İNSAN HAKLARI DERNEĞİ Human Rights Association Komeleya Mafén Mirovan MARDİN ŞUBESİ 13.Mart Mah.karaman Apt. Kat1/2 Yenişehir MARDİN Tel/faks 0482 212 65 60 Email: mardin@ihd.org.tr 1 / 22
17.09.2009 TMK MAĞDURU ÇOCUKLAR RAPORU (Çocuklardan mektup var;iyi bayramlar!!!!) AMAÇ : Derneğimiz,halen cezaevinde bulunan TMK(terörle mücadele kanunu) mağduru çocukların mağduriyetine dikkat çekmek,mardin cezaevinde bulunan TMK mağduru çocukları hakkında kamuoyuna bilgi vermek,mağdur çocukların seslerini duyurmak,cezaevi koşularının düzeltilmesini sağlamak amacı ile inceleme araştırma çalışması yapmıştır.derneğimiz,çocukların yargılandıkları mahkemeler,haklarında talep edilen cezalar,yargılama aşamasında kamu makamları tarafından uygulanmayan ulusal yasa ve uluslararası sözleşmeler,hasta çocuk ve tutukluların durumu ve bir kısım çocukların duygu ve düşüncelerini rapor kapsamına almıştır. 2 / 22
MARDİN TMK MAĞDURU ÇOCUKLAR Mardin kapalı E tipi cezaevinde halen 24 çocuk tutuklu olup bunlardan 8 İ hükmen tutukludurlar.mardin ilinde 2008 yılında toplam 49 çocuk hakkında işlem yapılmıştır.2009 yılı ilk yarısında ise 52 çocuk hakkında işlem yapılmıştır.çocuklar Diyarbakır özel yetkili ağır ceza mahkemelerinde yargılanmakta davalar devam etmektedir.halen tutuklu bulunan çocukların durumları tabloda gösterilmiştir. İsim ve Soyisim YAŞ MAHKEME TALEP EDİLEN CEZA DURUM S.Ö 3 / 22
17 D.bakır 6.Ağır cez. 220/6,7/2,2911 E.G 17 D.Bakır 4.ağır cez. 6 yıl 3 ay ceza aldı hükmen tutuklu dosya temyiz aşamasında T.N 15 4 / 22
D.bakır 4.ağır ceza 220/6,7/2,2911 İ.D 17 D.bakır 4.ağır ceza 220/6,7/2,2911 H.Ç 17 tahliye,18.09.2009, D.bakır 5.ağır ceza 5 / 22
3713 sayılı yasa 7/2 Y.S 15 Haz.soruşturması devam ediyor 220/6,7/2,2911 L.A 17 Haz.soruşturması devam ediyor 6 / 22
V.B 17 D.bakır 4.ağır ceza 6 yıl 3 ay ceza hükmen tutuklu dosya temyiz aşamasında A.G 16 D.bakır 4.ağır ceza 6 yıl 3 ay ceza hükmen tutuklu dosya temyiz aşamasında M.B 7 / 22
17 D.bakır 6.Ağır cez. 4 yıl 9 ay hükmen tutuklu dosya temyiz aşamasında S.Ö 17 Haz.soruşturması devam ediyor - - Z.Ç 16 8 / 22
D.bakır 6.Ağır cez. 220/6,7/2,2911 E.K 15 D.bakır 6.Ağır cez. 220/6,7/2,2911 S.Ç 16 D.bakır 6.Ağır cez. 9 / 22
220/6,7/2,2911 H.D 16 D.bakır 6.Ağır cez. 220/6,7/2,2911 P.İ 16 D.bakır 4.ağır ceza 220/6,7/2,2911 10 / 22
E.Ş 16 Soruşturma devam ediyor - - M.Ö 17 D.bakır 4.ağır ceza 220/6,7/2,2911 11 / 22
Ş.B 16 D.bakır 4.Ağır cez. 6 yıl 3 ay Hükmen tutuklu dosya temyiz aşamasında M.B 15 D.bakır 4.Ağır cez. 220/6,2911 E.A 12 / 22
16 D.bakır 6.ağır ceza 220/6,2911 İ.K 15 D.bakır 6.ağır ceza 220/6,2911,7/2 13 yıl ceza aldı.7.5 yıla indirildi.dosya temyiz aşamasında O.Ç 16 13 / 22
D.bakır 4.ağır ceza 220/6,7/2 4 yıl 9 ay,dosya temyiz aşamasında 14 / 22
HASTA TUTUKLU ÇOCUKLAR : T.İ (15) : Halen Mardin cezaevinde bulunmakta olup 2 aydır boğazında ciddi şişkinlik bulunmaktadır.2 aydır Diyarbakır hastanelerine sevk edilmeyi bekliyor. S.Ö (16) : Astım hastası,sadece oksijen solumak için tüp veriliyor.diğer ilaçları verilmiyor, FİZİKİ ŞARTLAR : Halen Mardin cezaevinde TMK mağduru 24 çocuk bulunmakta olup 2 ayrı koğuşta kalmaktadırlar,yakın zamanda iki koğuş birleştirilip tek koğuşa indirilecek,mardin cezaevinin kötü koşulları çocuklar için geçerli olup kurum doktoru olmadığından hastalandıklarında tedavi olamıyorlar,ilaçlar gardiyanlar tarafından verilmekte,psikolog desteğinden yoksun bulunmaktadırlar. ÇOCUK YARGILAMALARIINDA ULUSAL YASA VE ULUSLARASI SÖZLEŞMELER ANAYASA 15 / 22
III-Kişi hürriyeti ve güvenliği Madde 19-herkes,kişi hürriyeti ve güvenliğine sahiptir. 5395 SAYILI ÇOCUK KORUMA KANUNU TEMEL İLKELER MADDE 4/İ Çocuklar hakkında özgürlüğü kısıtlayıcı tedbirler ile hapis cezasına en son çare olarak başvurulması BM ÇOCUK HAKLARI SÖZLEŞMESİ Madde 37/b...Hiçbir çocuk yasadışı ya da keyfi biçimde özgürlüğünden yoksun bırakılmayacaktır. Bir çocuğun tutuklanması, alıkonulması veya hapsi yasa gereği olacak ve ancak en son başvurulacak bir önlem olarak düşünülüp, uygun olabilecek en kısa süre ile sınırlı tutulacaktır 16 / 22
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ Madde 5-Özgürlük ve güvenlik hakkı Herkesin kişi özgürlüğü ve güvenliğine hakkı vardır. Gerek ulusal ve gerek uluslar arası sözleşmelerde kabul edildiği gibi çocuklar açısından tutuklama son tedbir olarak uygulanması gerekirken ülkemizde hukuk metinlerince kabul edilen ÇOCUĞUN YÜKSEK YARARI İLKESİNE aykırı olarak ilk andan itibaren tutuklanma kararı verilmektedir.çocuklar hakkında 10 yıllara varan cezalar talep edilmekte,cezalar verilmektedir.bu tutum ve davranışlar evrensel ve ulusal yasalar ile çelişmektedir. 17 / 22
ÇOCUKLARDAN MEKTUPLAR; Halen Mardin E tipi Kapalı cezaevinde tutuklu olarak bulunan bir kısım çocukların duygu ve düşünceleri aşağıdadır. P.İ (16 yaş) Diyarbakır 4.ağır ceza mahkemesinde TCK 314/2,220/6,2911 sayılı yasa maddelerine muhalefetten tutuklanmış olup 5 duruşmaya çıktı halen tutuklu bulunmaktadır. 18 / 22
şubat 2009 tarihinde Cizre de tutuklandım,taş atmışım diye tutuklandım. okulum açılıyor belki bizi bırakırlar diye düşünmüştüm ancak yine ertelendi.lise 3 öğrencisiydim.7 aydır içerdeyim.evden tasdiknamemi istedim.buradan açık öğretime kaydolacağım.sadece polislerin ifadeleri üzerine suçlanıyorum.bizim yaşıtımızdaki çocuklar okula gideceklerken biz cezaevinde tutuluyoruz.kimliğimiz farklı diye bize böyle davranılıyor.cinayetten yargılansam bu kadar ceza istemezlerdi bana.duruşmalarımız hep ertelendiği için artık mahkemeye çıkmak içimden gelmiyor.ring aracı ile gitmek kötü,ellerimiz sürekli kelepçeli,duruşma beklerken ve yemek yerken de kelepçeler açılmıyor.bayram geliyor.ama biz içerdeyiz.ama elimizden bir şey geliyor.psikolojimiz bozulmaya başladı.çocuklar olarak iki ayrı koğuşta kalıyoruz ama iki koğuşu yakında birleştirecekler o zaman bazılarımız yerde yatacak.koğuştan kötü kokular geliyor,nefes almakta zorlanıyoruz.kaç derece sıcaklıkta bile havalandırılmıyor.arkadaşım T.İ boğazı çok kötü şişmiş,2 aydır Diyarbakır a tedaviye gitmeyi bekliyor,bugun acil olarak hastaneye kaldırdık.doktor yok,gardiyanlar bizi tedavi ediyorlar,ilacı onlar veriyor,23 çocuk varız ama kimsenin bizden haberi yok.burada hiç kimseyi göremiyoruz,dışarı göremiyoruz,ailem görüşüme geliyor ama her defasında telefonlar bozulduğu için görüşmem yarım kalıyor,geçende verdikleri yemekten dolayı rahatsızlandık.bizim kaldığımız çocuk koğuşunda 3 kişiyi hastaneye kaldırdılar,diğerlerine ağrı kesici verdiler,bayramda dışarıda olmak güzel olurdu ama değiliz.herkesin bayramını kutluyorum umarım hayırlı olur E.K( 16) Diyarbakır 6.Ağır Ceza mahkemesinde TCK 314/2,220/6,2911 sayılı yasalara muhalefetten dolayı yargılanıyor,hakkında 13 yıl ceza talep ediliyor 1 yıldır içerdeyim. kızıltepe de tutuklandım.orta iki de okulu terk ettim.babama yardım diyordum.toptancı da çalışıyordum.çıkarsam okula devam edeceğim.burada 19 / 22
sıkılıyorum.arkadaşlarımla beraber gezmeyi özledim.sadece aleyhime olan ifadeler nedeni ile tutukluyum,dışarıda olsam çalışırdım.babamın durumu iyi değildi.hep mahkemeler gidiyorum ama hep geri geliyorum yine,ailemi özledim,hepsini çok özledim.bayramda dışarıda olsaydım arkadaşlarımla şeker toplardım.benim içeride ikinci bayramım,üzerimde kimliğim olsa tutuklanmazdım.niye buradayım,suçum ne bende bilmiyorum.burada hasta arkadaşlarımız var,çoğu zaten hasta,kimse bize mektup göndermiyor,dışarıda olmak istiyorum.herkese iyi bayramlar diliyorum Y. S (16 yaş ) Cizre de tutuklandı.hakkında hala dava açılmadı.4 aydır tutuklu 4 aydır tutukluyum.mahkemem hala belli olmadı.lise 1 öğrencisiydim.bana taş attığımı,onun için tutuklandığımı söylediler,okullar açılıyor ben içerdeyim.okulumu çok seviyordum onu da elimden aldılar,hakkımda kaç yıl ceza istiyorlar onu da bilmiyorum.kaldığımız koğuş çok kötü,iki koğuşu birleştireceklerini söylediler yani 24 kişi aynı yerde kalacağız.en çok annemi özledim.evin en büyüğü bendim.herkese sesleniyorum,çocuklara adalet!!,hastalandığımızda doktorlar yerine gardiyanlar tedavi ediyor bizi,ilk defa bayramda evden uzaktayım.dışarda olsaydım.bayramda arkadaşlarımla beraber gezer şeker toplardık.babam okulda hizmetli olarak çalışıyor,akşam yattığımda en çok annemi düşünüyorum.suçsuz yere yakalanmışız,koğuşta kalan arkadaşlarımın çoğu ceza almış,dışarı çıkacağımı düşünüyordum arkadaşlar bana sende ceza yiyeceksin dediler,ben martta tutuklandım,koğuşta her akşam televizyonda bizimle ilgili haber çıkacak diye bekliyoruz ama bizden bahseden yok,hepimizin gözü televizyonda ama bizden söz eden yok,mektuplarımız aradan çok zaman geçtikten sonra bize veriliyor,sabahtan akşama kadar düşünüyoruz,bazen kitap okuyoruz,çocuklara adalet bekliyorum,bayramda dışarıda olsam annemin babamın elini öperdim,herkesin bayramını kutluyorum. İ.K (16),Cizre de tutuklandı. Diyarbakır 6.Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 220/6,3713 sayılı yasa,2911 sayılı yasaya muhalefet ettiği gerekçesi hakkında 13 yıl ceza verildi.yaşı dikkate alınarak 7.5 yıla indirildi.dosyası halen Yargıtay aşamasında 20 / 22
Ortaokulu bitirdim,burada açık öğretime kaydolmak istedim ama param yok,bana 13 yıl ceza verdiler sonra 7.5 yıla indirdiler,ne oldu bilmiyorum sanki fermanımız oldu,bir baktım 3 ay içinde ceza almışım,hakim bana son sözün ne dedi taş atmadım dedim,ara verdiler sonra bana 7.5 yıl ceza yedin dediler,dosyam Yargıtay da ama umudum yok,bana fıkra gibi geldi,yasalar,maddeler,ben bir şey anlamadım hala anlamadım,niye içerdeyim,annem çok üzülüyor,görüşüme geldiğinde sürekli ağladığı için doğru dürüst konuşamıyoruz,babam şoför olduğu için çok gelmiyor,3 martta beni aldılar, eve baskın yaptılar,bana dediler seni tutukluyoruz dediler,rüya zannetim,arkadaşlarımı çok özledim,ailemle beraber olmayı çok özledim,kardeşlerim şimdi Manisa da çalışıyorlar,domates topluyorlar,dışarıda olsam bende onlarla beraber çalışırdım,onlara katkı yapamıyorum,uzakta olacağım ilk bayramım,dışarıda olsam bütün cizreyi dolaşırdım,içeride durulmuyor,pis kokular geliyor,tuvalet,mutfak banyo yan yana iç içe,buraya bir grup geldi üniversiteden, bize durumumuz araştırmak için geldiklerini söylediler,kötü kokudan dolayı içeri girmediler dedim ma biz nasıl kalıyoruz burada,bir şey yazıp gittiler,çocukların haklarının korunmasını istiyorum,15 yaşında arkadaşımız var burada hakkında 20 yıl ceza isteniliyor,çok küçük,ceza da verecekler galiba,en büyük benim aile de,ben buraya geldikten sonra insanların ne halde olduğunu yeni anladım,cizrede tutuklandım,şubat ayında, hakkımda suçlamaları duyunca şok oldum,bizim evde televizyon yokki ben talimat alayım,halımız kötü burada, geçen yemek yedik zehirlendik,hastaneye götürülmedik,dediler ki bol bol su için geçer dediler sanki bol bol su var,herkesin bayramını kutluyorum,herkese barış ve sevgi getirmesini diliyorum TALEPLER: Derneğimiz kürt sorunun çözümsüzlüğünün kişi hürriyetinin ihlaline,çocuk haklarının kamu makamları tarafından ihlal edilmesine neden olduğunu bu neden ile sorunun barışçıl yöntemler ile çözümün gerçekleştirilmesini talep etmekle beraber ; a) Çocukların yargılanmasının önünü açan 3713 sayılı yasanın bir an önce değiştirilerek çocukların TMK kapsamında çıkarılmasını, b) Çocukların kaldığı cezaevi fiziki koşullarının düzeltilmesi,sağlıklı bir ortamın sağlanmasını 21 / 22
c) Tedavilerinin sağlanması,kendilerine psikolog yardımının sunulması, d) Ve tutuklu çocukların bir an önce serbest bırakılmasını talep etmektedir. MARDİN İNSAN HAKLARI DERNEĞİ 22 / 22