EYLÜL 1. (16 EYLÜL 20 EYLÜL) 4 1.Hücre ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Bir hayvan hücresi ve bitki hücresini mikroskopta gözlemleyerek çizer (BSB-1,2,3). 1.2. Hücrenin temel kısımlarını levha, model üzerinde göstererek görevlerini açıklar. 1.3. Gözlemleri sonucunda bitki ve hayvan hücresi arasındaki benzerlik ve farklılıkları listeler (BSB-1,2,5,6). Bütünden Hücreye Sınıfa bir kuru soğan getirilir. Öğrenciler kuru soğanı bütün olarak gözlemler ve çizer. Soğanı dört parçaya bölerek tekrar defterlerine çizerler. Etli yapraklarını ayırarak bir zar çıkarıp büyüteçle inceleyerek gördüklerini çizerler. Daha sonra öğretmen Sizce daha küçük parçalar var mı? Ne görmeyi umuyorsunuz? gibi sorular sorar. Öğrenciler düşündükleri görüntüyü çizerler. Sonra çıkardıkları soğan zarını üç parçaya ayırıp, her birini ayrı lam üzerine koyarlar. Damlalık yardımıyla 1. lama bir damla su, 2. lama 1 damla siyah mürekkep, 3. lama 1 damla yeşil gıda boyası veya metilen mavisi damlatarak üzerlerini lamel ile kapatır ve hazırladıkları preparatı mikroskopta incelerler. Öğrenciler gözlem sonuçlarını bir tablo üzerine kaydeder ve gördüğü şekilleri çizerler. Eklenen Madde Su Siyah Mürekkep Yeşil Gıda Boyası Gözlenen Hücre Bölümleri Bu etkinliğin sonununda öğretmen Sizce tüm canlıların yapısı gördüğünüz şekilde midir? sorusunu sorarak bir tartışma başlatır (1.1; 1.7) (BSB-1, 2, 3). ALANI: CANLILAR HAT 1.ÜNİTE : CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME GELİŞME DERS İÇİ, DİĞER İLİŞKİLENDİRM E BELİRLİ GÜN LAR ATATÜRKÇÜLÜK 1) Dayanışma nın toplum hayatındaki önemini kavrayabilme AÇIKLAMA Toplumda dayanışmanın önemi açıklanarak, dayanışmada iş bölümü yapmanın neden gerekli olduğu değerlendirilecek, toplumdaki işbölümüne örnekler verilecektir. Dayanışmanın milli birlik ve beraberliği güçlendirdiği açıklanarak, Kurtuluş Savaşının kazanılmasında milli birlik ve beraberliğin önemi vurgulanacak, Atatürk ün milli birlik ve beraberliğe verdiği önem örneklerle açıklanacak YÖNTEM ÖLÇME [!] Mikroskobun keşfi ve tarihsel gelişimi ile ilgili bir okuma metni verilebilir. 1.2 Hücrenin temel kısımları için hücre zarı, sitoplazma ve çekirdek verilir. Hücre organellerinin yapıları verilmeden sadece görevleri belirtilir. Prokaryot ve ökaryot ifadeleri kullanılmadan çekirdek içerisinde kalıtsal özellikleri taşıyan yapıların bulunduğu belirtilir. Bazı ilkel hücrelerde ise çekirdek olmadığı, kalıtsal özellikleri taşıyan yapıların sitoplazmada dağınık olarak bulunduğu verilir. 1.2 Madde alış verişinde hücre zarının seçici-geçirgen özelliği verilir. Fakat hangi maddelerin kolay hangilerinin zor geçtiğine dair ayrıntılara, aktif / pasif taşımaya girilmez. 1
EYLÜL 2. (23-27 EYLÜL 4 1.ÜNİTE : CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME GELİŞME 1.4. Hücrenin bir organizmanın sahip olduğu canlılık özelliklerini gösterdiğini vurgular. 1.5. Farklı tipte hücrelere örnekler verir. 1.6. Benzer yapı ve özellikteki hücrelerin aynı görevi yapmak üzere bir araya gelmesiyle dokuların oluştuğunu belirtir. 1.7Hücre-doku-organ-sistemorganizma ilişkisini açıklar. Bilimsel Süreç Becerisi (BSB) kazanımları: 1.Nesneleri (cisim, varlık) ve olayları duyu organlarını veya gözlem araç gereçlerini kullanarak gözlemler. 2.Bir cismin şekil, renk, büyüklük ve yüzey özellikleri gibi duyusal özelliklerini belirler. 3.Gözlem için uygun ve gerekli araç,gereci seçip bunları beceriyle kullanır. 5.Nesneler veya olaylar arasındaki belirgin benzerlikleri ve farklılıkları saptar. 6.Gözlemlere dayanarak bir veya birden fazla özelliğe göre karşılaştırmalar Hücreleri İnceleyelim Öğretmen, bir öğrencinin yanağının iç kısmından kürdan yardımıyla sıyırarak aldığı örneği lam üzerine koyup bir damla su damlatarak üzerine lamel kapatır. Öğrenciler hazırlanan preparatı mikroskopta gözlemler. Öğretmen daha net gözlemlenebilmesi için lamelin kenarından 1 damla metilen mavisi damlatır ve öğrenciler preparatı tekrar gözlemler, gördüğü şekilleri çizerler. Akvaryum bitkisi (Elodea), telgraf çiçeği, sardunya, cam güzeli, begonya, kabak, domates gibi bitkilerin yaprak ya da gövdelerinden alınan enine kesitten preparat hazırlanır. Öğrenciler hazırlanan preparatı mikroskopta gözlemler ve gördüğü şekilleri çizerler. Bu şekil ile daha önce yaptıkları etkinlikteki yanak hücreleri şekli arasındaki benzerlik ve farklılıkları not ederler (1.3) (BSB-1, 2,5, 6). Hücre Modeli Yapalım Öğretmen öğrencileri gruplara ayırır. Her grup kendi getirdiği ve öğretmenin vereceği malzemelerle mikroskop gözlemlerinden yola çıkarak bir hücre modeli oluşturur. Grupların oluşturduğu hücre modelleri karşılaştırılarak benzerlik ve farklılıkları tartışmaya açılır (1.3), (BSB- 1, 2, 5, 28, 30, 32). ALANI: CANLILAR HAT İLİŞKİ BELİRLİ GÜN LAR ATATÜRKÇÜLÜK YÖNTEM 2. Ansiklope-diler 4. Çevre-mizdeki ÖLÇME LENDİRM E 1.5 Farklı hücre tipleri için bitki ve hayvanların çeşitli doku hücreleri örnek verilebildiği gibi bir hücreli canlılar da verilebilir. 1.5 Farklı hücre tiplerinde (kas,sinir vb.) hücrelerin yapı ve görevlerine girilmez. 1.6 Doku çeşitleri yapısal ayrıntıya girilmeden şekillerle gösterilir. [!] Atatürkçülük ile ilgili konular (1.7-1) [!] Hücre-doku-organ-sistemorganizma ilişkisini açıklarken, Atatürk ün millî birlik ve beraberliğe verdiği önem ile insanlar arasındaki dayanışma örneklerle vurgulanır. 2
EYLÜL - EKİM 3. (30 EYLÜL 4 EKİM) 4 1.ÜNİTE : CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME GELİŞME 2.İnsanda üreme, büyüme ve gelişme ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Üremeyi sağlayan sperm ve yumurtanın görevlerine göre farklı yapılar kazanmış hücreler olduğunu fark eder. 2.2. İnsanda üremeyi sağlayan yapı ve organları model, levha, şema üzerinde gösterir. 2.3. Üreme organlarının neslin devamı için üreme hücrelerini oluşturduğunu ifade eder. 2.4. Sperm/ yumurta/ zigot/ embriyo ve bebek arasındaki ilişkiyi yorumlar. 2.5. Embriyonun sağlıklı gelişebilmesi için anne adayının nelere dikkat etmesi gerektiğini araştırır ve sunar (BSB-32). 2.6. Büyümeye bağlı olarak değişen yaşboy-kütle ilişkisini yorumlar (BSB- 28,29,30). 2.7. Gözlemleri sonucunda insanın gelişim dönemlerini isimlendirerek belirgin özelliklerini listeler (BSB-1,27). Hücreleri Karşılaştıralım Öğrencilere sperm ve yumurta hücrelerinin resimleri gösterilir ya da filmler izletilir. Hücreleri İnceleyelim etkinliğinde gördükleri hücre şekilleriyle karşılaştırarak, farklılıkları belirtirler (2.1), (BSB-1, 2,5, 6). Her Gün Değişiyorum Öğrenciler döllenmeden sonraki gelişim safhalarında meydana gelen değişimleri çeşitli kaynaklardan araştırırlar. Kendi topladıkları veya öğretmen tarafından getirilen embriyo resimleri ve daha sonraki çeşitli sürelerdeki (1 hafta, üç hafta, iki ay vb. ) gelişim basamaklarını gösteren resimler, karışık olarak verilir. Öğrencilerin inceledikten sonra resimleri sıraya dizmeleri istenir. Daha sonra öğretmen sıralamanın doğruluğunu kontrol eder. Kendilerini embriyonun yerine koyarak gördükleri değişimleri dillendirmeleri istenir (2.4). Ne Kadar Büyürüm? Öğretmen yardımı ile öğrenciler, iki alt sınıf, iki üst sınıf ve kendi sınıfındaki öğrencilere ait boyyaş-kütle ölçülerini alarak, bu ölçülerin ortalamalarını bulurlar. Buldukları bu ortalamalarla yaş-boy, yaş-kütle grafiği çizerler. Grafikler karşılaştırılarak aralarındaki farklılıklar tartışmaya açılır. Tartışma sonuçlarına dayanarak öğrencilerden dört yıl sonra boy ve kütlelerinin ne kadar olabileceğini tahmin etmeleri istenir (2.6), (BSB-9, 22, 23, 27, 28, 29, 30). ALANI: CANLILAR HAT İLİŞKİ Ders içi ilişkilendirme 2.3, 2.4 Mitoz ve mayoz 8. sınıfta işlenecektir. Diğer derslerle İlişkilendirme 2.5 kazanımı, Türkçe dersi Okuma, Konuşma ve Yazma temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. 2.6 kazanımı; Matematik dersi Araştırmalar İçin Soru Oluşturma ve Veri Toplama alt öğrenme alanı kazanım 1 ve Tablo ve Grafikler alt öğrenme alanı kazanım 1 ile ilişkilendirilir. BELİRLİ GÜN LAR ATATÜRK-ÇÜLÜK 1.Dayanışmanın toplum hayatındaki önemini kavrayabilme AÇIKLAMA Toplumda dayanışmanın önemi açıklanarak, dayanışmada iş bölümü yapmanın neden gerekli olduğu değerlendirilecek, toplumdaki işbölümüne örnekler verilecektir. Dayanışmanın milli birlik ve beraberliği güçlendirdiği açıklanarak, Kurtuluş Savaşının kazanılmasında milli birlik ve beraberliğin önemi vurgulanacak, Atatürk ün milli birlik ve beraberliğe verdiği önem örneklerle açıklanacak ÖĞRENM E ÖĞRETM E YÖNTEM TEKNİKLE Rİ 2.Tüme varım 3. Tümden gelim 5. Gezi gözlem 8. Örnek olay 9. Beyin fırtınası Ders Kitabımız 2. Ansiklope-diler ve fotoğraflar 4. Çevre-mizdeki ÖLÇME LENDİR ME Grafiği Yorumlay alım 2.1 Üreme hücrelerinin ayrıntılı yapısı verilmez. Sperm için baş, orta kısım ve kuyruk belirtilir. Yumurta için zar, sitoplazma ve çekirdek gösterilir. Her iki hücre büyüklük ve hareket bakımından basitçe karşılaştırılır. Sağlık Kültürü Eğitimi (2.2;2.3-6) 2.3 Üreme hücrelerinin oluşumunda mayoza girilmez. 2.4 Embriyonun gelişiminde Morula, Blastula, Gastrula vb. safhalar anlatılmaz. [!] 2.4, 2.5 Aile planlaması, sık doğumun sakıncaları ile ilgili bir okuma metni verilebilir. [!] 2.5. Anne adayının dikkat etmesi gereken hususlarla ilgili olarak zararlı alışkanlıklar (sigara ve alkol), radyasyon, ilâç kullanımı ve dengeli beslenme verilir. 2.7 İnsanda gelişim dönemleri; bebeklik, çocukluk, ergenlik, yetişkinlik ve yaşlılık olarak verilir. 3
EKİM 4. (07 EKİM 11 EKİM) 4 1.ÜNİTE : CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME GELİŞME 3.Ergenlik ile ilgili olarak öğrenciler; 3.1Çocukluktan ergenliğe geçişte meydana gelen bedensel ve ruhsal değişimleri sıralar. 3.2 Ruhsal ve bedensel değişimlerini ailesi/akranları/ kişisel gelişim uzmanları ile paylaşır ( TD-3). 3.3 Ergenlik döneminin insan yaşamının doğal bir dönemi olduğunun farkına varır. 3.4 Ergenliği sağlıklı geçirebilmek için yapılması gerekenleri fark eder. 3.5 Büyüme, gelişme ve ergenliğin araştırıldığı, tartışıldığı ve paylaşıldığı toplumsal organizasyonların önemini fark ederek bu organizasyonlara katılmaya gönüllü olur ( TD-5). Tutum ve Değer (TD) Kazanımları: 3. Denemeye sürekli isteklidir (İç motivasyonu vardır.). Demokratik süreçlere güven duyar. Mantığa, bilime ve teknolojiye güven duyar. İnsanlığın refahına katkı sağlayan gelişmeleri ve kişileri takdir eder. Temiz ve sağlıklı yaşamaya gayret eder ve/veya böyle yaşayanları takdir eder. Kendisine ve çevresine saygılı davranır (Gürültü yapmaz, çevresine zarar vermez, başkalarının hakkını çiğnemez, âdil ve dürüsttür.) Misafirimiz Var Öğrenciler büyüme, gelişme ve ergenlikle ilgili sorunlarını isimlerini belirtmeden kâğıtlara yazarlar. Bu sorular sınıfa davet edilen doktor, psikolojik danışma ve rehberlik uzmanı veya psikolog tarafından cevaplandırılır. Soru ve cevaplarla birlikte, ilgili diğer görsel ve yazılı materyaller herkesin görebileceği bir panoda sergilenir (2.6; 3.1; 3.2; 3.3; 3.4). Tiyatromuza Davetlisiniz İstekli öğrencilerden Ergenlik Döneminde Yaşanan Değişimler temalı drama etkinliğine ilişkin senaryo yazacak bir grup seçilir. Oyunda canlandırılacak karakterler; insandaki büyüme, gelişme dönemlerinin her birini temsil edecek şekilde seçilmeli, ana karakter ise ergenlik dönemini yaşayan bir birey olmalıdır. Bu senaryoya uygun olarak öğretmen rehberliğinde görev dağılımları yapılır. Hazırlanan senaryo uygun şekilde düzenlenen sınıf ortamında canlandırılır. İzleyenlerden oyundaki karakterler hakkında yorum yapmaları istenir (2.7; 3.1; 3.2; 3.3). Büyüyorum Öğrenciler gruplara ayrılır. Ergenlik dönemindeki gelişimi daha iyi anlayabilmelerini sağlamak amacıyla grupların fiziksel, bilişsel ve duygusal-sosyal gelişim başlıklarından birini seçerek araştırma yapmaları istenir. Araştırma sonuçlarını poster şeklinde düzenleyerek tahtaya asarlar. Gruplar her bir poster üzerinde açıklamalar yaparak diğer grupların sorularını cevaplar. Öğretmen yapılan tartışmalardan yola çıkarak ergenlik döneminde meydana gelen değişimlerin doğal olduğunu vurgular, bu dönemle ilgili güçlük yaşayanların psikolojik danışma ve rehberlik servisine başvurabileceklerini belirtir (3.2; 3.3; 3.4), (BSB- 25, 27, 32). Haydi Konuşalım ALANI: CANLILAR HAT İLİŞKİLENDİRE Ara disiplinlerle ilişkilendirme Rehberlik ve Psikolojik Danışma (3.1-3; 3.2-1, 2; 3.3-8; 3.4-4 ) Sağlık Kültürü Eğitimi (3.1 7,8,9 ; 3.2 10,12,13 ) BELİRLİ GÜN L AR ATATÜR KÇÜLÜK YÖNTEM TEKNİKLRİ 3. Tümden gelim 5. Gezi gözlem 9. Beyin fırtınası ÖLÇME Kendimi Seviyorum [!] 3.1 Her öğrencinin ergenliğe geçişte bireysel farklılıklar gösterebileceği vurgulanmalıdır. [!] 3.1 Ergenliğe geçişte öğrencilere vücutlarından utanmamaları gerektiği belirtilmelidir. 3.1 Bedensel değişimlerde âdet döngüsü ayrıntıya girilmeden verilir (Folikül evresi, korpus luteum evresi vb. evreler anlatılmaz). [!] 3.2, 3.3, 3.4 Psikolojik danışma ve rehberlik servisi ile aileler işbirliği yaparak öğrencilerin bu dönemdeki sorunlarına yardımcı olabilirler. [!] 3.2, 3.3, 3.4 Ailelere ve öğrencilere ergenlik döneminin özellikleri ile ilgili bilgilendirici yazılar dağıtılabilir veya velilerle toplantılar düzenlenebilir. 4
5. (21 EKİM 25 EKİM) 4 EKİM 4. (07 EKİM 11 EKİM) 4 1.ÜNİTE : CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME GELİŞME Tutum ve Değer (TD) Kazanımları: 5. Kendisini ve çevresini sürekli sorgular. Sağlıklı yaşam alışkanlıklarını devam ettirir. Her şeyin sevgi, barış ve mutluluğa hizmet için olduğunu fark eder. Öz disiplinlidir (Otokontrollüdür, her şeyi zamanında yapar, kendini değerlendirir, samimidir, tutarlıdır.). Kendisi ve çevresi için güvenlik önlemleri alır. 4.Hayvanlardaki üreme, büyüme ve gelişme ile ilgili olarak öğrenciler; 4.1. Hayvanların bir hayat döngüsünün olduğunu örneklerle açıklar (BSB-1,32). 4.2. Hayvanların farklı çoğalma şekillerine sahip olduğunu fark eder. 4.3. Yavru bakımı açısından hayvan gruplarındaki farklılıkların nedenlerini açıklar. 4.4. Gelişim dönemlerinde başkalaşım geçiren hayvanlara örnek verir (BSB-32). Hayat Döngüsü Öğrenciler gruplara ayrılır, her grup kendi istediği bir hayvanı seçer. Seçtikleri hayvanın hayat döngüsünü çeşitli kaynaklardan araştırarak poster şeklinde hazırlar. Hazırlanan posterler sınıf panosunda sergilenir veya gruplar hazırladıkları posterleri birbirleriyle değiştirirler (4.1), (BSB-32). Gezelim, Gözlemleyelim Öğrenciler, çevrelerindeki bir hayvan çiftliği veya hayvanat bahçesini ziyaret ederek hayvanların büyüme, gelişme ve bakımı ile ilgili bilgi alır (4.1, 4.2, 4.3 ), (BSB-1). Tırtıldan Kelebeğe Karton kutu ve streç film kullanılarak tırtılların yaşayacağı bir ortam oluşturulur. Kutunun üst kısmına tırtılların hava alabileceği şekilde delikler açılır. Kutunun yan yüzeyi kesilerek açılır, streç film ile kaplanır. Kutunun içine tırtıl ve beslenebilmesi için dut yaprakları konulur. Öğrenciler tırtılın gelişim basamaklarını gözlemler ve çizer. Öğrencilerden oyun hamuru, kâğıt, toplu iğne ve suluboya kullanarak gözlemledikleri gelişim basamaklarındaki temel değişimleri modellemeleri istenir (4.3, 4.4 ), (BSB-1, 3, 27, 28, 32). Nasıl Değişti? Öğrenciler başkalaşımı yazılı ve görsel kaynaklardan araştırırlar. Eğer mevsim uygun ise küçük su birikintisi, göl vb. ortamlardan kurbağa yumurtaları toplanarak sınıfa getirilir. Bir akvaryum veya büyük bir kavanoza konularak gelişim basamakları gözlemlenir, her basamakta meydana gelen değişimler çizilir (4.3, 4.4 ), (BSB-1, 3, 27, 28, 32). ALANI: CANLILAR HAT İLİŞKİ Ara disiplinlerle ilişkilendirme Kariyer Bilinci: Zoolog ve veteriner örnek olarak verilebilir. BELİRLİ GÜN LAR ATATÜRKÇÜL ÜK YÖNTEM ÖLÇME Çoktan Seçmeli Soru 4.1 Döllenme ve gelişim evreleri ayrıntılara girilmeden verilir. Örnek olarak yakın çevresinden tavuk, balık, yılan, kedi ve tavşan vb. verilir. Başkalaşım geçiren bir hayvan örneği 4.4 kazanımında verileceğinden bu aşamada örnek verilmemelidir. 4.2 Farklı çoğalma şekillerine yumurtayla çoğalanlar ve yavrularını doğuranlar örnek verilecektir. 4.4 Başkalaşım yakın çevrede bulunan bir hayvan (kelebek, kurbağa vb.) örneği ile açıklanır. 5
EKİM - KASIM 6. (28 EKİM 1 KASIM) 4 1.ÜNİTE : CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME GELİŞME 5.Çiçekli bir bitkide üreme ile ilgili olarak öğrenciler; 5.1. Çiçeğin kısımlarını gösterir/çizer (BSB-1,2). 5.2. Çiçeğin kısımlarını model, levha, şema üzerinde göstererek görevlerini açıklar. 5.3. Çiçekli bir bitkide tozlaşmayı sağlayan etkenleri belirtir. 5.4. Çiçekli bir bitkide döllenmeyi açıklar. 5.5. Bir çiçek modeli üzerinde tohum ve meyvenin nerede oluştuğunu belirtir. 5.6. Bitkilerin çok sayıda tohum oluşturmasının sebebini tartışır. 5.7. Tohumların yayılma yollarına örnekler verir (BSB-25). 5.8. Birçok meyve ve tohumun hayvanlar ve insanlar için besin kaynağı olduğunu yle sunar (BSB-25, 32). 5.9. Bitkilerden elde edilen ürünlerin teknolojik gelişmelere paralel olarak çeşitlendiğini fark eder (FTTÇ- 5,17, 31). İnceleyelim, Çizelim Öğrenciler bir çiçek modeli veya sınıfa getirilen canlı bir çiçeği inceler, öğretmen yardımı ile çiçeğin kısımlarını gösterir ve çizerler (5.1), (BSB-1, 2). Bütün Çiçekler Aynı mıdır? Öğrenciler, öğretmenleri ile birlikte yakın çevrelerindeki park vb. alanları ziyaret ederek çiçekleri gözlemler. Farklı çiçekleri karşılaştırır, benzerlik ve farklılıkların sebebini tartışırlar (5.1), (BSB-1, 2, 5). Herkesin Seyahati Farklı Öğrenciler, çevrelerinden çeşitli tohum toplayarak sınıfa getirirler. Getirilen tohumlar masanın üzerine konularak incelenir. Tohumların şekil ve büyüklüğünün neden farklı olduğu, nasıl yayılabileceği tartışılır. Her öğrenci, getirilen tohumlardan herhangi birini seçerek nasıl yayıldığı ile ilgili küçük bir hikâye yazar (5.7). Nasıl Besine Dönüştü? Öğrenciler, tohum ve meyvesi besin olarak kullanılan bitkilerden herhangi birisini seçerler. Seçtikleri bitkinin hangi kısımlarının besin olarak kullanıldığını araştırırlar. Daha sonra bu bitkinin besin olabilmesi için ne gibi işlemlerden geçirildiğini ve hangi besinleri oluşturduğunu anlatan bir poster hazırlarlar (5.8), (BSB-25, 27, 32). Poster Hazırlama Öğrenciler iki gruba ayrılır. Birinci grup; teknolojinin, tohum ve meyvelerin işlenmesi ve günlük hayattaki kullanım alanlarına etkisini anlatan posterler hazırlar. İkinci grup ise tohum ve meyvelerin işlenmesini sağlayan teknolojinin tarihsel gelişimini anlatan posterler hazırlayarak birinci grupla birlikte sunarlar (5.8;5.9), (BSB-25, 27, 32). Gezelim, Öğrenelim Öğrencilerin çevrelerindeki zeytinyağı, iplik-dokuma, un vb. gibi bitkisel kaynaklı üretim yapan işletmeleri ziyaret etmeleri sağlanır. Bu işletmelerde üretim basamakları incelenir ve ne gibi işlemler yapıldığı hakkında bilgi alınır. Mümkünse her aşamanın fotoğrafı çekilir. Öğrencilerden gezi sonunda elde ettikleri bilgileri kullanarak bir gazete hazırlamaları istenir (5.9), (BSB-1, 25, 27, 28, 32). ALANI: CANLILAR HAT İLİŞKİ Diğer derslerle İlişkilendirme 5.8 kazanımı, Türkçe dersi Okuma, Konuşma ve Yazma temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. BELİRLİ GÜN - LAR ATATÜR KÇÜLÜK Cumhuriyet Bayramı ( 29 Ekim) YÖNTEM TEKNİKLE Rİ 3. Tümden gelim 5. Gezi gözlem 9. Beyin fırtınası TEKNOLİJİ Ders Kitabımız 2. Ansiklope-diler ve fotoğraflar 4. Çevre-mizdeki ÖLÇME Tanılayıcı Dallanmış Ağaç [!] 5.1 İncelemek için bütün kısımları görülebilen gelincik, düğün çiçeği, sardunya, gül gibi bir çiçek seçilmelidir. 5.4 Döllenmede polen çekirdekleri, sinerjit, antipot ve kutup hücreleri verilmez. 5.5 Tohum ve meyvenin nasıl oluştuğu anlatılmaz. Tohum ve meyve tiplerine girilmez [!] 5.8 Öğrencilere domates, salatalık, biber vb. lerinin, bitkinin meyvesi olduğu hatırlatılmalıdır. 6
KASIM 7. (4 KASIM 8 KASIM) 2 1.ÜNİTE : CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME GELİŞME 6.Bitkilerde çimlenme, büyüme ve gelişme ile ilgili olarak öğrenciler; 6.1. Bitkilerin hayat döngüsünün olduğunu örneklerle gösterir (BSB-1, 32). 6.2. Çimlenmeye etki eden faktörleri kontrollü deneylerle gözlemleyerek elde ettiği verileri kaydeder ve yorumlar (BSB-1, 11-19, 23, 25, 27, 28, 30, 31). 6.3. Büyüme için gerekli etkenlerin neler olduğunu kontrollü deney yaparak gözlemler (BSB-1, 11, 12, 13, 14, 17, 18, 27, 28, 29, 30). 6.4. Organik tarımı açıklar. 6.5. Organik tarımın insanlık için önemini fark eder (BSB-25, 32; FTTÇ-5, 37; TD-5). Bitkinin Hayat Döngüsü Öğrencilere herhangi bir bitkinin hayat döngüsünü gösteren çeşitli kaynaklardan elde edilmiş resimler karışık olarak dağıtılır. Öğrencilerden resimleri incelemeleri ve sıraya dizmeleri istenir. Öğretmen, öğrencilerin doğru sıralamayı yapmalarını sağladıktan sonra çevrelerinde bulunan bitkilerden birinin hayat döngüsünü çizmelerini ister (6.1), (BSB-1, 28). Tohum Çimlenmesi Öğretmen, öğrencilere Bir tohumun çimlenmesini etkileyen faktörler nelerdir? diye sorar. Alınacak muhtemel cevaplar sıcaklık, ışık, nem ve hava (oksijen) olacaktır. Daha sonra öğrenciler gruplara ayrılır. Her gruptan tohumun çimlenmesini etkileyebileceğini düşündükleri etkenlerden birini seçmelerini ister. Öğrenciler seçtikleri değişken ile tohum çimlenmesi arasında kontrollü bir deney yaparak sonuçlarını sınıfla paylaşırlar (6.2), (BSB- 1, 11, 14, 17, 23, 25, 27, 28, 30, 31). Bitkim Neden Farklı Büyüdü? Öğretmen öğrencileri gruplara ayırır. Her grup; bitkinin büyümesine etki eden ışık, sıcaklık, su gibi etkenleri araştırmak için soğan, fasulye, kabak gibi bitkilerden birini seçer. Aynı büyüklük ve özellikteki üç fide, aynı özellikleri taşıyan üç ayrı saksıya dikilir. Saksılar ışık ve sıcaklığı eşit olan ortamlara konulur. Kontrol grubu olarak kullanılan birinci saksıya her gün ihtiyacı kadar, ikinci saksıya 1 litre su verilir, üçüncü saksıya ise su hiç verilmez. Sonuçlar bir hafta boyunca gözlemlenerek kaydedilir. Aynı şekilde sıcaklık ve ışığın etkisi de gözlemlenerek sınıfta tartışılır (6.3), (BSB-1, 11, 12, 13, 14, 17, 18, 27, 28, 29, 30). ALANI: CANLILAR HAT İLİŞKİ Ders içi ilişkilendirme 5.sınıftaki bitkinin temel kısımlarının (kök,gövde ve yaprakların) görevleri hatırlatılmalıdır. Ara disiplinlerle ilişkilendirme Kariyer Bilinci: Ziraat mühendisliği örnek olarak verilebilir. BELİRLİ GÜN LAR ATATÜRKÇÜLÜK Lösemili Çocuklar Haftası (2-8 Kasım) 1. Lösemi Hastalığı 2. Lösemi Hastalığı özellikleri. 3. Lösemili Çocuklar Haftası ekinlikleri. YÖNTEM ÖLÇME Tohum Çimlenmesi Performans Değerlendirm e Öğrendiğinin Farkına Varma 1. DÖNEM 1.YAZILI YOKLAMA [!] 6.2 Çimlenme için kısa sürede çimlenen tohumlar (fasulye, turp, tere, nohut, buğday, mercimek vb.) kullanılmalıdır. Deneylerden sonra bunlar dikilebilir. [!] 6.3 Büyüme için su, ışık ve yeterli sıcaklığın gerekli olduğu vurgulanmalıdır. [!] 6.4 Organik tarımın Tarım Bakanlığı tarafından kabul edilen amblemleri gösterilir. 7
KASIM 7. (4 KASIM 8 KASIM) 2 ALANI: CANLILAR HAT 1.ÜNİTE : CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME GELİŞME Bilimsel Süreç Becerisi (BSB) kazanımları: 1.Nesneleri (cisim, varlık) ve olayları duyu organlarını veya gözlem araç gereçlerini kullanarak gözlemler. 2.Bir cismin şekil, renk, büyüklük ve yüzey özellikleri gibi duyusal özelliklerini belirler. 11.Verilen bir olay veya ilişkide en belirgin bir veya birkaç değişkeni belirler. 12.Verilen bir olaydaki bağımlı değişkeni belirler. 13.Verilen bir olaydaki bağımsız değişkeni belirler. 14.Verilen bir olaydaki kontrol edilen değişkenleri belirler. 17.Basit araştırmalarda gerekli malzeme, araç ve gereçleri seçerek emniyetli ve etkin bir şekilde kullanır. 19.Hipotezle ilgili olan değişkenlerin dışındaki değişkenleri sabit tutar. 25.Büyüklükleri,uygun ölçme araçları kullanarak belirler. Değişik kaynaklardan yararlanarak bilgi (çevrede, sınıfta gözlem ve deney yaparak, fotoğraf, kitap, harita veya bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak) toplar. Hayal Edelim Öğrencilerden bir çiftçi olduklarını hayal ederek bulundukları yerdeki en sağlıklı, en lezzetli, en beğenilen ürünleri yetiştirmek için nasıl bir yöntem izleyeceklerini tartışmaları istenir. Tartışma sonuçları sınıfa davet edilen ziraat mühendisi, çiftçi vb. kişilerle paylaşılır. İstenilen ürünü elde etmek için gerekli bilgilere ulaşılır (6.4; 6.5), (BSB- 25, 32). İLİŞKİ BELİRLİ GÜN LAR ATATÜRKÇÜ LÜK Lösemili Çocuklar Haftası (2-8 Kasım) 1. Lösemi Hastalığı 2. Lösemi Hastalığı özellikleri. 3. Lösemili Çocuklar Haftası ekinlikleri. YÖNTEM KULLANILA N 4. Resim, harita ve fotoğraflar B. Kaynak kişiler VCD, ilgili CD ler 3. Video kasetler 5. Bilgisayar vb. ÖLÇME Fen Teknoloji Toplum Çevre (FTTÇ) kazanımları: 25. Çevrede sadece yapay ürünlerin değil, şartlara göre doğal ürünlerin de olumsuz etkisinin olabileceğini anlar. 32.Belirli bir bilimsel veya teknolojik gelişimin bireye, topluma ve çevreye olumlu veya olumsuz, öngörülen veya öngörülmeyen etkileri olabileceğini örneklerle açıklar. 8
KASIM 8. (11 KASIM 15 KASIM) 4 2.ÜNİTE : KUVT HAREKET 1. Bir doğru boyunca sabit süratle hareket eden cisimle ilgili olarak öğrenciler; 1.1 Cismin aldığı yolu ve bu yolu ne kadar zamanda aldığını ölçer (BSB-22, 23). 1.2 Alınan yolu ve geçen zamanı kullanarak cismin süratini hesaplar. 1.3.Sürat birimlerini ifade eder ve kullanır (BSB-24). 1.4 Alınan yol, geçen zaman ve sürat arasındaki ilişkiyi açıklar ve farklı durumlar için uygular (BSB-30). Bilimsel Süreç Becerisi (BSB) kazanımları: 1.Nesneleri (cisim, varlık) ve olayları duyu organlarını veya gözlem araç gereçlerini kullanarak gözlemler. 3.Gözlem için uygun ve gerekli araç,gereci seçip bunları beceriyle kullanır. 8.Olmuş olayların sebepleri hakkında gözlemlere dayanarak açıklamalar yapar. 22.Cetvel, termometre, tartı aleti ve zaman ölçer gibi ölçme araçlarını tanır. 23.Büyüklükleri,uygun ölçme araçları kullanarak belirler. 24.Büyüklükleri, birimleri ile ifade eder. 30.İşlenen verileri ve oluşturulan modeli yorumlar. Sürati Hesaplayalım Öğrencilerden biri sınıf içerisinde bir doğru boyunca aynı tempo ile yürür ve diğer öğrenciler bu öğrencinin çeşitli zaman aralıklarında aldığı yolları bir tablo hâlinde kaydeder. Öğrenciler tablodaki verileri kullanarak alınan yol ile geçen zaman arasındaki ilişkiyi gösteren bir grafik çizer. Daha sonra, tablodaki verileri kullanarak, çeşitli zaman aralıklarında öğrencinin süratini hesaplar ve aynı tabloya kaydederler. Bu defa sürat ile geçen zaman arasındaki ilişkiyi gösteren bir grafik çizerler. Her iki grafiği yorumlayarak alınan yol, geçen zaman ve sürat arasındaki ilişkiyi fark ederler (1.1;1.2;1.3;1.4;1.5). Hareket Enerji Sağlar Öğrenciler bir bilyeyi yuvarlayarak durgun hâlde bulunan diğer bir bilye ile çarpıştırır. Durgun hâldeki bilyenin çarpışmadan sonraki davranışını gözlemleyerek neden hareket etmeye başladığını tartışırlar. Hareket eden cisimlerin bir enerjiye sahip olduğu sonucuna ulaşırlar (1.6). ALANI: FİZİKSEL OLLAR DERS İÇİ, DİĞER DİSİPLİNLER LE İLİŞKİLENDİR ME Diğer derslerle İlişkilendirme 1.4 ve 1.5 kazanımları, Matematik dersi Tablo ve Grafikler alt öğrenme alanı kazanım 1 ile ilişkilendirilir. BELİRLİ GÜN LAR ATATÜRKÇÜ LÜK Atatürk Haftası (10-16 Kasım) 1. Atatürk ün Hayatı ve Özellikleri 2. Atatürk Haftası anlam ve önemi. 3. Atatürk Haftası ekinlikleri. YÖNTEM KULLANILA N B. Kaynak kişiler VCD, ilgili CD ler 3. Video kasetler ÖLÇME??? Öğrenciler; hareketin başlangıç şartlarını dikkate almadan, hareketli herhangi iki cisimden önde bulunanın daima daha süratli olduğunu düşünme eğiliminde olabilirler. 1.2 Sadece sabit süratle hareket eden cisimlerin süratleri hesaplanmalıdır. [!] Sürat birimlerinin birbirlerine dönüşümleri verilmelidir. 9
KASIM 9. (18 KASIM 22 KASIM) 4 2.ÜNİTE : KUVT HAREKET 1.5 Bir cismin aldığı yol ile geçen zaman arasındaki ilişkiyi grafikle gösterir ve grafiği yorumlar. 1.6 Hareketli cisimlerin hareketlerinden dolayı bir enerjiye sahip olduğunu fark eder (BSB-1,3,8). Kuvveti Ne ile Ölçeriz? Öğrencilere dinamometre gösterilir ve içerisinde bir yay olduğuna işaret edilir. Bir öğrenci dinamometreyi çekerken öğrencilere dinamometrenin nasıl okunacağı hakkında bilgi verilir. Öğrenciler, dinamometrenin göstergesi üzerindeki ölçekleri yorumlar ve her dinamometrenin belli bir değere kadar kuvvet ölçebileceğini fark eder. Öğrenciler, dinamometreyi dikkatlice kullanmak ve gösterdiği değeri hassasiyetle okumak için alıştırmalar yapar (2.1;2.2;2.3). Kuvvetleri Gösterelim Öğrenciler, dinamometre yardımıyla bir cisme zıt yönde; fakat aynı doğrultuda kuvvet uygulayarak bu kuvvetin yön ve doğrultusunu gösteren çizimler yapar. Aynı işlemleri farklı büyüklük ve yönde kuvvet uygulayarak denerler. Farklı büyüklükteki kuvvetleri ölçeklendirerek gösterirler. Kuvvetleri bu şekilde temsil etmenin sağladığı kolaylıkları tartışırlar (2.4;2.5). ALANI: FİZİKSEL OLLAR İLİŞKİ Ders içi ilişkilendirme Öğrencilere, kuvvetin cisimler üzerindeki etkileri hatırlatılır. BELİRLİ GÜN LAR ATATÜRKÇÜLÜK YÖNTEM ÖLÇME Dinamome tre Hangi Değeri Gösteriyor? Kuvvetleri Gösterelim??? Öğrenciler hareket etmeyen cisimlerin hiçbir enerjiye sahip olamayacağı yanılgısına düşebilir. 1.6 Sadece hareketli cisimlerin hareket enerjisine sahip olacağından bahsedilmeli; fakat bununla ilgili matematiksel bağıntılara girilmemelidir. 1.6 Kinetik enerji ifadesi 7. sınıfta kullanılacaktır.??? Öğrenciler, enerji ve kuvveti aynı anlamda kullanma eğiliminde olabilir.??? Öğrenciler süratin bir kuvvet olduğu yanılgısına düşebilirler. 10
KASIM 10. (25 KASIM 29 KASIM) 4 2.ÜNİTE : KUVT HAREKET 2. Kuvvetin yönü ve ölçümü ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Kuvvetin birimini Newton olarak belirtir ve kullanır (BSB-24). 2.2. Kuvveti dinamometre ile ölçer (BSB-23,24). 2.3. Ölçülecek kuvvete uygun bir dinamometre seçerek dinamometre üzerindeki ölçekleri yorumlar (BSB-22). 2.4. Bir cisme etki eden kuvvetin yönünü belirtir ve çizerek gösterir (BSB-28). 2.5. Kuvvetle ilgili olarak doğrultu ve yön kavramlarını açıklar. Bilimsel Süreç Becerisi (BSB) kazanımları: 22 Cetvel, termometre, tartı aleti ve zaman ölçer gibi ölçme araçlarını tanır. 23 Büyüklükleri,uygun ölçme araçları kullanarak belirler. 24 Büyüklükleri, birimleri ile ifade eder. Kuvveti Ne ile Ölçeriz? Öğrencilere dinamometre gösterilir ve içerisinde bir yay olduğuna işaret edilir. Bir öğrenci dinamometreyi çekerken öğrencilere dinamometrenin nasıl okunacağı hakkında bilgi verilir. Öğrenciler, dinamometrenin göstergesi üzerindeki ölçekleri yorumlar ve her dinamometrenin belli bir değere kadar kuvvet ölçebileceğini fark eder. Öğrenciler, dinamometreyi dikkatlice kullanmak ve gösterdiği değeri hassasiyetle okumak için alıştırmalar yapar (2.1;2.2;2.3). Kuvvetleri Gösterelim Öğrenciler, dinamometre yardımıyla bir cisme zıt yönde; fakat aynı doğrultuda kuvvet uygulayarak bu kuvvetin yön ve doğrultusunu gösteren çizimler yapar. Aynı işlemleri farklı büyüklük ve yönde kuvvet uygulayarak denerler. Farklı büyüklükteki kuvvetleri ölçeklendirerek gösterirler. Kuvvetleri bu şekilde temsil etmenin sağladığı kolaylıkları tartışırlar (2.4;2.5). ALANI: FİZİKSEL OLLAR İLİŞKİ Ders içi ilişkilendirme Öğrencilere, kuvvetin cisimler üzerindeki etkileri hatırlatılır. BELİRLİ GÜN LAR ATATÜRKÇÜLÜK YÖNTEM ÖLÇME Dinamome tre Hangi Değeri Gösteriyor? Kuvvetleri Gösterelim [!] SI birim sistemi kullanılmalıdır. [!] Şeffaf olarak tasarlanmış dinamometreleri kullanmak, öğrencilerin dinamometrenin nasıl çalıştığını sezmelerine yardım edecektir. 2.4 Öğrenciler, bu aşamada sadece dinamometre yardımıyla bir cisme uyguladıkları aynı veya zıt yönlü kuvvetleri çizerek gösterir. 11