Bern Kantonu nun Almanca Konuşulan Kesimindeki Anaokulları Ana-Babalar İçin Bilgiler Bern Kantonu Eğitim Müdürlüğü
Hazırlayan: Yayımcı ve telif hakkı sahibi: Bern Kantonu Eğitim Müdürlüğü 1. Baskı, Ağustos 2001 Kaynak: Bern Ders Kitapları ve Öğretim Araçları Basımevi
Sevgili Ana ve Babalar Anaokuluna başlama, hem sizin hem de çocuğunuz için özel bir olaydır. Belki, çocuğunuz daha önce bir oyun grubuna veya çocuk gündüz bakım evine gitti. Anaokuluna başlama, bağımsız olma yolundaki bir ileri adımdır. Çocuklardan oluşan büyük bir gruba entegre olma ve okul hayatına giriş bununla bağlantılıdır. Bizler ekteki yazıyla sizlere anaokulunun yapısı, hedefleri ve çalışma şekilleri hakkında bilgi vereceğimiz için seviniyoruz. Eğitim Müdürlüğü Bern Kantonu Eğitim Müdürlüğü 1
Anaokulunun Sundukları Çocuk Topluluğu Anaokulu Öğretmeni Oyun ve Öğrenme Yerleri Çocuğunuz anaokulunda gelişme, yaş, dil ve aile durumu bakımından faklılıklar gösterebilecek bir çocuk grubuyla karşılaşır. Onlar, birlikte oynayacakları ve öğrenecekleri bir topluluk oluştururlar. Grup, anaokulu için eğitilmiş bir öğretmen tarafından yönetilir. Bu öğretmen, çocukların yeteneklerini ve ilgilerini saptar. O, çocuklar için, onlara yeni tecrübe imkanları sunacak, gelişimlerini destekleyecek ve teşvik edecek oyun ve öğrenme materyalleri hazırlar. Bunları yaparken müfredat programının hedeflerini dikkate alır. Çocuklar, anaokulunda, kendini vererek oynama ve öğrenme için uygun koşullar bulurlar. Onlar, bağımsız davranışta bulunmaya, deney yapmaya ve şekil vermeye özendirilirler. Bu aktiviteleri yaparken, çocuklar, öğretmen tarafından desteklenir ve yönetilirler. Anaokulunun Süresi ve Saatleri Anaokulunun Süresi Her çocuğun, ilkokula başlamadan önce, en az bir yıl anaokuluna gitme hakkı vardır. İki yıllık bir anaokulu eğitimi, belediyeler tarafından sunulabilir. Zorunlu olmadığı halde, hemen hemen bütün çocuklar, en az bir yıl anaokuluna giderler. Bern Kantonu Eğitim Müdürlüğü 2
Anaokulunun Ders Saatleri Devamsızlıklar Anaokulu Yolu Anaokulu ders saati sayısı, ikamet edilen yerdeki okul haftası sayısına bağlıdır. Örneğin, 39 okul haftası durumunda, haftalık ders süresi, en az 22 en çok 25 saattir. Anaokulunun günlük ders saati sayısı, ilgili belediyedeki komisyon tarafından belirlenir. Anaokuluna iki yıl gidecek çocuklar için, ilk yılın haftalık anaokulu saati kısaltılabilir. Çocuklar anaokuluna düzenli olarak devam ederler. Devamsızlıklar (örneğin çocuğun hastalığı veya anababanın tatili nedeniyle) öğretmene zamanında, en geç ders başlamadan önce bildirilmelidir. Haberdar edilmeme halinde, öğretmen gelmeyen çocukların nerede olduğunu araştırır ve bilgi alır. Anaokuluna gidiş ve oradan eve dönüş yolunda sorumluluk, çocukların ana-babalarındadır. Çocukların Gelişiminin Desteklenmesi ve Teşvik Edilmesi Çocukların Yetenekleri ve İlgileri Gelişimde Göze Çarpan Durumlar Çocuklar anaokuluna değişik şartlar, deneyimler ve yetenekler getirirler. Öğretmen, çocukların gelişim durumlarını, onları gözlemleyerek ve ana-babalarla görüşmeler yaparak anlar. O, çocukların güçlü yönleri ve yeteneklerini, zayıf yönleri ve eksikliklerini, ilgi ve ihtiyaçlarını tanır, böylece, onların davranış ve idrakleri hakkında daha iyi bir anlayış kazanır. O, çocuklarla olan çalışmasını bu temel üzerinde planlar ve şekillendirir. Bazı çocukların gelişimlerindeki özellikler, genellikle ilk defaanaokulunda dikkat çeker. Özel destek yoluyla, gelişim teşvik edilir ve özel öğrenme süreçleri başlatılır. Bern Kantonu Eğitim Müdürlüğü 3
Uzman Makamların Konuya Katılması Entegrasyon Öğretmen tespitler, danışmalar ve özel öneriler için alan uzmanlarını çağırabilir. Normalde bu, anababaya danışılarak yapılır. Anaokulunda, farklı yetenekler, değişik dil ve kültürlerden çocuklar, karşı karşıya gelirler. Böyle farklılıklar, öğrenme şansı olarak kullanılır. Çocuklar birbirlerinden ve birlikte öğrenirler. Eğitimin Hedefleri Müfredat Programı Sosyal Beceriler Bireysel Beceriler Anaokulunda, hangi yetenek ve becerilerin teşvik edilmesi gerektiğini gösteren bir müfredat programına göre çalışılır. Kontakt kurma, kendini ifade etme, dinleme, duyarlı olabilme, saygı duyma, birlikte oynama ve çalışma, kurallara uyma ve sorun çözme gibi sosyal becerilerin gelişmesi, bu konunun odak noktasını teşkil eder. Çocuklar, büyük bir grup içerisinde birlikte yaşamanın, kurallar ve düzen gerektirdiğini öğrenirler. Onlar birlikte, kuralların nasıl konulabileceğini ve bunlara göre nasıl hareket edilebileceğini öğrenirler. Onlar ayrıca, kendi ilgilerini diğer çocukların ilgileriyle uyumlu kılmayı öğrenirler. Bu, müfredatta sosyal becerinin gelişimi olarak adlandırılır. Anaokulunda, ayrıca, kendini ve çevreyi algılamak, kendini ifade etmek, kendi düşünce ve duygularını yansıtmak gibi beceriler de teşvik edilir. Çocuklar yaşadıklarını anlatırlar, hikaye dinler ve yeni kavramlar öğrenirler. Onlar dikkatli dinleme, dikkatle gözlem yapma ve algıladıklarını kelimelerle ifade etme alıştırmaları yaparlar. Bu sırada, daima duygulara Bern Kantonu Eğitim Müdürlüğü 4
hitap edilir. Duygular dille ya da çizim yoluyla ifade edilir. Çocukların hareket sevinci, birçok şekilde ifade imkanı bulur. Çocuklar, motorik (beyinden yönetilen istemli hareket) yeteneklerini genişletir ve geliştirirler. Anaokulunda, çocuklar sürekli olarak bağımsızlaşır ve kendilerine güvenlerini artırırlar. Onlar bu arada, başarı ve başarısızlık karşısında nasıl davranılacağını, konsantrasyonu ve sebatı artırmayı da öğrenirler. Bu yetenekler, müfredatta bireysel beceri kavramı altında toplanır. Çeşitli Beceriler Çocuklar, anaokulunda, çevreyle ilgili yeteneklerini ve becerilerini genişletir ve geliştirirler. Değişik materyallerle deneyler yaparlar. Değişik iş araç ve gereçleri ve müzik aletleriyle tanışıp, onları kullanmayı öğrenirler. Hayvan ve bitkilerle ilgili bilgilerini genişletirler ve kullanırlar. Medya konusundaki tecrübelerini geliştirirler. Sürekli olarak, yakın çevrede ve trafikte, yönlenme konusunda pratik yaparlar. Bu sırada, onlara öğrenme sevinci kazanmalarında ve problem çözmede destek verilir. Dikkate alınırlar ve gerekli olduğu yerde, çözüm yollarının denenmesinde yardım görürler. Olaylar arasındaki ilişkileri ve kuralları öğrenirler. Hafıza alıştırmaları yaparlar. Bütün bunlar, müfredat programında, çeşitli becerilerinin geliştirilmesi olarak ifade edilir. Bern Kantonu Eğitim Müdürlüğü 5
Oyun ve Çalışma Şekilleri Oyun ve Öğrenme Değişik Şekillerde Öğrenme Anaokulundaki en önemli iş, oyun oynamaktır. Çocuklar, oynarken öğrenirler, öğrenirken oynarlar. Anaokulu, çocuklara, çok çeşitli oyunları oynamaları için en üst düzeyde imkan ve motivasyon sunar. Çocuklar, oyun içinde yeteneklerini geliştirirler ve derinleştirirler, tecrübelerini genişletirler, değişik yetenekler kazanırlar ve değişik ilgiler keşfederler. Öğretmen tarafından oynatılan oyunlarda, yeni oyun şekilleri gösterilir veya özellikle hedeflenmiş yeteneklerin kazandırılması için alıştırmalar yaptırılır. Çocuklar, kendi belirledikleri serbest oyunda, oyun malzemelerini ve şekillerini kendileri seçerler, hangi çocuklarla oynayacaklarına ve hangi oyun kurallarının geçerli olacağına da kendileri karar verirler. Bu sırada, öğretmen onlara refakat eder ve yardımcı olur. Çocuklar projelerde, atelyelerde, şarkı ve şiir öğrenirken, resimli kitaplara bakarken ve hikayeler dinlerken kendi yeteneklerini hedefe uygun bir şekilde ilerletmek için çok çeşitli imkana sahiptirler. Ana-Baba ve Öğretmen İşbirliği Karşılıklı Bilgi Alışverişi Anaokulu, çocukların eğitimi ve öğretiminde aileye yardım eder. Düzenli olarak yapılan bilgi alışverişi ve görüşmelerle, beklentiler ve hedefler açıklanır. Çocuklar, anaokulunda, sık sık, ev çevresinden daha farklı davranış gösterirler. Bern Kantonu Eğitim Müdürlüğü 6
Öğretmenler ve ana-babalar, çocukları daha iyi anlayıp, böylece onları daha iyi teşvik edebilmek ve destekleyebilmek için kendi tecrübelerini ve gözlemlerini birbirleriyle paylaşırlar. Görüşmeler Değişik İşbirliği Şekilleri Ziyaretler Her aileyle senede en az bir görüşme yapılır. İşbirliğinde sağlam bir temel oluşturmak için, anaokulu öğretmenleri, daha sene başında ana-babalarla irtibat kurar. Öğretmen, bu sırada, işbirliğinin deşişik şekillerini (veli akşamları, veli mektupları, görüşme saatleri, çocuklar ve ana-babalar için vesileler gibi) uygular. Anaokuluna ziyaretin, öğretmenle randevulaşarak yapılması arzu edilir. Anaokulundan İlkokula Geçiş İşbirliği İlkokula Başlama Çocuklar, anaokulunda, kendilerini ilkokula götüren bir yola girerler. Anaokulu ve ilkokulun ortak hedefleri vardır. Bu okullar, çocukların bireysel, sosyal ve hayatla ilgili bilgi ve becerilerini teşvik eder. Farklı müfredat programları ve değişik öğretme ve öğrenme şekillerine rağmen, onlar, ortak bir görevin olduğunu idrak ederek anaokulundan ilkokula geçişi sürekli şekillendirirler. Genelde, 1 Mayıs tan önce altı yaşına giren bütün çocuklar, Ağustos ta ilkokula gider. Yaşa uygun bir okulllaşma için, Anaokulu ve ilkokul tarafaından çaba sarfedilir. Okul Komisyonu, bir alt sınıfa veya «Kleinklasse»ye (özel eğitime muhtaç çocukların gittiği sınıf) gönderme kararını, ana-babayı, anaokulu Bern Kantonu Eğitim Müdürlüğü 7
öğretmenini ve uzman bir makamı dinledikten sonra verir. Okul Komisyonu, ilkokula erken yaşta başlatma kararını, ana-babaların müracatı ve Kanton Eğitim Müdürlüğü nün gerekçeli yazısı üzerine verir. Görev Alanları Anaokulu Öğretmeleri Okul Komisyonu Okul Müffettişliği Uzman Makamlar Anaokulu ve çocuğunuzun gelişimiyle ilgili sorularınız için, anaokulu öğretmenlerine veya ikamet ettiğiniz yerin anaokulu veya ilkokul müdürlüklerine başvurabilirsiniz. Çocuğunuzun gideceği anaokulu belli olur olmaz, oradaki öğretmen, çocuğunuzun anaokuluna devam ve gelişimiyle ilgili bütün sorun ve sorularda başvurabileceğiniz ilk kişidir. Okul ve aynı şekilde Anaokulu Komisyonu, tüm idari ve organizasyonla ilgili sorular için yetkilidir. Bu komisyon, çocukları gidecekleri sınıflara dağıtır. Anaokulunun branşla ilgili teftişi, Okul Müffettişliği tarafından yapılır. Bulunduğunuz yörenin Eğitim Danışma Yeri (Erziehungsberatungsstelle), Çocuk ve Gençlik Psikiatrik Hizmet Servisi ile Okul Doktorluk Hizmet Servisi (der Kinder- und Jugendpsychiatrische sowie der schulärztliche Dienst) çocuğunuzun gelişimiyle ilgili özel durumlarda ve özel eğitim sorunları konularında size danışmanlık eder. Bern Kantonu Eğitim Müdürlüğü 8