PULS-OKSİMETRİ Dr. Necmiye HADİMİOĞLU Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı
Puls oksimetre, Pulsatil atımı olan arterlerdeki farklı hemoglobinlerin ışık emilimlerini kaydederek arteriyel kandaki oksijen satürasyonunu non-invaziv olarak ölçen bir monitorizasyon yöntemidir Bursa-2014 2
Monitorizasyon Monitor monore (akıl vermek, yol göstermek, uyarı) Monitorizasyon: önemli değişkenleri elektronik aygıtlar aracılığı ile ölçme ve gözlemleme Bursa-2014 3
TARİHÇE Mathees: Oksimetrenin babası 1934-1944 Hertzman: 1937 de fotoelektrik parmak pletismografı kullandı Takuo Aoyagi: 1975, Japon mühendis Klinik kullanıma uygun cihaz 1982 Yaygınlaşma 1985 Cardiac Arrest due to Anesthesia A Study of Incidenc and Causes Richard L. Keenan, MD; C. Paul Boyan, MD JAMA. 1985;253(16):2373-2377. Bursa-2014 4
Çalışma prensibi Kızılötesi ışık kaynağı ve gönderilen ışığı alan bir dedektör içeren probla çalışan bir cihazdır Oksijenlenmiş ve indirgenmiş hemoglobinin, kızılötesi ışığı farklı derecelerde absorbe etmesi esasına göre çalışır Bursa-2014 5
Bursa-2014 6
Puls-oksimetrenin çalışma şeması. (a) 660 nm dalga boyunda kızıl ışık yayan LED (b) 940 nm dalga boyunda kızıl ötesi ışık yayan LED (c) Fotodedektör (d) Puls-oksimetre monitörü (e) Puls-oksimetre sensörü (f) Sensör tutucu prob Bursa-2014 7
Oksijenize hemoglobin (HbO2) spektrumda kızıl Redükte Hb (RHb) kızılötesi spektrumdaki ışığı absorbe etmesi esasına dayanır Bursa-2014 8
Spektrofotometri Bir maddenin içinden geçerken absorbe edilen ışık miktarının ölçümü Reflected Absorbed Transmitted Lambert-Beer kanunu Bursa-2014 9
Lambert Kanunu: İçinden geçilen maddenin uzunluğu arttıkça maddeden geçen ışığın gücü azalır Beer kanunu: Maddenin konsantrasyonu arttıkça maddeden geçen ışığın gücü azalır Bursa-2014 10
Optik Pletismografi Pletismografi vücudun belli bir bölgesindeki volüm değişikliklerinin ölçülmesi Vasküler perfüzyonu ölçmek için dizayn edilmiştir Bir bölgedeki volüm değişikliğini arteriyel kandaki pulsasyon sağlar Bursa-2014 11
SpO2 ölçümü için gerekli parametreler Hemoglobin düzeyi Vasküler yatakta arteriyel kan akımı Oksimetre sensörünün bulunduğu yerin ısısı Hastanın oksijenizasyonu FiO2 yeterliliği Sensör bölgesine venöz dönüş Bursa-2014 12
ğ ğ ğ ş ğ ğ ğ Bursa-2014 13
kulak memesi vazokonstrüksiyondan en az etkilenir satürasyon değişikliklerinin en erken algılandığı yerdir Bursa-2014 14
Puls oksimetre-doğruluğu etkileyen faktörler Sinyallerin iyi alınamaması Hipotansiyon Nabzın zayıflığı ya da yokluğu Hareket artefaktı Bursa-2014 15
Pulsatil Dalga Formunun Yokluğu Periferik vazokonstrüksiyon Hipotermi, soğuk Hipovolemi, hipotansiyon Kalp yetmezliği Aritmiler Değişmiş vasküler direnç (vazoaktif ilaçlar) Bursa-2014 16
Puls oksimetrenin Doğruluğunu Etkileyen Faktörler ş ş Bursa-2014 17
OKSİJENİN KANDA TAŞINMASI % 98 i eritrosit içinde % 1-2 lik kısmı ise plazmada çözünmüş olarak taşınır Bursa-2014 18
Oksijen İçeriği Arteriyel kandaki toplam oksijen miktarı Çözünmüş oksijen (PaO2) Hemoglobine bağlı (SaO2) Ko-oksimetre ile ölçülür Puls-oksimetre ile tahmin edilir Kan gazı analizi ile hesaplanır Bursa-2014 19
SaO2 PaO2 nedir? Sa02, hemoglobine bağlı oksijen (%98) PaO2, çözünmüş oksijen (%1-2) Oksijen içeriği: arteriyel kandaki oksijenin total miktarı Bursa-2014 20
Fonksiyonel Satürasyon = HbO2 HbO2+RHb x100 Fraksiyone satürasyon = HbO2 x100 HbO2+ Hb+ Met Hb +CO Hb CaO2= (1.34xHbxSO2) + (0.003xPaO2) Bursa-2014 21
OKSİHEMOGLOBİN DİSOSİASYON EĞRİSİ Bursa-2014 22
SaO2 of 90%, PaO2 60mmHg SaO2 < 76% yaşamı tehtid eder (PaO2 40 mmhg) SaO2 % 50 (P50): PaO2 26.6 mmhg SaO2 %90 ise PaO2 60 mmhg dir SaO2 % 80 de klinik siyanoz (desatüre Hb 5 gr) Bursa-2014 23
Puls oksimetre kullanımı Oksijenizasyonun monitorizasyonu Anestezi sırasında YBÜ ve ASBÜ ve transport Oksijen tedavisini monitorize etmek için Perfüzyonu değerlendirmek için Obstrüktif sleep apne sendromunda Bursa-2014 24
Avantajları Kolay kullanım Non-invaziv Isınma süresi yok Kan gazına göre ucuz Bursa-2014 25
Yanlış yüksek ölçüm Yanlış düşük ölçüm Karboksihemoglobin Methemoglobin Ortam ışığı Ortam ışığı Hiperlipidemi Koyu deri Tırnak cilası Vazokonstriksiyon Hipotermi Probun iyi yerleştirilememesi Bursa-2014 26
Komplikasyonlar Yanlış pozitif ve negatif Yanık Bası yaralanması Bursa-2014 27
Gelecekte Bursa-2014 28
Sıcaklıktan, Hareketten, Diğer pigmentlerden kaynaklanan etkileri en aza indirilmiş Bursa-2014 29
kan basıncı billirubin kolestrol glukoz seviyeleri hemoglobin sayıcı eklenerek kompleks bir yapıya kavuşturmalıdır Bursa-2014 30
KABLOSUZ PULS OKSİMETRİ Bursa-2014 31
TEŞEKKÜRLER Bursa-2014 32