Western Arıtma Tesisi önemli bir toplum varlığı Yeniliğin bir tarihçesi Melbourne Water kuruluşu nun Werribee`de bulunan Western Arıtma Tesisi, 100 yılı aşkın tarihçesiyle önemli ve hayranlık uyandırıcı bir kamu malıdır. Temelleri 1888 tarihli ve Melbourne kamu sağlığına yönelik olarak yapılan Kraliyet Komisyonu çalışmasının bulgularına kadar uzanır. Bu araştırma sonuçları, Melbourne kenti atıkları için yeni ve etkin bir atık arıtma sistemi, bir atık çiftliği kurulması için teklif hazırlanmasına neden olmuştur. Daha önceleri Melbourne kenti atıkları açık kanallarda toplanıp oradan Yarra nehrine ve Hobsons Körfezine boşaltılırdı. Melbourne kenti atıklarının yok edilmesi amacıyla bir sistem tasarlaması için Hükümet tarafından atanan İngiliz sağlık mühendisi James Mansergh, 1890 yılında Mordialloc ve Werribee bölgelerinde (az yağmur düşmesi ve toprağın uygun olması nedenleriyle) alanlar oluşturulmasını önermiştir. Maliyet ve arazinin uygunluğu esas alınarak Werribee de bir tek alan seçilmiş ve 1892 yılı içinde yeni kurulmuş olan Melbourne Anakent Çalışmaları Yönetim Kurulu, sözkonusu alanı satın almaya ve geliştirmeye başlamıştır. Melbourne kentinde bulunan evlerin kanalizasyon sistemine bağlanma işlemi ilk defa 1897 yılında gerçekleştirilmiştir. 1930 larda uygulanmakta olan toprak filtrajına ek olarak, kış dönemi arıtma yöntemi olarak sazlık filtraj sistemi benimsenmiş ve 1936 yılında atık arıtma işlemi için ilk kıyı gölünün yapımı gereçekleştirilmiştir. Toplama ve arıtma tesisleri, Melbourne kentinin artan nüfusunun gereksinimlerini karşılamak amacıyla devamlı olarak geliştirilmiştir. İlk büyük ve modern kıyı gölü 1986 yılında işletmeye açılmıştır. Tesisin bulunduğu bölgede1987 yılında kent olarak 32 haneli Cocoroc yer almaktaydı ve bu kentte bir belediye binası, futbol takımı ve sahası,yüzme havuzu, tenis kortları, dört okul ve bir de postane binası bulunmaktaydı. 1950 nin ilk yıllarında bu kentteki hane sayısı yaklaşık 100 eve yükselmişti ve 1970 li yıllarda burada aşağı yukarı 500 kişi yaşamaktaydı.
Devasa boyutlarda arıtma işlemi Melbourne günlük olarak idare edilmesi ve arıtılması gereken yaklaşık 925 milyon litre kanalizasyon üretmektedir. Western Arıtma Tesisi en gerekli temel halk sağlığı hizmetlerinden birisini yerine getirmekte olup, Melbourne kanalizasyonunun yaklaşık %52 ünü, diğer bir deyişle günlük 485 milyon litresini, arıtmaktadır. Bu durumda merkez, kuzey ve batı semtlerinde 1,6 milyon insana hizmet verilmektedir. Western Arıtma tesisi yaklaşık 11.000 hektarlık bir alanı kapsamakta olup, çevrenin korunması açısından dünyada lider konumunda bulunan bir arıtma tesisidir. Arıtılmış olan sıvı, onaylı EPA Viktorya lisansı gereğince, tesisten Port Philip Körfezine akıtılır. Modern kıyı ğölü sistemleri, atığın göletler zincirinden yavaşça geçerken, çevreye zarar vermeden toprakta çözülebilen maddeleri tüketecek bakterilerin tabi şekilde oluşumunu sağlayarak arıtma işlemini gerçekleştirir. Kıyı gölü sisteminin ilk aşamasında, bakterilerin oksijensiz bir ortamda organik maddeleri sindirerek biyogaz üretmesi ile arıtma işlemi başlar. Kıyı gölü örteneği biogazı tutarak elektrik üretir ve sera gazının dagılımını ve kokuyu önler. Metan dahil biyogaz, arıtma işlemi sürecinde oluşur ve tesisin çalışması için gerekli elektriğin üretiminde yakıt olarak kullanılır. Çevresel yenilikler Port Phip Körfezinin sağlık koşullarının iyileştirilmesine katkıda bulunacak olan Western Arıtma Tesisi nin çevresel bakımdan başlıca geliştirilme projesi, bir dönüm noktası oluşturan dört yıllık Port Phip Körfezi Çevre Araştırmasından sonra 1990 ların son yıllarında uygulanmaya başlamıştır. Bu araştırma Melbourne Water kuruluşunca üstlenilmiş ve CSIRO tarafından yönetilmiştir. Sözkonusu araştırma sonucunda, körfezin dünya standartlarına göre sağlıklı bulunduğu ancak nitrojen birikiminin azaltılması öğütlenmiştir. Nitrojenin, diğer kaynakların yanı sıra Western Arıtma Tesisinden arıtılmış olarak salıverilen akıntıda da bulunduğu saptanmıştır. En son teknolojik uygulamalarla nitrojeni azaltmak amacıyla modern kıyı gölü sistemini geliştirmek, Melbourne Water kuruluşunun körfezin sağlığını uzun süreli olarak korumaya yönelik kararlılığının bir bölümünü oluşturmaktadır. Geliştirme çalışmaları sonucunda ortaya çıkacak yüksek kalite ve çok miktardaki dönüştürülmüş su, tarım, bahçecilik ve diğer uygulama alanlarında kullanılabilir. Sözkonusu geliştirme çalışmaları ayrıca yenilenebilir enerji üretimi ve yeni tarım alanlarının kullanım olanaklarını da sağlamaktadır.
Gelecekteki gereksinimlerin karşılanması Melbourne Water, Western Arıtma Tesisi nin etkilerini azaltmak ve gelecek kuşaklar için çevremizi korumayı kendine amaç edinmiştir. Tesis in etkilerini azaltmak üzere bir dizi girişimler uygulamaya konulacaktır. Suyun geri dönüşümü Melbourne Water Viktorya Hükümetinin 2010 tarihine kadar suyun %20 oranında geri dönüşümünü sağlama hedefine ulaşmak amacındadır. Bu tarihe kadar yılda 30,000 milyon litre dönüştürülmüş su, Western Arıtma Tesisinde yer alan çayırları sulamak için kullanılacaktır. Daha önce, toprak ve ot filtrajı arıtma işlemi kapsamında sulanmış olan bu çayırlarda sığırlar ve koyunlar otlayacaktır. Werribee Sulama Bölgesi ve Werribee Turistik Bölgesi de dâhil olmak üzere, şu anda uygulamaya konulacak olan birçok su dönüşüm projesinde Western Arıtma Tesisinden sağalanan dönüştürülmüş sular kullanacaktır. Werribee Turistik Bölgesi ne dönüştürülmüş su sağlanmasına, Western Arıtma Tesisinden altı kilometrelik boru hattının döşenme işleminin bitiminden sonra 2003 tarihinde başlanılmıştır. Boru hattı, bölgenin gelecekteki dönüştürülmüş su gereksinimi karşılayacak biçimde yılda 660 milyon litreye kadar yeterli bir kapasiteye sahiptir. Werribee Parkı Golf Kulübü ve Ulusal Binicilik Merkezi, Melbourne kentinin batısında bulunan ilk dönüştürülmüş su müşterileridir. Werribee Turistik bölgesi ayrıca tarihsel Werribee Köşkünü ve Victoria Açık Hayvanat Bahçesini de içermektedir. Werribee Sulama Bölgesi projesi kapsamında, 2000 milyon litre A Sınıfı dönüştürülmüş su, 2006 yılına kadar her yıl 130 çiftçiye ulaştırılmak üzere Güney Bölgesi Tarımsal Su Sistemine katılacaktır. Bu projenin, 2009 yılından sonra 8,500 milyon litre dönüştürülmüş su sağlama olasılığı bulunmaktadır. Dönüştürülmüş suyun sağlanması, daha önce bölgenin başlıca sulama kaynaklarını oluşturan Werribee Nehri ve yeraltı su yatakları üzerindeki baskıyı kaldıracaktır. Sera etkisi ile başetme çabaları Melbourne Water, tüm sera gazları yayılımının 2005/06 yıllarına kadar %35 oranında azaltılması için çalışmakta ve ithal etmekte olduğumuz enerjinin tümünü karşılamak üzere yeterince yeşil enerji üretmeyi amaç edinmiş bulunmaktadır. Western Arıtma tesisinde enerji gereksinimi, çevre geliştirme işleminin bir bölümünü oluşturan modern kıyı gölü sistemi kapsamında nitrojen düzeyinin azaltılması amacıyla uygulanan teknoloji nedeniyle artış göstermektedir.
Melbourne Water bu enerji gereksinimini, üstü örtülü kıyı göllerinde miktarında giderek artış kaydedilen biyogazın toplanmasıyla oluşan yenilenebilir ya da yeşil kaynaklarından sağlamaktadır. Anılan biyogazdan elektrik üretmek ve aynı zamanda sera gazlarının çevereye yayılmasını da azaltmak (ve kokuyu da azaltmak) amacıyla AGL Ltd. şirketinin ortaklığıyla güç santralleri kurduk. Anılan güç santrallerini geliştirmeyi planlamakta ve 2005/06 yıllarına kadar tesisin kendi enerji gereksinimini %80 oranında karşılayacak düzeyde üretimde bulunmasını beklemekteyiz. Atıkların toprakla arıtılmasına yavaş yavaş son verilecek olmasıyla, sera gazının yıllar bakımından yayılımında da önemli oranda azalma sağlanacaktır. Biyosolidlerden olduğunca yararlanma Biyosolidler, arıtma işleminden geri kalmış arıtılmış tortul atıklardır. Biyosolidlerin arıtma tesislerimizde depolanma işlemi, oluşmaya başladıklarından bu yana süregelen bir uygulamadır. Bu uygulama sürdürülemez ve bu nedenle biyosolidlerin yeni ve yararlı biçimde kullanım yollarını araştırmaktayız. Melbourne Water, arıtma tesislerimizde üretilen biyosolidlerin %100 ünün yararlı biçimde tekrar kullanımı için çalışmaktadır. Biyosolidler Avustralya da toprak düzenleme, bitki ekimi için toprak karışımı, gübreleme, toprağın yapısını düzeltme, bahçe düzeni, ormancılık, tuğla yapımı ve tarımda başarıyla kullanılmış bulunmaktadır. Bununla beraber, Western Arıtma Tesislerinde üreyen biyosolidler, Melbourne kentinin batı bölgesinden karışan sanayi atıklarının etkisiyle yüksek oranda kirli maddeler içermekte olmaları nedeniyle tarımsal amaçlarla kullanıma uygun bulunmamaktadırlar. Western Arıtma Tesisinde depolanmış bulunan biyosolid sorununa çare bulmak amacıyla yeni teknolojiler değerlendirilmektedir. Bu teknolojiler, kirletici maddelerin topraktan bitkilere aktarılmasına yönelik phytoremediation tekniğini de içermektedir.
Zirai Faaliyet Melbourne Water kuruluşunun ayrı bir iş birimi olan Werribee Tarım Grubu, 15,000 sığır ve 40,000 koyunun Western Arıtma Tesisinde yer alan 8500 hektardan büyük alanda otlatılmasını yönetmektedir. Arazinin sulanması sonucunda oluşan gür otlar ile başetmek amacıyla bu alanda, 1899 yılında koyun otlatımı ve 1902 yılında da sığır otlatımı başlatılmıştır. Arazi kullanımı atık arıtma işleminden atık sulama işlemine dönüşürken, iş çalışmaları tarımsal olanakları izlemeye devam etmektedir. Bu değişim, hayvancılıktaki kâr ve büyüme olanaklarında büyük çapta gelişme sağlamaktadır. Göz önüne alınabilecek diğer olanaklar, enerji kaynağı olarak kullanılabilecek başka türdeki ürünlerin üretimi ve biyolojik çeşitlilik, koruyucu bölgeler, ve depolama yararları sağlayacak olan sürdürülebilir düzeyde ağaç dikimi gibi uygulamaları içermektedir. Değerlerin korunması Western Arıtma Tesisi dünyanın en önemli sulak alanlarından biri olup bu alanın bazı bölgeleri Ramsar Anlaşması uyarınca uluslararası öneme sahiptir. Kuşlar için bir cennet Western Arıtma Tesisi, binlerce kuş için bir cennet ortamı sağlayan kıyı gölleri, sulak alanlar, iç gelgit olayları oluşan bölgeler ve kıyı alanları içermektedir. Dünyanın her yanından uzman kuşbilimcilerin ilgisini çeken sulak alanlar, kuzeyin sert kış koşullarından kaçmak için Sibirya dan 12,000 km. Güneye uçan göçmen kuşlar da dahil, inanılmaz derecede çok değişik türde kuş gruplarını cezbeder. Bu tesiste yaklaşık 270 farklı kuş türü tespit edilmiştir. Bunlar arasında kıyı göllerini yeğleyen Pembe Kulaklı, Mavi İbikli ve Kara Renkli Ördekler ve Avustralya İstridye Ördeği bulunmaktadır. Tesislerde bir keresinde 50,000 Pembe Kulaklı Ördek bulunduğu kayda geçmiştir. Su Tavuğu ve ve Doğu Bölgesi Batak Tavukları göletlerin kıyılarını kullanırken, kuğular ve pelikanlar kurumuş ağaçların arasında yer alan küçük ve çamur adacıklarda ve Saz Boyunlu lar ile Beyaz İbis ler de, tesis içinde bulunan Lake Borrie deki ağaçlarda tünerler.
Çevre Geliştirme Planı Western Arıtma Tesisi nin çevere yönünden geliştirilme çalışmalarının bir parçası olarak atıkların arıtılma işlemlerinde uygulanan değişiklikler, ulusal çapta tehlike altında olan ve göçmen türler olarak sınıflandırılan su ve kıyı kuşları üzerinde yan etkileri bulunmaktadır. Melbourne Water kuruluşunun doğayı koruma programı, güvenilir kapsamlı danışmalarda bulunmayı, doğa ile ilgili çalışmaları ve canlılar için doğal ortamın bakımını içermektedir. Bu program uygulamalarını, Ramsar and Conservation Management Plan Western Treatment Plant, The Spit Nature Conservation Reserve and Adjacent Habitats yönetim planına göre düzenler. Bu plan, ekolojik gelişmelerin izlenme ve yönetmine ve bölgenin çevresel değerlerinin bakımına temel oluşturmaktadır. Melbourne Water, tesisin performansını toplumla birlikte yakından izler. Toplumla yürütülen danışmalardan sonra 2003 yılı Ağustos ayında güncelleştirilmiş bir Çevre Geliştirme Planı yayınlanmış bulunmaktadır. Eğitimsel buluşlar Western Arıtma Tesisi, okul, bilimsel yönden ve kuş gözlemcileri gibi profesyonel ilgi grupları için de popüler bir yerdir. Düzenli olarak turlar ve topluma açık günler tertiplenir. Turlar konusunda bilgi edinmek için melbournewater.com.au/education adresli web sitesine giriniz. The Melbourne Water Discovery Centre, tesis içinde yer almakta ve su dönüşümünün her aşamasının birbiriyle ilişki ve etkileşimini kapsayan maketleri sergilemektedir. Merkezin fuayesinde Melbourne Kentinin çok büyük bir uydu fotoğrafı bulunmakta ve ziyaretçiler dolaşarak büyütülmüş bölümlerinde kendi evlerini bulabilirler. Daha fazla bilgi edinme Melbourne Water kuruluşunun su dönüşümünün yönetimiyle ilgili herhangi bir konuda bilgi edinmek için lütfen 131 722 numaralı telefonu arayın ya da melbournewater.com.au adresli web sitesini ziyaret edin.