĠġLEMĠNDE KAPALIDIR, KULLANILMAZ. Boy ofseti / (Len. Offset) : Takım BOYU ofset numarasıdır. NC programda H olarak çıkar. Buraya 4 yazılırsa NC programda H4 çıkar. (NC Programda G43, G44 ile birlikte kullanılır.) Takım adı / (Tool name) : Takım adı demektir. Burada çıkan takım adı ve açıklaması takım kütüphanesinde kayıt edilmiģ olan takıma ait isim ve tanımlamadır. Takımı kütüphaneden seçince seçilen takıma ait isim otomatik olarak bu kısımda belirmektedir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 325

İlerleme hızı / (Feed rate) : Doğrusal (Ġlerleme) kesme hızıdır. Birimi mm/dakika dır. Dalma hızı / (Plunge rate) : Takımın malzemeye dalma hızı. Birimi mm/dakika dır. BU PAREMETRE DELĠK DELME ĠġLEMĠNDE KAPALIDIR, KULLANILMAZ. Geri kaçma / (Retract rate) : Takımın malzemeden çıkma, geri sıçrama hızı. Birimi mm/dakika dır. BU PAREMETRE DELĠK DELME ĠġLEMĠNDE KAPALIDIR, KULLANILMAZ. Takım çapı / (Tool dia) : Takım ÇAPI. Birimi mm dir. Program no / (Program #) program baģında çıkan numara. Satır başlama no / (Seq. Start) satır baģlama numarasıdır. : Program numarasıdır. NC programda, : NC program satırlarının N ile gösterilen Satır artış no / (Seq. İnc.) : NC program satırlarındaki numaraların artıģ miktarını gösteren sayı. Köşe radyüsü / (Corner radius) : Takım ucu köģe radyüsüdür. Takım Düz Ağız ise bu SIFIR olur, Küresel takım ise, takım yarıçapına eģit olur. BU PAREMETRE DELĠK DELME ĠġLEMĠNDE KAPALIDIR, KULLANILMAZ. MATKAP ın uç açısı 118 o dir. İş mili hızı / (Spindle speed) Soğutma / (Coolant) için kullanılan parametre. : ĠĢ mili devir sayısı, birimi devir/dakika dır. : Soğutma suyunu AÇMAK ve KAPATMAK Açıklama / (Comment) : Kullanılan operasyona ait gerekli açıklamaları yazmaya yarayan açıklama kutusudur. Buraya yazılan tüm açıklamalar NC programda, program numarasından hemen sonra parantez içerisinde yazılır. Dosyaya Kaydet : Yapılan operasyonları ayrı bir dosyaya kaydeder. Bu seçeneğin iģaretli olması halinde simülasyonda parçanın iģleniģi görülmez. Simülasyon sırasında bu seçeneğin iģaretli olmamasına dikkat etmeliyiz. Opsiyonlar için Mouse sağ butonu / (Right-click for options) : Mouse sağ butonuna basınca aģağıdaki seçenekler ekranda çıkar. Buradaki komutlar: Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 326

Yeni takım oluştur / (Create new tool) : Yeni takım oluģturur. Takımı düzenle / (Edit tool) : Takımı revize eder. Açılı tutucu seç / (Get angled head) : Açılı takım seçer veya tanımlar. Takım Yöneticisi / (Tool Manager) : Takım Kütüphanesinden takım seçimi ve düzenlenmesi ile ilgili kısmı içerir. Takım Görünümü / (View) : Takımın, takım parametreleri sayfasındaki pencerede nasıl görüneceğini tanımlar. GeniĢ (büyük) sembol, küçük sembol veya detaylı olabilir. Takım adını düzenle / (Arrange tools) : Takım adını takım numarasına göre veya alfabetik sıraya göre dizer. Operasyon getir / (Import operations) : Hafızada önceden tanımlanmıģ ve kayıt edilmiģ bir iģleme operasyonunu kullanmak üzere operasyon yöneticisine getirir ve gerekli parametre değiģikliklerinden ve geometri tanımlamadan sonra kullanabilirsiniz. İlerleme hızı hesabı / (Feed speed calculator) : Takımın malzemeye göre kesme ilerleme hızını hesaplar. Hazır dosyaya parametreleri kaydet / (Save parameters to defaults file): Hazır dosyaya parametreleri daha sonra yine benzer Ģekilde kullanmak üzere kaydetmeyi sağlar. Hazır dosyadan parametreleri yükle / (Reload parameters from defaults file): Hazır dosyadan kullanmak üzere parametreleri ekrana yükletir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 327

Referans Pozisyonu / Parça sıfırı-g92 / (Home pos...) : Ġġ PARÇASI SIFIRINI, Tezgâhın referans noktasına göre olan uzaklığını gösteren değerdir. NC Programda buraya yazılan X, Y ve Z değerleri G92 komutu ile birlikte çıkar. Eğer yukarıdaki gibi X0, Y0 ve Z0 yazılmıģ ise, NC programda bu satır N... G92 X0.0 Y0.0 Z0.0 Ģeklinde çıkar. Referans Noktası / (Ref. Point) : Referans Noktası Kesmeye baģlama ve Durma noktasının koordinatlarıdır. Takım profilin çevresini dolaģıp kesmeye baģlamadan önce Referans noktasına gelir, kesme iģlemi tamamlanınca da yine referans noktasına giderek durur. BaĢlama ve Durma noktaları birbirinden farklı olabilir. Döner tabla / (Rotary axis...) : Döner Tabla Ekseni. Tezgâhın döner tablası varsa, yapılan profil iģlemeye ait takım yolunu DÖNER TABLA kullanarak bir parça üzerinde 4. EKSEN olarak iģlemek için kullanılan fonksiyondur. AĢağıda Ģekilde görüldüğü gibi, dönme eksenine ait parametreler mevcuttur. Bunların doğru olarak girilmesi gerekir. Bu parametreler kitabın DÖNER TABLA (4. Eksen) bölümünde detaylı olarak anlatılmıģtır. Lütfen oraya bakınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 328

Düzlemler / (Planes) : Takım Düzlemi ve Konstrüksiyon Düzleminin tanımlandığı parametredir. Burada takımın hangi düzlemde çalıģtığını göstererek, tezgâhın dikey mi yoksa Yatay bir makine mi olduğunu tanımlamıģ olduğunuz gibi, hangi düzlemlerde iģleme yaptığını da belirlersiniz. Ayrıca, bu düzlemlerdeki iģ parçası sıfır noktaları yine bu menüden X, Y ve Z koordinatları girilerek tanıtılabilir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 329

Yardımcı değerler / (Misc. values...) : Tezgâh iģ parçası sıfırının hangi adreste olduğu (G54, G55,... G59) veya programlamanın Mutlak mı, yoksa Eklemeli mi olacağının tanıtıldığı veya Takım değiģtirme noktasının hangi komutta olduğunun v.s. gibi parametrelerin tanıtıldığı kısımdır. Bu komuta girince, ekranda aģağıdaki Ģekilde görülür. Takım görünümü / (Tool display) : Takımın simülasyon esnasında nasıl görüneceğini tayin ettiğimiz kısım. BU PAREMETRE DELĠK DELME ĠġLEMĠNDE KAPALIDIR, KULLANILMAZ. Döngü Teksti : Makinede parça iģlemeye baģlamadan önce, iģleme sırasında ve iģleme bittikten sonra soğutma suyunun, soğutma havasının açılıp kapanmasının düzenlendiği bölümdür. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 330

7.2.2. Delik Delme Parametreleri (Drill/Counterbore parameters) Takım Parametreleri menüsünün yan kısmında, Delik Delme Parametrelerine (Simple Drill) basınca aģağıdaki DELĠK DELME ĠĢlemine ait Drill/Counterbore parametreleri menüsü ekranda çıkacaktır. Burada en önemli parametre iģlenecek derinlik ve iģleme yöntemidir. Ġki yoldan derinlik girilebilir. Birincisi kendimiz istenilen değeri girerek yazabiliriz. Diğeri kullandığımız punta takımına göre uygun derinliği hesaplatabiliriz. Buradaki parametreleri kısaca açıklayalım. Ġlk olarak, delik delme parametrelerinde kullanılan ölçme sistemleri olan Mutlak (Absolute) ve Eklemeli (Incremental) opsiyonlarını açıklayalım. Mutlak / (Absolute) : ĠĢ parçası SIFIR noktasına göre verilen değerlerdir. Eklemeli / (Incremental) : Takımın o anda bulunduğu koordinat değerlerine EKLEMELĠ olarak gideceği noktayı gösteren değerlerdir. Delik Delme parametreleri : Güvenli Z mesf... / (Initial height) : Yukarıdaki Ģekilde de görüldüğü gibi, bu parametre Z ekseninde takımın güvenli olarak herhangi bir yere (iģ parçası, Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 331

bağlama aparatları v.s.) çarpmadan HIZLI olarak hareket ettiği Z mesafesinin tanımlandığı parametredir. Bu parametredeki değer mutlak veya eklemeli olarak verilebilir. Referans yüksekliği / (Reference height) : Yukarıdaki Ģekilde de görüldüğü gibi, bu parametre takımın Z ekseninde iģ parçası yüzeyine HIZLA gelip yanaģarak duracağı mesafedir. Delme iģlemi süresince takım kesme hızı ile deliğin dibine vardıktan sonra, ayrıca HIZLI olarak yine Z ekseninde yukarıya çıkacağı mesafedir. Mutlak veya Eklemeli girilebilir. Temizlik pasosu / (Top of stock) : ĠĢ parçasının üst yüzeyinde mevcut olan kaba temizlik pasosunun miktarını gösterir. Bu parametredeki değer de mutlak veya eklemeli olarak verilebilir. Derinlik... / (Depth) : ĠĢlenecek DELĠĞĠN derinliğini gösterir. Z eksenindeki toplam derinlik mesafesidir. Bu parametredeki değer de mutlak veya eklemeli olarak verilebilir. Döngü / (Cycle) : DELĠK Delme iģleminin hangi yöntem ile yani hangi delme metodu kullanarak delineceğini gösteren ve bu yöntemlerin tanımlandığı seçenek kutucuğudur. Delme/Delik genişletme G81/G82 Talaş boşaltarak delme Talaş kırarak delme Diş çekmek Baralama, ilerleme ile çıkar Baralama, iş milini durdurur, hızlı çıkar Bekletme / (Dwell) : Takım deliğin dibine geldiği zaman, tam deliğin dibinde iken herhangi bir bekletme yapılıp yapılmayacağını gösteren komuttur. Ayrıca, takımın bekleyeceği sürenin tanıtıldığı parametredir. Uç telafisi / (Tip comp...) : Takımın (Matkabın) uç kısmının mesafesinin hesaba katılıp katılmayacağını gösteren parametredir. Bu komuta basılınca, aģağıda görülen alt menü çıkar. Ayrıca, matkabın delikten ne kadar çıkacağı bu menüde tanımlanabilir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 332

ĠĢleme yöntemi olarak standart delik delme (Drill-Counterbore) seçiniz. Derinlik olarak takımdan hesaplatmak için Derinlik kısmının yanındaki Derinli Hesaplayıcısına ( ) basınız. Yukarıdaki tüm parametreler, tablolarda girilen değerlerin aynısını olarak girilirse, Tamam a basınca TAKIM YOLU aģağıdaki Ģekilde görülür. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 333

Şekil 7.5. Takım yollarının görüntüsü. 7.2.3. G Kodlarının Çıkartılması, NC Kod Üretici (Post) Takım yollarını çıkarttığımız parçanın G kodlarının görülebilmesi için ekranın sol yan menüsünde (Takım Yolları Yöneticisinde) G1 ( tıklayınız. ) simgesine NC Kodu Üretici POST menüsü Ģekildeki gibi ekranda çıkacaktır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 334

Bu menüden Tamam a ( gelecektir. ) bastıktan sonra ekrana Farklı Kaydet penceresi Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 335

Dosya adı : karģısına MasterCAM in kullandığı NC Dosya olarak adlandırılan TEZGÂHI ÇalıĢtıran Ġġ PARÇASI Profil ĠĢleme Programının Adı için vermek istediğiniz ismi giriniz. Burada aģağıda görüldüğü gibi Delik1 adı otomatik olarak gelmiģtir. Sonra Kaydet e basıp geometriyi bilgisayarınıza KAYIT ediniz Yukarıdaki profile ait olan ve Tezgahı çalıģtırmak için gerekli olan NC programı elde etmiģ oldunuz. Bu post, Standart delik delme ile oluģturulduğu için postta G81 kodu çıkmıģtır. 7.2.4. Delik Delme İşlemlerinde Diğer Döngü Seçenekleri: Yukarıdaki örnekte direkt standart delik delme gerçekleģtirilmiģtir. Burada, - Gagalayarak Delik Delme (Peck Drill) - TalaĢ Kırarak Delik Delme (Chip Break) - Klavuz Çekme (Tap) Delik delme seçenekleri için örnekler yapılacaktır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 336

Bunun için Örneğe devam edelim. Delik Delmede delinecek derinlik mesafesi fazla olduğunda direkt delik delmek takımın zorlanması, talaģın dıģarı atılma zorunluluğu gibi birkaç yönden güçleģir. Bu yüzden gagalayarak ya da talaģ kırarak delik delme yöntemleri kullanılmalıdır. Burada aynı zincir ve parametreleri kullanılacağından takımı, derinliği ve yöntemi değiģtirmek için Operasyonlar arasında kopyalama ve yapıģtırma iģlemleri uygulayınız. Bunun için Operasyon Yöneticisinde istenen Operasyonu seçip Mouse sağ tuģ ile Kopyala ve YapıĢtır ı seçiniz. Operasyon Yöneticisinde ikinci bir Delik Delme Operasyonu elde edilir. Burada bir takım değiģiklikler yapılacak. - 2. takım olarak 10 mm. lik parmak freze takımı seçimi. 2. Operasyonda Takım seçeneği seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 337

Ekrana aģağıdaki takım seçeneği gelir. Takım tipi olarak Matkap ı seçip çapını 10 mm olarak yazınız. Parametre değerleri girilip Tamam a basılır. Ekrana gelen pencere bu takımın operasyona nasıl yansıtılacağı hakkındadır. Yeni bir takım oluģturmak için bu seçenek seçilir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 338

- Hızların girilmesi. - Delik Delme yönteminin seçimi. 2. Operasyonda Parametreler seçeneğini seçiniz. Ekrana gelen pencerede Takımyolu Parametreleri kısmını seçiniz. Hız parametre değerleri girilip Delik Delme Parametreleri kısmı seçilir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 339

Delik Delme Parametreleri kısmını seçip Peck Drill (Gagalayarak Delme) olarak ayarlayınız. Gagalama miktarı 5 mm. olarak ayarlayınız. Delik dibinde 1 sn. bekleme yapması delik dibinde bekle (Dwell) seçeneğine 1 yazınız. Diğer parametreleri aģağıdaki gibi ayarlayıp Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 340

- 2. Operasyonun Yenilenmesi. Takım yollarının Yenilenmesi için Tümünü Yenile ( ) tuģuna basınız. Mastercam Takımyolunu verilen değerlerde oluģturacaktır. G1 post alma tuģuna basıldığında aģağıdakine benzer G kodları elde edilir. TalaĢ kırarak delik delme iģlemi de aynı Ģekilde olup tek değiģiklik döngü tipinde Chip Break seçeneği iģaretlemektir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 341

Klavuz Çekme: Delik Delme yöntemleri ile Mastercam de istenilen yere klavuz vida çekilir. Burada aynı zincir ve parametreleri kullanılacağından takımı ve yöntemi değiģtirmek için Operasyonlar arasında kopyalama ve yapıģtırma iģlemleri uygulayınız. Bunun için Operasyon Yöneticisinde istenen Operasyonu seçip Mouse sağ tuģ ile Kopyala ve YapıĢtır ı seçiniz. Operasyon Yöneticisinde üçüncü bir Delik Delme Operasyonu elde edilir. Burada bir takım değiģiklikler yapılacak. - 3. takım olarak Metrik 10 klavuz takımını seçimi. 3. Operasyonda Takım seçeneği seçiniz. Ekrana aģağıdaki takım seçeneği gelir. Takım tipi olarak Sağ Klavuz u seçip çapını 10 mm. ve Hatveyi (Pitch) 1.5 mm. olarak yazınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 342

Parametre değerleri girilip Tamam a basılır. Ekrana gelen pencere bu takımın operasyona nasıl yansıtılacağı hakkındadır. Yeni bir takım oluģturmak için bu seçenek seçilir. - Hızların girilmesi. - Delik Delme yönteminin seçimi. 3. Operasyonda Parametreler seçeneğini seçiniz. Ekrana gelen pencerede Takımyolu Parametreleri kısmını seçiniz. Hız parametre değerleri girilip Delik Delme Parametreleri kısmı seçilir. Burada Mastercam uygun kesme hızında, Takım seçiminde belirtilen hatveye göre otomatik iģ mili hızını yazar. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 343

Delik Delme Parametreleri kısmını seçip Tap (Klavuz Çekme) olarak ayarlayınız. Diğer parametreleri aģağıdaki gibi ayarlayıp Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 344

- 3. Operasyonun Yenilenmesi. Takım yollarının Yenilenmesi için Tümünü Yenile ( ) tuģuna basınız. Mastercam Takımyolunu verilen değerlerde oluģturacaktır. G1 post alma tuģuna basıldığında aģağıdakine benzer G kodları elde edilir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 345

7.2.5. Takım Yolu Simülasyonu (Canlandırma) : Takım yolu Simülasyonu nun Tel kafes olarak (Backplot ile) yapılması için lütfen aģağıdaki komutları sırasıyla giriniz. AĢağıdaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile veya Mouse ile simülasyon yapmak istenen operasyonu seçiniz. Takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile seçilen operasyonu simüle et (canlandır) komutunu seçiniz. Canlandır ı seçince aģağıdaki komut düğmeleri ekranda görünecektir. Çizdir/Çalıştır seçeneği Simülasyon hız ayarı Sonraki durma noktası Bu düğmelerden 1. düğmeyi (Play düğmesi) seçince takım yolu canlandırma (simülasyonu) aģağıdaki gibi ekranda tel kafes olarak görünecektir. Şekil 7.6. Delik Delme için Tel Kafes Simülasyon. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 346

Takım yolu Simülasyonu nun KATI olarak (Bu fonksiyon Mill Entry Modülünde YOK) yapılması için lütfen aģağıdaki komutları sırasıyla giriniz. AĢağıdaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile veya Mouse ile simülasyon yapmak istenen operasyonu seçiniz. Yukarıdaki takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile seçilen operasyonu katı simüle et (canlandır) komutunu seçiniz. Canlandır ı seçince komut düğmelerini içeren menü ekranda görünecektir. Seçenekler ve Ayarlar düğmesini ( menüsü ekranda görünecektir. ) seçince aģağıdaki parametreleri ayar Buradan Blok_kütük seçeneğini ve yukarıda yazılı olan min. ve maks. sınırları yazıp Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 347

Sonra (ĠĢle düğmesini) seçince iģ parçasının ekranda KATI simülasyon Ģeklinde iģlendiği görünecektir. Şekil 7.7. Delik Delme ĠĢlemi için takım yolu KATI canlandırması (Simülasyonu). 7.2.6. Otomatik Delik Delme Bu bölümde, istenilen noktalar için OTOMATĠK DELĠK DELME komutu gösterilecektir. Ġlk önce, 25mm. aralıklarla X ve Y ekseni yönünde 5 sıra ızgara oluģturalım. Bunun için Yeni bir sayfa açtıktan sonra Üst Menü den Ekran ı seçip Ekran Izgara Ayarları nı tıklayınız veya kısayol olarak Alt + G ye basınız. Böylece aģağıdaki pencere ekrana çıkacaktır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 348

Burada, değerler üstte gösterildiği gibi girilip Tamam a ( ) basılırsa ekranda aģağıdaki gibi noktaları çizmemizi kolaylaģtıracak bir ızgara oluģacaktır. Şekil 7.8. OluĢturulan ızgaranın görünümü. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 349

K A T I S i m ü l a s y o n s e ç e n e k l e r i ( A y a r l a r ı ) K A T I S i m ü l a s y o n s e ç e n e k l e r i ( A y a r l a r ı ) K A T I S i m ü l a s y o n s e ç e n e k l e r i ( A y a r l a r ı ) K A T I S i m ü l a s y o n s e ç e n e k l e r i ( A y a r l a r ı ) Bundan sonra yapılacak iģlem, Mouse ile noktaları ızgara üzerinden oluģturmaktır. Bunun için, Üst Menü den OluĢtur u ve sonra Nokta yı seçip Nokta Oluştur Pozisyon u tıklayınız. Ekranda Mouse ile bir nokta gösterin mesajı gelecektir. Burada P1, P2, P3 ve P4 noktalarını Mouse ile belirleyip Tamam a tıklayınız. P3 P4 P1 P2 Şekil 7.9. Otomatik Delik Delmede noktalar. DELĠK DELME iģlemleri için, lütfen aģağıdaki iģlem sırasını takip ediniz. Ġlk olarak Üst Menü deki Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler komutuna giriniz. Sonra, yine Üst Menü den Takım yolu, Delik Delme (Contour toolpath) komutunu seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 350

K A T I S i m ü l a s y o n K A T I S i m ü l a s y o n s e ç e n e k l e r i ( A y a r l a r ı ) s e ç e n e k l e r i ( A y a r l a r ı ) K A T I S i m ü l a s y o n s e ç e n e k l e r i ( A y a r l a r ı ) K A T I S i m ü l a s y o n s e ç e n e k l e r i ( A y a r l a r ı ) Komuta girildikten sonra çıkan pencerede Otomatik simgesi tıklandıktan sonra Select the first point (Ġlk noktayı seçiniz) mesajı gelir. Otomatik seçimde ekranda nekadar nokta olursa olsun 3 nokta seçimiyle bu noktaları seçme imkanı sağlar. Burada 1. nokta baģlangıç; 2. nokta noktaların seçim yönü (yol); 3. nokta bitiģ noktasını belirtir. P1, P2 ve P3 noktası sırayla tıklandıktan sonra aģağıdaki gibi bir takım yolu oluģur. P3 P4 P1 P2 Şekil 7.10. Takım yolu oluģturulmuģ noktaların görünümü. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 351

Takım yolunun değiģtirilmesini isterseniz çıkan menüden Sıralıyor u iģaretleyerek uygun bir takım yolu seçiniz. Takım Parametrelerini ve Delik Delme Parametrelerini düzenleyerek simülasyonu görebilirsiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 7 - Sayfa 352

8.1. CEP / HAVUZ BOŞALTMA İŞLEMLERİ (POCKET) : Bu bölümde, basit bir geometri (CAD) oluģturmak, bu geometri üzerinde CEP/HAVUZ boģaltmaya ait takım yolu (CAM) oluģturmak ve NC Program hazırlamak gösterilecektir. 8.1.1. Geometri Oluşturmak (Create Komutu) : Lütfen, ilk adım olarak aģağıda görüldüğü gibi ekranın altındaki Geometri BakıĢı (Gview), ĠĢ parçası koordinat sistemi (WCS) ve Konstrüksiyon_Çizim düzlemi (Cplane) in üstten (üst - Top) görünüģ olarak seçili olmasını sağlayınız. Sırasıyla aşağıdaki komutları seçiniz; Oluştur (Create) Yay (Arc) Daire oluştur merkez nokta (Create circle center point) veya toolbardaki komutu seçiniz. Dairenin merkez koordinatını ekranın merkezinde olacak Ģekilde (F9 ile merkezi görebilirsiniz) Mouse ile gösterin veya Auto Cursor toolbarında aģağıdaki Ģekilde değerleri X0.0, Y0.0, Z0.0 olacak Ģekilde giriniz. Dairenin radyüsünü 40 mm. olarak giriniz. AĢağıda görülen ortadaki OK düğmesine basınız. Yatay Dikdörtgen çizmek için ise; Oluştur (Create) Dikdörtgen Oluştur (Create Rectangle) Sol alt köģe için Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 354

giriniz. Dikey Dikdörtgen çizmek için ise; Oluştur (Create) Dikdörtgen Oluştur (Create Rectangle) Sağ üst köģe için Sol alt köģe için giriniz. Ekranda aģağıdaki Ģekil oluģacaktır. Sağ üst köģe için Ekrana sığdırmak için Fit düğmesine basınız. Şekil 8.1 Cep/Havuz için BudanmamıĢ Çizim. Fazla kısımları kaldırmak için Trim / Break düğmesine basınız. düğmesine sonra Devide Yukarıdaki Ģekilde görüldüğü gibi, Mouse ile sırasıyla 1, 2, 3,, 8 e basınız. Sonra dairenin iç kısmında kalan köģeleri de aynı Ģekilde Trim / Break ve Devide ile temizleyiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 355

Oluştur (Create) Radyüs Radyüs Elemanlar komutunu veya için seçiniz. düğmesini, köģelere radyüs yapmak Radyüs değerini 12 mm. olarak giriniz. Mouse ile aģağıda görülen köģeleri göstererek köģe radyüslerini 12 mm. olarak oluģturunuz. Veya Zincirler ile Radyüs komutunu kullanarak tüm köģelere yine zincir seçimi ile 12 mm. lik radyüs oluģturunuz. ġeklin dıģına, parçanın dıģ boyutları için bir KARE çizelim; Oluştur (Create) Dikdörtgen Oluştur (Create Rectangle) Sol alt köģe için giriniz. Sağ üst köģe için Şekil 8.2 Cep/Havuz için BudanmıĢ Çizim. ġekli izometrik görmek için alttaki Gview den Isometric (WCS) yi seçiniz veya ekranın üst kısmındaki Toolbarlardan düğmesine basınız Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 356

8.2. TAKIM YOLU OLUŞTURMAK (CEP/HAVUZ Boşaltma İşlemi) : Bu bölümde, yukarıda çizmiģ olduğumuz geometri üzerinde CEP/HAVUZ boģaltmaya ait takım yolu oluģturma iģlemlerinin nasıl yapıldığı gösterilecektir. Sırasıyla aşağıdaki komutları seçiniz ; Takım yolları (Toolpaths) Cep/Havuz (Pocket Toolpaths) veya 2D Takım yollları (2D Toolpaths) toolbarlarından ı seçiniz. Ekranın solunda çıkan seçim menüsünden Chain, boģaltılacak alanın çevre profilini tanıtın veya Area boģaltılacak alanı Mouse ile göstererek (P1) tanıtınız. zincir seçimi ile Alan seçimi ile P1 Şekil 8.3 Cep/Havuz için Ġzometrik GörünüĢ. Seçim menüsü altındaki e basınız. Ekrana aģağıdaki CEP/HAVUZ (POCKET) BOġALTMA ĠĢlemine ait Takım Parametreleri menüsü ekranda çıkacaktır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 357

8.2.1. CEP/HAVUZ Boşaltma İşlemine ait Takım Parametreleri: Yukarıdaki CEP/HAVUZ BoĢaltma ĠĢlemine ait olan takım parametreleri, KONTUR (PROFİL) iģleme bölümündeki (BÖLÜM 4) takım parametreleri ile aynıdır. Bölüm 4.1.3.1. deki Sayfa 7-8-9-10 de bu parametrelerin açıklamalarını bulabilirsiniz. Kütüphane takımı seçiniz (Select library tool ) a basınız. 10 mm. lik Düz Freze takımını seçiniz. Diğer parametreleri de yukarıdaki Ģekilde giriniz. Cep/Havuz boģaltma parametrelerine giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 358

Yukarıdaki CEP/HAVUZ BoĢaltma ĠĢlemine ait olan CEP BOġALTMA PARAMETRELERĠ, KONTUR (PROFİL) iģleme bölümündeki (BÖLÜM 4) Kontur parametreleri ile aynıdır. Bölüm 4.1.3.2. deki Sayfa 11-12 de bu parametrelerin açıklamalarını zaten görmüģtük ancak burada yeniden tekrar edelim. Ayrıca, farklı olan parametrelerin açıklamalarını aģağıda bulabilirsiniz. Güvenli Z mesf... : Yukarıdaki Ģekilde de görüldüğü gibi, bu parametre Z ekseninde takımın güvenli olarak herhangi bir yere (iģ parçası, bağlama aparatları v.s.) çarpmadan HIZLI olarak hareket ettiği Z mesafesinin tanımlandığı parametredir. Bu parametredeki değer mutlak veya eklemeli olarak verilebilir. Mutlak / (Absolute) : ĠĢ parçası SIFIR noktasına göre verilen değerlerdir. Eklemeli / (Incremental) : Takımın o anda bulunduğu koordinat değerlerine EKLEMELĠ olarak gideceği noktayı gösteren değerlerdir. Geri Kaçma... : Yukarıdaki Ģekilde de görüldüğü gibi, bu parametre takımın Z ekseninde kesme hızı ile yukarı çıktıktan sonra, ayrıca HIZLI olarak yine Z ekseninde yukarıya çıkacağı mesafesinin tanımlandığı parametredir. Mutlak veya Eklemeli girilebilir. Kesmeye başla / (Feed) : Bu parametre de takımın Z ekseninde iģ parçasına HIZLI yaklaģacağı değerdir. Bu noktadan sonra takım kesme hareketi ile iģ Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 359

parçasına dalarak talaģ kaldırmaya baģlar. Burada dikkat edilecek husus, takım hızla hareket ettiği için, iģ parçasına çarpmaması gerekir. Bu parametredeki değer de mutlak veya eklemeli olarak verilebilir. Hızlı geri kaçma / Rapid retract : Ġlerleme nin altında eğer bu değer aktif hale getirilmiģ ise, bu durumda takım yukarıya HIZLA çıkar. Aktif değilse, kesme hareketi ile çıkar. Yüzeydeki paso / Top of stock : ĠĢ parçasının üst yüzeyinde mevcut olan kaba temizlik pasosunun miktarını gösterir. Bu parametredeki değer de mutlak veya eklemeli olarak verilebilir. Derinlik... / Depth : ĠĢlenecek PROFĠLĠN derinliğini gösterir. Z eksenindeki toplam derinlik mesafesidir. Bu parametredeki değer de mutlak veya eklemeli olarak verilebilir. Derinlik paso... : ĠĢlenecek PROFĠLĠN derinliğine hangi pasolarda girileceğini gösterir. Max. Kaba pasolar : Kaba pasoda Z ekseninde alınan paso miktarıdır (mm). Finiş Pasolar : FiniĢ paso adedidir, nihai finiģ sayısıdır. Finiş Adım: FiniĢ kesimde alınacak paso miktarıdır (mm). Derinlik paso sırası: FiniĢ pasonun son derinlikte mi yoksa bütün derinliklerde mi alınması gerektiği iģaretlenir. Takımı Kaldırma : ĠĢleme sırasında takımın kaldırılıp kaldırılmamasının belirlendiği seçenektir. ĠĢaretlenmesi halinde takım her Z pasodan sonra Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 360

geri kaçma mesafesine çıkmadan yoluna devam eder. Cep boģaltma iģlemi bittiği zaman parçanın Ģekline göre, baģka bir cep boģaltmak için geri kaçma mesafesine çıkar. Alt Program : ĠĢleme sırasında (açılı kenarlar hariç) takım hep aynı X-Y koordinatlarında hareket ediyorsa, sadece Z koordinatında değiģiklik oluyorsa bu seçenek iģaretlenmelidir. Makinaya gönderilen programın POST unda hep aynı X-Y ler tekrarlanmaz, sadece Z deki değeri yazılarak programın aģırı uzun olması engellenir. Açılı Kenar : OluĢturulan Ģeklin sınır duvarlarda ve ada duvarlarında belli bir açıya sahip olmasını sağlar. Yüzeylerin düzgün çıkması bakımından, açılı iģleme yapılırken derinlik pasolarının küçük olmasına dikkat etmek gerekir. İşleme yönü / (Machining Direction) : Takımın dönme yönüne göre malzemeyi (parçayı) kesme yönüdür. Aynı yönde veya ters yönde kesme olabilir. Filtrele : Ufak hareketlerle makinanın çok sık durup kalkmasını önleyen ve bu sırada yüzey kalitesinin iyileģtirilmesini sağlayan özelliktir. Filtreleme toleransı dahilinde kısa hareketlerden geçen daha büyük ve tatlı geçiģler oluģturulur. Cep Boşaltma Tipi : Pocket Cep BoĢaltma tipi yüzey iģleme çeģitleridir. Ġstenilen özelliklere göre bu seçeneklerden biri seçilebilir. Standard : Standard Cep BoĢaltma Parametresidir. Yüzey Temizle (Facing) : Cep BoĢaltma için seçilen zincir üzerinden belli bir mesafede temizlik pasosu boģaltır. Yüzey Sil komutu gibi çalıģır. Island Facing : Normal Cep BoĢatmayı yapar ve ada yüzeyleri üzerinden temizlik pasosu alır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 361

Kalanı işle (Remachining) : Takımın çapından dolayı bir defada iģlenemeyen köģelerin daha küçük takımla (sadece kalan yerlerin) iģlenmesini sağlar. Open : Bir zincir ile kapatılmamıģ olan açık parçaların iģlenmesini sağlar. 8.2.2. Kaba / Finiş Paso Parametreleri Bu parametreler, iģleme sırasında Kaba ve FiniĢ paso iģleme tipi, takımın yanal kesme yüzdesi, parçaya dalma ve parçadan uzaklaģma Ģekli ve finiģ operasyona ait düzenlemelerin yapıldığı tablodur. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 362

Şekil 8.4. Cep ĠĢleme için takım yolu Tel Kafes canlandırması (Simülasyonu). 8.3. CEP/HAVUZ (POCKET) Takım Yollarına ait Örnekler: Bu bölüm, CEP/HAVUZ boģaltmaya ait takım yolu oluģturma iģlemlerine ait temel kavramları kapsamaktadır. Ġlk örnek, daha verimli ve temiz sonuç alabilmek için aynı parça üzerinde farklı kesme-iģleme metotlarını kullanmaktadır. Ġkinci örnek, Morph spiral kesme metodu kullanıldığı zaman düzgün zincir seçim metodunun nasıl gerekli olduğunu göstermektedir. Üçüncü örnek, kütük yüzeylerinin yüzey temizleme fonksiyonlarına odaklanmıģtır. Dördüncü örnek, Cep/Havuz takım yoluna giriģ noktasının kullanımını anlatan bir uygulamayı içermektedir. Örnek 1 Farklı Kesme-İşleme Metotlarının Kullanımı. Mastercam Cep/Havuz iģleme fonksiyonunda YEDĠ adet kesme-iģleme metodu mevcuttur ve her bir kesme-iģleme metodu hem avantajlara ve hem de dezavantajlara sahiptirler. Paralel spiral kesme iģleme metodu geometriye bağlı alarak kısa NC program yaratır, fakat Cep/Havuzun Ģekline ve her bir geçiģteki paso miktarına bağlı olarak komple temizlemeyi garanti etmez. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 363

Sabit pasolu spiral kesme (The constat overlap spiral) metodu uzun NC programı yaratır ancak, sonuç temizlik komple tamamlanır. AĢağıdaki çizim Cep/Havuz takım yolunu ve bu örnekte kullanılacak olan parçanın ölçülerini göstermektedir. Şekil 8.3.1. Cep/Havuz için Ģekil ve takım yolu. Bu örnek sizlere aģağıdaki fonksiyonların nasıl kullanıldığını göstermektedir: Takım yolu, Cep/havuz Operasyon Yöneticisinde takım yolunun yeniden oluşturulması Paralel spiral kesme-işleme metodu Sabit üst üste binme spiral kesme-işleme metodu Helisel giriş Cep/havuz takım yolunu zincir metodu ile tanıtınız ve takımı seçiniz. Lütfen, ilk olarak Cep/Havuz iģlemi için geometri dosyasını bilgisayarın kayıt edilmiģ hafızasından çağırınız. Bunun için Üst Menü deki Dosya ya ve sonra Open (Aç) komutuna tıklayınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 364

Dosya ya giriniz. Open i seçiniz. Open (Aç) komutunu seçince, çıkan pencereden Cep1.mcx dosyasını seçip Tamam a tıklayınız. Bundan sonra, Üst Menü deki Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler komutuna giriniz. Sonra, yine Üst Menü den Takım yolu, Cep_Havuz komutunu seçiniz. Komuta girildikten sonra ekrana Select Pocket Chain1 (Cep/Havuz zincirini seçiniz) mesajı gelir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 365

Çıkan pencerede Zincir i ( Tamam a basınız. ) seçip geometrinin sınırlarını seçiniz ve Şekil 8.3.2. Cep/Havuz iģleme zincir seçimi. Takım Parametrelerini giriniz. Bunun için çıkan pencerede, Takım parametreleri tablosunu seçiniz (Ġlk olarak bu tablo otomatik gelir). AĢağıdaki takım diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Takım görünüm alanında Mouse un sağ butonuna tıklayınız ve Creat new tool komutunu seçiniz. Buradan 3 mm lik düz ağızlı frezeyi seçiniz. Diğer parametreleri de aģağıdaki gibi girip Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 366

Cep/havuz parametrelerini giriniz. Cep/havuz parametreleri tablosunu seçiniz. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 367

Kaba/Finiş İşleme Paso Parametrelerini giriniz. Kaba/FiniĢ Paso Parametreleri tablosunu seçiniz. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 368

Yukarıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri aynen girip, Tamam a basınız. Takım Yolunu Canlandırma ve Doğruluğunun Kontrolü Takım yolu Simülasyonu nun Tel kafes olarak (Backplot ile) yapılması için lütfen aģağıdaki komutları sırasıyla giriniz. AĢağıdaki Takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile veya Mouse ile simülasyon yapmak istenen operasyonu seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 369

Yukarıdaki Takım yolu operasyon ağacı üzerindeki komut düğmesi ile seçilen operasyonu simüle et (canlandır) komutunu seçiniz. Canlandır ı seçince aģağıdaki komut düğmeleri ekranda görünecektir. Çizdir/Çalıştır seçeneği Simülasyon hız ayarı Sonraki durma noktası Bu düğmelerden 1. düğmeyi (Play düğmesi) seçince takım yolu canlandırma (simülasyonu) aģağıdaki gibi ekranda tel kafes olarak görünecektir. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 370

Şekil 8.3.3. Cep/Havuz iģlemede takım yolu kontrolü. Kesme-İşleme Metodunu Değiştirmek. Takım Yolu için Parametreler komutunu seçiniz. Kaba/Finiş Paso Parametreleri diyalog kutusunu (sayfasını) seçiniz. Bu sayfadaki mevcut olan iģleme-kesme metotlarından aģağıda görüldüğü gibi, Sabit Üst üste Binme Spiral iģleme yöntemini seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 371

Tamam a bastıktan sonra takım yollarını yenilemek gerekir ( ). Bunun için Tekrar Yenile (Regen All, ) komutuna basınız. Takım Yolunu hareket ettirmek için yine ekranın solundaki menüden komutu seçilir. Helisel Giriş İlave Etmek. Takım Yolu için Parametreler komutunu seçiniz. Çıkan pencerede Entry-helix butonunu aktif hale getirip tıklayınca aģağıdaki pencere açılır. AĢağıda gösterildiği gibi değerleri giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 372

Not: Z güvenli mesafe, helis giriģin baģladığı üst yüzeydeki bırakılan paya olan mesafedir. Bundan sonra pencerelerde Tamam ı tıklayıp Takım yollarını yenileyiniz. Takım yolu aģağıdaki Ģekildeki gibi görülecektir. Şekil 8.3.4. Cep/havuz için takım yolu ve spiral giriģ görünümü. Örnek 2 Morph Spiral (Profil UYUMLU SPİRAL) Kesme-İşleme Metodunu ve Zincir Yöneticisini Kullanmak. Morph Spiral Kesme-ĠĢleme metodu, dıģ profil sınırı ile içerideki ada profil sınırı arasında yavaģ yavaģ interpole ederek yani; takım yolu ne tarafa yaklaģmıģ Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 373

ise o taraftaki profilin Ģekline benzeyerek çıkmasını sağlayan metottur. Zincirler tam senkronize olsun diye, dıģ profil sınırları ve iç profil adacık sınırlarını doğru olarak zincir yöntemiyle seçmek çok önemlidir. Eğer Cep/Havuz u yanlıģ olarak zincir metoduyla seçerseniz, Zincir Yöneticisi diyalog kutusunu kullanarak hatayı düzeltebilirsiniz. Morph Spiral kesme-iģleme metodu sadece bir adaya sahip olan parçalarda kullanılmalıdır. Takım yolunun son durumu aģağıdaki çizimdeki gibi görülecektir. Şekil 8.3.5. Morph Spiral kesme metodu. Bu örnek aşağıdaki fonksiyonların nasıl kullanıldığını göstermektedir: Takım yolu, Cep/havuz True Spiral ve Morph Spiral kesme-iģleme metodu Zincir Yöneticisi Cep/havuz takım yolunu zincir metodu ile tanıtınız ve takımı seçiniz. Bunun için dosyayı bilgisayarın hafızasından çağırınız. Open (Aç) komutunu seçince, çıkan pencereden Cep2.mcx dosyasını seçip Tamam a tıklayınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 374

Bundan sonra, Üst Menü deki Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler komutuna giriniz. Sonra, yine Üst Menü den Takım yolu, Cep_Havuz komutunu seçiniz. Komuta girildikten sonra ekrana Select Pocket Chain1 (Cep/Havuz zincirini seçiniz) mesajı gelir. Çıkan pencerede Zincir i ( ) seçip resimde görüldüğü gibi pozisyon 1 deki dıģ sınır profilini seçiniz Yine Zincir Seçim Yöntemiyle, Pozisyon 2 deki (adayı) iç sınır profilini seçiniz ve Tamam a basınız. Şekil 8.3.6. Cep/Havuz iģleme tekli seçim. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 375

Takım Parametrelerini giriniz. Bunun için çıkan pencerede, Takım parametreleri tablosunu seçiniz (Ġlk olarak bu tablo otomatik gelir). AĢağıdaki takım diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Takım görünüm alanında Mouse un sağ butonuna tıklayınız ve Creat new tool komutunu seçiniz. Buradan 3 mm. lik düz ağızlı frezeyi seçiniz. Diğer parametreleri de aģağıdaki gibi girip Tamam a basınız. Cep/havuz parametrelerini giriniz. Cep/havuz parametreleri tablosunu seçiniz AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 376

Kaba/Finiş Paso Parametrelerini giriniz. Kaba/ Finiş Paso Parametreleri tablosunu seçiniz AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 377

Yukarıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri aynen girip, Tamam a basınız. Takım yolu aģağıdaki Ģekilde görüldüğü gibi çıkacaktır. Şekil 8.3.7. Morph Spiral Cep/havuz iģleme takım yolu. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 378

Zincir Yöntemindeki Başlangıç Noktasını Değiştiriniz. Sol yan menüde Takım Yolu için Geometri komutunu seçiniz. Zincir Yöneticisi diyalog kutusu açılır. Zincir 1 in üzerinde Mouse un sağ tuģuna basınız. Başlangıç noktası (Start point) Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 379

Başlangıç noktası komutunu seçip aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi şekil üzerinde başlangıç noktasını 1 ve 2 olarak değiştirin. Şekil 8.3.8. Aynı yönde seçimli Morph Spiral Cep/havuz iģleme takım yolu. Şekil 8.3.9. Morph Spiral Cep/havuz iģleme takım yolu. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 380

Örnek 3 Facing - Yüzey Sil - Parça Yüzeyini İşleme (Temizleme). Yüzey Sil Fonksiyonu, parça üzerindeki kaba pasoları yani, parça yüzeylerindeki ham malzemeden kaynaklanan iģlenecek payları çok hızlı olarak temizlemek için kullanılan bir iģleme yöntemidir. Aynı zamanda bu fonksiyon daha sonraki operasyonlar için temiz iģlenmiģ yüzey yaratmak için de kullanılır. Hemen hemen tüm seri imalat parçalarının ve kalıpların iģlenmesinde kullanılan bu yüzey temizleme iģlemleri için MasterCAM Yüzey Sil fonksiyonu ile programcıya çok büyük bir kolaylık ve çabukluk sağlar. Not : Kaba malzeme kenarlarında iģlenmemiģ kısımlar kalmaması için, üst üste binme parametresi en azından %50 olması gerektiği unutulmamalıdır. Takım yolunun son durumu aģağıdaki çizimdeki gibi görülecektir. Şekil 8.3.10. Yüzey Silmeye ait iģleme takım yolu. Bu örnek sizlere aģağıdaki fonksiyonların nasıl kullanıldığını göstermektedir: Takım yolu, Cep/havuz Alan Seçimi Yüzey Sil (Temizle) Cep/havuz takım yolunu zincir metodu ile tanıtınız ve takımı seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 381

Open (Aç) komutunu seçince, çıkan pencereden Cep2.mcx dosyasını seçip Tamam a tıklayınız. Bundan sonra, Üst Menü deki Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler komutuna giriniz. Sonra, yine Üst Menü den Takım yolu, Cep_Havuz komutunu seçiniz. Parça üzerinde iģlenecek kısımları tanıtmak için Alan (Area) ı seçiniz. Seçenekler (Options) u seçiniz. Zincir Seçenekleri (Chaining Options) diyalog kutusu açılacaktır. Bu diyalog kutusundan, Noktada zincir e başla parametresini OK iģareti koyarak açınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 382

1. Pozisyon 1 i seçiniz. 2. Ok e basınız. 1 Takım Parametrelerini giriniz. 1. Takım parametreleri tablosunu seçiniz 2. AĢağıdaki takım diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. 3. Takım görünüm alanında Mouse un sağ butonuna klik yapınız. 4. Kütüphaneden takım alınız ı seçiniz. 5. 3 mm lik düz ağızlı frezeyi seçiniz. Diğer parametreleri de aģağıdaki gibi girip Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 383

Cep/havuz parametrelerini giriniz. 1. Cep/havuz parametreleri tablosunu seçiniz 2. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 384

3. Cep boģaltma tiplerinden Yüzey sil komutunu onaylayarak aktif hale getiriniz. 4. Yukarıdaki diyalog kutusundaki değerleri girip, Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 385

Kaba/Finiş Paso Parametrelerini giriniz. 1. Kaba/Finiş Paso Parametreleri tablosunu seçiniz 2. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. 3. Yukarıdaki diyalog kutusundaki değerleri girdikten sonra, Giriş/Çıkış komutunu aktif hale getirin. 4. AĢağıdaki çıkan diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 386

5. OK e basınız. 6. Sonra TAMAM a basınız. TamamlanmıĢ olan takım yolu aģağıdaki gibi çıkacaktır. Şekil 8.3.12. Yüzey Silmeye ait iģleme takım yolu. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 387

8.4. CEP/HAVUZ BOŞALTMA ÇEŞİTLERİ Bu bölüm, Cep/havuz boģaltmada kullanılan Ada Yüzeylerini iģleme ve Açık Cep BoĢaltmaya ait temel kavramları kapsamaktadır. Ġlk örnekte, Ada yüzeyleri de iģlenerek Cep boģaltılacaktır. Ġkinci örnekte, kapalı bir zincir oluģturmayan Ģekildeki parçaların nasıl iģleneceği anlatılacaktır. Örnek 1- Ada Yüzeylerini (ISLAND Facing) İşlemek Island Facing Ada Yüzeylerini alma komutu ile ek bir iģlem yapmaya gerek kalmadan, aynı zamanda ada yüzeylerinin de üzerinden belli bir miktarda talaģ alınmasını sağlayan çok kullanıģlı bir komuttur. Bu komutun uygulanabilmesi için aģağıdaki Ģekli çiziniz ve bilgisayarınıza kaydediniz. P1 P2 Şekil 8.4.1. Ada Yüzey iģlemeye ait iģ parçası. AĢağıdaki yolları sırası ile takip ediniz. Üst Menü deki Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler komutuna giriniz. Sonra, yine Üst Menü den Takım yolu, Cep_Havuz komutunu seçiniz. Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi Zincir ile P1 ve P2 noktalarından seçerek cep boģaltma sınırlarını iģaretleyiniz ve Tamam ı tıklayınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 388

Takım Parametrelerini giriniz. 1. Takım parametreleri tablosunu seçiniz. 2. AĢağıdaki takım diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. 3. Takım görünüm alanında Mouse un sağ butonuna tıklayınız. 4. Kütüphaneden takım alınız ı seçiniz. 5. 10 mm lik düz ağızlı frezeyi seçiniz. Diğer parametreleri de aģağıdaki gibi girip Tamam a basınız. Cep/havuz parametrelerini giriniz. 1. Cep/havuz parametreleri tablosunu seçiniz 2. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 389

Cep boģaltma tiplerinden Island Facing in açık olmasına dikkat ediniz. Yüzey Sil parametresinin aktif hale geldiğine dikkat ediniz. Yüzey Sil parametresini aģağıdaki gibi düzenleyiniz. Verilen 10 mm derinliğin kaba pasoda 3mm lik pasolarla iģlenmesi için Derinlik Paso butonuna basın ve aģağıdaki Ģekilde düzenleyin. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 390

Bu tabloda görüldüğü gibi istenirse sınır duvarlarına ve ada duvarlarına açı verilerek iģleme yapılabilir. Kaba/Finiş Paso Parametrelerini giriniz. 1. Kaba/FiniĢ Paso Parametreleri tablosunu seçiniz. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 391

2. Yukarıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri aynen girip, Tamam a basınız. Takım yolu aģağıdaki Ģekilde görüldüğü gibi çıkacaktır. Şekil 8.4.2. Ada Yüzey ĠĢlemeye ait takım yolu. Operasyon Yöneticisi nden Takım Yolları Katı ĠĢleme komutu ( parça simülasyonu aģağıdaki gibi olacaktır. ) seçilirse Şekil 8.4.3. Ada Yüzey ĠĢlemeye ait takım yolu simülasyonu. Örnek 2- Açık Cep Boşaltmak (Open) Açık Cep BoĢaltma komutu Kapalı bir Ģekli olmayan cep boģaltma iģlemleri yapılabilir. Bu komutun uygulanabilmesi için aģağıdaki Ģekli çiziniz ve bilgisayarınıza kaydedin. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 392

Şekil 8.4.4. Açık Cep boģaltmaya ait iģ parçası. Takım Parametrelerini giriniz. 1. Takım parametreleri tablosunu seçiniz (Ġlk olarak bu tablo otomatik gelir). 2. Ekrana çıkan takım diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. 3. Takım görünüm alanında Mouse un sağ butonuna tıklayınız. 4. Kütüphaneden takım alınız ı seçiniz. 10 mm lik düz ağızlı frezeyi seçiniz. Diğer parametreleri de aģağıdaki gibi girip Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 393

Cep/havuz parametrelerini giriniz. 1. Cep/havuz parametreleri tablosunu seçiniz. 2. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Cep boģaltma tiplerinden Open seçeneğinin (Açık Cep BoĢaltma) açık olmasına dikkat ediniz. Açık Cep parametresinin aktif hale geldiğine dikkat ediniz. Açık cep parametresini aģağıdaki gibi düzenleyiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 394

Tabloda görüldüğü gibi Açık cep boģaltma kesme metodu kullan seçeneğini iģaretlersek, Kaba/ FiniĢ Paso parametrelerinden bir iģleme seçemeyiz, açık cep boģaltma metodu ile iģleme yapar. Derinlik paso parametrelerini de aģağıdaki Ģekilde doldurunuz. Kaba/Finiş Paso Parametrelerini giriniz. 1. Kaba/FiniĢ Paso Parametreleri tablosunu seçiniz 2. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 395

3. Yukarıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri aynen girip, Tamam a basınız. Takım yolu aģağıdaki Ģekilde görüldüğü gibi çıkacaktır. Not : Kaba iģleme yönteminin seçilemediğine dikkat ediniz. Şekil 8.4.5. Açık Cep boģaltmada takım yolu. Operasyon Yöneticisinden Takım Yolları Katı ĠĢleme komutu ( parça simülasyonu aģağıdaki gibi olacaktır. ) seçilirse Şekil 8.4.6. Açık Cep BoĢaltmada takım yolu simülasyonu. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 8 - Sayfa 396

9. İLERİ DÜZEY CEP/HAVUZ (POCKET) Takım Yolları ve Örnekler: Bu bölüm, daha ileri düzey CEP/HAVUZ boģaltmaya ait takım yolu yaratma iģlemlerini Modüllerinden olan MasterCAM Mill ENTRY de yoktur. MasterCAM Mill Level1 kapsamaktadır. Bu bölümdeki fonksiyonlar MasterCAM ve üzeri modüllerde bu fonksiyonlar kullanılabilir. Ġlk örnek, daha hızlı ve daha verimli bir Ģekilde malzemeyi (talaģı) temizlemek-kaldırmak için KALAN PASOYU ĠġLEME (Remachining) fonksiyonunu kullanmayı anlatmaktadır. Ġkinci örnek, çoklu adalara sahip olan daha karmaģık, kompleks parçalardan malzeme-talaģ kaldırmak için, ADA Temizleme, AÇILI Kenarlarduvarları iģleme ve çoklu derinlik pasolarını kapsayan bir örnektir. Örnek 1 Kalan Pasoyu İşleme - Remachining. Bir parçada cep/havuz boģaltırken daha geniģ ve çapı büyük takım kullanmak suretiyle mümkün olduğunca fazla paso kaldırıp, parçayı daha hızlı bir Ģekilde bitirebilirsiniz, ancak bu durumda kullanmıģ olduğunuz büyük çaplı takım parça üzerinde her yere giremeyecektir. Mastercam in Kalan Pasoyu ĠĢleme (Remachining) fonksiyonu, daha sonra parçaya dönüp küçük takımla, büyük takımın giremeyip bıraktığı yerleri otomatik bulup iģleyebildiği için programlamada ve parçayı iģlemede sizlere büyük kolaylık ve zaman kazandırır. AĢağıdaki çizim cep/havuz takım yolunu ve bu örnekte kullanılacak olan parçanın ölçülerini göstermektedir. Şekil 9.1. Kalan Pasoyu ĠĢleme metodu için takım yolu. Bu örnek sizlere aģağıdaki fonksiyonların nasıl kullanıldığını göstermektedir: Takım yolu, Cep/havuz Kalan Pasoyu İşleme Yeniden işleme (Remachining) Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 397

Kaba Giriş ve Giriş/Çıkış Cep/havuz takım yolunu zincir metodu ile tanıtınız ve takımı seçiniz. Bunun için dosyayı bilgisayarın hafızasından çağırınız. Open (Aç) komutunu seçince, çıkan pencereden Cep5.mcx dosyasını seçip Tamam a tıklayınız. Bundan sonra, Üst Menü deki Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler komutuna giriniz. Sonra, yine Üst Menü den Takım yolu, Cep_Havuz komutunu seçiniz. Komuta girildikten sonra ekrana Select Pocket Chain1 (Cep/Havuz zincirini seçiniz) mesajı gelir. Çıkan pencerede Zincir i ( ) seçip resimde görüldüğü gibi pozisyon 1 deki dıģ sınır profilini seçiniz ve Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 398

Şekil 9.2. Cep/havuz iģleme zincir seçimi. Takım Parametrelerini giriniz. 1. Takım parametreleri tablosunu seçiniz 2. AĢağıdaki takım diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. 3. Takım görünüm alanında Mouse un sağ butonuna tıklayınız. 4. Kütüphaneden takım alınız ı seçiniz. 5. 10 mm lik düz ağızlı frezeyi seçiniz. 6. Diğer parametreleri de aģağıdaki gibi girip Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 399

Cep/havuz parametrelerini giriniz. 1. Cep/havuz parametreleri tablosunu seçiniz 2. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 400

Kaba/Nihai-Finiş İşleme Parametrelerini giriniz. 1. Kaba/Nihai-FiniĢ Parametreleri tablosunu seçiniz 2. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. 3. Kaba iģlemeden "zigzag" veya uygun olan baģka bir iģleme yöntemi seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 401

4. Kaba iģlemede parçaya dalmanın helisel olması için helis/rampa (entry / helix) fonksiyonunu açın ve aģağıdaki gibi düzenleyin. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 402

5. Parçaya GiriĢ ve ÇıkıĢların teğet olarak yapılmasını sağlamak için FiniĢ iģleme tablosundaki Giriş / Çıkış fonksiyonunu aktif hale getiriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 403

6. Yukarıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri aynen girip, Tamam a ĠKĠ defa basınız. Ortaya çıkan takım yolu aģağıdaki gibi görülecektir. Şekil 9.3. Kaba paso giriģi ve GiriĢ/ÇıkıĢ parametreleri aktif olarak çıkartılan takım yolu. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 404

Kalan Pasoyu İşleme Geometrisini zincir metodu ile tanıtınız ve takımı seçiniz. 1. Cep/Havuz komutunu seçiniz. 2. Zincir 1 i seçiniz. AĢağıdaki resimde görüldüğü gibi sınırları seçiniz ve Tamam a basınız. Şekil 9.4. Cep/havuz iģleme zincir seçimi. REMACHINING özelliği ile iģleme yapabilmek için aģağıdaki adımları takip ediniz. Takım Parametrelerini giriniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 405

1. Takım parametreleri tablosunu seçiniz 2. AĢağıdaki takım diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. 3. Takım görünüm alanında Mouse un sağ butonuna tıklayınız. 4. Kütüphaneden takım alınız ı seçiniz. 5. 3 mm lik düz ağızlı frezeyi seçiniz. 6. Diğer parametreleri de aģağıdaki gibi girip Tamam a basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 406

Cep/havuz parametrelerini giriniz. 1. Cep/havuz parametreleri tablosunu seçiniz 2. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. 3. Kalan Pasoyu İşleme (Remachining) komutunun aktif hale getiriniz ve Kalanı iģle yi seçerek aģağıdaki gibi doldurunuz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 407

4. İleri düzey komut butonuna basarak Remachining iģlemenin belirlenen toleranslar içinde olmasını belirleyiniz. Bu diyalog kutusundaki tolerans değerleri takım yolu çizgilerinin görünümünü ve takım yolunun hassasiyetini etkiler. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 408

AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri girip, Tamam a basınız. Kaba/Nihai-Finiş İşleme Parametrelerini giriniz. 1. Kaba/Nihai-FiniĢ Parametreleri tablosunu seçiniz 2. AĢağıdaki diyalog kutusunda görülen değerleri giriniz. 3. Bu diyalog kutusundaki Giriş/Çıkış komutu butonunu seçerek giriģ ve çıkıģın teğetsel olmasını sağlayın. 4. AĢağıdaki çıkan diyalog kutusunda görülen değerleri aynen girip, Tamam a basınız. 5. Tekrar Tamam a basınız. 6. Kaba takım için işlenebilir alan. Kırmızı renkli boyalı alan kaba takımın (örnekte 10 mm) alabileceği pasoyu gösterir. Devam için [Enter] e basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 409

Şekil.9.5 Kaba takım için iģlenebilir alan. 7. Finiş takım için işlenebilir alan. Sarı renkli boyalı alan finiģ takımın (örnekte 3 mm) alabileceği (girebileceği) alanları gösterir. Devam için [Enter] e basınız. Şekil 9.6. FiniĢ takım için iģlenebilir alan. 8. Kalan Pasoyu İşleme miktarı. Sarı renkli boyalı kalan alanlar finiģ takım için geriye kalan ve finiģ takımın (örnekte 3 mm) kaldıracağı kısımları gösterir. Devam için [Enter] e basınız. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 410

Şekil 9.7. FiniĢ takımın (örnekte 3 mm) kaldıracağı kısımlar. 9. Kalan Pasoyu İşlemeden sonra kalan paso. Alan = 0.0000 Devam için [Enter] e basınız. Kalan pasoyu iģlemeye ait takım yolu aģağıdaki resim gibi gözükecektir. Not : Alan sıfır (0) a eģit olmalıdır. Eğer sıfır a eģit değilse, Kaba/Nihai-FiniĢ Parametreleri tablosundaki yanal paso yüzdesini düģürmeyi deneyiniz. Şekil 9.8. Kalan pasoyu iģlemeye ait takım yolu. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 9 - Sayfa 411

10. YÜZEYİ FREZELEME (SİLME) İŞLEMİ Pocket Cep Boşaltmadaki Yüzey Silmenin benzeri olup iş parçasının yüzeyinden belli bir miktarda temizlik pasosu almak için kullanılır. Yüzey Silmeye ait takım yolu oluşturabilmek için Genişliği=150mm, Yüksekliği=100mm olan bir dikdörtgen çiziniz. Şekil 10.1. Yüzey Silmede Zincir seçimi. Takım Yolunu oluşturabilmek için aşağıdaki adımları takip ediniz. Üst Menü deki Makine Tipi, Mill_Freze ve İlk Değerler komutuna giriniz. Sonra, yine Üst Menü den Üst yüzey işleme komutunu seçiniz. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 412

Komuta girildikten sonra ekrana Select Chain 1 (Zincir 1 i seçiniz) mesajı gelir. Çıkan pencerede Zincir i ( seçiniz ve Tamam a basınız. ) seçip P1 noktasından sınırlarını Ekrana takım parametreleri menüsü ekrana çıkacaktır. Bu menü diğer komutlarda ayrıntılı olarak açıklandığı için tekrar üzerinde durulmayacaktır. Takım parametrelerini doldurup, Yüzey Silme Parametreleri ni işaretleyince karşımıza aşağıdaki menü çıkacaktır. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 413

Yüzey Silme parametrelerini yukarıdaki gibi doldurunca ve Tamam deyince ekranda aşağıdaki takım yolu oluşacaktır. Şekil 10.2. Yüzey Silmede Takım Yolu. Takım yolu Operasyon Katı İşle ile kütüğü seçip parçanın işleme sırasındaki simülasyonunu görebilirsiniz. Şekil 10.3. Yüzey Silme Komutunun Simülasyon Sırasındaki Görüntüsü. Ses3000 MasterCAM Mill (Freze) / Bölüm 10 - Sayfa 414