Takdim Biliyor musunuz? Bir televizyon haberine göre Türkiye de 2014 yerel seçimlerinde muhtar adaylarıyla birlikte 830 bin kişinin aday olması bekleniyordu. Bu, Türkiye de yaklaşık her 90 kişiden birinin siyasi aday olduğu anlamına geliyor. Her genel seçimde farklı partilerden on binlerce insan; her yerel seçimde ise yüz binlerce insan, belediye başkanı, belediye meclis üyesi, il genel meclis başkanı, il genel meclis üyesi veya muhtar seçilmek için aday oluyor; mücadele ediyor 1. On binlerin ve yüzbinlerin içinden birileri bunu başarıyor ve amacına ulaşıyor. Eğer birileri bunu başarıyorsa ki öyledir, o zaman bu başarılması imkânsız bir şey değildir! Hangi iş olursa olsun, önemli olan onun yolunu ve yöntemini bilmektir. Başarı bir sonuçtur ve bazen kendiliğinden gelir. Siyaset bir şekilde- büyük kitlelerin ilgilendiği bir konu... Bu kitleler içinden önemli bir grup her seçimde aday olmak ve siyasete girmek için girişimlerde bulunuyor. Ancak bunların çok azı siyaset hakkında gerekli bilgiye sahiptir. Bazen adaylar açısından öyle durumlar ortaya çıkıyor ve adaylar öyle basit ve sıradan şeyleri yanlış yapıyor veya gözardı ediyorlar ki -insan Böyle bir şey nasıl mümkün olabilir? demek durumunda kalıyor. Elbette herkesin siyaset profesörü olması beklenemez ve buna ihtiyaç da yoktur. Ancak hangi iş veya uğraşı olursa olsun, 1 2014 Yerel Seçimleri ndeki toplam aday sayısı 830 bin kişi civarındadır. Bu, Türkiye nüfusu göz önüne alındığından her 90 kişiden birinin aday olması anlamına geliyor (TV, 17.00 Haberleri, 20.10.2013). v
bir işe girişen herkes onun temel bilgilerini ve usullerini bilmek, bilmiyorsa öğrenmek zorundadır. Aksi düşünülemez. Siyaset diğer birçok uğraşıdan farkı olan bir iştir. Çünkü yapılan bir hatanın çoğunlukla bir daha telafisi mümkün olmamaktadır. Gereksiz yere yaptığı bir hatadan dolayı ancak uzun yıllar sonra yakaladığı bir fırsatı elinden kaçıran birçok kişi vardır. Benzer şekilde, birçok kişi siyaset sahnesinden önemli yaralarla ayrılmak zorunda kalırken, birçok siyasetçi gereksiz yere ciddi itibar kaybına uğrayabilmektedir. Bu nedenle özellikle siyasete yeni atılan, hâlen siyasetle uğraşan, siyaset düşüncesi olan veya kendini geliştirmek isteyen kişilerin siyasetin en temel ve olmazsa olmazlarını mutlaka iyi bir şekilde öğrenmeleri gerekiyor. Ancak her biri yüksek bürokrat, doktor, mühendis, avukat, ticaret erbabı, memur, esnaf, sendikacı vb. çok farklı mesleklerden gelen ve yine çok farklı öğrenim altyapılarına sahip adayların, siyasilerin ve ilgililerin, uzun uzun kitap okuyacak ve siyaset öğrenecek ne zamanları ne de imkânları vardır. Onların ihtiyacı olan şey, siyasi uğraş konusundaki en temel bilgi ve yöntem ihtiyaçlarını karşılayacak, kolayca ve hızlıca okuyup anlayabilecekleri, hemen pratiğe geçirebilecekleri, her an ve her yerde açıp bakabilecekleri bir kitaptır. Ancak böyle bir kitaba yalnızca onların ihtiyacı yoktur. Peki, bu kitap kimler içindir? Bu kitap öncelikle muhtarlıktan milletvekilliğine kadar herhangi bir pozisyon için siyasi aday olma düşüncesi, niyeti veya planı olan ve Acaba bu işin usulü, yolu ve yöntemi nedir? diye soran kişiler içindir. İkinci olarak, mevcut durumda siyasetle uğraşan ancak iş yoğunluğu, zamanı, imkânları vs. nedeniyle siyasi uğraşının temel bilgi ve yöntemleri hakkında okuma ve inceleme imkânı vi
bulamayan; ancak Bu konuda bir şeyler okusaydım daha iyi olurdu veya Acaba bazı şeyleri eksik yapıyor olabilir miyim? veya Acaba bazı şeyleri doğru yapıyor muyum? veya Bu konuda biraz (daha) okusaydım, bu işi daha iyi yapardım diyen siyasiler içindir. Üçüncü olarak, siyasete ilgi duyan ve ileride bir şekilde siyasetle yolu kesişme imkânı olabileceğini düşünen kimseler içindir. Kitap, onlara da siyasi uğraşının temel bilgi ve yöntemleri konusunda şimdiden kendilerini hazırlama ve kendilerini geliştirme imkânı verecektir. Dördüncü olarak, bir şekilde yakın çevresinde siyasi aday olan ve onlarla birlikte çalışan veya çalışacak, onlarla mesai ortaklığı veya fikir alışverişi yapacak kimseler içindir. Kitap onlar açısından yürütecekleri faaliyetlerin çerçevesini ve doğrultusunu belirleyici ve aynı zamanda bilgilendirici bir rehber ve referans noktası olacaktır. Beşinci olarak; uzmanlık alanı siyasi danışmanlık vb. bir uğraşı içinde olan kimseler içindir. Kitap onlar açısından da temel konuları sürekli göz önünde tutan ve hatırlatan bir kontrol listesi işlevi görecektir. Altıncısı, siyaset konusuna bir şekilde ilgi duyan ve kendini geliştirmek isteyen kimseler içindir. Kitap onların siyasi uğraşının temel bilgi ve yöntemlerini ve siyasi uğraşı sürecinin detaylarını ve olması gerekenlerini öğrenerek kendilerini geliştirmelerine yardımcı olacaktır. Nihai olarak kitap aynı zamanda siyaset, pazarlama, iletişim ve halkla ilişkiler gibi alanlarda çalışan öğrenciler içindir. Kitap, sunduğu pratik bakış açısı ve uygulama rehberi tarzındaki yöntemi ile öğrencilerin teorik derslerde okudukları ve öğrendikleri birçok konunun basit ve kolay bir şekilde- pratiğe nasıl uyarlanabileceğini öğrenmelerine önemli katkı sağlayacaktır. vii
Bunların ötesinde, kitabın bir şekilde fiilen siyasi aday olmuş, sahaya çıkmış adaylar ve siyasetçiler için mutlaka ellerinin altında bulunması gereken faydalı bir kaynak olacağını düşünüyorum. Her siyasi adayın kitabı mutlaka en az bir kez okuması gerektiğine inanıyorum. Kitap, (ister yeni olsun isterse yılların tecrübesine sahip) adayın siyasi faaliyetlerine sistematik bir bakış açısıyla yaklaşmasını sağlayacaktır. Peki, sonrası? Arzu edilen, herkesin yapacağı işi bütün altyapısı ve detaylarıyla birlikte, (teorik ve pratik) sistematik bir eğitim içinde öğrenmesidir. Ancak bunun için geniş bir zamana ve önemli bir çabaya ihtiyaç vardır. Maalesef doktorluk, avukatlık, öğretmenlik, akademisyenlik, ticaret vs. çok farklı mesleklerden ve farklı eğitim altyapılarından gelen- siyasilerin genellikle hiçbir zaman bu kadar geniş zamanları olmaz. Bu durumdaki siyasilerin/adayların acil ihtiyaçları olan şey, sahada bilinmesi gereken temel şeyleri bilmek ve hata yapmamak, temel siyasal pazarlama ve iletişim bilgi ve becerilerine sahip olmak, siyasi alanın hareket ve davranış tarzına aşinalık kazanmak ve genel bir rehberliktir. Kitap, siyasi adaylara tam da bu konularda gereken temel bilgileri beceri çerçevelerini sunmaktadır. Evet Bu kitap siyaset veya siyasal pazarlama teorisi öğretmemektedir. Böyle bir amacı da yoktur. Ancak bu alanlarda yoğunluk, zaman darlığı vs nedenlerle- geniş bir okuma imkânına sahip olmayan adaylara, oradaki birçok bilgi, düşünce ve eylemi en kısa yoldan pratiğe dökme imkânı sağlamaktadır. Zaten çoğu zaman sahadaki insanlar için önemli olan şey, eylem ve sonuca ulaşmaktır. Ancak bunun için bir altyapının olması da kaçınılmazdır. viii
Bu kitabın amacı -muhtarlıktan milletvekilliğine kadar hangi pozisyona talip olursa olsun (veya düşünürse düşünsün)- siyasetle uğraşan, ilgi duyan, planlayan, en yakın veya gelecek veya birkaç seçim sonrasına hazırlanan ve bir şekilde kendini potansiyel siyasi aday olarak gören kimseler ile siyasetin temel kuralları hakkında öğrenmek ve kendini geliştirmek isteyenlere -bir seçmenin bakış açısıyla- bu işin temel kurallarını ve ilkelerini hatırlatmak ve önerilerde bulunmaktır. Kitap, Takdim ve Giriş hariç 14 bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölüm, Kendimiz, siyasetçinin (adayın) her şeyden önce kendine odaklanması ve belli başlı temel noktaları dikkate alması gerekliliğinden hareketle bu kapsamdaki kuralları ve önerileri içermektedir. Benzer şekilde; İkinci Bölüm, Nitelikler ; Üçüncü Bölüm, Altyapımız ; Dördüncü Bölüm, Bilinmesi Gerekenler ; Beşinci Bölüm, Yapılması Gerekenler ; Altıncı Bölüm, Değerler ; Yedinci Bölüm, Gereklilikler ; Sekizinci Bölüm, Zorunluluklar ; Dokuzuncu Bölüm, İletişim ; Onuncu Bölüm, Medya, On Birinci Bölüm, Strateji ve Eylem, On İkinci Bölüm, Yasaklar ; On Üçüncü Bölüm, Uyarılar altında siyasetçinin dikkat etmesi gereken noktalarla ilgili kurallar ve önerileri içermekte ve son bölüm ise Sonuç tan oluşmaktadır. Son bir not Bu çalışma, klasik ve bir kez okunup kenara konulacak bir kitap olarak değil; adayın zaman zaman ele alıp gözden geçirmesi ve özellikle bazı noktaları sürekli hatırlaması ve gözönünde tutması gereken, onun için de aday için bir nevi kontrol listesi işlevi görecek şekilde tasarlanmıştır. Kitaba bu bakış açısıyla yaklaşılması hem onun ruhuna daha uygun düşecek hem de okuyucu için daha faydalı olacaktır. Bütün siyasi adaylara ve siyasetçilere başarılar diliyorum. Şubat 2014 Doç. Dr. Cihat POLAT ix