Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme İLETİŞİM Yrd.Doç.Dr. Gülçin Tan Şişman Eğitim Programları ve Öğretim
İletişim "Ne kadar çok bilirsen bil, söylediklerin karsındakinin anlayacagı kadardır." Mevlana
İletişim nedir? İletişim
İletişim Nedir? İki birim arasındaki mesaj alış-verişi (Demirel ve diğ., 2001). Anlamlı mesaj İki veya daha fazla insan arasında anlamları ortak kılma süreci (Yalın, 2003) Birey veya bireylerin karşılıklı bilgi, duygu ve düşüncelerini paylaşma süreci İletişimde en önemli nokta bilgi aktarımının iki yönlü olmasıdır. Bilgi aktarımı tek yönlü ise bilgilendirme, çift yönlü ise iletişim olarak adlandırılır.
İletişimin Özellikleri İletişimde ilk izlenim (başlangıç) önemlidir. Bireylerden biri hazır değilse, iletişim sağlanamaz. İletişim kişiye değil kişiyle yapılır. İletişimin temel özelliği, anlayarak kavramaktır. İletişimde sözcükler, eller, gözler, bakış, duruş gibi öğeler önemli rol oynar.
İnsanlar arasındaki yüz yüze etkileşim vücut dili, ses ve kelimeler sağlanmaktadır. %7 %38 %55 içerik/kelimeler ses tonu vücut dili
İletişimin Türleri Sözsüz Göz İlişkisi Yüz İfadesi Baş Hareketleri Jestler Beden Duruşu Yakınlık Yöneliş Bedensel Temas Dış Görünüş Yazılı Mesajı, katılımcıların anlayabileceği ortak simgeler aracılığı ile (tahta, slayt vb.) iletmemizdir. İletişim aracı yazıdır. Sözlü Karşılıklı olarak konuşma ve dinleme etkinlikleri Her zaman konuşan ve dinleyen arasında bilgi, beceri, tutum ve davranış açısından etkileşim olmasını gerektirir.
Hedeflenen kişi/grupta davranış değişikliği oluşturmak üzere iletişim sürecini başlatan kişi, birim veya ortam Kaynak İLETİŞİM SÜRECİ Kurulan iletişimin içeriğini oluşturan, iletilmek istenen fikir/bilgi Mesaj Kurulan iletişimin içeriğini oluşturan, iletilmek istenen fikir/bilginin gönderildiği birim Alıcı Kanal Kurulan iletişimin içeriğini oluşturan, iletilmek istenen fikir/bilginin sunuluş biçimi Dönüt Alıcının mesaja verdiği, nasıl yorumladığını gösterdiği tepki Kim? Ne? Nasıl? Kime?
Gönderilen Mesaj ve Alıcı İlişkisi Dinlemez Dinler Yanlış Anlar Doğru Anlar Mesaja karşıdır Mesaja katılır Dönüt uygun değildir Dönütü uygundur
Eğitim Öğretim Öğrenme İletişim arasında bir ilişki olmalı mıdır? neden? ilişki olmalıysa, bu nasıl olmalıdır?
Öğrenme-Öğretme Süreci ve İletişim Öğretme-öğrenme süreçlerinde gerçekleştirilen tüm etkinliklerin temelde birer iletişim etkinliğidir. Öğrenme-öğretme sürecinde herhangi bir konunun öğretilebilmesi için öğreticiyle öğrenenler arasında o konuda bir iletişimin kurulması gerekmektedir. (Seferoğlu, 2006) İletişim becerisi Etkili iletişim kurma yeni programda yer alan ortak beceriler arasındadır. Üst düzey yaşam becerisi
Anlatmasını bilmiyor. Kullandığı sözcükleri bile anlamıyorum. Böyle de ruhsuz ders anlatılmaz ki! Anlamak istemiyorlar. O kadar anlattım yine de Söylediklerimi hiç anlamıyorlar. dinlemesini bilmiyorlar.
Öğretme-Öğrenme Süreci ile İletişim Süreci Arasındaki Benzerlik Öğretmen Öğretim İçeriği Öğretim araç ve yöntemleri Öğrenci (Kaynak) (Mesaj) (Kanal) (Alıcı) Öğrenme Tepkileri (Dönüt)
İletişim Sürecinin Temel Öğeleri KAYNAK MESAJ KANAL ALICI Davranışlar Fikir Bilgi Duygu Tutum Beceri Semboller Gerçek obje Modeller Resim Hareket Ses İletici Araç & Yöntemler Sözsüz iletişim Sözlü İletişim Basılı/yazılı araçlar Yöntemler Davranışlar Fikir Bilgi Duygu Tutum Beceri Dönüt (Geri Bildirim)
Daha iyi bir Öğretme-öğrenme Ortamı için... İleteceğim mesaj sonrasında ne olmasını bekliyorum? Ortamı etkileme anlamında neyi başarmak istiyorum? Gerçekleştireceğim iletişim sonucunda öğrencilerimin neye inanmalarını, ne söylemelerini ve ne yapmalarını istiyorum? Psikolojik anlamda, öğrencilerimde hangi etkileri oluşturmak ve onlardan hangi tepkileri almak istiyorum? Öğrenme-öğretme kuramlarını nasıl analiz edeceğim?
İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı Öğretim teknolojisinin en önemli amacı yaşantı alanını genişletmektir. Yaşantı alanı bireyin etkileşimde bulunduğu sosyal ve fiziksel çevresi. Öğretim etkinliğinin hedeflerine ulaşabilmesi açısından başarılı olabilmesi için öğrenciye sunulan materyalin öğrencinin yaşama alanı kapsamında olması gerekmektedir.
İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı Öğretmenin yaşantısı Ö Ğ R E N M E Öğrencinin Yaşantısı Ortak Yaşantı
Karmaşığa Basitten Dale nin Yaşantı Konisi Soyuta Somuttan Az sayıda duyu organı Çok sayıda Başkalarının yardımıyla Kendi kendine Sözel sembollerle Görsel sembollerle Gözle Radyo, plak Hareketli resimlerle Başkalarının yardımıyla Televizyonla Sergiler yardımıyla edinilen yaşantılar Geziler yoluyla edinilen yaşantılar Bütün duyu organlarıyla Gösteriler yoluyla edinilen yaşantılar Dramatizasyonla edinilen yaşantılar Model ve numunelerden edinilen yaşantılar Doğrudan doğruya edinilen maksatlı yaşantılar
İnsanlar %83 ünü görme %11 ini duyma %3,5 koklama %1,5 dokunma %1 ini tatma duyularını kapsayan yaşantılar içinde öğrenmektedirler.
Belli bir zaman süresi içerisinde insanlar Söylediklerinin %70 ini Yapıp Söylediklerinin %90 ını akıllarında tutarlar. Gördüklerinin %50 sini İşittiklerinin %28 ini Okuduklarının %10 unu
Yaşantı Konisinin Dayandığı İlkeler Öğrenme işlemine katılan duyu organlarımızın sayısı ne kadar fazla ise o kadar iyi öğrenir ve geç unuturuz. En iyi öğrendiğimiz şeyler kendi kendimize yaparak öğrendiğimiz şeylerdir. Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu gözlerimizin yardımı ile öğrenebiliriz. En iyi öğretim, somuttan soyuta ve basitten karmaşığa doğru giden öğretimdir.
Eğitim Ortamlarında İletişim Sorunları Öğretmenin öğrencileri yeteri kadar tanımaması, Öğretmenin alanında yeteri kadar güncel bilgi birikimine sahip olmaması. Öğretmenin derse yeterli hazırlık yapmaması. Öğretmenin iletilerini çoklu kanal kullanmaksızın iletmesi. Öğretmenin öğrencileri eğitim ortamlarında daha aktif hale getirecek yöntem ve tekniklere yer vermemesi. Öğrencinin derse ilgisiz olması veya dikkatini yoğunlaştıramaması.
Eğitim Ortamlarında İletişim Sorunları Öğrencinin derse katılmaktan kaçınması, özgüveninin yetersiz olması. Eğitim ortamlarındaki konuların kendisine herhangi bir yararının olamayacağını düşünmesi. Eğitim ortamlarının eğitime yeteri kadar uygun olmaması (ortamın havasız, ışıklandırmanın yetersiz olması vb.). Oturma yer ve düzeninin rahatsızlık vermesi. Eğitim ortamlarında kullanılan araç-gereçlerin arızalı olması, görüntü ve/ya sesi iyi vermemesi. Çoklu ortam etkinliklerini destekleyecek öğretim araç-gereçlerinin bulunmaması ve yeterli olmaması.