Metallothionein-2A Heterezigot Gebe Kadınlar ve Yenidoğanları Daha Yüksek Kan Kurşun Düzeyleri İçin Risk Grubu mudur? DR. DENİZ TEKİN Ankara Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü
KURŞUN Kurşun maruziyeti, ciddi çevresel sağlık problemidir. Kontamine hava, toz, yiyecekler, sigara içiciliği ve meslek maruziyeti yolu ile alınır. Kurşunlu benzin ve kurşun içeren boyalar, kurşunun neden olduğu hava kirliliğinin önemli bir nedenidir. Yarı ömrü uzundur, özellikle kemiklerde birikir.
Hematopoetik, renal ve nörolojik sistem komplikasyonlarına neden olur. Çocuklarda yüksek kan düzeylerinde konvülziyon, koma ve ölüm görülebilir. Son zamanlara kadar, çocuklarda kan kurşun düzeylerinin >10µg/dl olması zehirlenme için kritik değer olarak kabul ediliyordu. Daha ileri çalışmalar, kurşun için kabul edilebilir bir değer olmadığını gösterdi. 2 µg/dl kadar düşük değerler bile, nörogelişimsel toksisiteye neden olabilir.
KURŞUN Fetüs ve yenidoğanlar, immatür kan beyin bariyeri ve plasentanın kurşun u tutmaması nedeniyle nörogelişimsel yan etkilerden en fazla etkilenen gruptur. Nörogelişimsel etkiler; düşük zeka puanları, dikkat eksikliği, okuma ve öğrenme zorluğu, hiperaktivite ve davranışsal problemlerle karakterizedir.
Genetik Polimorfizm ve Metallothionein Çocuklarda kurşun ilişkili nörogelişimsel risk, kurşun metabolizmasında rol alan genetik polimorfizmlere göre değişebilir. Metallothionein, en önemli +2 değerlikli metal bağlayan proteindir. Metallerin transport, depolanma ve detosifikasyonunda rol alır. Hücreleri metal toksisitesine karşı korur, serbest radikal yürütücüsüdür. Esansiyel metal metabolizması, genotoksisite ve karsinogenisitide rol alır.
Metallothionein kurşun toksisitesine karşı koruyucudur. MT-null fare ve hücreler kurşun toksisitesine karşı daha duyarlıdır. Bu durum insanlarda test edilmemiştir.
AMAÇ Metallothionein 2A (MT2A) -5 A/G core promoter bölge single nucleotide polymorphism (SNP) in (rs28366003; GeneID: 4502; Accession no.nm_005953) anne kanı, plasental doku ve kord kanı kurşun düzeylerine etkisini araştırmaktır.
AMAÇ Erken yaşam boyunca toksisite riskinin değerlendirilmesi, MT- heterozigot gebe kadınlar ve yenidoğanlarının kurşun zehirlenmesi için risk grubu olup olmadığını gösterecektir.
Materyal-Metot 1. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğine başvuran 95 gebe kadın ve yenidoğanları çalışmaya alındı. 2. Sigara kullanan ve kronik hastalığı olan gebe kadınlar çalışma dışında tutuldu. 3. MT-2A polimofizmi standart RFLP tekniği ile, kurşun düzeyleri AAS ile çalışıldı.
BULGULAR MT- heterozigot gebe kadınların kan kurşun düzeyleri, homozigotlara göre daha yüksektir(median:4.80 µg/dl; min:1.50 µg/dl; max:11.50 µg/dl vs. median:3.49 µg/dl; min:1.23 µg/dl; max:9.25 µg/dl; p<0.05). MT- heterozigot gebelerin yenidoğanlarında kord kanı kurşun düzeylari daha yüksektir, fakat istatiksel anlamlı değildir(median:2.94 µg/dl; min:1.18 µg/dl; max:5.50 µg/dl vs. median:2.42 µg/dl; min:0.68 µg/dl; max:5.19 µg/dl, p>0.05) Fark 0.56 µg/dl dir.
Plasental kurşun düzeyleri her iki grup arasında farklı değildir. (median:9.75 µg/kg; min:4.99 µg/kg; max:17.42 µg/kg vs. median:7.48 µg/kg; min:3.31 µg/kg; max:14.89 µg/kg, p>0.05).
Table 1 MT2A core promoter region polymorphism and lead concentrations of maternal bloods, umbilical cord bloods and placentas (in dry placentas). w *p<0.05
TARTIŞMA Çalışmamız MT-2A -5 A/G SNP nin maternal kan, kord kanı ve plasental kurşun düzeylerine etkisini araştıran ilk çalışmadır. İnsan MT2A genindeki -5 A/G SNP MT ekspresyonunu azaltabilir(kita et al., 2006). Düşük MT ekspresyonu, insanların kurşun toksisitesine duyarlılığını artıracaktır. MT eksikliği, kurşun toksisitesine duyarlılığı artırır.
SONUÇ MT-heterozigot gebeler, homozigotlara göre daha yüksek kan kurşun düzeylerine sahiptir. MT- heterozigot gebelerin yenidoğanları düşük düzeyli kord kanı kurşun değişikliği için risk grubudur.