Erkan KARAARSLAN İÇİNDEKİLER Türk Hukuku TÜRK HUKUKU 1 BİRİNCİ KISIM ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 1 BİRİNCİ BÖLÜM --------------------------------------------------------------------------------------------------- 1 BİRİNCİ AYIRIM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 1 A. Sözleşmenin kurulması ---------------------------------------------------------------------------------- 1 B. Sözleşmelerin şekli --------------------------------------------------------------------------------------- 2 C. Borç tanıması ---------------------------------------------------------------------------------------------- 3 D. Sözleşmelerin yorumu, muvazaalı işlemler -------------------------------------------------------- 3 E. Genel işlem koşulları ------------------------------------------------------------------------------------- 3 F. Sözleşmenin içeriği --------------------------------------------------------------------------------------- 4 I. Yetkili temsil ----------------------------------------------------------------------------------------- 5 II. Yetkisiz temsil -------------------------------------------------------------------------------------- 6 III. Saklı hükümler ------------------------------------------------------------------------------------ 6 İKİNCİ AYIRIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 6 Haksız Fiillerden Doğan Borç İlişkileri ------------------------------------------------------------------- 6 I. Genel olarak ----------------------------------------------------------------------------------------- 6 II. Zararın ve kusurun ispatı ------------------------------------------------------------------------ 6 III. Tazminat -------------------------------------------------------------------------------------------- 7 IV. Özel durumlar ------------------------------------------------------------------------------------- 7 V. Sorumluluk sebeplerinin çokluğu ------------------------------------------------------------- 8 VI. Hukuka aykırılığı kaldıran hâller -------------------------------------------------------------- 8 ÜÇÜNCÜ AYIRIM -------------------------------------------------------------------------------------------- 10 Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç İlişkileri ---------------------------------------------------- 10 A. Koşulları ------------------------------------------------------------------------------------------- 10 B. Geri vermenin kapsamı ------------------------------------------------------------------------ 10 C. Geri istenememe -------------------------------------------------------------------------------- 11 D. Zamanaşımı -------------------------------------------------------------------------------------- 11 İKİNCİ BÖLÜM -------------------------------------------------------------------------------------------------- 11 BİRİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 11 A. Genel olarak -------------------------------------------------------------------------------------- 11 B. İfa yeri ---------------------------------------------------------------------------------------------- 12 C. İfa zamanı ----------------------------------------------------------------------------------------- 12 D. Ödeme --------------------------------------------------------------------------------------------- 13 E. Alacaklının temerrüdü ------------------------------------------------------------------------- 14 F. Diğer ifa engelleri ------------------------------------------------------------------------------- 14 İKİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 14 A. Borcun ifa edilmemesi ------------------------------------------------------------------------- 14 B. Borçlunun temerrüdü -------------------------------------------------------------------------- 15 ÜÇÜNCÜ AYIRIM -------------------------------------------------------------------------------------------- 16 A. Alacaklıya halef olma -------------------------------------------------------------------------- 16 B. Üçüncü kişinin fiilini üstlenme --------------------------------------------------------------- 17 C. Üçüncü kişi yararına sözleşme --------------------------------------------------------------- 17 vii
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 17 BİRİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 17 A. Asıl borca bağlı hak ve borçların sona ermesi ------------------------------------------- 17 B. İbra -------------------------------------------------------------------------------------------------- 17 C. Yenileme ------------------------------------------------------------------------------------------ 17 D. Birleşme ------------------------------------------------------------------------------------------- 18 E. İfa imkânsızlığı ----------------------------------------------------------------------------------- 18 F. Takas ------------------------------------------------------------------------------------------------ 18 İKİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 19 A. Süreler --------------------------------------------------------------------------------------------- 19 B. Bağlı alacaklarda zamanaşımı---------------------------------------------------------------- 20 C. Zamanaşımının durması ----------------------------------------------------------------------- 20 D. Zamanaşımının kesilmesi --------------------------------------------------------------------- 20 E. Davanın reddinde ek süre--------------------------------------------------------------------- 20 F. Taşınır rehni ile güvenceye bağlanmış alacakta ----------------------------------------- 21 G. Zamanaşımından feragat --------------------------------------------------------------------- 21 H. İleri sürülmesi ------------------------------------------------------------------------------------ 21 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------ 21 BİRİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 21 A. Müteselsil borçluluk --------------------------------------------------------------------------- 21 B. Müteselsil alacaklılık --------------------------------------------------------------------------- 22 İKİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 22 A. Geciktirici koşul---------------------------------------------------------------------------------- 22 B. Bozucu koşul ------------------------------------------------------------------------------------- 22 C. Ortak hükümler ---------------------------------------------------------------------------------- 23 ÜÇÜNCÜ AYIRIM -------------------------------------------------------------------------------------------- 23 A. Bağlanma parası--------------------------------------------------------------------------------- 23 B. Cayma parası ------------------------------------------------------------------------------------- 23 C. Ceza koşulu --------------------------------------------------------------------------------------- 23 BEŞİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 24 BİRİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 24 A. Koşulları ------------------------------------------------------------------------------------------- 24 B. Devrin hükümleri ------------------------------------------------------------------------------- 24 İKİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 25 A. İç üstlenme sözleşmesi ------------------------------------------------------------------------ 25 B. Dış üstlenme sözleşmesi ---------------------------------------------------------------------- 25 C. Borçlunun değişmesinin sonuçları ---------------------------------------------------------- 25 D. Sözleşmenin hükümsüzlüğü ----------------------------------------------------------------- 26 E. Borca katılma ------------------------------------------------------------------------------------- 26 F. Malvarlığının veya işletmenin devralınması ---------------------------------------------- 26 G. İşletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi -------------------------------------------- 26 H. Özel hükümlerin saklılığı ---------------------------------------------------------------------- 26 ÜÇÜNCÜ AYIRIM -------------------------------------------------------------------------------------------- 26 A. Sözleşmenin devri ------------------------------------------------------------------------------ 26 B. Sözleşmeye katılma ---------------------------------------------------------------------------- 27
Erkan KARAARSLAN Türk Hukuku İKİNCİ KISIM ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 27 BİRİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 27 BİRİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 27 A. Tanımı ve hükümleri --------------------------------------------------------------------------- 27 B. Yarar ve hasar ------------------------------------------------------------------------------------ 27 İKİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 27 A. Konusu --------------------------------------------------------------------------------------------- 27 B. Satıcının borçları -------------------------------------------------------------------------------- 27 C. Alıcının borçları ---------------------------------------------------------------------------------- 31 ÜÇÜNCÜ AYIRIM -------------------------------------------------------------------------------------------- 32 A. Şekil ------------------------------------------------------------------------------------------------- 32 B. Satış ilişkisi doğuran haklar ------------------------------------------------------------------- 32 C. Taşınmaz satışı ----------------------------------------------------------------------------------- 32 DÖRDÜNCÜ AYIRIM --------------------------------------------------------------------------------------- 33 A. Örnek üzerine satış ----------------------------------------------------------------------------- 33 B. Beğenme koşuluyla satış ---------------------------------------------------------------------- 33 C. Kısmi ödemeli satışlar -------------------------------------------------------------------------- 33 D. Açık artırma yoluyla satış --------------------------------------------------------------------- 37 İKİNCİ BÖLÜM -------------------------------------------------------------------------------------------------- 38 Mal Değişim Sözleşmesi ---------------------------------------------------------------------------------- 38 A.Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 38 B. Tabi olduğu hükümler ------------------------------------------------------------------------- 38 C. Zapttan ve ayıptan sorumluluk -------------------------------------------------------------- 38 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 39 Bağışlama Sözleşmesi ------------------------------------------------------------------------------------- 39 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 39 B. Bağışlama ehliyeti ------------------------------------------------------------------------------ 39 C. Kurulması ----------------------------------------------------------------------------------------- 39 D. Bağışlayanın sorumluluğu -------------------------------------------------------------------- 39 E. Bağışlamanın ortadan kalkması ------------------------------------------------------------- 40 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------ 40 BİRİNCİ AYIRIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 40 Genel Hükümler -------------------------------------------------------------------------------------------- 40 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 40 B. Kira süresi ----------------------------------------------------------------------------------------- 40 C. Kiraya verenin borçları ------------------------------------------------------------------------ 40 D. Kiracının borçları -------------------------------------------------------------------------------- 42 E. Özel durumlar ------------------------------------------------------------------------------------ 42 F. Sözleşmenin sona ermesi --------------------------------------------------------------------- 43 G. Kiralananın geri verilmesi -------------------------------------------------------------------- 44 H. Kiraya verenin hapis hakkı ------------------------------------------------------------------- 44 ix
İKİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 45 A. Uygulama alanı ---------------------------------------------------------------------------------- 45 B. Bağlantılı sözleşme ----------------------------------------------------------------------------- 45 C. Kullanma giderleri ------------------------------------------------------------------------------ 45 D. Kiracının güvence vermesi ------------------------------------------------------------------- 45 E. Kira bedeli ----------------------------------------------------------------------------------------- 45 F. Konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmenin sona ermesi -------------------------- 46 ÜÇÜNCÜ AYIRIM -------------------------------------------------------------------------------------------- 48 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 48 B. Genel hükümlerin uygulanması ------------------------------------------------------------- 48 C. Tutanak düzenleme ---------------------------------------------------------------------------- 48 D. Kiraya verenin borçları ------------------------------------------------------------------------ 48 E. Kiracının borçları -------------------------------------------------------------------------------- 48 F. Alt kira ve kullanım hakkını devir yasağı -------------------------------------------------- 49 G. Sözleşmenin sona ermesi --------------------------------------------------------------------- 49 H. Hayvan kirası ------------------------------------------------------------------------------------- 50 BEŞİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 50 BİRİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 50 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 50 B. Hükümleri ----------------------------------------------------------------------------------------- 50 C. Sona ermesi -------------------------------------------------------------------------------------- 51 İKİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 51 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 51 B. Hükümleri ----------------------------------------------------------------------------------------- 51 C. Para yerine verilen şeyler --------------------------------------------------------------------- 52 D. Geri verme zamanı ----------------------------------------------------------------------------- 52 ALTINCI BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 52 BİRİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 52 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 52 B. Kurulması ----------------------------------------------------------------------------------------- 52 C. İşçinin borçları ----------------------------------------------------------------------------------- 52 D. İşverenin borçları ------------------------------------------------------------------------------- 53 E. Sınaî ve fikrî mülkiyet hakkı ------------------------------------------------------------------ 57 F. Hizmet ilişkisinin devri ------------------------------------------------------------------------- 57 İKİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 60 A. Tanımı ve kurulması ---------------------------------------------------------------------------- 60 B. Pazarlamacının yükümlülük ve yetkileri -------------------------------------------------- 60 C. İşverenin özel yükümlülükleri --------------------------------------------------------------- 61 D. Sona ermesi -------------------------------------------------------------------------------------- 62 ÜÇÜNCÜ AYIRIM -------------------------------------------------------------------------------------------- 62 A.Tanımı ve çalışma koşulları ------------------------------------------------------------------- 62 YEDİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 63 Eser Sözleşmesi --------------------------------------------------------------------------------------------- 63 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 64 B. Hükümleri ----------------------------------------------------------------------------------------- 64
Erkan KARAARSLAN Türk Hukuku SEKİZİNCİ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 66 Yayım Sözleşmesi ------------------------------------------------------------------------------------------- 66 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 66 B. Şekli ------------------------------------------------------------------------------------------------- 66 C. Hükümleri ----------------------------------------------------------------------------------------- 66 D. Sona ermesi -------------------------------------------------------------------------------------- 67 E. Sipariş üzerine yayım sözleşmesi ----------------------------------------------------------- 68 DOKUZUNCU BÖLÜM ----------------------------------------------------------------------------------------- 68 Vekâlet İlişkileri --------------------------------------------------------------------------------------------- 68 BİRİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 68 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 68 B. Kurulması ----------------------------------------------------------------------------------------- 68 C. Hükümleri ----------------------------------------------------------------------------------------- 68 D. Sona ermesi -------------------------------------------------------------------------------------- 69 İKİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 69 Kredi Mektubu ve Kredi Emri --------------------------------------------------------------------------- 69 A. Kredi mektubu ----------------------------------------------------------------------------------- 70 B. Kredi emri ----------------------------------------------------------------------------------------- 70 ÜÇÜNCÜ AYIRIM -------------------------------------------------------------------------------------------- 70 Simsarlık Sözleşmesi --------------------------------------------------------------------------------------- 70 A. Tanımı ve şekli ----------------------------------------------------------------------------------- 70 B. Ücret ----------------------------------------------------------------------------------------------- 70 ONUNCU BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 71 Vekâletsiz İşgörme ----------------------------------------------------------------------------------------- 71 A. İşgörenin hak ve borçları ---------------------------------------------------------------------- 71 B. İşsahibinin hak ve borçları -------------------------------------------------------------------- 71 ONBİRİNCİ BÖLÜM -------------------------------------------------------------------------------------------- 71 Komisyon Sözleşmesi -------------------------------------------------------------------------------------- 71 A. Alım veya satım komisyonculuğu ----------------------------------------------------------- 71 B. Diğer komisyon işleri --------------------------------------------------------------------------- 73 ONİKİNCİ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 73 Ticari Temsilciler, Ticari Vekiller ve Diğer Tacir Yardımcıları ------------------------------------ 73 A. Ticari temsilci ------------------------------------------------------------------------------------ 73 B. Ticari vekil ----------------------------------------------------------------------------------------- 74 C. Diğer tacir yardımcıları ------------------------------------------------------------------------ 74 D. Rekabet yasağı ---------------------------------------------------------------------------------- 74 E. Ticari temsilcilerin, ticari vekillerin ve diğer tacir yardımcılarının yetkilerinin sona ermesi ------------------------------------------------------------------------------------------ 74 ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------ 75 Havale --------------------------------------------------------------------------------------------------------- 75 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 75 xi
B. Hükümleri ----------------------------------------------------------------------------------------- 75 ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM -------------------------------------------------------------------------------------- 76 Saklama Sözleşmeleri ------------------------------------------------------------------------------------- 76 A. Genel saklama sözleşmesi -------------------------------------------------------------------- 76 B. Mislî şeylerin saklanması---------------------------------------------------------------------- 76 C. Ardiyeciye bırakma ----------------------------------------------------------------------------- 77 D. Konaklama yeri, garaj, otopark ve benzeri yerleri işletenlere bırakma ---------- 77 ONBEŞİNCİ BÖLÜM -------------------------------------------------------------------------------------------- 78 Kefalet Sözleşmesi ----------------------------------------------------------------------------------------- 78 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 78 B. Koşulları ------------------------------------------------------------------------------------------- 78 C. İçeriği ----------------------------------------------------------------------------------------------- 79 D. Sona ermesi -------------------------------------------------------------------------------------- 82 E. Uygulama alanı ---------------------------------------------------------------------------------- 82 ONALTINCI BÖLÜM -------------------------------------------------------------------------------------------- 83 Kumar ve Bahis---------------------------------------------------------------------------------------------- 83 A. Alacağın dava ve takip edilememesi ------------------------------------------------------- 83 B. Borç senedi verme ve isteyerek ödeme -------------------------------------------------- 83 C. Piyango ve diğer şans oyunları -------------------------------------------------------------- 83 ONYEDİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------- 83 Ömür Boyu Gelir ve Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmeleri -------------------------------------- 83 BİRİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 83 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 83 B. Şekli ------------------------------------------------------------------------------------------------- 83 İKİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 84 Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi -------------------------------------------------------------------- 84 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 84 B. Şekli ------------------------------------------------------------------------------------------------- 84 C. Güvencesi ----------------------------------------------------------------------------------------- 84 D. Konusu --------------------------------------------------------------------------------------------- 84 E. İptali ve tenkisi ----------------------------------------------------------------------------------- 84 F. Sona ermesi --------------------------------------------------------------------------------------- 84 G. Devredilemezlik, iflas ve haciz hâlinde istem ------------------------------------------- 85 ONSEKİZİNCİ BÖLÜM ----------------------------------------------------------------------------------------- 85 Adi Ortaklık Sözleşmesi ----------------------------------------------------------------------------------- 85 A. Tanımı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 85 B. Ortaklar arasındaki ilişki ----------------------------------------------------------------------- 85 D. Ortaklığın sona ermesi ------------------------------------------------------------------------ 88 TÜRK TİCARET KANUNU (1) 89 BAŞLANGIÇ ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 90 A) Kanunun uygulama alanı ----------------------------------------------------------------------------- 90
Erkan KARAARSLAN Türk Hukuku BİRİNCİ KİTAP --------------------------------------------------------------------------------------------------- 92 Ticari İşletme ------------------------------------------------------------------------------------------------ 92 BİRİNCİ KISIM --------------------------------------------------------------------------------------------------- 92 A) Ticari işletme ------------------------------------------------------------------------------------- 92 B) Tacir ------------------------------------------------------------------------------------------------ 92 C) Tacir olmanın hükümleri ---------------------------------------------------------------------- 93 İKİNCİ KISIM ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 94 Ticaret Sicili -------------------------------------------------------------------------------------------------- 94 A) Kuruluş -------------------------------------------------------------------------------------------- 94 B) Tescil ----------------------------------------------------------------------------------------------- 95 ÜÇÜNCÜ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 97 Ticaret Unvanı ve İşletme Adı --------------------------------------------------------------------------- 97 A) Ticaret unvanı ----------------------------------------------------------------------------------- 97 DÖRDÜNCÜ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------- 100 Haksız Rekabet -------------------------------------------------------------------------------------------- 100 A) Genel olarak ------------------------------------------------------------------------------------ 100 B) Hukuki sorumluluk --------------------------------------------------------------------------- 102 BEŞİNCİ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 104 Ticari Defterler -------------------------------------------------------------------------------------------- 104 A) Defter tutma ve envanter ------------------------------------------------------------------ 104 B) Açılış bilançosu, yılsonu finansal tabloları ---------------------------------------------- 106 C) Saklama ve ibraz ------------------------------------------------------------------------------ 108 ALTINCI KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 110 Cari Hesap -------------------------------------------------------------------------------------------------- 110 A) Tanım ve şekil ---------------------------------------------------------------------------------- 110 B) Hükümleri --------------------------------------------------------------------------------------- 111 C) Cari hesabın sona ermesi ------------------------------------------------------------------- 112 D) Bakiyenin haczi -------------------------------------------------------------------------------- 112 YEDİNCİ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 112 Acentelik ---------------------------------------------------------------------------------------------------- 112 A) Genel olarak ------------------------------------------------------------------------------------ 112 B) Acentenin yetkileri --------------------------------------------------------------------------- 112 C) Acentenin borçları ---------------------------------------------------------------------------- 114 D) Acentenin hakları ----------------------------------------------------------------------------- 114 E) Müvekkilin borçları --------------------------------------------------------------------------- 115 F) Acentelik sözleşmesinin sona ermesi ---------------------------------------------------- 116 İKİNCİ KİTAP --------------------------------------------------------------------------------------------------- 117 Ticaret Şirketleri ------------------------------------------------------------------------------------------ 117 xiii
BİRİNCİ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 117 Genel Hükümler ------------------------------------------------------------------------------------------ 117 A) Türleri -------------------------------------------------------------------------------------------- 117 B) Tüzel kişilik ve ehliyet ------------------------------------------------------------------------ 117 C) Uygulanacak kanun hükümleri ------------------------------------------------------------ 117 D) Sermaye koyma borcu ---------------------------------------------------------------------- 118 E) Ortakların kişisel alacaklıları --------------------------------------------------------------- 119 F) Birleşme, bölünme ve tür değiştirme ---------------------------------------------------- 120 G) Şirketler topluluğu --------------------------------------------------------------------------- 134 İKİNCİ KISIM --------------------------------------------------------------------------------------------------- 138 Kollektif Şirket --------------------------------------------------------------------------------------------- 138 BİRİNCİ BÖLÜM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 138 Şirketin Niteliği ve Kuruluşu ------------------------------------------------------------------- 138 A) Tanım -------------------------------------------------------------------------------------------- 138 B) Sözleşme ---------------------------------------------------------------------------------------- 138 C) Tescil --------------------------------------------------------------------------------------------- 139 İKİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 139 Ortaklar Arasındaki İlişkiler ---------------------------------------------------------------------------- 139 A) Sözleşme serbestisi -------------------------------------------------------------------------- 139 B) Şirketin yönetimi ------------------------------------------------------------------------------ 139 C) Denetim ----------------------------------------------------------------------------------------- 140 D) Oy hakkı ve kararlar -------------------------------------------------------------------------- 140 E) Kâr payı hakkı ve zarara katılma ---------------------------------------------------------- 140 F) Rekabet yasağı --------------------------------------------------------------------------------- 141 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM --------------------------------------------------------------------------------------------- 141 Şirketin ve Ortakların Üçüncü Kişilerle İlişkileri -------------------------------------------------- 141 A) Tüzel kişiliğin kazanılması ------------------------------------------------------------------ 141 B) Temsil -------------------------------------------------------------------------------------------- 141 C) Şirket alacaklılarının durumu -------------------------------------------------------------- 142 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------- 143 Şirketin Sona Ermesi ve Ortağın Ayrılması --------------------------------------------------------- 143 A) Sona erme -------------------------------------------------------------------------------------- 143 B) Ortakların şirketten ayrılması ------------------------------------------------------------- 144 BEŞİNCİ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 146 Tasfiye ------------------------------------------------------------------------------------------------------- 146 A) Genel hükümler ------------------------------------------------------------------------------- 146 B) Tasfiye memurları ---------------------------------------------------------------------------- 146 C) Tasfiye işleri ------------------------------------------------------------------------------------ 148 ÜÇÜNCÜ KISIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 150 Komandit Şirket ------------------------------------------------------------------------------------------- 150
Erkan KARAARSLAN Türk Hukuku BİRİNCİ BÖLÜM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 150 Şirketin Niteliği ve Kuruluşu --------------------------------------------------------------------------- 150 A) Tanımı ------------------------------------------------------------------------------------------- 150 B) Uygulanacak hükümler ---------------------------------------------------------------------- 150 C) Sözleşme ---------------------------------------------------------------------------------------- 150 İKİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 150 Ortaklar Arasındaki İlişkiler ---------------------------------------------------------------------------- 150 A) Sözleşme serbestisi -------------------------------------------------------------------------- 150 B) Komanditerlerin hukuki durumu --------------------------------------------------------- 151 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM --------------------------------------------------------------------------------------------- 152 Şirketin ve Ortakların Üçüncü Kişilerle Olan İlişkileri ------------------------------------------- 152 A) Uygulanacak hükümler ---------------------------------------------------------------------- 152 B) Şirketin temsili --------------------------------------------------------------------------------- 152 C) Komanditer ortağın sorumluluğu --------------------------------------------------------- 152 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------- 153 Şirketin Sona Ermesi ve Tasfiyesi--------------------------------------------------------------------- 153 A) Uygulanacak hükümler ---------------------------------------------------------------------- 153 DÖRDÜNCÜ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------- 153 Anonim Şirket --------------------------------------------------------------------------------------------- 153 BİRİNCİ BÖLÜM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 153 Genel Hükümler, Kuruluş ve Temel İlkeler -------------------------------------------------------- 153 A) Genel Hükümler ------------------------------------------------------------------------------- 153 B) Kuruluş------------------------------------------------------------------------------------------- 154 İKİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 158 Yönetim Kurulu ------------------------------------------------------------------------------------------- 158 A) Genel olarak ------------------------------------------------------------------------------------ 158 B) Yönetim ve temsil ---------------------------------------------------------------------------- 159 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM --------------------------------------------------------------------------------------------- 165 Denetleme ------------------------------------------------------------------------------------------------- 165 A) Genel olarak ------------------------------------------------------------------------------------ 165 B) Konu ve kapsam (1) -------------------------------------------------------------------------- 165 C) Denetçi ------------------------------------------------------------------------------------------ 166 D) İbraz yükümü ve bilgi alma hakkı --------------------------------------------------------- 168 E) Denetim raporu ------------------------------------------------------------------------------- 168 F) Görüş yazıları (1) ------------------------------------------------------------------------------ 168 G) Denetçilerin sır saklamadan doğan sorumluluğu ------------------------------------ 169 H) Şirket ile denetçi arasındaki görüş ayrılıkları ------------------------------------------ 170 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------- 170 xv
Genel Kurul ------------------------------------------------------------------------------------------------ 170 A) Genel olarak ------------------------------------------------------------------------------------ 170 B) Görev ve yetkileri ----------------------------------------------------------------------------- 170 C) Toplantılar -------------------------------------------------------------------------------------- 171 D) Çağrı ---------------------------------------------------------------------------------------------- 171 E) Toplantının yapılması ------------------------------------------------------------------------ 172 F) Pay sahibinin kişisel hakları----------------------------------------------------------------- 174 BEŞİNCİ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 178 Esas Sözleşmenin Değiştirilmesi ---------------------------------------------------------------------- 178 BİRİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 178 Genel Olarak ----------------------------------------------------------------------------------------------- 178 A) İlke ------------------------------------------------------------------------------------------------ 178 B) Usul ----------------------------------------------------------------------------------------------- 178 İKİNCİ AYIRIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 179 Özel Değişiklikler ----------------------------------------------------------------------------------------- 179 A) Sermayenin artırılması ---------------------------------------------------------------------- 179 B) Esas sermayenin azaltılması --------------------------------------------------------------- 183 ALTINCI BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 184 Pay ve Sermaye Koyma Borcu ------------------------------------------------------------------------ 184 BİRİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 184 Pay ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 184 A) Genel hükümler ------------------------------------------------------------------------------- 184 B) İmtiyazlı paylar -------------------------------------------------------------------------------- 184 İKİNCİ AYIRIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 185 Pay Bedelini İfa Borcu ve İfa Etmemenin Sonuçları --------------------------------------------- 185 A) İlke ------------------------------------------------------------------------------------------------ 185 B) Ödemeye çağrı -------------------------------------------------------------------------------- 185 C) Temerrüt ---------------------------------------------------------------------------------------- 185 YEDİNCİ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 186 Menkul Kıymetler ---------------------------------------------------------------------------------------- 186 BİRİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 186 Pay senetleri ----------------------------------------------------------------------------------------------- 186 A) Ortak Hükümler ------------------------------------------------------------------------------- 186 B) Hamiline yazılı pay senetlerinin devri --------------------------------------------------- 186 C) Nama yazılı payların ve pay senetlerinin devrinde ilke ----------------------------- 186 D) Devrin sınırlandırılması --------------------------------------------------------------------- 187 İKİNCİ AYIRIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 188 İntifa Senetleri -------------------------------------------------------------------------------------------- 188 A) Çıkarılması -------------------------------------------------------------------------------------- 188
Erkan KARAARSLAN Türk Hukuku B) Hükümleri --------------------------------------------------------------------------------------- 189 ÜÇÜNCÜ AYIRIM --------------------------------------------------------------------------------------------- 189 Borçlanma Senetleriyle Alma ve Değiştirme Hakkını İçeren Menkul Kıymetler --------- 189 A) Genel kurul kararıyla ------------------------------------------------------------------------- 189 B) Yönetim kurulu kararıyla-------------------------------------------------------------------- 189 C) Sınır ----------------------------------------------------------------------------------------------- 189 SEKİZİNCİ BÖLÜM -------------------------------------------------------------------------------------------- 189 Kâr, Kazanç ve Tasfiye Payı ---------------------------------------------------------------------------- 189 A) Kâr ve tasfiye payı hakkı -------------------------------------------------------------------- 189 B) Kâr payı, hazırlık dönemi faizi ve kazanç payı ----------------------------------------- 190 C) Geri alma hakkı -------------------------------------------------------------------------------- 190 DOKUZUNCU BÖLÜM --------------------------------------------------------------------------------------- 190 Şirketin Finansal Tabloları, Yedek Akçeler --------------------------------------------------------- 190 A) Anonim şirketlerin finansal tabloları ve yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 190 B) Şirketler topluluğunun finansal tabloları ve yıllık faaliyet raporu ---------------- 191 C) Yedek akçeler ---------------------------------------------------------------------------------- 191 D) Çeşitli hükümler ------------------------------------------------------------------------------- 192 E) Özel hükümler --------------------------------------------------------------------------------- 192 ONUNCU BÖLÜM -------------------------------------------------------------------------------------------- 192 Sona Erme ve Tasfiye ------------------------------------------------------------------------------------ 192 A) Sona erme -------------------------------------------------------------------------------------- 192 B) Tasfiye ------------------------------------------------------------------------------------------- 193 C) Ek tasfiye ---------------------------------------------------------------------------------------- 195 D) Tasfiyeden dönülmesi ----------------------------------------------------------------------- 195 ONBİRİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------ 196 Hukuki Sorumluluk --------------------------------------------------------------------------------------- 196 A) Sorumluluk hâlleri ---------------------------------------------------------------------------- 196 B) Şirketin zararı ---------------------------------------------------------------------------------- 196 ONİKİNCİ BÖLÜM -------------------------------------------------------------------------------------------- 198 Cezai Sorumluluk ----------------------------------------------------------------------------------------- 198 A) Suçlar ve cezalar ------------------------------------------------------------------------------ 198 B) Soruşturma ve kovuşturma usulü -------------------------------------------------------- 199 BEŞİNCİ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 199 Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket --------------------------------------------------- 199 A) Tanımı ------------------------------------------------------------------------------------------- 199 B) Uygulanacak hükümler ---------------------------------------------------------------------- 199 C) Kuruluş ------------------------------------------------------------------------------------------- 199 D) Yönetim ----------------------------------------------------------------------------------------- 199 xvii
ALTINCI KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 200 Limited Şirket ---------------------------------------------------------------------------------------------- 200 BİRİNCİ BÖLÜM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 200 Tanım ve Kuruluş ----------------------------------------------------------------------------------------- 200 A) Kavram ------------------------------------------------------------------------------------------ 200 B) Ortakların sayısı ------------------------------------------------------------------------------- 200 C) Şirket sözleşmesi ------------------------------------------------------------------------------ 200 D) Sermaye ----------------------------------------------------------------------------------------- 201 E) Esas sermaye payları ------------------------------------------------------------------------- 201 F) İntifa senetleri --------------------------------------------------------------------------------- 201 G) Kuruluş ------------------------------------------------------------------------------------------ 201 İKİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 203 Şirket Sözleşmesinin Değiştirilmesi ------------------------------------------------------------------ 203 A) Genel olarak ------------------------------------------------------------------------------------ 203 B) Özel değişiklikler ------------------------------------------------------------------------------ 203 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM --------------------------------------------------------------------------------------------- 203 Ortakların Hak ve Borçları ------------------------------------------------------------------------------ 203 A) Esas sermaye payının işlemlere konu olması ------------------------------------------ 203 B) Geri verme yasağı ----------------------------------------------------------------------------- 205 C) Ortakların sorumluluğu --------------------------------------------------------------------- 205 D) Ek ödeme ve yan edim yükümlülükleri ------------------------------------------------- 205 E) Kâr payı ve ilgili diğer hükümler ----------------------------------------------------------- 206 F) Şirketin kendi esas sermaye paylarını iktisabı ----------------------------------------- 206 G) Bağlılık yükümlülüğü ve rekabet yasağı ------------------------------------------------ 206 H) Bilgi alma ve inceleme hakkı--------------------------------------------------------------- 207 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------- 207 Şirketin Organları ----------------------------------------------------------------------------------------- 207 A) Genel kurul ------------------------------------------------------------------------------------- 207 B) Yönetim ve temsil ---------------------------------------------------------------------------- 209 C) Sermaye kaybı ve borca batıklık ---------------------------------------------------------- 210 BEŞİNCİ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 211 Sona Erme ve Ayrılma ----------------------------------------------------------------------------------- 211 A) Sona erme sebepleri ve sona ermenin sonuçları ------------------------------------- 211 B) Tescil ve ilan ------------------------------------------------------------------------------------ 211 C) Çıkma ve çıkarılma ---------------------------------------------------------------------------- 211 D) Tasfiye ------------------------------------------------------------------------------------------- 212 E) Uygulanacak hükümler ---------------------------------------------------------------------- 212 ÜÇÜNCÜ KİTAP ----------------------------------------------------------------------------------------------- 212 Kıymetli Evrak --------------------------------------------------------------------------------------------- 212 BİRİNCİ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 212 Genel Hükümler ------------------------------------------------------------------------------------------ 212
Erkan KARAARSLAN Türk Hukuku A) Kıymetli evrakın tanımı---------------------------------------------------------------------- 212 B) Senetten doğan borç ------------------------------------------------------------------------ 212 C) Kıymetli evrakın devri ----------------------------------------------------------------------- 213 D) Senedin türünün değiştirilmesi ----------------------------------------------------------- 213 E) İptal kararı -------------------------------------------------------------------------------------- 213 F) Özel hükümler --------------------------------------------------------------------------------- 213 İKİNCİ KISIM --------------------------------------------------------------------------------------------------- 213 Nama Yazılı Senetler ------------------------------------------------------------------------------------- 213 A) Tanımı ------------------------------------------------------------------------------------------- 213 B) Alacaklının hakkını nasıl ispat edeceği -------------------------------------------------- 213 C) İptal kararı -------------------------------------------------------------------------------------- 214 ÜÇÜNCÜ KISIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 214 Hamile Yazılı Senetler ----------------------------------------------------------------------------------- 214 A) Tanımı ------------------------------------------------------------------------------------------- 214 B) Borçlunun def ileri ---------------------------------------------------------------------------- 214 C) İptal kararı -------------------------------------------------------------------------------------- 214 D) İpotekli borç senedi ve irat senedi ------------------------------------------------------- 215 DÖRDÜNCÜ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------- 215 Kambiyo Senetleri ---------------------------------------------------------------------------------------- 215 A) Borçlanma ehliyeti --------------------------------------------------------------------------- 215 BİRİNCİ BÖLÜM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 215 Poliçe -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 215 BİRİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 215 Poliçenin Düzenlenmesi ve Şekli --------------------------------------------------------------------- 215 A) Şekil ---------------------------------------------------------------------------------------------- 215 B) İmza edenlerin sorumluluğu --------------------------------------------------------------- 216 İKİNCİ AYIRIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 217 Ciro ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 217 A) Poliçenin devredilmesi ---------------------------------------------------------------------- 217 B) Ciro ----------------------------------------------------------------------------------------------- 217 ÜÇÜNCÜ AYIRIM --------------------------------------------------------------------------------------------- 218 Kabul ve Aval ---------------------------------------------------------------------------------------------- 218 A) Kabule arz --------------------------------------------------------------------------------------- 218 B) Kabul --------------------------------------------------------------------------------------------- 219 DÖRDÜNCÜ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------- 220 Ödeme ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 220 A) Vade ---------------------------------------------------------------------------------------------- 220 B) Ödeme ------------------------------------------------------------------------------------------- 221 xix
BEŞİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 221 Kabul Etmeme ve Ödememe Hâllerinde Başvurma Hakları ----------------------------------- 221 A) Başvurma hakkı ------------------------------------------------------------------------------- 221 B) Sebepsiz zenginleşme ----------------------------------------------------------------------- 225 C) Poliçe karşılığının devri ---------------------------------------------------------------------- 225 D) Araya girme ------------------------------------------------------------------------------------ 225 ALTINCI AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 226 Poliçe Nüshaları ve Suretleri -------------------------------------------------------------------------- 226 A) Poliçe nüshaları ------------------------------------------------------------------------------- 226 B) Poliçe suretleri --------------------------------------------------------------------------------- 227 YEDİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 227 Çeşitli Hükümler ------------------------------------------------------------------------------------------ 227 A) Senet metnindeki değişiklikler ------------------------------------------------------------ 227 B) Zamanaşımı ------------------------------------------------------------------------------------ 227 C) Süreler ------------------------------------------------------------------------------------------- 228 D) Poliçeye ilişkin işlemlerin yapılacağı yer ------------------------------------------------ 228 E) İmzalar ------------------------------------------------------------------------------------------- 228 F) İptal ----------------------------------------------------------------------------------------------- 228 SEKİZİNCİ AYIRIM -------------------------------------------------------------------------------------------- 229 Kanunlar İhtilafı ------------------------------------------------------------------------------------------- 229 A) Ehliyet ------------------------------------------------------------------------------------------- 229 B) Şekil ve süreler -------------------------------------------------------------------------------- 229 C) Borçlanmaların hükümleri ------------------------------------------------------------------ 230 İKİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 230 Bono veya Emre Yazılı Senet -------------------------------------------------------------------------- 230 A) Unsurlar ----------------------------------------------------------------------------------------- 230 B) Unsurların bulunmaması ------------------------------------------------------------------- 230 C) Uygulanacak hükümler ---------------------------------------------------------------------- 231 D) Düzenleyenin sorumluluğu ---------------------------------------------------------------- 231 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM --------------------------------------------------------------------------------------------- 231 Çek ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 231 BİRİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 231 Çeklerin Düzenlenmesi ve Şekli----------------------------------------------------------------------- 231 A) Şekli ---------------------------------------------------------------------------------------------- 231 B) Münferit unsurlar ----------------------------------------------------------------------------- 232 İKİNCİ AYIRIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 232 Devir --------------------------------------------------------------------------------------------------------- 232 A) Devredilebilirlik ------------------------------------------------------------------------------- 232 B) Ciro ----------------------------------------------------------------------------------------------- 233 C) Elden çıkan çek -------------------------------------------------------------------------------- 233 D) Protestodan ve ibraz süresinin geçmesinden sonraki ciro ------------------------ 233
Erkan KARAARSLAN Türk Hukuku ÜÇÜNCÜ AYIRIM --------------------------------------------------------------------------------------------- 233 Ödeme ve Ödememe ----------------------------------------------------------------------------------- 233 A) Ödeme ------------------------------------------------------------------------------------------- 233 B) Ödememe -------------------------------------------------------------------------------------- 236 DÖRDÜNCÜ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------- 237 Çeşitli Hükümler ------------------------------------------------------------------------------------------ 237 A) Sahte veya tahrif edilmiş çek -------------------------------------------------------------- 237 B) Çekin birden fazla nüsha olarak düzenlenmesi --------------------------------------- 237 C) Zamanaşımı (1) -------------------------------------------------------------------------------- 237 D) Bankanın tanımı ------------------------------------------------------------------------------- 237 E) Süreler ------------------------------------------------------------------------------------------- 237 F) Uygulanacak hükümler ---------------------------------------------------------------------- 237 BEŞİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 238 Kanunlar İhtilafı ------------------------------------------------------------------------------------------- 238 A) Muhatap olma ehliyeti ---------------------------------------------------------------------- 238 B) Şekil ve süreler -------------------------------------------------------------------------------- 238 C) Borçlanmaların hükümleri ------------------------------------------------------------------ 238 BEŞİNCİ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 239 Kambiyo Senetlerine Benzeyen Senetler ve Diğer Emre Yazılı Senetler ------------------- 239 A) Emre yazılı senet ------------------------------------------------------------------------------ 239 B) Kambiyo senetlerine benzeyen senetler ----------------------------------------------- 239 C) Cirosu kabil olan diğer senetler ----------------------------------------------------------- 239 ALTINCI KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 240 Makbuz Senedi ve Varant ------------------------------------------------------------------------------ 240 A) Umumi mağazalar ---------------------------------------------------------------------------- 240 B) Makbuz senedi ve varant ------------------------------------------------------------------- 240 C) Mallar üzerinde tasarruflar ---------------------------------------------------------------- 241 D) Zamanaşımı ------------------------------------------------------------------------------------ 242 E) Senetlerin zıyaı -------------------------------------------------------------------------------- 242 DÖRDÜNCÜ KİTAP ------------------------------------------------------------------------------------------- 242 Taşıma İşleri------------------------------------------------------------------------------------------------ 242 BİRİNCİ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 242 Genel Hükümler ------------------------------------------------------------------------------------------ 242 A) Taşıyıcı ------------------------------------------------------------------------------------------- 242 B) Hükümlerin uygulama alanı ---------------------------------------------------------------- 242 C) Saklı tutulan hükümler ---------------------------------------------------------------------- 242 D) Sorumluluğun kaldırılmasına veya hafifletilmesine ait hükümlerin geçersizliği -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 242 E) Zamanaşımı ------------------------------------------------------------------------------------- 242 xxi
İKİNCİ KISIM --------------------------------------------------------------------------------------------------- 243 Eşya Taşıma ------------------------------------------------------------------------------------------------ 243 A) Taşıma sözleşmesinin uygulanması ------------------------------------------------------ 243 B) Taşıyıcının sorumluluğu --------------------------------------------------------------------- 247 ÜÇÜNCÜ KISIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 250 Taşınma Eşyası Taşıması -------------------------------------------------------------------------------- 250 A) Uygulanacak hükümler ---------------------------------------------------------------------- 250 B) Taşıyıcının yükümlülükleri ------------------------------------------------------------------ 251 C) Taşıma senedi, tehlikeli mal, refakat belgeleri, bildirim ve bilgi verme yükümlülükleri ------------------------------------------------------------------------------------ 251 D) Gönderenin özel hâllerde sorumluluğu ------------------------------------------------- 251 E) Sorumluluktan kurtulma sebepleri ------------------------------------------------------- 251 F) Sorumluluk sınırı ------------------------------------------------------------------------------ 251 G) Bildirim ------------------------------------------------------------------------------------------ 251 H) Sorumluluğu sınırlama hakkının kaybı -------------------------------------------------- 252 DÖRDÜNCÜ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------- 252 Değişik Tür Araçlar ile Taşıma ------------------------------------------------------------------------- 252 A) Sözleşme ---------------------------------------------------------------------------------------- 252 B) Bilinen zarar yeri ------------------------------------------------------------------------------ 252 C) Bildirim ve zamanaşımı ---------------------------------------------------------------------- 252 D) Taşınma eşyasının taşıması ---------------------------------------------------------------- 252 BEŞİNCİ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 252 Yolcu Taşıma ----------------------------------------------------------------------------------------------- 252 A) Kurallara uyma zorunluluğu --------------------------------------------------------------- 252 B) Seferin yapılamaması ------------------------------------------------------------------------ 252 C) Seferin gecikmesi ----------------------------------------------------------------------------- 253 D) Seferin duraklaması -------------------------------------------------------------------------- 253 E) Bagaj ---------------------------------------------------------------------------------------------- 253 F) Taşıyıcının sorumluluğu --------------------------------------------------------------------- 254 ALTINCI KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 254 Taşıma İşleri Komisyoncusu --------------------------------------------------------------------------- 254 A) Taşıma komisyonculuğu sözleşmesi ----------------------------------------------------- 254 B) Hükümleri --------------------------------------------------------------------------------------- 254 C) Sorumluluk ------------------------------------------------------------------------------------- 256 D) Zamanaşımı ------------------------------------------------------------------------------------ 256 BEŞİNCİ KİTAP ------------------------------------------------------------------------------------------------- 256 Deniz Ticareti ---------------------------------------------------------------------------------------------- 256 BİRİNCİ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 256 Gemi --------------------------------------------------------------------------------------------------------- 256 BİRİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------- 256 Genel Hükümler ---------------------------------------------------------------------------------- 256 A) Tanımlar ----------------------------------------------------------------------------------------- 256
Erkan KARAARSLAN Türk Hukuku B) Hükümlerin uygulama alanı ---------------------------------------------------------------- 257 C) Gemilerin hukuksal niteliği ----------------------------------------------------------------- 257 İKİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 258 Geminin Kimliği ------------------------------------------------------------------------------------------- 258 A) Geminin adı ------------------------------------------------------------------------------------ 258 B) Geminin bayrağı ------------------------------------------------------------------------------- 258 C) Geminin bağlama limanı -------------------------------------------------------------------- 259 D) Ceza hükümleri -------------------------------------------------------------------------------- 259 E) Tüzük --------------------------------------------------------------------------------------------- 259 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM --------------------------------------------------------------------------------------------- 260 Gemi Sicili -------------------------------------------------------------------------------------------------- 260 A) Genel hükümler ------------------------------------------------------------------------------- 260 B) Geminin tescili --------------------------------------------------------------------------------- 260 C) Silinme ------------------------------------------------------------------------------------------- 261 D) Gemi tasdiknamesi --------------------------------------------------------------------------- 262 E) Sicil işlemlerini yaptırmaya davet--------------------------------------------------------- 263 F) Hükümleri --------------------------------------------------------------------------------------- 263 G) Zamanaşımı ------------------------------------------------------------------------------------ 264 H) Kayıt giderleri ---------------------------------------------------------------------------------- 264 J) Sicil müdürlüğünün kararlarına itiraz ---------------------------------------------------- 266 K) Tüzük --------------------------------------------------------------------------------------------- 266 L) Türk Uluslararası Gemi Sicili ---------------------------------------------------------------- 266 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------- 266 Mülkiyet ve Diğer Ayni Haklar ------------------------------------------------------------------------ 266 BİRİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 266 Uygulanacak Hükümler --------------------------------------------------------------------------------- 266 A) Sicile kayıtlı gemilere ------------------------------------------------------------------------ 266 B) Sicile kayıtlı olmayan gemilere ------------------------------------------------------------ 266 İKİNCİ AYIRIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 266 Mülkiyet ---------------------------------------------------------------------------------------------------- 266 A) İktisabı ------------------------------------------------------------------------------------------- 266 B) Zıya ----------------------------------------------------------------------------------------------- 267 C) Sicile kayıtlı gemi payı ve iştirak payı üzerinde mülkiyet --------------------------- 268 D) Yapı hâlinde bulunan gemiler ve yapı payları üzerindeki mülkiyet -------------- 268 ÜÇÜNCÜ AYIRIM --------------------------------------------------------------------------------------------- 268 Gemi Rehni ------------------------------------------------------------------------------------------------- 268 A) Sicile kayıtlı olmayan gemiler üzerindeki iştirak payının rehni ------------------- 268 B) Sicile kayıtlı olan gemilerin rehni --------------------------------------------------------- 268 DÖRDÜNCÜ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------- 277 xxiii
İntifa Hakkı ------------------------------------------------------------------------------------------------- 277 A) Kurulması --------------------------------------------------------------------------------------- 277 B) Uygulanacak hükümler ---------------------------------------------------------------------- 277 İKİNCİ KISIM --------------------------------------------------------------------------------------------------- 277 Donatan ve Donatma İştiraki -------------------------------------------------------------------------- 277 A) Donatan ----------------------------------------------------------------------------------------- 277 B) Donatma iştiraki ------------------------------------------------------------------------------ 277 ÜÇÜNCÜ KISIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 280 Kaptan ------------------------------------------------------------------------------------------------------- 280 A) özen yükümlülüğü ---------------------------------------------------------------------------- 280 B) Sorumluluğu------------------------------------------------------------------------------------ 281 C) Görevleri ---------------------------------------------------------------------------------------- 281 D) Kanundan doğan temsil yetkisi ----------------------------------------------------------- 283 DÖRDÜNCÜ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------- 285 Deniz Ticareti Sözleşmeleri ---------------------------------------------------------------------------- 285 BİRİNCİ BÖLÜM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 285 Gemi Kira Sözleşmeleri --------------------------------------------------------------------------------- 285 A) Tanımı ve türleri ------------------------------------------------------------------------------ 285 B) Gemi kira senedi ------------------------------------------------------------------------------ 285 C) Sicile şerh --------------------------------------------------------------------------------------- 285 D) Hüküm ve sonuçları -------------------------------------------------------------------------- 285 E) Uygulanacak hükümler ---------------------------------------------------------------------- 286 İKİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 286 Zaman Çarteri Sözleşmesi ------------------------------------------------------------------------------ 286 A) Tanımı ------------------------------------------------------------------------------------------- 286 B) Zaman çarter partisi ------------------------------------------------------------------------- 286 C) Tarafların hakları ve borçları --------------------------------------------------------------- 286 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM --------------------------------------------------------------------------------------------- 287 Navlun Sözleşmesi --------------------------------------------------------------------------------------- 287 BİRİNCİ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 287 Genel Hükümler ------------------------------------------------------------------------------------------ 287 A) Navlun sözleşmesinin türleri -------------------------------------------------------------- 287 B) Yolculuk çarter partisi ----------------------------------------------------------------------- 287 C) Kamaralar --------------------------------------------------------------------------------------- 287 D) Taşıyanın, gemiyi denize, yola ve yüke elverişli bulundurma yükümlülüğü -- 287 İKİNCİ AYIRIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 288 Yükleme ve Boşaltma ----------------------------------------------------------------------------------- 288 A) Yükleme ----------------------------------------------------------------------------------------- 288 B) Boşaltma ---------------------------------------------------------------------------------------- 292
Erkan KARAARSLAN Türk Hukuku ÜÇÜNCÜ AYIRIM --------------------------------------------------------------------------------------------- 294 Taşıyanın Sorumluluğu ve Hakları -------------------------------------------------------------------- 294 A) Taşıyanın sorumluluğu ---------------------------------------------------------------------- 294 B) Taşıyanın hakları ------------------------------------------------------------------------------ 297 DÖRDÜNCÜ AYIRIM ----------------------------------------------------------------------------------------- 299 Taşıtanın ve Yükletenin Sorumluluğu --------------------------------------------------------------- 299 A) Kusur sorumluluğu --------------------------------------------------------------------------- 299 BEŞİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 299 Yolculuğun Başlamasına veya Devamına Engel Olan Sebepler Yüzünden Sözleşmenin Sona Ermesi ------------------------------------------------------------------------------------------------ 299 A) Sözleşmenin hükümden düşmesi -------------------------------------------------------- 299 B) Sözleşmenin feshi ----------------------------------------------------------------------------- 301 ALTINCI AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 303 Denizde Taşıma Senetleri ------------------------------------------------------------------------------ 303 A) Konişmento ------------------------------------------------------------------------------------ 303 B) Diğer denizde taşıma senetleri ------------------------------------------------------------ 307 YEDİNCİ AYIRIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 307 Emredici Hükümler -------------------------------------------------------------------------------------- 307 A) Genel olarak ------------------------------------------------------------------------------------ 307 B) İstisnalar ----------------------------------------------------------------------------------------- 307 C) Yolculuk çarteri sözleşmesi ----------------------------------------------------------------- 307 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------- 307 Zamanaşımı ------------------------------------------------------------------------------------------------ 307 A) Süre----------------------------------------------------------------------------------------------- 307 BEŞİNCİ BÖLÜM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 308 Deniz Yoluyla Yolcu Taşıma Sözleşmesi ------------------------------------------------------------ 308 A) Tanımı ------------------------------------------------------------------------------------------- 308 B) Taşıyan ve fiilî taşıyan ----------------------------------------------------------------------- 308 C) Yolcu --------------------------------------------------------------------------------------------- 308 D) Bagaj --------------------------------------------------------------------------------------------- 308 E) Yolcunun yükümlülükleri-------------------------------------------------------------------- 308 F) Taşıyanın hapis hakkı ------------------------------------------------------------------------- 308 G) Ölen yolcunun bagajı ------------------------------------------------------------------------ 309 H) Yolcunun uğradığı zararlardan sorumluluk -------------------------------------------- 309 BEŞİNCİ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 312 Deniz Kazaları --------------------------------------------------------------------------------------------- 312 BİRİNCİ BÖLÜM ----------------------------------------------------------------------------------------------- 312 Müşterek Avarya ----------------------------------------------------------------------------------------- 312 xxv
A) Genel hükümler ------------------------------------------------------------------------------- 312 B) Borçlular ve teminat ------------------------------------------------------------------------- 312 C) Dispeç -------------------------------------------------------------------------------------------- 313 D) Zamanaşımı ------------------------------------------------------------------------------------ 314 İKİNCİ BÖLÜM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 314 Çatma -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 314 A) Uygulama alanı -------------------------------------------------------------------------------- 314 B) Kusursuz çatma-------------------------------------------------------------------------------- 314 C) Kusurlu çatma --------------------------------------------------------------------------------- 314 D) Dava öncesi delil tespiti --------------------------------------------------------------------- 315 E) Şekil şartı yokluğu ----------------------------------------------------------------------------- 315 F) Karine yokluğu --------------------------------------------------------------------------------- 315 G) Kaptanın yardım görevi ve yerine getirilmemesinden donatanın sorumsuzluğu -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 315 H) Saklı tutulan hükümler ---------------------------------------------------------------------- 315 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM --------------------------------------------------------------------------------------------- 316 Kurtarma---------------------------------------------------------------------------------------------------- 316 A) Eşya kurtarma --------------------------------------------------------------------------------- 316 B) İnsan kurtarma -------------------------------------------------------------------------------- 319 C) Zamanaşımı------------------------------------------------------------------------------------- 319 ALTINCI KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 320 Gemi Alacakları ------------------------------------------------------------------------------------------- 320 A) Gemi alacaklısı hakkı veren alacaklar --------------------------------------------------- 320 B) Gemi alacağının verdiği kanuni rehin hakkı -------------------------------------------- 321 YEDİNCİ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------ 322 Sorumluluğun Sınırlanması ve Petrol Kirliliği Zararının Tazmini ----------------------------- 322 A) Deniz alacaklarına karşı sorumluluğun sınırlanması --------------------------------- 322 B) Petrol kirliliği zararı hakkında özel hükümler ------------------------------------------ 323 C) Sözleşmelere ilişkin ortak hükümler ----------------------------------------------------- 325 SEKİZİNCİ KISIM ---------------------------------------------------------------------------------------------- 326 Cebrî İcraya İlişkin Özel Hükümler ------------------------------------------------------------------- 326 A) Uygulanacak hukuk -------------------------------------------------------------------------- 326 B) Tamamlayıcı hükümler ---------------------------------------------------------------------- 326 C) Gemiler hakkında ----------------------------------------------------------------------------- 326 D) Eşya hakkında --------------------------------------------------------------------------------- 334 ALTINCI KİTAP ------------------------------------------------------------------------------------------------- 334 Sigorta Hukuku -------------------------------------------------------------------------------------------- 334 BİRİNCİ KISIM ------------------------------------------------------------------------------------------------- 334 Genel Hükümler ------------------------------------------------------------------------------------------ 334 A) Sigorta sözleşmesi ---------------------------------------------------------------------------- 334 B) Kanun hükümlerinin uygulama alanı ---------------------------------------------------- 341